HELDERSCHE
M IVIEVWEDIEPER COURANT.
Nieuws- en Advertentieblad voor Hollands Noorderkwartier.
1887. N°54.
Vrijdag 6 Mei.
Jaargang 45.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
BEKENDMAKING.
NATIONALE MILITIE.
SINT-MICHAEL.
„Wij huldigen
het goede."
Vcrschijut Dinsdag, Donderdag en Zaterdagnamiddag.
Abonnementsprijs per kwartaalf 0.90.
franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advertentiën: Van 14 regels 60 cents, elk#
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.)
Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder brengen ter
openbare kennis, dat bet voljaarskohier van den hoofde-
1 ij ken omslag, dienstjaar 1887, door Heeren Gedeputeerde
Staten dezer provincie by besluit van den 27 April 1887 is
goedgekeurd en heden in afschrift gedurende 5 maanden op
de Secretarie der gemeente voor een ieder ter lezing ncdergelegd.
Helder, 4 Mei 1887.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
C. BOON, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Helder brengen,
tengevolge eener ontvangen aanschrijving van den Heer Commis
saris des Konings in deze provincie, ter algemeene kennis, dat
de bekendmaking van de tijdvakken, waarop de verlofgangers
der Militie te land, behoorende tot de lichtingen 1884 cn 1885,
tot den werkelijken dienst zullen worden opgeroepen, heden op de
gebruikelijke wijze is afgekondigd cn aangeplakt.
Helder, 30 April 1887.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
STAKMAN BOSSE, Burgemeester.
C. BOON, Secretaris.
Binnenland.
De //Wekker* bevat een kort artikel over Huishouding-
scholen, zooals die in België thans gevonden worden. Daar
zijn, vooral in Henegouwen, in de laatste jaren in de
fabrieksstreken tal van scholen opgericht, waar de meisjes,
na de lagere school verlaten te hebben, in alle vakken
onderwezen worden, welker kennis voor een goede huis
vrouw onmisbaar is. Zij leeren daar niet alleen nuttige
handwerken, maar ook net verstellen van linnen en wollen
stoffen, het aan kant maken der wasch, koken en bereiden
van spijzen, het onderhouden van meubelen, enz. Tevens
wordt het houden van een huishoudboek geleerd en het
opmaken van de balans tusschen inkomsten en uitgaven
onderwezen. Ja, zelfs krijgen zij eenig onderricht in
het aanleggen van het eerste verband en in de ziekenver-
pleging.
Het onderwijs wordt tevens aan de onmiddellijke be
hoeften der ouders zooveel mogelijk dienstbaar gemaakt.
Het maken en verstellen der kleederen van den werkman
45)
Door E. WERNER.
Het was zomer geworden. Men bevond zich reeds in de eerste
dagen van Juli, maar het feest, dat de familie Stcinruck omstreeks
dezen tijd had denken te vieren, was onvoorwaardelijk uitgesteld.
Al had professor Wehlau, wanneer hij zich op het kasteel bevond,
de treurige waarheid vooralsnog voor de dochter verzwegen, die
zich nog altijd met een bedrieglijke hoop bleef vleien, wisten de
generaal en de zijnen nochtans, dat er een sterfgeval in de familie
ophanden was. Hertha, dus meenden zy, zon door den dood
harer moeder zich nog des te meer aan hen hechten, en zoodra
hare eerste droefheid wat gelenigd was, zou het huwelijk voort
gang hebben.
Graaf Steinruck vermoedde niet, dat het trotsche gebouw van
al zijne hoop en verwachtingen al lang in puin was gevallen.
Hy wist niets van dien merkwaardigen nacht, toen het zoo stormde
en onweerde, noch van de aanwezigheid van kapitein Rodenberg
te Sint-Michaël, en ontving geen andere berichten van het kasteel
Steinruck, dan die Hertha's brieven en het bulletin van den
geneesheer behelsden.
Michaël had destijds de jonge gravin op haar dringend verzoek
slechts tot aan de plek begeleid, waar de weg over den berg in het
dal uitliep en verder niet het minste gevaar opleverde. Zy kwam
met de knechts alleen op het kasteel aan, en hier verbood de
bedenkelijke toestand, waarin zij hare moeder aantrof, deze het
voorgevallene mede te deelen. De dokters hadden bevolen de
zieke alle agitaties, van welken aard ook, te besparen, en zoo
moest de zaak voorloopig een geheim blijven, totdat de gravin
hersteld zou zijn, zooals Hertha nog altijd hoopte. Michaël had
wel is waar van professor Wehlau de volle waarheid vernomen,
maar hy voelde zich des te meer verplicht de vrouw te ontzien,
van wie hy nooit iets anders dan goedheid en vriendelijkheid
had ondervonden. Moest er gekampt en gestreden worden, dan
althans na haar dood!
Zóóver was het thans gekomen. De dokter had den generaal
zoo even bericht gezonden, dat de zieke in den afgeloopen nacht
zacht was ontslapen. Evenals de geheele familie, was Steinrnck
hierop voorbereid, maar nochtans trof de dood van de beminne
lijke vrouw, die zich altijd zoo onvoorwaardelijk aan zyne leiding
had toevertrouwd, hem diep; en nu kon hij haar niet eens den
laatsten vriendschapsdienst bewijzen en mede grafwaarts brengen.
Het was een gewichtige, veel bewogen tijd in deze Julidagen,
en al vermoedde men daarvan nog weinig in het publiek, zoo
waren de militaire kringen er des te meer mede vervuld. Generaal
Stcinruck wist, dat hij zich zelfs niet voor enkele dagen van zyn
post mocht verwijderen, dat hij zich elk oogenblik ter beschikking
moest houden. De plichten van het hoofd der familie moesten
wijken voor die van den militair. Raoul zou natuurlijk terstond
op reis gaan; hem, den jongen ambtenaar, die op het ministerie
nog niet onmisbaar was, kon men een kort verlof niet weigeren,
vooral niet bij deze gelegenheid, nu hy zyn grootvader moest
vertegenwoordigen.
Steinruck zat met hoogst ernstig gelaat op zijn bureau en las
nog eens het telegram, toen een officier van den generalen staf
en zijn gezin heeft b. v. onder behoorlijke leiding op school
plaats door de kinderen, een maatregel, die belangrijk tot
liet succes dezer scholen en hare populariteit bij den werk
man heeft bijgedragen. Zij worden dan ook door tal van
leerlingen bezocht, zelfs door gehuwde vrouwen.
Verdient het voorbeeld, door de Belgen gegeven, ook
in Nederland geen navolging?
Dezer dagen is in de Tweede Kamer lang en breed
gesproken over de controle van de Algemeene Rekenkamer
hier te lande. Niet onaardig is in het licht dier discussiën
het volgend staaltje van streng toezicht door het college
op de Rijks-uitgaven en schuldvorderingen ten laste van
den Staat uitgeoefend.
Een officier van gezondheid was verplicht, zich nu en
dan voor dienstzaken, in verband met de militie, te begeven
van 's Gravenhage naar eene aan den Hollandschen Spoor
weg gelegen gemeente. Hij bracht daarvoor het Rijk 70
cents in rekening, zijnde de prijs van een spoorwegkaartje
eerste klasse. De Rekenkamer maakte bezwaar, de decla
ratie te verevenen. Zij vroeg inlichtingen, of bedoelde
officier al of niet in uniform reisde. Toen haar geantwoord
was, dat hij in burgerkleeren in het spoor was gestapt,
werd zijne vordering met 12 cents verminderd en herleid
tot 58 cents, op grond dat wanneer hij in militaire uniform
had gereisd, de Spoorweg-Maatschappij aan een officier de
reductie van 12 cent had verleend.
De schuldeischer heeft ten slotte het Rijk de 70 cents
cadeau gedaan, nadat over dit zaakje een bundel stukken
was gewisseld, waarvoor aan schrijfloon alleen reeds f 6
moet betaald zijn.
Zondag a. s. zal, volgens een verspreid strooibiljet,
bet welbekende Leger des Heils („Salvation-Army") te
Amsterdam zijne operaties aanvangen in //De Volkszaal*
des legers, Gerard Doustraat 69. De samenkomsten hebben
plaats eiken avond in de week te 8 u., en des Zondags,
's morgens te 7 en 10£ en 's avonds te 6£ u. Een kapitein
met eenige luitenants en soldaten zijn of komen te Amster
dam, ten einde, met behulp van tolken, Amsterdam te
^veroveren,* gelijk het in de taal der „Salvation-Army*
heet. De uniform bestaat, volgens „De Echo,* uit eene
hoogst eenvoudige donker blauwe jas, met roode tressen.
De kraag draagt aan weerskanten eene S.onder de jas
dragen de meesten nog een rood Garibaldihemd. De uni
form der vrouwen bestaat uit zeer eenvoudige hoeden en
kleederen.
zich bij hem liet aandienen. Daar bleet den graaf niet veel tyd
voor zijne familiezaken over; zelfs in deze oogenblikken werd hij
gestoordmededeelingen, staatsbrieven, ambtsberichten volgden
elkander onophoudelijk op. Hij wenkte den bezoeker binnen te
laten en weldra stond kapitein Rodenberg vóór hem.
De generaal was onaangenaam verrast bij deze ontmoeting, al
moest hij zich hierop voorbereid houden. Hij had Michaël sedert
dien dag, toen hy als bemiddelaar tusschen hem en Raoul was
opgetreden, wel een paar malen als dienstdoend officier gezien,
maar niet gesproken; nu, voor den eersten keer, waren zij ge
dwongen eenige woorden te wisselen, en de jonge man moest het
ondervinden, dat het hem niet was vergeven, dat hij vroeger alle
tegemoetkoming van dien kant had afgewezen. Hij zag inderdaad
slechts zijn superieur vóór zich, die hem koel en met strak gelaat
tegemoet trad.
«Brengt ge mij eenig bericht van uw chef?"
z/Ncen, Excellentie, ik verzoek u ditmaal een oogenblik gehoor
voor een zaak, die mij persoonlijk aangaat."
Steinruck zag verrast op. Een zaak, die hem persoonlyk aan
ging! Dat moest iets buitengewoons zijn! Hy wenkte met de hand
en zeide kortaf:
«Spreekt dan!"
z/De gravin Marianne Steinruck is heden nacht overleden
z/Weet gij dat al?" viel de generaal hem verwonderd in de rede.
//Hoe hebt gy dat gehoord? En sedert wanneer?"
//Sedert twee uur."
„Hoe is 't mogelijk? Ik heb juist het telegram ontvangen;
niemand kent nog den inhoud, niet eens mijn kleinzoon. Hoe weet
gy dien dan?"
//Mijne oude leermeester en vriend, de pastoor van Sint-Michaël,
die op verzoek der gravin aan haar sterfbed werd ontboden, zond
mij een telegrafiisch bericht."
Deze verklaring scheen den graaf nog meer te bevreemden.
Op scherpen toon zcide hij:
„Dat is al zeer zonderling! Welke reden had de pastoor
om zulk een tijding, die u natuurlijk niet het minste belang
kon inboezemen, nog eerder aan u te zenden dan zelfs aan de
familie Die zaak is mij zóó onbegrijpelijk, dat ik u eenige inlich
ting moet verzoeken."
z/Juist daarom kwam ik hier. Het telegram werd op bevel van
freule Hertha aan mij gezonden."
„Aan u?"
„Aan mij!"
De generaal verbleekte. Nu eindelyk scheen eenig vermoeden
van de waarheid by hem op te komen. Dreigend hief hij het
hoofd op.
„Wat moet dat beteekenen? Hoe komt gy aan zulk een ver
trouwelijkheid met de verloofde van graaf Steinruck?"
„Ik kom in haar naam het woord terugvragen, dat zij den
graaf heelt gegeven," zeide Michaël, dien dreigenden blik onver
schrokken beantwoordende. „Dit zou reeds lang zyn geschied,
als de zware ziekte van hare moeder het niet onmogelijk had
gemaakt. Aan haar sterfbed moest elke twist en elk persoonlyk
verlangen zwijgen. Ongetwijfeld zal het u gevoelloos voorkomen,
zulke zaken ter sprake te brengen op een tijdstip, dat Hertha
nog by het lijk van hare moeder weent, maar zyzelve dringt
Door de commissie, benoemd door het hoofdbestuur
der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijver
heid, met de opdracht om na te gaan op welke wijze het
tot stand komen van een proefstation van bouwmaterialen
kan worden bevorderd, heeft thans een circulaire verzonden,
waarin op het belangrijke van zulk een inrichting voor
onze nijverheid wordt gewezen. Bij de circulaire is gevoegd
een inschrijvingsbiljet voor bijdragen van minstens f 100,
ten einde in de oprichtingskosten enz. (f 25,000) te kunnen
voorzien.
De Utrechtsche Waterleiding-Maatschappij maakte in
1886 een winst van 112,658 francs. Het dividend bestaat
uit 9 francs per aandeel.
Den 28 Mei a. s. zal te Alkmaar in het lokaal
„Diligentia* de 43ste jaarlijksche vergadering der geweste
lijke vereeniging Noordholland van het Nederlandsch Onder
wijzers-Genootschap gehouden worden.
Behalve de gewone werkzaamheden zal vóór de pauze
het volgende vraagpunt behandeld worden: „In hoeverre
beantwoorden de stijloefeningen, zooals ze in de tegenwoordige
handleidingen aan de lagere school worden aangeboden,
aan de eischen?"
De inleider, de heer D. Dekker te Beemster, wenscht
de volgende stellingen uiteen te zetten en te verdedigen:
I. Stijloefeningen behooren te zijn oefeningen in het
stellen.
II. Vele handleidingen voor stijloefeningen zijn uitnemend
geschikt om te leeren denken, niet om te leeren stellen.
HI. Enkele handleidingen voldoen aan de eischen, die
er voor gesteld mogen worden.
Na de pauze zal de heer J. Nuhout van der Veen,
arrondissements-schoolopziener te Alkmaar, eene lezing
houden over: „De behandeling van onderwijszaken in de
raadsvergaderingen van kleinere gemeenten.*
Vervolgens zal door den heer J. Lohr te Amsterdam het
volgende vraagpunt behandeld worden: „Er behoort voor
de leerlingen, die de volksschool doorloopen hebben, ge
legenheid te bestaan, voortgezet onderwijs te ontvangen.
Van welken aard moet dit onderwijs zijn?*
Jl. Zondagmorgen begaf zich E. Hoek, te Hem, met
een paard, geleid bij den teugel, naar Westwoud. Buiten
het dorp gekomen, is hij, ongetwijfeld door een ongelukkig
toeval, met het dier in eene vaart geraakt, want eenigen
tijd later vond men het paard in de sloot staande, half
van tuig ontdaan, en op korten afstand het lijk van E. H.
hierop aan, daar graaf Raoul waarschijnlijk, zoodra hij het dood
bericht ontvangt, naar haar toe zal snellen en zy hem niet meer
als haar verlooide kan en wil ontvangen. Dit moest ik Uwe
Excellentie mededeelcnalle nadere verklaringen kunnen tot
later worden uitgesteld. Nu zijn het misschien de oogenblikken
niet
„Waarvoor niet?" viel Steinruck hier driftig in. „Hebt ge
dan nóg iets te zeggen? Ga voort!"
„Nu dan, Hertha heeft my het recht gegeven, haar tegenover
hare geheele familie te representeeren. Ik spreek in naam van
mijne aanstaande."
Dit was duidelyk genoeg en overtrof alles wat de generaal
zich had voorgesteld. Het gevaar was door hem voorzien en
hij had zijn best gedaan hen te scheiden, en nu hadden zij
elkander tóch gevonden! Zyn luisterrijk plan lag in duigen
de prijs, dien hy zijn erfgenaam had toegedacht, zou nog ter
elfder ure een ander ten deel vallenGeen wonder, als Steinruck
vol toorn en verontwaardiging tegen den vermetele was losge
barsten; maar in plaats daarvan zag hij hem aan, lang, somber
en zwijgend. Eerst toen Michaël, niet wetende waaraan hij dat
stilzwijgen moest toeschrijven, hem verwonderd aankeek, scheen
hij tot bezinning te komen en viel nu gramstorig tegen hem uit
„Waarachtig, ge zegt mij daar de ongehoordste zaken, en dat
met de grootste kalmte! Ge schijnt het niet meer dan billyk
en natuurlyk te vinden, dat de verloofde van myn kleinzoon de
uwe wordt, alleen omdat ge vermetel genoeg zijt de hand naar
haar uit te steken. Over die laatdunkenheid moogt ge u
tegenover Raoul verantwoorden; ik geef u echter in beden
king, of zulk een prijs niet te hoog staat voor een Roden
berg?"
„Voor mij staat niets te hoog, wat te verwerven is, en Hertha's
liefde heb ik verworven," zeide Michaël koel. „Zy heeft zich
onderworpen aan een besluit van hare familie, die over hare hand
beschikte, toen ze nog een kind was, en kan om dat in over
ijling gegeven jawoord toch niet haar geheele leven ongelukkig zijn
En van graaf Raoul is bezwaarlyk eenig verzet to wachten! In
elk geval heeft hij het recht verloren om zyn vroegere verloofde
te strijden."
„Wat zegt ge? Hoe bedoelt ge dat?" vroeg de generaal
driftig.
„Wees zoo goed dit aan den graaf zelf te vragen. Ik merk,
dat Uwe Excellentie nog niets van die zaak weet, en speel dus
liever niet voor verklikker."
„Maar ik verkies geen halve woorden en toespelingen. Ik wil
weten wat er gaande is. Waarvan spreekt ge?"
„Van Raoul's betrekking tot Heloïse de Nerac."
Steinruck kromp ineen. Dat was dus het gevaar, waar
van hij een duister vermoeden had gehad, zonder het te
kennen
„Heloïse de Ncrac?" herhaalde hij halfluid.
„De zuster van myheer de Clermont. Ik heb geen moeite aan
gewend om die betrekking op het spoor te komen, dat kan ik
u op mijn woord van eer verzekeren. Slechts bij toeval heb ik
haar ontdekt. Hertha eischt van den graaf niets anders terug
dan een woord, dat hij reeds sedert lang heeft gebroken, en ik
l zou mij zeer moeten vergissen, als de ontbinding van zyn enga-