HELDERSCHE
MEIIWEDIEPER COURANT.
- en Advertentieblad veer Hollands lordertwartier.
1887. N°70.
Zondag 12 Juni.
Jaargang45.
Uitgever A. A. BAKKER Cz.
EEN ARM MEISJE.
„Wij huldigen
het goede."
Vcrschijut Dinsdag, Donderdag en Zaterdagnamiddag.
Abonnementsprijs per kwartaal0.90.
franco per post 1.20.
BUREAU: MOLENPLEIN.
Prijs der Advcrtenticn: Van 1—4 regels 60 cents, i
regel meer 15 cents. Groote letters naar plaatsruimte.
Voor winkeliers bij abonnement belangrijk lager.
Brieven uit de hoofdstad.
9 Juni.
Nauwelijks is de warmte voor goed in 't land gekomen
naar liet schijnt, althans of zij doet reeds hare
werking gevoelen. Niet alleen ontsluit zij de knoppen en
bloesems van planten en bloemen, maar zij opent ook al
die inrichtingen, waar de naar licht en leven snakkende
mensch des zomers zijn genot of ontspanning pleegt te
vinden. Zomerschouwburgen, speeltuinen, concerten in de
open lucht, gelegenheid tot pleziertochtjes, deze allen
wenken ons als met vriendelijken blik van verre toe. Deze
allen en nog een tweetal, die ik echter niet gaarne
achteraan in 't gelid gesteld zou willen zien. Ik bedoel de
badhuizen en zwemscholen, en vooral de laatste. Met groot
genoegen zie ik telkens in de bladen de opening eener
nieuwe inrichting van dien aard aangekondigd. De zwem
scholen zijn werkelijk in alle opzichten een zegen voor hun
omgeving, jammer dat er nog zoo weinig zijn, betrek
kelijk althans. Zindelijkheid is een spreekwoordelijke deugd
van onze natie; maar op den keper bezien, bepaalt die
deugd zich wel wat al te eenzijdig tot onze huizen, meu
belen en kleederen. Huizen met een badkamer moesten
niet meer tot de uitzonderingen behooren, en een goede
huishouding mocht eigenlijk zonder badkuip evenmin com
pleet geacht worden als zonder tafels of stoelen. Gelaat,
hals en handen uitgenomen, laat de stelselmatige en oordeel
kundige reiniging van het lichaam ondanks onze hoog
geroemde zindelijkheid bij ons nog zeer veel te wenschen
over. Gelukkig beginnen baden en zwemmen wat meer
in gebruik (in de mode, zou ik haast zeggen) te komen;
en al worden zij door de groote meerderheid van het
menschdom nog volstrekt niet op één hoogte gesteld met
wielrijden of hardroeien b.v., toch valt er met blijdschap
eene meer algemeene waardeering en toepassing waar
te nemen. Zoodoende zal dan nu ook allengs het getal ver
minderen van de vele duizenden, wier lichaam gezicht,
Door WILHELMINA HEIMBURG.
Den volgenden morgen regende het, dat het goothet ruischte
en kletterde over de daken, het klokte en murmelde in de goten
en de halfontbladcrde boomen bewogen zich onder den kouden
herfstwind kreunend heen en weer. Deze koude, kille stemming
scheen zich ook aan de menschen te hebben meegedeeldin het
geheele huis stonden alleen tante Lotte en haar pleegdochtertje
vergenoegd op.
„Tante, nu zult gij het goed hebben," had zij gezegdtoen
de oude dame haar kamer binnentrad, waren al haar kleine
bezigheden reeds verrichtze had het stof afgenomen, de bloemen
begoten, en Elze zat reeds weder in haar eenvoudig net kleedje
voor het raam naar het regenachtige landschap daar buiten te
zien.
„Ik houd zooveel van dit weder," begon zy onder het koffie
drinken, „het is dan zoo hoogst aangenaam in huismaar toch
vind ik 't naar dat het regent, want ik moet naar papa, tante
Lottehet is mij, alsof mijn geweten het mij verwyt, dat ik
gisteravond hier zoo vroolyk was, en nog niet bij hem geweest
ben."
Zij had nauwelijks geëindigd, toen er geklopt werd en Moritz
binnentrad. Hij droeg een dikke duffelscbe jas en groote laarzen.
„Ach Moritz, gij hebt uw hoofdpyn-gezicht," riep tante Lotte.
Hij knikte en gaf haar de hand.
„Zelfs heel ondragelijk," antwoordde hy. „Ik kom, om Elze
te vragen of zij mede naar de stad wilik moet op het stadhuis
zyn." Zy was aanstonds gereed en ging mantel en hoed halen.
„Zij is toch een lief, mooi kind geworden, tante," zeide by,
toen de deur zich achter haar gesloten had.
De oude dame knikte levendig toestemmend.
„Maar hoe gaat het beneden bij u, Moritz."
„Wel, zoo zoo; Frieda is bedroefd; zij heeft een doodsbericht
ontvangen een broeder van haar vader is gestorven. Zij heeft
hem nooit gekend, zegt zij, maar de familie treurt, zooals van
zelf spreekt, nog daarover dat de oude heer ongehuwd was en
zyn gansche vermogen aan mijn schoonvader nalaat. Frieda
wil mede naar de stad om eenige boodschappen te doen."
„Zoo, zoo!" zeide tante Lotte, „en uw tooneelstuk?"
„Daarmede is het goddank uit," zeide hij, niettegenstaande zijn
hoofdpijn lachende.
„Nu, nu, Elze, zoover zijn wij nog niet; Frieda is nog lang
niet gereed," wendde hij zich tot het binnentredende meisje, „maar
gy kunt intusschen moeder goeden dag zeggen."
Mevrouw Van Ratenow zat by het raam en zocht een groote
hoop kousen uit, die zij een voor een over de hand trok, terwyl
zij ze met de bril nauwkeurig nazag.
„Het is lief en goed van u, Elze," zeide zij in den loop van
het gesprek, zachter dan zij gewoon was te spreken. „Maar zie,
oude heeren hebben zoo hun eigenaardigheden; gij moet niet
denken, dat uw vader u niet liefheeft, als hij zegt het goed te
vinden, dat gij bij ons blijft. Het schijnt u, en misschien ook
anderen, hard en ruw toe, maar gij moet de reden zoeken in
zijn zwaar beproefd leven, in de geheel vreugdelooze afzondering,
waaraan hy steeds was overgelaten; misschien stemt de tijd hem
eenigszins vriendelijker."
Wie had in deze woorden de zoo scherp oordeelende vrouw
weder herkend, die nu slechts moeite deed om het gedrag
van den vader in het helderste licht te plaatsen tegenover zyn
kind.
„Groet uw vader van mij," riep zy haar nog achterna, toen
het jonge meisje reeds by de deur stond.
handen en voeten uitgezonderd, en hoe gaat dit dan nognooit
of nimmer in aanraking komt met het verfrisschendeen verster
kende koude water. In dit opzicht is men ons in het buitenland
ver vooruit, en de vreemdeling, die zoo dikwijls van onze
oud-Hollandsche reinheid heeft gehoord en gelezen, kan
zijn verbazing bijna niet bedwingen als men hem zegt, dat
baden voor de Hollanders een overbodige weelde en zwem
men hun een onbekende kunst is. En dat in een zoo
waterrijk land als het onze, waar het gevaar van verdrinken
honderdmaal grooter is dan bij Franschen of Duitschers
Beoefende men het baden, en vooral het zwemmen, niet
om redenen van hygiënischen aard, dan behoorde men
zich toch uit het oogpunt van veiligheid voldoende ver
trouwd te maken met het water. Het is bijna niet te ge-
looven dat er in ons goede land nog zelfs tal van schip
pers en varensgasten zijn, die dag en nacht op het water
verkeere», op het water hun brood verdienen en op het
water hun leven slijten en die niet eens zwemmen kunnen.
Als zij den een of anderen keer en hoe licht kan hun
dit gebeuren! door een ongeluk of door onvoorzichtig
heid te water raken, en men komt hen niet spoedig te
hulp, moeten zij even reddeloos verdrinken als de hard
nekkigste landrot, die uit instinctmatige watervrees altijd
midden op de bruggen loopt, welke hij moet passeeren.
Ja werkelijk, zoo zijn er; of laat ik maar liever zeggen:
zoo zijn we, want het gros van onze landgenooten, de uit
zonderingen natuurlijk niet te na gesproken, is voor een
opwekkend, verfrisschend, zenuwen en spieren versterkend
bad nog altijd even onaandoenlijk als een vegetarier voor
biefstuk. Misschien zou er in onzen drukken, veelbewogen,
overspannen tijd vrij wat minder over allerlei zenuwkwalen
geklaagd worden, indien men het lichaam wat wilde sterken
door koude baden op geregelde tijden. En zeer zeker zou
de lijst van „jammerlijk verdronken" kinderen en volwas
senen in de dagbladen aanmerkelijk korter worden, als alle
jongens en meisjes (meisjes ookdie gezond en recht van
lijf en leden zijn, behoorlijk leerden zwemmen. Zooals ik
Frieda was blijkbaar in een allerslechtste luim; zij lag achter
over in den wagen, dicht in haar pels gewikkeld, en sprak geen
woord. Eindelijk nam zij een sierlijk gcldtaschje en schudde
den inhoud uit in haar fijn batisten zakdoek.
„Het is nog niet voldoende, Moritz," zeide zij toen, terwijl zij
met de geldstukken speelde; „de rekening bij Drewendt moet gij
zelf afdoen; ik laat het van daag opschryven." Zonder iets te
zeggen nam hij zijn portefeuille en gaf' haar zwijgend een paar
bankbiljetten. Zij nam het papier, deed het met het andere geld
in de portemonnaie en stak die in den zak.
„Moritz, mag ik die kleine etagère voor mijn salon koopen?"
vroeg zij en zag hem smeekend aan met haar blauwe oogen.
Hij wendde verdrietig het hoold naar haar om, maar zijn
knorrig gezicht verdween, toen hij in het wonderschoone vrouwen
gelaat zag, dat zoo verleidelijk lachend onder het mutsje van
zwart bont uitkeek.
„Wathangt uw hart toch aan zulke vodden!" zeide hij. „Nu,
om mijnentwege, maar wij zullen haast verkooping moeten houden,
zooveel dingen hebt gijl Zeg eens, wat kost dat ding?
„O, het is niet zoo erg; misschien honderd mark, Moritz."
Hy zweeg, en Elze wist evenmin iets te zeggen tot de wagen
voor het huis van den majoor stilhield en Elze uitsteeg. Zij ging
weder door de seheeve gang, de scheeve trappen op; aarzelend
stond zij voor de deur van haar vaders kamer en trad eerst de
kleine keuken binnen.
De oude vrouw Siethmann had juist een paar wijnglazen op
een blaadje gezet, en haar bevende handen deden moeite om een
flesch Rijnwijn open te trekken.
„Geef hier, Dore, zeide het meisje lachend, ik heb meer kracht."
„Barmhartige hemel!" riep de oude vroolyk uit. „Elsje, freule
ElzeEn wat zijt gij groot geworden I Ik heb het al gezegd en
daar hebt ge 't nuTien jaar lang hebben wy geen gasten
gehad, en nu komen zij uit alle hoeken en gaten."
Elze zette de flesch Rijnwijn op het presenteerblad.
„Dore, met wie spreekt papa daar? Ik zou niet gaarne naar
binnen gaan, indien het stoornis gaf."
„Raad eens!" riep de oude vrouw glimlachend, en deed een
schoonen boezelaar voor. „Nu, nieuwsgierig zijt gij ook al, Elze,
dat zie ik reeds, juist als uw moeder was," zij kwam dicht
bij het meisje staan, „het is de Bennewitzer! Ik herkende
hem volstrekt niet meer," vervolgde zij„daar komt op eens een
fatsoenlijk heer in het zwart gekleed en vraagt naar zijn neef,
mijnheer de majoor. Had ik hem eerst bij uw papa aangediend,
dan zou hij hem zeker niet ontvangen hebben; maar, haastig als
ik ben, ik deed dadelijk de kamerdeur open en flap, daar
zaten zij by elkander. Laten zy elkander nu maar bijtenik
denk uw schade zal het wel niet zijn, want, niet waar, gij weet
't immers, die twee leefden met elkander als hond en kat, wegens
de erfenis! En nu maar wilt gy den wyn niet binnenbrengen,
Elze?"
„Heeft papa wyn verlangd?" vroeg het jonge meisje.
„Ei, wat! aan zoo iets denkt hij volstrekt niet," antwoordde
de oude vrouw, terwyl zy de schouders ophaalde. „Maar mij
dunkt, als zoo iemand van de familie een bezoek brengt, dan
dient men ook te toonen, dat men weet hoe het hoort."
Op dit oogenblik weerklonk de stem van den majoor zoo hard
en toornig tot in de keuken, dat vrouw Siethmann, die het
meisje het blad wilde overgeven, dit verschrikt weder neêrzette.
„O hemel, Elze, hij is boos!" stamelde zy, en inderdaad be
reikten nu uitroepingen van een ten hoogste vertoornd mensch
het oor van het sidderende meisje. In het volgend oogenblik
was zij de gang overgesneld, had een deur geopend, en stond nu
doodsbleek, maar zonder eenige verlegenheid, op den drempel der
kamer»
zeide, er zijn pelukkig vele verblijdende teekenen van
vooruitgang merkbaar; en als ik naga dat Amsterdam nog
niet zoo heel lang geleden slechts een (zegge één) zwem
school rijk was, dan moet men den tegenwoordigen toe
stand roemen, nu wij er hier reeds verscheidene hebben,
tot zelfs voor dames toe. Zóó moet het gaanVoldoend
ingerichte zwemscholen, op alle punten der stad, en voor
alle rangen en standen, dat is het goede middel om op
den goeden weg te komen
Soms echter neemt de mensch al vrij zonderlinge en
bedenkelijke middelen te baat om een of ander doel te
bereiken, ook al is dat doel op zich zelf niet bepaald af
te keuren. Niemand toch zou, geloof ik, zoo onmensch-
lievend willen zijn om er bezwaar tegen te opperen, dat
deu koffiehuishouder Penning op het Waterlooplein, wien
bij een volksoploop in de maand Februari jl. groote schade
aan huis en inboedel is toegebracht, die schade op de een
of andere wijze vergoed worde. Maar op welke wijze;
dat is hier de vraagEerst hebben Penning en zijn mede
socialist Bos beproefd, of zij van gemeentewege schadeloos
stelling konden krijgen, doch ontvingen daar nul op 't
request, aangezien de meerderheid van den Raad van oordeel
was, dat de adressanten door hnn houding het opgewonden
volk gesard en zich dus het aangerichte nadeel door eigen
schuld op den hals gehaald hadden. Maar nu gaat men
het over een anderen boeg werpen. Penning heeft onder
het clubje Amsterdamsche democraten en ultra-geavanceerde
radicalen een zestal mannen weten te vinden, die bereid
zijn om voor hem in de bres te springen en „de Leeuw
van Waterloo" weer in goeden doen te brengen. Deze
richten thans een opwekking tot de burgerij, om aan Penning
de gevraagde schadeloosstelling uit te keeren. Doch in
plaats van hiertoe nu een beroep te doen op de welwillend
heid en het goede hart hunner mede-ingezetenen, maken
zij van het geval een politieke demonstratie en meenen zij
in herinnering te moeten brengen, dat Penning deze groote
schade „aan zijne staatkundige meening had te danken." Dat
„Papa, ik stoor u toch niet?" vroeg zij, den ouden heer nade
rende, die midden in de kamer stond, met een brief in de hand
en een gloeiend rood gelaat, terwyl hij haar als een verschijning
aanstaarde.
De deftige man, die daar byna achteloos tegen het raam leunde,
had niet de minste overeenkomst ,met zijn opgewonden, toornigen
neef; hij was gentleman van top tot teen in zijn uiterlijk voor
komen innerlijk scheen hij ook zyn aristocratische kalmte vol
komen bewaard te hebben; zyn gelaat ten minste was met een
droeven trek om den mond, geheel onbeweeglijk.
„Gij stoort ons volstrekt niet, freule Van Hcgebach," zeide hy
met een buiging, „het is zelfs een welkome stoornis. Ik was
juist bezig om mijnheer uw vader een misverstand op te helderen,
dat mij moeielijk gemaakt werd door een nieuw misverstand
„Papa!" Het jeugdig lieflijk schepseltje had den ouden toornigen
man met beide armen omvat. „Lieve papa, ik ben zoo blij, dat
ik weder bij u ben!" En zij vlijde zich tegen hem aan, alsof
zy hem voor alle onaangenaamheden in de wereld wilde beschutten.
Majoor Van Hegebach was blijkbaar besluiteloos; hij streek
met de eene hand over het blonde haar zijner dochter en weea
haar met de andere terug.
„Later, later mijn kind, ik heb met met dezen heer
„De freule stoort ons volstrekt niet, neef; laat ons gaan zitten
en de gansche zaak zoo bedaard afdoen, als het mannen in tegen
woordigheid van dames betaamt," zeide de Bennewitzer, en schoof
zijn stoel bij de tafel, die met sigarenkistjes en couranten geheel
bedekt was.
„Ik bid u, Wilhelm," vervolgde hij, ook voor Elze een stoel
zettende, „laat ons bedaard de zaak bespreken; gij weet, dat ik
niet in een onverzoenlijke stemming hier gekomen bon, en wie
van ons beiden het zwaarst door het lot getroffen is, weet gij ook."
Hegebach was, op een smeekend gebaar van Elze, gaan zitten.
Er heerschte eenige oogenblikken volkomen stilte in het oude,
rookerige vertrek.
„Wij beiden, Wilhelm," begon de Bennewitzer opnieuw, „kunnen
er niets aan doen, dat onze oom, God vergeve het hemzijn
testament zoo en niet anders maakte; daaraan is nu eenmaal niet
te veranderen. Uw aanspraken, dat moet gy u zelf bekennen
voor gij ze doet gelden, en uw zaakwaarnemer had het u ook
moeten zeggen, zijn onhoudbaar. Ik heb volstrekt niet het
recht, om het geërfde, nu aan mij behoorende goed en vermogen
te d e e 1 e n, maar ik heb het recht u dien voorslag te
doen, dien ik zooeven deed, en het geschiedde met eerlijke goede
bedoelingen. Neem hem aan, Wilhelm, zoo niet om uwentwil,
dan om dien uwer dochter."
„Ik zal hem niet aannemen," zeide de majoor, „en het overige
afwachten."
„Om Godswil, wees toch verstandig, Wilhelm!" smeekte do
Bennewitzer, terwijl hij een blik op het jonge meisje wierp.
„Ik weet best wat mij te doen staat; ik dank u!"
De oude man nam met bevende handen een pakket couranten
en legde die op een andere plaari, en sloeg het deksel van een
sigaronkistje in zenuwachtige haast open en toe. Elze zag radeloos
van den een naar den ander.
„Er zijn hier alleen zeer stoffelijke zaken in het spel, freule
Van Hegebach," met deze woorden wendde de Bennewitzer zich
tot het jonge meisje. „Mijnheer uw vader meent in den laatsten
tyd, sedert een droevig lot mij mijn beide zonen en met hen de
erfgenamen van het familiegoed ontnam, op deze goederen aan
spraak te mogen maken. Ik weet niet, hoe hij er toe gekomen is, deze
aanspraken op gerechtelyken weg te willen doen gelden, in elk
geval is hem een verkeerde raad gegeven. Ik kwam van daag
om dit proces, dat volstrekt geen kans van slagen heeft, te ver
hinderen, en wilde
