OOST-INDIE.
Nederlanders, die dienstncmen bij het Indische leger, ontvangen, bij het
aangaan van eene zes-jarige verbintenis,
een handgeld van DRIE HONDERD GULDEN.
Aanbrengpremie TIEN GULDEN.
Nadere inlichtingen zijn gratis te bekomen bij het Departement van
Koloniën en bij alle Burgemeesters.
OUDEWATERSCHE STOOMWASSCHERIJ (Eng. Systeem)
Kiesvereeniging „Helder".
de Heer Dr. P. BAKKER, alhier.
Prins Hendrik-Polder.
Doordien den 19dcn Maart 1888
waarschijnlijk eenige Hofsteden in den
polder uit de huur geraken, kunnen
belanghebbenden deze op aanvrage
bezichtigen en zich dan tevens over
tuigen, dat, niettegenstaande de aan
houdende droogte, het vee aldaar
voldoende voedsel kan vinden.
Nadere inlichtingen worden verstrekt.
J. E. WINKLER,
's Gravenhaagsche Hypotheekbank
Ds. D. SNIJDER, Predikant te Gorinchem.
ACCORDEONS,
BIGGEN TE KOOP
Ruime keuze, lage prijzen.
PP* Geen Kiespijn meer!!
Ihr POPP\i ANATHERIN-
V', r MONDWATER.
Dr. POPP's Tandpoeder of Tandpasta,
Dr. POPP's Kruidenzeep.
DE CONCURRENT.
L 87. Weststraat. L 88.
de nieuwste en grootste lenze siaatrol bewerkte
Broches, Braceletten, Oorknopjes, Porte-
monnaies, Albums, Promenade-taschjes,
J. VAN WILLIGEN.
beveelt zich aan voor Families, Hotels, Scholen enz. en bij de Schoonmaak voor als nicaw apj>rètcei'en, crème
verven van Vitrages, Tnlle en andere Gordijuen enz.
Programma's en Tarieven op franco aanvrage gratis verkrijgbaar.
Voor geheel opgemaakt en gestreken worden ook abonnementen per
maand ad f 3.50 de persoon aangegaan.
In de vergadering, gehouden op 17 dezer, is gekozen
tot Candidaat dezer Vereeniging voor het lidmaatschap der
Provinciale Staten van Noordholland:
De Kiezers worden uitgenoodigd, op Dinsdag 23 dezer
hunne stemmen op dezen Candidaat uit te brengen.
Het Bestuur,
T. MOOY.
Helder, A. VAN VOORN VELD.
18 Augustus 1887. F. L. W. BEÏJERINCK.
G. T. VON OTE REN DORP.
S. C. VISSER.
"J_" El E T
Texel, 23 Juni 1887.
Administrateur.
voor Nederland.
LUTHERSCHE KERK.
Zondag 21 Augustus, voormiddags 10 ure:
Door deze maak ik H.H. HARMONICA-
A--SPELERS attent op mijne prachtige sorteering
welke, bekroond met de gouden medaille, nog door geene
andere fabrikaten zijn overtroffen. De prijzen variëeren
van f 2 tot f 25.
Oude worden ook gerepareerd of
ingeruild.
Alle stukken zijn van den naam mijner firma voorzien.
Hs. NEDERKOORN.
Langestraat. .1 11 tc Alkmaar.
- bij J. B. H A M, te Anna Paulowna,
Zeer soliede 2-, 3- en 4-vlams Rookmachine»; patent
geëmailleerde 2- en 3-vlams Held» en Pannen voor
Rookmachines. Reparatiën, van welken aard ook, zeer
soliede en billijk.
Verder: eene ruime keuze van Spiegels, Stoelen,
Tafels, Schilderijen, Spoormnudcn, prachtig fijne en
gewone Lakwerken, gebronsde Hanglampen, Loop
lampen, enkele Ballons, Glazen, Pitten, Branders,
enz., voorhanden bij
J. J. KUIJPER,
Parkstraat, Burg op Texel.
GELDEN disponibel op eerste hypotheek
a 4è pCt., in diverse bedragen.
VOORSCHOT op Grootboek-kapitalen,
belast met vruchtgebruik, en gelegenheid tot
verkoop derzelve tegen hoogen koers.
Adres ten kantore van den Heer M. LANDENBERG,
Cand.-Notaris, Keizersgracht 359, Amsterdam. Brieven franco.
De Bank verstrekt gelden ter leen onder eerste
hypothecair verband en biedt voor het beleggen van
geiden gelegenheid aan door uitgifte van pandbrieven.
Informatiën en prospectussen zijn te bekomen bij den
Agent voor Helder en omstreken:
A. J. DE JONGH, te Helder.
bij gebruik van het wereldberoemde echte
XSL.X3L. Hof-Tandarts
Boven ieder ander Tandwater te verkiezen als voorbe
hoedmiddel tegen Tand- en Mondziekten.
bij welker gebruik men steeds gezonde en schoone Tanden
behoudt.
Dr. POPP's Tandplombeersel
tot het zelf vullen van holle Kiezen.
is met het grootste succès ingevoerd tegen iedere soort
van Huiduitslag; dezelve is ook bijzonder geschikt
voor baden en is voor dit doel ook reeds veelvoudig
met het beste gevolg gebruikt geworden.
POPP's Zonnebloem- Olieseep,
fijnste en beste Toilet-Zeep, f 0.40.
PrijsAnatherin-Mondwater, in flesschen van f 0.60,
f 1.20 en f 1.75.
Plantaardig Tandpoeder, f 0.80.
a Aromatische Tandpasta, f 0.40.
H Tandplombeersel, f 1.
y Kruidenzeep, f 0.35.
WAARSCHUWING.
Alle bestaande namaaksels van Anatherin-Mondwater
zijn voor de gezondheid schadelijk volgens analyse,
daarom waarschuw ik hiermede het geëerde publiek
voor aankoop van zulke namaaksels.
Dr. J. G. POPP,
K.K. Hof-Tandarts en uitvinder der
Anatherin-Preparaten te Weenen.
Dépots van alleen echte Anatherin-preparaten bevinden
zichte Nieuwediep bij W. Y. BRUINVIS en bij
J. VAN WILLIGEN (Magazijn „de Concurrent^).
GEL 33.
Ten kantore van den ondergeteekende zijn beschikbaar
van particuliere geldgevers op éérste hypotheek landerijen
sommen van f 1000 en hooger, tegen rentenkoers van
den dag.
Texel. J. H. MOOJEN.
Ontvangen:
en diverse andere Artikelen, geschikt voor Cadeaux.
DE BEEMSTER (1612—1887).
In een eereboog den 4 Juli jl. voor het koffiehuis van den
heer J. C. Moolenyzcr te Midden-Beemster verrezen, laa men
het volgende:
„Het werk hier eens tot stand gebracht,
Dat m'ons als erfdeel achterliet.
Het strekt tot eer van 't voorgeslacht,
Terwijl 't ons stof tot feesten biedt."
De vraag, of dit erfdeel waardig is zijn 275jaaig bestaan op
luisterrijke wijze te vieren, zullen we, door in korte trekken de
geschiedenis van de Beemster weer te geven, trachten te beant
woorden.
De Bame3tra, een riviertje waaraan de Beemster haren naam
ontleent, strekte zich uit van de Starnmeer bij Spijkerboor af
tot de Havermeer, waar zij het overvloedige slib liet zinken, en
zich vervolgens door de Schar in de Zuiderzee stortte. Door
hare sterke strooming, die allengs meer van den zachten veen
grond afkabbelde, en door groote stormvloeden, zooals de Aller
heiligenvloed in 1170, waardoor de Zuiderzee ontstond en de
lager liggende landen overstroomd werden, ontstond de plas, de
Beemstermeer, dat door telkens weder zijn gebied nit te breiden,
een onrustbarend aanzien verkreeg.
Hoewel er, vooral door de visscherij, belangrijke voordeelen
van dit meer getrokken werden, daar schepen „met doorboorde
kielen" met eene rijke lading naar Engoland stevenden, werd in
1570 reeds het denkbeeld geopperd het, om de omliggende landen
voor grootere overstroomingen te vrijwaren, weer in land te
herscheppen, wat echter door den druk der tyden en het Spaan-
sche krijgsrumoer niet tot uitvoering is gekomen. In 1592 werd
weder octrooi aangevraagd, wat echter eerst in 1597 werd ver
leend, doch door gebrek aan middelen moest het plan nogmaals
worden opgegeven.
Toen in het begin der 17de eeuw een zekere Pikmans uit
Hoorn, die zich door het opvisschen der schatten van de in
1595 aan de kust van Ierland vergane Spaansche schepen een
groot vermogen had verworven, een aanzienlijk legaat voor de
droogmaking bestemde, werd door D. en H Van Oss, A. Ten
Grootenhuis en J. Klz. Krook aan de Staten van Holland ver
zocht het meer te mogen bedijken, wat hun den 21 Mei 1607
werd toegestaan.
Onmiddellijk werd met de voorbereidende werkzaamheden aan
gevangen, zoodat reeds den 31 December van hetzelfde jaar de
aanbesteding der eerste molens, 21 stuks, kon plaats hebben.
Met het bestuur der uitwaterende sluizen was men overeen
gekomen om een uitloozingskanaal te graven van Ursem langs
Avenhorn en Oudendijk, waartoe te Schardam een sluis in deu
Zeedijk moest worden gelegd. De aanbesteding hiervan had den
12 Maart 1603 plaats.
Den 8 April d. a. v. werden de dijkgraaf L. W. Van Vollen-
hoven en 9 heemraden geïnstalleerd, waarop door hen den 10 April
de eerste aanbesteding van dijkwerk gehouden werd.
Alle werkzaamheden werden met den grootsten ijver en den
meest mogelijken spoed aangevangen en voortgezet, zoodat de
geheele ringdijk in 1609 bijna gereed was. Einde 1609 was
reeds al het water binnen deze bedijking, uitgezonderd de diepe
geul waarin de Bamcstra vloeide, afgevoerd, en men hoopte het
volgend jaar dit grootsche werk te voltooien.
Doch welk eene wreede teleurstelling, die bij enkelen aan
wanhoop grensde, was den ondernemers beschoren! Nauwelijks
was men het jaar 1610 ingetreden, toen zware stormen, gepaard
met hooge watervloeden, het land teisterden, waardoor dijken
werden weggeslagen en geheele dorpen overstroomd.
Toen dan de Waterlandsche zeedijk bezweek en de teugellooze
wateren tegen den Beemsterdijk beukten, bleek ook deze niet
bestand, en weldra was de polder weder in een meer herschapen.
Ds. Wolf zegt hiervan in zijn gedicht: „Bedijking van de
Beemster"
„Het menschenhart, gedrukt door angst van al 't gegons,
Verzwaart zijn slag, op 't slaan der zee, met bons op bons;
Helaas, belaasdaar maken wind en zee een open
Hoe ras is Waterland door water afgeloopen,
En Bcemstcrdijken aangetast met een geweld;
Dat Beemster water in verloren rijk herstelt.
Daar dreven geld en zweet en een paar jaren,
In brokken dyks, in stukken molens op de baren".
Wat nu te doen? Het werk dat zooveel geld en moeite had
gekost, aan het water prijsgeven? Neen! daartoe bezaten onze
voorvaderen te veel ondernemingsgeest; het werk was begonnen,
en zou met Gods hulp volbracht worden. Met verdubbelden moed
en uitgebreider krachten de dijken werden verzwaard en hot
aantal molens vermeerderd toog men weder aan het werk,
en mocht dc voldoening smaken, zonder noemenswaardige stoornis,
den reuzenarbeid te voltooien.
En aan wien de ecrepalm voor dit trotsche werk? Niemand
zal haar, D. Van Oss, „den grondlegger van de Beemster", willen
ontroovendoor zijn energie en ondernemensgeest, die niet rustte
vóór alle bezwaren waren overwonnen getuige de enorme
sommen, vóór de oprichting van de O.-I. Compagnie door hem
ten koste gelegd om den handel op Oost-Indië te openen
werd eene uitgestrektheid lands gewonnen, die in vruchtbaarheid
haar weêrga miste. Naast hem noemen we J. A. Leeghwater,
door wiens uitgebreide kennis van bet molenwezen dit werk zoo
spoedig kon voltooid worden.
Den 19 Mei 1612 was het water grootendeels verwijderd, en
in het begin van Juli de wegen reeds „redelijkerwijze" begaanbaar,
zoodat men de Prinsen Maurits en Frederik Hendrik met hun
gevolg kon uitnoodigen tot een feestmaaltijd in de «Middel-
Beemster", waartoe eene tent werd opgeslagen op dezelfde plek,
waar nog heden het Heerenhuis staat. Den 4 Juli werden hunne
hoogheden plechtig ontvangen, waarom door vele deze dag als
gedenkdag wordt beschouwd.
Thans restte den ondernemers nog óón groot en moeilijk werk,
de verkaveling of verdeeling der gronden, wat den 30 Juli d.a.v.
naar ieders genoegen werd volbracht, en geen blyder dag dan
deze, toen ieder zich Beerasterwaarts spoedde om de door het lot
ten deel gevallen gronden te bezichtigen en zich in zijn eigendom
te verlustigen.
Zoo was dan dit reuzenwerk voltooid, en ieder bezitter of
huurder begon zijn land te bebouwen, zoodut reeds bet eerste
jaar een ruime oogst kon binnengehaald wordenkoolzaad, tarwe,
gerst, haver en andere gewassen waren zóó overvloedig, dat
Leeghwater zegt, dat „het niet wel met eene pen te beschry ven is."
Spoedig echter ondervond men, dat de grond beter geschikt
zou zyn voor de veeteelt en kaas- en botermakerij, waarop men
zich dan ook met allen ijver ging toeleggen. In 1640, toen de
bevolking ruim 2000 zielen telde, waren reeds 6500 morgen
wei- en hooiland tegen 500 morgen bouwland in gebruik; de
veeteelt had de schoonste verwachtingen overtroffen.
Is het dan wonder, dat de 30ste Juli nog telkenjare door
Beemster's ingezetenen als dank- en biddag plechtig wordt herdacht?
Èn door hare vruchtbaarheid, èn door den aanleg van groote
hofsteden met uitgestrekte boomgaarden, verkreeg de Beemster
den naam van „het groote lusthof van Noordholland". Leegh-
water zegt dan ook: „er bestaat geen vermakelijker en lust-
zinniger weg dan de Volgerweg in de Beemster, waar al die
groote lusthaven, zooals van D. Van Oss, de jonge, (van 1618
tot 1666 dijkgraaf; van 1610 tot 1618 was het Tobias De Coene)
e. a. zijn aangelegd".
Van de verdere geschiedenis van dezen polder wordt weinig
belangrijks vermeldde vele oorlogen, waarin ons land gewikkeld
werd, alsmede de binnenlandsche verdeeldheden, oefenden weinig
of geen invloed uit op de Beemster; alleen de runderpest eischte
somwijlen zware offers, zooals in 1769, toen hieraan 3575 stuks
vee stierven.
Zonderling mag het heeten dat, waar men overal vereenigingen
en maatschappijen in het leven tracht te roepen, die zich over
het gansche land verspreiden, de Beemster, in alles zelfstandig
optreedt; zoo vindt men daar eene onderlinge brandassurantie,
veeverzekering, ziekenfonds, kredietbank e. a., die allen uitstekend
werken en ruimschoots kunnen bestaan.
Daarom moet men niet veronderstellen, dat de ingezetenen bij
den tijd ten achter zijn gebleven. Integendeel! Zoodra men
bewust was dat door omverwerping van het oude de toestanden
konden verbeterd worden, werden de handen aan het werk gesla
gen. Zie slechts die uitmuntend onderhouden straat- en grintwegen,
de sedert 1877 verrezen stoomgemalen, en dan die, volgens de
bepalingen der wet, ingerichte schoolgebouwen met onderwyzers-
woningenze mogen een sieraad van de Beemster heeten.
Veel is er nog dat der vermelding waard is, maar ons bestek
laat niet toe dit alles te noemen, wij kunnen echter niet nalaten
met een enkel woord te gewagen van dat door rykbeladen kastanje-
boomen overschaduwd Marktplein, dat trotsche R.-K. Kerkgebouw
met de pastorie na 1878 geheel in Gothischen stijl opgetrokken,
die fraaie.... doch genoeg, we hopen hiermede den lezer voldoende
te hebben ingelicht, waarom men in de Beemster er zooveel
belang in stelt dit 275jarig bestaan fecstelyk te vieren, en wij
twijfelen niet dat, bij een bezoek aan dezen polder, velen zullen
instemmen met de woorden, door Helmers in zijn "Hollandsche
Natie" gezongen
„Stijg BeemsterPurmer stijg meld welige valleien,
Op wier beklaverd veld thans vette kodden weien.
Vermeld den voorspoed, aan der oud'ren vlijt verplicht:
Uw welvaart zegt ons meer dan 't schoonste lofgedicht."
(De Amsterdammer.)
Snelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nieuwediep,
