P. Th. YPMA,
ABR. SLOOS, Notaris te Winkel,
G. J. 0. D. DIKKERS, Notaris te Texel,
Chemisch zuiver Hollandsch
LOOD W I T
Holloway's Zalf en Pillen.
Dr. WEISZ,
Pianomagazijn, Langestraat A. 35, Alkmaar.
Nieuwe extra mooie, zeer solide Pianino's a f 325.-.
zal, op DINSDAG 27 SEPTEMBER 1887,
ÊP"k'; 's avonds 6 ure, in de Herberg van den Heer
W. GROEN, te Barsingerhorn,
publiek verkoop en:
A. in vollen eigendom:
1. Eene BOERENWONING met ARBEIDERS
WONINGEN, ERVEN en TUIN, te Barsingerhorn.
2. Een HUIS en ERF, te Kolhorn, gemeente Barsingerhorn.
3. De OPSTAL van een HUIS, met het recht van
erfpacht op den grond, in den Polder Groet, gemeente
Winkel.
B. in blooten eigendom:
Eenige HUIZEN, ERVEN en TUIN, te Barsingerhorn.
Alles breeder bij biljetten omschreven.
zal publiek verkoopen, op DINSD4G 27 SEPTEMBER
1887, des morgens 11 uur, op de hofstede „willems-
bocve", in den Anna Paulownapolder:
Jf* 6 Werkpaarden, 1 Graanmaaier,
.CpSÊtk, 3 Boerenwagens, 1 Kapwagen,
Ploegen, Eggen, Machines en Bouw
gereedschappen.
HET
van
G. G R E V E, Loodivitfabrikant
te UTRECHT,
is door de belangrijke verbeteringen, door hem in de oud
Hollandsche wijze van bereiding gebrachtfluweelzacht,
extra fijn, circa 15"/o beter dekkend, veel witter en
deugdzamer en beter kleurhoiidend dan eenig ander
fabrikaat en vrij van onverteerd lood.
Wordt op verlangen afgeleverd in Verzegelde Vaten.
Deze hooggeschatte geneesmiddelen kunnen niet te sterk
aanbevolen worden, ter genezing der meeste ziekten, waaraan
de menschheid onderhevig is. Zij zijn zoowel geschikt voor
het kind, dat pas de levensreis aanvangt als voor be
jaarden en ziekelijken. De Zalf is een bepaald genees
middel voor sneden, kneuzingen, schrampen en schavingen,
dikwijls in de kinderkamer voorkomende, en zij is niet
minder krachtig werkzaam, in het gezond en duurzaam
genezen van verouderde zweren en zeere beenen, die zoo
dikwijls eene bron van ellende voor de gevorderde in jaren
zijn. Door eene tijdige oplettendheid op de onderrichtingen,
die om ieder pakje Zalf en Pillen gewikkeld zijn, kan een
ieder, met een matig verstand begaafd, de onaangenaamheid
en ellende eener langdurige ongesteldheid voorkomen of
verkorten.
Doosjes PILLEN en Potjes ZALF
f 0.80, f 1.85, f 3.—, f 6.75, f 13.50 en f 20.50.
Ze worden verkocht bij de Apothekers.
Voor den verkoop in het groot ver voege men zich bij
den Professor Holloway, 533, Oxford-Street, Londen.
Couranten, voorheen en thans.
Stel u eens voor, lezer, dat morgen den dag, het uit
geven van alle couranten werd gestaakt, welk een leegte,
welk een verlegenheid zou er het gevolg van zijn. Denkend
aan de ontstemming van papa en mama X., wanneer „zijn'
of „haar" courant niet op tijd verschijnt, of mij verdiepend
in de verlegenheid van een handelaar pur-sang, indien hij
de beursnoteering moest missen, waag ik het niet te beslissen,
of de verlegenheid dan wel de leegte het grootst zou zijn.
.Wij kunnen niet meer buiten onze nieuwsbladen, en de
enkele die er zich, uit een soort van gril, een tijdlang van
emancipeert, wordt voor een zonderling aangezien wat
hij dan, in de letterlijke beteekenis van het woord, ook is.
De couranten zijn een wereldmacht geworden, het orgaan
van algemeene en bijzondere belangen. De courant is te
vergelijken bij de Zeusbodin „Ossa" van wie Homerus
verhaalt, of bij de duizendjarige „Fama" van Vergilius,
die, klein in den beginne, langzamerhand tot zulk een reuzin
aangroeide, dat zij, op aarde wandelend, met het hoofd tot
aan de wolken reikte.
Ja, wel nietig was het zaadje, waaruit deze reuzenboom
zou opschieten.
Niet zeer langen tijd na de stichting der stad Rome,
waarschijnlijk onder Numa Pompilius, werd den opper
priesters de verplichting opgelegd, de kroniek die zij steeds
bijhielden, op houten tafelen te schrijven en openbaar
tentoon te stellen, opdat ieder zich van het meest belang
wekkende dat in de laatste dagen was voorgevallen, op de
hoogte zou kunnen stellen.
Niet de dagelijksche gebeurtenissen alléén werden op deze
wijze ter algemeene kennisse gebracht, ook de wetten en
bepalingen, door de Regeering uitgevaardigd, werden zoo
den volke kenbaar gemaakt.
In deze tafelen, de „Annales-roaximi", hebben we zeker
den oorsprong onzer couranten te zoeken, en we mogen
dus een opperpriester als den stamvader der journalisten
beschouwen.
Onthulde Geheimen uit de
Liefde en den Echt.
167 Bladzijden dik.
Het buitengewoon succes van dit zoo gerenommeerde
en door Geneeskundigen aangeprezen Werk voor VER
LOOFDEN en JONGGEHUWDEN heeft reeds een Zestienden
druk noodig gemaakt
Prijs 90 Cents,
en wordt onder Enveloppe afgeleverd en ook goed dicht
verpakt, franco naar buiten gezonden, tegen toezending
van Postwissel of gemakshalve blauwe Postzegels, hij
H. G. KOSTER C.JznMagazijn van Goedkoope Boeken,
Leliegracht 26, Amsterdam.
Gedurende vier a vijf eeuwen, bleef deze wijze van publi-
ceeren bestaan, tot eindelijk deze courant, welks lang
leven vele zusters van den nieuweren tijd haar zullen
benijden onder den opperpriester-redacteur Macius, een
einde nam. In plaats daarvan, gaf deze dignitaris een dagblad
uit, Acta populi' geheeten.
Onder de Regeering van Cesar was er reeds een tweede
blad, //Acta Senatus" genaamd.
Wij zien dus, dat Rome, bij het begin onzer jaartelling,
feitelijk in het bezit was van twee politieke couranten.
De debatten, in den Senaat gevoerd, de beraadslagingen
over het wel en wee des volks, werden hierdoor als het
ware op straat gebracht, en misschien daar met nog grooter
levendigheid dan in de vergaderingen zelve voortgezet.
Ondanks de strenge censuur, waaraan de bladen waren
onderworpen, was de oude republikeinsche Staat niet bij
machte zich te handhaven. Rome, dat tot op zekere hoogte
der geheele wereld hare wetten voorschreef, kon zich spoedig
zelve geen wetten meer geven.
Neen, Rome niet, maar één Romein was voortaan heer-
scher. Het verwondert ons dan ook niet, dat het couranten-
wezen bij den aanvang van den keizerstijd een groote
verandering onderging.
De //Acta Senatus" werd opgeheven of liever vereenigd
met de „Annales-maximi" en de mededeelingen over het
verhandelde in den Senaat bleven achterwege. De Senaat
werd tot een broeinest van serviliteiten het geheime doel
der Staatscourant wasbij het volk de herinnering aan de
macht, die het eens had bezeten, te verzwakken.
De Keizer, die de invloed, welke de „pers" bij machte
was uit te oefenen, begreep, zorgde er voor, dat de Staats
courant naar alle provincies werd verzonden. De eerste veel
gelezen courant was dus een Romeinsche.
In Rome zelf vonden de openbaar gemaakte mededeelingen
snelle uitbreiding.
Iedere boekhandelaar had eenige lieden in zijn dienst, die
afschriften of uittreksels maakten, en op hunne „bureelen"
mag, na het verschijnen van het dagbladwel ongeveer
dezelfde ijver hebben geheerscht, als op die van den tegen-
wpordigen tijd, vóór het ter perse gaan der bladen.
Deze afschriften werden aan de abonnés in de stad en
de provincies gezonden, eu buitendien werd in eiken boek
winkel een exemplaar voor het publiek ter lezing gelegd.
Ook waren er vele particulieren die er hun //schrijvers'
op nahielden, en het gedrang in de //hal', waar de met
gips overtrokken houten tafel der Staatscourant was ge
plaatst, zal zeker de drukte hebben geëvenaard voor de
bureaux onzer meest gelezen bladen, als het volk met on
geduld de uitgave van een blad verbeidt.
In de eerste rij der ongeduldigen bevonden zich onge
twijfeld de „schrijvers', om zich bij de opening der deuren
een plaatsje te veroveren aan de, in de nabijheid der
Staatscourant, geplaatste steenen tafels. Achter hen stond
de, uit de zoogenaamd mindere klasse saamgestelde volks
menigte. Ook kunnen we ons voorstellen, dat er onder
die menigte wel iemand zal zijn geweest, die het ambt van
vrijwillig voorlezer op zich nam, om met luider stem de
belangwekkendste mededeelingen te verkondigen.
En die mededeelingen waren al bijna even menigvuldig,
als ten huidigen dage. Oorlogsberichten ontbraken nooit,
elke slag, iedere inneming eener stad, wérd uitvoerig be
schreven. Van den uitslag der wedstrijden tusschen Gladia
toren werd altijd melding gemaakt; de vreemde natuur
verschijnselen, naar de hoogte der wetenschap dier dagen
toegelicht, en de rubriek „Allerlei' ontbrak toen evenmin
als thans. Alle stadsgebeurtenissen, processen, geboorten
en sterfgevallen, huwelijken en scheidingen, vertellingen
en anecdotes vonden hunne plaats.
Het grootste deel der Staatscourant was door hofberichten
ingenomen; de feesten en ceremonies, zoowel als de reizen
en uitstapjes door den keizer ondernomen, werden uitvoerig
meêgedeeld.
Stelselmatig werd, door de groote verscheidenheid van
inhoud, den lieden stof tot conversatie gegeven, en in
verband met de aankondigingen der nu en dan plaats heb
bende volksfeesten, hun aandacht van de staatsaangelegen-
heden afgeleid.
Jammer, dat er geen enkel exemplaar van die Staats
courant is bewaard gebleven. Dat haar inhoud ongeveer
moet zijn geweest, zóó als boven werd aangewezen, weten
wij door auteurs uit dien tijd, die zich dikwijls op de
courant beriepen en er uit citeerden.
Door hen ook weten wij, dat het adverteeren reeds toen
in zwang was, want, volgens hen, maakt de Staatscourant
niet alleen de openbare verkoopingën bekend, maar men
vond er ook verslagen in over bouwondernemingen, bene
vens privaatmededeelingen, die, hoogstwaarschijnlijk, slechts
tegen betaling werden geplaatst.
Wij zien dus dat de courant, vóór 2000 jaar in Rome
verschenen, in hoofdzaak aan de thans verschijnende bladen
gelijk was.
Met het verval van Rome ging ook het courantenwezen
ten gronde. Een zwakke herleving vond nu en dan plaats,
maar de vreeselijke tijd waarin de grond met bloed werd
gedrenkt, en alle volken als uit hun vaderland werden
verdreven, maakte er voor goed een einde aan.
Bij de nieuwere volken is met den wereldhandel de
courant in het leven geroepen.
De handel, die belangrijke factor voor de ontwikkeling
der menschheid, begon reeds in de middeleeuwen de geeste
lijke slagboomen tusschen de verschillende landen te ver
breken en de volken nader tot elkander te brengen.
De groothandelaars moesten zich, wilden ze succes
hebben, op de hoogte stellen van de behoeften aan pro
ducten in andere landen, en de rijke kooplieden hadden
dan ook in de verst verwijderde streken lieden in hun
dienst, die hen over de toestanden aldaar geregeld bericht
verstrekten. Verslag over de politieke verhoudingen dier
landen, mocht in zulke berichten nooit ontbreken. En wat
de voorname koopman door zijne bedienden te weten kwam,
was zijn geheim, en dat geheim was dikwijls een bron van
grooten winst.
De courant, die de telegraaf in haren dienst heeft gesteld
en in dit opzicht van geen geheimen meer weten wil, zal
door sommige energieke handelaren, misschien niet geheel
naar waarde worden beoordeeld door hen zal de telegrafiie
waarschijnlijk niet als een der heerlijkste uitvindingen der
19de eeuw worden beschouwd.
Immers de kans, anderen vóór te zijn, is daardoor vrij
wel verbeurdde telegraaf zendt zijne berichten aan allen,
zonder onderscheid.
Maar, ondanks genomen voorzorgen, lekten er toch
dikwijls handels- en andere geheimen uit, die de ontvanger
liever voor zich alleen had bewaard, en hoorde het volk,
als te hooi en te gras, iets van hetgeen in anderelanden voorviel.
Venetië, waar de handel in dien tijd zich als concen
treerde, was de aangewezen plaats, waar de behoefte aan
een „courant' zich het sterkst moest doen gevoelen, en
waar we haar dan ook weldra zien verschijnen.
In den aanvang van deze courantenperiode werden door
de Venetiaansche Regeering zelf eenige schriftelijke mede
deelingen verspreid, „notizie scritte' genaamd, die zij voor
een gazelte, een muntstukje van geringe waarde, verkrijg
baar stelde. Het duurde geruimen tijd, vóór de Regeering
hare toestemming gaf de gazette (de naam der munt ging
spoedig op de courant over) algemeen te verspreiden. Een
band dezer geschreven gazettes, bevindt zich in de Mag-
liabecchi-bibliotheek te Florence.
De Engelsche historicus „Chalmers', houdt de „gazette
di Venezia' voor de oudste courant dier tweede periode,
en meent, dat zij in 1536 het eerst moet zijn verschenen,
in den tijd dus, waarin Venetië met de zoo machtige en
gevreesde Sultan Soliman den tweeden in oorlog was
gewikkeld.
Als handelsstaat had Venetië vooral groot belang bij den
afloop van den oorlog, die o. a. in Dalmatië werd afgespeeld.
De privaat-correspondentie scheen niet berekend om de
algemeene belangstelling op dit punt te voldoen, en niet
geschikt, berichten van algemeen belang spoedig genoeg
te verbreiden. Die privaat-berichten werden van regeerings-
wege saamgevat, en in den vorm van een „vliegend blad'
uitgegeven.
Andere steden, in Italië zoowel als in Duitschland, volgden
spoedig Venetië in het uitgeven van zulke „vliegende
bladen'. Van een geregeld couranten wezen kon vóór de
uitvinding der boekdrukkunst geen sprake zijn, en meer
als een halve eeuw liet de menschheid na die gezegende
uitvinding verloopen, vóór zij er zich ter verspreiding van
algemeen belangwekkende mededeelingen van bediende.
Eerst in het begin der 16de eeuw verschenen er overal
gedrukte stukken, die naar de verschillende landen „Zeitung,
Tidning, Relation, Courier', enz. enz., gedoopt werden.
Velen beweren wel, dat er reeds in 1457 in Nurnberg een
gedrukte courant verscheen, maar een exemplaar van dit
blad, waardoor die bewering zou worden gestaafd, is tot
nu toe niet gevonden.
In Duitschland waren het niet alleen politieke berichten,
maar ook verslagen over aardbevingen, overstroomingen en
misgeboorten, die opgenomen en gewoonlijk door houtsnee
figuren geïllustreerd werden.
Het oudste Duitsche vliegend blad dateert van het jaar
1494; het werd in Lypsyk (Leipzig) gedrukt en bevat een
uitvoerige beschrijving der begrafenisplechtigheden van
Keizer Friedrich den derden.
Verder kent men een Neue Zeitung aus „Presilz-Land',
een blad, dat scheepsberichten bracht van de Portugeesche
schepen, die uit Brazilië waren teruggekeerd. Over al die
„oudste couranten' hier te spreken, zou ons te ver voeren.
De couranten in Holland behoorden naar men wil, tot
de besten, die er in de 17de eeuw verschenen. Ze werden
allen geschreven in de Nederlandsche taal en hadden geen
anderen naam dan „courant'. De oudste verscheen den
13den Maart 1623 te Amsterdam. Deze couranten behelsden
geen politieke-, maar alleen handels- en andere berichten.
Eerst later ging men in den Haag en Leyden tot de uit
gave van bladen in de Hollandsche en Fransche taal over.
Een in Keulen in den jare 1587 gedrukt blad, schildert
de terechtstelling van Maria Stuart: de titel van het blad
luidt woordelijk:
„Grundliche und eigentliche Beschreibung von derKönigin
in Engelland, warum sie die Königin von Schottland hat
enthaupten lassen auf den Casteel genannt Badringay, ge
legen in der Gegend Nortamsterfier, geschehen im Jahr
1587 am 8 February. Darin alle Umbstande vermeldt wird,
was sich darbey zugetragen und was für Gesandten dabei
gewesen. Sehr lieblich und doch erb'armlich zu lesen,
jedermanniglich zum Exempel.'
De vliegende bladen verschenen nog zeer ongeregeld;
eerst dan, als er iets was voorgevallen, dat naar de meening
der uitgevers de algemeene belangstelling waard was, ging
men tot de uitgave over.
In de Universiteitsleesbibliotheek te Heidel berg werd voor
korten tijd, een bijna compleeten jaargang eener courant
van het jaar 1609 gevonden.
Het formaat dier couranten, die eens per week verschenen,
was zoodanig, dat zij gemakkelijk tot een geheel konden
worden gebonden. De plaats, waar ze gedrukt werden en de
namen van uitgever en redacteur werden in den regel niet
genoemd. (Slot volgt.)
Snelpersdruk van A. A. Bakker Cz., Nieuwediep.
Alsook eene groote keuze van meer excellente magnifieke PIANINO'S, waarbij uit de beroemde
fabriek van Rud. Ibach Sohn, te Barmen.
Gébruikte Pianino's in verschillende prijzen.
Allen met vijf jaren garantie, en desverkiezende gemakkelijke betaling.
Verhuren, stemmen en repareeren van Pianino's zeer billijk.
