ff
Vervolg Nieuwstijdingen.
ADVERTENTIËN.
MUSISS AC RUM.
de Utrechtsche Universiteit, naar buitenlandsche Universi
teiten.
Een fraaie medaille, vervaardigd aan 's Rijks Munt te
Utrecht naar de modelleering van Jünger, vereeuwigt tevens
het feit der stichting.
Na den heer Roëll werd het woord gevoerd door prof.
Moleschot, uit Rome, die namens de Italiaansche Regeering
den heer Donders het kruis van Groot-Officier van de
Kroon van Italië aanbood; prof. Place, namens de oud
leerlingen; prof. Guye, namens de redactie van het genees
kundig tijdschrift; prof. Stokvis, namens de geneeskundigen
in Nederland; sir Joseph Lister, de rectores magnifici der
Universiteiten te Leiden en te Amsterdam, enz.
Zijnen dank betuigende voor deze talrijke eerbewijzingen,
waaronder ook behoorde de aanbieding van de versierselen
van ridder 2de klasse van den Gouden Leeuw van Nassau,
alsmede van diploma's van eerelid van de Aertzlichen
Verein. te Munchen, van de Kon. Academie te Rome, de
Keizerlijke Academie te Petersburg, gaf de heer Donders
eene persoonlijke levensbeschrijving, vooral met het oog
op zijne betrekkingen met de vrienden aan de Utrechtsche
Universiteit en de buitenlandsche geleerden, wier tegen
woordigheid hij op hoogen prijs stelde.
Aan het feestmaal werd door ongeveer 200 inschrijvers
der Donders-Stichting deelgenomen.
In de zaal waren tal van adressen van hulde, o. a. van
de medische scholen te Stockholm en te Petersburg, ten
toongesteld
Zuiderzee -Veie eni ging.
Jl. Zaterdagmiddag te 2 uur werd in een der zalen van
„Krasnapolsky", te Amsterdam, de algemeene vergadering
geopend van de „Zuiderzee-Vereeniging".
De Voorzitter, de heer A. Buma, heette den aanwezigen
welkom. Hij deelde mede, dat deze vergadering was belegd
om den leden op aanschouwelijke wijs den toestand te leeren
kennen en den staat der financiën bloot te leggen.
In de eerste plaats kreeg het woord de heer C. Lely,
ingenieur, chef van het technisch onderzoek der Vereeniging,
die in eene uitvoerige voordracht, welke door tal van kaarten
werd toegelicht, de twee volgende vragen beantwoordde:
1. Waarom is een nieuw onderzoek noodig?
2. Wat is er te onderzoeken?
Ter beantwoording der eerste vraag gaat spreker de geschieden is
der verschillende ontwerpen na en behandelt uitvoerig de ge
schiedenis van het ontwerp, behoorende bij het wetsvoorstel van
1877 van den Minister Heemskerk. Hij brengt daarbij hulde
aan de mannen, die aan die ontwerpen hebben gearbeidde ver
slagen, die in het licht zijn verschenen, bevatten een schat van
gegevens, die van blijvende waarde zijn.
Spreker acht een meer uitgebreide oplossing mogelijk; doch
mocht het onderzoek het tegendeel aantoonen, dan hoopt hij, dat
ook de leden der Zuiderzee-Vereeniging hunne krachten zullen
aanwenden, om het vroegere ontwerp, wellicht eenigszins gewij
zigd, tot uitvoering te doen brengen.
De Noordelijke provinciën wenschten eene meer noordelijke
afsluiting.
Was zulk eene afsluiting technisch en financieel mogelijk
En hoe zou die moeten geschieden? Ziedaar vragen, die men
nimmer voldoende heeft kunnen beantwoorden, omdat nooit een
ernstig onderzoek omtrent eene noordelijke afsluiting heeft plaats
gehad.
De hoofdgedachte van het vroegere ontwerp is steeds geweest
landaanwinning op de meest voordeelige wijze.
De afsluitdijk en de overige werken, die daartoe noodig waren,
hadden steeds tot eenig doel die landaanwinning zonder bena
deeling van bestaande belangen mogelijk te maken.
Wanneer evenwel een werk van zulk een grootschen omvang
ondernomen wordt, had daarbij, in een land al3 het onze, waar
voortdurend stryd tegen het water te voeren is, niet tevens de
vraag gesteld moeten wordenhoe kan zulk een groot werk
dienstbaar worden gemaakt aan blijvende verbetering van den
waterstaatkundigen toestand van het land?
Op de vraag: wat is er te onderzoeken? moet dus het ant
woord in de eerste plaats luiden de bodem van dat gedeelte
der Zuiderzee en der Wadden, waar nog geen bodemonderzoek
heeft plaats gehad. Voorts zijn nog technische vraagpunten te
onderzoeken, waaronder echter een der voornaamste is de vraag,
hoe bij insluiting van den IJsel de waterloozing zal zijn.
De financiëele uitvoerbaarheid van een droogmaking hangt,
behalve van de qualiteit van den grond, af van de kosten der
droogmaking per H. A. verkoopbaar land en van de verkoopbaar
heid zelve.
Wanneer men van het Regeeringsontwerp van 1877 uitsluit
de kosten der dichting van het Eierlandsche gat, en aanneemt,
dat de noodige gelden tegen 4 pet. rente voor een koers van
98 pet. geleend kunnen worden, dan zou de H.A. verkoopbaar
land, met inbegrip van rente op rente, op het oogenblik, dat de
geheele droogmaking voltooid is, f 1150 gekost hebbbon.
Wegens de groote indirecte voordeelen, die de Staat by aan
winning van land geniet, is deze prijs voor uitmuntend land niet
te hoog.
De vraag is echter, of de groote oppervlakte van 137.280 H. A.
niet een bezwaar voor de verkoopbaarheid zal zijn.
Spreker gelooft dit niet, doch met het oog daarop zou eene
verdeeling in bijv. twee op zichzelf staande indijkingen, een
oostelijke en een westelyke, de voorkeur verdienen. Alsdan
worden de kosten evenwel aanmerkelijk hooger.
Volgens eene gemaakte berekening komen van de f 1150 per
H. A. f 420 voor den zeedijk, f 160 voor bijkomende werken
ten behoeve der aanliggende landen en f 570 voor de droogma
king en het in cultuur brengen der gronden.
By eene verdeeling in twee gedeelten zouden de beide laatste
kosten weinig verandering ondergaan. Die van den zeedyk zouden
echter, wegens de kleinere oppervlakte per H. A., meer dan
verdubbelen en dus den prijs van het drooggemaakt land belang
rijk vermeerderen.
Spreker wijst nog op de ontworpen droogmaking van het
Wieringer meer, om aan te toonen, hoe sterk bij eene kleine
droogmaking de kosten van den zeedijk drukken.
Voor dat ontwerp zouden die kosten ruim 60 pet. van de
totale kosten bedragen.
De scheepvaart op de Zuiderzee is hoogst belangrijk; het is
voornamelyk een binnenvaart tusschen Amsterdam en de noorde
lijke en oostelijke provinciën.
Bij de Oranjesluizen is, wat het aantal schepen betreft, het
drukste verkeer van ons geheele land. In 1886 bedroeg het
aantal in- en uitgevaren binnenschepen aldaar ruim 85000.
Voor elk ontwerp tot droogmaking der Zuiderzee dient men
daarom als eisch te stellen, dat de scheepvaart onbelemmerd moet
blijven, zoowel gedurende als na de uitvoering.
Spreker toont aan, dat het door hem voorgestelde ontwerp
daaraan voldoen zal. Van de Oranjesluizen is in de richting
Urk een open stroombaau gehouden, ter breedte van minstens 15
meter, die dus te bezeilen is.
De belangrijke vaart tusschen Amsterdam met den Ketel, het
Zwolsche Diep en de Lemmer kan dus geheel onbelemmerd over
het binnenmeer, zoowel gedurende als na de uitvoering, zonder
sluizen plaats hebben. De schepen, komende van Harlingen,
zullen slechts een schutsluis moeten passeeren om op het binnen
meer te komen.
De overige plaatsen zullen door ringvaartkanalen of door dwars-
kanalen met het binnenmeer in verband worden gebracht.
Het in te stellen onderzoek, zegt spreker ten slotte, zal vol
ledig en onparlydig moeten zyn.
De volledigheid eischt, dat het niet tot een enkel ontwerp
beperkt blyve, maar dan worde onderzocht, welke gedeelten van
de geheele Zuiderzee, de Wadden en Lauwerzee voor afslui
ting en droogmaking geschikt zijn.
Onpartijdig hoopt spnker bij zijn onderzoek te zijn, doch naast
die onpartijdigheid heeft hij den ernstigen wil, om een zooveel
mogelijk bevredigende oplossing te vinden van het bij uitstek
grootsche en nationale vraagstuk, als de afsluiting en droogmaking
van de Zuiderzee en de Wadden zijn zal.
Op eene vraag of met de droogmaking der Zuiderzee de
visscherij te gronde zou gaan en of de gezondheidstoestand
van omliggende streken niet bedreigd zou worden, ant
woordde de heer Lely, dat wat het eerste punt betreft door
dr. Hoek een ernstig onderzoek zal worden ingesteld.
Aangaande het tweede punt meende spreker, dat, hoewel
volgens deskundigen en de Academie van Wetenschappen
het gevaar inderdaad bestaat, dit tot de droogmaking zou be
perkt blijven en dus slechts van tijdelijken aard zou wezen.
De heer Breebaart had bij de indijking van polders nog
nimmer iets van daardoor ontstane ziekten vernomen.
De Penningmeester, de heer A. C. Wertheim, deelde
vervolgens mede, dat nog steeds f 30,000 aan de leening
van f 104,000, ter bestrijding der kosten van een voorloopig
onderzoek, ontbraken. Op zijn voorstel machtigde de ver
gadering het Bestuur, opnieuw eene leening uit te schrijven
en krachtige pogingen tot deelname in het werk te stellen.
Spreker riep daarvoor de hulp der pers in.
Na nog eenige beschouwingen van den Voorzitter over
het nut van demping, werd de vergadering gesloten.
Buitenland.
Van den Koninklijken schouwburg (Schauspielhaus) te
Berlijn, waaraan tegenwoordig herstellingen worden gedaan,
stortte gisterenmorgen een gedeelte van het dak in. Van
de veertig werklieden, die aan herstellingen en veranderingen
boven het tooneel bezig waren en naar beneden stortten,
zijn, voor zoover men tot nu toe weet, twee gedood en
dertien zwaar gewond. Aangaande de oorzaak der ramp
verkeert men nog in het onzekere. Algemeen wordt echter
de juistheid aangenomen van het aanvankelijk uitgesproken
vermoeden, dat een der hoofdbalken, waarop de stellage
rustte, uitgeweken of bezweken is.
Blijkens bericht van den tijdelijken Britschen zaak
gelastigde, heeft de Privy Council bij besluit van den
23 dezer maand de verordening ingetrokken, bij welke het
landen van vee uit Vlissingen verscheept in Engeland,
Wales en Schotland, was verboden. Dat besluit treedt
heden in werking.
De officiëele opening van de Internationale Tentoon
stelling te Brussel zal den 6 Juni a. s. door den Koning
van België geschieden.
Het bericht omtrent de ontploffing te Pantin blijkt
door de „Indépendance" sterk te zijn overdreven. Slechts
twee personen werden gewond, geen gedood.
Benoemingen, enz.
De luitenant ter zee lste klasse H. L. C. Wolterbeek
Muller, uit Oost-Indië teruggekeerd, is op non-activiteit
gesteld.
De heer P. Baarslag, arts, wordt met den 11 Juni a. s.
benoemd tot officier van gezondheid 2de kl. bij de zeemacht.
Vischbericht.
De uitkomsten, gedurende de afgeloopen week door 't meeren-
deel der visschers verkregen, waren zeer bevredigend en leverden
het bewijs, dat 't toch eindelijk op visscherijgebied ook eens zal
gaan opzomeren. Verwend zyn wij de laatste weken nu juist
niet, en daarom reeds tevreden, als het maar eenigszins voor
spoedig gaat; maar dan bestaat er nu alle reden om dit dubbel
te zijn, nu de tongenvangst zoo voordeelig, de rogvangst ruim en
die van kleine schol alles behalve slecht was. Want waarlijk,
de uitzonderingen daargelaten, maakten korders en beugers beste
zaken. Van de groote Noordzeevisschery kwam nog een tweetal
sloepen Z. W. 13 en Z. W. 16 niettegenstaande het reeds
zoo vèr gevorderd seizoen, behalve met enkele tonnen zoutevisch,
met een klein partijtje versche beugvisch binnen, waarvoor,
zooals zich wel laat denken, slechts weinig kon worden besomd.
De zoutevisch werd, buiten afslag, onderhands aan den man gebracht.
Met de ansjovisvangst in de Zuiderzee begint het langzamer
hand wat beter te gaanalthans in 't laatst der week werden
daaromtrent bijzonder gunstige berichten ontvangen, wat velen
visschers aanleiding gaf, zich alsnog voor dezen tak van visscherij
slagvaardig te maken. Geep werd ruimschoots aangevoerd vooral
van Wieringen bracht men honderde tallen ter afslag, en alsof
dit nog niet genoeg was om den prys aanmerkelyk te doen dalen,
kwamen uit Lemmer vele tonnen, gezouten en gekuipt, aan, om
door de sloepen als aas te worden gebruikt. Er werden aan
gevoerd 21,790 tongen, 1080 roggen, 26 tarbotten, 4 heilbotten,
8 lengen, 28 kabeljauwen, 322 mandjes kleine schol, 140 manden
schar, 750 schelvisschen, 490 tal geep en 1 steur groote tong
gold 50 a 35 cent, kleine idem 10 a 17 cent, rog 85 a 54 cent,
tarbot f 5.50 a f 9.heilbot f 5.25, leng f 1.50, kabeljauw
f 1.80 per stuk, kleine schol f 1.65 a f 2.50 per mandje, schar
f 1.25 h f 1.60 per mand, schelvisch f 16.50 a f 20.'t honderd,
geep f 17.50 a f 10.50 per tal en de steur f 12.
Burgerlijke Stand.
Gemeente HELDER, van Zaterdag tot Dinsdag.
Ondertrouwd en Gehuwd Geene.
Bevallen A. Wettre, geb. Salvesen, Z. A. Leyen, geb. v.
d. Wiele, D. J. A. Veldhuyzen, geb. v. d. Hoeven, D.
Overleden: D. Visser, 54 jaren. A. van den Giessen, echt-
genoote van J. Groeneveld, 68 jaren. N. Schumaker, 56 jaren.
Levenloos aangegeven 1.
Weerk. Waarnemingen te Helder(Landskeet).
Uren.
Windrichting
en kracht.
Barometer
mM.
Thermometer
C.
Vochtigh.
procent.
Toe
stand
van de
zee.
Stand.
Afw.
Stand.
Afw.
27
12' zw. 0.8 k.
759.64
- 1.56
10.2
-4.0
0.63
Vlak.
28
12
notn. 0.2
756 03
- 5.27
11.3
-3.0
0.71
29
8
notn. 10 u
760.72
-0.58
9.5
-3.0
0.78
Golvend
29
12j notn. 7
761.18
-0.12
10.1
-4.3
0.76
Wcêrsgesteldheid: 27 Mei 12 u. Lichtbewolkt, mooiweer.
28 Mei 12 u. Helder, mooiweer.
29 Mei 8 u. Lichtbewolkt, winderig,
goedweer.
29 Mei 12 u. Idem
Marktberichten.
TEXEL, 28 Mei. Op de tweede heden alhier gehouden
Lammerenmarkt waren 3776 Lammeren aangevoerd. Met uit
zondering van enkele partijen ging alles vlug van de hand voor
f 4.50 tot 10.per stuk.
ALKMAAR, 25 Mei. Veemarkt5 Koeien, f 160 a 225
233 vette Kalveren, f 35 a 9222 nuchtere dito, f 8 a 16; 12
Schapen, f 20 a 24 37 magere Varkens, f 13 a 17, alles per
stuk 144 vette Varkens, 34 a 44 cents per kilogram.
Zr. Ms. schroefstoomschip lste klasse ,/Johan Willem
Friso", onder bevel van den kapitein ter zee G. Doorman,
heeft 26 dezer de reede van Barcelona verlaten, en zijn
Zr. Ms. schroefstoomschip 4de klasse //Sommelsdijk", onder
bevel van den kapitein-luitenant ter zee J. F. M. Lange,
en Zr. Ms. instructiesehip voor bootsmansleerlingen „Nau
tilus', onder bevel van den kapitein-luitenant ter zee P.
C. Pabst, den 27 dezer respectievelijk van Mozambique
vertrokken en te Edinburg aangekomen. Aan boord van
voornoemde bodems was alles wel.
Zr. Ms. schroefstoomschip „Sommelsdijk' kan vermoedelijk
begin Augustus te Banana, aan de Congorivier, verwacht
worden.
De generaal-majoor Baud, bevelhebber in de lste
militaire afdeeling, bevindt zich heden alhier tot het houden
eener inspectie over de militaire gebouwen, enz. in deze
stelling.
Naar wij vernemen, is onze plaatsgenoot, den heer
P. Pol vliet, op de Internationale Tentoonstelling van Pluim
gedierte te Brussel, voor zijne ingezonden duiven, met
achttien prijzen bekroond.
Behoudens nadere goedkeuring van het Gemeente
bestuur, is door het departement van Waterstaat, Handel
en Nijverheid toestemming verleend tot het dempen van
een gedeelte der sloot ten oosten van het plantsoen op het
stations-terrein, ten dienste van het maken van twee nieuwe
toegangswegen naar dat terrein. Een en ander is een gevolg
van de bestemming van 't weiland ter zijde van de Koning
straat tot den bouw eener nieuwe wijk in deze gemeente,
en zal zeker bijdragen om de communicatie in dat deel der
gemeente aanmerkelijk te verbeteren.
Naar wij vernemen, hebben Burgemeester en Wethouders
dezer gemeente gisterennamiddag een onderzoek in loco
ingesteld, en is ook nu van die zijde de gevraagde toestemming
verleend.
Het plantsoen zal op twee verschillende plaatsen door
straatwegen doorsneden worden. Van de lste Vroonstraat
komt er dan o. a. een rechtstreeksche gemeenschap met het
stations-terrein.
Naar men verzekert, wordt door onderscheidene per
sonen, die in deze gemeente hun werk maken van den
kleinhandel in sterken drank, weinig acht geslagen op de
bepalingen der wet, welke voorschriften beyat omtrent de
aanwezigheid in hunne lokalen van een afsphrift der ver
leende vergunning en van een gedrukt exemplaar der wet op
genoemden handel. Ook schijnt het niet ondienstig te
herinneren aan de verplichting, om aan den iftgang dier
lokalen zoowel het woord „vergunning" als den naam des
bewoners te plaatsen. Ter voorkoming van vervolging,
zullen belanghebbenden wèl doen, deze bepalingen niet uit
het oog te verliezen.
Zaterdag en Zondag a. s. zal in het lokaal ^Musis
Sacrum" alhier optreden het Zigeuner-orkest, onder directie
van den viool-virtuoos Balogh Franzi, uit Budapest. De
„Veend. Crt." zegt van de uitvoering, aldaar gegeven, o.a.
het volgende:
„'t Getal der bezoekers was klein, maar die er waren,
hebben werkelijk genoten. De eigenaardige, zeer oor
spronkelijke muziek dezer Hongaren, nu woest, dan wee
moedig, maar altijd wegsleepend in de hoogste mate, bezit
een wonderbare aantrekkelijkheid. En waar deze kunste
naars walsen van Strauss e. a. deden hooren, was hun spel
ook werkelijk schoon. Wij hopen deze artisten hier nog
eens weêr te zien optreden, maar dan voor een groot publiek.
Zij verdienen het ten volle."
Bedankt voor het beroep naar Den Hoorn op Tex,el
door den heer W. H. H. Dijkman, candidaat te Rotterdam.
Ondertrouwd
G. DEÜTEKOM,
van Amsterdam,
en
A. M. C. KAMPER.
J. VAN DE VAART,
van Delft,
W. H. KAMPER.
Helder, 25 Mei 1888.
Algemeene kennisgeving.
Heden overleed, na een langdurig doch geduldig lijden,
mijn geliefde Echtgenoote en mijner kinderen zorgdragende
Moeder ELIZEBETH KROL, in den ouderdom van ruim
53 jaren.
Eierland (Texel), 26 Mei 1888.
G. ALDERLIESTE.
Strekkende deze, namens mij en mijne kinderen,
ter algemeene kennisgeving.
Heden overleed, na een zeer langdurig doch geduldig
lijden, mijne Echtgenoote GUURTJE PRINS, in den
ouderdom van zestig jaren en bijna twee maanden.
Anna Paulowna, 27 Mei 1888.
IJ. LOS.
ZONDAG 3 JUNI 1888, 's namiddags
van 2 tot 4 ure:
Matinee van de beroemde Hongaarsche
ZIGEUNER-KAPEL.
Entrée 30 cents.
[Zie verder de annonce op pag. 4.]
