NEDERLAND.
HELDER, 24 Mei.
Naar Zuid-Afrika. De heer Canisius, Neder-
landsch consul te Bloemfontein in den Oranje-Vrij
staat, besluit zijn belangrijk verslag over 1889,
met de volgende algemeene beschouwingen
«Uit al het bovenstaande blijkt voldoende^ dat
de Oranje-Vrijstaat gedurende het jaar 1889 aan
merkelijk is vooruitgegaan, en door zijne natuur
lijke bronnen van rijkdom, welke meer en meer
worden ontdekt, in welvaart zal blijven toenemen,
terwijl de thans aangelegd wordende spoorweg,
waardoor deze Staat met de Kaapkolonie en de
Transvaal zal worden verbonden, daartoe niet wei
nig zal bijdragen. Het behoeft dan ook geen be
toog, dat het vroeger zoo weiuig bekende Zuid-
Afrika thans een ruim veld aanbiedt voor handel
en nijverheid, zooals maar zelden na zulk een kor
ten tijd van ontwikkeling met eenig ander land
het geval is geweest. Geen wonder dan ook, dat
uit alle oorden der beschaafde wereld honderden
en duizenden naar herwaarts komen, om hun geluk
te beproeven. En het is dan ook te hopen, dat
Nederland in deze landen meer en meer mag wor
den vertegenwoordigd en nevens andere natiën
eene eervolle plaats moge innemen, niet enkel door
kleine maatschappijen, die wegens gebrek aan kapi
taal vaak spoedig weder verdwijnen, maar door een
degelijken Hollandschen handelsstand, welke, door
bijeenbrengen van aanzienlijke kapitalen, degelijke
handelskennis en wakkeren ondernemingsgeest even
groote zaken tot stand kan brengen als eenig ander
volk ter wereld.
«Intusschen meent de consul ook van deze ge
legenheid te moeten gebruik maken, om zijne land-
genooten ernstig te waarschuwen tegen ondoordachte
plannen en onberaden stappen. Hij bedoelt hier
bijzondere personen uit alle standen der maatschappij.
Velen toch geraken op een dwaalspoor, door over
dreven berichten of valsche voorstellingen op hunnen
eigen bijzonderen toestand toe te passen, om later
niet anders dan geldverlies en bittere teleurstelling
te ondervinden, en zulks vooral' ten aanzien van de
goudvelden in de Transvaal. Bij de gedachte aan
goudvelden denke men niet direct aau goud voor
zich zeiven. Goudmijnen worden door maatschap
pijen met groote kapitalen geëxploiteerd en de
nieuw aankomende heeft daaraan niets; doch door
de welvaart, welke dientengevolge wordt verspreid,
is er gelegenheid om door allerlei handelsspecula-
tiën, industrieën enz. in het groot en klein, uit
oefening van ambachten enz., gepaard aan energie
en werklust, goud in handen te krijgen. Fatsoen
lijke, bekwame en oppassende jongelieden hebben,
indien zij de middelen bezitten om eenigen tijd te-
kunnen wachten, altijd kans de eene of andere be
trekking te vinden. Wezenlijk bekwame, oppas
sende ambachtsliedentimmerlieden, metselaars,
smeden, ververs en kamerbehangers, kleermakers,
schoenmakers, meubelmakers, blikslagers, bakkers,
slachters en meer anderen, zullen in de meeste ge
vallen een ruim bestaan vinden, ofschoon het leven
ook zeer duur is, vooral in de Transvaal. Alvo
rens tot een besluit te komen, onderzoeke men
alles eerst goed en rrage men zich zeiven af:
«Waarvoor ben ik geschikt? Wat zal ik in Afrika
«doen? En bezit ik eenig geld, niet alleen voor
«de reis, maar ook om ginds eenigen tijd zonder
«verdiensten te kunnen leven Personen, die ten
gevolge van een los leven, drankmisbruik en dus
danige oorzaken in Holland niet kunnen bestaan,
zullen in Afrika van kwaad tot erger komen door
de meerdere verleiding, waaraan zij zijn blootge
steld, vooral te Johannesburg, Pretoria en dergelijke
plaatsen, en gelijk, helaas! zoo dikwijls het geval
is, een te vroegtijdig graf vinden."
Overzicht der Per!.
De vorming onzer officieren. In het
«Hbld." verdedigt Mars de stelling, dat theoretische
opleiding als de hoofdzaak moet worden beschouwd
bij de vorming van den officier, al moet de praktijk
haar aanvullen. Beide tegelijkertijd beoefenen kan
men niet. Ingespannen geestesarbeid na lichamelijke
inspanning kan men niet verrichten's morgens
exerceeren en 's middags studeeren is niet vol te
houden, tenzij de oefening ingericht wordt uitsluitend
met het oog op de belangen der leerlingen, zooals
bv. aan de Kon. Mil. Acad. het geval kan zijn.
Opleiding van adspirant-offi eieren bij den troep,
deelnemende aan de gewone oefeningen en bovendien
studeerende,-zou falen. Dat is ook nooit gebeurd;
de jongelieden bij een cursus leefden altijd naast,
afgescheiden van den troep. Ook het telkens af
breken der omvattende studie door practische oefe
ningen heeft bezwaren. De feiten, dat men gemak
kelijker leert in de jeugd en dat gelegenheid tot
verdere bekwaming op practisch gebied na de bevor
dering tot officier overvloedig aanwezig is, pleiten
eveneens voor de theoretische opleiding als hoofdzaak.
Voor de practijk blijve over: de inwijding in het
militaire huishouden, waardoor de geleidelijke over
gang uit het burgerleven tot den militairen stand
plaats heeft. Voorts make men de jongelieden door
aanschouwing bekend met militaire voorwerpen en
toestanden, ter tegemoetkoming aan het theoretisch
onderwijs.
Komt de leerling tegen het eind van zijn theor.
opleiding wat meer tot de practijk, dan doet zich de
vraag voor: Indeeling bij de troepen of onderwijs door
eigen leeraren, waarbij troepen worden beschikbaar
gesteld? Mars verklaart zich voor het laatste. Bij
de gewone troepenoefeningen worden fouten gemaakt,
ook door officieren, waarop het minder gewenscht
is de adspiranten opmerkzaam te makenook ont
breekt de gelegenheid om al datgene te behandelen,
wat de onderwijzers noodig achten.
Eindelijk kan men de adspiranten, die op het
punt zijn den officiersrang te bereiken, de meer
uitgebreide oefeningen bij de korpsen eenigen tijd
doen bijwonen.
Uitsluitende opleiding aan de Academie gesteld
dat die om andere redenen werd gewenscht is
niet in beginsel te veroordeelen met het oog op de
eischen der practijk.
Arbeidersbewegingen.
Apelscha. - De Werklieden-Vereeniging
heeft jl. Donderdag besloten de werkstaking vol
te houden. Heden zal er een brooduitdeeling
plaats hebben. Maandag vertrekken eenige ar
beiders naar Duitschland.
Kuilenburg. Een algemeene werkstaking
is uitgebroken onder het werkvolk der glasfabriek
van den heer Hoytema. Het vólk moet schan
delijk hebben huisgehouden. Een deel der
werklieden wilde niets weten van het werkstaken
en was.als gewoonlijk ook aan het werk gegaan.
De andere troep is toen de fabriek binnenge
drongen en heeft de goedgezinden met gloeiende
ijzeren vorken en blaaspijpen uit de werkplaatsen
verdreven. Vooral de jongens doen hard mede.
Binnenlandsch nieuws.
Texel. De burgemeester dezer gemeente
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de
landmeter van het Kadaster te Alkmaar in het
begin der volgende maand deze gemeente zal
komen bezoeken tot opneming der kadastrale
veranderingen.
Texel. Uitslag der gehouden verkooping
op Dinsdag 20 dezer, aan den Burg, ten over
staan van den notaris Coninck Westenberg
2.559.10 weiland, „Zuidveld"; kooper J. Jzn.
Roeper, voor f 900.
0.51.50 weiland, „Lage Koeienweid", en 1.18.80
id. „Middelste Koeienweid"kooper J. Eelman,
voor f 1250.
1.14.10 hooiland, „het Marsje"; kooper J. H.
Moojen, voor f 1030.
1.16.00 weiland, de „Voorste Zandkuil", en
1.23.20 id. „de Achterste Zandkuil" kooper W.
Pz. Smit, voor f 1550.
Oude Niedorp. Tot lid van den gemeente
raad alhier, vacature wijlen den heer J. Nagelhout,
is gekozen de heer A. Strijbis met 49 van de
95 uitgebrachte stemmen. De heer K. Bos ver
kreeg 24 stemmen, terwijl eenigen nog enkele
stemmen op zich zagen uitgebracht.
Nieuwe Niedorp. Den 17 dezer is, volgens
ontwerp van den heer R. Swagerman, alhier voor
rekening van de Ned. Herv. kerk aanbesteed,
het bouwen eener boerderij, waarvoor de begroo
ting f 4550 bedroeg.
Ingeschreven was door de heer Jb. de Vries,
voor f 4605 J. Rutsen f 4572, K. Olie f 5522,
Rezelman en de Heer f4366, J. en J. L. Timmer
man f 4252, allen van hier. Aan den laagsten
inschrijver is het werk terstond gegund.
Barsingerhorn. Het nieuwe spreekge
stoelte, dat in het kerkgebouw der Doopsgezinde
gemeente alhier de vroegere preekstoel heeft ver
vangen, is jl. Zondag in gebruik gestelduit
blank eikenhout vervaardigd, mag dit fraai in
Gotischen stijl bewerkt gestoelte een sieraad in
het kerkgebouw genoemd wordenhet sterkt
den ontwerper, tevens vervaardiger, den heer J.
Roggeveen Wz. te Schagen, tot eer.
Hoorn. De Gemeenteraad heeft met 9
tegen 4 stemmen besloten, aan den heer W. H.
Arkes, directeur der naamlooze vennootschap
„Paardetram HoornEnkhuizen" eene subsidie
te verleenen f 20.000 voor den aanleg van een
stoomtram tusschen hier en Schagen.
Het bedrag der subsidien voor die stoomtram
is thans reeds gestegen tot f115.500, waaruit
blijkt, dat de ontworpen verbinding zeer gewenscht
wordt, vooral indien men bedenkt, dat deze som
gegeven is geheel ter bevordering van plaatselijke
belangen.
Enkhuizen. Naar de „Enkh. Ct." uit goede
bron verneemt, zal het heden vijfentwintig jaar
geleden zijn, sinds de heer H. van Simmeren
door Z. M. benoemd werd tot kapitein en com
mandant bij de dd. schutterij alhier.
Enkhuizen. Afloop der jl. Dinsdag in het
Drechterlandsche huis alhier gehouden aanbesteding
van de uit te voeren werken aan de Drechterlandsche
zee- en ringsloot waterkeerende dijken.
Noorderdijk. Perceel 1. J. Zwaan, Lambert-
schaag, f 3100 2. Jn. de Vries Dz., Andijk, f 3130
3. J. Bot, id., f710; 4. G. de Vries Jz., id., f 700
5. C. Bot, id., f 4606. W. Rienderliof, alhier,
f350; 7. Wagtendonk eu Zoon, id., f1080 8.
T. van Dam, id., f2240.
Zuiderdijk. Perceel 1. P. Mantel Cz., Araster
dam, f 1000 2. D. Beunder, Scharwoude, f 3940
3. H. Vollewens, Hoorn, f 6504. D. Betinder,
Scharwoude, f 1940 5. Jb. Kok, Venhuizen, f 530
6. L. Groot, id., f580 en 7. J. Kramer, Ouden
dijk, f660.
Westerdijk. Perceel 1. G. Renooij, Wester
blokker, f520; 2. D. Beunder, Scharwoude, f 610;
3. D. Beundcr, id., f 5604. D. Beunder, id.,
f505; 5. G. Renooij, Westerblokker, f410; 6. D.
Beunder, Scharwoude, f 550 en 7. J. Kramer, Ouden
dijk. f1660.
Binnendijk. Eenig perceel. J. Hille, Ursem,
f1090.
Winkelerdijk. Eenig perceel. J. van den Berg,
Hoorn, f1630.
Het driejarig onderhoud van de gebouwen, behoo-
rende aan Drcchterland. W. Rienderhof, alhier,
f234 per jaar.
Amsterdam. In de jl. gehouden vergadering
der Vrije Vrouwen-Vereeniging, die weder door
mej. Drucker gepresideerd werd, besloot men
in een adres aan de Regeering en Kamers te
vragenschrapping der artikelen 342, 343 en
344 van het Burgerlijk Wetboek.
Amsterdam. De Noordhollandsche Ver-
eeniging het Witte Kruis telt thans, blijkens
Dinsdag alhier gehouden algemeene vergadering
17 afdeelingen, met 940 leden. Vele afdeelingen
richten volksbaden op of maken barakken voor
besmettelijke ziekten, terwijl veel zaken in voor
bereiding zijn, dank den gunstigen toestand der
kas, die f 5612 batig saldo heeft. Voor wijlen
dr. Stephan werd dr. Ferf te Koog en verder
de doctoren Niemeijer te Bloemendaal en Schuijt
te Beverwijk tot hoofdbestuurders gekozen. Haar
lem werd als afdeeling erkend en aan haar alsnog
f 5000 subsidie toegestaan. Een voorloopig
reglement voor het herstellingsoord te Hilversum
werd goedgekeurd, waarna enkele huishoudelijke
aangelegenheden behandeld en afgedaan werden.
Haarlem. De Vereeniging „Volksbelang"
heeft zich tot den Raad gericht met het verzoek
het voorbeeld te volgen van Amsterdam en den
Haag, en in de bestekken voor de gemeente
werken een bepaling op te nemen, nopende tot
collectieve verzekering der werklieden tegen on
gelukken.
In hun praeadvies zeggen B. en W. van mee
ning te zijn daartegen niet langer bezwaar te
moeten maken, en verder, dat het voorbeeld van
Amsterdam meer navolging verdient dan dat
van den Haag, omdat niet alle werken gevaar
opleveren, en het dus niet noodig is de verplich
ting bij alle werken op te leggen.
Wat betreft het verdere verzoek om bij de
uitvoering van gemeentewerken te zorgen voor
voldoend en zuiver drinkwater, voor eene be
hoorlijke loods, waarin de werklieden gedurende
de oogenblikken van rust kunnen vertoeven, en
bovendien voor één of meer privaten, zeggen B.
en W., dat dit naar hunne meening in geen geval
tot eene tusschenkomst van gemeentewege kan
leiden, daar te dien aanzien de gemeente is gelijk
te stellen met eiken anderen werkgever, en er
dus geen aannemelijke grond aanwezig is om
van den tot nu toe gevolgden weg af te wijken.
Vlaardingen. De stalen logger „Maria",
gebouwd voor rekening van de heeren Schippers
en Muller alhier, op de werf van den scheeps
bouwmeester J. S. Figee, is jl. Dinsdag met goed
gevolg van stapel geloopen het schip is bestemd
voor de haring- en kabeljauwvisscherij en zal
gevoerd worden door schipper A. van Leeningen.
Dit is het eerste stalen schip, dat hier gebouwd
is, en, volgens deskundigen, voldoet het aan alle
eischen.
Marine en Leger.
De prijs van het pantserdekschip. De
heer Land schrijft in het „Vaderland":
De Koninklijke fabriek van stoom-en andere
werktuigen te Amsterdam heeft surséance van
betaling gevraagd. In een tijdvak van 20 jaren,
van bloei, van overvloed van gouvernements-
en particulier werk zijn bijna 4 millioen gulden
verloren. Het opheffen dezer fabriek zou een
ramp zijn voor het land, voor Amsterdam, voor
de vaderlandsche industrie. Bij de beoordeeling
van den tegenwoordigen toestand moet in aan
merking worden genomen de aard en het
waarschijnlijk voor- of nadeel der loopende
contracten.
Hieronder behoort het contract omtrent den
bouw van het pantserdekschip. De contractprijs
bedraagt f 2.557.000. Hierbij moet echter wor
den in aanmerking genomen, dat de gevraagde
prijs was f 2.644.400. Door een minstens kleinen
en noodeloozen administratieven maatregel zijn
daarvan f 87.400 afgenomen, die later uit art. 12
zouden worden betaald, ook aan de fabriek. Dit
hulpmiddel diende alleen om den prijs, het aan
de Volksvertegenwoordiging gevraagde bedrag,
schijnbaar tot f 2.557.000 terug te brengen, in
werkelijkheid is die t 2.644.400. Is dat te laag,
zooals bij de interpellatie op S Mei 11. werd
beweerd „Meerdere deskundigen zijn van oor
deel, dat het pantserdekschip voor den gecon-
tracteerden prijs niet zonder verlies en zelfs
belangrijk verlies men spreekt van meerdere
tonnen gouds, ja van een hali millioen zal
kunnen worden gebouwd"; zoo is gezegd.
Die bewering van meerdere deskundigen is
onjuist en moet worden geécarteerd ten bate
eener zuivere opjectieve beschouwing bij de te
nemen beslissingen.
Reeds 25 September jl. verklaarde onderge-
teekende in de openbare vergadering der T.
K.„Ook is het vreemd, dat de minister, nu
een verhooging met 4-j ton gouds noodig is,
in de Memorie van Antwoord den opgegeven
prijs zelfs laag noemt. Ik deel die meening niet.
Wanneer men berekent 4600 ton waterverplaatsing
tegen f 375, waaronder echter 475 ton aan
compound-pantser tegen f 1000 en 175 ton aan
metalen stevens, houten en koperen dubbeling
tegen den hoogeren prijs van f 770 per ton,
benevens 5000 indicateur-paardenkracht tegen
f 210 per i. b. k., alle zeker normale en goede
prijzen, dan komt men tot een totaal van
f 2.640.000."
De bij die rekening aangenomen eenheids
prijzen waren inderdaad hoog. Het Engelsche
gouvernement, dat nu voor 10 millioen ponden
sterling aan oorlogschepen laat bouwen bij parti
culieren, betaalt zeker goede prijzen. Welnu,
uit het nummer van Engineering van 12 Maart
jl. bladz. 360 blijkt, dat per ton displancement
(1000 t. d. 1016 Nederl. ton) wordt betaald
bij battle-ships f 312.27; first-class protected
cruisers f 318.22; second-class id. id. f 317.23,
en voor den unit of power respectiev. f 85.25,
f 95.84 en f 92.84.
Wanneer wij nu hieruit de grootste prijzen
nemen van f 318.22 per ton waterverplaatsing
en f 95.84 per i. p. k. en de bovenvermelde
berekening met die gegevens herzien, dan komt
de prijs van het pantserdekschip op f2.432.175.
(Hierbij is in aanmerking genomen, dat de
machine 5900 i. p. k. sterk zal zijn).
Wel verre dus, dat op het pantserdekschip
eenige tonnen gouds zouden moeten worden
verloren, is de som van f 2.644.400, die er voor
betaald zal worden, ruim twee ton gouds hooger
dan bij gunning uit de hand aan een Engelsche
fabriek zou moeten worden besteed. Het kan
zijn nut hebben daarop bijtijds te wijzen en de
legende van een te lage aannemingssom van het
pantserdekschip te bestrijden.
Zr. Ms. raraschip «Buffel", gestationeerd te
Hellevoetsluis, znl de volgende maand in dieDst
worden gesteld tot het houden van oefeningen in
het Noorderkwartier.
Zr. -Ms. monitor «Cerberus", commandant kapt.-
luit. ter zee J. R. Eek, kwam Donderdagmiddag
uit de Zuiderzee ter reede te Amsterdam aan en
stoomde vervolgens het Marinedok binnen. Na
aanvulling van den kolenvoorraad, enz. zullen de
oefeningstochten weder worden aangevaugen.
De plaatsing van den luit. ter zee 1ste kl. G. J.
Sluyterman aan boord van Zr. Ms. torpedo-instruc
tieschip «Marnix", wordt met 16 Juni a. s. inge
trokken.
De luit. ter zee 1ste kl. W. Römer, commandant
van den Marine-torpedodienst te Hellevoetsluis, wordt
vervangen door den luit. ter zee lste kl. B. de Groot.
Ter vervanging van den machinist 2de kl. J.
Gresliotf, die met 16 Juni a. s. geplaatst wordt op
Zr. Ms. schroefstoomschip «Van Galen", wordt bij
de opleiding van machinist-leerlingen te Hellevoet
sluis geplaatst de machinist lste kl. v. k. W. F.
van der Waarden.
De lste luit. der mariniers, J. A. van Toorenburg
is met 1 Mei jl. eervol ontheven van de waarne
ming der betrekking van adjudant bij het 3de bat.
mariniers, en daarin vervangen door den lsten luit.
A. J. Paehlig.
Overgeplaatst van het 4de reg. vest.-art. alhier
naar 's Hage de 2de luits. L. Hanau en T. F. M.
Bucker.
Het eind-examen voor de cadetten van het 4de
studiejaar aan de K. M. Academie heeft op 21
dezer een aanvang genomen.
Den 16 dezer is de lijst gesloten van adspiranten,
die voor eene plaatsing als cadet bij de Koninklijke
Militaire Academie in aanmerking wenschen te
komen.
In het geheel hebben zich voor een dergelijke
plaatsing 243 jongelieden aangemeld.
Het aantal opengestelde plaatsen bedraagt
bij het leger hier te landeinf. 22 cavalerie 8
artill. 6 genie 4 totaal 40
bij het leger in Ned. Indicinf. 22 caval. 8
artill. 4; genie 3; totaal 32; totaal van beide
legers 72.
In 1888 en 1889 waren voor den dienst hier
te lande 44 en 47 en voor den dienst in Neder-
landsch-Indië 35 en 35 plaatsen beschikbaar, terwijl
het totaal aantal adspiranten destijds 233 en 286
bedroeg.
Benoemingen, enz.
Door Z. M. is H. J. Balk, te Medemblik, benoemd
tot hoofdopzichter in 's Rijkskrankzinnigengesticht
aldaar.
Met ingang van 1 Juli a. s. is de heer W. F.
van Oldenborgh, thans commies der posterijen van
de 3de klasse te Alkmaar, bevorderd tot commies
van de 2de klasse. Als stnndplaats is hem aange
wezen de gemeente Leeuwarden.
Onderwijs en Examens.
De toelatingsexamens voor den cursus 1890/91
aan de Rijkslandbouwschool te Wageningen zullen
omstreeks half Juli plaats hebben. Aangiften van
nieuwe leerlingen worden vóór 1 Juli ingewacht.
Aan hen, die leerlingen wenschen te plaatsen,
wordt aangeraden, bij den directeur, den heer
L. Broekeraa, tijdig inlichtingen in te winnen.
Programma's, waarin ook de eischen van toelating
om schreven zijn, worden, op verlangen, gratis
toegezonden.
De Rijks-commissie voor de examens ter ver
krijging van eeu diploma als stuurman aan boord
van koopvaardijschepen znl, aanvangende den 10
Juni, te 9£ uur, zitting houden te Amsterdam, in
het Raadhuis aldaar.
Om tot een van die examens toegelaten te worden,
zal de candidaat, onder overlegging van eene ge
boorte-akte en met opgave van woonplaats, de aan
vraag hiertoe vóór 3 Juni schriftelijk en portvrij bij
den voorzitter der commissie den heer J. II. 1'.
E. Kniphorst, te 's Gravenhage, moeten inzenden,
waaruit dan tevens moet blijken, voor welke vaart,
groote of kleine, voor welk diploma, zeil of stoom,
en voor welken rang hij verlangt geëxamineerd te
worden. Mocht de candidaat het examen volgens
een der programma's B of nog in dezelfde zitting
een aanvullingsexamen wenschen af te leggen, zal
hij ook dit moeten vermelden. Zie verder de be
palingen in de «Staatstcourant" No. 116.
Aan de «Schoolwereld" van 15 dezer schrijft X.,
met medeweten en instemming van drie zijner col
lega's, onder meer het volgende
«Dezer dagen hebben alle R. K. pastoors van
hunne bisschoppen een omzendbrief ontvangen. In
dit stuk wordt allen pastoors, rectora en kapelaans
gelast van hunnen bekenden invloed op het volk
gebruik te maken, om naast de bestaande openbare
school eene bijzondere te erlangen.
«In dit stuk wordt bevolen, dat op kleinere
plaatsjes, waar de oprichting onmogelijk blijkt, de
pastoor moet trachten te weten te komen, welke
boeken in de openbare school worden gebruikt, cu
dat hij alles heeft aan te wendeu, om ze vervangen
te krijgen door R. K. werkjes.
«Verder wordt de wenk gegeven, dat de pastoor
van elk dorp of van elke stad streng toezicht heeft
te houden op den handel en wandel van elk open
baar onderwijzer in zijne parochie."
Landbouw on Veeteelt.
De landbouwer M. Wijdenes Kz., te Opperdoes,
heeft de eerste Opperdoeser aardappelen van den
kouden grond Z. M. den Koning aangeboden.
Na de aardnoten- eu kokosmeelkoeken als veevoe
der zonder de lijnkoeken te rekenen wordt
nu de hennipkoek als de goedkoopste koeksoort
voor veevoeder aangemerkt. Het gehalte aan pro
teïne wisselt af tusschen 27 en 32 pet., dat van
vet tusschen 8 en 19 pet. Men moet hennipkoeken
luchtig eu droog bewaren nat gaan ze spoedig
tot schimmelvorming over en sterk geroosterd
verkoolen de voedingstoffen. Deze koek, afgewis
seld met knollenhaksel en hooi, is een uitnemend
paardenvoeder, en is ook zeer geschikt voor schapen
en melkkoeien daar de grasetende dieren, volgens
genomen proeven, de hennep in vrij groote hoeveel
heid kunnen verdragen in weerwil van de harcofi-
sche stoffen, welke de hennip bevat.
Te Enkhuizen is door den heer Ouwerkerk eene
kaasfabriek opgericht, waarin aanvankelijk de melk
van 52 koeien verwerkt wordt.
Hoe het heerlijke Meiweder het gewas in de
omstreken van Enkhuizcu begunstigt, kan men
daaruit afleiden, dat de Meirapen reeds flink van
stuk worden geplukt, evenals opengronds-peen.
Beide werden de «Enkh. Ct." al sedert eenige
dagen aangeboden door den tuinman B. Koolhaas,
die ook Woensdag de eerste bloemkool sneed.
