HELDERSCHE-
NIEU WEDIEPER COURANT.
Jaargang 48.
M 92. Vrijdag 1 Augustus 1890.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
,Ed deoeepereert nimmerI'
Jan Pieterts. Coen.
Het Vaderlandt ghetrouwe
Blijf ick tot in den doot.
Verschijnt Dinsdag, Donderdag «n Zaterdag.
Abonnementsprijs per kwnrtaalf 0.70, franco per post f 0.90.
Het Zondagsblad, behoorende bij deze Courant, verschijnt eiken Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.75.
Voor de abonnés dezer Courant in de gemeentef 0.30.
wet t bniten de 0.35.
REDACTEUR-UITGEVER
Molenplein 162/163.
Prijs der Advertentiën: Van 15 regels 80 csnt, elke regel meer 6 cent. BJj
abonnement, naar gelang van de hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Voor liefdadige doeleinden 3 cent per regel
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand3,
Mededeeliugen en aanbevelingen10
NEDERLAND.
HELDER, 31 Juli.
De Regeering heeft het verslag van de Tweede
Kamer beantwoord over het wetsontwerp, hou-
j dende bepalingen tot voorkoming van aanvaring
1 of aandrijving op de openbare wateren in het
j Rijk, die voor de scheepvaart openstaan. De
Reg. deelt mede, dat de krachtens dit (tot wet
verheven) ontwerp te regelen onderwerpen zich
1 zullen bepalen tot de te voeren seinen en te
j geven signalen, zoowel in het algemeen als bij
1 nacht en in geval van mist, het uitwijken en het
I verminderen van de vaartsnelheid, alles in hoofd
zaak overeenkomstig de bepalingen van 1875 en
1878. Deze voorschriften zullen ook gelden voor
kleinere wateren. Het criterium voor de toe
passelijkheid op eenig water zal echter niet zijn
of zich soms een vaartuigje beweegt in een tocht
sloot of boezemvaart, maar of het openbaar water
voor de scheepvaart openstaat. In het wezen
der zaak is dit ook thans het geval krachtens
i besluit van 13 Juni 1875.
De Regeering deelt de meening van die leden,
die goedkeurden, dat de te geven algemeenc
voorschriften door lagere autoriteiten, waar dit
wegens plaatselijke behoeften noodig is, kunnen
worden aangevuld. Art. 2 kent evenwel aan de
waterschappen geen bevoegdheid toe, welke zij
thans niet hebben, maar verklaart alleen, dat,
zoo zij de bevoegdheid hebben om keuren te
maken, deze ook zullen mogen strekken tot
voorkoming van aanvaring of aandrijving, mits
de bepalingen niet in strijd zijn met den maat
regel door den Koning uitgevaardigd.
De minister van Oorlog heeft aan de Tweede
Kamer ingezonden het verslag der commissie
van inspectie over de Kon. Mil. Academie.
Ook deze commissie sluit zich aan bij het
stellig ongunstige oordeel, door velen harer voor
gangsters over de eerste afdeeling der krijgsschool
geveld. Die inrichting onttrekt arbeidskrachten
aan de Academie en officieren aan den dienst
bij den troep, na ze eerst zonder voldoende ge
oefendheid daarbij gebracht te hebben. Zij brengt
pasbenoemde officieren voortdurehd in aanraking
met cadetten en werkt daardoor een gemeen
zaamheid in de hand, die ongunstigen invloed
op de krijgstucht moet uitoefenen.
De vroegere programma's van studiën werden
ook in dit cursusjaar gevolgd en bleven goed
voldoen.
Bij herhaald en onverwacht bezoek aan de
1 klassen van het iste en 2de studiejaar verkreeg
de commissie een alleszins gunstigen indruk van
het gehalte van het onderwijs, dat de cadetten
genieten, en van de toewijding, waarmede het
door de verschillende leeraars gegeven wordt.
Zij is echter tevens van oordeel, dat, meer dan
Feuilleton Tan de Helderiche- en Nienwedieper Courant.
17) EEN TROETELKIND TAN HET GELUK.
Roman van F. VON KAPFF E8SENTHER.
Zij pakte haar werk bij elkaar en maakte zich
gereed om uit te gaan maar het duurde nog een
poosje, eer zij gingen, want Siegmund was juist
weer op den inval gekomen, om haar kleed en hoed
met frissche rozen op te sieren, om zich dan als een
kind over hare bekoorlijke verschijning te verheu
gen. Hoe goed was hij toch om haar de kleine on-
aangenaamheden van daar straks nu niet te laten
ontgelden.
En toch hoe gaarne zou zij hem aan andere
bezigheden hebben gezien, dan aan zulke beuze
lingen.
Zij deden een lange wandeling langs het strand,
i waarbij Siegmund van zijne ouders vertelde. Toen
zij thuis kwamen, vonden zij daar brieven uit Wee-
1 nen. Papa Baumgiirtner had er een manuscript bij
ingesloten, met verzoek aan zijn schoonzoon, dit
eens over te lezen. Het was hem ter inzage ge-
i zonden, met verzoek het uit te geven.
«Drommels, het is heel slecht geschreven," meende
l Siegmund mistroostig. Deze kleinigheid was hem
reeds te veel.
«Ik zal het u na tafel voorlezen," zeideEdwina.
1 En met klimmend ongeduld zag zij toe, hoe Sieg
mund weer met het eten talmde. Zonder veel te
eten, kon hij uren lang aan tafel blijven zitten
in half liggende houding dan zijn wijn opdrinkende,
waarvan altijd de zeldzaamste en kostbaarste soor
ten op tafel moesten zijn.
Eindelijk lazen zij samen het manuscript over.
1 Siegmund stelde er nog al belang in en liet zelfs
thans geschiedt, gebruik gemaakt moet worden
van de litographie, om het maken van aantee-
keningen voor de cadetten te bekorten en zoo
doende tijd te winnen tot meer repetitifin dan
thans kunnen worden gehouden.
De „Staatscourant" no. 176 bevat de wet
van 17 Juli, ter goedkeuring van de op 28 April
I890 te Parijs uitgewisselde verklaring omtrent
de bevoegdheid van den scheidsrechter in het
geschil nopens de grensscheiding tusschen Suri
name en Fransch-Guyana.
Bij de jl. Dinsdag gehouden verkiezingen
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal in
de districten Utrecht en Arnhem zijn de heeren
A. L. W. SEYFFARDT en W. ROOSEBOOM
weder herkozende heer Seyffardt met 1045
van de 1060 geldige stemmen (47 waren in
blanco) en de heer Rooseboom met 555 van
de 600 geldige stemmen, tegen 60 op den heer
Tindal, 29 op den heer Moll en 28 blanco.
Binnenlandsch nieuws.
Texel. Jl. Maandagmiddag is alhier de aan
gekondigde vliegerwedstrijd, door den heer
Joh. Eelman, directeur der brandwaarborgmaat
schappij ,,'t Algemeen Belang", ontworpen, op het
hoogste punt van het eiland, boven verwachting
geslaagd. Wind en weer werkten uitnemend
mede. Fraaie en nuttige prijzen waren uitge
loofd. Door 28 knapen werd aan den kamp
strijd deelgenomen.
De uitslag was als volgt
Voor hoogdoor Adr. Bruin, Jan Jac. van
Wessem, Nic. Lap, Joh. Jac. de Groen, Adr.
Lap en Jac. Rab.
Voor stille standJan Boon, G. Klazinga en
J. W. Zijm.
Voor mooiG. J. Moojen, P. Langeveld, D.
Geus, M. Langeveld en J. G. Zoetelief.
Voor grappigK. Boon.
Anna Paulowna, 30 Juli. Jl. Maandag
avond vergaderde de kiesvereeniging „Algemeen
Belang", tot het stellen van een candidaat voor
den gemeenteraad. De vergadering was druk
bezocht. De voorzitter, de heer van den Berg,
bracht hulde aan het afgetreden en vertrokken
raadslid, den heer Perk, en sprak zijn vertrouwen
uit, dat men bij de keuze van een nieuw lid
geen persoonlijke neigingen of symphathiün den
doorslag zou laten geven, maar in de eerste
plaats zou letten op het algemeen belang. Na
mens het bestuur betoogde hij verder de wen-
schelijkheid van de vertegenwoordiging der
verschillende deelen der gemeente in de ge
meenteraad, hetgeen in beginsel geenerlei tegen
spraak ondervond. Als candidaten werden
vervolgens genoemd: de HH. L. Metzelaar, D.
Kaan Dz., C. Blom, J. Smit Kz., C. Waiboer
Rz., C. de Mazure en G. van Mullem. De HH.
Kaan en Metzelaar bedankten achtereenvolgens
voor de candidatuur, omdat 't hun gewenscht
voorkwam, iemand uit het Westdeel te kiezen.
Ook de heer C. Blom bedankte. De meeste
zijn sigaar uitgaan. Natuurlijk werd bet echter te
laat om het nog heden terug te zenden, zooals
papa verlangd had.
«Papa zelf is ook zoo precies niet," troostte
Siegmund zich, «hij zal het zeker nog wel wat laten
liggen.
Edwina zweeg.
Siegmund maakte plannen om uaar Venetië,
Fiume en Lusina te gaan en hij zou zeker de ver
velende kwikzilverfabrieken hebben vergeten, als
Edwina hem er niet aan herinnerd had. In Venetië
hadden zij eenige schoone (lagen doorgebrachtin
Fiume hielden zij zich niet op, omdat Siegmund
de haven niet merkwaardig genoeg vond en Lusina
werd ook maar gepasseerd, omdat de restaurants
en de hotels daar te alledaagsch waren. Nu bracht
Edwina de kwikzilverfabrieken op liet tapijt. Zij
reisden naar Laibach en gingen van daar naar het
doel van hun tocht. In de beste luim kwamen
zij nu bij de uitgestrekte fabrieksovens aan. Een
paar groote schoorsteenen wierpen dikke, zwarte
rookwolken tegen de blauwe hemel uit.
«Precies zoo zag het er vóór tieu jaren ook uit,"
zeide Siegmund, «alleen eenige smederijen minder
dus ook minder rook, roet en vuil."
«De zaken zijn dus vooruitgegaan?" vroeg Ed
wina.
«Ja zeker," antwoordde hij. «Uit rozen komen
nieuwe knoppen, en uit fabrieken nieuwe smede
rijen, als zij zich ontwikkelen."
Hij voerde Edwina nu naar het kanfoor van den
directeur, dat zich nog altijd op de plaats bevond,
waar het reeds voor jaren stond. Siegmund liet
zich bij den directeur aandienen, die den hoofd
aandeelhouder dadelijk ontving. Hij was nog een
jong man, nauwelijks vier en dertig jaren oud en
met een aangenaam voorkomen. Hij was nogal
kort aangebonden en scheen door dit bezoek weinig
gesticht. Hoffelijk, maar zeer verstaanbaar maakte
hij Siegmund duidelijk, dat de heeren aandeelhou-
stemmen kregen vervolgens de HH. C. Waiboer
Rz. en de Mazure, waaruit bij eindstemming de
heer C. Waiboer Rz. verkozen werd.
Vervolgens bracht de voorzitter nogmaals de
straatverlichting ter sprake en hij stelde namens
het bestuur voor, eene commissie van 3 leden
te benoemen om een grondig onderzoek in te
stellen naar de punten, welke allernoodzakelijkst
verlichting behoeven en naar de kosten, daartoe
vereischt. Dit rapport zal in de vergadering,
welke einde Augustus of begin September zal
gehouden worden, ter tafel komen, om alsdan
tot een beslissing te geraken. De vergadering
vereenigde zich hiermede en benoemde tot leden
der commissie de HH. G. H. Geerligs, 1'. Wilms
en W. Wissekerke, welke zich die keuze lieten
welgevallen.
Ten slotte noodigde de voorzitter allen uit, trouw
ter stembus op te komen en zich te houden aan
den candidaat der vereeniging, gedachtig aan
de leuze: Eendracht maakt macht.
Bovenkarspel. Tot stationschef alhier is,
in plaats van wijlen den heer W. C. Verbrugh,
benoemd de heer D. van Wichen, agent bij het
bestelkantoor Plantage te Amsterdam.
Barsingerhorn. Door den Raad dezer
gemeente is tot geneeskundige benoemd de heer
J. Schouten, arts te Utrecht.
Heiloo. Aan de jl. Maandag alhier gehou
den harddraverij werd door 10 paarden deel
genomen. De prijs, een regulateur, werd gewon
nen door het paard van den heer J. Frans j de
iste premie, een barometer, door dat van den
heer P. Grootde 2de premie, een zweep, door
dat van den heer A. de Waard.
Enkhuizen. Voor de verkiezing van een
lid voor den Gemeenteraad alhier moet her
stemd worden tusschen de heeren S. Schuijt Pz.
(lib.k die 110, en dr. A. H. A. van Roojen
(lib.)fc die 70 stemmen verkreeg. Op den heer
H. H. Köster (kath.) waren 51 van de 232 gel
dige stemmen uitgebracht.
Krommenie. Van particuliere zijde be
richt men dat de burgemeester dezer gemeente
zijn ontslag heeft ingediend. De reden hiervan
is te zoeken in de omstandigheid, dat de heer
Albert Schut in de laatste Gemeenteraadsverga
dering de uitdrukking bezigde „Burgemeester
en wethouders hebben zich m. i. tegenover den
brandraad onbeleefd gedragen". Toen de heer
Schut, ondanks het verzoek van den burgemees
ter, weigerde het woord „onbeleefd" terug te
nemen, deelde de burgemeester mede, dat hij zijn
ambt zou neerleggen.
Marine en Leger.
Met den 9den Augustus n. s. wordtlo. de luit.
ter zee 1ste kl. P. H. Prager, onder eervolle ont
heffing van het door hem gevoerde hevel over Zr.
Mr. instructiebrik «Castor", op nou-activ. gebracht;
2o. de luit. ter zee 1ste kl. J. M. Steers tijdelijk
geplaatst in de rol Zr. Ms. opleidingschip «Admi
raal Van Wassenacr" en belast met het bevel over
eerstgenoemde instructiebrik.
ders zich alleen te houden hadden aan de jaarlijk-
sche rekeningen en verslagen, daar zij van het werk
zelf toch geen verstand hadden.
«Zeer terecht aangemerkt, waarde heer directeur,"
antwoordde Siegmund vroolijk.
Met een schelmschen blik scheen hij tot Edwina
te zeggen: Dat heb je nu voor je sentimeuteele nei
gingen
«Mijne vrouw is zeer verlangend, den toestand
te leeren kennen, waarin mijn vader geleefd en ge
werkt heeft," wendde Siegmund zich tot den direc
teur en deze was dadelijk bereid, zijne gasten het
werk te laten zienmen kon echter duidelijk be
merken, hoe ongaarne de man zijn bureau verliet.
De fabriek bestond uit een groote, hooge oven en
een laboratorium, waaruit de kwikzilverertsen werden
gewonnen en gezuiverd. De directeur legde alles
uit, hoewel op afgemeten wijze eu Edwina moest
in stilte bekennen, dat zulk een bezigheid haar
echtgenoot geen belang zou inboezemen. Over één
punt maakte Siegmund zich nogal warm. Het was
over de verschillende middelen, die moesten dienen
om de gezondheid der arbeiders niet te laten lijden
van al de vergiftige dampen.
«Ach, die arme mensehenriep hij vol deelne
ming uit, «het is immers toch al treurig genoeg,
dat zij dan ook nog een ziekte oploopen De duivel
hale al die kwikzilverfabrieken 1"
«Maar de winsten," merkte de directeur droog
aan, «denk toch aan de winst, die men er van
trektBovendien worden onze arbeiders goed be
taald en hier goed verzorgd." En hij toonde aan,
dat de sterfte onder de arbeiders tamelijk -gering
was. Gemiddeld werd ieder arbeider ongeveer acht
en dertig jaar oud.
«Dat is hemeltergend riep Siegmund gevoel
vol uit. «Op dezen leeftijd moest een arbeider nog
in de kracht van zijn leven zijn!"
De directeur bleef echter heel kalm. Hij her
haalde slechts de woorden «Maar de winsten
Door Z. M. zijn, met ingang van 2 Aug. a. s.,
benoemd: a. tot adelb. 1ste kl. bij de zeemacht, de
adelb. 2de kl. 1ste afd. bij het Kon. Instituut v.
d. Marine alhier: O. T. Steffelaar, W. van Braam,
W. Moens, P. Landweer, H. E. Baron van Asbeck,
M. Wijt, G. Hoogenraad, C. J. J. de Neve, J. J.
H. Commijs, J. P. F. Pool, W. H. M. De Fre-
mery, K. F. Sluijs, R. W. Boissevain, L. J. Moojen,
B. Schreuders, J. F. Obbes, C. E. H. van Heij-
ningen, J. D. Albarda, S. De Ranitz, L. G. Bou-
ricius, F. K. Weber, C. C. A. van Burg, H. J.
Albarda, C'. J. Canters, A. G. Boissevain, C. C. A.
Last, K. Lofvera, J. van der Valk, J. 2£. Ramondt,
R. W. Hartman, W. Bunge, R. L. Dijkhuis, F.
Dingeraans, II. W. A. Brans, T. J. Creyghton,
Jhr. J. O. E. von Schmidt auf Altenstadt, C. N.
de Kruyff, Jhr. J. C. F. von Mühlen, W. J. Tijl,
P. Kruijs, P. J. Lucardie en E. Rakderb. tot
2de luit. bij het korps mariniers, (le adelb. 2(lc kl.
Iste afd. bij gemeld Instituut: H. Quispel en J.
A. H. L. Baron Melvill van Carnbée.
Bij beschikking van den minister van Marine
zijn, in volgorde naar de kundigheden bij het exa
men, met ingang van 1 September a. s. benoemd
tot adspirant-adrainistrateur bij de opleiding alhier,
de jongelieden T. Akkerman, T. H. H. Bodde, J.
G. Grusckke, J. M. Grullemans, D. Peereboom
Voller en J. H. Ruygrok.
Departement van Marine in Oost-Indië. Be
noemd Tijdelijk hoven de formatie, tot 3den opz.
voor het vak van scheepsbouw bij het Marine-etabl.
te Soerabaja, de commandeur voor dat vak bij ge
noemde inrichting J. Jungbacker; tot laten stuurm.
bij de Gouv.-Marine, de 2de stuurman C. Maas.
De miuister van Marine brengt ter algemeene
kennis, dat, blijkens een ontvangen bericht van den
commandeerenden officier van Zr. Ms. stoomschip
«Somraelsdijk", kruisende in de Noordzee, eene
reddingboei van dien bodem is verloren geraakt op
54° 28 min. NBr. en 3° 15 min. OL., zoodat het
ontmoeten van dit voorwerp geene aanleiding tot
bezorgdheid behoeft te geven.
Omtrent de schietschijf van den heer Pander Maat
zegt de heer N. P. Kapteijn in het «N. v. d. D."
Ten slotte nog een opmerking over -de schijven
en schijlinrïch.tingen op galerij en achterzaal. Pri
mo de stalen schietschijf van den heer Pander
Maat. Als ex-tirailleur 1ste kl. kom ik op tegen
deze inrichting. De schijf bestaat uit verscheidene
stukken vrij zware stanlplaathoofd, voeten, links
en rechts van den romp kunnen (le deelen achter
waarts draaien, als er een kogel tegen komt en
zich onmiddellijk weer herstellen. Daardoor wordt
een observatiepost onnoodig cn voorkomt men alle
ongelukken bij het schijfschieten, zegt de uitvinder.
Wie zegt mij nu waar de kogel zit na elk schot?
Het omslaan van een onderdeel misschien En
hoe dan als hij in de verticale lijn door 't hart
gaat Ik heb het niet beproefd, noch nagerekend,
maar naar gis heeft een raakschot op minder dan
3 a 4 cM. ter weerszijde van de verticale as hoe
genaamd geen uitwerking op de zware plaat, omdat
het trangheidsmomeut daarvan te groot is. Het
onderwijs in het schijfschieten is er zeker niet mede
gebaat.
Ontevreden nam Siegmund den arm zijner vrouw
en liep verder. Edwina vleide zich zacht tegen hem
aanzij was tevreden.
«Is de oude Hofer nog altijd hier?" vroeg Sieg
mund nu aan den directeur.
«Ja, de 011de Hofer is nog hier," antwoordde deze.
Siegmund straalde van genoegen.
«Zoo, dat verheugt mijHij speelde met mij, toen
ik nog een kind was."
Zij waren inmiddels op het bureau teruggekeerd.
En daar zat hij, die oude boekhouder Hofer, een
vriendelijk man met zilverachtig haar en met een
lief, goedig gelaat.
«Wat nu, Siegibegroette hij den hoofdaan
deelhouder, eveneens verheugd.
«Daar zit die oude Hofer nog altijd op zijn zelfde
plaats."
Gedurende al die jaren was Hofer niet verder
geweest dan Leibach. Hij wa9 vrijgezel, en
had ook geene familiebetrekkingen, die hem aan
lokten oin een9 een reisje te gaan doen.
«Maar mijn God, dat is toch treurigmeende
Siegmund.
«En waarom, Siege Mijnheer von West wil
ik zeggen wij leven hier zeer vergenoegd," ver
zekerde de oude. «Wij hebben hier een gezellig
klubje. Wij hebben hier ons tarokspel, ons bier
met ijs, onze overdekte kegelbaanmijn kostvrouw
kookt heel goed en het is hier werkelijk nog zoo
kwaad niet."
Een flinke, jonge man, die tot nog toe zwijgend
aan een anderen lessenaar had gezeten, keek nu op.
Hij was de secretaris van de fabriek.
«Ach, mijnheer West," riep hij met een zucht
uit, «niet ieder bezit de gave zich gelukkig te kun
nen gevoelen door een partijtje kegel of tarok. Het
is hier vervelend, vreeselijk vervelend. Ik ben in
Weenen op de Polytechnische school geweest en
was vlijtig, dat durf ik gerust zeggen heb echter
nog al van het leven genoten, bezocht de schouw-
j
