HELDERSCHE-
NIEU WEDIEPER COURANT.
Jaargang 48,
M 93. Zondag 3 Augustus 1890.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
TWEEDE BLAD.
«En deaespereert nimmer!"
Jan Pietersz. Coen.
Het Vuilerlnndt ghetrouwe
Blijf ick tot in den doot.
Wilhelmuslied,
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per kwartaal0.70, franco per post 0.90.
Het Zondagsblad, behoorende bij deze Courant, verschijnt eiken Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden0.75.
Voor de abonués dezer Courant in de gemeentef 0.30.
a bniteu de 0.35.
REDACT EUR-TJITGE VER
Molenplein 1G2/1Ö3.
Prijs der A dvertentiën: Van 15 regels 30 cent, elke regel meer 6 cent.
abonnement, naar gelang van de hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Voor liefdadige doeleinden 3 cent per regel
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand3
Mededeelingen en aanbevelingen.10
NEDERLAND.
Overzicht der Pers.
Kort na de indiening der legerwet gaf het
Handelsblad een artikel, waarin de hoofdbe
ginselen der regeling werden uiteengezet en lof
werd toegezwaaid aan den minister voor den
door hem betoonden moed, daar 't belang van
het vaderland, dat hij weerbaar wil maken,
zwaarder bij hem woog dan de lust om zijn
partij ter wille te jijn en zijn vrienden te believen.
In krasse termen is De Maasbode tegen deze
beschouwing opgekomen. Volgens haar is het
onmogelijk, dat een wet, die de Katholieke be
ginselen in 't aangezicht slaat, in 't Staatsblad
zal kunnen komen, vooral omdat ook in de
andere partijen verzet zal zijn. De samenstelling
der commissie acht zij een verblijdend voorteeken.
De kans, dat de wet aangenomen wordt, zegt
zij, is bitter klein, en dus kunnen wij de indie
ning der legerwet geen daad van moed, maar
van overmoed en lichtzinnigheid heeten, die
den minister wellicht spoedig het leven zal kosten.
(Nu vangt het schriklijk pleit van dwang en
vrijheid aan", citeert De Maas- en Roerbode.
„Dwang, dienstplicht, verzwaring van lasten wordt
aan Neerland's volk opgedrongen door de heeren
militairisten, tegen den dwang, vóór de vrijheid
gestreden hoofdzakelijk door de Katholieken.
En wel door de Katholieken tegen een minister
der Rechterzijde, tegen een man, die hun hoog
achting, ja hun genegenheid wegdraagt, maar,
ongelukkig genoeg, in zake dienstplicht, denk
beelden aankleeft, welke zij niet kunnen deelen."
Vooral de afkeer van de kazerne met al haar
gevaren brengt de laatsten tot hun verzet tegen
de thans voorgestelde verzwaring van lasten.
De Stad Osch betreurt de indiening van het
wetsvoorstel, door een minister, die daarmede
zijn Katholieke landgenooten een klap m het
aangezicht geeft. Hebben wij daarom gedurende
den laatsten verkiezingsstrijd ons zoo geweerd,
om de liberalen te verslaan!
Geen enkel Katholiek afgevaardigde kan zijn
steun geven aan dit ontwerp en dan, zegt het
blad, „zal men het schouwspel beleven van een
Katholiek minister, die niet alleen door zijn
geloofsgenooten in de Kamer wordt verlaten,
doch die ook heftig door hen wordt bestreden.
De Nieuwe Schied. Ct. acht het verzwaren
der militaire lasten des volks, op de wijze als
de Regeering wil, een utopie, een dwaasheid.
Zulk een talrijke legermacht is in ons waterrijk
en gemakkelijk te verdedigen land onnoodig en
het voorstel kon dan ook slechts opkomen in
het brein van een volbloed militarist; bet gezond
verstand van het Nederlandsche volk verwerpt
het reeds bij voorbaat, zooals het eerlang door
zijn vertegenwoordigers als een utopie en een
dwaasheid verworpen wordt.
Ons Noorden, zijn oordeel in het kort samen-
Feuilleton van dc Heldcrsche- en Nieuwedieper Courant.
19) EEN TROETELKIND YAN HET GELUK.
Roman van F. VON KAPFF ESSENTI1ER.
Het was een heerlijke, bijna warme dag de
zomer liep ten einde en Edwina dacht er over
na, hoelang zij nog in dit klimaat zouden kunnen
vertoeven. Was het niet jammer, Siegmund uit zijn
werkzaamheden te halen, nu hij er pas aan begon
te wennen
De trein kwam aan, maar Siegmund was er niet in.
Nu, dan zou hij wel met de volgende trein komen,
die twee uur later aankomt. Volgens het telegram
zou hij 's namiddags komen Edwina ging zeer te
leurgesteld naar huis terug. Was haar man opeens
zóó vlijtig geworden Wat zou hem auders kunnen
terughouden
Een onbestemde onrust, een zeker wantrouwen
beving haar.
Daar berichtte de bediende, dat een vreemde man,
een arbeider uit de fabriek, dc genadige vrouw
wenschte te sprekeu. Edwina schrok geweldig. Zou
Siegmund een ongeluk overkomen zijn Bracht men
haar een boodschap
Zij liet den man binnenkomen.
„Brengt ge mij eer. boodschap van mijn man?"
vroeg zij den arbeider, die verlegen op den drempel
bleef staan.
„Van den genadigen heer von West? Neen, ge
nadige vrouw is de genadige heer nog niet
vattend, bekent uit het wetsvoorstel geen andere
conclusie te kunnen trekken dan deze, dat onze
minister van Oorlog een bewijs heeft willen geven
van de onwrikbare standvastigheid van zijn wil.
Het blad schrijft verder:
„Waardeeren kunnen wij dit niet.
„De minister heeft geweten, en zeer tijdig ge
weten, dat er in Nederland niet minder dan
1,500,000 Katholieken zijn, die den persoonlijken
dienstplicht niet willen; dat over deze kwestie
een langdurige strijd gevoerd werd zoo buiten
als in de pers, in vergaderingen en bijeenkomsten,
in geteekende en ongeteekende vlugschriften
dat daarnaast nog zoovele anderen staan, die van
hun zonen geen soldaten willen zien, wat vol
doende bekend is, ofschoon die anderen zich
niet zoo duidelijk verklaren als wij.
De Amsterdammer schrijft o. a.
„Wat ons betreft, wij zijn bereid te erkennen,
dat de minister blijk gegeven heeft van een on
verschrokkenheid, die een betere zaak waardig
zou zijn. Wij toch zien, hoezeer wij ook de
plaatsvervanging met den minister afkeuren, in
de Legerwet, die een eind aan haar zal maken,
een hoogst gebrekkig voorstel, om de weerbaar
heid van ons volk te verhoogen en onze onaf
hankelijkheid beter dan tot dusver te beschermen.
De afschaffing der plaatsvervanging, als gevolg
van een wetsontwerp, dat den last van den dienst
slechts op een deel der natie legt, en op dat
deel voor een tijd van 20 jaar, heeft zeker weinig
kans werkelijkheid te worden ook al zou
over dit ontwerp nog vóór de verkiezingen door
de beide Kamers een beslissing worden genomen.
Aan kleine Staten, die onmiddellijk bedreigd
kunnen worden door groote Mogendheden, kan
niet anders dan een volksleger de noodige macht
en dus ook het onmisbare zelfvertrouwen schen
ken. Een volksleger, ingericht naar de behoeften
van ons land, met die noodzakelijke aanvulling,
welke de verdediging van het eigenaardig terrein
vordert is de eenige waarborg voor onze
onafhankelijkheid; dit voldoet, meer dan iets
anders, aan de eischen der billijkheid, en dat
ook kan alleen ingericht worden in overeen
stemming met onze nationale begrippen en nei
gingen, die wars zijn en wel altijd zullen blijven
van een militarisme, dat èn financieel en moreel
de vloek is van de groote F.uropeesche Staten.
Binnenlandsch nieuws.
Terschelling. Jl. Woensdag heeft een onder
zoek plaats gehad naar het wrak van „The Lu-
tine", waarbij bleek, dat alle boeien zijn weg
geslagen. Dat kan een groot oponthoud veroor
zaken, als men later weder het zoeken van goud
en zilverstaven kan en wil aanvangen.
Schagen. Met algemeene stemmen is in
de jl. Woensdag gehouden Gemeenteraadszitting
tot onderwijzer benoemd de heer A. Wijn, van
Alkmaar.
De in deze zitting ingediende rekening over
1889, in ontvang bedragende f 38690.42, in uit
gaaf f 35828.62, sluit met een voordeelig saldo
van f 2861.80.
Heiloo. De kermis, die jl. Zondag alhier,
begunstigd door het schoone weder der laatste
dagen, in gepaste vroolijkheid door vele bezoekers
werd gevierd, begon, toen de avond gevallen was,
langzamerhand zeer onstuimig te worden. Eenige
hier Dan slaapt hij zeker nogDe heeren hebben
tot in den naclit zitten kaartspelen."
„Edwina was verstomd.
„Welke heeren?" stam«lde zij.
„Nu, mijnheer von West en mijnheer de secre
taris en nog een paar heeren van de fabriek. De
heeren waren zeer vroolijk ik heb ze gehoord,
omdat ik niet kon slapen. Ik lieb nu mijn betrek
king verloren genadige vrouw heb genade
„Waarom vertelt ge mij dit alles?" viel Edwina
den man in de rede.
„De genadige vrouw moet wetende
genadige heer had de goedheid ons allen iets te
geven. De getrouwden gaven het bijna allen aan
hunne vrouwen; ik ben echter ongetrouwd en meen
de nu ook wel een glaasje te mogen drinken. De
genadige heer had zelf gezegdGij zult ook eens
pleizier hebben, arme duivels Ilij bracht zelf ook kis
ten vol wijn uit Leibach mee, en de secretaris kwam
niet geheel nuchter op 't kantoor en ik ook niet, en de
directeur is heel streng die heeft den secre
taris en mij weggejaagd. Den secretaris heeft hij
nu weer teruggenomen men weet echter niet
precies, waarom. De een zegt, dat het op verzoek
van de vrouw van den directeur is mijnbeer
von West zit namelijk altijd bij haar in den tuin
en daar hebben zij het uitgemaakt. Anderen
zeggen weer, dat de directeur zoo iets ook wel eens
overkomen is en dat hij het den secretaris daarom
heeft vergeven, maar ik durf mij niet meer in de
werkplaats laten zien. En wat moet ik nu beginnen,
genadige vrouw Hoe nu weer aan werk te komen
Overgespaard heb ik niets als men vrouw noch
kind heeft, bekommert men zich zoo niet om de
toekomst.
personen uit Alkmaar hadden het er op gezet,
rumoer te maken en maakten het den bezoekers in
het lokaal van J. Schipper zeer lastig, zoodat men
al spoedig met elkander handgemeen geraakte.
Voorloopig wist de politie de orde te herstellen,
doch Dinsdagavond scheen men het er op gezet
te hebben, het werk van Zondag met vereende
krachten te herhalen en gaf men den rustbewaar
ders handen vol werk. De gemeente-veld wachters
van Heiloo en Limmen, Vos en Wokke, henevens
de onbezoldigde rijksveldwachters Bakker en de
Vries hadden eenc gevaarlijke en hoogst moeielijke
taak te vervullen tegen de steeds grooter wordende
menigte. Een drietal personen werd in verze
kerde bewaring gebracht, hetgeen met groote moeite
gepaard ging. De poorten, die toegang verleeuen
om de kerk, bezweken bij de worsteling en tijdens
het verblijf in de gevangenis, die als zoodanig
dienst doet, is het inwendige van den toren geheel
vernield. De kribben zijn in elkander geslagen, de
vloer gedeeltelijk opgebroken, de wanden ver
vuild, loket en deuren ontzet, waarna het den
gearresteerden gelukt is, door de kerkdeuren te
ontsnappen. De schade, aan een en ander toege
bracht, is vrij aanzienlijk. Van het gebeurde is
proces-verbaal opgemaakt.
Akersloot. Jl. Maandag werd op het kerk
hof alhier het stoffelijk overschot ter aarde besteld
van den geneesheer dr. J. Cazijn vau Zelm, die
op bijna 7ojarigen leeftijd, 11a een kort lijden,
alhier was overleden. Aan de groeve stonden
vele zijner vrienden, voor wie de predikant den
overledene niet enkele woorden herdacht.
Middelie. De Raad dezer gemeente heeft
besloten de 4^ percents gemeenteschuld te con-
verteeren in eene van 3^ percent.
De inschrijving zal d pari worden opengesteld.
Het bedrag der jaarlijksche aflossing zal minstens
f 1000 zijn.
Marine en Leger.
Zr. Ms. monitors „Bloedhond" en „Cerberus" en
de sloomkauonneerbooten „Freyr", „Raaf", „Fret"
en „Sperwer" zijn jl. Donderdag uit de Zuiderzee
alhier aangekomen 0111 zeemiliciens aan boord te
nemen.
Het schroefstooinschip lste kl. „De Ruijter", com
mandant de kapt. ter zee J. P. Mercier, dat alhier
uit Oost-lndic zal binnenvallen, zal niet worden
buiten dienst gesteld, maar gedurende de herstelling
van werktuigen en ketels in dienst worden gehouden.
De luit. ter zee lste kl. .f. Lnijtjes trad gisteren
in functie als adjudant bij den directeur eu comm.
der Marine te Amsterdam en zulks ter vervanging
van den luit. ter zee lste kli. II. Backer, die de
plaats van den luit. ter zee lste kl. 11. G J. Wol-
terbeek als lste oll". aan boord van Zr. Ms. oplei
dingsschip „Admiraal van Wassenaer" met ingang
van gisteren tijdelijk zal vervullen.
De luit. ter zee der lste kl. M. C. Van D«iorn
wordt, onder eervolle entheffing uit zijn betrekking
van leeraar bij het Kon. Instituut voor de Marine,
met den Isten Sept. a. s. op non-activ. gebracht
en met dien datum vervangen door den luit. ler
zee lste kl. D. Stolp.
Dc adelborst der lste kl. Jhr. H. J. A. Pómpe
van Meerdervoort, dienende aan boord Zr. Ms. in
structiekorvet „Nautilus", wordt met den lGden
dezer op non-activ. gebracht.
„Het is goed," viel Edwina hem inet bevende
stem in de rede. „Ik zal met mijn man over de
zaak spreken."
„Ik bid het u op mijn knieën, genadige vrouw,"
zeide dc arbeider zeer onderdanig.
„Niet noodig," antwoordde Edwina streng. „Ga nu
heen ik zal voor u doen, wat ik kan."
Nu was zij alleen. Zij was als vernietigd. Het
was haar onmogelijk deze man lief te hebben, die
aan niets dan aan zijne genietingen dacht, die
0, geen twijfel meer! Toen hij zijn medelijden uit
sprak over de arbeiders der fabriek, had hij hieronder
ook zeker de directeursvrouw bedoeld hij had haar
beklaagd, omdat haar man haar veronachtzaamde
en omdat zij in 't geheel geen verstrooiing had.
Zij was niet gekomen natuurlijk het was
immers nu niet meer noodig het ontbrak haar
immers nu niet meer aan verstrooiing En dit alles
juist nu, nu zij, Edwina, haar best deed om haren
man gelukkig te maken. Een onbeschrijfelijke bit
terheid vervulde haar. En met deze man moest zij
„gelukkig" zijn O, had zij hem maar nooit ge
zien
Twee uren later kwam Siegmund thuis, onbe
zorgd en vroolijk, alsof hij zich in 't geheel niets
te verwijten had. Aan haar strak gelaat bemerkte
hij in welke stemming zij was.
„Ben je knorrig, kindlief?" zeide hij op zijn on-
bezorgdeu toon.
„Misschien niet zonder reden."
„Ik heb den arbeiders eens een pleizierigen dag
bezorgd dat mochten zij wel eens hebben, dunkt
mij. En knor nu maar niet langer."
Zij deelde hem kortaf het bezoek van den werk
man mede.
Aan den bootsman v. c. C. de Looze is den
29 Juni jl. aan boord van Zr. Ms. „Ceram", te
Singapore, de kleine gouden medaille uitgereikt, voor
36jarigen trouwen dienst.
Onderwijs en Examens.
Texel. Geslaagd voor het natuurkundig
examen voor aanstaand veearts, de heer A. Kuiper,
geboren alhier.
Schagen. De heer J. Kok, onderwijzer al
hier, is als zoodanig benoemd te IJselraonde.
Alkmaar. Jl. Woensdag bezochten 120
schoolkinderen van Houtrijk en Polanen deze stad,
bij welke gelegenheid hun welwillend vrije toegang
tot het Stedelijk Museum werd verschaft.
Rechtszaken.
Rotterdam. De rechtbank alhier behan
delde gisteren de zaak tegen Ten Pierik, die 16
Juni jl. zijne vrouw, Anna Hopman, ten huize
van zijne moeder op een hofje in de Dirk Smits
straat met een revolverschot doodde.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat voortdurend
oneenigheid tusschen hen bestond en dat op
beider gedrag veel was aan te merken. Hij deed
eene poging tot verzoening, welke mislukte. Hij
had een uur te voren een revolver gekocht, om
bij mislukking zijne vrouw en zichzelf te dooden.
De zelfmoord mislukte.
De eisch van het O. M. is 15 jaar. Mr.
Vaillant pleitte verzachtende omstandigheden.
Middelburg. De rechtbank alhier deed
jl. Woensdag uitspraak in de zaak tegen J. B,,
22 j., zonder beroep, te Kloetinge, thans in
hechtenis, beklaagd van poging tot moord.
Beklaagde, die, zooals men zich herinneren zal,
getracht had haar kind te vermoorden, door het
spijkers en steenen te doen slikken, werd door
de rechtbank voor dat feit niet toerekenbaar
en mitsdien niet strafbaar verklaard en ontslagen
van alle rechtsvervolging, doch hare plaatsing
werd gelast in een krankzinnigengesticht gedu
rende een proeftijd, den termijn van één jaar
niet te bovengaande.
Twee uitspraken van de jury te Versailles.
Zekere Levert had zijn moeder eerst geworgd
en daarna opgehangen, omdat met haar dood
het uitkeeren van een jaarlijksche rente ophield;
de jury veroordeelde hem tot levenslangen dwang
arbeid. Daarentegen werd zekere Langot, die in
dronkenschap zijn vrouw, die hem uit de her
berg kwam halen, doodschoot, tot de doodstraf
veroordeeld.
Buitenland.
Frankrijk. Uit de mijn bij St. Etienne
zijn al de lijken op 1 na te voorschijn gebracht.
Er zijn 100 dooden en 42 gewonden, waarvan
de meesten in zorgwekkenden toestand verkeeren.
Er hadden in de mijn geen verzakkingen plaats-
ook brak er geen brand uit. De ontploffing had
plaats, zegt men, door een lamp, die men had
opengelaten.
Duitschland. In de kolenmijn „UnserEritz",
nabij Gelserkirchen, heeft een ontploffing plaats
gehad. Acht arbeiders werden gedood, 3 zwaar
gewond. Een der laatsten is na eenige uren
smartelijk lijden gestorven. De oorzaak der ont
ploffing is nog niet bekend.
„Wat hindert dat?" antwoordde hij. „Ik zal hem
wel een plaats bezorgen bij den Weener paarden
tram. Daarvan ben ik ook aandeelhouder en ik
bezit er nogal invloed."
Dat was weer de rijke man, die met geld alles
gedaan kon krijgen
Toen hij in den loop van den avond bemerkte,
hoé weinig hare stemming er op verbeterde, meende
hij den sleutel van deze afgetrokkenheid tc hebben
gevonden Edwina verveelde zich. En zonder eenige
bijbedoeling hij had zich werkelijk niets ernstigs
te verwijten stelde hij zijne vrouw voor, om
morgen de directeursvrouw te gaan afhalen, daar
alle vrouwelijke omgang ontbrak zij moest wat
afwisseling hebben.
Als een bliksemstraal trof haar dit voorstel. Bleek,
de lippen op elkaar geklemd, hem met geen blik
verwaardigende, stond Edwina op en verliet de
salon. Hij begreep er eerst niets van. Maar ecu
oogenblik daarna begon hij er alles van te begrij
pen en barstte hij in een luid lachen uit. Edwina
had den drempel nog niet overschreden.
Met van toorn fonkelende oogen keerde zij zich
om en zeide: „Ge zult er toch niets tegen hebben,
als ik morgen vroeg vertrek
„Integendeel." liep hij vroolijk, de zaak nog al
tijd licht opnemende, „ik ga meeWant ik ben
geheel bekeerd. Ge kunt toch geen werkman van
mij maken Dus vertrekken wij."
Er lag een diepe kloof tusschen hen, toen zij
den volgenden dag naar Wecnen terugkeerden.
(Wordt vervolgd.)