HELDERSCHE-
NIEU WEDIEPER COURANT.
Jaargang 48.
M 102. Zondag 24 Augustus 1890.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
Dit nummer bestaat
uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
de Kamer van
Koophandel en Fabrieken,
tEn deteapeveert nimmerI*
Jan Pieterts, Coen.
Het Vaderlandt ghetrouwo
Blijf iek tot in den doot.
Verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
A b.nnement.prij. per kworti.10.70. p«t pa.t 0.90.
Het Zondagsblad, lehoorende bij deze Courant, verschijnt eiken Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maandenO.B0.
Voor de abonnee dezer Courant in de gemeente0.30.
- buiten de 0.35.
REDACTEUR-UITGEVER
Molenplein 162/163.
Prijs der Adrertentiën: Van 15 regels 30 cent, elke regel meer 6 cent. 6ij
abonnement, naar gelang van do hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Voor liefdadige doeleinden 3 cent per regel
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand3
Mededeelingen en aanbevelingen10
V ergadering
VAN
op Dinsdag den 26 Augustus 1890, des
avonds ten halfaoht ure, aa» bet Raadhuis.
Helder, den 22 Augustus 1890.
Do Voorzitter,
LEO YV. F. OUDENHOVEN.
NEDERLAND.
HELDER, 23 Augustus.
Ruzie in het Socialistische kamp.
III.
(Slot.)
De brochure van den heer Croll maakt op ons
een zonderlingen indruk. Bevredigen zal dit ge
schrift niemand. Wat toch is de zaak
De lieer Croll is teleurgesteld in zijne verwach
tingen. Het is duidelijk voor Iemand, die tusschen
de regels kan lezen, dat de heer C. voor zichzelf
groote verwachtingen heeft gehad van zijn openlijk
toetreden tot de sociaal-democratische partij. Toen
hij zijne betrekking als ambtenaar aan het depar
tement van B. Z. opofferde voor zijn over
tuiging heeft hij gemeend dat de partij hem,
den martelaar voor de goede zaak, op de handen
zou dragen. Dit is niet geschied. Men heeft hem
eene behoorlijk gesalarieerde betrekking gegeven en
daarmede de man die toonde bij hun tehuis te
bebooren aan de S. D. partij verbonden, iets
wat zeer natuurlijk is. De partij kon Croll gebrui
ken en Croll kon in de gegeven omstandigheden
de partij gebruiken.
De verwachtingen van den heer C. werden niet
vervuld en dat zette kwaad bloed. Wel geeft de
heer C. als grond voor zijn uittreden uit de S. D.
partij op „het verschil in opvatting timchen den
heer D. N. en hem omtrent de verhouding timchen
staat en individu," maar wij vragen Wist de heer
C. dit dan al niet lang Vóór hij zijne carrière op
offerde kon hij bekend zijn geweest met die om
standigheid en dan is het van hem eenvoudig on
zinnig geweest zich bij deze partij aan te sluiten,
wier hoofdman zulke geheel tegen zijne principes
indruisehende denkbeelden had, bij eene partij
Feuilleton van de Heldersche- en Niouwedieper Courant.
28) EEN TROETELKIND VAN Hl
Roman van F. VON KAPFF ESSENTHER.
Zij was heden levendiger en bevalliger
dan anders. De triumf van haar geluk deelde
haar eene ongewone gratie mede. En zou
hij het nu over zich kunnen verkrijgen haar
uit haar hemel neer te slingeren? Was het
niet veeleer zijn plicht, haar het geluk te
schenken, dat hem onthouden was?
Het gesprek liep over liet laatste nieuwtje,
eene echtscheiding. Alexie wist onbemerkt
bet gesprek eene bepaalde richting te geven.
Er was onder de gasten een advocaat, die
zij terstond in het discours wist te betrekken.
Zij vroeg hem hoe het in Frankrijk op het
stuk van echtscheiding gesteld was. De man
der wet deelde haar de voornaamste bepalingen
mede, maar Alexie luisterde verstrooid naar
hem. Toen echter begon zij te vragen hoe
het in Oostenrijk er dan mede stofad en zij
deed dit zacht, opdat Siegmund het niet zou
hooren.
Maar Siegmund had het toch gehoord.
De advocaat zette haar nu de zaak uiteen!
Katholieke huwelijken, in Oostenrijk gesloten,
waren zeer moeielijk te ontbinden. Maar
voor iemand die niet aan de plaats gebonden
was, was er wel wat op te vinden: Hij
wier kern geheel met hem verschilde in het voor
naamste beginsel.
Eu veronderstel dat de beer C. geheel ter
goeder trouw is en dit motief de spil is waarom
alles draait, waarom dan niet eenvoudig als eerlijk
man gezegd„Mijne heeren, het spijt mij, dat
tusscben ons samenwerking onmogelijk is, maar
heusch, het gaat niet Ik verlaat u, omdat uwe
beginselen niet de mijne zijn." Daarmede basta
Maar neen, inplnats daarvan blijft de lieer C.
geruimen tijd in eene werkkring waarin hij zich
onmogelijk kan staande houden. En dat waarom
De heer C. zegt het zelfWant ik moest bij slot
van rekening toch leven en was overal elders vrij
wel onmogelijk." Daarom bepaalde hij zich voortaan
„tot den rol van eenvoudigen dienstknecht iu den
wijngaard des heeren D. N."
Wij gelooven niet dat iemand zoo'n houdipg
prijzen kan. En als de hr. C. door zijne openlijke
toetreding tot de S. D. partij zich, zooals hij zelf
zegt, „overal vrijwel onmogelijk had gemaakt, dan
vreezen wij dat dit door eene uittreding als deze
uit die partij in nog veel grooter mate het geval
zal zijn.
In plaats van eene waardige terugtocht, die vele
weidenkenden met vreugde begroet zouden heb
ben, doet de beer C. dit al scheldend. Waarom
Uit gekrenkte eerzucht. En welke argumenten? Zie
hier een paar er van De lieer D. N. vervult de
rol van hoogpriester in zijne aartsvaderlijke pa-tij
gemeenschap. Hij laat in Hecht voor Allen zetten,
dat hem het eerste kievitsei is gezonden hij duldt,
dat zijn portretten in alle localen hangen en overal
te konp zijn hij zegt in eene openbare vergadering
van werkstakers dat h(j f 100.geeft; hij komt
bij vergaderingen liet laatst aan om sensatie te
maken en met applaus te worden begroethij geeft
zijne kinderen een vorstelijke opvoedinghij gaat
te Parijs op een villa den zomer doorbrengen, enz.
enz.
Wij vragen zijn dat argumenten om gijn uUtre?
den uit zekere partij te verklaren Wij vinden de
inconsequentie van een man als D. N., zooals die
lrier wordt verliauld, kinderachtig, kleingeestig en
triviaal gesproken, zelfs naar, maar daarmede uit.
Het ligt eenigszins in den aard van de znak,
dunkt ons, dat, waar bv. alle niet-S. D. organen
het aanbieden van de eerste kievitseieren, eerste
boter, eerste haring, eerste aardappelen enz. belang
rijk genoeg vinden ojn in hunne kolommen te
vermelden, als bewijs van vereering van Z. M., het
sociaal-democratisch orgaan met iueenomenheicl zal
mededeelen, dat nu eens hun Koning die eerste
lingen heeft gekregen. Overigens trouwens een
goedkoop genoegen. Met de rest van die dingen is
het eveneens. Ons dunkt, dat alles is der moeite
niet waard.
Ook op de overige verwijten aan het adres van
D.N. zou men kunnen antwoorden „dat alles doet
niets tot de zaak af." Dat de arbeiders D. N. bun
Heiland noemen, liet glas waaruit hij gedronken
heeft, het stukje zeep waarmede hij zich gewasschen
heeft bewaren, dat alles kan men toch niet anders
betitelen dan als vereering van zijn persoon door
zijn streven, en dat zijn toch geen dingen die ge
last worden en die men hem voor de voeten werpen
kan. Men bewijst niets anders dan dat de S. D. beter
dan wij de kunst verstaan het volk tot zich te
trekken en het kan ons slechts met spijt vervullen
moest dnn vnn nationaliteit veranderen en
in een ander land staatsburgerlijke rechten
trachten te verkrijgen.
Met gloeiende wangen en schitterende
oogen luisterde zij. Het zoozeer begeerde
doel scheen nader en nader te komen.
De gasten waren heengegaan, maar Alexie
wilde Siegmund niet laten gaan; hij moest
blijven dineeren. Lachend liet hij zich dit
welgevallen. Waarom zou hij ook niet?
Niemand wachtte hem immers?
„Gij zoudt immors vandaag nog aan uw
bruidogom schrijven, Alexie?" zeide de ba
rones tot hare dochter, „gij hebt het hem
ten minste beloofd."
„Ja, ja zekor mama doe mij een
genoegen en breng mij zijn laatsten brief
eens, die hij mij te Weenen schreef, waarin
de beschrijving van de nieuwe daraesclub
ge weet welIk wilde dat mijnheer West
eens laten lezen."
De oude dame bleef verbaasd staan. Wat,
zou zij nu hare dochter met mijnheer West
alleen laten? Dat was toch te gek en zij
dacht derhalve, dat zij Alexie niet goed had
verstaan.
Maar Alexie zeide zeer beslist: „Toe
ma ik bid u
En mama ging, nog altijd eohter aarzelend.
Hoe lang moest zij nu wegblijven? Niet
lang, dat nam zij zich voor, zelfs al mocht
Alexie er boos om worden. Het was toch
waarlijk al te onwelvoeglijk.
„Ik moest eigenlijk heengaan," zeide Sieg-
(lat die partij reeds zooveel invloed bij het volk
heeft gekregen, dat dit hare leiders als heiligen
vereert.
Enfin, de verloren zoon is teruggekeerd en het
gemeste kalf is geslacht. Immers, volgens de perti
nente verklaring van sommige dagbladen is het wel
waar dat de heer Croll werkzaam is aan de volks
telling. Wel niet, zoo wordt er bijgevoegd, aan
het departement zelf, maar tehuis. Nu, dat blijft
vrijwel het zelfde. We hopen nu ook maar, dat
de ingekomen en eventueel inkomende bezwaar
schriften tegen de wijze waarop die volkstelling
bier en; daar is ten uitvoer geleed, „om considera-
tihi en advies" in banden van den heer Croll zullen
worden gesteld. Misschien krijgen we dan nog
eene ware opgaaf. Mogelijk worden we dan nog
wel eens vergast op eene brochure van den heer
Croll, getiteld Wat de volkstelling mij te denken
gaf"
Het komt ons echter voor, dat men aan het
departement van B. Z. wel wat voorbarig is ge
weest. Immers, de heer C. is wel uit de socialisti-
aohe partij getreden, maar is volstrekt nog niet be
keerd tot de beginselen, welke ambtenaren, volgens
Croll's eigen verwijdering van het departement, moe
ten belijden. Denkt de regeering daar anders over,
welnu, laat zij dan ruiterlijk bekennen dut er vroe
ger gedwaald is en den weggestuurden ambtenaar
rehabiliteeren door hem zijne oude plaats aan bet
departement terug te geven.
Mnnr dit daargelaten, het uittreden van den
heer Croll uit de zoogenaamde S. D. pnrtij is naar
onze ipeening niet de waardige terugtocht van iemand
die zegt„beter ten halve gekeerd dau ten heele
gedwaald" en zijne zoogenaamde verdediging werpt
o. i. een slecht licht op een karaktertrek, die hij
in anderen zoozeer gee9elt, namelijk kleingeestige
bekrompenheid.
Men deelt aan het „VI. BI. v. A." mede,
dat Keizer Wilhelm heeft te kennen gegeven,
dat 't hem aangenaam zou zijn een bezoek te
brengen aan onzen Koning en ons land. De
Koning moet daarop geantwoord hebben, dat,
hoe aangenaam 't hem ook zou geweest zijn den
Keizer te ontvangen, zijn gezondheidstoestand
niet van dien aard is om zieh te kunnen verplaatsen.
Misschien heeft dit aanleiding gegeven, dat
de gezondheid des Koning in den laatsten tijd
weder achteruitgaande is.
De minister van Binnenlandsche Zaken, jhr.
mr. De Savornin Lohman, is voor eenigen tijd
naar 't Schwarzwald gegaan.
Arbeidersbewegingen.
Het Bilt. De werkstaking te St. Jacobi
Parochie is nog niet geëindigd. Zij bepaalt zich
tot acht landbouwers, terwijl het getal stakers
en staaketers 133 bedraagt. Er zijn 100 soldaten,
Rijksveldwachters en 8 maréchaussées.
De regen, welke van tijd tot tijd valt, werkt
nadeelig op den oogst. Uit Franeker kwamen
vijf arbeiders,'maar den volgenden dag vertrok
ken zij weer, in gezelschap van bestuursleden
van „Broedertrouw". Te Franeker aangekomen
waren daar 69 man, die plan hadden om naar
St. Jacobi Parochie te gaan werken, maar zij
gaven geen gevolg aan hun voornemen.
Bij de jongste uitdeeling aan de werkstaker
door „Broedertrouw" in de tapkamer van den
kastelein Brolsma kwamen 2 marechaussees en
eenige veldwachters het lokaal binnen, maar het
het bestuur van „Broedertrouw" begaf zich daarop
in een particulier vertrek van den herbergier,
alwaar aan de behoeftige stakers het noodige
werd uitgedeeld.
De afstand tusschen werklieden en werkgevers
wordt met den dag grooter en het is in beider
belang ongetwijfeld wenschelijk, dat de werksta
king spoedig eindige. De stakers houden zich
rustig.
Verhuringen en verpachtingen.
Dinsdag 2 September.
Purmerend, 11 '3 m. Bij insclir. bij den Ontv. der
Reg. en Dom., voor 5 j.Het perc. bouw-, wei- en hooi
land, groot 210.26. tusscben de voorhavens der Willems-
•luizen onder Amsterdam.
Aanbestedingen.
Dinsdag 26 Augustus.
Haarlem, 1 ure. Dijkgr. en Hecmr. van den Haarlem-
raerraeerpolder, ter Secretaris des polders. Jansweg: het
verdiepen van een gedeelte Veuneperdwarstocht.
Donderdag 28 Augustus.
Bovenkarspel. Het gemeentebestuurde levering
van petrolenm, benoodigd voor de gcm.-straatverlichting in
bet aanstaande sei/.oen.
Helder, 2 u. Het gemeentebestuurde levering vuh
2 vuilniskarren ten dienste der gen».-reinigingbilj. inz.
27 Ang. vóór 3 u. nam.
Zaterdag 30 Augustus.
Alkmaar, 10 u. Dijkgr. en Heemr. vnn de Schor-
meer het egaliaeeren eu verwerken van den schot wal aan
don oostkant der Zuidervaart, van af de Noordervaart tot
aan de brug vóór den Driehuizerweg, over eene lengte van
3100 meters.
Vrijdag 5 September.
Haarlem. Directie Holl. IJz. Sp.-Mnals.delevering
van magazijngoederen, benoodigd van 1 Oetober 1890 tot
30 Sept. 1891.
mnnd, „ik doe onrecht om de afwezigheid
van uw bruidegom zoo zeer ten mijne voör-
deele aan te wenden."
„Wat kan mij recht of onrecht schelen!"
riep zij uit, „als ik slechts mijn zin krijg."
En zij wierp met een trotsch gebaar liet hoofd
in den nek.
„Zoo beval je me, kleine despote," zei
Siegmund laohend.
Eer hij er op bedacht was, vloog zij aan
zijn borst en met stralende oogen hem aan
ziende, juichte zij: „gij bemint mij!"
Als een bliksemstraal ging het door zijn
ziel: ach, als Edwina slechts eens zóó in
mijn armen gevlogen was. Zoolang hij leefde
zou hij daaraan denken. En toen, zonder
bijna te weten wat hij zeide, zonder het eigenlijk
te willen, zeide hij„Gij bedriegt u, mijn
arm kindhet is waar dat mijne vrouw mij
verlaten heeft, maar ik heb haar nog steeds
lief."
Alexie's pikant gezichtje betrok plotseling.
„WaanzinnigeVerblinde!" riep zij en toen
ijlde zij de kamer uit.
Er bleef hem niets anders over dan te
wachten tot de gastvrouw terugkwam, de ver
blufte dame iets wijs te maken en dan heen
te gaan.
Te voet keercle hij naar zijn hotel terug.
Hij waggelde meer dan hij liep; onbewust
had bij daar eene beslissende uitspraak ge
daan: hij beminde haar nog steeds, zijne
rrouw. Wat moest van dat alles toch het
einde zijn? Hij dacht aan niets, dan aan
Binnenlandsch nieuws.
Texel. -Bij het door de' duikers der Ber
ging-Maatschappij te Maassluis ingesteld onder
zoek naar de hinderlijke voorwerpen in het
TexeLsche zeegat, is gebleken dat een dier voor
werpen vermoedelijk bestaat uit een anker (den
kelijk een schroefanker) waaraan eeu zeeton
bevestigd is, terwijl het andere een stuk wrak
schijnt te zijn.
Met de opruiming van het eerstgenoemde is
door de Berging-Maatschappij reeds aangevangen.
Beide hindernissen liggen op eene diepte van
ca. 85 voet, bij laagwater, zoodat het duiken
daarop slechts door de sterkste duikers naar
behooren kan geschieden.
Noord-Schermer (gem. Ursem). Bij de
aanbesteding van eene kaasfabriek alhier was
van de 7 ingekomen biljetten de hoogste inschrij
ving die van den heer C. Ruyter, te Ursem, ad
f 8770, en de laagste die van den heerj. Willen,
te Ursem, ad f 7300.
Aan den ontwerper en opzichter van dit ge
bouw, den heer R. K. Koppen, te Westgraftdijk,
werd de levering van den inventaris opgedragen.
dat eene, dat hij haar beminde, nog immer
beminde.
De portier gat hem een telegram, dat voor
hein was gekomen en hij wilde het ongelezen
in zijn zak steken, toen de man hem er op
opmerkzaam maakte, dat er een antwoord
gevraagd werd. Terstond opende hij de
dépêche. Het was van Baumglirtner en van
den vol'genden inhoud
„Edwin beeft met Steinburg geduelleerd
en is doodelijk gewond. Hij verlangt zeer
u te zien. Kom zoo spoedig mogelijk."
Als vernietigd "iel Siegmund op een stoel
in de portiersloge neer.
Zoo zwaar was zijn schuld toch niet, om
zulke gevolgen na zich te slepen. En juist
nu haatte en verafschuwde Edwina hem
Maar het mocht zijn zooals het wilde, hij
moest terstond weg.
XI.
Een vaal grauw licht viel in Edwin's
ziekenvertrek. Het was zijne oude studenten
kamer, die aan de achterzijde aan den hof
grensde, een oude somberen hof, door hooge
aschgrauwe muren omgeven. Slechts hooo-,
heel hoog aan het dakvenster kon men van
de zonneschijn genieten. Edwin hield niet
van de drukte der straten en had daarom
deze kamer gekozen.
(Vervolg in het Tweede Blad.)
1
