HELDERSCHE-
NIEUWEDIEPER COURANT.
Jaargang 49
M. 29. Zondag 8 Maart 1891.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
DOLORES.
,Er. dese*pcre«rl nimmer I*
Jttn Pitlersz. Coen.
Het Viderlandl ghetronwe
Blijf ick tot in den doot.
Wilhelmuslied.
Versomjut lederen Dinsdag:, Donderdag; en Zaterdag.
Abonnementsprijs per 8
Voor de courant binnen de gemeente
naar de overige plaatsen van Nederland
naar alle landen, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen Oost-
Indië en Amerika)
naar Zuid-AIrika
maanden.
0.70, met Zondagsblad 1.05
0.90, 1.35
1.75,
2.50,
2.10
RBDACTBUR-DITGBVER
Molenplein 162/163.
HELDER.
Prijs dar adverteatiSn:
Van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang van de
hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Ingezonden mededeelingen en aanbevelingen, geplaatst tnsscheu den tokst, per regel 16 ct
Advertenticn voor liefdadige doeleinden5,
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand. 5
Agenten in het buitenland: België, Mr. N. Bertoiu, .Agence .tlo pubiicité^ 12-Rue Ste-Guduie, Brnxelies; N.-Jersey en Omstreken: Mr. P. Langeveld Me., Okonite Co, Pnssaic.
Een reis naar en door
Zuid-Afrika.
(Vervolg.)
De coach of post-diligencel ziedaar een woord
dat herinnert aan de Hollandsche toestanden van
vóór honderd a honderdvijftig jaren. Men versta
echter daaronder nietvervelende rammelkasten,
getrokken door een paar magere knollen, maar
nette, sterkgebouwde koetsen, volkomen ingericht
naar de eischen van het land en de primitieve
verkeerswegen. Het gevaarte, dat binnen en buiten
plaats bevat voor een veertiental personen, behalve
de bagage, wordt getrokken door tien weldoorvoede
paarden, welke in twee uur van elkaar gelegen
stallen verwisseld worden voor een versch span.
We bestijgen dit voertuig, teneinde een tochtje te
maken naar Pretoria. Dezelfde moeielijkheden en
ongerieven, die we ondervonden met de reis per
ossenwagen, doen zich ook hier weer voor, maar
verzacht en gesmoord door zachte en veerkrachtige
kussens. Over modder- en zandwegen, door steile
driften en hobbelige stroombeddingen van rivieren
over dat alles brengen de forsche trekdieren ons in
dertijn uren tijds naar de hoofdstad des lands.
Schoon is deze gelegen in de kom van het ketel
gebergte of eigenlijk rotsige heuvels. De intrede
reeds brengt ons in verrukkingwe gaan over een
schoone brug een eindeloos lange straat in, die
eenigszins hellend oploopt en aan wier einde zich
de groote kerk op het kerkplein verheft. Aan
weerszijden beschutten hooge boomen ons tegen de
brandende stralen van de Novemberzon, ofschoon
het reeds vier uur in den namiddag is. Groote
winkels en schoone gebouwen, die ons doen terug
denken aan de Hollandsche, met breede hardsteenen
trottoirs er voor, wisselen af met fraaie tuinen en
weelderige vruchtboomen.1 Het groote kerkplein is
geheel omringd door groote winkels en gouverne
mentsgebouwen. Rechts achter de kerk staan bet
post- en lnnddrostkantoor. Verschillende agents- of
notariskantoren verheffen zich links en rechts.
Links van de kerk staat het kolossale gouverne
mentsgebouw dat nog niet voltooid is. Het is een
prachtig stuk, dat wel eeuige gelijkenis heeft met
„plan C" in Rotterdam, en is drie verdiepingen
hoog. In elk der vier gevels is in het midden een
ingang waarboven een prachtige kroonlijst, gedragen
door rijk gebeeldhouwde pilaren. Het is verdeeld in
een groot aantal kamers en zalen. In het midden
bevinden zich de vergaderzalen voor den Volksraad.
De bureaux van de verschillende takken van bestuur
bevinden zich aan de buitenzijde.
Aan de buitenzijde der stad liggen talrijke en
schoone villa's verspreid. Prachtige tuinen, scha
duwrijke boomen en heerlijke wandelwegen maken
het hier tot een waar lustoord.
Knuilleton »an de Heldewche- en Nieawedieper Courant.
86,
Koiiian van Gravin EUFEMIA BALLESTREM.
(Uit het Duitsch.)
Terwijl rle erfprins boven bij Dolores was, hadden
dr. Rusz en zijne vrouw op het terras ypoi hunne
kamer plaats genomen. Kort daarna kwam Falkner
van Monrepos om, zooals hij zeide, zijne moeder
de door <le hertogelijke familie vastgestelde dag
voor zijn huwelijk te melden.
„De uitnoodigingen. zult ge in ieder geval bijtijds
ontvangen," besloot hij, „maar ik denk wel, dat
de hertog vóór zijn vertrek van Monrepos daarover
zelf zal komen spreken, dat wil zeggen, dflt hij de
uitnoodiging persoonlijk zal komen brengen."
Mevrouw Rusz telde ijverig de steken van haar
breiwerk. „Drie-en-twintig vier-en-twintig," ein
digde zij en liet het toen zakken om te antwoorden
dokter Rusz haastte zich echter haar voor te zijn.
„Was het niet beter, beste Alfred," zeide hij,
„als gij op Monrepos een wenk kondt geven, dat
het beter zou zijn geen uitnoodiging te sturen.
Gij zoudt daardoor uwe moeder het pijnlijke be
sparen hare verontschuldigingen aan te bieden, dat
zy niet bij uw huwelijk aanwezig kan zijn."
Mevrouw Rusz bad haren echtgenoot, terwijl hij
sprak, voortdurend aangezien, zonder hem in de
rede te vallen. Nu nam zij met een ruk haar werk
weer op, maar hare vast opeengeklemde lippen
trilden zonderling.
Falkner verborg zijne verwondering echter niet.
„Waarom wilt gij de voltrekking van mijn hu
welijk niet bywonen, moeder?" vroeg hij.
Een weinig westwaarts staat de tronk, d. i. de
gevangenis. Het Bereapark behoeft niet onder te
cloen voor HoUandachë parken en plantsoenen,
integendeel, liet overtreft de laatsten ver in weel
derigheid van groei en schilderachtige woestheid.
De Aapjes-rivier slingert zich allerbekoorlijkst door
het Park. Het water is bijna of geheel onzicht
baar door het overhangende struikgewas. Op een
groot, open grasveld staat een muziekkapel, waarin
zoo nu en dan, vooral Zondagsmiddags, muziek
uitvoeringen gegeven worden. Rondom dit park
staan de. schoonste en liefelijkste villa's. Ze mogen
niet zoo groot zyn als de meeste Hollandsche, ze
overtreffen ze verre iu bekoorlijkheid. Waarlijk I
het woord van Napels moge ook hier gelden Dit
zien en dan sterven! Daarmee hebben we het
voornaamste gezien. Het huis van den President
is zeer eenvoudig. Eiken morgen zit „Oom Paul"
van zeven tot acht of negen uur onder de veranda
te rooken. Het huis vau den Hollandschen consul,
den heer Bergsma, ligt veel schooner en is veel
mooier dan dat van den President. Een Staats
bibliotheek (voorzien van de werken der voornaamste
Hollandsche schrijvers, als: van Lennep, de Géne-
stet, van Balen, Gouverneur, Louwerse, Schraid,
Busken Huet, Vosmaer, eDZ., enz. en van verschei
dene Engelsche, Eransche en Duitsche) staat voor
ieder open de werken worden voor niet ter lezing
verstrekt en er wordt dan ook druk gebruik van
gemaakt. Bijna alle Hollandsche dagbladeu en
tijdschriften liggen er ook ter lezing.
De boardinghuizeD of kosthuizen (en men vindt
er veel) zijn allen gevuld met uitgekomen Hollan
ders en Engelschen. Het gezellig verkeer wordt
daardoor zeer bevorderdalle Hollanders hangen
als een kluwen aanéén, ze kennen allen elkaar.
Een paar goede boardinghuizen voor Hollanders
zijn die van Van Loon en van Veltman. Ze zijn
zeer aanbevelenswaardig.
Men hoort veel spreken over de Boeren en hun
leven. Tot nu toe zijn we niet in de gelegenheid
geweest, daarmee in kennis te geraken. Nu wil
ik mijn geachte lezers ook daarin inleiden, waar
toe we ons in gedachten naar een „plaats" begeven.
Een boer is éen met zijn plaats, en beiden te
samen vormen een klein wereldje, een maatschappij
in 't klein. Het huis wordt gebouwd van steenen,
gevormd van leem, die op zijn land aanwezig is
en door zijn eigen ossen fijn getrapt wordt. Het
dak is van riet óf gras en somtijds van zink, dat
meestal tot dakbelegsel gebezigd wordt. Dakpannen
en diergelijken kent men hier niet. Het huis is
in minstens drie vertrekken verdeeld en een kombuis
d. i. een keuken. De vloer is van vastgestampte
klei, de muren zijn helder gewit. Meestal zijn de
zittingen der stoelen van gevlochten fijne ossenriem-
pjes. De luxe der Hollandsche huizen missen we
hier geheelhet noodige is aanwezig, meer niet.
Het vee wordt eiken avond in de kralen gebracht.
Kralen zijn vierkante ruimten, door muren van
opeengestapelde groote steenbrokken omgeven. De
kalvers worden in afzonderlijke kleine kralen gejaagd.
I Als er nu gemelkt moet worden, bindt men de koeien
j rast en laat respectievelijk de verschillende kalvers
I bij bare moeders zuigenDan eerst worden de koeien
gemelkt, omdat zij anders hare melk niet willen
laten zakken. Het is dus een soort van speculatie
op de moederliefde. Over het algemeen behooren de
koeien hier tot een weinig melkgevende soort. De
horens zijn verbazend groot en de uiers met de
tepels zeer klein. Een grooter of kleiner stuk land,
eenigszins hellend gelegen, tot gemakkelijke water-
besproiieng, is voor bouw of zooals hier gezegd
wordt voor zaailand bestemd. Verschillende granen
worden met uitstekend succes geteeld. Maïs vooral
groeit hier goed. Dat koren is bestemd tot eigen
gebruik, en voor de meer of mindere hoeveelheid
die overblijft, worden verschillende benoodigdheden
iugeruild. Het dorschen van 't koren geschiedt met
paarden op een vastgestampte kleivloer.
De kleeding der mannen is zeer eenvoudig. Ze
bestaat uit een breedgerande vilten hoed, een jas,
een gestreept overhemd of „boezeroen", een broek
en schoenen. De dames, hier meer bekend onder
den naam van „nooien," volgen stipt de mode.
De- tournure, hoepelrok, het haar a la Fédora, enz.
enz., dat alles heeft ook hier zijn beurt gehad, in
afwachting van' wat de Europeesche zusters weer
opnieuw uitvinden.
D. r. d. P.
Weer opende mevrouw Rusz den mond tot ant
woorden, maar weer was dokter Rusz haar voor.
„Uwe moeder heeft drie redenen voor hare wei
gering," zeide hij. „Ten eerste hebben wij niet de
middelen om de uitgaven, die voor zulk een dag
noodzakelijk zijn, te kunnen bestrijden."
„Welnu, mijne moeder zal in dit geval de dek
king dier uitgaven wel aan mij willen overlaten,"
viel Falkner hem in de rede.
„Ten tweede," ging Rusz onbevangen voort, nog
maals een antwoord zyner vrouw afsnijdende, „ten
tweede wil uwe moeder een dergelijk feest nooit
bijwonen zonder haren echtgenoot mijn nietig
persoontje."
„Men zal aan het hertogelijk hof wel niet ver
geten, ook de echtgenoot mijner moeder uit te
noodige»," viel Falkner nogmaals in.
„Dit geval aangenomen, zal uwe moeder ten derde
zich niet willen blootstellen aan de mogelijkheid,
in de rangorde van het hof op een plaats gesteld
te worden, die misschien wel overeenkomen zal met
hare tegenwoordige burgerlijke positie, maar niet
in baar smaak zal vallen, geheel afgescheiden nog
daarvan, dat het zeer pijnlijk voor haar zou zijn,'
als meu mij, haren echtgenoot, geheel niet meetelt
en op zijde schuift," besloot dokter Rusz..
Falkner kon hem geen ongelijk geven.
„Ik kan haast niet gelooveu," zeide hij echter,
„dat gij u, in uwe verhouding tot mij, over derge
lijke dingen behoeft bevreesd te maken."
„Neen, gij gelooft het niet en als het van u
afhing, zou ik het ook niet gelooven, maar de
rangorde wordt door den hofmaarschalk gemaakt en
gij zijt evenmin als wij zeker, welke inzichten dat
personage in dit geval heeft. Besparen wij derhalve
den hertog de pijnlijke verhouding ons ter zijde
geschoven te zien en laten wij ons zelf de ergernis
besparen, die daarvan het gevolg zou zijn."
„Nu, alles zal nog wel terecht komen," meende
NEDERLAND.
HELDER, 7 Maart.
De heeren de Beaufort, Huber, Rooseboom,
Schimmelpenninck van der Oye en Van der
Schrieck zijn door de afdeelingen der Tweede
Kamer benoemd tot rapporteurs over de Socia
listenwet (zg. wet tot regeling van defr-oUat van
oorlog en beleg ook in tijd van vrede).
Naar het „Vad." verneemt, heeft het Don
derdag jl. in de afdeelingen der Tweede Kamer
onderzochte voorstel tot aankoop van het huis
naast den schouwburg, ten behoeve van het
Ministerie van Binnenl. Zaken, bijna algemeen
tegenkanting ontmoet.
Aan de Tweede Kamer zijn o. a. ingediend
zestien adressen betrekkelijk de wetsontwerpen
tot vaststelling van het bedrag der grondbelasting
op de gebouwde en ongebouwde eigendommen
en tot herziening van de algemeene regels ten
aanzien der plaatselijke belastingen, van
de raden der gemeenten Venhuizen, Midwoud,
Uithoorn, Hoogkarspel, St. Pankras, Blokker,
Broek op Langendijk, Zwaag, Oudorp, Nieuwer-
Amstel, Broek in Waterland, Nieuwe Niedorp,
Strijen, Texel en Limraen
Alfred, om aan het gesprek een eind te maken.
„Het tweede en derde punt misschien, het eerste
in geen geval," herhaalde dokter Rusz, „want boven
dien staat het mij volstrekt niet aan, mij voor dezen
eenen dag, dië ons hoogstwaarschijnlijk niets anders
brengen zou dan krenking en ergernis, in schulden
te steken."
„Mijn God, hoe kan iemand daaraan nu weer
deuken riep Falkner uit. „Dit eeuwig wantrouwen
maakt u ellendig en stelt voor de geheele wereld
uwe armoede ten toon."
Dokter Rusz haalde de schouders op en lachte
veelbeteekenendtoen echter stond hij op, trad op
zijne vrouw toe, omarmde haar en drukte haar vol
liefde aan zijn hart.
„Dierbare vrouw, hier is uwe plaats, door u
zelf gekozen," zeide hij, met zijne klankvolle, rae-
lodieuse stem, op theatralen toon. „Hier is
uwe plaats, die van u blijft, al verstoot ook de
wereld u wegens de keus uws harten. Want wat
heeft men aan rijkdom en titels, als de liefde ont
breekt
En hij boog zich tot haar over om haar bevende
mond te kussen en hare van ontroering nat geworden
oogen te droogen.
„Welk een huichelaar, wat een boerenbedrog,"
mompelde Falkner, want Rusz kon hem met zoo'n
komedie niet bedriegen. Hij wist zeer goed, dat zijn
stiefvader een veel te handige kerel was, om zelf aan
zoo'n roerende scène eenig gewicht te hechten, maar
dat het voor hem alleen het middel was om zijne
vrouw te bedriegen en baar te doen gelooven, dat
hij het werkelijk meende, en om haar geheel aan zich
onderworpen te maken, zoodat zij al zijne plannen
goed vond. Of hij nu werkelijk vreesde niet voor
„vol" te zullen worden aangezien of wat hem ook
bewoog de uitnoodiging af te slaan, zooveel is zeker,
dat hij de overwinning behaalde en dat mevrouw
Rusz zich geheel naar zijne wenschen voegde. Dat
het bestuur van het waterschapde 30 gemeen
schappelijke polders en den polder Waal en Burg
en ue besturen van andere polders op Texel.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag 5 Maart.
De heer Walther heeft kennis gegeven, dat hij
wegens aanneming van een bezoldigd Staatsambt,
ontslag beeft genomen als Kamerlid.
Aangenomen is de additioneele overeenkomst met
Groot-Brittannië, tot wijziging van art. i van het
handelstractaat (berekening van rechten naar de
waarde).
Bij behandeling der verklaring met Duitschland,
tot bestrijding van den handel in vrouwen en meisjes,
drongen de heeren Vau Bylandt en Van Kempen
aan op uitzetting van vreemde kellnerinnen, die
clandestine prostitutie drijven.
De heer De Beaufort opperde bedenking tegen
het verhooren door de politie van vreemde vrouwen
en meisjes, die zich aan ontucht overgeven.
De minister van Justitie achtte voor het oogenblik
een algemeene prostitutieregeling ongewenscht.
Gaarne zal hij plaatselijke regelingen bevorderen, en
overwegen of aanschrijving aan plaatselijke politie
gewenscht is.
Het ontwerp is aangenomen met 68 tegen 7
stemmen
Daarna is aangevangen de beraadslaging over het
ontwerp, houdende de bepalingen omtrent den sui-
keraccijns, strekkende om de beetwortelsuikerfabri-
kanten gedurende 3 jaar te belasten met een bijslag,
bedragende zooveel als de accijus minder zal opbrengen
dan 8$ millioen per jaar.
De heer Levvssohn Norman bestreed het ontwerp
en wilde invoering van het entrepótstelsel.
De heer Van Nunen bestreed het, op grond van
de benadeeling van industrie en landbouw en kon
digde amendementen aan.
De heer De Ram schetste ook de nadeelen van
't ontwerp voor handel, landbouw en industrie.
Zitting van Vrijdag 6 Maart.
De Kamer heeft heden het debat over het ont
werp in zake den suiker-accijns voortgezet.
De heer Mee» verdedigde het ontwerp als een
zeer gematigd middel om den accijns te verzekeren.
De suikerpremie wordt gereduceerd tot het reeds
hooge bedrag voor 1889-90. De fabrikanten heb
ben dus geen reden tot klagen. Hunne eischen in
de adressen zijn overdreven. De landbouw zal ook
niet gebaat worden, want de cultuur zal zoo wor
den uitgebreid, dat de prijzen toch niet stijgen.
Sterk bestreed hij dan ook de rede van den heer
Van Nunen. Overigens wees hij op den tegenwoor-
digen toestand, als een gevolg van het protectie-
stelsel.
De heer Clercx meende, dat de hulp voor de
Nederlandsche landbouw even noodig was als vroe
ger voor de Indische suikerlords. Hij zal vóór de
amendementen en anders tegen het ontwerp stemmen.
bewees haar antwoord.
„Ja, lieve man," zeide zij, „wij blijven verre van
de plaats, waar wij niet meer dan geduld zouden
worden. Ik wil met die geheele trotsche kliek niets
te maken hebben voer zij heftig voort„en als
men mij vraagt wie ik ben, dan ben ik mevrouw
Rusz, niets meer en niets minder
Maar moeder, wie heeft u dan ieta in den weg
gelegd riep Alfred uit, doch dokter Rusz wenkte
hem zich stil te houden en drukte haar hoofd lan g
en zwijgend aan zijn borst. De uitwerking was
volkomen, de zege over de verbitterde vronw was
behaald en Alfreds woorden bleven dan ook onop
gemerkt. Hij was juist van plan op te staan en
te vertrekken, toen dokter Rusz, weder plaats
nemend, een ander thema aansloeg.
„Daar wij nu juist kalm over uw huwelijk spre
ken, beste Alfred," begon hij, „zoo zult ge mij
zeker nog wel eene vraag willen beantwoorden,
die voor ons vau belang is, n.1.wat hebben uwe
moeder en ik van uw huwelijk te wachten?"
„Ik begrijp u niet," zei Falkner verwonderd.
„Wel, ik bedoelwelke materieele voordeelen het
ons kan geven?"
„Materieele voordeelen herhaalde Falkner,
„eerlijk gezegd zie ik voor u zelf geen enkel voor
deel er in alleen wil ik, zooals ik reeds te kennen
heb gegeven, mijne moeder ondersteunen zooveel
dat in mijn vermogen is met hetgeen ik missen
kan."
Mevrouw Rusz reikte haren zoon de hand en
wilde spreken, doch een veelbeteekenend „hm 1"
van haar man hield het vriendelijke en dankbare
woord, dat haar op de lippen zweefde, terug.
„Wat bedoelt ge met dat „hm 1" vroeg Falk
ner.
„Ik wil daarmede alleen zeggen, dat ik niet ver
wacht heb, dat gij ons als een Rothschild ondersteunen
zoudt," zeide Rusz kalm, „waut wij weten, dat de