NIEUWEDIEPER!S= COURANT.
HELDERSCHE
M. 53.
Woensdag 3 Mei 1893.
Jaargang
51.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
Premiën.
Het uitroomen der Melk,
GRIND CAPE CENTRii..
Kanaalweg 84, Helder.
Restaurant op ülle uren van den dag.
5 BILLARDS,
VERGADERZALEN, etc., etc.
JONG
HOLLAND,
Geïllustreerd Weekblad
YOOE
JONGELUI,
f 1.25 per knartaai.
Bij alle
boekhandelaren
verlrrij(tbaar.
EN
Het boeiendsto en goed-
08
VISSCHERIJ,
Weekblad voor Zee- en
Zoctwatervtascherlt,
VUchteelt. VUchberel-
dlng en Vlachhandol
fl.26 per knartaai.
Bij alle
boeit lia nde 1 a r e n
verUrijgbaar.
KONING9TEAAT at.
BOHHE CHADSSURE.I
BPEOUAL IDBBfl VOOH
SC IIOEJiEN XI Alt MAAT.
A. Adrlaasai.
Het Vuderlandt ghetroavre
Blij ick tot ia den doot.
WUhelmtulied.
Vor«oaiJ tit lodorou
OlasdaK. Ooadordag en 2Jatar<l»»s.
Abonnementsprijs per 8
Voor de courant binnen de gemeeente
4 naar de overige plaatsen van Nederland
t n alle landen, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen
Oost-Indië en Amerika).
0 0 Zuid-Afrika
maanden:
f 0.70, met Jong Holland f 1.20
0.90, ,1.40
1.75, w 0 2.60
0 2.50, 4.—
REDACT EU R-UITGEV ER
J. a. VAN BALEN.
Molenplein.Helder.
Prijs dor Adrertentiëni
Van 15 regels 50 cents, elke regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang van de
hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Advertentien voor liefdadige doeleinden
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand
De Arlvertentiën k
unnen overal worden geplaatst
tnssehen den tekst.
Wij hebben onze lezers eene verras
sing aan te bieden in den vorm van
premiën.
In de eerste plaats twee werken,
waarop wij bijzonder de aandacht ves
tigen van de landbouwers en veehou
ders ond«>r onze lezers en wel
i. De Veefokker.
Aauteckeiiingcn van den fokker
omtrcut zijn melkvee,
door
H. B. Hylkema
Directeur der Leeuwarder Melkinrichting.
De prijs van dit boek, voor de uit
voerige beschrijving waarvan wij onze
lezers verwijzen naar achterstaande
advertentie, is voor de geabonneerden
op de ,/Heldersche- en Rleuwedicpcr
Courant" slechts 40 cent. Voor franco
toezending komt daarbij 10 cent, zoodat
het gezamelijk bedrag wordt 50 cent.
door
H. B. Hylkema,
Directeur der Leeuwarder Melkinrichting.
Voor onze abonnés is de prijs van
dit werkje slechts 20 cent. Voor franco
toezending naar buiten komt hierbij 5
cent, zoodat het gezamelijk bedrag
wordt 25 cent.
Ook voor dit uitmuntende werkje
verwijzen wij naar de uitvoerige
inhoudsopgave in achterstaande adver
tentie.
De derde premie is het in keurigen
prachtband gebonden boek
Het Geheim
van den Toovenaar,
door
Andrê Laurie.
Een boek, dat voor ieder ander f 1.60
kost en onze abonnés voor 50 cent
kunnen bekomen, franco per post k
60 cent.
Dit boeiend geschreven verbaal zal
door jong en oud met spanning worden
gelezen. Het bevat 256 pagina's com-
pressen druk, met 22 fraaie platen en
is gebonden in een keurigen blauwen
prachtband met zwart en goud. De
gunstige beoordeeling van dit boek door
de pers zal door onze abonnés in de
advertentiën zeker meermalen zijn ge
lezen.
Wij voegen bierbij echter de uitdruk
kelijke bepaling „zoorvr de voorraad
slrckl", en daar die niet groot is, zal
men wèl doen spoedig te bestellen.
Het bedrag kan per postwissel worden
overgemaakt. Bestellingen, die niet
vergezeld gaan van bet bedrag, worden
niet uitgevoerd.
Een Vischtocht
op de Noordzee.
door
Dr. Phii. M. Lindeman te Bremen.
De week van onze vischtocht op de
Noordzee was zeer stormachtig en de
Noordzee was, zooals maar al te vaak
bet geval is, onrustig en heftig bewogen.
Wie dit schouwspel, dat deze zee in
zulke dagen biedt, eens recht goed
genieten wil, wage een tocht met een
dier kleine visebstoomers, welke bij
veertigtallen grootendeels van de Wezer
en in een geringer aantal ook van de
Elbe afkomen. Deze reisjes duren in den
regel slechts acht dagen, doch op
tijden, dat zij de verder verwijderd
liggende vischplaatsen op deDoggersbank
of op de GrooteVissehersbank moeten
opzoeken, blijven zij eenige dagen langer
uit. Natuurlijk zal men de gemakken,
welke de groote en kleinere passagiers
booten van den nieuweren tijd bieden,
bier missen. Smal en eng is de door
een trap van bet achterdek toeganke
lijke kajuit van onze kleine „Resie",
welke anderhalf jaar geleden, in Augus
tus 1891, op de scheepstimmerwer* van
Wencke te Bremerhaven van stapel liep
en van bet beste Duitsche ijzer ge
bouwd is. Deze kajuit is ongeveer
3£ M. breed, terwijl de lengte nauwe
lijks 2 M. bedraagt. De inrichting
van de door een zoogenaamd „skylight"
verlichte kajuit is tot bet hongstnoo-
dige beperktbet midden wordt inge
nomen door eene groote tafel en in den
achterwand bevinden zich kasten en
andere bewaarplaatsen. Aan de beide
zijwanden zijn vier kooien opgeslagen,
aan iederen wand twee, voor den kapi
tein, den stuurman, den machinist en
den kok en daarvoor strekken zich met
kussens voorziene zitbanken uiteenige
vouwstoeltjes, een kachel en een wasch-
tafel voltooien dit eenvoudig meubilair.
Het zoogenaamde logies voor bet volk
bevindt zich in bet voorgedeelte van
bet schip. Onze kleine stoomer beeft
eene lengte van 31.38 M. en eene
breedte midscheeps van 6.20 M.de
diepte van het scheepsruim is 3.15 M.
en de inhoud van het schip bedraagt
406 kubieke metersde vischberg-
plaatsen kunnen 600 manden visch,
ieder ter zwaarte van 100 pond, be
vatten. De machine van bet kleine
schroefstoombootje is 275 paarden
krachten sterk, waarmede het schip
een vaart heeft van 9 tot 10 knoopen
(1 knoop 1 zeemijl 1852 meter).
De diepgang van bet met gaffelschoener-
tuig uitgeruste scheepje bedraagt 10^
voet en de innerlijke ruimte is zoo
verdeeld, als de ondervinding het bet
doelmatigst heeft geleerd in de rich
ting van voren naar achteren treft men
achtereenvolgens aan het kabelgat, bet
logies voor bet volk, het vischruim, bet
kolenruim, de ketel- en maehinekanfër
en de zooeven beschreven kajuit. Reeds
's morgens ten 4 uur bad de Resie"
de nu voor de visscbersvloot in gebruik
zijnde „oude haven" van Bremerhaven
I verlaten. Zij zette ditmaal koers naar
i de gronden van de zich langs de kusten
van de provincie Hannover uitstrekkende
i keten Friesche eilanden. Tegen 9 uur
I voormiddags kregen wij de witte duinen
van bet eiland Spiekeroog in het ge-
1 zicht. Het weer was n et gunstig
zware, donkere wolken verduisterden de
zon; een ruwe, Noordwestenwind maakte
de zee onrustig, welke in korte, hoog-
uprollendc golven baar schuimend water
i dikwijls over bet lage boord van onzen
kleinen stoomer wierp. Op eene diepte
van 11 a 12 vademen gekomen, gaf
onze kapitein bevel, voor de eerste
maal het boomsleepnet uit te brengen.
Dit net is naast het drijfnet voor de
haringvisscherij en de vischlijnen voor
de seliclvisch- en kabeljauwvangst het
gewichtigst materieel van onze vïsschers
geworden. In den vorm van en inge
richt als een „kor", was het reeds lang
in gebruik bij de Engelsche zeevis-
schersin zijn tegenwoordige grootte
122
mij zult zijn, want gij kunt wel denken dat ik u spoedig
weer kom bezoeken,"
Therese lachte baren voogd vriendelijk toe.
„Alsof ik niet wist, boe goed gij zijtGij hebt echter
zulke drukke bezigheden, dat gij u door mij daarin niet
moet laten storen. Geloof niet, dat ik ongelukkig of dwaas
ben en spreek tegen niemand over mij dat smeek ik
u.... Wilt gij mij dat beloven?"
„Ja, ik beloof het u. En wanneer gij mij noodig hebt,
waarvoor ook, hebt gij maar één woord aan mij te
schrijven Laat u echter niets ontnemen dit huis
ziet er zoo behoeftig uitwees dus op uwe hoede, dat
men van uwe goedheid geen misbruik maakt. Wie beeft
het beheer over uw vermogen in handen
„Mijn notaris."
„Goed, ik zal mij met hem in verbinding stellen. Be
loof mij echter in ieder geval, niets te onderteekenen,
voordat gij mij geraadpleegd hebt."
„Ik beloof bet u.... En nu, vaarwel, lieve voogd. Het
is tijd dat gij heengaat, want bezoeken mogen bier niet
lang duren, dat is hier wet en wij zijn reeds bijna een
uur te zamen. Vaarwel dus I"
Therese stond op om been tc gaan, maar Bernheimer
vatte bare band en zeide met bewogen stem „Een kus
krijg ik niet meer van je?"
Opeens wierp zij zich aan zijn borst en hare ontroering
niet langer meester, barstte zij in tranen uit. Hij streek
baar zacht over het baar en met vaderlijke teederheid
zeide bij
„Ziet ge nu, kind, dat ik gelijk bad en dat ge verdriet
hebtgij kunt bet niet langer verbergen Maar
ik zal bet wel te weten komen, wie u verdriet beeft gedaan
en die zal met mij te doen hebben!"
Zij richtte zich op en terwijl zij de tx'anen uit de oogen
wischte, zeide zij vast
„Gij bedriegt u ik heb geen verdrieten ik
wil niet dat men om mijnentwille iemand lastig valt."
Toen wierp zij hem nog een blik ten afscheid toe en
verdween door de zware deur, terwijl Bernheimer te
gelijkertijd de spreekkamer verliet. In den bof stampte
Den volgenden dag ging bij naar bet klooster en ver
zocht Therese te spreken.
Hij behoefde niet lang te wachten, maar met eene
smartelijke uitdrukking op zijn gelaat zag bij Therese
binnenkomen in het grijze kleed en de witte vleugel muts
der barmhartige zusters. Zij zag een weinig bleek en
trachtte te lachen, doch de tranen liepen haar over de
wangen toen zij haar voogd begroette. Een paar seconden
lang hield bij haar omarmdtoen voerde hij baar naar een
der vensters in bet volle licht. „Wel, mijne arme kleine",
begon bij; „moet ik je bier vinden en in deze kleeding
en dat zonder dat je er mij een woord van hebt laten
weten? Hebt ge het niet eens noodig geacht mijn raad in
te winnen Maar wat is er dan toch gebeurd, dat u tot
dit besluit beeft gebracht
Therese, hoeveel door deze vragen in verlegenheid ge
bracht, antwoordde echter kalm„Gij weet toch wel, dat
het kloosterleven mij altijd aangetrokken beeft Lang heb
ik mij er tegen verzet, maar eindelijk is de aantrekkings
kracht mij te sterk geworden en beeft de overwinning
behaaldeen andere reden is er niet. Ik gevoel mij
bier zeer tevreden en gelukkigzoodat gij u over mij
niet bezorgd behoeft te maken."
„En toch maak ik mij zeer hezorgd over u riep
Bernheimer uit. „Te moeten denken, dat gij, pas achttien
jaren, opgesloten zit in een klooster, en nog wel in een
der strengste kloosters Zeg mij toch waarom, Therese,
waarom Gij moogt dan al over uwe godsdienstige nei
gingen spreken die ken ik voor een deel, want Ploërné
heeft mij daaromtrent reeds ingelicht, maar daarmede kon
en wil ik mij niet tevreden stellenDaarmede mag
men vreemden en nieuwsgierigen misleiden, menschen, die
men lief heeft, vertelt men de waarheid en wat is die,
Therese?"
Terwijl bij sprak, keek Bernheimer baar scherp aan en
merkte op, boe zij bij bet spreken over Ploërné ontroerde.
Het door de witte kap omlijst gezichtje werd nog bleeker
en hare oogen keken droevig voor zich. Dit was iets,
wat Bernheimer aanleiding gaf, voort te gaan.
„Ik was gisteren bij uwe tante de Saint-Maurice en
en verbeterd als bet nu is, is bet van
de Engelsche visscherij op de onze
overgegaan.
Het boomsleepnet is geen te ver
achten werktuig; alles wat op den
bodem der zee voor de opening komt,
is onvoorwaardelijk verloren. Dit
machtige net, dat uit mazen van manilla-
touw van verschillende in de richting
van bet einde steeds kleiner wordende
breedten bestaat, wordt door het schip
aan een 100 vademen lang staaldraad-
touw, dat aan beide einden van den
boom van het net is bevestigd, gedu
rende acht uren over den bodem der
zee gesleept. De ongeveer 15 M. lange
boom, welke uit twee door sterke
ijzeren ringen verbonden eikenhouten
balken of ook wel uit één eikenhouten
balk bestaat, houdt bet net in de
breedte geopend, terwijl de ijzeren
beugels of klauwen aan de beide einden
bewerken, dat bet net vrij over den
bodem zweeft; ieder dezer klauwen
beeft een gewicht van 90 Kg. Het
uitbrengen er van en nog meer het
binnenhalen is geen gering werkdoor
middel van de stoomwindas gaat het
echter aanmerkelijk beter dan op
de zeilvaartuigen. Maar toch is het
ophalen van bet net, vooral wanneer
bet met een rijken voorraad visch
gezegend is, een vermoeiende arbeid,
waaraan de gebeele bemanning, de
kapitein zelfs niet uitgezonderd, mee
doet. Aan een om de staart van bet
net aangebrachte strop wordt een katrol
bevestigd en bet net door middel van
de windas boog boven bet dek gehe-
schen daarop wordt de staart van het
net losgemaakt en stort de gebeele
vangst, onder een stroom van water, op
bet dek uitis het een rijke vangst,
een St. Petri-vangst, eene, zooals wij
de laatste maal na een stormachtige
reis in de nabijheid van de lichttoren
van bet Roode Zand ophaalden wel
een 40 manden, ieder van vijftig kilo-
gram dan is alles op het voordek
in de weer en straalt de vreugde den
1 visschers uit de oogen. De zich naar
alle kanten verspreidende massa bestaat
1 geheel uit scbelvisscben, groot en klein,
prachtig gevormde visschen met bruin
grijze rug en zilverachtige zijden,
waarover, van den kop naar de staart,
een zwarte streep loopt. Gedurende
i langen tijd is de schelvisch door de
geringe vangsten slechts een voedings
middel voor de kustbewoners geweest,
maar door den vooruitgang onzer vis
scherij, waardoor de vangsten steeds
grooter worden en door de snelle
verzending per spoor naar de meest
afgelegen plaatsen van ons vaderland,
is zij langzamerhand een welsmakend
voedingsmiddel geworden voor een ieder,
zoowel rijk als arm. De schelvisch
wordt gewoonlijk slechts 30 tot 60
cM. en zelden 90 cM. lang, terwijl zij
ook zelden meer dan 8 Kg. weegt.
Naast de baring en kabeljauw is zij
eene vaste bewoonster van de Noordzee
haar hoofdvoedsel bestaat uit mosselen,
wormen en zeesterren. De tweede voor
de voeding gewichtige visch, waarvan
bijna bij iederen trek van het net een
aantal uit bet water worden gebaald, is
de kabeljauw deze is grooter en ziet
er door zijn dikken kop plomper en
zwaarder uit dan de schelvischde
kleur is zeer verschillend, maar meestal
groen- of bruinachtig met bruine
vlekken en aan de buik wit. Aan
boord gehaald, is bij zeer weerspannig
en springt en slaat zoolang, totdat hij
geheel uitgeput is. Als spijs is hij in
frisschen toestand niet zoo gezocht als
de schelvisch, maar gezouten en gedroogd
is bij, dank zij de aanzienlijke vangsten
in Noorwegen bij de Lofodden en op
deNewfoundland-banken.een der grootste
handelsartikelen. Zoowel Hollandsche