NEDERLAND.
deel van het gemeenschappelijk vader
land gaf daar acht op.
Nu een twee-en-dertig jaar geleden,
werd het kerkgewelf eene ontdekking
in den letterlijken zin van het woord.
Men had de gelukkige gedachte om
een onderzoek op te dragen aan den
heer Darid van der Keilen, den tegen-
woordigen directeur van het Nederl.
Museum te Amsterdam, en vraagde
inlichtingen aan de heeren ingenieurs
van den Waterstaat Conrad en Van
Gentde laatste als bouwkundige,
de eerste als oudheidkundige en
kunstkenner.
Het verslag van den heer D. van der
Keilen is opgenomen in nr. 50 van
„De Nederlandsche Spectator" van 14
December 1861. Het rapport laat niets
te wenschen over het is nauwkeurig,
duidelijk en bondig.
Wij wenschen eenige aanteekeningen
te laten voorafgaan aan hetgeen nog te
zeggen valt.
Jan van Egmont, zoon van Jan,
eersten graaf van Egmont, en Magda-
lena van Waardenburg, trouwde in
1516 te Brussel, op 17jarigen leeftijd
met Francoise van Luxemburghij
vergezelde Karei V op diens verschil
lende reizen en tochten, totdat hij in
1528 te Ferrare ziek werd, en te Mi
laan stierf. Hun tweede zoon en erf
genaam na den dood van diens oudsten
broeder, Karei, is de bekende graaf La
moraal, prins van Gavre, die te Brussel
onthoofd werd, onder beschuldiging van
hoogverraad. Diens oudste zoon was
Lamoraal II, die de verbeurdverklaarde
goederen van zijn vader terugkreeg en
met goedvinden der Staten-Generaal,
sedert 1595 eenigen tijd op zijne goe
deren te Egmond woonde, doch hij
moest die te gelde maken en stierf in
het buitenland, 1617. Deze drie graven
van Egmond waren allen heeren van
Warmenhuysen, gedurende de zestiende
eeuw. Vandaar, dat de Informacie op
de Schildtaele, het kohier der belasting
over 1514, door prof. Fruin uitgege
ven, op blz. 163, ten aanzien der paro
chianen van genoemd dorp zegt„want
die grare van Egmont hunnen eigen
heer is."
Leest men nu in de Chronyk van
Schagen, door D. Burger, (geboortig)
van Scborel„Anno 152 wiert het
choor van de Warmerhuyserkerk ge-
schildert door den konstigen Johannes
Schoorlius," dan doet zich de vraag
voor, of het een het andere niet op
heldert. Wij weten, dat in het jaar, dat
de annalist opgeeft, 1525, Graaf Jan
II en Frangoise van Luxemburg heer
en vrouw van het ambacht Warmen-
huizer. waren. ^Verrichtte nu de schilder
dit uitvoerig kunstwerk uit goede
buurschap met zijne daaraan grenzende
geboorteplaats, of was het eene op
dracht? En om de reeds door hare
grootte en uitbreiding aanzienlijke dorps
kerk van zoo een zeldzaam sieraad te
voorzien, wie waren daar nader toe,
dan de graaflijke bezitters van deze
ambachtsheerlijkheid En ontdekken
wij dan niet in die beide gedaanten,
welke niet als heiligen voorgesteld
worden, doch in biddende houding, te
midden Yan wolken en omringd door
engelen, de schenkers dezer gewijde
tafereelen, tot afschrik, bemoediging en
leering met overkunstige hand gemaald,
de beeltenissen der schutspatronen
van de gemeente en haar bedehuis
Het is buiten kijf en er is al
jkijfs genoeg" dat wij hier een
werk hebben van Jan van Scorel
of hoe men zijn afkomstnaam zal ge
lieven te spellen geboren in het
dorp, waaraan hij dezen naam te danken
heeft, den ln Aug. 1490 en overleden
den 6 Dec. 1562 te Utrecht. De na
bijheid der woonplaats van de zijnen
kan geen bezwaar zijn voor zijne werk
zaamheid in de kerk, waarvan de graaf
van Egmont het patroonschap bezat.
En nu het inhoudrijke stuk van den
heer David van der Keilen.
Slechts dit paar zinnen uit het verslag
„Wat het herstel dier schilderstukken
betreft, ik geloof niet, dat daartoe
eenige mogelijkheid bestaat." Volgen
eenige onwederlegbare bewijsgronden,
die iemand akelig maken, en dan
„Dat men dus slechts 'goede zorg drage,
dat alles in den tegenwoordigen staat
bewaard blijve en niet door verwaar-
loozing, onkundige restauratie of
onvoorzichtig schoonmaken worde in
gevaar gebracht."
Ondanks zoodanige uitspraak en zulk
eene waarschuwing, is de herstelling
ter hand genomen, doch de gang der
kunstbewerking heeft een veelzijdig
openbaar verzet teweeggebracht tegen
het staatsgezag in zaken van kunst.
HELDER, 20 Mei.
Offlciëele berichten
uit de „Staatscourant".
Bij Kon. besluit is, met 1 Juni a. s. 1.
de luit. ter zee 1ste kl. D. A. VanDrooge,
wegens in- en door den dienst ontstane
lichaamsgebreken, op pensioen gesteld, onder
toekenning van een pensioen van f 1200
's jaars en verhooging van f 580 's jaars
2. bevorderdtot luit. ter zee 1ste kl., de
luit. ter zee 2de kl. W. C. J. Smit en tot
luit. ter zee 2de kl., de adelb. 1ste kl. Jhr.
W. C. Yan Panhuys.
Ingevolge Kon. besluit van 15 dezer wordt
de kapt.-luit. ter zee C. Hoffman, met den
1 Juni a. s., eervol ontheven van het bevel
over Hr. Ms. monitor „Tijger" en vervangen
door den kapt.-luit. ter zee W. G. Yan Nes.
De luit. ter zee 1ste kl. J. W. Termijtelen
en de luits. ter zee 2de kl. P. H. D. Schutte-
vaer en F. W. J. Groeneboom, uit Oost-
Indië in Nederland teruggekeerd, zijn op
non-activiteit gesteld.
Blijkens bij het Dep. van Marine ontvan
gen bericht is Hr. Ms. stoomschip „Van
Speyk," onder bevel van den kapt. ter zee
W. A. Arriëns, den 18 dezer van New-York
vertrokken voor de terugreis naar Nederland.
De luit. ter zee 2de kl. L. Hammin?, uit
Oost-Indië in Nederland turuggekeerd, is op
non-act. gesteld.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag 18 Mei.
Ingekomen is een wetsontwerp tot ver
hooging van hoofdstuk V.
De volgende week zal de overeenkomst
met de Handelmaatschappij, Indische spoor
weg-aanleg en de bevloeiing der Solorivier
worden behandeld, als spoedeischend.
Dinsdag geen zitting.
Bij 't voortgezet debat over de bedrijfs
belasting verklaarde de heer Yan Velzen,
niet tegen te zullen stemmen, omdat hij haar
beschouwt als billijk. Hij is vóór belasting
van ambtenaren en vóór vrijstelling van den
landbouw.
De heer Van Karnebeek ontwikkelde ver
schillende bedenkingen en had veel liever
eene algemeene inkomstenbelasting gewenscht.
Hij acht het verkeerd, dat het percentage
lager zal zijn dan aanvankelijk is voorgesteld,
bestrijdt de voorgestelde wijze van heffing
voor vennootschappen en het treffen van
coöperatieve vereenigingen, die enkel aan
leden verkoopen. Hij zal door amendementen
trachten, het ontwerp aannemelijker te maken.
De heer Gerritsen bestreed het stelsel van
gesplitste inkomstenbelasting, wees er op, dat
de Minister niet lette op de grootte der ge
zinnen en plaatselijke omstandigheden. Zeer
krachtig bestreed spr. de invoering der
bedrijfsbelasting, zonder zekerheid dat her
ziening van het personeel den zwaargedrukten
middenstand zal ontlasten, en ontwikkelde
vele bezwaren, vooral willekeur bij den aan
slag. Hij maakt zijn stem afhankelijk van
mededeelingen omtrent herziening van het
personeel en zal een amendement voorstellen,
om het eindoordeel aan een volgende Kamer
j over te laten.
Dr heer Heemskerk reserveerde voorloopig
zijn stem hij zag 't groote nut van ophef
fing der patentwet niet in en ontwikkelde
vele bedenkingen.
Zitting van Vrijdag 19 Mei.
De heer Rutgers verklaarde zich in het
algemeen voorstander van de bedrijfsbelas
ting, die, ook ten aanzien van de progressie,
eene behoorlijke aansluiting met de vermogens
belasting vormt.
Alleen bestreed hij de politiek der Regee
ring ten aanzien der gemeente-belastingen
maar overigens verdedigde hij de afschaffing
van de patentbelasting, het betrekken der
ambtenaren in de bedrijfsbelasting, en achtte
het maximum van f 650 als belastbare som
voldoende, maar wilde gelijkstelling der naam-
looze vennootschappen met particulieren, die
meer dan 2 pCt. moeten betalen. De aanslag
der coöperatieve vereenigingen, ook voor hare
leden, was z. i. rechtvaardig. Terecht was de
landbouw vrijgesteld.
De heer Sanders duchtte vnn deze belas
ting veel teleurstelling en moeilijkheid bij de
controle, terwijl hij daarin een beletsel zag
voor een behoorlijke aansluiting aan het ge
meente-belastingstelsel. Toch moeten zij, die
geen indirecte belastingen meer willen, tot
deze belasting komen, en in het belang der
fiinancieele voorzichtigheid, waarschuwde hij
tegen inkrimping der belastingkringen, zoo
dat hij de vrijstelling van den landbouw be
streed, en daarin ligt zijn hoofdbezwaar.
De heer Van Beuningen, voorstander der
wet, zette uiteen, dat de kooplieden gemak
kelijk hunne winsten kunnen berekenen en
dat den middenstand verhooging van invoer
rechten niet zou baten. Hij was tegen ver
mindering der voorgestelde percentage.
De heer Dobbelman betoozt, dat samen
koppeling van bedrijfs- en vermogensbelasting
te zwaar drukt op handel en industrie. Hij
maakt zijn stem afhankelijk vnn oplossing
zijner bezwaren.
De heer Van Gijn was warm verdediger
van het ontwerp.
De heer De Beaufort (Wijk bij Duurstede)
was in het algemeen vóór de wet. Voor
ambtenaren zou hij 't belastbaar bedrag gaarne
hebben zien aanvangen bij f 800. Hij is
tegen het treffen van den landbouw.
De Minister van Financiën verdedigde het
ontwerp uitvoerig, ontkende zich te laten
drijven door de geavanceerden getuige de
scherpe critiek van den heer Gerritsen
zeide, dat terugkeer tot't bimitallisme afhangt
van de mogelijkheid om de verhouding van
1 tot 20 aan te nemen, zonder versmelting
van zilver, en verklaarde dat verbetering van
het personeel moet wachten tot de opbrengst
der vermogensbelasting bekend is, iu 't belang
van een bedachtzame financieele politiek.
Regeling der gemeentefinanciën is noodig,
maar niet alles kan op eens.
Heffing van opcenten voor de gemeenten
kan later afzonderlijk geregeld worden.
Tal van punten liet de Minister rusten tot
bij de artikelen.
Woensdag 11 uur voortzetting.
d'ainour après le Bal, Intermezzo, A. Czibulka.
4. Fnntaisie brillante, sur des raotifs de 1'opérn:
Hamlet, musique de Ambroise Thomas, Joh.
M. Coenen. 5. Ouverture: Sailors afloat,
Franz von Suppó. 6. Souvenir de 1'opera-
comiqueCoeur et la Main, Charles Lecocq.
7. O schoner Mai, Walzer, Johann Strauss.
Nos. 1, 4 en 5 eerste uitvoering.
Helder. Door de kiesvereeniging „Bur
gerplicht" alhier zal op Woensdag 24 dezer
eene algemeene vergadering worden gehouden
voor de samenstelling eener voorloopige candi-
daten-lijst voor het lidmaatmaatschap van den
Gemeenteraad. Op 1 Sept. treedt namelijk het
een-derde gedeelte der gemeenteraadsleden af,
nl. de heeren Beukenkamp, Huogenbosch,
Korver, van Twisk, Klik en Spruit. De ver
kiezing zal op den derden Dinsdag in de
maand Juli (den 18en) plaats hebben.
Schagen. Onder leiding van den
heer T. M. J. ter Linden werd jl. Don
derdag alhier eene Dames-Zangvereeniging
opgericht. Een twintigtal dames traden
als lid toe.
Schagen. De Paaschtentoonstellings-
Vereeniging mag zich in de sympathie
van vele ingezetenen verheugen. Óp de
rondgaande lijst ter verkrijging van leden
en donateurs toch werd door de eerste
tien donateurs voor een jaarlijksch bedrag
van f iio geteekend.
Schermerhorn. Het fraai, zuiver
gothisch kerkgebouw, vermaard vooral door
zijne verrukkelijk schoone glasruiten, zal
zeer waarschijnlijk ten deele door het Rijk
gerestaureerd worden. Eenige deskundigen,
door de Regeering gezonden, hebben nauw
keurig opgenomen, welke herstellingen zul
len moeten plaats vinden.
Oudorp. Na in handen van den Com
missaris der Koningin den eed te hebben
afgelegd, is de nieuw benoemde burgemees
ter, de heer G. Bos Wz., in de op den 16
dezer gehouden gemeenteraadszitting, die
door een talrijk publiek werd bijgewoond,
plechtig geïnstalleerd.
3 i n n e n I a n d s c h nieuws
Helder. Het programma van het
tweede zomer-concert, op Maandag 22 dezer
(2de Pinksterdag), des namiddags ten 2^ u.,
door het Stafmuziekkorps der K. N. Marine
i in het „Park Tivoli" alhier te geven, luidt
als volgt
1. Pas redoublé sur 1'operctte Mam'zelle
i Nitoche, Florimond Herné. 2. Akademische
Fest-Ouverture, Johannes Brahras. 3. Songe
Marine en Leger.
Jl. Donderdag bevond zich hier eene Com
missie onder presidium van den schout-bij
nacht G. Kruijs, chef van den Marine-staf,
tot het nemen van voorbereidende maat
regelen voor binnenkort alhier te houden
schietproeven op verschillende pantserplaten.
Hr. Ms. schroefstoomschip lste kl. „Tromp"
heeft gisteren alhier ter reede de kompassen
geverifieerd.
De heer J. Leopold, lector aan de Kon.
Milit. Academie, is bestemd om als hoofd
van onderwijs op te treden aan de Cadetten
school te Alkmaar.
Naar men verneemt, zal Hr. Ms. stoom
schip „Johan Willem Friso" vooreerst niet
in dienst worden gesteld.
Hr. Ms. stoomschip „De Ruyter" zal, naar
men verneemt, in 1893 en 1894 achtereen-
I volgens twee reizen naar Indië doen.
j Hr. Ms. torpedoboot „Foka" zal Dinsdag
n. s. eeD aanvang maken met het inschieten
j harer vischtorpedo's op de reede alhier,
j Van de 97 adspiranten voor adelborst
3de kl. zijn bij In t geneeskundig onderzoek
41 afgekeurd,
i De Minister van Marine beeft ouders en
voogden aan zich verplicht, door het genees-
kundig onderzoek te doen voorafgaan aan
het schriftelijk examen, waardoor vele teleur
stellingen voorkomen en reis- en verblijf
kosten gespaard zijn.
Onderwijs en examens.
Benoemd tot onderwijzeres te Oosthuizen,
mej. J. Polman, te Andijk.
Landbouw en Veeteelt.
Het Noord-Hollandsche Landbouwcrediet
te Alkmaar maakte in 1892 f 15.250 winst
het dividend bepaald is op 4 pCt.
Het besluit van den Gemeenteraad van
Bovenkarspel, tot het instellen van een
markt voor landbouwproducten, groenten en
tuinvruchten, is door Gedep. Staten goed
gekeurd. Tengevolge daarvan is door den
Raad besloten tot het heffen van een gering
marktgeld en werd eene verordening op het
marktwezen vastgesteld. Aan het een en
ander zal openbaarheid worden gegeven.
In den Waardpolder, nabij Kolhorn, heeft
een landbouwer Belgische veldarbeiders laten
overkomen. Uit de gemeente Kolhorn is
thans ook ieder aan het werk.
Uit het Westland zijn de eerste kruisbessen
(voorpluk) naar de buitenlandsche markten
verzonden.
Reeds vóór medio Mei is er „bloei" ge
vonden in de natuurdruiven, een ongehoord
iels in de druivencultuur.
Jl. Dinsdag zijn de eerste Bredasche aard
beziën naar Holland verzonden.
De eerste Dnitsche kersen zijn Lobith ge
passeerd.
Als een bewijs, dat het met de vooruit
zichten van het landbouwbedrijf ook in het
zuiden van Europa treurig gesteld is, kan
dienen, dat te Amsterdam uit Milaan aan
vragen ingekomen zijn voor de levering van
groote hoeveelheden hooi.
Ondergeteekende
neemt de vrijheid
zich bij HH. Notarissen, Make
laars, Deurwaarders, Kooplieden
en Particulieren als Afslager
aan te bevelen.
JACQUES VAN ROSENDAEL,
Stationstraat 12.
Kerknieuws.
Den 29 dezer zal de Alkmaarsche Predi
kanten-Vereeniging hare najaarsvergadering
houden in het lokaal „Harmonie" te Alk
maar, 's morg. 11 ure, waarin de volgende
onderwerpen besproken zullen worden 1.
Welke waarde heelt het Christendom bij aan
vaarding der nieuwere wereld- en levensbe
schouwing In te leiden door dr. J. G. Boe-
kenoogen, van Krommenie. 2. Het synodale
reglements-ontwerp voor de kerkelijke veree
nigingen. In te leiden door ds. W. J. Van
Hoogstraten, van Edam.
Buitenland.
Frankrijk. De regeering laat tegen
spreken, dat generaal Dodds onmiddellijk
naar Benin zou terugkeeren, om het over
schot van Behanzins strijdmacht te ver
nietigen.
De generaal zal eerst over eenigen tijd
terugkeeren en niet vóór September eene
Dieuwe expeditie ondernemen.
Duitschland. Volgens de „Hamb.
Correspondent" kon bij het bacteriologisch
onderzoek van het lijk van den arbeider,
die Maandag in het Holsteinsche dorp
148
het verderf liet loopen. Op het oogenblik, waarin hij
Ploërné naar den duivel wenschte, werd de deur geopend
en trad Raimond kalm en vriendelijk op den bankier toe.
„Ik verneem daar juist, dat ge op de gravin zit te
wachten Ik was op mijn studeerkamer en kom u nu
zoo lang gezelschap houden."
In den beginne verheugde Bernheimer zich, toen Rai
mond zich naast hem zette, want wat hij den bediende
niet had durven vragen, kon hij nu Raimond ontlokken.
Hij stuurde dan ook dadelijk op dit thema los, maar kwam
spoedig tot de overtuiging, dat men zich niet tot den
echtgenoot moet wenden, wanneer men iets omtrent zijne
vrouw wil weten. Raimond antwoordde op de vragen van
den bankier zoo onbevredigend mogelijk. Lydia was na
de lunch uitgegaan, naar eene vergadering van een lief-
dadigheids-vereeniging, welke in Albert-le-Grand een tom
bola op touw wilde zetten ten behoeve van de armen.
Misschien was zij per rijtuig gegaan, maar zeker wist hij
het niet. In plaats van te vertellen, wat Samuel wilde
weten, bracht Raimond het gesprek op het „Comptoir fran
cais". Deze maatschappij, die nu in vollen gang was, had
veranderingen ingevoerd. Welk nut dit voor de toekomst
zou geven vroeg Raimond. En de bankier, die zich
zat te verbijten, moest nu den graaf uiteenzetten, hoe men
tot deze verandering gekomen was. Na het succes, waar
mede het „Comptoir francais" begonnen was, werd het noodig
geoordeeld, den raad van beheer geheel door aristocraten te
doen bezetten, om zoodoende de zaak op hare ware hoogte
te brengen.
Samuel sprak, zonder er bij te denken wat hij sprak, en
terwijl hij de zaak uiteenzette, dacht hij steeds: „Waarom
komt zij nu niet? Waarheen kan zij gegaan zijn? Wat
zou zij uitvoeren Zij had reeds lang terug kunnen zijn
en bovendien is het juist het uur, waarop zij hare dage-
lijksche bezoeken ontvangt."
Ploërné verdiepte zich nog maar steeds in het „thema
bankaangelegenheden" en het was werkelijk wonder, dat
Bernheimer niet met het „themaLydia" antwoordde. Einde
lijk, om half zes, vernam hij een lichte tred en verscheen
de gravin. Bernheimer, die haar bijna met de oogen ver-
149
slond en den adem inhield, werd bij haar aanblik door
eene hevige ontroering overvallen. Lydia had haar wan
deltoilet met een bekoorlijk huiskleedje verwisseld. Bern-
heimer's ontroering was zoo opvallend, dat het niet anders
kon, of Lydia moest het opmerken. Nadat zij Raimond had
toegeknikt, begroette zij den bankier.
„Wat is er toch gebeurd, beste vriend? Gij trokt zulk
een zonderling gezicht, toen ge mij zaagt binnenkomen,
dat ik bijna gelooven moet, dat ge iemand anders verwacht
had. Daar is mijn slaapkamer en door die deur kan
niemand buiten mij of mijn man binnentreden."
Hij knikte kort en juist niet hoffelijk met het hoofd en
bleef zoo norsch en onvriendelijk, dat Lydia verdenking
opvatte. Daar er weldra bezoek kwam, waarmede Raimond
zich bezig hield, had zij gelegenheid Samuel ter zijde te
roepen. Het geheimzinnig gefluister tusschen de gx-avin
en den bankier was men reeds zoo gewoon, dat niemand
er aan dacht, zich er over te verwonderen. Zij hadden
dagelijks minstens een kwartier met elkander te spreken. De
jonge vrouw noemde het schertsend „Bernheimer de biecht
afnemen." Gedurende dit koi'te onderhoud liet hij zich nauw
keurig inlichten omtrent den stand der beurs, waardoor zij al
tijd in staat was, haren echtgenoot met haar raad bij te staan,
die tot dusver steeds gelukkig voor hem uitgevallen was.
Juist nu echter stelde geen van beiden eenig belang
in het stijgen of dalen der koers en Bernheimer sidderde
van innerlijke ontroering, toen zij hem uitnoodigde op een
kleine sofa in een hoek van het salon naast haar te komen
zitten. Zij waren ver genoeg van de anderen verwijderd,
om zich, wanneer zij niet te luid spraken, ongestoord met
elkander te kunnen onderhouden.
„Welnu, wat scheelt er aan, beste Sam?" vroeg mevrouw
Ploërné nogmaals nieuwsgierig. „Ge ziet er geheel
versuft uit."
„Ik heb er ook alle reden toe," antwoordde de bankier
met trillende stem.
„Wat is er dan voor verschrikkelijks gebeurd? Staat
het niet goed met het Comptoir
„Ach kom, het Comptoir Wanneer het niets anders
was I"
