NIEUWE DIEPER COURANT. HELDERSCHE- M. 105. Zondag 3 September 1893. Jaargang 51 Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier. EN J. H. VAN BALEN. Naar het Westen. Naar het Zuiden. NEDERLAND. Het Vaderlandt gliotrouwo Ülgf ick tot in den doot. Wilhelmuslied. ,En dtscapercert nimmer 1" Jan Fitters. Coe*. VersoHltat lodoron Olusdan;, Domaerdag o tl Zatorda* Abonneinantap: Voor de contant binnen do gemeeente t j naar de overige plaatsen er 3 Nederland alle landen, die in het postverdrag zijn opgenomen (inbeg Oost-Indië en Amerika). Zuid-Afrika f 0.70, met Jong Holland 1.20 0.90, w 1.40 1-75, 2.50, Molenplein.Helder. Priji der Adve|rtentiën: Van 1—5 regeli 50 cents, elke regel meer 10 eent. Bij abonnement, hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager. Advertentiën voor liefdadige doeleinden Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand De Advertentiën, kunnen averul warden geplaatst tnsschen den tekst. Van alles wat. Vierhonderd jaren zijn verloopen sedert de groote wereldgebeurtenis plaats greep, die kort geleden door alle beschaafde landen herdacht en ge vierd is en ter herinnering waaraan thans de tentoonstelling te Chicago plaats beeft, ik bedoel de ontdekking van Amerika. Met enkele slecht uitgeruste en kleine vaartuigen toog de koene Ge- nuees voor bet eerst «naar het Westen" en toen na een langen en moeielijken tocht over den Oceaan eindelijk uit den mastkorf de roep //Land Land weerklonk, was er een nieuw wereld deel gevonden, waarnaar in den loop der komende eeuwen millioenen en millioenen menschen den steven zouden richten, om daar het geluk te zoeken, dat zij in de oude wereld niet konden vinden. Een stroom van landverhuizers stortte zich „naar het Westen" uit, maar eerst in onze eeuw is deze men- schenstrooin tot reusachtige afmetingen gezwollen, dank zij de voortschrijding der scheepsbouwkunde, die de vaart over den Atlantische» Oceaan, //de Groote Vijver," zooals de Amerikanen zeggen, tot een pleiziertochtje heeft ge maakt, waarover het niet de moeite waard is te spreken. En zoo gaan die duizenden en millioenen daarheen, met weemoed hun vaderland verlatend, waar hun hart als met wortels vast gegroeid is, als een boom, die moeielijk van zijn plaats is te krijgen, om een nieuw leven te gemoet te gaan onder vreemde menschen, in een vreemd land en onder vreemde omstandigheden. Vroeger, we behoeven niet meer dan 40 jaar terug te gaan, had de reis der landverhuizers alleen en uitsluitend plaats met zeilschepen, meest gewone koopvaarders, die tot transportschepen werden ingericht. De laadruimte werd met kooien gevuld en hoe meer pas sagiers er kwamen hoe liever, want zooveel te meer winst werd er gemaakt. Maar met het wassen van den vloed van passagiers daalde in gelijke mate het comfort der passagiers en het duurde niet lang of zij werden in het tusschen- dek dikwijls ingepakt als haring in een ton en men kan zich voorstellen, hoe het in dergelijke omstandigheden met de zindelijkheid en de gezondheid gesteld was. De tusschendekspassagiers moesten voor hun eigen voeding zorgen en die dus medebrengen. Was de reis voorspoedig, dan was het nog iets, maar ongelukkig als men b. v. windstilte kreeg dan geraakten hunne levensmid delen op en de hongersnood deed zich gelden, dan kwam er gebrek aan water en men versmachtte van dorst. En als de storm het schip aangreep en als een notedop heen en weer wierp, dan ston den die tusschendekspassagiers doods angsten uit en hoevele van die zeilsche pen zijn nimmer op de plaats hunner be stemming gekomen Het gevaar schipbreuk te lijden en in plaats van het beloofde land te be treden een graf in de golven te vinden, behoeft tegenwoordig niemand te weer houden den tocht „naar het Westen* te maken. De geweldige kolossen, die, door stoom gedreven, tegenwoordig de oude zeilschepen vervangen, zijn best in staat in de open zee den storm het hoofd te bieden en voor hen schuilt het eenige gevaar in plotselinge stormen onder de kusten nevels, die het uitzicht beletten en aanvaringen veroorzaken of strandingen. Maar zulke rampen behooren tot de zeldzaamheden en de landverhuizer kan met veel gerustheid den //kattensprong" naar het Westen doen. Want de tegenwoordige schepen zijn toegerust met alle gemakken, alle hulpmiddelen, welke de nieuwe weten schap ons aan de hand kan doen. Gebeurt er het een of ander, dan is men in staat dat te verhelpen, want alles wat men voor herstelling noodig kan hebben is voorhanden, tot de ingenieurs toe, die hunne kennis in dienst van de maat schappij hebben gesteld. En welk een comfort biedt zoo'n ko lossus. De passagiers eerste klasse zijn gelogeerd, zooals men in het fijnste hotel aan den wal niet beter kan hebben en het geheel geeft trouwens den indruk dat men in een groot hotel is. En het tusschendek, die vroegere hel voor land verhuizers, vindt men nu ingericht vol- j gens de eischen der hygiène evenzeer als volgens die van het gemak. Er is geen sprake meer van als haring op elkan der gepakt te zijn in eene bedompte 1 ruimte, waar de lucht langzamerhand bedorven wordt. Alles is ordelijk en net, 1 de kooien zijn in luchtige kajuiten aan gebracht, enz. enz. Op elk schip zijn bekwame dokters met de noodige ver plegers voorhanden, electrische verlich ting maakt van den nacht een dag, bad kamers, waarvoorde reizigers zich zelfs het zeebad niet behoeven te ontzeggen,zijn er evengoed als bibliotheeken waar men rustige uurtjes) onder het genot van geestelijk voedsel kan doorbrengen. En zoo is met al die vooruitgang de tocht naar het Westen een uitstapje geworden, dat geen vrees voorgevaren meer behoeft in te boezemen en als na 5, 6 dagen uit den mastkorf even als vóór 400 jaren op het schip van Columbus de uitroep ,/Land Land l' gehoord wordt, dan blikt iedereen hoop vol naar de lange strook kust, waarvan hij alles verwacht. Het is Sandy-Hock, dat zich voor zijne oogen vertoont en het kolossale beeld der Vrijheid schijnt hem aan moedigend toe te wenken en hare ten hemel geheven arm schijnt hem de plechtige belofte te bezweren, dat de Vrijheid hem zal beschermen van het eerste oogenblik dat hij den voet op den Amerikaanschen bodem zet. En zoo gaat de emigrant dan de nieuwe toekomst tegemoet en schudt hij wat achter ligt van zich als een last, die hem drukte. Evenals Colum bus en zijne makkers, begroet hij met geestdrift het land dat daar voor hem ligt en als straks zijn voet dien grond drukt, betreedt en begint hij met recht een nieuwe wereld. Het is niet het Westen alleen, dat onze belangstelling gaande maakter is nog eene andere hemelstreek, die onze belangstelling wekt. „Naar het Zuiden zou naast den lang herhaalden kreet „naar het Wes ten tegenwoordig de leus mogen heeten. Want de stroom van landver huizers gaat tegenwoordig niet meer uitsluitend naar Amerika's kusten, ook Zuid-Afrika krijgt er in ruime mate zijn deel van. Het mag bevreemding baren, dat 106 Met ernstig gelaat stond dokter Mörner, de districtsarts, van zijne stoel naast de legerstede van Gererd van Rin- kow op. „Er is geen reden alle hoop op te geven," zeide hij tot Edith, die zwijgend, maar met bewonderenswaardige koel bloedigheid hem had geholpen en alles wat hij verlangde had gedaan, „maar ik mag u echter niet verhelen, gena dige vrouw, dat de toestand van uw man zeer zorgelijk is. De hoofdwonde zou, als het dat alleen ware, niets te beteekenen hebben, maar die lange 'bewusteloosheid en andere tcckcnen duiden er op, dat wij hier misschien te doen hebben met een geval van hersenschudding. Er kan dan ook van het overbrengen van den zieke naar Groenheide langs die slechte wegen geen sprake zijn. Absolute rust en eene zorgvuldige verpleging zijn de eenige waarborgen voor eene genezing en ik twijfel niet of deze zal hij hier evengoed hebben als te Groenheide. In ieder geval hebt gij tot uwe hulp nog eene ervaren verpleegster noodig, daar mijnheer von Rinkow voorloopig dag en nacht zorg vuldig bewaakt en verpleegd moet worden, dat heeft hij meer noodig dan de hulp van een arts. Hij gaf haar nog een aantal voorschriften en knikte tevreden, toen hij uit eenige vragen, welke hij haar deed» bemerkte, dat zij hem verstaan had. Toen hij eindelijk, na meer dan drie uren aan het ziekbed te hebben vertoefd, aan stalten maakte om heen te gaan, verzocht zij hem nog de bezorging van een telegram op zich te willen nemen, 103 Voor Wilhelm Abrikat was er geen riem meer geweest en hij zou trouwens de kracht ook niet hebben gehad om hem te voeren. Hij lag aan den voorsteven van het vaartuig geknield en zich met beide handen aan den rand vasthou dend, spiedde hij met de grootste opmerkzaamheid naar de schipbreukelingen van de boot. Hij was het dan ook inderdaad, die den eerste daarvan ontdekte en door een schrillen kreet de roeiers opmerk zaam maakte op het hoofd, dat op geringen afstand van hen zichtbaar was. De bootsman wierp den drenkeling een kurkring en een zwemgordel toe, doch geen van beide werden gegrepen en de redders moesten daarom probeeren door een koene wending nog nader bij den drenkeling te komen. Deze wending was niet zonder gevaar, want mocht de boot door een dwars inloopende golf gegrepen worden, dan moest zij onfeilbaar omslaan en de geheele bemanning zou in dat geval verloren zijn. Maar de kracht van die twintig armen, welken het volle bewustzijn van het gevaar spieren van staal scheen te schenken, gelukte het, het bijna onmogelijke te verrichten en eenige oogenblikken later strekten zich vier handen te gelijk uit naar het drijvende lichaam. Het was een zware onbeweeglijke massa, welke de mannen van Sakran daar in de boot trokken en niet het geringste hielp mede om het zware reddingswerk te vergemakkelijken. Dat het Gerard von Rinkow was, dien zij in de boot hadden, zagen allen op het eerste gezicht, doch of zij wer kelijk hem gered hadden de mannen hadden daarop geen antwoord durven geven, zelfs al hadden zij er den tijd toe gehad zich met hem bezig te houden. Want er Zuid-Afrika niet vroeger den aandacht heeft getrokken. Vóór den oorlog van de Transvalers met de Engelschen, zoo kloekmoedig door de eersten gevoerd, zoo heldhaftig ten einde gebracht, wa ren het slechts enkele ingewijden, wïen het bekend was, dat daarginds een land, ja landen lagen, wier inwoners stam verwant met ons waren. Opeens herin nerden wij ons, dat daar menschen woon den van denzelfden stam, dat onze voorouders eigenlijk de pionniers waren geweest en nog waren, die Zuid-Afrika voor de beschaving veroverden. En plotseling bleef de blik op die landen gevestigd. Aanvankelijk begonnen en kelen er aan te denken oin dslAr in- plaats van in Amerika een toekomst te zoeken en toen volgden er meer. Ook hier is met de behoefte aan ver keersmiddelen spoedig de gelegenheid verbetei'd en weldra kwamen, evenals op de route naar Amerika, uitmuntend ingerichte stoomschepen in de vaart, die in de behoefte op uitstekende wijze voorzien. De reis behoort niet meer tot de buitengewoon dure en moeielijke. Men betaalt van Rotterdam af, in de derde klasse, waarop wij hier speciaal voor landverhuizers, die niet gefortu neerd zijn, het oog hebben, f 150 a f 200, al naar men passage neemt naar een haven van de Kaap of Natal.d. w. z. of men naar de Kaap, Oranje-Vrijstaat, Transvaal of Natal moet. Die kosten zijn voor gesloten kajuiten in open kooien is de prijs f 12 minder. Inde vracht is begrepen het gebruik van beddegoed, bed- en ander linnen en alle levensmiddelen. Dat dit laatste zeer goed is, kat! blijken uit het volgende menu van de maaltijden voor tusschen- deks- of derde klasse passagiers Ontbijt: Porridge. Haringen (Bok kingen). Aardappelen. Amerikaansche litichc. Geroosterd schapenvleesch. Brood en Boter. Thee of Koffie. Middageten Soep (om den anderen dagj. Gebraden Ossenvleesch. Gepekeld Zwijnsvleesch en „Pearepudding." Twee groenten. Plumpudding (twee maal in de week). Gebak. Kaas en Beschuit. Avondeten Kou 1 vleesch van ver schillenden aard. Zuur. Jams of mar melade. Brood en Boter. Thee. Het ontbijt wordt gehouden des voorm. 8 ure, het middagmaal om 1 ure, het avondeten te 5 ure. Er ligt in Zuid-Afrika evenzeer een toekomst voor ondernemende, bekwame menschen, als in het „Westen". Daarop de aandacht te vestigen was mijn doel. Het is wenschelijk dat die landen voor ons bewaard blijven. HELDER, 2 September. In een te Amsterdam gehou den vergadering van socialistische arbei- ders-vereenigingen is l>csloten tot het oprichten van een nationaal arbeiders secretariaat, dat ten doel heeft le. De verschillende arbeidersbonden, zoowel arbeids-vereenigingen in het al gemeen als vakorganisaties in ?t bijzon der, met elkaar in verbinding te brengen, zoodat, wanneer liet noodig mocht zijn, bij voorbeeld bij werkloosheid, in tijden van werkstaking, bij de betooging

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1893 | | pagina 1