NIEU WEDIEPER COURANT.
W oensdag 75 Uctober 1893.
iHELDERSCHE-
Jaargang 51.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
M. 121.
NEDERLAND.
Het Vaderlandt zhelronwi
Blijf iek tol in den doot.
Q ï-ii} S>
EN
,En dnfipeTeert nimmer I"
Jan Pitten. Cotn,
Veraoliljnt todoroa DinsaaK, Oonaeraasj otx Zateraag.
Abonnementsprijs per 8
maanden:
P r ij der A 1 v e r t - n t i a
f 0.70, met Jong Holland f 1.20
ÜITGEVEk
t 4 naar de overige plaatsen van Nederland
0 0 0 t alle landnu, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen
Oost-Indië en Amerika).
00 0 0 Znid- Afrika
0.90,
1.75,
0 2.50,
2.60
4.—
J. 11. VAN BALEN.
Molenplein.Helder.
Van 15 regels 50 cents, elke regel meer 10 eent. Bij sbonnement, naar g»Uag van de
boeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Advsrtenticn voor liefdadige doeleinden per regtl 5 Ct.
Dienstaanbiedingen voor den werkenden atand5
De Advertentiën kunnen, overal worden geplaatst tusschen den tekst.
Onderwijzers-jaarwedden.
Andermaal heeft eene Commissie uit
den Raad zich bezig gehouden met het
tot stand brengen van eene 'ere rege
ling der onderwijzers-jaarwedden en
weder, wij wezen er reeds op in onze
Nabetrachtingen van den Raad, gelooven
wij deze regeling niet afdoende en, hoe
wel dit misschien moeielijk te bereiken
is, achten wij ze ook niet eens vol
doende om, voorloopig althans, deze
kwestie van de baan te hebben.
De vroegere regeling, die van 10
Aug., gaf bij een minimum salaris van
f 550 een maximum na 12jarigen dienst
tijd van f 650, met verhooging van 1100
bij het verwerven der hoofdacte, d. i.
dus in het gunstigste geval f750.
De nieuwe (voorgestelde) regeling
geeft eveneens een minimum van f550
en een maximum van f 650, dit laatste
echter na lOjarigen dienst te bereiken.
Deze regeling zwijgt verder van de
verhooging van f 100 bij het verwerven
der hoofdacte, maar stelt voor «/bij
ontstaande vacature" op elke school
een plaatsvervangend hoofd te benoe
men op een salaris van f 1000.
Ofschoon het niet is te ontkennen,
dat er voor die enkelen, welke het
geluk hebben plaatsvervangend hoofd
te worden, eene groote verbetering in
dit voorstel zit, moeten wij toch de
aandacht vestigen op den grooten af
stand, die er nog blijft bestaan tusschen
de bezoldiging van het hoofd der school
en de inferieure onderwijzers.
Een eerste onderwijzer, die het hoofd
der school moet kunnen vervangen en
dus geacht moet worden geheel in diens
plaats te kunnen treden, ontvangt bij
de voorgestelde regeling een salaris, dat
f500 h. f800 verschilt met dat van het
hoofd dat hij vervangt. Dat verschil
is nogal groot, te groot dunkt ons een
paar honderd gulden meer belooning,
zou voor zoo'n plaatsvervangend hoofd
geen overdaad zijn en meer in over
eenstemming met de diens'.en welke hij
moet bewijzen.
De Commissie schijnt aan te nemen,
dat er genoeg geschikte eerste onder
wijzers te vinden zijn voor een salaris
van f 1000 en wij gelooven dat ook
wel. Aangenomen dat dit zoo is, dan
vragen wij, met de wetenschap voor
oogen, dat men steeds tracht inferieure
onderwijzers zoo goedkoop mogelijk te
engageerenwaarom is men in dezen
niet consequent en past men dat be
ginsel ook niet toe op de jaarwedden
der hoofden
Eenvoudig omdat het beginsel niet
deugtHet onderwijs onzer kinderen
is eene te gewichtige zaak om dat uit
te besteden aan den minstbiedende
Laten wij dan ook eenmaal eindigen
met dat stelsel van vraag en aanbod
toe te passen bij het engageeren van
inferieure onderwijzers. Het is in het
belang onzer kinderen en dus in het
belang van de toekomst van land en
volk,om bekwame onderwijzers te hebben,
op wien wij kunnen vertrouwen en van
wier onderwijs wij vruchten zien. Waar
zulke gewichtige factoren in het spel
zijn, beknibbelt men niet, maar geeft
den onderwijzer wat hem toekomteen
zooveel mogelijk onbezorgd bestaan.
Is dat met de voorgestelde regeling
bereikt Wij vreezen van neen. Een
maximum van f 650 voor een onder
wijzer, die tien jaren minstens in deze
gemeente heeft gediend, die de eerste
vijf jaren heeft moeten rondkomen met
f 550 en nog eens vijf jaren met f 600,
heeft veel meer van een minimum dan
van een maximum. Van dat salaris
(want een onderwijzer heeft in den regel
geen andere inkomsten) moet hij be
hoorlijk wonen, zich behoorlijk kleeden,
zich voeden en voor het onderhoud van
zijne geestelijke ontwikkeling zorgen.
Is hij ongehuwd, dan kost het reeds
moeite, zonder te slecht voor den dag
te komen, zonder zich onvoldoende te
voeden, zonder onaanzienlijk te wonen,
zonder uit gebrek aan geld zijne studiën
te verwaarloozen, dat alles te bestrijden
zonder schulden te maken, maar is hij
gehuwd, eilieve, bereken dan eens hoe
hij er komen moetBedenk dan eens
hoeveel schade dit aan het onderwijs
van onze kinderen moet doen Want
een onderwijzer in die omstandigheden
kan bezwaarlijk de noodige ambitie
blijven behouden, kan bezwaarlijk met
opgewektheid, lust en ijver zijn werk
doen, als zorgen van de meest alledaag-
sche soort hem kwellen.
Laat men, om met het begin te be
ginnen, niet langer dat stelsel volgen
van misbruik maken van de omstandig
heden, om onderwijzers aan te stellen
op de minst mogelijke bezolliging,
waarvoor zij zijn te krijgen. Oordeelt
men dat een jonge man, die op zichzelf
staat, die in de meeste gevallen niet bij
zijne ouders kan inwonen, die zich in
fatsoenlijke kringen bewegen moet en
gepaste uitspanningen moet zoeken, wel
een salaris van f 600 b. v. inag hebben
om te beginnen, laat men dan ook zoo
billijk zijn, dat in practijk te brengen.
Het is waarlijk in den tegenwoordigen
tijd niet te veel. Men kenne hein dan,
niet alleen op conditie dat hij een be
paald aantal jaren werkzaam is, ver
hooging toe, want dat is geen goed
motief, maar men kenne dat toe, naar
mate van zijne gebleken geschiktheid,
naarmate van zijn betoonden tact als
opvoeder der jeugd, in verband met
een zeker aantal jaren van trouwe dienst.
En dan bopale men die verhooging niet
te laag, opdat ook de onderwijzer, die
desnoods niet de hoofdacte verwerft,
die dus nimmer plaatsvervangend hoofd
kan worden, een met zijne positie in
de maatschappij overeenkomend leven
kan leiden, desnoods met zijn gezin.
Want de bekwaamheid van opvoeden
zit niet in het bereiken van den hoog
sten rang, zit stellig niet in de meerdere
theoretische bekwaamheid, maar moet
aangeboren zijn en langs dien weg
alleen zullen wij de rechte opvoeders
bekomen.
Algeheele toewijding aan den gekozen
werkkring kan alleen bereikt worden,
wanneer die werkkring ons in staat stelt
de materiëele zorgen buiten te sluiten,
die bij te geringe inkomsten eene voort
durende kwelling zijn voor den geest.
Stellen wij dat een onderwijzer in
onze gemeente zijne loopbaan begint
op 20jarigen leeftijd, met een salaris
van f 600, hetwelk bij de hiervoor ge
stelde conditiën na 5 jaren wordt ver
hoogd tot f 700, na 10 jaren tot f 800,
na 15 jaar tot f900 en na 20 jaar tot
f 1000, dan zou die onderwijzer nog
volstrekt niet in weelde baden en dan
zou nog niemand durven of liever met
recht kunnen beweren, dat hij te ruim
gesalarieerd werd. Want vergelijkt men
de salarissen van geëmployeerden aan
handels- en andere kantoren, ambtenaren
bij de belastingen, ambtenaren aan de
departementen en andere takken van
openbaar bestuur, dan blijkt onbetwist
baar, dat de onderwijzers zelfs bij deze
regeling nog verre zouden achterstaan,
daar zij eerst na twintigjarigen dienst
54
staarde naar de overzijde van de vaart, terwijl allerlei
gedachten zich in zijn brein verdrongen.
Suze antwoordde niet. Ofschoon zij het niet durfde
uitspreken, verlangde zij evengoed naar Demmer's
dood. Niet dat zij hem in eenig opzicht iets kwaads
toewenschte, maar omdat zijn dood wellicht het
middel kon zijn om haar het lang begeerde geluk te
doen verwerven. Zij zou even tevreden er mede
geweest zijn, als Deminers in het leven bleef, indien
hij haar het toegedachte slechts bij zijn leven gaf.
Op hare manier hield zij van hem, maar hij stond
haar geluk in den weg.
»Hij heeft toch, voor zoo ver ik weet, geen dokter
merkte Albert aan.
vNeen,* zeide Suze, «hij zegt, dat die hein toch
niet kunnen helpen, daarom gebruikt hij een middel,
dat hij van ginds heeft medegebracht. Verder weet
ik wat ik in erge gevallen moet doen."
//Voor iemand die ondernemend was," mompelde
Albert, in gedachten voor zich uit starend en in
zichzelf sprekend, ,/zou hier een mooie kans zijn."
//Wat zeg je, Albert, wat bedoel je vroeg Suze
met een vaag gevoel van angst.
//Ik? Niets."
rIk begrijp je niet, je praat zoo vreemd."
ft Is niets," zeide hij weermaar hij was ver
strooid hij had op dit oogenblik liever alleen willen
zijn met zijne gedachten, want die gingen veel verder
dan Suze wel kon denken. Hij dacht aan dat ziek
bed van den heer Demmers, daar ginds, waar dat
licht door de hoornen scheen, en hoe weinig er
noodig is om een menschenleven te vernietigen.
Een gedienstige hand kan veel uitrichten en of die
mijnheer Demmers nu een jaar vroeger of latei-
stierf kwam er volstrekt niet op aan voor hem zelt,
wel voor anderen.
«/Nu," vroeg Suze, zijn gedachtengang onderbrekend,
*wat beu je van plan
Hij liet zich op de bank neer, alsof hij op eens
vermoeid was door de afschuwelijke gedachten, die in
51
Toen Suze hem uitliet en hem voor zijne bereid
willigheid haar van dienst te willen zijn dankte,
stak de notaris haar de hand toe en drukte haar
klein handje veel langer dan noodig was.
z/IIet is mij een groot genuegen u in iets van
dienst te kunnen zijn," zeide hij. „Ik hoop maar,
dat de gelegenheid zich meer voor zal doen."
Suze glimlachte en schonk hem een betooverenden
blik uit haar fraaie oogen, die Van Warwijck deed
tintelen van verlangen.
/Komaan," prevelde hij, toen hij buiten was, vzij
wordt genaakbaar. Wie weet! Een stuivertje kan
soms raar rollen."
Een week later was Albert klerk bij den notaris
Van Warwijck. Suze had hem op den bewusten
dag geschreven en in dien brief te gelijk nog een
kleine som gesloten, waarvoor Albert zich een fatsoen
lijk voorkomen zou kunnen geven, en het nette jonge
mensch, dat op den bepaalden dag bij den notaris
verscheen, geleek zoo weinig op dien komediant van
de Harmonie-voorstellingen,dat niemand hem herkende.
Zijn gunstig voorkomen en goede manieren hadden
den notaris dadelijk gunstig voor hem gestemd.
Trouwens, schranderder lieden dan Van Warwijck
zouden door den komediant om den tuin zijn geleid.
Hij werkte vlijtig en vlug en wist zich spoedig een
zekere routine eigen te maken, al kostte het hem
ook kracht om in dit spoor te blijven. Van Warwijck
was dan ook met zijn klerk zeer ingenomen, zooals
hij Suze mededeelde.
Was dit voor Suze een verrassing, waaropzij niet
en bij gebleken steeds klimmende ge
schiktheid een salaris van f 1000 zouden
bereikt hebben, wat een boekhouder,
een ambtenaar in dat geval bijna overal
reeds lang zal hebben overschreden.
En de ambtenaren welke wij hier op
het oog hebben, behoeven nimmer
eenig examen af te leggen, behoeven
volstrekt niet op de hoogte te blijven
van de wetenschap, om in hun ambt
niet alleen te worden gehandhaafd, maar
er in op te klimmen, ja, de meesten
hebben een salaris van f 1000 reeds na
10 a 15jarigen dienst overschreden.
Om het liereiken van de hoofdacte te
beloonen met eene verhooging van sa
laris, daarvan zijn wij geen voorstanders.
Liever zagen wij een onderwijzer, die
geschikt blijkt om aan het hoofd van
eene school te staan, bij zijne aanstel
ling tot plaatsvervangend hoofd een
salaris toegekend van f1200; dat zou
in ieder geval op elke schooljmaar één
zijn. De zooveel honderd gulden, welke
de gemeente toekent aan hen, die de
hoofdacte behaald hebben, zouden dan
in mindering strekken van de som,
waarmede de post bij boven omschreven
regeling noodwendig zou worden ver
hoogd.
HELDER, 24 October.
Jl. Zaterdag hebben de kamerleden
Land en Van Löben Seis een bezoek ge
bracht aan de Marinewerf te Amsterdam.
I
Plaatselijk nieuws.
Voor den a. s. winter is eene verande
ring gebracht in de stoombootdienst van
Texel naar hier.
Van hooger hand is gunstig beschikt op
het verzoek van den ondernemer, om van
af 15 Nov. tot 15 Febr. de eerste dienst
le doen vervallen.
Voor het tijdperk 15 Nov. tot 15 Febr.
zal de dienst aldus zijnVan Texel
's morgens 7.30; 's uiidd. 2.15. Vanhier:
's morgens 9.15; 's midd. 4.30.
Met iederen dienst heeft dan de post
verzending plaats.
Men schrijft ons
Aan de pl. tn. 130 atdeelingen van den
Bond van Ned. Onderwijzers, is door 't
Hoofdbestuur eene circulaire gericht van
den volgenden inhoud
„Het winterseizoen nadert en daarmede
breekt de tijd aan, dat in tal van gezin
nen weer armoede en gebrek zal heerschen,
tengevolge van weinig of geen verdiensten
der kostwinners. Tnans is 't dus tijd, om
het besluit in zake de kindervoeding en
kkeding, op de jongste Alg. Verg. geno
men, tot uitvoering te brengen.
Op onze laatstgehouden hoofdbestuurs
vergadering was men eenstemmig van
oordeel, dat men bij den tegenwoordigen
stand van zaken bij de Rijksregeering niet
op subsidie kon aandringen immers de
werkzaamheden, waarmee de Kamer zich
than3 bezig houdt, maker., dat aan andere
nieuwe zaken onmogelijk kan gedacht
worden. Bij de gemeentebesturen :s het
geval echter anders. Wij wekken dus alle
atdeelingen op. zich met een verzoekschrift
tot den Gemeenteraad te wenden, waarin
op subsidie voor kindervoeding en klee
ding wordt aangedrongen. In plaatsen,
waar atdeelingen van de Maatsch. tol Nut
van 't Algem., van Volksonderwijs, van 't
Ned. Önd. Genootschap zijn, of waar an
dere vercenigingen bestaan, op wier steun
men zou kunnen rekenen, trachte men
samenwerking tusschen al die vercenigingen
te krijgen, opdat de aanvrage een des te
krachtiger indruk make. In groote plaatsen
kunnen meetings gehouden worden, om
voor 't denkbeeld: „voeding en klee-
