NEDERLAND. volgende examens beter doen dan wanneer zij van een normaalschool of kweekschool komt. Maar hierin ligt tevens een nieuwe verplichting voor het Rijk opgesloten, omdat het ook zelfs een normaalschool niet in deze gemeente gevestigd heeft. Blijkens het bovenstaande betreur ik dit zoo erg niet, omdat ik geen voorstander ben van normaalscholen, maar ik haal dit slechts aan als een nieuw bewijs, dat in zake onderwijs Helder door het Rijk in alle opzichten stiefmoederlijk bedeeld is. De Regeering heeft ook onze gemeente zelfs niet aangewezen als standplaats voor een districts- of arrondissementsschoolopziener, naar mij voorkomt zeer ten nadeele van ons lager onderwijs. Een andere vraag is die betreffende het schoolgeld. Dit bedraagt op de verschillende Rijks Hoogere Burger scholen f 30, te 's Hertogenbosch, Tilburg, Gouda, Alkmaar, Assen, Roer mond, Helmond, Winterswijk, Zalt- Bommel, Heerenveen, Sappemeer, War- fum, Meppel en Venlo in 10 andere rlaatsen wisselt het at van f 24 tot 60. Het bedrag wordt vastgesteld door den Minister van Binnenl. Zaken. Sedert korten tijd kunnen onder be paalde voorwaarden ook leerlingen kosteloos worden toegelaten. Een derde vraag was deze, of ik niet eens kon wijzen op het Indirecte voordeel, dat een gemeente heeft van een H. B. S., afgescheiden van het directe voordeel voor onze kinderen. Mij dunkt, dat het indirecte voordeel dadelijk in 't oog valt. Allereerst gees telijk. Men vestigt in de gemeente een centrum van ontwikkeling en bescha ving, dat in nauwe aanraking komt met de burgerij. Is dit laatste niet het geval, neemt de wetenschap een aris tocratische afzondering in acht, zooals vaak in univeraiteitsplaatsen geschiedde of geschiedt, dan is haar invloed nul of zelfs schadelijk voor de volksont wikkeling. Maar een Burgerschool komt, zoo als haar naam aanduidt, in te nauwe en voortdurende aanraking met de burgerij, om niet gunstig voor het algemeen te werken. Maar ook stoffelijk voordeel werpt zij indirect af, doordien het den sterken drang ietwat zal verminderen bij de gegoeden om deze gemeente zoo spoedig het kan te verlaten, met het oog op de moeielijkheid om hier middel baai- onderwijs voor de kinderen te verkrij gen, terwijl ook, zoo als ik boven reeds vermeldde, velen thans verhinderd zijn zich hier te vestigen. In 't algemeen echter zijn de indirecte stoffelijke voordeelen moeielijk op te noemen. Maar dat zij niet gering te schat ten zijn, blijkt wel uit de vele opof feringen,die andere gemeenten zich vaak getroosten om rijksinrichtingen te verkrijgen, die niet dadelijk zoo direct voordeel opleveren, als een R. H. B. S. hier zou doen. Men denke b. v. slechts aan Alkmaar en de cadetten school. Daarom is de leuze: ueen Rijks Hoo gere Burgerschool met öjarigen cursus' niet slechts eene voor ouders en voog den, maar voor ieder wien het belang der gemeente Helder ter harte gaat. Dr. P. C. F. FROWEIN. HELDER, 7 December. De „Herv." vestigt de aandacht op de motie, in welke de Algemeenen Synode der Nederl. Herv. kerk, in hare laatste bijeenkomst, afkeuring heeft uitgesproken „over de wijze waarop de heer Bax, pred. te Zaandam, deel neemt aan den strijd tegen privaat bezit en de bestaande inrich ting der maatschappij". Verder werd, blij kens de „Synodale Handelingen", op voor stel van dr. Bronsveld, zonder eenige dis cussie besloten van dia motie ook kennis te geven aan het Classikaal Bestuur te Haarlem, onder wiens opzicht de Zaan- landsche predikant staat. Te voren was een voorstel verworpen om dat Cl. Bestuur een soort berisping toe te dienen, althans het te nopen tegen ds. Bax maatregelen te nemen. Het Cl. Bestuur van Haarlem heeft de toezending der motie beantwoord met een uitvoerig schrijven aan de Synode, waarin het verklaart de bedoeling dier kennisgeving niet te begrijpen. Het Cl. Bestuur zegt dat het in de wijze van optreden van ds. B. niets gezien had, wat het kon nopen langs kerkrechtelijken weg tegen hem op te treden en dat de Synode is in gebreke gebleven de redenen harer afkeuring te ontvouwen. Verder acht het Cl. Bestuur van Haarlem het aannemen van zulke moties niet buiten bedenking. Het zegt daarvan in zijn schrij ven aan de Synode „Indien er al geen bezwaar tegen bestaat, dat uw college over onderwerpen van alge- I mecnen aard bij motie zich uitspreekt anders wordt dit wanneer daarin gelijk ten vorigen jare thans weer geschiedt, over handelingen van personen en kerkelijke besturen een afkeurend oordeel wordt uit gesproken, buiten de waarborgen om, die door de kerkelijke reglementen voor een juist oordeel worden gegeven en zonder dat den daardoor getroffenen de mogelijk heid overblijft om zich tegen een onjuist oordeel te verweren. Bovendien komt het ons voor, dat een dergelijke incidenteel door u uitgesproken afkeuring niet kan strekken tot vermeerde ring van den geest van welwillendheid, die tusschen de verschillende kerkelijke bestu ren behoort te bestaan, en, wanneer der gelijke motiën geen practisch gevolg hebben, evenmin tot verhooging der waardigheid van het hoogste kerkelijke college." Met de verwijzing naar het vorig jaar wordt bedoeld, dat de Synode toen een motie heeft aangenomen, waarin de leer van het Nieuw-Malthusianisrae werd ver oordeeld en de kerkeraad van Haarlem geprezen, die deswege een lidmaat onder censuur had gesteld. De „Herv." zegt daar van „Het Classikaal Bestuur had toen geoor deeld dat de reglementen den kerkeraad daartoe den weg niet openden. Ofschoon de Synode die uitspraak van het Classikaal Bestuur niet veroordeelde, werd door de Synodale motie aan zijn uitspraak toch vrijwel de moreele beteekenis ontnomen. Toen heeft het Classikaal Bestuur zich daarover niet beklaagd. Maar 't is niet te verwonderen, dat het der Synode thans bescheidelijk voor de vraag plaatst, of dergelijke wijze van doen wel tot hare bevoegdheden behoort." DeheerTreub.zegtde Belg, „Réforme," is een echte Hollander, bescheiden, werk zaam, bijna verlegen in een salon, maar krachtig en flink optredend in vergaderingen en begaafd met een zeldzame vastheid van politiek karakter; de jonge Amsterdamsche wethouder die sprekend gelijkt op onzen vriend en medewerker Cordeweener is zeker geroepen eenmaal een groote rol te spelen in de politiek van zijn land, en hij is dat ook in alle opzichten waard. STATEN-GENERAAL. Tweede Kamer. Zitting van Dinsdag 5 December. Algemeene beschouwingen over de Staatsbegrooting. De oud-Minister Mackay beantwoordde de rede van den heer de Beaufort, voorna melijk ten aanzien van de antirevolutionaire partij. Hij ontkende, dat deze als zoodanig luistert naar een wachtwoord van buiten, en zeide, dat zij het sturen in demokratische richting zóó opvat, dat het volk in alle rangen en standen meer moet deelnemen aan de publieke zaak, wat niet in strijd is met de christelijke beginselen. Daarom, zonder naar Staats-almacht te streven, is zij bereid, met de liberale partij mede te wer ken tot maatregelen op sociaal gebied. Tegenover de klacht over de oproerige gevoelens van de onderwijzers, meende spr., dat eerbiediging van het recht der ouders op de keuze van het onderwijs voor hunne kinderen het eenige geneesmiddel is. Hierop volgden eenige beschouwingen over onze financiën. Ten slotte drong hij aan op spoedige voorziening in de directie van het Kabinet der Koningin. De heer Borgesius verdedigde beperking der vrijheid in het belang van lotsverbetering der minbedeelde klasse, daar onbeperkte vrijheid leidt tot menschonteerende toestan den en tot verdrukking van de zwakken door de sterksten. Hij kwam op tegen de voorstelling alsof de vooruitstrevenden de scheuring in de partij maken, terwijl juist de conservatief-liberalen de scheurmakers zijn. De heer Levy bestreed de stellingen van rar. van Houten ten aanzien der verhouding van de wetgevende macht tot het arbeids vraagstuk. De heer Van derKaay meende, dat het een deugd is der liberale partij, dat zij verschil van meening toelaat, en dat er geen principieel verschil van meening bij de liberalen bestaat over de quaestie van Staatsbemoeiing. De heer Vermeulen achtte zeer noodig, maatregelen te nemen om de exploitatie van de arbeiders tegen te gaan, maar achtte 't eenig afdoend middel tot verbetering gele gen in bevordering van den nationalen handel en de nijverheid, verhooging van het nationaal bewustzijn door 't volgen van een andere handelspolitiek. Moge het ge schieden, eer het te laat is 1 (bravo's.) De heer Pijttersen verdedigde de vooruit strevende liberalen, die Staatsbemoeiing wenschen ten gunste der arbeiders en ter voorkoming van werkeloosheid. De heer Tijdens drong aan op vorming van een tijdelijke kieswetpartij. De heer Rutgers verweet der Regeering, dat zij naliet, de gemeenten te helpen, leer plicht in te voeren, de Marine te reorgani- seeren, de defensie te regelen, de burger lijke rechtsvordering te herzien, de perso- neele belasting te verbeteren. De heer Huber betreurt zeer, dat de Regeering regeling der gemeente-financiën vertraagt. Zitting van Woensdag 6 December. De Kamer bekrachtigde verschillende provinciale belastingen, waarbij de minister van Binnenl. Zaken medêdeelde, dat rege ling der provinciale heffing een onderdeel zal uitmaken van de herziening der Pro vinciale wet, en een beslissing omtrent de rijkstollen moet voorafgaan aan regeling of afschaffing der provinciale tolheffing. De minister van Financien berichtte, dat een wetsontwerp tot verbetering der heffing van invoerrechten naar den Raad van State is. Onder protest tegen de overijlde aan de orde stelling, bestreden de heeren Bahl- mann en de Ram het dezer dagen inge komen ontwerp, om de gelegenheid tot het raffineeren vap ruwe suiker te vergemak kelijken. De minister van Financiën ontkende die nadeelen. Na een protest van den heer v. Kerkwijk tegen het afsnijden voor de nijverheid van de gelegenheid om hare bezwaren in te brengen, werd het ontwerp aangenomen met 42 tegen 32 stemmen. Het algemeen debat over de Staatsbe grooting werd hierop hervat. De heer'Mees betoogde, dat de Kamer, door zakelijke behandeling der groote sociale vraagstukken, grooten invloed kan uitoefenen ten bate van alle klassen. Hij hoopte dat de Regeering bij de hervatting der Kieswet het negatieve kenteeken van welstand zou laten varen. Spr. meende dat de Regeering de zorg voor de financiën te beperkt inziet, vooral als hij bedenkt, dal de grens der directe belastingen is bereikt en groote uitgaven in het verschiet liggen, tengevolge van uitbreiding der Staatsbe moeiing en de regeling der gemeentefinan- ciën. Nu tot hervorming der levende strijd krachten niets gedaan wordt, wenschte hij verdeeling der kosten voor de stelling van Amsterdam over meer jaren. De heer Bahlraann drong krachtig aan op vermindering van den druk der perso- neele belasting. De minister Van Tienhoven hoopt op samenwerking; de Regeering blijft getrouw aan het werkprogramma. Regeling der ge- meentefinanciën is afhankelijk van regeling der rijksbelasting. Kans op behandeling der defensie-ontwerpen bestaat wel. Staats- almacht acht ook de Regeering onbestaan baar met de ontwikkeling der menschheid. Uitbreiding van 't Staatsgezag is echter noodig. Armoede, vaak gevolg van onberaden huwelijken, kan de Staat niet weren werk loosheid worde door lokale middelen be perkt en door bevordering van het am- bachtsonderwijs. Opheffing van universitei ten ware tegen het belang der lagere klas sen. Bevordering der volksbelangen zij de leuze van Regeering en wetgeving. De Minister Tak betuigde, dat de Re geering zich wil houden aan de vroeger omschreven taak. Regeling der gemeentefinanciën zal na de Kieswet volgen, maar tijdelijke hulp verleening aan Gemeenten werkt niet na- deelig. De Regeering handhaaft de volg orde bij maatregelen in 's lands belang, maar vraagt de medewerking der Kamer bovenal voor noodzakelijke verbeteringen in wetgeving en bestuur. De Minister Pierson zeide, dat hij geen protectionistische voorstellen zal doen, die niet tot werkverschaffing leiden en antina tionaal zijn. Hij streeft naar verlichting van den druk der personeele belasting, vooral voor de allerlaagste klassen, voor- loopig bij partieele wet. Hij ontkende, dat de nieuwe belastingen den minderen man niet baten. Na replieken werd het algemeen debat verdaagd tot gisterenavond 8 uur. 8innenIandsch nieuws Texel. Het contingent der te leveren manschappen voor de Nationale Militie (lichting 1894) bedraagt voor Texel en Vlieland te samen 20 personen. Texel. Voor de loting van paarden ten behoeve van het leger, desgevorderd, waren alhier ingeschreven 236 stuks. Bij de loting welke daarvoor plaats had, waren slechts 3 eigenaren van daaraan deelne mende paarden tegenwoordig. Wieringerwaard. De Gemeenteraad benoemde in zijne den 5 dezer gehouden vergadering den heer P. D. Schenk, alhier, tot ontvanger. De aanbeveling van burge meester en wethouders bestond uit de heeren O. de Kieviet en den benoemde. Schagerbrug. De heer J. Peetoom heeft den 3 dezer den koningsprijs bij den biljartwedstrijd te Amsterdam (café Brinkman) behaald, met 38 caramboles over band in 16 stooten. De wedstrijd was uitgeschreven door de vereeniging „Alles over band". In het geheel heeft de heer Peetoom in dezen wedstrijd 3 medailles gewonnen. Schagen. Met 28 van de 54 uitge brachte stemmen is de heer W. Kooij ge kozen tot hoofdingeland van de Schager- en Niedorperkoggen. Schagen. Den 22 dezer zal de com missie voor de volksvoordrachten eene eerste uitvoering voor het volk doen plaats hebben. De medewerking voor dien avond werd gevraagd van de zangvereeniging „Euterpe" en Schagen's Harmoniekapel. Mede zal door de commissie een spreker worden uitgenoodigd. Schagen. De heer Jb. Hopman, wethouder, heeft als zoodanig bedankt. Marln» en Leger. Door den heer J. B, Avis, chef van het Technisch Bureau Avis Co. te Amster dam, is volgens „De Tel." een inrichting uitgevonden, welke op ieder infanterie-ge- weer past en waardoor het mogelijk is vijftig schoten achtereen te lossen zonder herlading. De nieuwe uitvinding zal aan den Minis ter van Oorlog worden aangeboden. De off. van gez. iste kl. bij de zeemacht dr. B. Snellen, bestemd voor het eskader in Oost-Indië, zal de volgende maand per particuliere gelegenheid daarheen vertrek ken. De tot arts bevorderde cand. arts F. W. Wuthrich is bestemd voor off. van gez. bij de Marine. Met Januari a. s. zullen de gewijzigde algemeene voorwaarden van aanbesteding voor de levering van goederen en materi alen ten behoeve der Rijkswerven in wer king treden. Landbouw en Veeteelt. Met den erwtenoogst is het dit jaar in den polder Waard bijzonder ongunstig. Door de droogte van den zomer kunnen de meesten niet gaar kokenslechts den prijs voor veevoeder kan men er voor bedingen. Kerknieuws. PREDIKBEURTEN. Ned. Herv. kerk te Texel. Zondag 10 Dec„ Bnrg, voorm. 10 ure, ds. van Schaick. Koog, voorm. 10 u, en Oosterend, nam. 2 u., ds. de Mazure. Den Hoorn, voorm. 9.30 en Oudeschild, nam. 2 u., ds. Leffef. De Cocksdorp, voorm. 9.30, de heer Barends. Doopsgez. kerk te Texel. Zondag 10 Dec., Burg, voorm. 10 u., ds. Kuperus. Ned. Herv. kerk te Noord-Zype. Zondag 10 Deo., voorm. 9.30, Oudealuia, da. van Deursen. Ned. Herv. kerk te Zuid-Zijpe. Zondag 10 Dec., voorm. 9.30, Sint-Maar tensbrug, ds. Koch. Doopsgez. kerk te Zuid-Zijpe. Zondag 10 Dec., geen dienst. Ned. Herv. kerk te Callantsoog. Zondag 10 Dec., voorm. 10 u., ds. Hobus, van Barsingerhorn. Doopbediening. Ned. Herv. kerk te Sint-Maarfen. Zondag 10 Dec., voorm. 9 uur, Valkoog, ds. Miihring. Ned. Herv. kerk te Eenigenburg. Zondag 10 Dec., geen dienst. Ned. Herv. kerk te Wieringerwaard. Zondag 10 Dec., voorm. 10 u., ds. Miedema, i van Eenigenburg. - Ned. Herv. kerk te. Kolhorn. Zondag 10 Dec., nam. 1.30, ds. Miedema. 128 hare kinderen nu en dan met Suze in aanraking kwamen. Maar hoe vaak de tweelingetjes Suze moch ten ontmoeten, nimmer vernam mevrouw Demmers daarvan iets, hoewel zij het wel vermoedde. De beide meisjes hielden nog altijd veel van Suze en waren haar bij de eerste ontmoeting hartelijk te ge- moet gekomen. Bij onderlinge overeenkomst spraken zij echter nimmer over haar in bijzijn harer moeder, omdat zij zeer goed begrepen, dat mama niet van de juffrouw hield en zij vreesden, door te veel van hunne genegenheid te doen blijken, zich misschien het genoegen te zien ontnemen haar af en toe te ontmoeten. Mevrouw Demmers was, zooals wij reeds gezegd hebben, verstandig genoeg om de zaken stil haar gang te laten gaan. Hare kinderen wisten echter niet, dat na de terugkomst van Suze, deze zicli reeds, zij het ook door bemiddeling, met haar in contact had gesteld. Het was namelijk kort nadat Suze van hare hu welijksreis terug was, dat de heer Van Warwijck op 't onverwachts mevrouw Demmers een bezoek had gebracht. Verbaasde mevrouw zich daarover aanvankelijk, toen de notaris het doel van zijn bezoek mededeelde, steeg haar verwondering ten top. De waardige notaris kwam namelijk met eene opdracht van Suze, niets anders ten doel hebbende dan mevrouw Demmers het legaat van vijftigduizend gulden aan te bieden, dat wijlen Demmers aan zijne huishoudster had vermaakt, ^benevens en bovendien," zooals Van Warwijck zich plechtig uitdrukte, de waarde, naar taxatie, van «/Groot Rustoord,* wat op minstens evenveel te schatten was. Tot zijne onuitsprekelijke verbazing had mevrouw Demmers echter, zonder zich zelfs een oogenblik te bedenken, dit aanbod met verontwaardiging afgewe zen, en die weigering had zij zelfs gehandhaafd, toen de notaris dienzelfden dag nog was teruggekomen met de mededeeling, dat, zoo mevrouw bleef weige ren, dezelfde som zou worden geschonken aan de 129 gemeente, tot het stichten van de een of andere wel dadigheidsinrichting. Verplet van verbazing was de notaris heengegaan. Het had zelfs niet geholpen, dat hij haar op het belang harer kinderen wees. Beslist had mevrouw geweigerd, ja, het aanbod zelfs als een beleediging opgevat, alsof die vrouw haar een aalmoes wilde toewerpen. Tegen zulke argumenten, die onze notaris niet begreep, was hij niet bestand en hij vertrok trooste loos, dat hij de mooie Suze geen dienst kon bewijzen. Albert wist van dit alles niets af. Hij bemoeide zich met niets hoegenaamd, maar leefde alleen voor zich en zijn genoegen. En sedert Suze hem had leeren kennen, liet zij hem naar hartelust zijn gang gaan. Dat vooral, dat //leeren kennen" van haar man, haar afgod, was, nevens de wroeging die zij gevoelde, de wreedste ontgoocheling geweest, die zij ooit onder vonden had. Reeds te Parijs had hij haar geheele avonden, ja, heele dagen alleen in hun hotel gelaten en sedert hunne tehuiskomst was zij meer en meer tot de verschrikkelijke ontdekking gekomen,een droom beeld te hebben nagejaagd. Ja, de wreede werkelijkheid was daarzij kon het zich niet langer ontveinzen zij had zich bedro gen, vreeselijk bedrogen. Het doel, dat zij had nage jaagd, was een hersenschim. Albert was, ja haar man. Maar waar was het geluk dat zij zich had voorgesteld Hij had, zoodra zij terug waren, zich een wagentje en paard aangeschaft en reed nu eiken dag uit, meestal reeds zeer vroeg en kwam eerst laat in den avond terug. Het ^wagentje* van mijnheer De Lange was altijd op den weg, zeiden de dorpelingen, en gewoonlijk werd er in één adem dan bijgevoegd *Als die de duiten niet spoedig opmaakt, dan is er geen opmaken aan." Gelukkig was Suze toch slimmer dan haar man en had, misschien wel tengevolge van e krasse

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche en Nieuwedieper Courant | 1893 | | pagina 2