Vereeniging voor Bedrijfsvoorlichting in Wieringermeer
25 Jaar
Zuiderzeewerken
(v.V.) Het-jaar 1945 is voor Zui
derzeewerken in het algemeen, en
de Wieringermeer in het bijzon
der, een belangrijk en zeer be
wogen jaar.
Op 20 Juni 1920 werd bestek
No. 1 van Zuiderzeewerken, het
beteugelen van diepe geulen in
het Amsteldiep, aanbesteed; op 29
Juni d.a.v, te 12.05 n.m. werd de
eerste bak grond gestort en daar
mede is met de afsluiting van de
Zuiderzee een aanvang gemaakt.
Nederland bond op vreedzame
wijze de strijd aan met den al-
ouden erfvijand, het water, ten
einde zich levensruimte te ver
overen.
Op 29 Juni j.1. was het dus 25
jaar geleden, dat de eerste werk
zaamheden voor het droogmaken
van de Zuiedrzeegronden werd
aangevangen
Het is goed, dat we deze his
torische datum nog eens voor het
voetlicht halen. Te weinig reali-
seeren we ons dat deze datum en
gebeurtenis misschien wel de be
langrijkste is uit de egschiedenis
van Zuiderzeewerken. Wat is er
niet aan voofaf gegaan voor het
zoover kon komen.
De wereld bloedde nog uit dui
zend wonden van de oorlog 1914
1918. Ons land, dat zich ten
koste van veel opofferingen er
buiten had weten te houden, her
stelde zich het eerst uit de chaos.
Het gaf de verwarde wereld een
voorbeeld. Het vatte een plan aan
van één zijner grootste zonen, het
levenswerk van Dr. Ir. C. Lely,
de drooglegging der Zuiderzee-
gronden.
In een snel tempo volgen daar
na de bestekken van' Zuiderzee
werken elkander op, worden aan
besteed en uitgevoerd, zoodat
reeds tien jaar na de aanbeste
ding van bestek No. 1, op 27
Augustus 1930, de eerste Zuider
zeepolder, de Wieringermeer,
droogvalt.
Mei 1940. Tien jaar van ge-
stagen arbeid en opbouw in de
Wieringermeer ligt achter ons,
etappe na etappe, voor de in cul-
tuurbrenging en kolonisatie van
dit nieuwe gebied, is afgelegd.
ge hoevelheid water via den boe
zem van de ,,Vier Noorder Kog
gen" en door de sluizen te Hau-
kes en Kolhorn zal kunnen wor
den geloosd, dan mag verwacht
worden ,dat voor het einde van
dit jaar de polderbodem weer
droog zal zijn gevallen en met
nieuwen moed zal kunnen worden
begonnen om de Wieringermeer
weer in zijn, niettegenstaanden
korten tijd van bestaan, reeds ge
vestigde oude glorie te herstellen.
Ir. F. J. B. G. Geers.
15 Jaar
Wieringermeer
De polder is klaar; althans het
grootte" werk is er aan af, de
polder is een woon- en leefruimte
geworden voor duizenden Neder
landers. De directie van de Wie
ringermeer, staat klaar om af
scheid te nemen en maakt zich ge
reed om met haar staf van mede
werkers, het werk in de nog vol
gende Zuiderzeepolders te gaan
voortzetten. Men had voorberei
dingen getroffen om het tweede
lustrum van de droogvalling te
herdenken, de traditioneel ge
worden Polderdag" op grootsche
wijze te vieren.
10 Mei 1940. Wij worden in
Nederland op hardhandige wijze
in aanraking gebracht met de
.Cultuur van onze naaste buren.
17 April 1945. De resultaten
van deze cultuur worden op de
Wieringermeer toegepast, door
met een druk op de knop, het le
venswerk van een volk te vernie
tigen.
Zie hier een zeer onvolledige
opsomming van 25 jaar Zuider
zeewerken en 15 jaar Wieringer
meer. Het geschiedenisboekje van
Zuiderzeewerken en de Wierin-
Het bouwplan 194 6.
Zooals velen bekend kan zijn,
ligt het in de bedoeling om bij de
exploitatie v. d. Wieringermeer
gronden na het droogvallen, de
pachters zooveel mogelijk direct
in te schakelen. Wij gebruiken
hier opzettelijk het woord inscha
kelen, om te voorkomen dat bij
sommigen het idee zou kunnen
worden gevormd dat zij, zoodra
het water weg is, onmiddellijk de
exploitatie van hun bedrijf, zooals
het daar dan ligt en volgens hun
eigen inzichten en belangen, zelf
ter hand zullen kunnen nemen.
Zóó eenvoudig mag het probleem
van het voor de tweede maal in
cultuur brengen van den polder
zeker niet worden opgevat. Wan
neer men alleen slechts de posi
tie van de bouwmaterialen en die
van de arbeidskrachten be
schouwt, dan wordt het duidelijk,
dat het weder in cultuur brengen
straks onder wel zeer moeilijke
omstandigheden zal moeten plaats
vinden. Men heeft zich voor te
bereiden op ware en zware pio
niersarbeid.
Het spreekt verder van zelf, dat
door de instantie, die belast zal
worden met de leiding van en de
verantwoordelijkheid voor de
wederopbouw van de Wieringer
meer, maatregelen zullen worden
germeer heeft reeds een eerbied
waardig aantal jaartallen, datums
en feiten. Meerdere zullen er aan
toegevoegd worden in een nog
sneller tempo dan voorheen.
20 Juni 1945. Ir. A. Ovinge
maakt békend (precies 25 jaar na
de aanbesteding van bestek No.
1) op de noodbeurs te Winkel,
dat heden met de herstelwerk
zaamheden van de openingen in
de Wieringermeerdijk een aan
vang is gemaakt.
5 Augustus 1945. De laatste
opening in de dijk wordt te 7 uur
n.m. gesloten.
9 Augustus 1945. Met het voor
de tweede maal leegmalen van de
Wieringermeer is begonnen.
En zoo zullen er straks weer
nieuwe datums en feiten bijko
men. Dit jaar nog!
De eerste rogge ingezaaid op
de reeds drooggevallen gronden,
de Wieringermeer geheel droog,
de eerste boerderij gereed, de
eerste bewoners vestigen zich
weer definitief in den polder, de
eerste boomplantdag, enz. enz.
Stap voor stap, trekt men straks
de polder weer in, groote en klei
ne stappen zullen worden ge
maakt, om terug te nemen wat
verloren ging.
Het Wieringermeerland zal her
rijzen!
genomen en voorschriften zullen
worden gemaakt, welke voor een
goeden gang van zaken noodza
kelijk zijn.
Een belangrijk punt bij de ex
ploitatie is het bouwplan voor het
eerste jaar. Voor de keuze van
de te verbouwen gewassen is niet
de geschiktheid van den grond
alleen bepalend, doch tevens heeft
men rekening te houden met an
dere factoren, zooals bijv. het
stuifgevaar op de zandgronden en
de arbeidsintensiviteit. In verband
met een en ander lijkt het ons van
belang hieronder de voorschriften
voor het bouwplan 1946 alvast
weer te geven, zooals deze door
de bovengenoemde instantie bin
dend zullen worden vastgesteld.
Bouwplan 1946 Wieringermeer.
A. Algemeen.
Op geen enkele bedrijf mag
met de volgende gewassen meer
dan de daarachter geplaatste per
centages van de oppervlakte wor
den 'beteed.
Aardappelen 5
Erwten (capucijners, schok
kers, enz.) 10
Vlas 5
Bieten (voederbieten, roode
bieten) 5
Granen mogen vrij worden
verbouwd.
EENS ZAL WEER HET
KOREN RIJPEN.
Eens zal weer het koren rijpen,
eens zal 't vlas weer bloeien gaan,
waar nu nog de golven grijpen
naar wat nog is blijven staan.
Eens zal weer het lied weerklinken
van de bouwers van de Meer.
Alles wat nu moest verzinken
keert hernieuwd en schooner
weer.
Want de fouten van 't verleden
worden straks niet meer gemaakt,
omdat in het harde heden
'daar d' ervaring tegen waakt.
En zoo zullen door de jaren,
moeizaam, maar met vaste hand,
wijsheid en ervaring paren
ter verrijking van dit land.
Eens zal hier het vlas weer
groeien.
Eens rijpt weer het kost'lijk graan.
Eenmaal zal de Meer weer
bloeien.
Nooit mag zij weer ondergaan.
A. N. Winkel.
Toelichting.
Samenvoeding van de boven
genoemde percentages wordt niet
toegestaan. Het is dus niet moge
lijk om bijv. 10 aardappelen en
geen vlas te verbouwen. De to
tale oppervlakte erwten plus.
schokkers plus capucijners, enz.
mag niet meer dan 10 van de
oppervlakte van het bedrijf bedra
gen en evenmin mag de totale op
pervlakte suikerbieten plus voe
derbieten plus roode bieten groo-
ter zijn dan 5 van de bedrijfs-
oppervlakte.
B. Zandgronden.
1. Bouwland. Voor zoover deze
gronden vóór den winter droog
vallen moeten zij met winterrogge
worden ingezaaid.
2. Grasland. Mits oordeelkun
dig gescheurd, dus zoodanig, dat
deze gronden geen stuifgevaar
opleveren, gelden hiervoor de re
gels, als onder A genoemd, met
uitzondering van vlas, dat niet op
de zandgronden mag worden ver
bouwd.
Toelichting.
Het is van groot belang, dat de
stuivende zandgronden zooveel
mogelijk nog vóór den winter
worden ingezaaid met winter
rogge. Wanneer dit niet zou ge
lukken, dan zal in het voorjaar
van 1946 in groote gebieden van
den polder het in cultuur brengen
op zeer ernstige wijze worden be
lemmerd door zandstormen".
Niet alleen zullen dan de kanalen,
Medcdeeling No. 252
Algemeene opmerkingen.