herrijzend
W ieringermeerland
Middenstand-klant
en Ventverordening
2e Jaargang no. 31-29 Nov. '46
Redactie
en administratie
Nieuwe Niedorp B 58
Tel. 206 Kengetal 2261
Weekblad voor de Wieringermeerbevolking en de herrijzing van het polderland RedacteurTh. J. van Vegten
Tijdens de eerste opbouw en
kolonisatie van den polder hebben
de middenstanders die zich er
vestigden een moeilijken tijd
doorgemaakt. De kernbevolking
die er in die dagen woonde be
stond in hoofdzaak uit voor het
meerendeel landarbeiders en een
aantal bedrijfsboeren en ambtena
ren.
Er bestond veel animo om een
zaak in de Wieringermeer te be
ginnen, en het kon ook niet an
ders, ier zat weel aantrekkelijks
in om zich in een nieuw frisch
gebied waar een nieuwe Neder-
landsche gemeenschap werd ge
sticht te vestigen.
De Wieringermeer was echter
een gesloten gebied. Men kon zich
maar niet zoo in den polder par
ticulier gaan vestigen. Dit was
verklaarbaar, de overheid bracht
de gronden in cultuur volgens
een bepaald schema, en het toela
ten van bewoners hing van de
vordering van de in-cultuurbren-
ging af. De overheid bepaalde
zich tevens tot het bouwen van
een aantal woningen, juist vol
doende voor 't aantal werkkrach
ten die direct benoodigd waren
voor het in-cultuiurbrengen der
gronden. De extra werkkrachten
werden betrokken uit de randge
meenten.
T. a.z. van de middenstand had
men echter het standpunt ingeno
men, dat ieder die zich in de Wie
ringermeer wilde vestigen hier de
kans toe moest hebben, hetgeen
volkomen paste in de toen gelden
de liberale opvattingen omtrent
het bedrijfsleven.
Daar de overheid de vestiging
aan de eene kant gesloten hield
aan de anderen kant vrij gaf,
kon het niet anders of dit systeem
moest vast loopen, temeer daar er
totaal geen lijn zat in de toelating
van de branche's. Met het be
hoefte-vraagstuk, wat zich door
deze willekeurige vestiging op
drong, was geen rekening gehou
den.
Door de middenstan'dsvereeni-
ging is toen aangedrongen op ee i
ordening, rekening houdende me:
de behoefte.
De Directie van de Wieringer
meer, die de overheid vertegen
woordigde, is, nadat er een uit
voerig rapport over was uitge
bracht door een contact-commis
sie, er toe over gegaan de vesti
ging van middenstanders in de
dorpen Slootdorp en Middenmeer
aan banden te leggen, terwijl la
ter voor Wieringerwerf ^1936)
volledige ordening werd toege
past.
Op dat moment was dit een
unicum in Nederland, er was
wel sprake van een vestigings
wet, doch die is eerst in 1938 ge
komen het was een volkomen
experiment waarbij de belangen
van de klant niet uit het oog
verloren mochten worden, ge
zonde concurrentie moest moge
lijk blijven. Het mag nu nog wel
eens gezegd worden dat op mid-
denstandsgebied in de Wierin
germeer toen een situatie is ont
staan .welke als bevredigend kan
worden aangemerkt.
Een ander euvel in die dagen
was het venten vanuit de rand
der polder. T was voor /de zaken
man in de Wieringermeer hatelijk
om aan te zien hoeveel goederen
uit de rand van den polder wer
den aangevoerd. Objectief gezien
was dit leveren van buiten den
polder begrijpelijk aangezien de
eerste bewoners in de Wieringer
meer geheel en al aangewezen
waren op de middenstanders van
buiten den polder. Aan de andere
kant waren de motieven van de
zakenmenschen die zich in den
polder vestigden ook terzake, ge
zien het feit dat zij op hooge las
ten zaten met een betrekkelijk ge
ring afzetgebied. Doch ook hier
kwam het oordeel van de klant
meteen weer in het geding. Het
viel niet mee om iemand die
je geruimen tijd tot tevredenheid
had bediend; die voor alles en
nog wat kon zorgen; die door
weer en wind langs donkere veel
al toen nog onbegaanbare wegen
den polder in trok, zoomaar af
te zeggen. Doordat de polder
middenstand actief werd en zich
meer en meer ontplooide, zakte
het venten van buiten den polder
van lieverlede af.
Waarom deze, met voor velen
overbekende feiten, lange inlei
ding?
Omdat de middenstanders uit
den polder thans weer aan ana
loge moeilijkheden het hoofd moe
ten bieden, zij het dan soms in
omgekeerde volgorde.
Het vraagstuk van de ordening
kunnen we gevoeglijk buiten be
schouwing laten, de vestigings
wet biedt o.i. voldoende bescher
ming en waarborgen, dat de ach
terstand die door den oorlog is
ontstaan, waardoor aan verschil
lende zaken de mogelijkheid werd
onthouden om zich te vestigen, op
den duur wel ingehaald zal wor
den.
De terugkeer van de gevestig-
den middenstand baart momenteel
de grootste zorgen en de moeilijk
heden voor hen die reeds terug
keerden zijn zeer groot, 'n Deel .:r
van verkeert in de gelukkige om
standigheden dat zij hun pand
konden laten herstellen, tien an
der deel moet onder de meest pri
mitieve omstandigheden het be
drijf' voeren en dan is nog een
belangrijk deel buiten den polder
waarvoor het zakendoen veelal 'n
contact houden beteekent met de
klanten, doch met normaal zaken
doen niets meer gemeen heeft, die
voor een gat staan waarvan ze
diepte niet kunnen peilen.
Ook nu is het venten vanuit de-
randgemeenten weer een pro
bleem waar de middenstanders in
den polder te kampen hebben. Het
schijnt reeds zoo erg te zijn, dat
men er tastbaar hinder van 'be
gint te krijgen en zich genood
zaakt voelt om een adres tot de
gemeenteraad te richten waarin
wordt verzocht om een ventver
ordening in het leven te roepn,
met dusdanige bepalingen, dat
het gemak waarmee men thans de
getroffen zakenmenschen becon
curreerd, aan banden wordt ge-
:gd. Men denkt hierbij aan hoo
ge leges-gelden, enz.
De verzorgingsbedrijven heb
ben in dit opzicht de grootste
moeilijkheden en o.i. doen hier de
getroffen zakenmenschen een al
leszins terecht beroep op de ge
meentelijke overheid om hun be
langen te beschermen.
Veel belangrijker dan een vent
verordening is echter de mede
werking van de bevolking, in c i
su de klanten. Er moet toch zoo
veel gemeenschapsgevoel zijn,
dat met de eigen menschen laat
voorgaan bij die van buiten den
polder. Voorwaarde is natuurlijk
dat de polderzakenman in een
prompte bediening, kwaliteit,
prijs, enz. niet achter staat bij de
zakenman van buiten.
Een ventverordening beperkt
mogelijk het venten wel, maar
opheffen doet het deze niet, dan
zou men om een ventverbod moe
ten vragen, hetgeen echter onge-
wenscht zou zijn in verband met
de verstrekkende consequenties
die hier aan vast zouden zitten.
Dat dit adres aan den raad niet
van de middenstandsvereeniging
is uitgegaan, doch van een wille
keurig aantal individueelen za
kenmenschen, is een bezwaar.
Beter was geweest indien dit
probleem in volle omvang eerst
besproken was geworden in een
ledenvergadering. De urgentie is
er echter niet minfcler om.
Moge het gemeentebestuur en
de gemeenteraad de wegen vin
den om aan de moeilijkheden, die
voor de middenstand werkelijk
groot zijn, tegemoet te komen.
ZONDAGSDIENST VOOR
ARTSEN
A.s. Zondag hebben dienst de
arfsen Olree, Tamsma, Werner
de Boer, van Sloten, Groenhart,
Swaters, van der Sluis.
Geen dienst: de artsen Vee
nis, Bleeker, Spits, Hoogkamer,
Brand, Schreuders, Boerma, Ko
ning, Bouwman.
>e nieuwe bonnen
Van 29 Nov. tot en met 8 De:,
cember:
zijn de volgende bonnen geldig:
Algemeen 495 250 gr zachte
zeep, Reserve 503D 250 gr.
zachte zeep Reserve 503E 500
>gr. zachte zeep. Algem. 494
507 100 gr. suikerwerk T 60
Tabak 2 rantsoenen tabaksart.
Wederom een schuur afgebrand
Wederom is een schuur door
brand vernield. Door het omval
len van een petroleumlamp ont
stond vorige week brand op het
bedrijf van den heer Blok. Het
vuur verspreide zich zoo snel dat
de brandweer zoogoed als niets
uit kon richten. Twee paarden en
drie varkens kwamen om in de
vlammen, terwijl de heer Blok
door dezen brand wel heel erg
gedupeerd wordt aangezien een
jas waar in een belangrijke som
gelds, mede verloren ging. Het
is wel tragisch dat de weinige
schuurruimte die de boeren door
het water nog is gelaten, door
brand wordt vernield.
Kerknieuws
Preekbeurten Ned .Herv. Gem.
Slootdorp, 1,30 u. Ds. Germans
Middenm., 10,30 u, Ds. Germans
Wieringerw. 2 u. Ds. Vink
Geref. Kerken
Slootdorp, 9 u Ds. J. Karsten
Slootdorp, 2,45 u. student Brilman
Middenmeer, 9 u. student Brilman
Middenmeer, 2 u. Ds. J. Karsten
Wieringerwerf, 10,30 uur
student Brilman
Wieringerwerf, 4 uiur
Ds. J. Karsten
Ned. Herv. Gem. in de Ring
Opperdoes, 2,30 uur
Ds. Kloosterman, H. Doop
Abbekerk, 10 uur
Ds. Kloosterman
Midwoud, 10 uur Ds. Vink