herrijzend
W ieringermeerland
RAAD WIERINGERMEER BIJEEN
BELANGRIJK
3e Jaargang, no. 22 27 September 1947
Redactie
en administratie
Nieuwe Niedorp B 58
Tol. 206, Keneetal 2261
Weekblad voor de Wieringermeerbevolking en de herrijzing van het polderland Redacteur: Th. J. van Vegten
Van
XIV
tot vruchtbaarland
(v.V.). De mening over de bodemge-
steldheid van de droogvallende gron
den in 1930 was niet onverdeeld gun
stig. Zand en nog eens zand kwam
bloot onder Wieringen, en het waren
vooral de gedupeerde vissers die hun
mening niet onder stoelen of banken
staken als zij het over de geldsmijte
rij hadden, die Zuiderzeewerken in
hun oog was. Men ging in die dagen
van het standpunt uit dat de rege
ring niets liever deed dan maar steun
uitdelen, dan aan die groep van de
bevolking en dan weer aan een an
dere. Het was dan ook niet de mooi
ste tijd voor de landbouw waarin de
polder droogviel. De crisis stond op
het hoogtepunt. Er was een schrikba
rende werkloosheid. De landbouw
werd gesteund. En nu moest de vis
serij met allerlei maatregelen compen
satie hebben voor het verlies van de
Zuiderzee als visgebied. Een groot
aantal jonge mensen uit de gezinnen
van de vissers moest worden opge
leid voor andere vakken. Oude vis
sers ontvingen steun. Die kon blijven
vissen ontving waardevermindering
voor schip en tuigage. Aanverwante
bedrijven uit de visserij moesten ook
op de één of andere wijze worden ge
steund of werden genoodzaakt hun
bedrijf om te schakelen.
Bittere woorden werden gesproken
en geschreven over het werk der Zui
derzeewerken, en de eerste aanblik
-van die droogvallende Wieringermeer
was nu niet direct een land waar de
melk en honing zomaar af zouden
vloeien.
Gestadig werkten de pompen van
„Leemans" en Lely" dag en nacht
door, meer land viel er elke dag droog
lichte en zware gronden, en het viel
op den duur moeilijk voor de criticas
ters, om vol te houden dat de Wie
ringermeer gronden louter uit zand
zouden bestaan. Bovendien, de rege
ring die besloten had tot drooglegging
beschikte over voldoende rapporten
en kaarten waar de grondsoorten in
waren aangegeven van het gehele Zui
derzeegebied.
Op 21 Aug. 1930 werd officieel aan
genomen dat de polder was droogge
vallen. In totaal werden door de bei
de gemalen in iets meer dan 6 maan
den ruim 600 mill. kubieke m. wa
ter uitgeslagen. Door de vóór 't droog
malen in de natte gebaggerde kana
len en tochten, liep het maaiveld van
de polder vrij snel droog en op vele
plaatsen ook spoedig begaanbaar, zo
dat vooral in de hoger gelegen rand-
gedeelten reeds uitgebreide terrei
nen beschikbaar kwamen en met de
verkaveling kon worden aangevangen.
De dienst voor het in-cultuurbren-
gen van de Wieringermeer (Wierin-
germeerdirectie) ving dan ook onmid
dellijk haar werkzaamheden aan. Met
'de Ned. Heidemij te Arnhem, werd
een overeenkomst gesloten voor de
uitvoering van verschillende werk
zaamheden.
Gebrek aan arbeiders was er toen
niet. De arbeiders werden in hoofd
zaak betrokken uit de plattelandscen
tra en voor het onderdakbrengen van
mensen was er in die dagen ook ma-
triaal te over. In minder dan geen
tijd verrezen er een vijftigtal arbei
derskampen. Deze kampen werden ge
plaatst bij De Haukes, Nieuwe Sluis,
Kolhorn, Aartswoud en een bij de
sluis waar het latere Slootdorp zou
worden gebouwd. Ieder kamp bood
plaats aan 96 man met het gezin van
de kok-beheerder. Deze kampen wa
ren een toonbeeld van ongezelligheid.
Ruw opgetrokken, iedere huiselijk
heid ontbrak en om het beeld van
een kamp te vervolmaken werden ho
ge prikkeldraad afscheidingen ge
maakt. En ondanks de misère, waarin
een groot deel van onze arbeidende
bevolking -in de dertigex-jaren leefde,
de grote nood die de mensen dwong
om gezin en huis te verlaten om te
gaan werken in de Wieringermeei-,
had men toch de moed om tegen deze
opsluiting achter prikkeldraad te pro
testeren.
Zeshonderd man werkten er op 1
Oct. 1930 in de polder en op die da
tum was er reeds een 300 H.A. be
werkt dwz., de stortgrond uit de ka
nalen en de grond uit de kavelslo-
ten was verspreid en de begreppe-
ling was op dit gedeelte gereed geko
men.
Op 7 Sept. werd het eerste kool
zaad gezaaid en op 21 Oct. de eerste
rogge. Twee simpele mededelingen,
doch van groot belang en een maat
staf voor het tempo waaronder de in-
cultuurbrenging ter hand werd geno
men. Niet alleen werd echter uitslui
tend aandacht geschonken aan het in
cultuur brengen der gronden, op tal
van ander gebied moesten wei'kzaam-
heden worden verricht. O.a. het we
gennet in de polder. Allereerst werden
rijwielpaden op de bermen gemaakt
van een verharding van kleischelpen,
welke met een lichte motorwals wer
den ingewalst.
Voor de aanleg van straatwegen
werden contracten met diverse steen
fabrieken afgesloten tot een aantal
van ruim 19 mill. stuks.
Het aantal arbeiders liep gestadig
op en zo werkten er op 1 April 1931
reeds ruim 2200 man in de polder,
waarvan er ong. 500 in de reeds ge
noemde kampen verbleven. Ruim 1000
ax-beiders woonden in het oude land,
terwijl de overigen, meest ongehuw-
den, in kosthuizen in de omgeving
onderdak vonden.
De Wieringermeerdirectie werd over
stelpt met aanvragen om een woon
keet te mogen bouwen of 'n ligplaats
voor een woonschip. Hiervoor werd
echter geen gelegenheid gegeven, in
zéér speciale gevallen kreeg een par
ticulier vergunning. Het gevolg van
deze afwijzing was dat er in de om
liggende gemeenten, vooral op Wie-
ringen veel woonketen werden ge
bouwd. De gemeenten die met veel
werkloosheid te kampen hadden en
door de Zuiderzee-werken hun kans
zagen om er van verlost te worden,
hadden er grootste belang er bij dat
ook de gezinnen van deze werkloze
arbeiders vertrokken. En zo is het ge
beurd dat voor rekening van een ge
meentebestuur uit een andere provin
cie barakken werden gebouwd aan
de Poelweg op de Haukes. Men heeft
daar later een stokje voor gestoken.
Het gaf eensdeels soms aanleiding tot
ongewenste woningtoestanden en an
derzijds moeilijkheden voor de betrok
ken gemeenten waar de arbeiders
zich vestigden. Op straffe van ontslag
werd de ai-beiders verboden hun ge
zinnen over te brengen, tenzij men
zich kon vestigen in een normale wo
ning. Doch toen was het al te laat
natuurlijk. Wiex-ingen was reeds op-
geknapt met een wonderlijk allegaar
tje van nood-bouwsels. Het „normale
onderdak" werd gevonden in oude
boerenhuizen, waar Wieringen zo rijk
aan was, waar soms drie gezinnen bij
Uitbreiding busdiensten
Indien er voldoende mate
riaal vrij komt, zal, ingaan
de Zaterdag 4 October de
NACO 'n belangrijke dienst
regeling voor de autobussen
gaan uitvoeren, die voor de
Wieringermeer van groot be
lang is.
Er wordt een uurdienst inge
legd vanuit Middenmeer, via
Medemblik, Hoorn, Purmer-
end. Er komt een uurdienst
Middenmeer, Slootdorp, Wie-
ringerwerf, kop Afsluitdijk
(Zurich). Vanaf Zurich naar
Leeuwarden en vermoedelijk
ook naar Heerenveen een
twee uurdienst. Bovendien
komt er een uurdienst van
af Middenmeer, Slootdorp,
Wieringerwerf in de richting
Alkmaar.
elkander inwoonden, met alle geva
ren van dien. De brandspuit van Hip-
polytushoef heeft veie malen dienst
moeten doen, doch kwam meestal te
laat. Maar dit komt niet alleen op
Wieringen voor. (wordt vervolgd).
(Nadx-uk vex-boden).
Wonsngbcuwperikelen
gaven stof tot praten
Vrijdagmiddag kwam de raad der
gemeente Wieringermeer in vergade
ring bijeen. Voox-zitter was de heer G.
G. Loggers. Secretaris de heer A N
Nap. Afwezig zonder kennisgeving de
heer G. Horst.
Na de gebruikelijke opening, volgde
vaststelling der notulen. Bij de inge
komen stukken vraagt de heer' G.
Stoel het woord naar aanleiding van
de schriftelijke beantwoording van
zijn vragen door B en W. betreffende
de woningbouw. De heer Stoel is te
leurgesteld over hetgeen B. en W. heb
ben medegedeeld. Er is indertijd bij
de kwestie van de 10 of 20 cm gezegd
dat de trappen en andere materialen
reeds vooruit gemaakt waren en dat
een vlotte bouw van de woningen niet
mogelijk zou zijn als de raad goed
keuring aan de plannen zou opschot
en Wanneer spr. naar Wervershoof
z':et dan komen daar de woningen wel
klaar.
De heer de Bruyne heeft het ant
woord van B. en W. ook niet bevre
digd Spr. wijst er op dat het z.g.
regie-werk geen arbeiders trekt. Het
is bewezen, dat werken, die open
baar aanbesteed worden, meestal vol
doende van arbeidskrachten zijn voor
zien. Men had direct na de winter de
woningen in Slootdorp moeten aan
besteden. Er waren toen voldoende
arbeidskrachten in de polder. Spr is
er van overtuigd dat het met de wo
ningbouw andei-s had gekund. Spr
wil B. en W. niet de schuld geven.
doch zij hebben zich wel teveel ach
ter het Bouwbureau verscholt.x.
Dhr. Addens zegt: we zijn nu lang
zamerhand wel tot de overtuiging
gekomen, dat we bekocht zijn.
De voorzitter antwoordt dat er geen
nieuwe gezichtspunten door de raad
naar voren zijn gebracht.
De heer de Bruyne verzoekt de
voorzitter om de zienswijze t.a.z. van
de gang van zaken aan het Bouw
bureau ter kennis te brengen.
De voorzitter heeft hiei'tegen geen
bezwaar.
De heer Stoel zegt dat in het Bouw
bux-eau toch verschillende mensen uit
de Wieringex-meer zitten. Hebben die
dan nog nooit hun stem laten horen?
Of is het misschien de Dii-ecteur®uit-
voerder-aannemer, die de lakens uit
deelt?
De vooi-z. zegt, dat een besluit een
besluit is, ook al wordt het wel eens
niet met algemene stemmen aangeno
men.
De besprekingen over dit punt wor
den gesloten.
Een verzoek van de Oudercomm. te
Wieringerwerf over het vei-voer van
schoolkinderen wordt in handen van
B. en W. gesteld.
Hierop heeft de loting plaats voor
de drie begrotingscommissies.
Ingevolge het voorstel van B. en W.
wordt de woningcommissie in haar ge
heel voor het tijdvak 1 Oct. 1947—1
Oct. 1948 herbenoemd.
Tot leden van de commissie tot het
nazien der rekening 1946 worden be
noemd de heren B. v, d. Molen G.
Horst en S. Bx-eebaart.
Het gemeentepex-soneel ontvangt een