herrijzend
W iering ermeerland
Weer gingen
twaalf maanden voorbij
3e Jaargang No. 36 31 Dec. 1947
Redactie
en administratie
Nieuwe Niedorp B 58
Tel. 206, Kengetal 2261
Weekblad voor de Wieringepmeerbevolking en de herrijzing van het polderland Redacteur: Th. J. van Vegten
Voor de derde maal na de bevrij
ding vieren wij oudejaarsavond. De
balans, hetgeen 1947 bracht zal, wor
den opgemaakt.
Is er winst of is er verlies?
Kunnen wij straks, wanneer de to
renklokken voor de laatste maal het
middernachtelijk uur hebben (aan
gekondigd,, de stoomfluiten van sche
pen en fabrieken het oude jaar heb
ben uitgeloeid, op een goed jaar te
rug zien?
Men zal ons straks, 'in ellenlange
overzichten,, met cijfers en grafie
ken weer trachten te overtuigen, dat
1947 toch nog wel een goed jaar is
geweest.
En wanneer wij ddn alleen op de
uiterlijke'dingen des levens terugzien,
och ja, dan valt er misschien is ons
land - en om het locaal te houden' - in
onze Wieringermeer, wel enige winst
te boeken.
Wij hebben het kunnen horen op de
elfde December uit de mond van Ir.
Krijn, wat er alleen al in de Wie-
-ingermbe:. :s xalgcgèVW voor we
deropbouw. Beter als cijfers over zo
veel nieuwe of herstelde schuren, var
kenshokken enz., verstaan wij de taal
in geldsbedragen uitgedrukt. 18 Mil-
lioen gulden hebben wij al in de Wie
ringermeer verwederopbouwd.
Doch mogen wij dit beeld wel lan
delijk of locaal blijven bezien bij het
opmaken van de balans. Worden er
op het zelfde moment dat wij enige
huizen in de Wieringermeer of in
een ander getroffen gebied van ons
land, herbouwd opleveren, weer niet
elders een zelfde aantal door oorlogs
handelingen afgebroken?
Voor hoeveel millioenen guldens zal
men in die zelfde tijd in Indië weer
hebben afgebroken?
Is er winst of is er verlies?
Velen, die allen maar leven bij het
ogenblik, die slechts in enge locale
kring rondzien, die niet dieper trach
ten door te dringen tot de ernst van
deze tijd, voor wie alleen maar de ma
teriële kant vanhet leven waarde
heeft, zullen zeggen dat er winst is
gemaakt.
Anderen, met een ruimer blik, die
openstaan voor de gecompliceerde na
tionale en internationale problemen,
die zich het meest om de geestelijke
wederopbouw van de mensheid be
kommeren, zullen zeggen dat er een
groot verlies in 1947 is geleden.
Zij zullen zeggen dat de mensheid
in het jaar 1947 weer veel verder van
de vrede afstaat, dan zij ooit heeft
gedaan. Zij zullen ons wijzen op het
falen van de „Grote Vier", op de mis
lukte conferentie van Londen.
Zij zullen wijzen op ons Indië, op
Palestina, op het „vrijgemaakte" En
gels Indië, op Frankrijk, op Rusland
en Amerika. Zij zullen ons herinneren
aan de afspraken die er zijn gemaakt
tijdens de oorlog, als deze eerst maar
was gewonnen, afspraken over een be
tere wereld in geestelijke en materië
le zin. Zij zullen ons alleen maar ver
liesposten over 1947 kunnen aanwij
zen.
Geestelijke wedei'opbouw? Leest
U dan onderstaand fraais maar eens
wat we als onderschrift van een
plaatje in een onzer grootste dagbla
den aantroffen.
Hier hebben we Annetje Ley-
dekker weer eens. Links op 't
plaatje staat ze te snoepen van
't suikeren huisje van „Hans en
Grietje", dat in New Yo:rk op
haar en haar mede-reizigertjes
stond te wachten. U zult nu zo
langzamerhand wel weten, dat A-
merika een vijftal oorlogsweesjes
uit verschillende Europese landen
een vacantie in „Gods eigen land"
laat doorbrengen. De publiciteit
die aan dit feit werd gegeven, is
dermate groot, dat verschillende
kranten hebben overwogen voor
deza liefdadigheid een vaste dage-
lijkste rubriek te openen. Zoiets
als het weerbericht
Dit is geestelijke kost, die ons moet
doen herinneren aan de porlog, en die
ons wordt voorgezet op de eerste pa
gina van een der grootste Nederland
se dagbladen.
Oorlogsweesjes die dienen als re
clame-stunt voor filmsterren.
Een nieuw jaar staat ons te wachten
Zal 1948 ons weer enige meerdere
schijnwelvaart brengen en een nog
grotere geestelijke armoede? Of zal
eindelijk het besef in de wereld gaan--»
doorbreken, dat wanneer het roer niet
radicaal wordt omgegooid, wij in snel
le vaart naar de afgrond hollen.
Laten wij in 1948 op winst gaan
werken, maar dan allereerst op gees
telijke winst. Laat het zijn zoals de
d'.chter het zegt in een gezang:,
Verjaagd, o Christus, onzen slaap,
verbreek de banden van de nacht,
maak los ons uit de oude schuld,
en brengt Gij ons het nieuwe licht!
Kerstmis 1947 in (ia Wieringermeer
In een kort bestek het wel en wee
te beschrijven van het geen 1947 de
Wieringermeer bracht is een opgave
die niet gemakkelijk is. Het is voor de
polder een veelbewogen jaar geweest.
Daar is allereerst de wederopbouw
van de dorpen en boerderijen. Op de
elfde December herdenking hebben
we 'n beknopt verslag kunnen horen,
en ieder redelijk weldenkend mens
zal moeten toegeven, dat wat in de
Wieringermeer is tot stand gekomen
in het afgelopen jaar niet gering is
geweest. En toch is er een onvoldaan
gevoel. Met de grootste moeite kunnen
de woningen gereed komen. De ene
maal is het gebrek aan materiaal en
is dit probleem opgelost dan ontbre
ken de vakmensen weer. Wanneer
men zo de dorpen ziet dan krijgen
zij weer „gezicht". Het onder de kap
zetten gc.at vlug genoeg, doch het af
werken. Niettemin als wij weer oude
jaarsavond vieren, dan zullen mense
lijker wijze gesproken zogoed als alle
oud-inwoners terug zijn.
Het probleem der arbeidersvoor
ziening in de landbouw heeft hen die
er mee te maken hadden voor zware
opgave gezet. Het binnenhalen van de
oogst is dank zij het yitzonderlijke
zomerweer gelukt, gedeeltelijk me.
hulp van militairen en scholieren.
De minister van' Financiën en een
aantal Kamerleden kwamen zich op de
hoogte stellen van de toestand in de
polder
Aan branden hebben wij geen ge
brek gehad in het afgelopen jaar.
De Engelse jeugd kwam naar de pol
der in het kader van de uitwisseling.
Een deputatie uit de Wieringermeer
oezocht Walcheren.
Wij vierden de dag der bevrijding
en de geboorte van prinses Marijke
op een een onvoldane wijze, doen pao-
den daarentegen een uitstekend ge
slaagde Koninginnedag.
Veschillende middenstanders keer
den naar de polder terug, doch de
wederopbouw van nun verwoeste
panden hangt nog in de lucht. Zij
redden zich in noogevallen. Bijna al
le pakhuizen hebben hun gebouwen
hersteld of opnieuw opgebouw. Ver
schillende grote bouwwerken van de
Z.W.M., Coöperatie, hotel „Smit" kwa
men gereed of zijn in vergevorderde
staat.
Het verenigingsleven bloeit weer
welig op. Diverse nieuwe vereni
gingen kwamen hier nog bij.Wij
noemen V.V.V., de landel. Rijver, „de
Wieringermeerruiters" e.a.
Scholen en kerken werden weer in
gebruik gei omen, P.T.T. nam een
nieuw gebouw voor Techn. Dienst in
gebruik.
Ir. Dijkema werd benoemd tot Land
bouwconsulent, terwijl Ir. Wentholt
de Staatsbedrijven verliet om elders
een werkkring te aanvaarden.
De arbeidersbevolking die nog voor
een groot gedeelte buiten de polder
woonachtig is heeft geen gemakkelijk
jaar achter de rug, de kwestie der
afstanden en het vervoer is een han
dicap.
Van de zeer lange winter heeft de
polder behoorlijk geprofiteert, het
geen zeer veel plannen en bereke
ningen in de war heeft gestuurd.
Onze gemeenteraad kwam verschil
lende malen bijeen. Een van de belang
rijkste vergaderingen van dit college
mogen wij wel noemen was die waar
in het uitbreidingsplan der drie dor
pen informatief aan de orde kwam.
Elders in dit nummer geven wij
nog een kort uittreksel van de me
morie van antwoord van de minister
van Wederopbouw aan de Tweede Ka
mer betreffende de wederopbouw van
de Wieringermeer, doch wij mogen tot
besluit van dit beknopte overzicht
wel de wens verbinden dat in 1948
het overgrote deel der bevolking te
rug zal zijn.
Vijf jaar eer Wieringermeer
voltooid is
Ten aanzien van de verdere inpolde
ring van de Zuiderzee zal 't op grond
van thans nog niet geheel voltooide
studie, waarschijnlijk mogelijk zijn in
1948 een aantal beslissingen te nemen
van versctrekkende betekenis, zo
deelt de minister mede in zijn me
morie van antwoord Dp het voor
lopig verslag van de Tweede Kamer
op de begroting van het Zuiderzee-
fonds.
In de eerste plaats zal dan de uit-
eindelijke_J_vorm van de beide nog
te maken „^olders kunnen worden
vastgelegd*vaarbij met name kan
worden bei st over de in de plannen
opgenomej1 brugverbinding tussen
de Zuidoo;*,en Noordoostpolder wel
ke is geprojecteerd mede mot het oog
op het doorgaande verkeer tussen 't
centrum van net land en de noor
delijke provincies. Hiertoe zal de IJs-
selmeerarm tussen beide polders, iie
een breedte heeft van ongeveer 4 km.
plaatselijk tot ongeveer 1 km. dienen
te worden versmald. Tussen de Zuid
oost- en de Zuidwestpolder, die vol
gens deze voorlopige studie geschei
den zullen zijn door een slechts onge
veer vierhonderd meter breed ka
naal, is ten minste een brugverbin
ding in de plannen opgenomen.
Een tweede belangrijke beslissing
zal ook in de loop van 1948 kunnen
worden genomen, nl. over de vraag
of eerst de Zuidwest- dan wel de
Zuidoostpolder tot stand zal worden
gebracht.
De minister is bereid de vraag
te doen onderzoeken of het econo
misch voldoende verantwoord is een
verbinding tussen Marken en de vaste
wal als onderdeel van de latere be
dijking van de Zuidwestpolder voor
af te maken.
Wieringermeer en
N.O.-polder
Het is uiteraard zeer moeilijk het
tijdsbestek te ramen, waarbinnen de
wederopbouw van de Wieringermeer
zal zijn voltooid. Dit toch hangt sa
men met het gehele vraagstuk van de
wederopbouw van ons land, dat af
hankelijk is van verschillende fac
toren, zoals de beschikking over de
nodige deviezen, materialen en de ma
te waarin bouwvakarbeiders voor dit
werk beschikbaar zullen zijn. Met alle
hierdoor geboden voorbehoud zou een
tijdvak van ongeveer vijf jaar voor
de voltooiing kunnen worden geschat
Het staat tot dusver nog niet vast
dat ook alle particuliere gebouwen
zullen worden herbouwd. De herbouw
van deze particuliere eigendommen
wordt vertraagd door de moeilijke fi-