Gemeente Boekei (NB) m Regeringsjubileum, 700-jarig bestaan, bevrijdingsfeesten er is een goed bezet programma Er komt heel wat kijken voor Uw stembiljet in de bus glijdt! had een primeur voor Nederland! Met Olivier van Noordt DE WERELD ROND De start is al genomen Wat doen onze ex - N.S.B.ers Over 't algemeen: 't zelfde als vroeger WZS 'l Lenieweelde in West-Friesland Winkel in feesttooi Oud-illegale werkers protesteren Verkiezingen komen in zicht? Amsterdam heeft tijdbesparende wereldprimeur voor vervaardigingI van kiezerslijsten Alle gemeentenaren, jong en oud, werden röntgenologisch onderzocht Een grootscheepse propaganda op touw gezet Heeft Min. Lieftiock gebrek aan contanten Hij geelt 4 pet. korting admitaal Jacob Claeszoon Er is geeft stad, die deze zomer zó feest als Den Haag Hoe zal de residentie in dit jubileumjaar het maken? Wel de stad valt van het ene feest in het andere: men kan van een goed bezet program ma spreken! Ten eerste zijn er de lente- en bevrydingsfeesten; daarop sluit de viering van het 700-jarig bestaan aan met als hoogtjj-dagen de periode van 28 tot 31 Juli en dan komen de feesten voor het regerings jubileum. De Meiviering is eigenlijk al begon nen. Kr is een openluchtbloemen- en plantententoojistelling in het West- broekpark, waaraan vele attracties als zanguitvoeringen en concerten zijn verbonden. Het einde van deze tentoonstelling, welke tegen een zeer matige prijs door een ieder bezocht kan worden, valt omstreeks 15 Sep tember. Om dan nog enige grepen te doen: Aan de vooravond van 't bevrijdingsfeest 30 April: (verjaardag prinses Juli ana) feestavond in het Kurhaus; 2- 23 Mei tentoonstelling van werk van heden ifi Pulchri Studio. 4 Mei de her denking der gevallenen. En stille om gang aan de vooravond van het be vrijdingsfeest op de. Waalsdorpervlak- te koraatmuziek op diverse plei nen. Des avonds te 20 uur wijdings concert door het residentie orkest on der leiding van Frits Schuurman in de Houtrusthallen en een plechtig heid op het Binnenhof onder leiding van de Haagse Jeugdactie. 5 Mei: feest op Houtrust. De ge hele dag kermisvermakelijkheden, des middags worden honderden duiven losgelaten, er zijn vele attracties voor kinderen en sportwedstrijden. 's Avonds (natuurlijk ook dansen!) een ctycert op het Binnenhof en o.m. een grote fakkeloptocht naar de Sa- vornin Lohmanlaan, waar een groot vreugdevuur wordt ontstoken. Vissersvloot onder vlaggen Van 15-31 Mei is e* het jaarlijks voorjaarsfeest op de Houtrustterrei- nen, op de 18e een „extra uitvaart" 9S Zz gr^-.voiseerde Scheveningse vissersvloot. Van 19-29 Mei het inter nationaal muziekconcours door Phi- lips-radio georganiseerd. Zevenhonderd jaar stad Alles opnoemen gaat nu eenmaal niet èn dus slaan we een paar feeste lijke weken over: De herdenking van het 700-jarig bestaan der Residentie begint einde Juli en wordt o.m. gevierd met: au bades, een plechtige raadszitting, een optocht, de première van een open luchtspel, een taptoe en stadsversie- ring en feestverlichting. QUEJSNS PARK RANGERS ZEX 1 000 POND OP SCHOOLJONGENS De derde divisie-club Queens Park Rangers, die vrijwel zeker is van pro motie naar de tweede divisie, zal een bedrag van ongeveer 1000 pond be steden voor de opleiding van een 14- jarige schooljongen, Brian Nicholas genaamd, die uitgesprqken talenten heeft voor de spil-plaats. In Augus tus komt hij van school, maat hy moet 17 jaar zijn voor hij een con tract als professional mag tekenen. In afwachting daarvan krijgt hij een baantje op het kantoor van de Ran gers, die hem tevens in staat zullen stellen om tijdens het séizoen- overal inhet land wedstrijden te zien en het spel van bekende midhalves te be studeren. Daarmee is een bedrag ge moeid van naar schatting ruim dui zend pond, maar wanneer Nicholas, die fors gebouwd is en de bai trappen kan met de kracht van een volwassen man, alle beloften verwezenlijkt zal men het „een goede geldbelegging" kunnen noemen. Op 2 Aug.: groot vliegfeest op Y- penburg. Voor het gouden regeringsjubileum zijn de volgende plannen (in grote trekken) ontworpen: 30 Aug.: feestelijke opening-stads- versieringen en feestverlichting (t.e. m. 6 Sept.). 3,1 Aug.grootse huldiging van Ha re Majesteit de Koningin op de dag van haar gouden regeringsjubileum. Een aubade van 15.000 zangers uit het gehele land. Des namiddags een gouden huldigingsfeest op het Haagse Malieveld met binnen- en buitenland se deelneming. Verder tal van feeste lijkheden overdag en des avonds (mu- ziekdemortstraties Haagse gezelschap pen, groot vuurwerk enz.). Voor de eerste September is er ook een pro gramma, dat klinkt als een klok. Lest best: het jubileum In deze opsomming zijn nog niet opgenomen de afzonderlijke feesten in de stadswijken, waarvoor het jubi leumcomité een* speciale organisatie in het leven heeft geroepen. Verder komen nog in het sportpro gramma voor: een internationale voetbalwedstrijd, handbalwedstrijd, motor-wielerwedstrijden, en bóks- rugby-, hockey-, roei-, kaats-, volley- bal-, Zwem-, korfbal- en honkbalwed strijden. Een der hoogtepunten van <*e vieringen zal het op het Binnenhof te houden openluchtspel „Het won derlijk uur" worden. .Wel, als na dit alles, in de herfst, de Hagenaar nog niet dood-moe is, dan is hij van een taai ras! Ongeveer 60% van de vrijgelaten politieke delinquenten in Nederland staan'Ünder individueel toezicht. Er is echter een grote groep de z.g. tribunale gevallen die niet onder toezicht staan; daardoor wordt het moeilijk een globaal overzicht te krij gen van wat er van alle voormalige N.S.B.-érs is geworden. Voor zover zij onder toezicht staan kan echter gezegd worden, aldus mr. W. E, No- ach, een van de „Toezicht"-directeu- ren, dat het grootste gedeelte weer terag i$ in het oude beroep. De bedrijven maken over het alge meen geen bezwaren tegen de te werkstelling van politieke delinquen ten Om wrijvingen te voorkomen wordt de vrijgelaten N.S.B.-er soms een verblijfsverbod voor een stad of een bepaald stadsgedeelte opgelegd, omdat het vooral in het begin nogal eens is voorgekomen, dat een politie ke* delinquent bij zijn thuiskomst door de buurtbewoners met een pak slaag werd ontvangen. De meeste moeilijk heden ondervindt de stichting bij haar pogingen intellectuelen onder de N.- S.B.-ers weer aan werk te helpen. Artsen, advocaten en journalisten die van de uitoefening van hun beroep zijn uitgesloten, passen slecht in een nieuwe werkkring. Ook oudere men sen komen moeilijk weer aan het werk, terwijl vele jongeren een vak moeten' leren of omgeschoold moeten worde*. 'Ook de vele ontwrichte hu welijken vormen een groot probleem. Afstammeling van ^Klva zal tentoonstelling t.o.v. ,,Vrede van Munster" bezoeken Tijdens een tentoonstelling ter her-, denking van de Vrede van Munster 16481948 zal te Delft de oudste ge- schreven tekst van het WilhelmuS worden geëxposeerd. Het is 'n prach tig geschreven handschrift, versierd met afbeeldingen van de ruiters van 's Prinsen regiment, dat eens toebe hoorde aan de Mechelse Rederijkers- kamer. Het is nu in het bezit van de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, die hef voor de duur van de tentoon stelling in bruikleen heeft afgestaan. Een interessante bijzonderheid is dat de tentoonstelling bezoek zal krijgen van een afstammeling van de: Hertog van Alva. Het is de Hertog: Berwick y' Alva, die langs vrouwelij ke lijn van Alva afstamt. Deze Her tog, één der rijkste van Spanje, men herinnert zich nog de schitte- rende bruiloftsfeesten van zijn doch ter met 3000 gasten stuurt voor1 de tentoonstelling een drietal onbe kende portretten van de in ons land eens zo gevrêesde Hertog van Alva. WERKLOOSHEID WERD IN MAART MINDER Blijkens het C.B.S. kwamen in Mrti '44 arbeidsgeschillen voor, waarbij 3637 werknemers betrokken waren« en waardoor 45.567 werkdagen verlo ren gingen, waarvan 38.557 by del bouwnijverheid en aanverwante be-i: drijven. In Februari kwamen 22 ge-; schillen voor, waarbij 2535 werkne-i mers betrokken Waren en daardóor| 23.462 werkdagen verloren gingen. In Maart werden 26.800 geheel werk lozen geregistreerd tegen 36.000 in Februari. Het aantal wachtgelders was groot 1700 (3400) dat der gere gistreerde DUW-arbeiders 16.300 (24.200). 70 JAAR GETROUWD Op Dinsdag 27 April a.s. zullen de 93-jarige Egbert Veen en de 92-jari- ge Jantje van der Heide in Zuidveen bij Steenwijk de dag herdenken, dat zij voor 70 jaren in het huwelijk tra den. De beide oudjes, die nog een goede gezondheid genieten, zullen op die dag door hun dorpsgenoten ge huldigd worden. De burgemeester van Verona, Fe- deli, een Nenni-socialist, is afgetre den uit protest tegen het resultaat van de verkiezingen. Onlangs heeft de Raad van Beroep voor de Perszuivering de directeuren en redacteuren van het „Nieuwsblad van het Noorden", een blad, dat ge durende de oorlog bleef verschijnen, vrijgesproken o.m. op grond van be scherming aan personeel en bedrijf. Tegen deze uitspraak hebben de oud- illegale werkers van Groningen, in de G. O. I. W. verenigd, thans een klemmend protest aangetekend. In een motie, gezonden aan de regering en de Raad van Beroep, noemen ztj de uitspraak een „verraad jegens die kranten-directies en redacties, die ge weigerd hebben de landsverraderlijke Duitse stukken op te nemen", Volkstellingen en verkiezingen zijnll ponskaartenstelsel. «Indien van elke twee gebeurtenissen, die voor de se- jl stemgerechtigde een ponskaart aan- cretarie-afdelingen van het bevol-j burgerlijke stand een volledige pons- kingsregister in de grote gemeenten! kaartencollectie is. Het vervaardigen een enorm werk betekenen. Een volkstelling wordt normaal slechts eenmaal in de tien jaar ge-* houden, doch gewoonlijk staan er drie verkiezingen per vier jaar op hef'' programma. Hst spr- kt vjmzelf, <1 r de inrichting der lokaliteiten, de De- zetting der stembureaux, het gereed maken der fbrmulieren, enz. zware ei sen stellen aan het organisatievermo gen der leiders en de werkzaamheid van het personeel. Telkenmale wan neer de 500.000 stemgerechtigden van bijv. onze hoofdstad moeten worden opgeroepen om aan hun nationale plicht te voldoen, moeten een gelijk aantal namen, adressen, geboorteda ta en volgnummers op lijsten worden gebracht. Vroeger werden de uittrek sels uit de kiezerslijst getypt Met het controleren en verbeteren hiervan vorderde het werk in Amsterdam 10.000 man-uren; dat is voor één man ruim 208 Weken van 48 uur. Na tal van mogelijkheden te heb ben onderzocht, is nu als de meest bruikbare methode uitgekozen het Gestart voor 1000 mijlen' Vier kleine, maar *dappere scheepjes, sleepbootjes van nog geen 25 m. lengte, zijn vertrok ken van Rotterdam naar Indo nesië. Gestart voor de weder opbouw op een duizendmijlsreis Zij zullen ginds materiaal-lich ters verslepen. van een ppnskaartencollectie, be staande uit 500.000 stuks, zou met be hulp van 10 machines toch nog een half jaar duren. wezig is, kan men met behulp van en tabeHeermachine in 170 uur een uittreksel van de hele kiezerslijst ma ken. Dat is dus een aanmerkelijke be sparing aan tijd én arbeidskrachten, doch deze besparing kan echter eerst bereikt worden, wanneer er aan de Het is daarna één der hoofdambte naren van het bureau voor organisa tie en efficiency van de gemeente Am sterdam, de heer A. Vos, gelukt „marksensing" toegankelijk te mak'en voor alpliabetische gegevens.' Tot nu toe kon men slechts cijfercombinaties daarmee in gaatjesgroepen omzetten. Alle gegevens, die op de normale ponskaarten van het bevolkingsregis ter voorkomen, worden volgens het systeem van de heer Vos „vertaald" in een aantal stelselmatig op een Hol- lerith-kaart aan te brengen potlood strepen. Deze kaarten worden ver volgens eenmaal nauwkeurig gecon troleerd en mechanisch worden ten slotte de strepen in gaatjes omgezet. De Hollerith-machine vertaalt de gaatjes weer terug in cijfers en let ters met beduidend grotere snelheid dan de beste typisten bereiken bij het overtypen der persoonskaarten. Hierdoor heeft de gemeente Am sterdam een primeur voor geheel Eu ropa, voorzover kan worden nage gaan zelfs voor de gehele wereld. Op het ogenblik is een 70-tal ambtena ren bezig met het omvangrijke werk het prepareren van de kaarten voor de ponsmachine uit te voeren. Een riovum in de T.B.C. -bestrijding Vorig jaar kwamen schoolartsen te Boekei (N.B.) tot de ontstellende ontdekking, dat niet minder dan 47 pet. der kinderen bij het onderzoek op tuberculose positief reageerden. Normaal is 10 tot 15%. Een duidelijke oor zaak voor dit abnormaal hoog percentage besmettingen kon men niet aan wijzen. Er was maar één middel op: de gehele bevolking aan een grondig longonderzoek te onderwerpen. Dat zou veel tyd, veel moeite, veel geld kosten. Welnu er zat niet anders op en men ging er toe over. De commissie zal in het bijzonder gebruik maken van de resultaten, welke zijn bereikt door de onder voor zitterschap van Dr. A. Querido staan de particuliere „Studiecommissie in zake het vraagstuk der onmaatschap pelijke gezinnen". Maar tenslotte kwam men er. Dé definitieve uitslag zo er een komt kan nu afgewacht worden. In elk geval, de gemeente Boekei kan zich ér op beroepen de eerste gemeente te zijn geweest in Nederland, die al haar onderdanen op de gevreesde tuber kelbacil heeft laten onderzoeken! Het gemeentebestuur richtte zich in een circulaire tot de bevolking; in samenwerking met de inspecteur voor volksgezondheid 'te Breda en de dis trictsleider van het consultatiebureau te Helmond ging men t'ot een groot scheepse propaganda-actie over. Vergaderingen werden belegd, filmp jes én lantaarnplaatjes vertdond om de bevollung met het denkbeeld van een algemeen onderzoek vertrouwd te maken. Plaatselijke artsen, standor ganisaties en de R.K. geestelijkheid werkten allen mede en in het begin van deze maand werd de proef pp de •som genomen. Kleedhokjes van coulissen en gordijnen Het technische gedeelte werd uit gevoerd door de dienst rontgenolo- gisch borstonderzoek van de Konink lijke Landmacht, die met een team van 11 man naar het peeldorp kwam. De foto's werden aan het; einde van iedere dag naar de röntgejngroep in Utrecht gebracht, waar ij ontwik keld en bekeken zijn. Het voorberei dende werk was niet gemakkelijk. Het enig bruikbare gebouw bleek het R.K.-parochiehuis in Boeket te zijn. Met behulp van toneelcoulissen en gordijnen werden kleedhokjes geïm proviseerd...- Een week heeft men no dig gehad om de ongeveer 40.000 in woners van de gemeente te fotogra feren. Zonder tegenstrubblingen. ging het niet altijd, want toen de mannen, en vrouwen van het tehuis voor ouden van dagen in het voor hun vreemde toestel moesten stappen, trokken ve len angstige gezichten. REGERING STELT PREVENTIEVE BESTRIJDING VAN De Minister van Justitie heeft een commissie ingesteld, welke tot taak heeft het ontwerpen van regelen van burgerlijk recht, teneinde in het bij zonder mét het oog op de preventie ve bestrijding van de criminaliteit de mogelijkheid te openen gezinnen onder toezicht vte stellen, die zedelijk en maatschapelijk verworden zijn en aan gewezen zijn op overheidssteun of op zedelijk of maatschappelijk ontoelaat bare bronnen van inkomsten. Het -ministerie van Financiën, heeft medegedeeld, dat een regeling is vast gesteld inzake het verlenen van kor ting bij vervroegde betaling van aan slagen in de „vermogensheffing in eens". Deze korting wordt alleen verleend indien uiterlijk op de vervaldag van de eerste térmijn, de tweede en 'derde termijn van de aanslag, geheel of ten dele,' wordt voldaan met vrij geld, met voor betaling aangewezen staats obligaties of met inschrijvingen in dé grootboekender nationale schuld en in het grootboek 1946. De korting bedraagt 4% 's jaars en gaat in op de dag van betaling. Voor betalingen, die plaats hebben na dat de eerste termijn van de'aanslag reeds is verschenen, wordt echter geen korting toegestaan. VIER MANNEN ZULLEN Dit ARS DOOR ZUID AMERIKA TREKKEN De ontdekkingsreiziger Armand De- nis, van oorsprong Belg, is uit Mia mi vertrokken voor een moeilijke en gewaagde tocht. Denis wil name- lijk dwars door Zuid Amerika trek ken en wel van de hoofdstad van E- cuador naar Rio de Janeiro. Hemelsbreed bedraagt deze af stand 4800 kilometer. Denis wordt op deze tocht vergezeld door zijn twee lingzoons Armand en David en door de cameraman Leroy Philipps. Denis zal daarbij door de wildernis der A- mazone trekken en door het gebied van de Matto Grosso, één van de weinig bekende streken der aarde. Het tragische lot van vice Rond het jaar zestienhonderd, toen de ondernemingsgeest van de Hol landers seliïer geen grenzen kende en hiin kleino houten schepen overal heen trokken om handel te dryven om onbekende gebieden te ontdekken, zwalkte een vloot van vter Hollandse schepen op de Oce aan, onder bevel van de admiraal Olivier van Noordt. Talloze jon gens hebben genoten van de avon turen, die Van Noordt en zijn mannen beleefden, beschreven in spannende jongensboeken. Veelal wordt in die boeken echter de avontuurlijke en romantische kant van het zeemansleven in de Gouden Eeuw sterk naar voren gebracht en heeft de schrijver weinig of geen re kening gehouden met de ontzaglijke moeilijkheden, waarmee de pioniers der zeeën hadden te worstelen. "Hoewel deze tocht nog niet eens een groot aantal mensenlevens heeft gekost en de meesten na enkele ja ren omzwervens weer in het vader- land terugkeerden, schuilt er in de befaamde tocht van Olivier van Noordt, die als eerste Nederlander om de Zuidelijkste punt van Zuid-Ame- rika heenvoer, een diepe tragiek. De vloot bestaande uit de schepen Mauritius, Hendrik Frederik, de Hoop en de Eendrachtstond onder bevel van de admiraal Olivier van Noordt, terwijl als vice admiraal op trad Jacob Claeszoon. Twee mannen, die elkaar reeds jaren lang keildennen dik bevriend waren. Er ontstaat onenigheid Waren dus de voorwaarden aanwe zig voor een gezonde samenwerking, dooi een noodlottige samenloop van omstandigheden werd de verhouding tussen deze twee zeer vertroebeld. Is het mogelijk, dat Jacob Claeszoon zelve admiraal had willen worden? We moeten er naar gissen. Het jour- naai spreekt er niet over. Het is in zeer sobe're bewoordingen gehouden, maar er is slechts weinig fantasie voor nodig, om de'ware toedracht dei gebeurtenissen te zien. Voor de kust van Brazilië lag de vloot en wilde aan land gaan om verversingen in te nemen. Er ont stond echter een gevecht met De Portugezen, die destijds de haven van Rio de Janeiro in bezit hadden en zonder te fourageren moest de vloot weer opbreken. Onbekende eilanden moesten nu voor aanvulling' zorgen, wat maar zeer matig ver liep. Een schip, de Eendracht werd lek en zo moest de vloot,die in de winter de Straat Magellanes niet kon doorkomen wegens het ruwe klimaat naar het eiland Sint Helena varen om daar provisie in te nemen en de nodi ge reparaties te verrichten. Sint Helena. Klein eiland, midden in de Oceaan, met een kaart die nog allerminst nauwkeurig ge noemd kon worden en met de be perkte hulpmiddelen van die tijd, te vinden was echter een zware opgave. Eerger nog, het -was een zaak van leven en dood. Aan alles begon op de schepen gebrek te ko men. Voedsel en drinkwater raak ten op, de scheurbuik teisterde de bemanning^ Voer men het eiland voorbij, dan was redding byna niet meer mogeiyk. In die omstandigheden wordt een scheepsraad gehouden, waaraan alle bevelhebbers deel namen, teneinde te beraadslagen over de zekere koers. Velen weifelen, Ook de admiraal Oli vier van Noordt. Slechts een positief. Dat is de Vice Admiraal. Precies weet hij dij koers aan te geven. West moeten ze varen. Van Noordt'twijfelt, maar Jacob Claesz is zo zeker in zijn beweringen, dat Van-Noordt teif slot te die koers houdt. Helaas is de koers niet de juiste geweest, De dood lacht hen toe. De hoop wordt reeds opge geven, maar ten slotte slagen .ze er heeft een vreselijke tijd doorgemaakt, in om een paar kleine eilandjes te bereiken, waar ze kunnen opsterken. Wantrouwen. De vice Admiraal, Jacob Claesz Hy verwyt zich zelf dagelijks dat hij de verkeerde koers heeft aangege ven. Wat erger is, hij verdenkt de admi raal er van, dat deze de juiste,koers geweten heeft, maar opzettelijk zijn advies heeft opgevolgd, om hem een slechte naam bij het scheepsvolk te geven. De stuurman Buitenweg, "de boze geest, wakkert deze gevoelens meer en meer aan. Terwijl nu de schepen na lange tijd op de eilanden te heb ben vertoefd, hun reis rond Zuid- Amerika weer aanvangen, op de oce aan dobberen en telkens worstelen om tegen de sterke stroming in de straat in te komen, groeit by de vice admiraal de wrok meer en meer aan. Ten slotte ziet hij' in Olivier van Noordt zijn persoonUjke vijand en biyven conflicten niet uit, Meerma len poogt Van Noordt nog de verzoe nende hand toe te steken, maar alle pogingen falen. Muitery. Feller en feller stookt de stuurman Buitenweg zijn vice admiraal op. En jammer, genoeg "geeft Jacob Claesz gehoor aan de inblazingen. Openiyk weigert hij een reserveanker af te staan, al3 de Mauritius er twee ver speelt. Weigert in de vergadering van de scheepsraad te komen. Hij wil terug naar het vaderland. Hij voelt zich ziek van ellende en ten slotte komt het zo ver, dat de Vice admiraal op eigen houtje met zijn schip naar Holland terug wil varen. Dat is het einde. Het scheepsrecht wordt in werking gesteld. 'De vice ad miraal wordt voor de krygsraad ge daagd. - In de lage scheepskajuit staan nu deze twee mannen tegenover elkaar. Twee mannen die jaren lang met el kaar in" vriendschap hébben geleefd en die tal van gevaren hebben getrot seerd. Jacob Claesz, verbitterd, vol wrok, ui toch de zwakkere en Olivier van Noordt, die de mefttaliteit van zyn oude vriend niet kan begrqpen.^ Streng is de tucht en onverbjddellijk het vonnis. Jacob Claesz, Vice admiraal zal op een onbewoonde plaats van boord worden gezet met niet anders by zich dan een brood en een kruik wyn. Aldus geschiedde het. Op een woest eiland, in een onherberg zaam oord, waar de grimmige na* tuflr byna geen plantengroei toe liet, werd hy aan wal gezet. Is hy de hongerdood gestorven? Is hy door de wéinige wilden die er huisden om het leven- gebracht^ Heeft hij in arren moede de hand aan zich zelf geslagen? Niemand die het weet. De vloot zeilde verder. Aan boord stond de bemanning en staarde met schrik in het hart de landwaarts in- strompelende figuur na. Verder moes ten ze.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Herrijzend Wieringermeerland | 1948 | | pagina 3