NIEUWE
1861
fjeföcr, JTteutoeÖtep
WiffemsoorÖ, m,v
Eerste Jaargang.
WOENSDAG
11 SEPTEMBER.
J[3 30.
VAN
DEN
Abonnementsprijs per kwartaal ƒ1.30.
Franco per post//1.50.
Verschijnt WOENSDAG en ZATÜRDAG.
Brieven franco aan den Uitgever
S. 6ILTJES
Prijs der Advertentiën 10 Ct. per regel,
behalve 35 Ct. Zegelr. voor elke plaatsing
Een blik op den toestand van Enropa.
II. NEDERLAND.
Vervolg van N°. 28.)
In een vorig nommer dezer Courant vestigden wij reeds
de aandacht onzer lezers, op de gelukkige omstandigheid, dat
terwijl in gansch Europa eene groote spanning heerschtdat
terwijl, zoo als de staatkundigen zeggen ons werelddeel op
een vulkaan staatdie elk oogenblik kan losbarstende rust
en welvaart in ons land ongestoord blijven.
Wat is hiervan de reden? Hij die zich voorstelt deze
vraag te beantwoorden, mag zich niet bepalen tot den toe
stand van het oogenblik; de toestand toch van. een volk
kan daaruit niet beoordeeld worden, want deze hangt af van
zijn verleden, van zijnen vröegeren regeringsvorm, van vroeger
verkregen regten en gewoonten.
Eene der groote redenendie er toe bijdragen hm de rust
in ons vaderland te bewaren, is de groote mate van vrijheid
die er altijd geheerscht heeft, die er reeds een regt ge
worden was toen de meeste staten nog in eene meer of min
dere mate in onderdrukking verkeerdenterwijl het als zeker
mag worden aangenomen de boeken der geschiedenis be
vestigen het dat de spoedige invoering van het protestan
tisme, de groote verbreiding en bijval van de leer van
Luther, daarop een' onberekenbaren invloed heeft uitgeoe
fend. De aaneensluiting die er noodig wasom een klein
volk te doen zegevieren over den beheerscher van het groot
ste deel van Europa e.n Amerika, de krachts-outwikkeliug
en volharding die vereischt werden, om zich met geweld te
onttrekken aan de dweepzieke vervolgingen en ijselijke gru
welen, die er in den naam der kerk plaats grepen, moesten
reeds in de eerste tijden 6611' band vormen tusschen een ge
deelte des volkswelke niet ligtelijk te verbreken zoude wezen.
Zoo reeds begon Nederland zich vroeg te ontwikkelen;
meer verdraagzaam dan andere, volkenplukte het de vruch
ten van de onverdraagzaamheid van deze. Huizende en
duizende kunstenaars, fabriekanten, geleerden enz., verspreid
den zich door ons land en Engelandnadat Lodewijk XIV
het Edict van Nantes herroepen en de Protestanten uit zijn
land gebannen had, maar deze bragten daardoor nijverheid
en vertier in deze gewestenen weiden dus ook herbergzaam
en vriendschappelijk opgenomen.
Toen de Fransche staats-omwenteling de geheele kaart
van Europa veranderde, toen nieuwe begrippen in plaats van
de oude begonnen te heerschen, kon ons land, reeds door
inwendige partijen geschokt, niet van vreemden invloed vrij
blijven, en deze moest de verdeeldheid nog meer aanwak
keren, te meer daar de ontevredenheid minder was gerigt
tegen den Stadhouder dan wel tegen Engeland.
Welke de uitslag van het inroepen van Fransche hulp
geweest is, weet iedereen, hoewel men bijna met zekerheid
zeggen kan, dat al ware die bijstand niet ingeroepen, dooi
de uitgeweken Batavende Fransche troepen ons land toch
'zouden hebben vermeesterd, omdat zij zich meer lieten leiden
door het regt van den sterksten dan door regtvaardigheid
en billijkheid.
Wij zullen thans geen blik werpen op het tijdstip van
geweld en overheersehing dat volgde; de handhaving van
het continentaal-stelsel vernietigde, onzen handelonze vloot
was verloren, onze koloniën waren door Engeland in bewa
ring genomen, (doch de kronkelende politiek van dat rijk
vergat later een groot gedeelte terug te geven)de vrijheid
was onderdrukt, niemand durfde schrijven of het moest het
gouvernement welgevallig zijn.en terwijl de Prins van
Oranje in Spanje streed onder de vanen van Wellington
tegen den onderdrukker des vaderlands, werd ons land
herschapen in een Fransch wingewest.
Wie zal het Ilollaudsch bloed bepalen, dat de inlijving-
bij Frankrijk aan ons volk gekost heeft? Wie telt de lijken
der Hollanders bij Smolensko, den Borodiua, de Berisina,
- Mak)-J-aroslawetz enz? Hoevelen bevroren er in de onover
zienbare ijsvelden van Rusland, of vonden een' verschrikke-
lijken dood door de knuppels en zeissen der boert-.u En
is het dan te verwonderendat de volken strijdendedoor
geweld gedrongenonder vreemde legioenenvoor eene zaak
die tegen hun vaderland gerigt was, is het dan te verwon
deren vragen wijdat Europa juichte toen het vernam dat
de groote overwinnaar, de groote veldheer onzer eeuw, alléén,
vlugtend en overwonnen uit Rusland was teruggekeerd. Is
het niet natuurlijk, dat zoodra de mogelijkheid van slagen
zich slechts in het verschiet vertoonde, het Fransche juk
werd afgeworpen, en de Prins van Oranje uit Engeland
teruggeroepen En is het dan te verwonderendat de
Hollanders, die (volgens Thiers) niet tot de beste en ge-
oefendste soldaten behoordenzoo lang zij in Rusland onder
de Fransche banier streden, in de vlakten van Quatre-Bras
en Waterloo, ouder het wapperen der Nationale vlag, won
deren van moed en dapperheid verrigtten. Worclt vervolgd.)
jpaïittcft £>litï5i0t.
Het nieuws van den dag is en blijft onbelangrijk, omdat
er in den algemeenen toestaud van Europa weinig veran
dert en zoo de zakendie op dit oogenblik ons werelddeel
bezighouden al vooruitgaan, geschiedt zulks op eene zeer
langzame wijze.
Het heeft opzien gebaard, dat terwijl berigten ons ver
zekeren dat de betrekkingen tusschen Frankrijk en Spanje
op een' goeden voet zijn, en zelfs Spanje eene naauwere
verbindtenis met dat rijk tracht aan te kuoopende aarts
bisschop Clarct, biechtvader der koningin, onlangs in eene
preekten aanhoore der koninklijke familie over den toe
stand handelende, waarin de Paus verkeert, de verantwoor
delijkheid daarvan op den Keizer geworpen heeft, dien hij
allerlei min vereerende bijnamen gaf. Napoleon lil zeide
hij 0. a.gaat zijn verderf te gemoeten zal weldra in den
aan zijne voeten geopenden afgrond geworpen worden.
Reeds in ons laatste nommer meldden wij dat ten g-e-