3f|ii0C5onbcn J&tultftetn
Frankrijk en zijne keizers zijn door de Spaansclie
Cortes niet gespaard. De heer liivero noemde het een
diefstal, dat het 280 millioen realen van Mexico cischte,
hetwelk slechts 13 millioen realen schuldig was. De heer
C'oello zeide, dat Louis Pfiilippe door, voor den hertog van
Nemours den troon van België van den hand te wijzen
zich veel grootcr betoond had dan Napoleon I, die overal
tweedragt en oorlog zaaide, om de leden zijner familie op
de onderscheidene troouen van Europa te plaatsen. Ook
heeft dezer dagen in een onzer schouwburgen eene anti-
Pranschc manifestatie plaats gehad. In zeker stukje kwamen
de volgende regelen- voor
Porpue el cielo clestini
Para gastar Napoleones
Al nolle pweltu espanhol.
(daarom heeft de hemel liet edele Spaansche volk opgedra
gen de Napoleons—vijf-flankstukkendie in Spanje zeer
veel gebruikt worden te verslijten, te verbruikente ver
nielen), en toen de komiek die met bijzondere nadruk voor
droeg, barstte het publiek in luide toejuichingen uit en
bisseerde.
De Amerikaanschc Christenen, thans tegen elkander
strijdendekoopen het gebeente op van hen die sneuvelden
en vervaardigen daaruit drinkkoppenmesseuheftenzwcep-
stcelen, knoopen, enz. enz., en die voorwerpen brengen
groote sommen op. De Zuidelijken geven voor den schedel
van een ordinaireu Yankee f 25 en voor dien van een lieer
f 250. Hoe laat is het toch op de groote klok der beschaving?
De Oostenrijksche commissie heeft in der tijd aan
gekondigd dat door haar op de Londcnsche tentoonstelling
zou worden gezonden een //spreekmachine", dat even, als
eene muzijkdoos iugerigt,iedere redevoering geregeld zou
uitsprekendie op de rol was geplaatst. Natuurlijk werd
deze machine met groote belangstelling te gemoet gezien
vooral door Ministers, die dikwijls moeten spreken, doch
nog meer door hen, die als zoodauig niet kunnen spreken.
Daily News zegt thans, helaas! dat de commissie zich ver
gist had en dat men had bedoeld een zing-machine.
De brandstichtingen die thans te St. Detersburg aan
do orde van den dag zijn, verwekken bij de Engelsche
kooplieden groote onrust. De Birmingham Daily Oazetle
deelt heden een brief mede van een handelaar uit Peters
burg aan een zijner vrienden te Birminghamals volgt
//12 Junij. Ik heb uwen cargadoor te Huil gelast, de hem
ter verlading gezondene goederen terug te houden, daar ik
het bij de tegenwoordige omstandigheden niet geraden acht
ze naar hier ie verladen. Gij weet zonder twijfeldat onze
stad op verscheidene plaatsen in brand gestoken is en dat
zelfs een der grootsta handelshuizen tot aan den grond toe
is afgebrand. Alle zaken staan stil cn velen zij geruïneerd.
Het is derhalve niet raadzaam uitzendingen naar hier te doen.
Te Ufl'elte gaf eene hoog bejaarde vrouw onlangs aan
den nieuwen docter '1\, den volgenden raad: Mijnheer! als
go bemind wilt worden in de gemeentestel dan uwe reke
ning niet te hoog.
De twee kinderen van den generaal York, de twaalf
jarige Hendrich en de zesjarige Louis, hadden eens naast
het vertrek huns vadersles in de geschiedenis. De generaal
hoorde hoe hun onderwijzer de geschiedenis vertelde van
Mucius Scevola, die de hand in 't vuur stak. Nadat de les
geëindigd was, sprak de vador met zijne zonen over Scevola
en diens heldenmoed en vroeg hun wat zij in hetzelfde geval
zouden gedaan hebben. Zij antwoordden dat zij desgelijks
zouden gehandeld hebben. Dan zal ik zulks onderzoeken,
sprak de vader, en hij nam een stuk papier, lag het op de
hand van Hendrich en stak het in brand. De knaap kromp
ineen van pijn en na het einde der beproeving verklaarde
hijmet tranen in de. oogendat het hem nooit zoude be
rouwen. Dezelfde operatie werd nu bij den kleinen Louis
aangewend, die volkomen met de gevoelens zijns ouderen
broeders overeenstemde.
Een vriendelijk woord van den correspondent van het Geneeskundig
gestichtvoor minderjarige Idioten aan mcuschcn met gezonde
hersenen cn zilver in de beursten behoeve van hersenkranken.
Ik verheug mij bijzonder, dat de Hoofdcommissie tot stichting van ecu
gcdcnktcekcn van J. van den Vondel reden heeft gevonden om mij te
schrijvendat de sub-commissie alhier zich wakker gekweten heeft. Die
dank komt cigentlijk onze vricuden toedie haven bode een stuk zilver in
de hand gaven. Minder, vrees ik, zal de hoofdcommissie van ecuo inrig-
ting, laat mij 't maar zegger.van cou nog tccdcrdcr belangdan het 6tichten
vau een monument, tevreden ziju over mij, haren agent alhier. Maar
kan ik het helpen, als ik hier cn daar een jaarlijks verslag, dat er zoo
goed uitziet met ecu bewijs van deelneming toezend en ik ontvang het stuk
iu blanko terug. Liefde wil niet gedwongen zijn, maar zegt toeh bet oude
spreekwoord: die aanhoudt, wint. En zoo kom ik dan ook weder terug,
cu zeg tot ecu ieder, die gezonde hersenen in 't hoofd cu een goed hart
heeft. Kom over en help. Gy die in welvaart leeft, eu bij 'taanstaande
jaarlijksck volksfeest voor geen kostbaren avond terug deinstlaat of voor
ééns, of cu waarom zoudtge niet^-jaarlijks een stuk zilver, zoo groot
en zoo veel gij zelf wilt uit de hand glijden, om ongelukkiger»die naau-
welijks bcscfléu wat welvaart zij, tot den toestand waarin zij zich geestelijk
en zedelijk bewust worden, op te voeren. Gij, statige Matrone, eu gij
liefdevolle jonge dochter, zie uwe spaarpot eens na of er niet wat afkan.
Ilc weet wel, vrouwen ziju zuinig, maar ook juist daarom is niemand mild-
en weldadiger dan de vrouw wier leven geveu is. Onderwijzers wicn het
wel gaathet ouderwijs van hersenkranken moet u bijzonder ter harte gaan
Zal ik mij aan overdrijving schuldig maken indien ilc reken op de liefde
van mannenwier eervolste titel moet zijn, als men ze kindervrienden
noemt.
Ik zal de redactie der heide hier verschijnende weekbladen verzoeken
mijne opwekking tot U, mijne plaatsgcnootcn te brengen, en tevens do
circulaire van liet Hoofdbestuur ccnc plaats te guuneu. Daarna zal ik die
circulaire hier cn daar aanbieden, eu ze terug komen lialcu, hopende eene
dergelijke voldoening te smaken als bij dc vondelszaak. Mogt ik een wcl-
willcuden meuschenvricnd vergeten, het zij hem niet ten spoorslag om mij
tc vergeten.
Helder 23 Junij 18G2. J. H. SONSTRAL.
Op den l-tdcn Mei 1855 werd te s'- Gravenhago eene school geopend voor
jcudige Idioten. Het wasvoor velen onzer Laudgcnooten een vreemd, ja,
bijna ongerijmd voornemen, opleiding en onderwijs te geven aan ongclukkigcu,
wier verstandelijke vermogenszoo zij al niet geheel ontbreken, toch stomp,
dof en onvatbaar, of verwilderd en ontembaar zijn, wier ligebaams-cn ziels
toestand zelfs het gewennen aan orde eu tucht schijnt te verbiedenaan
kinderen, met één woord, die tot nu toe steeds opgrocideu als liet gedierte
des vclds etcude; drinkende, slapende, cn alleen gekoesterd door de ecnige
zorg op aarde die geen loon geen vruchtgecnc wederliefde zelfs behoeft
om onveranderlijk hare kracht te bewaren de moederliefde.
Toch was de zaak niet zoo nieuwals zij hier le lande den mcestcu toe
scheen. Duitschland en Engeland vooral bezaten reeds hunne Idiotcn-Gc-
stichtcn cu de ondervinding had er liet bewijs geleverdhoe veel ccno
aanhoudende liefderijke zorg cn geduldig doorgezet onderwijs gesteund
door eene doelmatige geneeskundige behandelingook voor deze ongclukkigcu
doen kan, vooral wanneer zij iu jeugdigen leeftijd worden opgenomen.
Onze Idioteuschool werd dan, niet naar het model van ceuigo buitcnland-
sche maar naar eigen studie en op de grondslagen van ons lager onder-
wijs opgerigt. Hare Majesteit ouze geëerbiedigde Koninginmet dergclijko
Instellingen in Duitschland en Zwitserland naauwkeurig bekendschonk ons
edelmoedig de daartoe bcnoodigdc gelden. Nadat dc Dagschool dc uitvoer
baarheid der zaak bewezen bad vroegen wij met volle vrijmoedigheiddo
som vau ƒ40.000 aan het rijke cn weldadige Nederland, dat ziel» reeds in
zoo vele Gestichten voor armen weezen cn oudenverwaarloosden
blinden eu doofstommen een eerezuil licoft gesticht. Bijna ƒ22,000
ontvingen wij aan giften, ƒ8000 renteloos voorschot; eu ofschoon niet ge
heel aan onzen weusch voldaan wasmeenden wij dc uitmuntende gelegen
heid tot aankoop van een uitgestrekt terrein in het midden vau 5s Graven-
hage niet tc moeten laton voorbijgaan. Hare Majesteit nam welwillend den
titel van Beschermvrouw aan cu onze stichting werd 1 Jauunrij 1858 ge
opend nadat zij als Geneeskundig Gestichtvolgens de wet was erkend.
Iiitusschen bleef dc Dagschool daarmede nog steeds vercenigd. liet getal
kinderen nanv gedurig toe cu bedraagt thans ongeveer 35 iucu 25 buitcu
liet Gestichtterwijl ruim zoo velen ons reeds hebben verlaten sommigeq
geheel voor zich zelvehunne betrekking en dc maatschappij geredandereu
merkelijk verbeterd.
Ook bij den inwendigen gang van schoolonderwijs cn gcstichts ver pleging
mogten w ij ous over gedurigen vooruitgang vaak naar harde en ondankbare
ondervinding verheugen, Vooral ous talrijk personeel werd daardoor ge
vormd cn gelouterd. Onze drie uitgegeven Jaarverslagen behelzen hierom
trent de nadere bijzonderheden. Eu toch heeft de zaak nog steeds liaro
eigenaardige mocijelykhcdcn. Tc weinig w orden ons pog altoos de kinderen
van welgestelde laudgcnooten toevertrouwd;—te weinig die jougcliedcii; bij wie
de ziekelijke toestand van hcthcrscnlcven in ligtcrcu graad aanw ezig, en dus eer
geneesbaar isen te spoedig worden vele kinderen w eder terug geno
men. Maar ook deze bezwaren hopcu wij meer cu meer te overwinnen
naar mate liet vooroordeel wijkt, dat nog altoos het woord Idioten (iu den
zin ouzer Stichting eenvoudig Hersenkranken) aankleeft.
Grootcr zijn de bezwaren vau linautièelen aard. Waren de Giften tot de
eerste oprigting aanzienlijkzij moesten tcch nog worden aangevuld door
rcntelooze Voorschotten, die later zouden worden afgelost, cn door
op ons pand eene Hypotheek tc nemen van ƒ7000 die ons met intrest
bezwaard. Daarbij is de verpleging van onnoozcle of krankzinnige
kinderen aan wier ontwikkeling of genezing niets mag worden gespaard,
uiterst kostbaar; en wij kenden en n.ogtcu het verzoek niet afwijzen om
van dc gillen der liefde ook barmhartigheid te bewijzenzoodat voor ruim
ecu derde niet eens liet kostgeld der Tweede klasse wordt betaald. Hierbij
komt nog de last der Dagschoolwaarop negen onderwijzers cn adsistcntcu
arbeiden, en slechts voor ten drietal leerlingen bet schoolgeld wordtbetaald.
Eu dan ciudelijk wordt ous gemoed bezwaard door zoo vele aanvragen,
die bet ons hard, zeer hard valtte moeten afwijzen
Gij, die dit leest, o! als uw weg er heen voert, bezoek onze Stichting
eens: zij is ter aller ure daartoe voor belangstellenden geopend. Wees ge
tuige vau het geluk onzer kinderen, eu den reuzenarbeid hunner verzorgers
nog onlangs door ecu' Spaansch geleerdedie ons bezochteene meer dan.
menscheljkeeene goddelijke taak genoemd. Lees onze Verslagen eu Bcrig-
tcn waarin wij vau den beginne af eenvoudige waarheid met Christelijke
liefde en wctanschappelijken ernst zochten tc vereonigen.
Verheug U als Nederlanderdat ous kleine Vaderland in dit opzigt aan
landen als FrankrijkSpanjeRuslandcu ook 't naburig België die zulke
Inrigtingen nog niet bezitten het voorbeeld geeftcn dan wij bid
den bet u in den naam van zoo velen die met vreugde ontwaken uit deu
slaap der redeloosheidom zich zelvcn eu ons om dc natuur en hunnen
God tc leereu kennen; doe dan, wat uwe hand vindt om te doen, met
al uwe magt I
De hoofd-Directie van het Geneeskundig Gesticht voor
Minderjarige Idioten ie 's Gravenhage:
'sGravcnhagc, 18G2. C. E. van KOETSVELD, Voorzitter.
II. van den HEUVEL, Secretaris,
l)r. J. BROUWER STARCK.
Jhr. Mr. II. J. van der IIEIM.
S. C. J. van AALST, Penningmeester.
Giften tot ieder bedrag worden in dank aangenomenvoorschotten vau
ƒ250 of meer (op reutelooze Obligatie), later uitgeloot.
Een voorschot van ƒ500 of gift vau 200 geeft het regt van Medestichter
eene gift van ƒ100 dat van Donateur.
