M 509.
Vierde Jaargang.
1801,
DefÖer, Jlieuroeötep, IMfemsoorÖ, m-
WOENSDAG
11 MEI.
■M
NIEDWE COURANT
VAN DEN
Verschijnt WOENSDAG en ZATUfiDAG.
Abonnementsprijs voor 8 maanden/1.30
Franco per post v u w 1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco aan den Uitgever S. Giltjes.
De prijs der Advertenties van 1'1 regels is 40
Centen-, voor elke regel meer 10 Centen. Zegelregt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uur,gelieve mende Advertenticu iutezcndcu
Ingezonden stukken een dag vroeger.
Het Ministerie en de aanstaande Verkiezingen.
Ingevolge artikel 100 der kieswetzal den tweeden Dings-
dag der volgende maand (Dingsdag 14 Junij) de helft der leden
van de Tweede Kamer der Staten-Gen er aal aftredenterwijl
bovendien drie nieuAve verkiezingen zullen moeten plaats hebben
(ingevolge de gewijzigde kiestabel) en wel te Winschoten,
Deventer en Haarlem. Er zullen derhalve op dat tijdstip negen
en dertig verkiezingen moeten geschieden.
Het is thans nog de tijd niet om na te gaan in hoeverre
de aftredende afgevaardigde voor ons hoofd-kiesdistrictjhr.
mr. C. van Foreest, zich de eer eener herkiezing heeft waar
dig gemaakt. Wij wenschen alleen de aandacht onzer lezers
reeds thans te vestigen, op het gewigt dat gelegen is in eene
aansluiting der kiezers; Avij wenschen hen aandachtig tema
ken dat het zaak is zich bij tijds te overtuigen welke de al-
gemeene politieke kleur der meerderheid is, opdat zij daarnaar,
wanneer de tijd gekomen is, zullen kunnen bandelen en stemmen.
Het is een opmerkenswaardig, maar bedroevend verschijn
sel, dat er in ons Vaderland, door velen, aan die verkiezin
gen zoo weinig geAvigt Avordt gehecht. De meesten beschou-
Aven haar met de uiterste onverschilligheid, en het is hen
volkomen hetzelfde of bij de opening der stembus een liberaal
dan wel een conservatief lid daaruit te voorschijn komt.
De partij der reactie, de partij die alle vooruitgang op
maatschappelijk en godsdienstig terrein schuwt en tegenwerkt,
die ons zou willen terugvoeren tot den toestand van vóór
1848de partij die het Koningschap bij de gratie Godszonder
volksvertegernvoordiging, wil, die partij ziet die slechte op
komst der kiezers met gretige oogenvoor haar is dat eene
aanleiding om dag aan dag te preken: «dat de Natie niet
rijp is voor het verkiezingswerkdat de Tweede Kamer der
Staten-Generaal niet de verkozene des volks, maar slechts
van weinigen is, dat het volk geene vrije verkiezingen wil,
enz." Die partij van teruggang, roept dagelijks in zijne or
ganen: «zie, "slechts een vierde, een vijfde der kiezers is
opgekomende verkiezing heeft plaats zonder dat de meer
derheid der kiesgeregtigden aan de stemming heeft deelgeno
men is dit nu de volksAvil
Wij erkennen het, dat geschreeuw en gejuich der conser
vatieven blijft wel als de stem des roependen in de woestijn,
het zal ons niet terugvoeren op den Aveg waarop zij ons
zouden willen brengen, maar is het te ontkennen, dat het
ieder, die het met het Vaderland wel meent, treurig moet
aandoenwanneer men haar het regt geeftzulke verwaten
en beschuldigingen op de kiezers te werpenis het niet te
bejammeren dat eene laakbare onverschilligheid de raeesten
terughoudt van 't volbrengen van een grondwettig regt, of
liever van een' pligt
Voornamelijk op dit oogenblik is de verkiezing van Junij
van belang. Na jaren lang ministeriën bezeten te hebben
die elkander telken reize afwisseldenzoodat er geen leidend
hoofdbeginsel in het bestuur kon plaats grijpen; dan eens in
het bezit van een half-liberaaldan weder in een fusie
ministerie, dan weder geregeerd door een ministerie zonder
bepaalde beginselenmaar dat bij de indiening der Avets-
ontwerpen angstvallig de stemmen woog, waarop het in de
Kamer meende te kunnen rekenenna jaren lang zoekens
en in het duister rondtastende, zijn wij thans in het bezit
van een nationaal ministerie, dat weet wat het wil en de teu
gels van het bestuur met krachtige hand weet te voeren.
Aan dat gouvernement hebben wij reeds verschillende hoogst
gewigtige wetsontwerpen te danken het middelbaar-onderwijs,
de Indische comptabiiiteits-wetenz.om niet eens te gewa
gen van die ontwerpen die nog in deze zitting in behandeling
zullen komen.
De reactie spant hare uiterste pogingen in. om dit
gouvernement omver te werpen. Waar ze kan, met alle
middelenhetzij edele of onedelebestrijdt ze het. Van alle
wapenen maakt ze gebruik om haar doel te bereiken. Green
middel laat ze onbeproefd. Geen enkel nommer harer orga
nen komt uit, zonder het betoog te leveren: dat het minis
terie niet nationaal is, dat de wetsontwerpen niet deugen
of door vroegere ministers vervaardigd zijn, dat Indie voor
het Moederland verloren gaatdat onze buitenlandsche
staatkunde ons volksbestaan in gevaar brengt, ja, zelfs
ging men zoo ver vanaan het bezoek van prins Napoleon
een verbond tusschen ons land en Frankrijk tot grondslag te
geven, ten koste van de nationaliteit van Belgie.
Vinden nu dergelijke insinuatien, dergelijke onzinnige be
weringen ingang bij het publiek Wij gelooven te veel aan
het gezond verstand der natie, om zulks zelfs in de verte
mogelijk te achten. De aanneming b. v. der wetregelende
de verantwoording der Indische geldmiddelenmoetvolgens
de conservatieve organenden ondergang onzer koloniën
noodzakelijk ten gevolge hebben. Nu vragen wijof iemand
die eenvoudig redeneert, zelfs zonder eenig begrip van die
Avet te hebben, daarmede kan instemmen, als hij Aveet dat
ze in de Tweede Kamer met schier algemeene, in de Eerste
Kamer met 33 tegen 6 stemmen is aangenomen? Waarom
redeneert nu de oppositie alzoo Eenvoudig omdat door die
Avet een einde wordt gemaakt aan begunstiging van enkelen
aan bevoorregting van vriendenaan 't priviligeren van som
migen, en juist die enkele begunstigden, die vrienden, die
gepriviligeerden zijn het, die de kern der oppositie vormen.
Ze strijden voor het behoud van misbruikenwaarvan zij de
voordeelen genieten; ze willen het systeem der bevoorregting
behoudenAvaarvan zij de vruchten plukken.
Het is thans ook de pligt der Natie een bewijs te geven
dat ze de voorregten van een nationaal en liberaal kabinet
Aveet te schatten en op prijs te stellenen daartoe heeft ze
geen beter en eenvoudiger middel dan eene getrouAve opkomst
bij de stembus. Daardoor ook toont ze rijp te zijn voor de
liberale instellingen die haar besturen, daardoor bewijst ze
dat ze zelve in staat is de mannen te kiezen aan wie ze
de hoogst geAvigtige belangen des Vaderlands wil toevertrouwd
zien. Want Avat zijn de gevolgen van de slechte opkomst der
kiezers Of dat de candidaat van enkele leiders en raddraaijers
verkozen wordt.óf wel dat een kiesdistrictwaarin meerdere
leden moeten verkozen wordenals 't ware zijn eigen stem
vernietigt. Zoo b. v. vroeger het kiesdistrict ZAvolle. Dat
district vaardigde af de lieeren Mijer en de Meesterdie lijn—
regt tegenovergestelde beginselen waren toegedaan. Stemde
de heer Mijer voor, zoo stemde de heer de Meester tegen.
Teregt begreep men daar dan ook dat zulks eene ongerijmd
heid aa-asen nadat de heer de Meester zijn ontslag als lid
der Kamer had genomen, verkoos men den heer IJssel de
Schepper, die dezelfde rigting Avas toegedaan als de andere
afgevaardigde van dat district.
Hetzelfde geval doet zich in ons district voor. Ook hier
hebben wij twee vertegenwoordigers van geheel ea al uit
elkander loopende staatkundige opinie.
Wij zeiden reeds vroeger: het is pligt van de kiezers te
stemmen. Is het hen onverschillig wien ze afvaardigen, dan
zijn zijen zij alleen, verantwoordelijk voor de gevolgen.
Is het hen hetzelfde of ze leven onder een liberaal bestuur,
dat met terzijdestelling van het particulier belang, slechts
