Vierde Jaargang.
186|j
$efÖer, JïteuroeÖiep, Wiffemsoorö, enj.
WOENSDAG
6 J IJ L IJ.
Het Ministerie en de Verkiezingen.
Kermis-Beschouwingen.
Jfo 524.
NIEUWE COURANT
VAN DEN
Verschijnt WOENSDAG eu ZATUltDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maandenƒ1.30
Franco per post „1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco aan den Uitgever S. Giltjes.
De prijs der A dveutentien van 1—4 regels is 40
Centenvoor elke regel meer 10 Centen. Zcgelregt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uur, gelieve mende Advcrtentièn intezenden.
Ingezonden stukkeu een dag vroeger.
Onder dit opschrift schreven wij ruim eene maand voor den
aanvang der verkiezingen een artikelwaarin wij de wen-
schen te kennen gaven, die wij nopens den afloop dier ge-
wigtige aangelegenheid koesterden. Toen reeds meenden wij
van het gezond verstand der Natie te mogen verwachten,
dat ze een bewijs zou gevendat ze de voorregten van een
nationaal en liberaal Kabinet zou weten te schatten en op prijs
te stellen en daarom hoopten wij dat de kiezers in ruimen
getale ter stembus zouden opkomen.
Is dit vooruitzigt verwezenlijkt
Wij aarzelen geen oogenblik die vraag bevestigend te be
antwoorden.
Wanneer men het oog slaat op het aantal der opgekomen
kiezers, wanneer men de middelen in aanmerking neemt,
door de oppositie in 't werk gesteld om de liberale candida-
ten te werenmiddelendie niet altijd voldeden aan de ei-
schen der kieschheiddan zal men met ons moeten erkennen
dat de uitslag der verkiezingen een zegepraal is voor ons
liberaal Kabinet, eene zege, te grooter, naarmate de tegen
stand heftiger was eene zege die ons onwillekeurig de woor
den herinnert van den roemrijken held, die onze vrijheid hielp
bevestigen: »hoe grooter tegenstand, hoe grooter de over
winning."
Allen, die dezen verkiezingsstrijd met aandacht hebben
gadegeslagen, moeten erkennen, dat het woord door het uit
stekend hoofd der anti-revolutionairen gesproken, dat hij de
chef is eener partij in de Kamer die niet bestaatin zooverre
onjuist isdat moge die partij al niet bestaan in den boezem
der Vertegenwoordigingde heer Groen toch bij het volk dat
achter de kiezers staatvele en magtige aanhangers kan tellen.
Let men toch op den uitslag in de meeste districtenwaar
conservatieve candidaten gekozen werdendan zal ieder ge-
reedelijk toestemmen, dat die verkiezingen slechts gelukken
konden door de hulp die de heer Groen aan die conservatieve
leden schonk of deed schenken.
Een merkwaardig voorbeeld van ons bewerenlevert bij
uitnemendheid het kiesdistrict Gouda, 't Is bekend dat de
heer Groen immer de zwakheid en magteloosheid der conser
vatieve rigtingsinds hij weder in de Kamer is gekomen
heeft doen uitkomen, toen hij o. a. betoogde, dat het tegen
woordig Kabinet een noodzakelijk kwaad was geworden, dat
zijn bestaan verschuldigd was aan de onmagt der Regeringen
die elkander sinds 1853 waren opgevolgd. Hij beklaagde
zich ernstig, dat hij op geen enkel punt bij de conservatieven
eenio-en steun vonden spéciaal niet waar t gold het Chris
telijk nationaal onderwijs. De heer de Brauwdie teregt als
het hoofd der conservatieve rigting in de Kamer kan worden
aangemerktantwoordde op die beschuldigingdat zijne partij
bij al den eerbied dien zij koesterde voor de talenten van den
heer Groen en bij de overeenstemming die op vele punten
tusschen hem en de anti-revolutionairen bestondechter groot
verschil aanwezig was met betrekking tot de opvattingde
zin en de bedoeling van art. 36 der wet op het lager onder
wijs. Maar ,wat zien wij nu bij de verkiezingen te Gouda
gebeuren
Toen de liberalen aldaar den heer Wentholt tot candidaat
stelden en het meer dan waarschijnlijk werd dat deze de
overwinning op den heer de Brauw zou behalen, bij aldien
deze niet door de partij van den heer Groen werd geholpen,
wijzigde de heer de Brauw zijne zienswijze over dit artikel
der' wetwierp zich in de armen der christelijk historische
rigting en slechts door toedoen en hulp van deze kon hij zijn
zetel in het parlement heroveren.
Ook in andere districten, vooral te Leeuwarden, zien wij
hetzelfde verschijnsel.
De schitterendste overwinning behaalde het Kabinet onte
genzeggelijk te Amsterdam. Wij zullen niet in eene beschou
wing treden van al de manoeuvres door de tegenstanders ook
daar aangewend om de verkiezing der HE. van Heukelom
en van Swieten te doen mislukken. Genoeg zij het te con
stateren dat door de liberalen is blijven vasthouden aan een
maal beleden beginselenen dat de lieer van Heukelom veel
eer verkoos het onderspit te delven dan door verzaking van
gevoelens eene overwinning te behalen waarover hij welligt
later berouw zou gevoelen. De kiezers van Amsterdam heb
ben hem dan ook regt doen wedervarenen bewezen dat zij
goede trouw op prijs weten te schatten en eerbied koesteren
voor gehechtheid van denkbeelden, die men als goed en waar
heeft leeren kennen.
In 't kortde onpartijdige in Nederland en allen die zonder
nevenbedoeling hoegenaamd, het resultaat der jongste verkie
zingen gadeslaan, zullen met ons moeten toestemmen dat het
Kabinet in alle opzigten gewonnen heeft, zoowel wat het
aantal als het gehalte der gekozenen aangaat en dat thans
het beweren zijner tegenstanders alsof dit gouvernement niet
nationaal zou zijn, minst genomen ongegrond en ongerijmd
zal blijken te wezen. De Natie heeft de verwachtingen die
wij koesterden niet alleen niet te leur gesteldmaar een schit
terend blijk gegeven dat zij de rigtingde werkzaamheid
en de kennis van dit Gouvernement op regten prijs weet te
stellen. Mogten al in enkele districten de conservatieve leden
herkozen zijn, daardoor is de meerderheid die het Ministerie
bezat niet veranderd, integendeel, is het aantal liberalen die
't Kabinet steunendoor verschillende stemmen versterkt.
Aan het district Haarlem of Hoornis de grootsche taak op-
gedragen, de ondankbaarheid van dc kiezers der Residentie
te vergoeden, door een' man in de Kamer te brengen, die
het slagtoffer werd van zijne onwankelbare gehechtheid aan
de beginselen van 't Ministerie Thorbeckevan de onkreukbare
trouw zijner beginselen.
Alom klinken ons de toonen uit gescheurde trompetten
gebersten violenknarsende draaiorgels en onuitstaanbare
trommen, langs 's heeren wegen te gernoetgeaccompagneerd
door de heesche keelen van de vuile geleiders, van een
drom kreupelen en ongelnkkigen.
Dat noemt men Kermis
Wanneer de gemeente-besturen eens konden goedvinden,
deze en nog vele andere dessonnantcn strengelijk te weeren
en men door meerdere middelen de kermis als het ware
trachtte te veredelen tot ware volksvermakenwij gelooven
dat er dan minder stemmen tot het afschaffen zouden op
gaan. Dat cr gedurende een geheel jaar, en daarvan door
velen slechts maar een of twee dagen, of liever gedeelten
daarvangewijd worde aan tooneel of andere kunstmatige
voorstellingen, tot het beschouwen van natuurwonderen en
dat men door goed uitgevoerde muziek tot vrolijkheid ge
stemd worde, zonder tot losbandigheid over te slaan, wij
zien niet in dat men daardoor zich de weeën van Sodom en
Gomorra op den hals zoude halen. Mogten wij verkeerd