Franse duikboot vermist
met 48 man aan boord
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
RIDGWAY
in Nederland
HETZE tegen militaire
missie te Bandoeng
OMMELAND-STAKERS
Britse oorlogsbodems
onder Chinees vuur
Onverwachte intocht verraste de Friese hoofdstad
ém
Een nieuw
kleed
Gistermorgen na oefening
niet meer boven gekomen
Kabinetscrisis
in Indonesië?
Heyne praatte
zijn mond voorbij
Nederlandersga naar huis
Truman kocht
een schilderij
mishandelden werkwillige
Zware straffen opgelegd
Incident in de buurt van Hongkong
Zijn „opzetjes
strafbaar?
Nieuwe faculteit
voor Groningen
BODONIde man
van de letter
YOOKDIIO
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230;
Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K2240.
Donderdag
25 September
1952
48e Jaargang
No. 12587
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
ZO VERSCHIJNT ONZE KRANT
dan vandaag in een nieuw kleed.
Het moet de lezer opvallen, dat
hij (of zij!) frissere, duidelijker
leesbare koppen op zijn oude ver
trouwde pagina's vindt, die de
krant onmiddellijk een ander
aanzien geven.
Er is, in de ontwikkeling van
de dagbladpers, heel wat gestre
den over de vraag, of wij, vaak
op het voorbeeld van het bui
tenland, wel méé moesten doen
met dat moderne gedoe van die
grote, sensationele koppen, welke
dikwijls de neiging hadden, de
krant zulk een onrustig aanzien
te geven.
Maar als het waar is, dat de
krant het spiegelbeeld van de
tijd, waarin wij leven, is, dan
geldt dat consequent ook
voor de vorm en het uiterlijk
van het dagblad in een zo onrus
tige tijd als deze.
Voor zover echter, naast de be
roemde eis van Ernest Hello, dat
wij vervuld moeten zijn van een
„heilige onrust", een zekere mate
van rust (niet in de zin van
gezapigheid, maar van gematigd
heid), in de gegeven omstandig
heden eveneens vereist is, mogen
wij zeggen, dat de nieuwe letter,
waaruit de „koppen" thans wor
den gemaakt, de bijzondere aan
trekkingskracht paart aan duide
lijkheid en leesbaarheid en die
overbodige onrust vermijdt, welke
soms nog wel eens in onze lezers
kring critiek ontmoette.
De keuze van het nieuwe kleed,
door de beroemde „Bodoni"-let
ter, van Italiaanse origine, die
haar faam in de grote perswereld
heeft bewezen, brengt onze krant
üw krant, lezer! nog weer
meer op modern technisch niveau,
zodat zij met ere haar plaats in
de rij der moderne katholieke
dagbladen van Nederland blijft
innemen.
Het is met de krant als met
een bruid, die feest heeft en in
een nieuw kleed verschijnt. Als
de verhouding goed is en dat
is ze ook in dit geval! brengt
dat nieuwe kleed alleen maar
verandering in het uiterlijk, niet
in het innerlijk. Zo wordt ook
de vorm van de krant weer meer
aantrekkelijk, maar de inhoud
blijft gelijktenminste aan
het wezen verandert niets.
Wij blijven, natuurlijk, door
onze berichtgeving en onze arti
kelen, door onze verslagen en
commentaren, als vanouds op de
bres staan voor de principiële
taak, welke de katholieke dag
bladpers heeft. Maar er is, buiten
de aanschaf van de „Bodoni"-
letter, op een buitengewoon
exemplaar van de beroemde En
gelse Linotype „Super Range",
een technisch zetmachine-wonder,
nog iets gebeurd.
Die machine met de nieuwe
Bodoni-letter is een van de drie
nieuwe moderne zetmachines,
welke ons bedrijf in de laatste
weken heeft aangeschaft, niet
alleen ter modernisering van de
krant met een beter lettertype
ook in de z.g. „platte" of redac
tionele tekst, maar ook ter uit
breiding van wat wij in het be
drijf de zetcapaciteit noe
men. Wanneer deze nieuwe ma
chines, die nu sinds korte tijd in
bedrijf zijn, voldoende zijn inge
werkt, hopen wij in de kortste
keren te bereiken, dat niet lan
ger klachten zullen kunnen wor
den vernomen over het niet-
plaatsen van belangrijke, en dan
speciaal gewestelijke en plaatse
lijke copie. Want, al moeten wij,
op de hoogte van de tijd, zorgen,
met het algemene nieuws van
binnen- en buitenland, zoveel
mogelijk „bij" te zijn, wij hebben
toch, als gewestelijk blad, de taak,
„stad en gewest" voorrang te
doen geven.
Het is niet altijd gemakkelijk,
in deze het juiste evenwicht te
bewaren en nu zal de verhoging
van de zetcapaciteit met de drie
nieuwe moderne zetmachines ons
helpen, daarin de gewenste ver
betering te brengen. Wij hebben
dus reden te hopen, dat de nog
wel eens voorkomende klachten
op dit gebied zo spoedig mogelijk
tot het verleden zullen behoren
Daarnaast zullen wij, door een
voortreffelijke samenwerking tus
sen redactionele en technische
afdeling, naar middelen blijven
zoeken, om de technische vervol
making van de krant ook verder
door verbetering van de inhoud
aan te passen, om niet te zeggen,
uit te buiten, opdat ieder van
onze ruime kern van trouwe le
zers zal zeggen, dat wij voor hem
de aantrekkelijke krant maken,
die er wezen moet en waarop hij
recht heeft.
Anderzijds hopen en vertrou
wen wij, dat al onze lezers pro
pagandisten zullen zijn voor hun
eigen katholieke gewestelijke
krant, in de overtuiging, dat wij
slechts met hun medewerking in
het vervullen van die grote taak
zullen slagen. Zo moge de ver
schijning van onze krant in het
nieuwe kleed ook een nieuw tijd
perk van bloei ten bate van Kerk,
Staat en Gewesten inluiden.
SCHIPHOL. 24 Sept. Om
precies viif uur vanmiddag is ge
neraal Matthew Ridgway, de op
perbevelhebber der gealliëerde
strijdkrachten, in ons land aange
komen. Hij arriveerde met zijn
legerconstellation op Schiphol,
vergezeld door zijn echtgenote. Op
de luchthaven werd hij begroet
door de voorzitter van het comité
van hoofden van staven, Vice-
admiraal Jhr E. J. van Holthe,
luitenant-generaal B. R. P. Has-
selman, de chef van de Marine
staf. Vice-admiraal A. de Booy en
de plaatsvervangend chef van de
Luchtmachtstaf Generaal-majoor
A. Baretta.
Na de aankomst inspecteert de
Generaal de opgestelde erewacht,
bestaande uit 100 man Huzaren
van Boreel.
PARIJS, 24 Sept. De Franse Marine heeft vandaag bekend
gemaakt, dat „ernstige bezorgdheid bestaat" over het lot van
de duikboot „Sybille", die deelgenomen heeft aan manoeuvres
voor de Zuidkust van Frankrijk. In de bekendmaking wordt
gezegd, dat schepen en vliegtuigen aan het zoeken zijn naar
de „Sybille".
De „Sybille" heette eerst HMS
„Sportsman". De Engelse marine
heeft de boot aan Frankrijk over
gedragen in het kader van de
opbouw van de Navo-legers en
de versterking van de Franse
vloot.
Het secretariaat van de vloot
deelt mee, dat zioh 48 man aan
boord bévinden, van wie drie
officieren.
De „Sybille" kwam vanmorgen
niet, zoals het schema luidde, aan
de oppervlakte. Zij nam deel aan
een oefening van een eskader
anti-duikboot vaartuigen.
De „Sybille", een van de vier
onderzeeërs die aan Frankrijk
„geleend werden" door Engeland
(in 1951), had als basis Toulon.
De „Sybille" verdween bij het
duiken tussen het eiland Porque-
rolles en Cannes, aan de Rivièra,
zo is door een marine-officier
meegedeeld.
Een groep Amerikaanse mili-
DJAKARTA, 24 Sept. Tegen
de minister van Defensie, Sultan
Hamengku Buwono, werd door
de heer Beaharuddin (partijloos),
gesteund door partijlozen en le
den van de Partai Murba, de
Partai Burua en de Partai Rakjat
Nasional, een ontwerp-motie van
wantrouwen ingediend.
De motie keurt het ministeriële
beleid bij het oplossen van de
bestaande conflicten in het leger
af en dringt aan op een defensie-
wet.
Indien de voorgestelde motie
van wantrouwen zou worden aan
genomen, zou dit naar over
het algemeen in politieke kringen
wordt aangenomen een kabi
netscrisis veroorzaken, omdat
wanneer de minister van Defensie
zijn functie zou neerleggen, de
ministers van de Partai Sosialis
(P.S.I.) en de ministers van de
Partai Kristen Indonesië (Par
kindo) dit voorbeeld zouden vol
gen.
tairen, gespecialiseerd in het red
dingswerk bij gezonken duikbo
ten, komt uit Duitsland over. Alle
beschikbare marine- en lucht
strijdkrachten in Zuid-Frankrijk
zijn ingeschakeld. Men blijft des
nachts doorzoeken.
Een woordvoerder van de
Franse marine zei: „Wij geloven
dat de „Sybille" ergens ten zui
den van Saint Tropez ligt".
BERLIJN, 24 Sept. Hans
Heyne, die jarenlang de persoon
lijke raadsman van dr. Karl Ha-
mann, minister van bevoorrading
van Oost-Duitsland en voorzitter
van de liberaal-democratische
partij, is geweest, heeft de wijk
naar West-Berlijn genomen.
Heyne heeft als reden van zijn
vlucht opgegeven, dat er een
proces tegen hem aanhangig was
gemaakt, omdat hij op besloten
besprekingen zich uitingen had
laten ontvallen, die afweken van
de politieke lijn van de Sovjet
regering.
Dr. Hamann zou zich veel, maar
tevergeefs moeite gegeven hebben
de zaak te sussen. Hij was een
van de leden van de Oost-Duitse
afvaardiging naar Bonn.
Mossadeq overhandigt
antwoord
TEHERAN, 24 Sept. De Per
zische premier, dr. Mohammed
Mossadeq, heeft Woensdagavond
de Britse en Amerikaanse diplo
matieke vertegenwoordigers te
Teheran het Perzische antwoord
op de jongste Brits-Amerikaanse
voorstellen ter oplossing van de
oliekwestie overhandigd.
„Ik ben de dader
HAGEN (Duitsland) 23 Sept.
Tijdens de behandeling van
een berovingszaak sprong Josef
Lewandowski, die op de open
bare tribune zat, van zijn plaats
op en riep: „Dit proces is nut
teloos, mijnheer de rechter. Ik
ben de dader..."
De beklaagde werd van rechts
vervolging ontslagen en Lewan-
dosky in hechtenis genomen.
DJAKARTA, 24 Sept. Onder
de titel „Hetze" bespreekt het te
Surabaja verschijnende blad
„Vrije Pers" de aanvallen van
politici en publicisten op de Ned.
Militaire Missie.
Aanknopend bij de uitspraak
van de voorzitter van de Partai
Nasional Indonesia, dat de missie
„al lang had moeten opkrassen",
schrijft het blad, dat zulk een
uitspraak in het Indonesië van
vandaag nauwelijks nog het ver
melden waard is. De verschillen
de verdachtmakingen besprekend
vraagt het blad zich af, wat nu
eigenlijk het Nederlandse belang
bij de missie is. „Vrijwel nihil",
meent het blad, dat voortgaat:
Natuurlijk heeft Nederland er
belang bij, dat het goodwill
kweekt met een dergelijk dienst
betoon, maar als die goodwill in
het tegendeel verkeert, is het on
zin er mee door te gaan.
Terugtrekken?
Reden waarom de „Vrije Pers"
aanbeveelt, dat de Nederlandse
regering de aandacht van de In
donesische regering vestigt op de
smaad, die de Militaire Missie
wordt aangedaan en de Indone
sische regering vraagt of zij nog
langer prijs stelt op hulp van de
missie, waaraan toegevoegd kan
worden, dat zij bereid is de be
staande overeenkomst direct te
beëindigen.
Van onbekende
Nederlandse schilder
President Truman, die binnen
vier maanden het Witte Huis zal
verlaten, heeft bij een antiquair
in Washington een schilderij van
een onbekende Nederlandse schil
der gekocht voor zijn huis in
Missouri.
Het schilderij stelt een oud
kasteel voor en hoewel de presi
dent het jammer vond dat de
handelaar hem niet de naam van
de schilder kon noemen, kocht
hij het toch. Truman zei, dat hii
hét schilderij zijn vrouw cadeau
zou doen en dat hij reeds precies
wist, waar het schilderij in hun
huis een plaatsje zou krijgen.
De Nederlandse arrestant
te Lugano
LUGANO, 24 Sept. .De 32-
jarige Amsterdamse textielkoop
man E. H. D„ die vorige week
in Lugano werd gearresteerd,
zal vermoedelijk uit Zwitserland
worden gewezen. Eerst zal hij
echter in de komende dagen van
de gevangenis te Lugano naar
die van Zurich worden overge
bracht, want hij zal zich voor
de rechtbank aldaar moeten ver
antwoorden van het hem ten
laste gelegde delict. Hij wordt,
zoals bekend, er van beschuldigd
zijn hotel rekening van 800 frs
te Zurich niet te hebben vol
daan.
SOCIAAL-ECONOMISCHE
RAAD
De heren A. C. de Bruiin. J. G.
Suurhoff en prof. dr. J. Zijlstra
hebben ontslag genomen als lid
van de Sociaal Economische
Raad. Door hun ontslag is ook
het plaatsvervangend lidmaat
schap van de heren W. G. P.
Essers. P. de Vries en prof. dr.
F. de Roos komen te vervallen.
Door het ontslag van de heer
De Bruiin is tevens een vaca
ture ontstaan in het dagelijks
bestuur.
GRONINGEN. Voor de
Groninger politierechter had
den zich gisteren vier stakers
van de Ommelandente ver
antwoorden, wegens mishan
deling van een werkwillige.
Terecht stonden de 35-jarige
fabrieksarbeider K. M. uit
Hoogkerk, de 30-jarige L. J.
K. uit Zuidhorn, de 44-jarige
A. H. uit Groningen en de 22-
jariqe H. van D. te Gronin
gen.
Op Zondag 24 Augustus heb
ben zij de taxi. waarmee de
werkwillige K. Haaksema uit
Zuidhorn van en naar de fabriek
werd vervoerd, aangehouden om
te trachten de werkwillige over
te halen zich bij de stakers aan
te sluiten. Ondanks strenge con
signes van de stakingsleiding is
deze werkwillige mishandeld. Hii
werd uit de taxi getrokken en
er ontstond een geduchte vecht
partij. „Wie tijdens een staking
wil blijven werken, moet daar
vrij in zijn." aldus de officier,
die tegen alle verdachten vier
maanden gevangenisstraf eiste.
De verdediger, mr. Koppius.
zag hierin geen openbare ge
weldpleging. doch mishandeling
en wees op de enorme spanning
die het conflict bij „De Omme
landen" teweeg had gebracht.
Ook de stakingsleiding betreurt
een en ander en deze mannen
zullen niet weer bii de posten
en dergelijke ingedeeld worden.
De vier verdachten werden
veroordeeld tot zes maanden met
aftrek, waarvan viif maanden
voorwaardelijk en een proeftijd
van drie jaar.
A.s. Zondag zullen de verdach
ten weer op vrije voeten wor
den gesteld. De verdachten de
den afstand van hoger beroep,
doch de officier hield een en
ander nog even in beraad.
Officieel is door het Britse hoofdkwartier in Hongkong
bekend gemaakt, dat de Britse schepen, het fregat
„Mounts Bayen de torpedobootjager ConsortDon
derdagochtend om 7 uur plaatselijke tijd gedurende vijf
minuten schoten hebben gewisseld met Chinese kustbat-
terijen op het eiland Lafsami, ongeveer 35 mijl ten Zuid
westen van Hongkong.
Brits Chinees incident enz enz. en
De bevelhebber van 't marine
etablissement van Hongkong, com
mandeur Dickinson, deelde mede,
dat de twee Britse oorlogssche
pen vuurden, nadat Chinese bat
terijen drie granaten op hen had
den afgeschoten, terwijl zij de
veerboot „Tak Sjing" naar Hong
kong begeleidden. De „Consort"
en de „Mounts Bay" staakten het
vuren, toen ook de batterijen op
hielden met schieten.
Voorts verklaarde de comman
deur, dat de „Tak Sjing" op de
normale internationale route naar
Macao, buiten de Chinese terri-
.oriale wateren door een Chinese
kanonneerboot en een motorbar
kas was gelast bij te draaien.
Toen het schip dit bevel niet op
volgde werd het met machine
geweren beschoten. De romp van
de veerboot werd oppervlakkig
beschadigd. Het schip had radio
grafisch om hulp verzocht.
Na de beschieting volgde de
„Tak Sjing" het bevel op om
naar het eiland Lafsami te sto
men, waar gewapende Chinezen
aan boord van de veerboot gin
gen en twee Chinese passagiers
van boord haalden. Toen de twee
Britse schepen arriveerden verliet
de veerboot juist het eiland. Op
vier mijl afstand van Lafsami
Woensdag stonden voor het
Amsterdams Gerechtshof zes aan
nemers terecht, die waren be
schuldigd van een z.g. „opzetje".
Bij de aanbesteding van de
bouw van een tehuis van bejaar
den te Mijdrecht hield men, zoals
doorgaans geschiedt, een bijeen
komst van geïnteresseerde aan
nemers vóór de officiële inschrij
ving. Op zulk een „voorbestè-
ding" worden de concept-inschrij
vingen onderling vergeleken en
er wordt in feite reeds uitge
maakt, aan wie het project zal
worden gegund, d.w.z. wie de
laagste inschrijver zal zijn. Ten
einde de andere aannemers scha
deloos te stellen voor de gemaak
te kosten en hen bovendien nog
een extraatje toe te kennen,
wordt in gemeenschappelijk over
leg de oorspronkelijke inschrij
vingsprijs door alle aannemers
met een nagenoeg gelijk bedrag
verhoogd. Dit is het z.g. „opzet
je". Na de gunning aan de laag
ste inschrijver keert deze onge
veer tweederde van dit extra-he-
drag uit aan de overige inschrij
vers. Tegen de zes bovengenoem
de aannemers eiste de procureur-
generaal een boete van 6000,
elk. Het hof zal over veertien
dagen arrest wijzen. Verwacht
mag worden, dat na veroordeling
in casu nog vele gelijke gevallen
zullen worden berecht.
Nederlandse export
naar West-Duitsland
De West-Duitse autoriteiten
hebben Woensdag een bedrag
van 322.000 mark beschikbaar
gesteld voor invoer uit Neder
land. waarvan 70.000 mark voor
zink. 100.000 mark voor knopen
en het restant voor tabakspijpen
en poppen.
werden drie granaten op de sche
pen afgevuurd door een kustbat-
terii op het eiland. De beide Brit
se oorlogsschepen beantwoordden
daarop het vuren gedurende vijf
minuten.
Volgens een officieel communi
qué werd aan boord van de „Tak
Sjing", de „Consort" en de
.Mounts Bay" geen der opvaren
den getroffen.
Slechts de „Tak Sjing" had en
kele kogelgaten opgelopen door
de beschieting met machinegewe
ren.
in Neder-Saksisch
GRONINGEN. Naar uit de
begroting 1953 voor O.K.W. blijkt,
zijn er gelden uitgetrokken voor
de aanstelling van een aantal
nieuwe functionarissen aan de
Rijks Universiteiten. Voorts acht
de minister in Groningen vol
doende termen aanwezig voor de
instelling van een ordinariaat in
de Nedersaksische dialecten,
waardoor de Universiteit beter de
regionale cultuur zal kunnen be
vorderen en tevens een middel
punt vormen voor de weten
schappelijke bestudering van het
Nedersaksisch, waarvan het stu
diegebied zich ver buiten onze
grenzen uitstrekt en aan welker
ontwikkeling ons land tot dusver
geen intensief aandeel heeft ge
had.
Wie was Bodoni, de man,
naar wie het lettertype is
genoemd, dat vanaf van
daag onze krant een an
der gezicht geeft en dat
zich terecht een vaste
plaats heeft verworven in
de dagbladpers?
Giambattista Bodoni was
een befaamd Italiaans
stempelsnijder en boek
drukker. Hij leefde van
1740 tot 1813. Als jonge
man al legde hij zich toe
op het snijden van stem
pels. Van het snijden van
stempels tot hei snijden
van letters was voor de
jonge Bodoni die werk
zaam was in de drukkerij
van de Congregatie De
Propaganda Fide te Rome
geen grote stap. Hij
vervaardigde in de loop
der jaren niet minder dan
140 Romeinse alphabetten
en dan nog de nodige in
vreemde talen. Al 'spoe
dig namen tal van druk
kerijen in Europa zijn let
ters over.
H.M. Koningin Juliana, die
gisteren een bezoek bracht
aan Leeuwarden in ver
band met de viering van
het eeuwfeest van de Frie-
sche Maatschappij v. Land
bouw, waarvan H.M. de
beschermvrouwe is, ver
toefde ook enige tijd in de
ambtswoning van de com
missaris der Koningin in
de provincie Friesland.
He Koningin bij het ver
laten van de auto voor de
ambtswoning van de com
missaris der Koningin.
Links van H.M. de echt
genote van de commissaris
der Koningin, mevr. R. H.
Linthorst Homan-del Court
van Krimpen en de com
missaris der Koningin, mr.
H. P. Linthorst Homan.
