Franse duikboot verloren
Zelfs 'ii verenigd Europa
blijft altijd straat-arm
Vuurzee te Mar lenshoek
Met 48 man aan boord vermorzeld
na overschrijding van diepte-grens
Prawda doet aanval op
Amerikaanse gezant
'n Ander in zijn plaats
examen laten doen....
Felle brand verwoestte belangrijk
deel van scheepswerf
Ontploffing scheurde
vliegtuigromp open
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Olievlek en veiligheidsboei
vaagden laatste hoop weg
Van laster beschuldigd
De armoede
van Duitsland
Gratie
Toulon in routv
Mossadeq heeft
nieuw voorstel
EEN ONBARMHARTIG RAPPORT:
Overzeese rijksdelen zullen
Avondland moeten redden
„Velser affaire"
moet wachten
17 passagiers in doodsangst
NOORDHOLL1
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K2230;
Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Vrijdag
26 September
1952
48e Jaargang
No. 12588
Buiten God is 't nergens veilig Vondel
De ramp met de Franse
duikboot Sybille, waarbij 48
man als verloren worden be
schouwd, heeft bij alle zee
varende naties diepe ontstel
tenis gewekt. Opnieuw zijn
bijna vijftig koene zeevaarders
om het leven gekomen.
Vijf jaar geleden verdween
een andere Franse duikboot
van de basis Toulon met 21
man aan boord. In 1939 vond
een grote Franse duikbootramp
plaats voor de kust van Indo-
China. 71 mannen verloren
hierbij het leven.
20 jaar geleden verdween
de Franse duikboot Promethee
voor de kust van Cherbourg
met 62 man aan boord.
DAT AAN LAGES, een van de
oorlogsmisdadigers uit de zwartste
iaren, welke over ons land in de
periode van 1940 tot 1945 geko
men ztin, thans bij Koninklijk
Besluit gratie is verleend, zal bii
velen in den lande niet weinig
bevreemding wekken.
De regering stond echter voor
een moeilijke taak, voor een
zware beslissing. Men zou er, in
de eerste opwelling, toe kunnen
komen, over dit besluit veront
waardigd te zijn. Lages is inder
daad, het wordt ook in de toe
lichting van de minister van
Justitie, mr. Donker, gezegd, een
der zwaarste oorlogsmisdadigers,
die tijdens de Duitse bezetting hier
te lande oorlogsmisdrijven en mis
drijven jegens de mensheid heb
ben gepleegd. „Ook is noch in de
persoon van Lages, noch in zijn
verder optreden grond voor gra
tieverlening gevonden, voegde de
minister aan de mededeling toe.
Wat heeft dan wel gegolden, of
beter gezegd, wat heeft de door
slag gegeven? Dat is de overwe
ging, dat „na het onherroepelijk
worden van de uitspraak, waarbij
Lages ter dood veroordeeld is, nu
reeds meer dan twee jaar zijn
verstreken, gedurende welke men
de veroordeelde in onzekerheid
heeft gelaten omtrent zijn lot".
Men zou hier tegen kunnen aan
voeren. dat Lages wel geweten
moet hebben, wat hem boven het
hoofd hing, ware het niet, dat
bij mensen van zijn soort elk be
sef van enigerlei schuld, naar wel
gebleken is, ontbreekt. En wan
neer men er van spreekt, dat
„zelfs tegenover een figuur als
Lages in een beschaafde samen
leving als de onze aan de normen
van recht en beschaving wordt
vastgehouden", dan is het ver
klaarbaar, dat het voor sommigen
twijfelachtig is. of dit onder alle
omstandigheden tegenover „figu
ren als Lages" geschieden moet.
Ook is het de vraag, of de
traagheid, welke in deze proces
gang is gevolgd, met die normen
overeenstemt. Maar wij zullen niet
alle critiek op de hizondere
rechtspleging in dit geval weer
naar voren halen. Zeker is, dat de
redenen, welke, van rechtswege
feitelijk van bijkomstige aard, tot
dit gratiebesluit hebben gevoerd,
zeer moeten worden betreurd.
Zonder opheldering zal een en
ander dan ook zeker niet kunnen
blijven. Ten eerste missen wij, tot
nog toe, in de overwegingen van
het gratiebesluit, voor zover deze
zijn medegedeeld, naast de nor
men van recht en beschaving, die
van de christelijke barmhartig
heid, welke tegenover de eis van
rechtvaardigheid zeker zou moe
ten zijn afgewogen. Voor een
natie als de onze dient zij mede
richtsnoer te zijn bij het bepalen
van wat men nu „eén behoorlijke
rechtstoepassing" noemt en die
daarom voor „een natie als de
onze d.w.z. een christelijke na
tie, t e r ec h t de grootste waarde
heeft!
Er is nog iets. Het is wel een
tragische speling van het lot, dat
het uitgerekend de heer mr. Don
ker. thans als minister van Justi
tie, moest zijn, die de voornaamste
verantwoordelijkheid voor deze
beslissing draagt, terwijl hij als
Kamerlid in Mei 1951 in' de
Tweede Kamer de leiding had van
de oppositie tegen het gratiebeleid
van de toenmalige regering, waar-
bil toen van verschillende zijde
op de „barmhartigheidsoverwegin
gen" nogal geschamperd werd.
Zelfs eindigde het debat met 'n
motie-DonkerO), waarin de Ka
mer bezorgdheid over dat gratie
beleid uitsprak, al werd toen vrij
algemeen ook onzerzijds er
kend, dat het zwakke punt in dat
beleid was, dat „gewerkt" werd
met aan de Kamer onbekende
richtlijnen. Het is niet de eerste
keer, dat oppositie-elementen, la
ter zelf in grotere verantwoorde
lijkheid geplaatst, tot de ontdek
king komen, dat zij in hun nieu
we omstandigheden de dingen
anders leren zien! Het zou een les
kunnen zijn voor dergelijke ele
menten in bepaalde gevallen!
Afgedacht dan nog van het al
even tragische feit. dat minister
Donker thans ongeveer voor de
zelfde toestand staat, als waarover
znn partijgenoten in België de
katholieke minister van Justitie
hebben lastig gevallen, tot hinder-
li.lk volgen toe
En eindelijk is het niet duide-
iilk, waarom de vorige rege
ring inderdaad! deze zaak zo
jang op sleeptouw heeft gehouden.
Want in de mededeling wordt ge
zegd. dat het laatste der gratie
adviezen, welke nodig waren, is
binnengekomen op 3 October '51.
Dat is bijna een jaar geleden!
Waarom heeft het zo lang ge
duurd? Omdat Lages herziening
van het vonnis had gevraagd?
Maar dat gebeurde pas op 15 Mei
1952. Daar zit nog zeven maanden
tussen!!
PARIJS, 25 Sept. De Sybille, de duikboot van de Franse Marine, die gisterochtend
na het verstrijken van de oefentijd niet meer boven water kwam, zal nooit meer
opduiken. Een communiqué van het Franse Ministerie van Marine heeft aan de mar
telende onzekerheid, die twintig uur lang heerste, een einde ge/naakt. Inplaats van
naar boven te komen heeft de Sybille de fatale dieptegrens naar beneden overschre
den. Na dieper gezonken te zijn dan 250 meter moet de duikboot met zijn rampzalige
bemanning van 48 koppen door de druk van het water volkomen vermorzeld zijn.
Om elf uur vanmorgen werd door een der patrouillerende
schepen naar Toulon geseind: „Duikboot met man en muis
verloren. Verwittig familieleden". Een officier van het marine
hoofdkwartier in Toulon verklaarde, dat de duikboot naar
beneden was gegaan op een plaats waar de zee ongeveer
750 meter diep is. Op de diepte waarop de duikboot ver
moedelijk ligt, is alle reddingsmateriaal nutteloos.
Het nieuws van de ondergang
van de Sybille verspreidde zich
als een lopend vuur door Toulon.
Dinsdag was de Sybille uitge
varen en de meeste leden van de
bemanning waren uit Toulon af
komstig. Morgen zullen alle sche
pen van het eskader waartoe de
Sybille behoorde naar de plaats
varen om een laatste hulde te
brengen aan de bemanning en
het schip.
Het communiqué
In het communiqué van het
Franse Ministerie van Marine
wordt gezegd: „De Sybille moet
als verloren beschouwd worden".
De bekendmaking gaat voort
met: „Tijdens een oefening van
schepen van de anti-duikboot
actiegroep op 24 September is
de Sybille, die tot 08.02 gevolgd
was met behulp van geluidssig
nalen, om 09.30, de vastgestelde
tijd, niet boven water gekomen.
Terstond werd een onderzoek
ingesteld, waarbij gebruik werd
gemaakt van alle ter beschikking
staande middelen. Dit onderzoek
heeft geleid tot het vinden van
olievlekken op het water, zes
mijl ten oosten van Cap Camarat
(waar de zeediepte ongeveer 700
meter is) en van verschillende
voorwerpen, die momenteel nog
geïdentificeerd worden".
„De veiligheidsboei van de Sy
bille werd gevonden, maar de
kabel, waarmee die aan de duik
boot bevestigd moet zijn, was
gebroken", meldt het communi
qué verder.
„Het centrum van de olievlek,
die zich over een groot opper-
„DE ZEEUW" BRACHT
GEWONDE AAN LAND
GOTHENBURG 25 Sept. Aan
boord van het fregat „De Zeeuw"
van het Nederlandse smaldeel, dat
aan de oefening „Mainbrace"
heeft deelgenomen, heeft zich een
ongeval voorgedaan.
De „De Zeeuw" arriveerde reeds
vandaag in Gothenburg, om een
gewonde aan land te zetten, die
inmiddels in het ziekenhuis „Sahl-
gren" in Gothenburg is opgeno
men.
MOSKOU, 26 Sept. De Praw
da heeft vandaag een aanval op
de Amerikaanse ambassadeur in
Moskou gedaan, die het blad
„een als diplomaat vermomde
„lasteraar" noemde. In het arti
kel werd gezegd, dat Kennan
door tegenover journalisten in
Berlijn de toestand van de Wes
telijke diplomaten op het ogen
blik in Moskou te vergelijken met
de toestand van de diplomaten,
die na het uitbreken van de laat
ste wereldoorlog in Duitsland ge
ïnterneerd werden, gehandeld had
op een wijze, welke een ambassa
deur niet past.
Door deze verklaring tegenover
de pers heeft Kennan, aldus
Prawda, „zekere elementaire re
gels, welke verplichtend zijn voor
diplomaten in betrekking tot de
landen, waar zij resideren, ge
schonden".
„Kennan heeft zijn ontmoeting
met vertegenwoordigers van de
West-Berlijnse bladen en Ameri
kaanse correspondenten gebruikt
om de ene laster op de andere
te stapelen en om te liegen over
de Sowjet-Unie. Hij aarzelde zelfs
niet om kennelijk onzin te praten,
blijkbaar er van overtuigd zijnde,
dat alles, wat hij zou zeggen, hoe
absurd en onwaar ook, op grote
schaal door de specialisten ge
bruikt zou worden om valse pro
paganda over de Sowjet-Unie te
verspreiden".
Het blad had verder bezwaar
tegen de verklaring van Kennan,
inhoudende,, dat de Amerikaanse
burgers in Moskou aan strikte
regels onderworpen zijn.
„Hij beperkte zich niet hiertoe
en verklaarde, dat als gevolg hier
van het voor Amerikanen onmo
gelijk was geworden om contact
met de Russen te onderhouden en
dat „vrij onlangs zelfs de sociale
betrekkingen tussen Russen en
Amerikanen verbroken waren".
Dit, aldus Prawda, is onjuist
DEN HAAG, 25 Sept.
In een schoolgebouw te
Scheveningen zijn onlangs
examens afgenomen ter
verkrijging van een Minis
teriële verklaring van vak
bekwaamheid in de motor
branche. Een zekere S, uit
Haarlem, die zich voor dat
examen had laten inschrij
ven, voldeed aan de toela
tingseisen.
Van motoren wist hij ech
ter niets af, zodat er wei
nig kans was dat hij de
verklaring van vakbe
kwaamheid zou kunnen
verwerven. Hij besloot zich
uit deze moeilijkheid te
redden door zijn compag
non, de monteur H. uit
Haarlem, die van motoren
alles af wist maar niet aan
de toelatingseisen voldeed,
in zijn plaats naar het exa
men te sturen.
Aldus werd gedaan. Toen
de naam van S. werd afge
roepen, riep H. „present".
Hij legitimeerde zich met
het rijbewijs van S-, waarop
hij zijn eigen foto had be
vestigd.
Alles zou misschien goed
gegaan zijn als een der exa
minatoren niet uit Haarlem
afkomstig was geweest. Hij
kende zowel S. als H. De
politie werd er bij gehaald
en H. kreeg een verbaal
wegens poging tot oplich
ting en valsheid in ge
schrifte, S. wegens uitlok
king en medeplichtigheid
aan deze misdrijven.
vlak uitspreidt, is in overeen
stemming met de positie van het
schip ten tijde van de laatste ge
luidspeiling. De schout bij nacht,
onder wiens bevel de actiegroep
stond en de eerste escortedivisie,
blijven ter plaatse patrouilleren.
De Sybille stond onder com
mando van luitenant ter zee
Curot. Met hem zijn vier offi
cieren, negen onderofficieren en
34 manschappen om het leven
gekomen.
LONDEN, 25 Sept. De
Perzische premier Mossadeq
heeft aan Churchill en Truman
voorgesteld, dat de eisen van de
Brifs-Iraanse Oliemaatschappij
worden voorgelegd aan het In
ternationaal Gerechtshof te Den
Haag. Dit voorstel geldt tot Za
terdag 4 October.
Perzië vraagt voorts om 49
millioen pond sterling in omwis-
selbare dollars, te betalen als
voorschot op de definitieve af
rekening met de Oliemaatschap
pij, dus niet met de Britse rege
ring.
PAUS EERT DUITS
GENERAAL
VATICAANSTAD Paus Pius
XII heeft de Duitse generaal
Theodor Groppe. die thans in de
stad Hanau aan de Main woon
achtig is, tot Commandeur in de
Orde van de H. Gregorius de
Grote benoemd. In een begelei
dend schrijven noemt de H.
Vader als reden voor deze on
derscheiding de „karaktervolle
houding" van generaal Groppe
ten tijde van de nationaal-socia-
listische heerschappij.
Het vertrek van
emigrantenschepen
Naar het commissariaat voor
de emigratie meldt, staat thans
de vertrekdata vast van de vol
gende emigrantenschepen:
26 September: „Sibajak" naar
Nieuw-Zeeland.
4 October: „Waterman" naar
Australië en Nieuw-Zeelaind.
28 October: „Zuiderkruis" naar
Zuid-Afrika.
11 Nov.: ,',Johan van Oldenbar-
nevelt" naar Australië.
29 November: „Fairsea" naar
Australië.
FRANSE
DUIKBOOT
VERMIST
De vroegere Engelse
duikboot Sportsman,
die in Juli van dit
jaar werd overge
dragen aan de Franse
marine en toen de
naam Sybille kreeg,
is als vermist opge
geven, na oefeningen
in de Middellandse
Zee. De duikboot was
reeds tijdens de
tweede wereldoorlog
ingeschakeld.
De Sybille na de
overdracht in de
haven.
STRAATSBURG, 25 Sept. Aan de Europese raadgnvende
vergadering is heden in ronde woorden te kennen gege
ven, dat zelfs een in hoge mate geïntegreerdéén-
geworden West-Europa nooit in staat zal zijn zich
economisch zelf te bedruipen, maar altijd hulp van bui
ten nodig zal hebben.
Dit was de kern van een rap
port van de Economische Com
missie van de Assemblee, waar
in wordt aangedrongen op een
enge economische unie van alle
Europese staten met de over
zeese rijksdelen en koloniale ge
bieden, die aan enkele van de
bij de Raad van Europa aange
sloten staten behoren.
Om de Europese afgevaardig
den er een denkbeeld te geven
hoeveel niet aangeboorde econo
mische bronnen Europa overzee
zou kunnen exploiteren, wijst het
rapport er op, dat deze landen
j en gebieden een oppervlakte
van ongeveer 50 millioen vier
kante km, dat is meer dan een
derde van de bewoonbare ge
deelten van de aarde, beslaan.
Deze landen, zo zegt hij, be
slaan een groter oppervlakte dan
het Sowjetblok en Rood China
samen, waar 750 millioen men
sen op 35 millioen vierkante km
wonen, terwijl wij 950 millioen
mensen hebben, van welke een
derde Europeanen in onze over
zeese gebiedsdelen.
Daarom was de Economische
Commissie van mening, dat een
snelle ontwikkeling op grote
schaal van deze overzeese landen
deze in staat zou stellen te pro
duceren voor de verkoop naar
het dollargebied. waar binnen
(Van onze correspondent)
HOOGEZAND-SAPPEMEER. Een korte maar zeer felle brand
heeft gistermiddag een groot gedeelte van Bodewes' Scheepswerven
N.V. in Martenshoek in de as gelegd. Even over vijf, nadat het
personeel de werf had verlaten, ontdekte men in de grote bouw
loods een sterke rookontwikkeling.
In deze loods bevinden zich bijna alle belangrijke afdelingen van
het bedrijf, zoals de smederij, de lasinrichting, de bankwerkerij en
de afdeling afschrijvingen.
Nog voordat de brandweercorp
sen van Hoogezand en Sappemeer
op het terrein van de brand aan
wezig waren, sloegen de vlammen
reeds uit de grote loods, die
hoofdzakelijk uit hout is opge
trokken. Met vele stralen bestreed
de brandweer het vuur, maar men
kon niet verhinderen dat de loods
geheel in vlammen opging.
Een in aanbouw zijnde kust
vaarder bleef gespaard, maar alle
tekeningen en berekeningen van
het schip zijn door het vuur ver
teerd. Ook de tekeningen van
enkele nieuwe opdrachten gingen
verloren, zodat de omvang van
de schade nog niet is te bereke
nen. Omtrent de oorzaak van
deze brand tast men nog in het
duister.
Begrafenis J. B. Vesters
UTRECHT 25 Sept. De be
grafenis oud-hoofdredacteur van
.De Volkskrant," de heer J. B.
Vesters, is bepaald op a.s. Maan
dag op de R.K. Begraafplaats te
Utrecht aan de Prinsesselaan.
Vooraf gaat een uitvaartdienst
in de parochiekerk van Sint Pau-
lus te Tuindorp Maartensdijk bii
Utrecht.
Aan beide zijden van het Win-
schoterdiep volgde een grote
schare belangstellenden het ge
beuren. Burgemeester Roelfsema
alsmede de inspecteur van het
Brandweerwezen, de heer Co-
mello, waren op het terrein van
de brand aanwezig.
DORTMUND. 25 Sept. Erich
Ollenhauer. de waarnemend
voorzitter van de Duitse Sociaal
Democratische Partij, heeft van
daag het plan Schuman aangeval
len. dat volgens hem met ziin
looptijd van 50 jaar een besten
diging betekende van de deling
en de armoede van Duitsland.
Hij zei. dat in Groot Brittannie
13 minuten gewerkt moest wor
den voor een kilo brood en in
Duitsland 25 minuten.
Hij gaf de volgende vergelij
kingen: Vlees: Duitsland 171 min.
Groot Britt. 74; Boter: Duitsland
246. Gr. Britt. 111: Suiker: Duits
land 45. Gr. Britt. 18: Koffie en
thee: Duitsland 1274 en Gr. Britt.
163.
Tsjeclio-Slowaken
boven West-Duitsland
MUENCHEN. 25 Sept. Drie
Tsiechoslowaakse jagers hebben
Woensdag enkele minuten boven
Westduits gebied gevlogen, aldus
maakt de Beierse grenspolitie be
kend. De politie gelooft dat de
vliegers de weg kwijt waren en
niet met opzet de grens hebben
geschonden.
25 jaar een. ware grondstoffen-
nood zal heersen.
Voorstel aangenomen
De vijftien leden-staten van
de Europese assemblee te Straats
burg hebben met algemene stem
men een voorstel aangenomen,
gebieden overzee tot ontplooi
ing te brengen door het weder
kerig toestaan van preferen-
tiele rechten ten einde West-
Europa onafhankelijk van dollar
hulp te maken.
HAARLEM, 25 Sept. De
Haarlemse Rechtbank zou op 6
October beginnen met de behan
deling van de strafzaken, die men
pleegt aan te duiden als de „Vel
ser affaire".
Wij vernemen, dat de verdach
ten bij de Rechtbank bezwaar
schriften hebben ingediend tegen
kennisgeving van verdere vervol
ging. Nu deze bezwaarschriften
zijn binnengekomen zal de open
bare behandeling van de straf
zaken niet in October geschieden
De bezwaarschriften zullen be
gin November in de raadkamer
in behandeling komen.
Leg de zeepost klaar
's GRAVENHAGE, 25 Sept.
Met de volgende schepen kan
zeepost worden verzonden. De
data, waarop de correspondentie
uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan, tussen haakjes,
achter de naam van het schip
vermeld:
Indonesië en Nieuw-Guinea: ms
Willem Ruys (1 Oct);
Nieuw-Guinea (uitsluitend Hol-
landia: ss Tomini (4 Oct.);
Ned. Antillen: ms Oranjestad
(30 Sept.);
Suriname: ms Bonaire (1 Oct.);
Unie van Zuid-Afrika: ms Car
narvon Castle (27 Sept.);
Canada: ss Rijndam (2 Oct.);
Australië en Nieuw-Zeeland: ss
Ranchi (30 Sept.);
Zuid-Amerika: ss Alcantara
(6 Oct.).
STAD MEXICO. Zeventien passagiers zijn aan de dood
ontsnapt toen door een onverklaarbare ontploffing een stuk
gereten werd uit een van de zijden van de romp van een
vliegtuig, dat naar Oaxaca onderweg was. De bestuurder
wist het toestel op een militair vliegveld veilig aan de grond
te zetten.
De ontploffing ontstond in de
bagage-afdeling van een DC-3, die
op 3000 meter hoogte naar Oaxaca
en Tapachula aan de grens van
Mexico met Guatamala onderweg
was.
Een gedeelte van een van de
zijden der romp vloog door de
kracht der ontploffing weg. Vele
passagiers, onder wie enkele
Amerikanen, werden door het
rondvliegende metaal licht ge
wond.
De stewardess voorkwam een
paniek, terwijl bestuurder Carlos
Rodriguez het toestel voorbereid
de voor een landing op de mili
taire luchtbasis te Santa Lucia
op 40 km ten noord-westen van
de stad Mexico.
Een der passagiers, Ezequiel
Camacho uit Bogota, verklaarde
opgemerkt te hebben, dat een
man op het vliegveld van de stad
Mexico zijn passage annuleerde,
nadat hij twee koffers in de
bagage-afdeling geplaatst had.