H. Vader tegen medezeggenschap
door organisaties uitgeoefend
RADIO
De prijspuzzle
1
Arbeiders mogen advies
geven in de onderneming
Financiën en Economie
Verhouding arbeider-onderneming -Staat
Mens en machine
programma
if
NOORDERPERS PRESENTEERT:
Beur sov er zicht
Pagina 8
Zaterdag 27 September 1952
VATICAANSTAD, 25 September (K.N.P.) De „Os-
servatore Romano" van 23 September publiceert een
zeer belangrijke brief van de H. Vader over sociale en
economische aangelegenheden, welke gericht is aan de
25e Sociale Week, welke van 21 tot 27 September te
Turijn ivordt gehouden. In deze brief geeft de H. Vader
richtlijnen voor de verhouding arbeider-onderneming-
staat, welk thema ook tijdens de Sociale Week wordt be
studeerd en besproken onder de titel: „De onderneming
in de moderne economie"De H. Vader onderscheidt in
Zijn brief drie belangrijke aspecten van de onderneming:
de verhouding tussen mens en machine; de juridische
sociale positie der arbeiders en de verhouding van onder
neming tot staat.
„Er ziin reeds substantiële ver
beteringen in de wereld van de
arbeid verwezenlijkt", aldus de
Paus. „toch rest nog steeds het
ernstige probleem van de ver
houding tussen mens en machi
ne". De mechanisatie betekent 'n
grote vooruitgang voor de mens,
maar zii sluit ook een groot ge
vaar voor hem in. namelijk de
verwording van de arbeid tot
procédé, waaruit elk menselijk
element is verdwenen en daar
door een dode mechanische be
weging wordt. Om te vermijden,
dat niet de machine de mens be
heerst, maar de arbeider meester
blijft over de materie (de machi
nes) wijst de H. Vader op de
noodzakelijkheid de voorzienin
gen te bestuderen, die nodig kun
nen zijn om te voorkomen, dat
door de inschakeling van de ma
chine de werkloosheid toeneemt.
Voorts dient de arbeider een vol
doende vakscholing verschaft te
worden, die hem bewust doet ziin
van zijn speciale bijdrage tot de
productie. Men dient daarom de
herscholingscursussen te waar
deren. die door de staat zijn in
gesteld. Het sociaal en moreel
bewustzijn van de arbeider, dient
te worden verbeterd, zodat hij
beseft, dat ziin arbeid een dienst
ten behoeve van zijn naaste is. In
het bijzonder dient ziin gods
dienstzin te worden versterkt, zo
dat hii in staat is ziin werk te
zien als ziin persoonlijke mede
werking aan de scheppings- en
verlossingsdaad van God en als
een middel tot eigen geestelijke
vervolmaking.
Plaats van de arbeider in
de onderneming
De H. Vader behandelt dan de
verhouding werknemer-werkge
ver en de juridlsch-sociale positie
van de werknemer in de onder
neming, zoals dit geëist wordt
door het natuurlijke recht. De H.
Vader herinnert dan aan Zijn
uitspraak van 3 Juni 1950, „dat
er zich op het ogenblik een ge
vaar voordoet, namelijk dat voor
de werknemers, behorende tot
een onderneming, het recht van
medezeggenschap in de onderne
ming wordt opgeëist. Dit is bij
zonder gevaarlijk, aldus de Paus
in deze uitspraak, wanneer de
uitoefening van het recht van
medezeggenschap in feite zou
worden uitgeoefend door o r-
ganisaties, die worden
geleid buiten de onderne
ming om. Noch uit de aard van
het arbeidscontract, noch uit de
aard van de onderneming valt 'n
dergelijk recht af te leiden.
Maar al kan de arbeider geen
rechten op medezeggenschap la
ten gelden, dit belet de onder
nemer niet de arbeider toch op
zekere hoogte en in bepaalde
mate deel te laten hebben in het
geheel van de onderneming,
evenals de staat doet. wanneer
deze de ondernemers verzoekt
hun stemmen te laten horen in
bepaalde beleidskwesties of wan
neer de staat ingrijpt in geval
len, waar het kapitaal aan zich
zelf overgelaten, schade zou be
rokkenen aan de gemeenschap.
De H. Vader herhaalt wat Hij
gezegd heeft in Zijn radiobood
schap van 1 September 1944. dat
het klein- en middelgroot bezit
op het gebied van landbouw, in
dustrie, nijverheid etc. veiligge
steld en bevorderd dient te wor
den; de coöperatieve verenigin
gen moeten hun de voordelen
van grote ondernemingen garan
deren; waar cje groothandel het
productiefst blijkt, daar moet de
mogelijkheid geopend blijven,
dat het arbeidscontract zich richt
naar een collectief contract.
ZONDAG 28 SEPT. 1952
HILVERSUM I (402 M.):
8.00 VARA; 12.00 AVRO;
17.00 VARA; 1830 VPRO;
19.00 IKOR; 20.00—24.00
AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws, weerberich
ten en postduivenberichten' 8.18
Gram.; 8.35 Orgelspel; 8.58 Sport-
mededelingen en postduivenbe
richten; 9.00 „Langs ongebaande
wegen causerie; 9.10 Kamer
orkest, klein koor en solisten;
9.45 „Geestelijk leven", causerie;
10.00 Amusementsmuziek; 10.30
Met en zonder omslag; 11.00
Gram.; 11.30 Cabaret; AVRO:
12.00 Postduivenberichten en
dansmuziek; 12.30 „Even afreke
nen, Heren"; 12.40 Krontjong en
semble; 13.00 Nieuws en weer
berichten; 13.05 Mededelingen of
gram.; 13.10 „De Spoorwegen
spreken"; 13.20 Gevarieerde mu
ziek; 13.55 Boekbespreking; 14.15
Kamerorkest en solisten; 15.25
Filmpraatje; 15.40 Lichte muziek;
16.00 Amusementsmuziek; 16.30
Sportrevue; VARA: 17.00 Amuse-
mentsmuz.; 17.30 Voor de jeugd;
17.50 Sportjournaal; 18.15 Nieuws
en sportuitslagen; VPRO: 18.30
Korte kerkdienst; IKOR: 19.00
Voor de jeugd; 19.35 Radio-cate
chisatie: AVRO: 20.00 Nieuws;
20.05 Operette-muz.; 21.05 „Ont
moetingen met Christopher Bla
ze", hoorspel; 21.40 Hammond
orgelspel; 22.00 Cabaret; 22.30
Strijkkwartet; 23.00 Nieuws; 23.15
Reportages of gramofoonmuziek;
23.2524.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II (298 M.):
8.00 KRO; 9.30 NCRV;
10.00 IKOR; 12.00 NCRV;
12.15 KRO; 17.00 NCRV;
19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws; 8.15 Gram.;
8.25 Plechtige Hoogmis; NCRV:
9.30 Nieuws en waterstanden; 9.45
Gram.; IKOR: 10.00 „De Open
Deur" causerie: 10.30 Lutherse
Kerkdienst; NCRV: 12.00 Gewijde
muziek; KRO: 12.15 „Apologie.
12 35 Gram.; 12.40 Lichte muziek;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws
en Kathol, niéuws; 13.10 Lunch
concert; 13.40 Boekbespreking;
13.55 Gram.; 14.00 Voor de jeugd;
14.30 Bijeenkomst t.g.v. 4e eeuw
feest van het Heilige Afsterven
van Sint Franciscus Xaverius.
16.00 Gram.; 16.10 „Katholiek
Thuisfront Overal!" 16.15 Sport;
16.30 Vespers; NCRV: 17.00 Geref.
Kerkdienst; 18.30 Gram.; 18.45
Idem; 19.15 Strijkkwartet en so
list; 19.30 „Rondom 't Koning
schap in Israël", causerie; KRO:
19.45 Nieuws; 20.00 Gram.; 20.25
De gewone man zegt er 't zijne
van; 20.30 Gevarieerd program
ma; 22.35 Actualiteiten; 22.45
Avondgebed en Liturgische ka
lender: 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gram.muz.
MAANDAG 29 SEPT.
Hilversum 1. 402 m. 7.00 u.
VARA, 10.00 VPRO, 10.20—
24.00 VARA.
7.00 Nieuws; 7.18 en 7.30 uur
Gramofoon; 8.00 uur Nieuws en
weerberichten. 8.18 Gramofoon;
8.50 Gramofoon; 9.00 „Onder de
pannen", hoorspel. 9.15 Gramo
foon; (9.35—9.40 Waterstanden);
10.00 „Voor de oude dag", cau
serie; 10.05 Morgenwijding- 10.20
Gramofoon; 10.30 Voordracht;
10.50 voor de zieken; 11.40 Alt
en piano; 12.00 Gramofoonmuz.;
12.15 Idem; 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelmgen; 12.33 Voor
het platteland; 12.38 Gramofoon;
13.00 Nieuws; 13.15 Commen
taar; 13.00 Orgel en zang; 13.55
Voor de Middenstand; 14.00 u.
Voor de vrouw; 14.15 Pianore
cital; 14.45 Gramofoon; 14.55
„De heer van de Grote Berg",
hoorspel; 16.00 Residentie-Ork.;
16.45 Voor de jeugd; 17.15 Gra
mofoon; 17.30 Idem; 17.50 Mili
tair commentaar; 18.00 Nieuws;
18.15 Lichte muziek; 18.30 uur
Parlementair overzicht. 18.45 u.
Voor de jeugd; 19.45 Regerings
uitzending: Landbouwrubriek.
20.00 Nieuws; 20.05 Cabaret;
20.35 Aetherforum; 21.10 Gra
mofoonmuziek; 21.20 Philhar-
monia Orkest; 22.05 „Die Partei
hat immer recht", klankbeeld;
22.35 Gramofoon; 22.45 „Het
Welvaartsplan van het NVV",
causerie; 23.00 Nieuws; 23.15 u.
Socialistisch nieuws in Espe
ranto; 23.20 Orgelspel. 23.45—
24.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum 2. 298 m. 7.00
24.00 NCRV
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Gramofoon; 7.45 u.
Een woord voor de dag; 8.00 u.
Nieuws en weerberichten; 8.10
Sportuitslagen; 8.23 Gramofoon;
8.45 Idem; 9.00 Voor. de zieken;
9.30 Voor de huisvrouw; 9.35 u.
Gramofoon; 10.00 u. Orgelspel;
10.30 Morgendienst; 11.00 uur
Pianorecital; 11.30 Gramofoon;
12.00 Idem; 12.25 Voor boer en
tuinder; 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Orgel
concert; 12.59 Klokgelui; 13.00
Nieuws: 13.15 Lichte muziek;
13.45 Gramofoon; 14.00 School
radio; 14.35 Gramofoon; 14.45
Voor de vrouw; 15.15 Gramo
foon; 15.30 Pianotrio; 16.00 uur
Bijbellezing; 16.30 Gramofoon;
17.00 Voor de kleuters; 17.15 u.
Banjo-muziek; 17.45 Regerings
uitzending: Zuster Go Aalders:
„Een verpleegster uit Manokwa-
ri vertelt"; 18.00 Gramofoon;
18.15 Sport; 18.25 Voor de man
nen in grijs, groen en blauw;
18.30 Gramofoon; 19.00 Nieuws
en weerberichten; 19.10 Gramo
foon; 19.15 „Volk en Staat",
causerie; 19.30 Gramofoon; 19.40
Radiokrant; 20.00 Gramofoon;
20.15 Vocaal ensemble en solist
20.45 „De jonge Vlaamse Pro
zaïsten, causerie; 21.00 Kamer
muziek; 21.30 Gramofoon; 21.50
„In de Arabische Wereld", cau
serie; 22.00 Strijkorkest; 22.45
Avondoverdenking: 23.00 Nieuws
en S.O.S.-berichten. 23.15—24.00
Gramofoon.
Werkgever en werknemer
Met grote en vaderlijke aan
drang spoort de H. Vader er toe
aan, dat de verhouding tussen
werkgever en werknemer mense
lijker en directer zou moeten zijn.
„Welk een ideaal is het", zo be
klemtoont de H. Vader, „een on
derneming te mogen leiden in
vol Christelijke geest en te door
dringen van menselijk gevoel in
woord en daad van de hoogste
top tot de laagste arbeider". De
H. Vader vervolgt dan na een
beroep te hebben gedaan op ziin
rede tot de Italiaanse Katholieke
werkgevers (Januari 1952), waar
in Hii hun taak aangaf om de
omwenteling in Christelijke geest
te leiden, dat. wanneer de sfeer
in de fabriek eenmaal in die zin
is veranderd, het ook mogelijk en
veel gemakkelijker zal zijn ver
nieuwingen in te voeren, die op
een gegeven ogenblik geëist wor
den of kunnen worden uitge
voerd dank zii vakbekwaamheid
en verantwoordelijkheidsbesef
der arbeiders, scherp inzicht der
ondernemers en het algemeen
welzijn.
De leer van de Kerk over het
laatste en derde punt. de verhou
ding onderneming en staat, is
ook zeer belangrijk. Deze ieer.
zo schrijft de Paus, „is de Kerk
dierbaar".
Hij zegt o.m.: „Wanneer de zgn.
liberale opvattingen al berusten
op verscheidene valse beginselen,
niet minder vals en gevaarlijk is
de leer. die alle economische
macht toebedeelt aan de staat en
die de onderdrukking en de dood
van fundamentele menselijke
rechten met zich medebrengt".
Citerend uit de Kerstboodschap
in het algemeen welzijn en in de
behoeften van de gehele gemeen
schap te voorzien. Deze solidari
teit moet zich tot elke tak van
productie uitstrekken, moet het
fundament worden van een bete
re economische orde met een ge
zonde en rechtvaardige autono
mie en moet de arbeidersklasse
de weg banen om haar eerzaam
aandeel in de verantwoordelijk
heid bij het besturen der natio
nale economie te krijgen. Op die
manier zal de arbeider door har
monieuze coördinatie en samen
werking. door inniger binding
van zijn arbeid aan de overige
factoren van het economische le
ven ertoe komen om in zijn ac
tiviteit zowel voldoende loon voor
het onderhoud van zichzelf en
van ziin gezin als een werkelijke
bevrediging van ziin geest en een
krachtige aansporing tot zijn ver
volmaking te vinden".
Katholieke „Journalisten"-
bond in Oostenrijk
WENEN (K.N.P.) De Katho
lieke journalisten van Oostenrijk
zijn te Wenen bijeengekomen en
hebben besloten tot de onmiddel
lijke oprichting van een „Katho
lieke Journalistenbond". In een
oproep tot regering en parlement
hebben de Oostenrijkse Katholie»
ke journalisten het behoud van de
persvrijheid en een nieuwe regle
mentering van -het persrecht ge
vraagd. Alle dagbladschrijvers in
het land hebben zij verzocht „in
alle politieke geschriften steeds de
eerbied voor de menselijke per
soon en de overtuiging der ande
ren in acht te nemen".
Massa-productie, dank zij de moderne techniek, betekent een
vooruitgang voor het mensdom. Toch schuitt hierin ook het
gevaar van de geestdodende arbeid, waaruit elk menselijk
element verdwenen is.
van 1942 voegt de H. Vader er
nog aan toe: .Of deze slavernij
nu voortspruit uit te grote macht
van het particuliere kapitaal of
van de staat, de uitwerking ver
andert er niet om. Inderdaad kan
echter onder de pressie van een
staat, die alles in het openbare
en privé-leven overheerst en re
gelt. daarbij doordringend in de
begrippen, ideeën en gewetens,
die gemis aan vrijheid nog ern
stiger gevolgen met zich meesle
pen. zoals uit de ervaring is ge
bleken en nog blijkt".
Taak van de staat
De economische wereld, zo
vervolgt Hij. is op de eerste
plaats een schepping van de vrije
wil der mensen, op de staat rust
derhalve de taak de condities te
scheppen, waarin het particuliere
initiatief zich kan ontplooien bin
nen de grenzen van de zedelijke
orde en het algemeen welzijn".
Na te hebben gewezen op het
feit. dat de Kerk het particulier
initiatief steeds heeft aangemoe
digd. merkt de H. Vader op. dat
het ook goed kan zijn, wanneer
de grote onderneming in handen
van het particulier initiatief blijft
mits niet in tegenspraak met het
algemeen welzijn.
De H. Vader vervolgt letterlijk:
„Het wordt tijd, dat de holle fra
sen verdwijnen en dat met „Qua-
dragesimo Anno" over een nieu
we ordening der productieve
krachten van het volk wordt ge
dacht. Dat wil zeggen: boven het
onderscheid tussen werkgevers
en werknemers moet men de ho
gere eenheid zien en erkennen,
welke allen met elkaar verbindt,
die in de productie samenwerken,
d.w.z. hun binding en hun soli
dariteit in de gezamenlijke plicht
COMMANDOTROEPEN
NAAR SURINAME
's GRAVENHAGE, 26 Sept.
Van Schiphol zijn gisteren 44 le
den van het Korps Commando
troepen naar Suriname vertrok
ken. De mannen, die onder com
mando staan van kapitein R. J.
de Graaff uit Nijmegen, werden
namens de Minister van Oorlog
en de Chef van de Generale Staf
toegesproken door kolonel J. K.
H. de Roo van Alderwerelt. De
Inspecteur-Generaal der Konink
lijke Landmacht werd vertegen
woordigd door majoor D. ter
Brugge. Op 29 en 30 September
vertrekken de overige leden van
de 103e compagnie naar Suri
name.
Onveranderd dividend
bouwkas „Rohyp"
Aan de algemene vergadering
van aandeelhouders der N.V)
Bouwkas „Rohyp" te Utrecht zal
worden voorgesteld over het
boekjaar 1951 een dividend uit
te keren van 7 pCt. op de aan
delen A en 6 pCt. op de aan
delen B.
Utrecht wil een millioeil
lenen
B. en W. van Utrecht stellen
de raad voor een geldlening op
schuldbekentenis aan te gaan,
groot f 1.000.000 tegen pari koers
en rentende 3 pet 's jaars, Na
zes jaar ineens af te lossen.
Vandaag begint de
Noorderpers zijn puzzle-
seizoen weer. Onze boe
kenkast is opnieuw ge
vuld, laat dus de stapels
maar weer komen! Zoals
in het vorige wintersei
zoen stellen wij iedere
week vijf mooie boeken
beschikbaar voor de goe
de oplossers. Zijn er
meer dan vijf goede in
zendingen - en we moe
ten zeggen, dat er zelfs
bij de allermoeilijkste
puzzles nooit minder dan
vijftig waren - dan be
slist het lot.
Puzzelaars, scherp uw
vernuft en.veel ge
luk.
57
56
«5
54
53
52
51
SO
49
48
47
46
45
Ongetwijfeld zult u als
puzzelaar(ster) reeds éen
of meerdere malen een
hersengvmnastiek-uit-
zending hebben gevolgd
en misschien hierdoor
wel eens het verlangen
gekregen zelf voor de
microfoon te mogen
staan om uw antwoor
den (aannemende dat U
ze tenminste wist!) het
land in te sturen. Welnu,
hiertoe krijgt U thans de
gelegenheid al zult U
uw stem niet verder
kunnen laten klinken
dan uw eigen huiskamer.
Dr Pluizer is echter
een vooruitstrevend man
en hij lanceert deze on
gave dan ook in een
vorm zoals deze bii de
televisie zou worden ge-
bradht, nl. in beeldvorm.
Weet u welke bekende
uitdrukking hier in
beeld is gebracht?
Neen? Wel, laten we deze twee
begrippen dan combineren! We
stellen u tien vragen en indien
u nu elk getal door een letter
vervangt en deze letter in het
overeenkomstig genummerde
vakje rondom de tekening plaatst
kunt u dit eveneens aan de weet
komen. Het voordeel, dat u lan
ger dan 10 seconden over het
antwoord kunt nadenken, gunnen
we u van ganser harte!
34 44 3 55 36 15 41 46 27 10 42
Zoals u weet bestaat de vlag van
het Rode Kruis uit een rood
kruis in een wit veld. Van welke
Europese staat draagt de vlag
echter een wit kruis in een rood
veld?
56 2 47 6 18 23 28 26 33 39 50 36
Welk gebouw is de zetel van het
Permanente Hof van Justitie?
20 9 41 7 27 5 38 54 13 43 2 17 27
49 23
Welk Ned. roman- en toneel
schrijver schreef o.a. het toneel
stuk „Op hoop van zegen"?
43
42
MKeAMtf
38
35
34
32
15
1»
20
22
25
24
25
26
27
28
29
30
_!Si
25 45 48 42 51 41 6 42 26 12 57 10
Hoe lang duurde de tweede re
gering van Napoleon I na ziin
ontsnapping van Elba?
36 8 2 27 29 40 44 35
In welke stad in Joego-Slavië
had op 28 Juni 1914 de aanslag
plaats op de Oostenrijkse kroon
prins Frans Ferdinand, welke ge
beurtenis de onmiddellijke aan
leiding tot de eerste wereldoorlog
was?
28 50 21 52 41 45 7 26 23 37 27
12 49 3
Wie is de componist van de opera
Cavalleria Rusticana?
24 2 4 36 37 30 5 6 45
Wat is het tegengestelde van
decrescendo (muziek - in sterkte
afnemend)?
14 32 58 1 39 11 3 26
Hoe luidt de Latijnse naam voor
Zwitserland?
48 27 37 53 16 31 26 24 38 19
Wat is de onjuiste benaming van
Naam
Adres
Woonplaats
Rembrandt's schilderijKorpo
raalschap van Frans Bannin"
Coca?
47 50 10 22 14 35 56 8 49
Welk Ned. physioloog is wereld
beroemd geworden door de con
structie van zijn snaargalvano
meter en i.v.m. onderzoekingen
hiervoor in 1924 de Nobelprijs
kreeg toegewezen?
Even opgelet
Uw oplossing verwachten wij
uiterlijk a.s. Donderdagochtend
aan het bureau van ons blad. In
dien U per post verzendt, dan
s.v.p. als brief frankeren. U mag
uw naam op de enveloppe weg
laten, als u hem maar wel ver
meldt bij de oplossing. In de lin
kerbovenhoek van de enveloppe
vermelden: „Prijspuzzle Noorder
pers". Tenslotte één verzoek na
mens degenen, die al die inzen
dingen moeten nazien: de enve
loppe open te laten. Dat bespaart
ons veei werk.
De namen van de prijswinnaars
van deze puzzle worden a.s. Za
terdag gepubliceerd.
OPLOSSING INVULPUZZLE
Horizontaal: 3. Lieftallig; 7.
Priemgetal; 8. Automatiek; 9.
Allereerst; 10. Gerechtigd; 11.
Echtgenoot.
Verticaal: 1. Koopvaardij; 2.
Gekenmerkt; 3. Lepelrekje; 4.
Girodienst; 5. Wenteltrap; 6.
Wiskundige.
Kapitaal Ned. Bank
voor waarden gedeeltelijk
verloren
Alle reserves en een belangrijk
deel van het kapitaal van de Ne
derlandse bankinstelling voor
waarden belast met vruchtgebruik
en periodieke uitkeringen te Den
Haag, zullen uiteindelijk moeten
worden afgeschreven.
Het ligt echter niet in de bedoe
ling om reeds thans tot reorgani
satie over te gaan. Om in het ver
volg een beter inzicht te krijgen
in de inkomsten in Nederland
wordt voorgesteld om het reser
ve-fonds en het extra reserve
fonds met ingang van I Januari
1952 op te heffen en het totaal
bedrag van f 1.282.041 over te
boeken naar de algemene be-
drijfsreserve. Tenslotte wordt
voorgesteld om het verliessaldo
van f147.423 (f14.026) over te
dragen naar het volgende boek
jaar. Het totale verliessaldo over
zeven jaren bedraagt dan' f 1.579.
798 (f 1.432.375).
De rehabilitatie
van „Sedep"
In de gehouden vergadering
van aandeelhouders der N.V.
Cultuur-mij. „Sedep" werden de
uitgebrachte jaarstukken over '51
goedgekeurd. Het dividend werd
bepaald op 4 pet. Prof. G. A. Ph.
Weyer, die tot voor zijn vertrek
naar Amerika commissaris van
de maatschappij, was, werd thans
als zodanig herkozen.
Desgevraagd deelde het be
stuur nog mede, dat grote uitga
ven nodig zijn geweest en nog
nodig zijn voor de rehabilitatie.
Ook de capaciteit van de theefa
briek moet. bij realisering van de
verwachte oogsten, worden uitge
breid. Indien wij hier toe inder
tijd niet waren overgegaan, zou
den we thans dergelijke resulta
ten niet kunnen boeken.
Mede hierdoor is de kostprijs
van de thee voor Sedep betrek
kelijk laag. Bovendien zijn de
thans benodigde werkkapitalen
veel groter dan vroeger, aldus
antwoordde de directie.
Critiek op beleid
bij Van Wijk
„Op het ogenblik beschikken
we over een zeer behoorlijke
orderportefeuille. Gedeeltelijk
wordt thans met twee, en op
sommige afdelingen zelfs met
drie ploegen gewerkt. Over de
definitieve uitkomsten van het
thans lopende boekjaar valt
echter nog niets met zekerheid
te voorspellen", zo heeft het be
stuur van de N.V. Leidsche Tex
tielfabrieken Gebr. Van Wijk en
Co te Leiden medegedeeld in de
gehouden jaarvergadering van
aandeelhouders.
In deze vergadering werden
zeer veel vragen gesteld en werd
ook critiek uitgeoefend, vooral
op de volgens enige aandeel
houders te grote wolaankopen.
De voorzitter gaf toe, dat als ge
volg van de na Koreahausse
plotseling optredende kopers
staking achteraf gezien, de
voorraden relatief te hoog zijn
gebleken. Hij ontkende echter
nadrukkelijk, dat de aankopen
destijds een speculatief karakter
zouden hebben gedragen. De
maatschappij koopt alleen grond
stoffen voor de redelijk te ver
wachten productie en afzet, zij
speculeert nimmer in wol.
Het voorstel, een commissie
van onderzoek in te stellen, werd
nadat het 'bestuur zich hierover
had beraden, unaniem afge
wezen.
Weinig activiteit
AMSTERDAM, 26 Sept. De
algemene ontwikkeling ter beurze
is deze week niet ongunstig ge
weest. De koersverbeteringen ziin
weliswaar bescheiden, doch vrij
wel alle rubrieken boekten een
kleine vooruitgang. Het wekte
dan ook weinig verwondering,
dat de beroepshandel vanmiddag
slechts zeer sporadisch tot dek
kingsaankopen overging en de
handel een uiterst kalm verloop
had. Olies verbeterden zich van
daag opnieuw een kleinigheid,
waaraan speculatieve transacties,
voornamelijk van de beroepshan
del. niet vreemd waren.
Ook de grotere activiteit op de
scheepvaartmarkt behoorde tot 't
verleden. Hier stemde het niette
min tot voldoening, dat de giste
ren behaalde winsten goed be
houden bleven. Stoomvaartmaat
schappij „Nederland" boekte zelfs
opnieuw een kleine avance.
Op de cultuurmarkt ontbreekt
nog steeds de ware animo. Onze
kerheid omtrent de toekomst in
Indonesië vormt hier de grootste
rem en de hoeken blijven van
dag tot dag zeer verlaten. Over
het algemeen was de stemming
hier prijshoudend, in tegenstel
ling tot de industriemarkt, waar
de leidende soorten een kleine
achteruitgang boekten.
De incourante industriepanie
ren vertoonden weinig verande
ring. Beleggingen in guldens ble
ven vandaag in feite onveran
derd. de Amerikaanse afdeling
gaf iets hogere prijzen te zien.
uitsluitend een gevolg van de
betere stemming in Wailstreet.
FEUILLETON
\m wm
DOOR DOROTHEE COEBELER
46.
Men vertrok van de
Brandenburger Tor. Op het plein
was het al druk. Zij werd met
gejuich ontvangen. De heren van
het kantoor en van de boek
houding wilden beslist hebben,
dat zij bii hen kwam zitten.
Maar Johann Böhmer zei zeer
beslist: „Vooraan in de eerste
wagen, waar ik met de dames
van het atelier zit." En zo kwam
zii te zitten naast Elisabeth Burk-
hard en min of meer op een
ereplaats.
„Anders zat grootmoeder' hier
altijd," vertelde Johann Böhmer.
„Vandaag zal zii wel dikwijls
aan ons denken, want zij met
haar vijf en tachtig jaren kan
nu niet meer mee."
Iemand vroeg naar dr. Böh
mer. naar Rudi. Anders was hij
altijd van hen mee gegaan. Hij
haalde ziin schouders op: „Hii
zou graag meegegaan zijn, maar
jullie weten dat zaken voor
gaan." Kate haalde opgelucht
ad»m.
Het werd een prettige tocht.
Opgewekte stemmen lachten en
zongen.De guirlandes en kran
sen en de bonte lampions schom
melden aan de wagen op en
neer.
Zij gingen door Tiergarten.
Het park stond in volle bloei.
De ochtenddauw lag nog over
het groen van de bomen en
struiken. Zii gingen langs de
Kurfürstendamm. Links en
rechts stonden lange rijen schit
terende nieuwe huizen en daar
over en daartussen lagen prach
tige tuinen. Toen kwam Grune-
wald. De meren, waarmee deze
streek zo rijkelijk is gezegend,
staken helder af tegen het
groen. Op een open plek werd
gerust. Iedereen stapte uit. Er
kwamen flesjes bier en grote
manden met allerlei heerlijk
heden voor de dag. Er was koud
gevogelte, belegde broodjes, pot
ten met pikante salade. „Groot
moeder heeft overal voor ge
zorgd," merkte Johann Böhmer
on. ..Want zulke dingen laat zii
zich niet uit de handen nemen."
Er werd een daverend „Lang zal
zij leven" voor grootmoeder ge
zongen. „En nu is het miin
beurt." lachte Johann Böhmer.
Uit andere manden kwamen
flessen wijn en likeur voor de
dag en er was een schitterende
keuze sigaren en sigaretten. Ook
voor hem werd een „Lang zal
hii leven" gezongen. De stem
ming was uitstekend en werd
van minuut tot minuut vrolijker.
Kate zat wat achteraf. Zii zag
tussen het groen de varens en
zii luisterde naar het gezang
van de vogels. Zii was voldaan
en gelukkig. Het was toch wel
fijn zo eens tussen al deze vro
lijke mensen te zitten. Johann
Böhmer had haar zoëven ver
teld. dat zii in September met
Elisabeth Burkhard naar Pariis
moest om een grote modeshow
te bezoeken. Zii was zó in ge
peins verzonken, dat zij nauwe
lijks merkte dat het gezelschap
weer instapte.
De wagen hobbelde weer door
het woud. Het gelach klonk nog
vrolijker dan 's morgens. Toen
kwam men in Schildhorn. Aan
de oever van het water werden
de tafels gedekt. Het gezelschap
at en dronk aan lange tafels..
Johann Böhmer. die midden in
de kring zat, was de vrolijkste
van allen. Daarna trok men het
woud in De ouderen bleven ach
ter om een uiltje te knappen.
Ook Kate zou zich liefst in een
stille donkere hoek hebben neer
gevlijd, maar de anderen wilden
daar niets van weten.
Het was alles bijna zoals in
de tiid toen zij als jong meisje
met haar ouders, vriendinnen of
met de leerlingen van haar va
der naar het bos ging. Zij deden
dezelfde spelletjes: boompjes
verwisselen, verstoppertje spe
len. kruip-door, sluip-door. De
groten werden precies zoals zij
eens als kinderen waren ge
weest. En toen moest er natuur
lijk ook nog blindemannetje
gespeeld worden. Plotseling werd
er geroepen: „Juffrouw Scholz.
u bent hem." En voor zii goed
wist wat er gebeurde, hadden
zii haar geblinddoekt. Er werd
danig gelachen toen zij zo hul
peloos rondscharrelde. Zij liep
eerst biina tegen een paar bo
men aan. Toen voelde zii dat
men handen naar haar uit
strekte. Toen zii die wilde pak
ken. greep zij in de lucht. Maar
plotseling had zii een hand vast.
die geen enkele poging deed om
los ie komen. Zachtjes, zodat zii
het alleen kon horen, zei een
stem: „Hou vast wat je hebt
Nelly O'Brien
Zii liet de hand los en trok
de blinddoek van de ogen. Zii
keek in het ernstige en toch
lachende gezicht van Rudolf
Böhmer. Zii wilde weglopen,
maar toen stond Johann Böhmer
naast haar en die zei: „Een zeld
zame vangst, juffrouw Kate.
Mijn broer is toch nog met miin
vrouw gekomen. Mag ik hem
aan u voorstellen: Rudolf, dat is
juffrouw Scholz, die aan onze
zaak zulk een grote vlucht heeft
gegeven." Twee mensen bogen
zich zeer hoffelijk, zeer koel.
zeer correct en vooral zeer for
meel.
Johann Böhmer was gekomen
om het gezelschap bijeen te roe
pen voor de koffie. Een lange
bonte rij trok door het woud
naar het restaurant, waar de
kopjes reeds klaar stonden en
dampende koffie in grote kan
nen gereed stond Er was een
overvloed van gebak en koeken.
Daar was ook mevrouw Clara
Böhmer. Zij stond bij een paar
kennissen, die met haar mee
gekomen waren. Zij knikte deze
en gene eens toe, en ook Kate
kreeg een vluchtige groet. Toen
zei zii met nadruk: „Jean, waar
ziin de plaatsen voor ons? Wij
zouden graag een beetje apart
zitten. Daaraan heb je zeker niet
gedacht, hè? Nou dan zullen
wii zelf ons plaatsje wel zoeken.
Gaat u mee?"
Mevrouw Böhmer vertrok in
derdaad met haar kennissen.
Kate zag. hoe haar man het
bloed naar het hoofd steeg. Zii
hoorde onder haar collega's
mompelen: „Nou. dat zou groot
moeder nooit gedaan hebben."
Kate was verbitterd. Tot nu
toe was alles fijn en gezellig ge
weest. maar nu was mevrouw
met haar kennissen gekomen. En
op hetzelfde ogenblik was de
stemming gebroken. En hij ging
natuurlijk mee. want tenslotte
behoorde hii bii de anderen en
niet bii het personeel.
„Waarom ben je nu ineens zo
stil, Kate?" vroeg juffrouw
Burkhard haar.
(wordt vervolgd)
