De prijspuzzle
r
1
Op 't Vezelinstituut genieten vele larfjes
van rust, duisternis en.... een goede pot
DEZE WEEK IN DE TUIN
Zeeplons waspoeder
5
6
Pagina 4
Zaterdag 11 October 1952
EEN MOTTENKOLONIE IN DELFT
Elke dag een lekker „lapje",
wat gist en bouillon
|w Apr
LONDEN KRIJGT NIEUW
LUCHTSTATIONS
GEBOUW
'door Wi'm en Roo$
fl
T
UITEINDELIJK TREKKEN DE WOLETERS
AAN HET KORTSTE EIND I
Motten zijn vanouds ongenode en ongewenste gasten in de woning
van de mens. De Romeinen vochten er al tegen en in de Middeleeuwen
borg men met veel zorg een kledingstuk in een leeuwenhuid, een
middeltje, dat intussen weinig hielp, aangezien deze dierenhuid de
motten eerder lokte dan afweerde! Hoe hét echter ook zij, het mensdom
heeft door de eeuwen heen zijn best gedaan van deze nare vlinders en
hun gevaarlijke larven af te komen. Is het daarom niet des te verwon
derlijker, dat ergens in Nederland een plekje is, waar met ijver en
toewijding motten worden gekweekt?
Toch niet, want deze motten, die soms bij duizendtallen het levens
licht aanschouwen, dienen juist om hun familieleden het leven zuur
te maken of, wat nog beter is, van dit leven te beroven. Zij weten er
niets van, de vraatzuchtige larfjes en de goudkleurige vlinders, die in
het Vezelinstituut T.N.O. te Delft in velerlei variaties voorkomen.
Onbewust laten zij zich echter observeren en op die manier leveren zij
prachtig studiemateriaal voor de mottenbestrijding. Wie een vijand wil
verslaan, moet eerst zijn wapens kennen en die wapens worden nauw
keurig bekeken door de biologische afdeling van het Vezelinstituut in
het sfeervolle oude Delft.
De gebouwen van de T.N.O., de
„Organisatie voor Toegepast Na
tuurwetenschappelijk Onderzoek",
rijzen trots en majestueus omhoog,
maar de mottenkolonie is tevreden
met een heel bescheiden plaats in
dit complex. Zij huist in een van
de kelders, maar dat heeft zijn re
den. De mottenlarven zijn name
lijk verzot op een donker, rustig
plekje. Als het er verder warm en
vochtig is, zijn zij volkomen in hun
element. Het Vezelinstituut heeft
voor al deze factoren gezorgd,
want hoe beter de aankomende
mot groeit, hoe beter hij in zijn
diverse gedragingen bestudeerd
kan worden. Wij zouden echter
bijna een heel voorname factor
vergeten: de wol. Er staat geen
fles met motten in de kelder, die
het Vezelinstituut in gebruik heeft,
of er zit ook een lap lekkere wol
in. Dit voedsel is voorzien van wat
gist en bouillon, om voor de mot
tenlarven nog wat appetijtelijker
en voedzamer te zijn.
„Vanwaar dit uitgezochte me
nu?" zult u vragen. Wel, de gist
en bouillon bevatten vitamine B,
die de mot-in-de-dop nodig heeft
om goed te gedijen. In de huizen
van de mensen krijgt hij zo'n uit
gelezen etentje niet, maar dat is
ook niet nodig. De wol, die daar te
bemachtigen is, bevat doorgaans
al voldoende vitamine B en wel
op verontreinigde plekken. Van
daar dat motten het eerst afgaan
op plaatsen, waar vuil, etensrestjes
en dergelijke te vinden zijn.
Wat te doen?
Dat brengt al een conclusie mee
voor de huisvrouw, die wollen
goed moet bewaren en dit tot elke
prijs uit de handen of liever ge
zegd pootjes van de mottenlarven
wü houden. De wol moet zo schoon
mogelijk worden opgeborgen.
Natuurlijk zijn er ook chemische
bestrijdingsmiddelen om haar te
helpen bij de bestrijding van de
mot, maar eerst noemen wij nog
een andere maatregel, een maat
regel, die wel wat moeite, doch
geen geld kost. Dit is namelijk het
uitkloppen en borstelen van wol
len goed. Door kloppen en borste
len kunnen eventueel aanwezige
motteneitjes verwijderd worden en
dan is er nog iets. Na deze behan
deling wordt het goed geruime tijd
gelucht. We hebben straks immers
gezien, dat mottenlarven een rus
tig donker plekje prefereren? Zij
hebben een instinctieve afkeer van
het licht en zodra zij buiten ko
men, doen zij dan ook niets liever
dan uit de kleren wegvluchten en
een beter plaatsje opzoeken. Wie
een weefsel met mottenlarven bo
ven een groot stuk papier uit
schudt, kan dit goed zien. De larf
jes, die op het papier rollen, mar
cheren allemaal in de zelfde rich
ting weg, van het licht af!
Omdat mottenlarven zo van rust
en duisternis houden, kan de mot-
tenzak, die juist als veiligheids
middel bedoeld is, een groot ge
vaar zijn. Zij dient er voor om te
zorgen, dat de motvlindertjes haar
eieren niet op wollen kleren kun
nen afzetten. Men moet er van te
voren echter goed op letten, of er
geen motten, larven of eitjes in de
zak zitten enof de op te ber
gen kleding er vrij van is. Mocht
dit niet het geval zijn, dan is zo'n
zak juist een prachtige broedplaats
voor de dieren, omdat zij in hun
donkere verblijfplaats lange tijd
van een heerlijke rust genieten.
Uiteraard moet de zak ook
goed gesloten zijn, eventueel
met behulD van plakpapier. In
Amerika leveren vele chemi
sche reinigingsbedrijven het
gestoomde goed af in een zak
van polvoinylchloride-folie die
hermetisch gesloten is. Zo
doende kan de klant de goe
deren volkomen veilig opber
gen tot hij ze gaat gebruiken.
Ze groeien ah kool
Het zal de meeste huisvrouwen
zeer zeker bekend zijn, dat de
mottenlarven het grootste kwaad
aanrichten in de wol. De larven,
die zich laten ontpoppen tot mot-
vlinders, zijn ware veelvraten. Zij
doen zich zo zeer aan onze wol te
goed, dat zij, wanneer ze volgroeid
zijn, bijna driehonderd maal zo
zwaar wegen als bij hun geboorte!
Als volwassen vlinders hoeven zr
dan ook geen voedsel meer te ge
bruiken. Er wordt wel eens be
weerd, dat motvlinders daarom on
gevaarlijk zijn, doch dat is onjuist.
De groten zorgen weer voor de
voortplanting van de kleintjes en
wie een mot ziet vliegen, doet dan
ook verstandig deze onschadelijk
te maken.
Meestal zijn het mannetjes, die
wij door de kamer zien fladderen.
De wjjfjes zijn minder beweeglijk,
doordat zij hun eieren bij zich
dragen, doch op het Vezelinstituut
te Delft is geconstateerd, dat ook
zij zich wel vliegend verplaatsen.
Natuurlijk hebben wij op het in
stituut gevraagd, welke chemische
bestrijdingsmiddelen de huisvrouw
het best kan gebruiken in haar
strijd tegen de mot. Er zijn er tal
loze, van de befaamde mottenbal-
Iëtjes tot de diverse d.d.t.-houdende
producten. De laatste zijn te ver
kiezen boven de eerste. De mot-
tenballetjes schijnen menige huis
vrouw aan te trekken door hun
frisse geur, doch dit kraakheldere
luchtje „doet 't 'm niet". Het is de
damp van deze stoffen, die werk
zaam is en dan alleen, als deze
damp in een behoorlijke concen
tratie in de lucht aanwezig is. Er
moeten dus veel balletjes worden
gebruikt in een zeer goed gesloten
ruimte. Bovendien zijn kleren, die
de kast verlaten, al spoedig niet
meer tegen mottenvraat be
schermd.
Practischer
Practischer zijn de d.d.t.-hou-
dende middelen, die duurzamer èn
doeltreffender werken. Zij hechten
zich aan het wollen goed in de
vorm van strooipoeder of sproei-
vloeistof en verlaten dit niet voor
het gewassen of chemisch gerei
nigd wordt. De strooipoeders zijn
vooral geschikt voor weefsels, die
voor lange tijd opgeborgen moeten
worden. Kleren en bekleding vai
meubelen, die regelmatig afgebor
steld worden, kan men beter met
sproeimiddelen behandelen en wel
„van top tot teen". In gevallen,
dat de mot diep in de bekleding
van meubelen zit en dus onbereik
baar is, wordt wel gebruik ge
maakt van gifgassen. Deze gassen
zijn echter uiterst gevaarlijk en
mogen alleen maar met speciale
toestemming van de overheid ge
bruikt worden.
De huisvrouw zelf zal alleen
maar te maken krijgen met de
genoemde middelen: mottenballe-
tjes en de strooipoeders of sproei
middelen. Zoals gezegd zijn de
laatstgenoemde het beste, al zijn
ook deze niet permanent en moe
ten zij dus met tussenpozen op
nieuw toegepast worden. Een blij
vende werking hebben alleen de
methoden, waarbij de vergiften ge
lijk een verfstof op het wollen
goed worden aangebracht. Men
past deze procédé's bij voorbeeld
toe op wollen dekens. Er zijn reeds
diverse fabrikanten, die hun de
kens op deze wijze motvrij maken,
doch hun aantal is helaas nog te
gering. Meer belangstelling van de
huisvrouw was hier wel op zijn
plaats. Hoe groter de vraag naar
motecht goed, des te groter de
hoeveelheden, die de fabrikant af
levert. In Zweden is de situatie in
dit opzicht ideaal; daar wordt ze
ker negentig procent van de wol
len goederen motvrij door de fa
brikant afgeleverd.
Nog een vijand
Tot nu toe is de mot het
onderwerp van het gesprek
geweest; er is echter nog een
andere vijand van de wol, een
vijand, die zeker de helft van
de schade veroorzaakt, welke
aan de mot verweten wordt.
Dat is de tapijtkever.
Op het Vezelinstituut, waar vele
mottenlarfjes een menu van al of
niet motvrije wol krijgen voor
gezet, huizen ook de larfjgs van de
tapijtkevers met hun ouders. En
naar men zegt, zijn zij nóg gevaar
lijker dan de mottenlarven, aan
gezien zij veel meer eten en beter
bestand zijn tegen bestrijdingsmid
delen. Men moet de diverse mid
deltjes, die reeds besproken zijn,
dan ook in grotere mate gebruiken,
als het om de tapijtkevers en hun
vraatzuchtige kroost gaat. Op een
van onze foto's ziet u een aantal
gewone kleren-mot, maar wel
een beetje groter, dan wij gewend
zijn haar te zien
Amerikaanse tapijtkevers, zodat u
enig idee hebt van het uiterlijk
van deze dieren. In Nederland
komt een soort voor, dat niet bij
zonder veel van de Amerikaanse
kever verschilt.
De biologische afdeling van het
Vezelinstituut te Delft verstrekt
gaarne adviezen en inlichtingen
aangaande de grote vijanden van
onze wol: de mot, de tapijtkever
en him hongerige larven. Daar
naast maakt zij nog een studie
van de schimmels, die in ons land
voorkomen en materialen van ka
toen, linnen, vlas en dergelijke
aantasten. Men ziet dus, dat zij
een uitgebreid werkterrein heeft
en dat zij er niet weinig toe bij
draagt het welzijn van de vezel
en daarom van vele huisvrou
wen te behartigen.
De strijd is voor de eerste maal gestre
den. Hij was bijzonder fel, want deze
eerste prijspuzzle leverde al een enorm
aantal inzendingen op. De vijf prijswin
naars kunnen derhalve zeggen, dat zij hun
boeken zuur verdiend hebben.
Het was naar de mening van velen
geen gemakkelijke puzzle, maar toch
kwamen er heel wat oplossingen uit de
bus. Niet alleen goede oplossingen, ove
rigens. Er was één inzender een enthou
siaste die zijn inzending voorzag van
een in kleuren uitgevoerde tekening, ter
gelegenheid van de „première". Jammer,
dat hij zijn naam en adres niet vermeldde.
En dan was er een ander, de heer Jac.
Meilink Jr., die bij de oplossing een rijm
fantaseerde, dat we U niet mogen ont
houden. Hier is het:
Over de nieuwe minister van financiën
heb ik nog geen kwaad gehoord.
Maar voor al zijn instantiën
geldt wèl dit wijze woord.
De oplossing worde hèm opgedragen
en zo zijne excellentie er naar doet
Nederlands' bevolking zal niet klagen
en werkt voort met licht gemoed:
Z
3
1
if
'9
W
w
to
T~
w
jr~
IO
W
1
i.9
3b
/9
11
W
26
93
59
5/
9l
V
95
s
i9
15
ié
9i
il
99
9i
9
13
15
ii
50
2Ü
lb
50
1
9
il
23
9o
ié1
92
V
11
91
98
i
9
20
99
9i
ii
m
II
35
l
il
9ö
19
22.
>9
9i
w
51
9i
26
23
99
35
r f it5
7T
5
l
7
T
r
y
lb
a
ié
>9
ld
V jgtil li 19 p H
*9
W
ii
5r
W
57"
15 I8I3B5 17 [AS 1
L~
n
9i
tV
VA
9} 10 J'1 1
1 1 1 urb
Vriend meent gij het met het schaapje wel,
zo scheer de wol en niet het vel.
Of de oplossing onze lezers
met de jongste aanslagen juist in
huis ook uit het hart gegre
pen was!
De namen van de prijswinnaars
kunt U op pagina 2 onder het
weerbericht aantreffen. Hier
onder volgt dan de nieuwe puzzle,
weer een, die U de kans geeft
een van de vijf uitgeloofde mooie
boeken te bemachtigen. Al wat
U hebt te doen, is Uw goede
oplossing voorzien van naam
en adres in een open enveloppe
vóór Donderdag a.s. aan ons bu
reau op te zenden. Denkt U erom
als brief te frankeren, indien U
per post verzendt? In de linker
bovenhoek van de enveloppe ver
melden: Prijspuzzle Noorderpers.
Een groepje Amerikaanse tapijtkevers, twaalj maal vergroot.
Het ongezellige weer van de af
gelopen weken heeft in de meeste
gevallen de tuin geen goed ge
daan. De eenjarige zomerbloeiers,
die hun bestaan bij gunstig na
jaarsweer nog heel lang kunnen
rekken, zijn thans voor het groot
ste gedeelte ter ziele gegaan. Als
wij deze hebben opgeruimd zal de
tuin er al direct minder slordig
uitzien. Ook het afgestorven loof
van vaste planten dient nu verwij
derd te worden.
Zo zoetjesaan wordt het ook tijd
om de gladiolen- en dahliaknollen
op te graven. Voordat wij deze
voor de winter opbergen, moeten
ze eerst grondig worden gedroogd,
daar de overwintering anders
reeds bij voorbaat is mislukt.
Er blijft zo langzamerhand nog
maar weinig „bloeiende waar" in
de tuin over. Maar de late klanten,
als herfstaster en chrysanth kun
nen toch nog enkele weken en
wat de laatste betreft misschien
nog wel enkele maanden voor
een beetje kleur in de komende
donkere dagen zorgen.
De bosjes herfstaster, (zie af
beelding), die in de kleuren rose,
blauw en wit en alle daartussen in
liggende tinten, i,n een veelheid
van vormen thans hun stempel
drukken op menige tuin, prefere
ren een zonnige standplaats. Daar
zullen zij eerst goed tot hun recht
komen. Heel vaak zien wij echter,
dat ze een tamelijk kwijnend be
staan lijden. De oorzaak hiervan
moet dikwijls gezocht worden in
het feit, dat zij in het najaar ten
gevolge van de laagstaande zon
niet meer kunnen profiteren van
de koesterende stralen, hetgeen
juist dan van zoveel belang is.
Aangezien met de laatste bloei
de herfst straks onmerkbaar in de
winter overgaat, moeten wij nu
reeds zorgen voor het komende
voorjaar. Narcissen, tulpen en
scilla's kunnen thans de grond in.
Voor hyacinthen, crocussen en
sneeuwklokjes is het zelfs de
hoogste tijd, willen wij er straks
zoveel mogelijk van genieten.
Dan is het nu ook tijd om de
tweejarige planten te bestemder
plaatse uit te zetten. Naar gelang
de toekomstige grootte van de
plant krijgen zij een tussenruimte,
welke varieert van 1050 cm. Wie
de tweejarige uit „eigen" zaad
heeft gekweekt, weet natuurlijk
precies, welke afstand hij moet
nemen. Anders zal het pakje,
waarin het zaad is gekocht, wel de
nodige aan wijzigingen geven.
Htn.
Gezocht worden 14 woorden
van elk 6 letters, die in het bo
venste gedeelte van de figuur
moeten worden ingevuld. Vervol
gens moet elke letter uit de bo
venste figuur naar het overeen
komstig genummerde hokje in
het onderste gedeelte van de
figuur worden overgebracht. In
Altoos, gestadig
Bericht, nieuws
Vezelachtige, meestal witte
of grijze delfstof en een
slechte warmtegeleider
Vervoermiddel (in schrijf
taal
Plaats, waardoor men bin
nenkomt
Laatste gezang bij een gods
dienstoefening
Landstreek, oord
alle gevallen is de laatste letter
van het eerste woord steeds de
beginletter van het daaropvolgen
de woord. Bij juiste oplossing ont
staat dan in het onderste ge
deelte van de figuur een dicht
regel, terwijl zowel de begin- als
de eindletters de naam van de
dichter te lezen geven.
Politieagent (volkstaal)
Vertegenw. van een regering
Muze v. h. blijspel
Zangvogel
Oxydisch zinkerts
Voorspoedig groeien
Kleine soort van eend
De spreuk luidt:
en is afkomstig van:
Naam:
Adres:
OPLOSSING
PUZZLE nr 1
Vriend, meent eii het met het
schaapje wel?
Zo scheer de wol en niet het vel!
De antwoorden op de gestelde
vragen waren de volgende:
1 Zwitserland; 2 Vredespaleis:
3 Herman Heijermans: 4 Hon
derd dagen; 5 Seraiewo; 6 Pietro
Mascagni; 7 Crescendo; 8 Helve
tia; 9 Nachtwacht: 10 Einthoven.
LONDEN In de plaats van
het huidige stationsgebouw te
Kensington laat de Britisch Eu
ropean Airways te Waterloo, op
de zuidelijke Theemsoever een
nieuw stationsgebouw verrijzen.
Dit nieuwe gebouw, dat men in
het voorjaar van 1953 hoopt te
kunnen openen, zal veertiendui
zend passagiers kunnen verwer
ken. Het heeft een eigen ver
binding met de „underground"
en het bovengrondse spoorweg
net van Waterloo-station. Dit
jaar zijn eveneens op de zuide
lijke rivieroever proeven geno
men, om deze op haar geschikt
heid als landingsterrein voor
helicopters te beproeven.
Duizenden Britse huisvrouwen
hebben onlangs een volkomen
nieuw zeeploos waspoeder op de
proef gesteld, dat onder de naam
„Surf", op de markt is gebracht.
De fabrikanten beroepen zich er
op dat hun onderzoek iets nieuws
tot resultaat heeft gehad. Het mid
del bevat n.l. materialen die nooit
voor wasdoeleinden zijn gebruikt.
De voordelen die naar voren wor
den gebracht zijn dat het 't enige
wasmiddel is dat de huisvrouw op
de keukenplank nodig zal hebben
en dat het, behalve voor het af
wassen van de vaat, veilig voor de
fijnste stoffen, zowel als voor de
zwaardere stukken van de was,
kan worden gebruikt.
In Amerika haalde een
dief met een hengel zo
maar ongeveer 17.50 uit
de zak van een mijnheer,
die de krant zat te lezen.
Is dat goed, kleine vrien
den? Mag dat?
Ze krijgen in Utrecht
een nieuwe grote gas
houder. Daar kan 70.000
kubieke meter gas in! Dat
grote ding kost ongeveer
850.000 gulden! Een
peuleschilletje!
Nu weet de Lassoman
nog niet wat dat nu is
met die vliegende scho
tels. Zoeken jullie eens,
kleine vrienden! In een
keukentje heeft de Las
soman er ook wel wat
gezien. Maar dat waren
maar van die kleintjes!
Een zwarte man smeet
er wat mee. Toch is dat
niet verstandig!
In Nederland zijn
900.000 mensen, die auto
kunnen rijden. Paardrij
den kunnen er niet zo
veel! Ze kunnen het van
de Lassoman leren. Voor
niets!
Er gaat meer Neder
landse kaas naar Ameri
ka, kleine vrienden! Onze
kaas is ook best!
In Utrecht hebben ze
er een prachtbrug en 'n
prachtbeeld van de hei
lige apostel Bartholo-
meus bij gekregen. Aan
het singel! Dicht er bij
woont een heel knappe
schilder!
In Duitsland is een
herder met 800 schapen.
Op de grote, stille heide!
Vroeger zong de Lasso
man dat ook al. Twee
stemmig nog wel! En al
dwalend Weet je
wel?
In Den Haag woont een
dame van 100 jaar en
elke dag gaat zij nog
wandelen.
In het bisdom Den
Bosch zijn bijna 40.000
kindertjes op de kleuter-
siühool. Wie komt er in
mijn hokje?
Bij Soest liepen pas ge
leden vier koeien op de
spoorwegbaan. Poef! Daar
kwam opeens een trein
aan! Alle vier de koeien
dood!
In Nederland wonen
drie vrouwen van over de
100 jaar, jonge vrienden!
Eén in Gelderland, één
in Zuid-Holland en één
in Friesland. De vrouwen
winnen het!
In Didam verkopen de
kruideniers ook vleeswa
ren, en nu gaan de sla
gers, die daar boos om
zijn, lekker ook koffie
verkopen! In Didam!
In Alkmaar zijn veel
toeristen geweest deze
zomer!
Nu, kleine vrienden,
tot in Alkmaar! De Las
soman houdt van kaas!
Oplossing
prijsraadsel
Kijk maar even, of je
de oplossing van het
prijsraadsel goed had. De
woorden, die je moest in
vullen, waren: Emmer
Feest—-Greethekel en
Irene.
Krekel, de waar*
zegger (Slot)
Meneer zou dus even
proberen, of die Krekei
wel een echte waarzeg
ger was. Kijk, daar
sprong juist een krekel
tje op de schoorsteen.
Meneer pakte hem vast,
liet twee schotels bren
gen en sloot hem daar
tussen op, zonder dat ie
mand het in de gaten
had. Onmiddellijk liet hij
de waarzegger bij zich
komen. Krekel stond op
zijn benen te trillen en
werd nog banger, toen
hij meneer hoorde zeg
gen: „Zeg, vriendje, jij
hangt hier in mijn
kasteel de waarzegger uit
en wil daarvoor door
gaan. Maar ik weet, dat
je een gauwdief bent, die
iedereen er tussen wilt
nemen. Ik wil er het
mijne van hebben. Als je
me nu niet gauw vertelt,
wat er tussen die twee
schotels zit, zal ik je ge
ducht laten afranselen.
„Krekel zag nu, dat zijn
bedriegerij ontdekt was.
Hij sloeg zijn ogen ten
hemel en zuchtte luidop:
„Helaas, arme Krekel, nu
zit Je gevangen!" Hij be
doelde natuurlijk zich
zelf. Maar meneer, die
Krekels naam niet ken
de, dacht, dat hij het
beestje noemde, dat tus
sen de schotels gevangen
zat. Nu geloofde hij toch
ook, dat Krekel een echte
waarzegger was en deed
de schotels van elkaar.
Het krekeltje sprong
naar buiten, meneer ver
klaarde, dat hij nu over
tuigd was van Krekels
wijsheid en schonk de
verbouwereerde waar
zegger een flinke belo
ning. Krekel, die, zonder
dat hij er op gerekend
had, zo mooi aan alle
straf ontkomen was' en
bovendien nog een fikse
duit in zijn zak droeg,
ging er maar gauw van
door. In zijn hart voelde
hij zich helemaal niet ge
rust over die waarzeggerij
en hij nam zich voor er
nooit meer mee te be
ginnen. Al was dan alles
goed afgelopen, zijn rik-
ketikkertje verweet hem,
dat bedriegen voor een
fatsoenlijk christen geen
eerlijk baantje was.
Vreemd opschrift
In een klein plaatsje
hangt boven de poort
van het kerkhof het vol
gende opschrift: „Bij be
sluit van het Gemeente
bestuur begraaft men
hier slechts de doden, die
in de gemeente verblij
ven".
Uit de natuur
1. Als je duiven houdt,
moet je er voor zorgen
in de nesten, waarin ze
broeden, insectenpoeder
te strooien. Anders ko
men ze zo onder het on
gedierte te zitten, dat ze
er ziek van kunnen
worden.
2. Was het je bekend,
dat jullie kanariepietje
,van de Canarische eilan
den komt? De eerste wer
den in 1473 door de
Spanjaarden meege
bracht. In ons land ko
men nu ook zelfs wilde
voor, die ook broeden.
Maar ze zijn dan niet
geel, maar groen-grijs.
3. Als je thuis een kat
er op nahoudt, moet je
zorgen, dat je voor het
beestje ook 's avonds wat
eten klaarzet. En weet je
waarom? Omdat katten
feitelijk nachtdieren zijn.
Ze kunnen je met hun
geschreeuw lelijk uit de
slaap houden.
4. Weet je hoe oud
honden kunnen worden?
Nu, ze halen wel de 20
jaar. Maar gewoonlijk
leggen ze bij 13 jaar het
bijltje ,er al bij neer. Let
maar op!
Kruiswoordraadsel
m
1
2
4
Bi5
6
M
8
10
12
m
13
IK ZAT TOCH ZO RUSTIG
Baas Teunissen renteniert, 's Morgens vroeg zie
je hem er al op uittrekken met de fiets. Zijn pijpje
dampt als een locomotief. Hij gaat vissen, z'n grote
liefhebberij. Hengel, deeg, visemmertje, alles is in
orde. Hij weet zijn mooie plekjes te vinden, aan de
fortgracht, onder de neerhangende takken van een
oude wilg. Teunissen stapt af. Hij is waar hij wezen
moet. Even later ligt de dobber al te wiebelen op
het water. Maarwat is dat? Plats, plets, daar
vallen keitjes vlak bij zijn dobber in de gracht.
Kwaad kijkt ons vissertje om. Niets te zien. Hij
gooit zijn snoer weer in, maar geen tel later valt
er een kei midden op z'n dobber. Meteen hoort hij
een paar deugnieten weghollen, die zich stiekem
verscholen hadden. Baas Teunissen balt zijn vuis
ten. Onruststokers! bromt hij tussen zijn tanden.
Kunnen ze een mens niet even met rust laten?
Hadden de bengels maar even aan de spreuk van
October gedacht: BEN IK EEN ONRUSTSTOKER?
Dan zouden ze misschien Baas Teunissen z'n ple
ziertje niet bedorven hebben.
In te vullen:
Van links naar rechts:
I. Waar Londen vol
van is.
4. Dat zie je op een
korenveld.
5. Een herkauwer.
6. Gedroogde vrucht.
8. Er zit een in
de kabel.
10. Een lidwoord.
II. Een reeks.
12. Een zangnoot.
13. Een persoonlij!.
voornaamwoord.
Van boven naar bene
den:
1. Afdeling van het
eger voor de matrozen.
2. Naam van een
prinses.
3. Voorzetsel.
4. Andere naam voor
veld.
7. Afkorting voor Niet
Klagen.
9. Lichaamsdeel.
11. Afkorting voor
Rooms-Katholiek.
Wie heet er
HEDW1G1S
Als meisje van 12 jaar
ging Hedwigis naar een
vreemd land. Polen werd
haar tweede vaderland.
Veel moeite had ze om
er te wennen aan taal en
volk. Maar als vorstin
deed ze al haar best om
goed voor iedereen te
zijn. Van haar rijkdom
deelde ze zoveel uit als
ze kon. Maar hoeveel ver
driet moest Hedwigis
verdragen. Haar eerste
kinderen stierven. Velen
van haar familieleden
werden vermoord of leef
den niet braaf. Een zoon
stierf bij een jachtpartij,
haar man overleed, zon
der dat ze bij hem kon
zijn en ten slotte stierf
haar jongste zoon Hen
drik, die haar bijzonder
lief was, in de oorlog te
gen de Tartaren. Maar
bij alle leed sprak Hed
wigis: „Het is Gods Wil
en wij moeten ons daar
aan onderwerpen". Toen
ze alleen overgebleven
was, trok ze zich terug in
het klooster en stierf er
In 1243, terwijl ze de
sluier van haar heilige
nicht, Elisabeth van Thü-
ringen, om haar hoofd
droeg. 16 October vieren
we haar feest.
Ra, ra, wat is het?
1. Een molenaar en 'n
schoorsteenveger ont
moetten elkaar, vlogen
elkaar in de armen, om
helsden elkaar en begon
nen hun nood te klagen.
Wie van beiden had nu
gelijk?
2. Waaroon zijn de
bedden van luie mensen
altijd te kort?
3. Ken je een sul, die
toch een hoge betrekking
heeft?
4. Er zijn veel nette
dieren, maar welk dier is
wel het netst van alle
maal?
5. Welke mensen heb
ben altijd vrede met el
kaar?
