Commandant T.N.L-divisie
uit zijn functie ontheven
Nieuwe wet zal Zondagsrust
belangrijk bevorderen
Franse troepen laten geheel
verdedigingsstelsel los
De politieke eenheid
onder de katholieken
ERUPTIE DREIGT
van Krakatau-vulkaan
Dat lage landje van ons
favoriet hij toeristen
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Dagorder uitgegeven tegen
uitbuitingvan het leger
Een „totale
bevrijding"
Zelfbestuur
voor de Soedan
Ideaal van de regering: Zondags
geen grote wedstrijden
Oost-Sumatra in gevaar
NEDERLAAG IN INDO-CHINA
Parachutisten voeren
ivanhoopssprong uit
Oostenrijkse
regering
afgetreden
OOK STRAKS....
MAARSCHALK JUIN
IN NEDERLAND
Korea het eerst
aan de orde
De kroningsdag
van Elisabeth
Kind verdronken
op kerkhof
Avondklok in Djakarta
weer op 12 uur gesteld
Kath. Bureau stelt commissie
„op brede basis" samen
Kantoorbediende
liet f 3000.liggen
RESERVES OPGEROEPEN
IN BULGARIJE
NOORDHOLL
Abonnementsprijs f6.20 per kwartaal, f2.07 per maand, f0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimam f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230;
Sehagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Donderdag
23 October
1952
48e Jaargang
Ho. 12611
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
NEDERLANDSE
VERPLEEGSTER
IN KOREA
Dit is de le luitenant
Francise v. d. Plas uit
Amsterdam, die ver
pleegster is in het
leger der Verenigde
Naties, dat strijdt in
Korea. Zij doet dienst
in het mobile leger-
hospitaal nr. 8055. Via
de geluidsband zendt
zij een oproep uit voor
bloeddonors ten ge
rieve van de bloed
transfusiedienst, die
ook in Korea vele
goede diensten ver
richt.
DJAKARTA, 22 Oct. Door het stafkwartier van het
militaire territorium Oost-Java is heden bekend gemaakt
dat de fungerende commandant van de „Brawi-Djaja"-
divisie, It.-kolonel dr. Soewondo, met ingang van Woens
dag uit zijn functies is ontheven.
De territoriale commandant in
Oost-Java, kolonel Banbang Su-
geng, die in verband met de
situatie een hem verleend ziekte
verlof had onderbroken om de
„Indien een vijand ondanks een
verdediging in geallieerd verband
het grondgebied van het konink
rijk in Europa geheel of gedeel
telijk zou bezetten, heeft de rege
ring verdragsmatige zekerheid,
dat geen der bondgenoten afzon
derlijk vrede zal sluiten voordat
het gehele grondgebied van het
koninkrijk in Europa zal zijn be
vrijd of teruggegeven."
Dit verklaart de regering in
antwoord op vragen van het
Eerste Kamerlid Gerretson. CHU.
naar aanleiding van het antwoord
aan prof. Romme over de ver
dediging van het grondgebied.
Deze zekerheid ontleent de
regering aan artikel 5 van het
Noord-Atlantisch Verdrag, vol
gens hetwelk de bondgenoten
zich verplichten, indien een ge
wapende aanval plaats vindt, op
te treden op de wijze, die zij
nodig oordelen om de veiligheid
van het Noord-Atlantisch gebied
te herstellen (spatiëring van
de minister-president) en te
handhaven. Zolang het Neder
landse grondgebied zich derhalve
geheel of gedeeltelijk in handen
van een vijand zou bevinden, zou
aan deze verplichting niet zijn
voldaan. Mitsdien zullen de bond
genoten hun krachten dienen in
te spannen om teruggave of be
vrijding er van te bewerken. Een
afzonderlijke vrede, door één of
alle van de bondgenoten met een
vijand gesloten, zou een schen
ding betekenen van de verdrags
verplichting zoals deze in artikel
5 is neergelegd.
Ten aanzien van de teruggave
of bevrijding van eventueel ge
heel of gedeeltelijk door een
vijand bezette overzeese gebieds
delen bezit de Nederlandse rege
ring niet eenzelfde verdragsma
tige zekerheid. Volgens artikel 6
van het verdrag immers heeft de
garantie van artikel 5 geen gel
ding voor het grondgebied van
het koninkrijk buiten Europa.
's GRAVENHAGE 22 Oct.
De Franse maarschalk A. Juin,
de opperbevelhebber van de
N.A.V.O. - landstrijdkrachten in
centraal-Europa is hedenmorgen
voor een tweedaags routine-be
zoek aan ons land in Den Haag
aangekomen. De maarschalk
kwam met de Parijse trein om
9.17 op het Hollandse Spoorsta
tion aan. waar de chef van de
generale staf, luit.-generaal B. R.
P. F. Hasselman ter begroeting
aanwezig was. Voor het station
stond een erewacht opgesteld,
bestaande uit een compagnie van
t corps commandotroepen onder
bevel van de kapitein J. C. van
Woerden.
overste Soewondho bij te staan,
heeft Dinsdag „een inzinking ge
kregen" en is in een ziekenhuis
opgenomen.
Soewondho had Dinsdagmiddag
een dagorder uitgegeven, die
Woensdag, blijkens een dagorder
van die datum van de nieuwe
fungerende commandant, weer
werd ingetrokken.
De dagorder van Soewondho,
die voor de radio te Surabaja is
voorgelezen, gaf de order eens
gezind te zijn. „Indien het in de
weermacht tot een versplintering
komt, zal „balkanisatie" van het,
vaderland niet kunnen uitblijven.
Intussen moeten wij maatregelen
nemen tegen onszelf en tegen
degenen, die heulen met oppor
tunisten onder de politici. Wij
erkennen onze tekortkomingen.
Wij zullen trouw zijn aan de
legerleiding, ook waar het gaat
om wat men noemt „verbetering
in de formatie en de leiding van
de weermacht". Daarnaast moe
ten wij begrijpen dat thans het
ogenblik is aangebroken, dat de
T.N.I. (het leger) uitbuiting, op
welke wijze en door wie dan ook,
niet langer kan aanvaarden.
NEW YORK, 22 Oct. (AP)
De machtige politieke commissie
der Ver. Naties heeft vanavond
met 51 tegen 5 stemmen bij vier
onthoudingen besloten de kwes-
tie-Korea bij het debat een eer
ste plaats te geven. Het Russi
sche blok stemde tegen.
Verder besloot de commissie
Tunesië als tweede punt op haar
agenda te plaatsen en Marokko
als derde.
Een krachtige Russische actie
om een Poolse resolutie over
Korea en andere punten vöör
alle andere werk te laten gaan
werd met 44 tegen 5 stemmen
verworpen.
De Ver. Staten, Groot-Brittan-
nië en Frankrijk vormden een
hecht front voor een onmiddel
lijk debat over Korea, hoewel
de delegaties weten, dat Groot-
Brittannië en Frankrijk er de
voorkeur aan geven definitieve
besluiten over Korea eerst na de
Amerikaanse presidentsverkiezin
gen te nemen.
LONDEN 22 Oct. De Brit
ten zullen 2 Juni, de kronings
dag van Koningin Elizabeth II,
een dag vrij krijgen, zo heeft
premier Churchill vandaag in het
Lagerhuis te verstaan gegeven.
Hij zei, dat hij de Koningin zou
verzoeken de dag tot een offici
ële feestdag uit te roepen.
LONDEN 22 Oct. De minister
van buitenlandse zaken Anthony
Eden heeft vandaag zijn instem
ming betuigd met een nieuwe
grondwet, waarbij aan de Soeda-
nezen een beperkt zelfbestuur
verleend wordt.
De vorming van een Soedanees
kabinet, dat via een parlement
verantwoordelijk is aan het Soe-
danese volk is bedoeld als een
eerste stap naar „een spoedig
zelfbeschikkingsrecht," zo ver
klaarde Eden. Dit houdt in. dat
Groot Brittannië zich nog steeds
op het standpunt plaatst, dat de
Soedanezen zelf moeten beslis
sen of zij tot Egypte of het Britse
gemenebest willen behoren.
's GRAVENHAGE 22 Oct.
Vanmiddag bezocht mevr. W. uit
Wassenaar met haar 2-jarig zoon
tje de begraafplaats Oud Eik en
Duinen. Zij ging wat bloemen
halen bij een der karretjes voor
de begraafplaats en liet 't kind
even alleen. Bij terugkomst zag
zij het kind in een met kroos be
dekte vijver liggen, het jasje stak
nog net boven het water uit. Het
kind, J. W. A. M. was al ver
dronken.
DJAKARTA, 22 Oct. De
avondklok van Djakarta gaat
thans in op middernacht, zoals
gebruikelijk was vóór 17 Octo
ber. Vrijdag was afgekondigd,
dat de avondklok vervroegd was
tot uur, gevolgd door de
mededeling van Zaterdag, dat
het aanvangsuur van de avond
klok op 10 uur was gesteld. De
laatste bekendmaking brengt
vrijwel de oude toestand terug.
Het militaire commando van
Djarkarta heeft tevens de ver
ordening ingetrokken betreffen
de het vergaderverbod. Vrijdag
was er nl. bekend gemaakt, dat
bijeenkomsten van meer dan 5
personen verboden waren.
s-GRAVENHAGE De nieuwe Zondagsivet, die op sta
pel staat en waarover door minister Reel zojuist een Me
morie van Antivoord aan de Tiveede Kamer is uitge
bracht, zal, zo meent de minister, in belangrijke mate
bijdragen tot een ongestoorde Zondagsviering en tot ver
zekering van de Zondagsrust, terivijl de mogelijkheid be
houden blijft om de eisen, die het maatschappelijk leven
stelt, zoveel doenlijk te ontzien.
De wet bevat een verbod tot
het hinderen op Zondag van
godsdienstoefeningen, tot 't ver
wekken van gerucht, tot het
vóór een uur des Zondagsmid
dags houden van politieke op
tochten, openluchtbijeenkomsten
en openbare vermakelijkheden
en het verbod om door arbeid
in beroep en bedrijf de openbare
rust te verstoren.
Het ligt in de bedoeling van de
regering om de nieuwe Zondags
wet nauwgezet te doen handha
ven. Zij ziet de verplaatsing van
grote sportwedstrijden en soort
gelijke demonstraties van de
Zondag naar een dag in de week
als een ideaal, dat wel niet aan
stonds kan worden verwezenlijkt
maar waarop zij toch het oog ge
vestigd houdt.
De gemeentebesturen zullen
slechts bevoegdheden gegeven
worden ten aanzien van die on
derdelen, waar plaatselijke om
standigheden een overheersende
rol spelen.
Nieuwjaarsdag, Hemel
vaartsdag en Eerste Kerst
dag hebben voor een aanzienlijk
deel van onze bevolking zozeer
'het karakter van kerkelijke feest
dag, aldus de minister, dat goede
grond aanwezig is, om deze da
gen over de gehele linie met de
Zondag gelijk te stellen. Tweede
Paasdag, -Pinksterdag en -Kerst-
dag zijn in de wet niet onder
Zondag begrepen, omdat zij in
toenemende mate het karakter
van uitgaansdag hebben gekre
gen.
De minister heeft er overwe
gend bezwaar tegen, de gemeen
teraden de bevoegdheid te geven
om de Goede Vrijdag en
andere daarvoor in aanmerking
komende dagen met de Zondag
gelijk te stellen. Hiertegen be
staan ook bij een groot deel_van
ons volk overwegende principiële
bezwaren, aldus de minister.
Na het totstandkomen van de
nieuwe Zondagswet zal door mi
nister Staf in een legerorder aan
alle daarvoor in aanmerking ko
mende commandanten op de
nauwgezette naleving van de wet
worden aangedrongen.
DEN HAAG - Het Secretariaat van het Katholiek Bureau
voor Maatschappelijk en Cultureel Overleg deelt mede:
In zijn vergadering van 21 October j.l. heeft het Katho
liek Bureau voor Maatschappelijk en Cultureel Overleg
besloten tot de instelling van een breed samengestelde
commissie, ivelke het vraagstuk van de politieke eenheid
onder de Katholieken in Nederland in studie zal nemen.
DJAKARTA, 22 Oct. De vulkaan Krakatau, op het
eilandje van die naam tussen Java en Sumatra gelegen,
doet weer van zich spreken. Men verwacht binnen afzien
bare tijd een uitbarsting van deze gevaarlijke berg.
Nadat onlangs was gemeld, dat
de vulkaan weer actief was, heeft
thans de resident van de Lam-
pongse districten aan de gouver
neur van Zuid-Sumatra gerap
porteerd, dat er aan de buiten
zijde van de vulkaan geen acti
viteit meer te zien is, hetgeen
er op wijst, dat de bovenzijde der
vulkaan geheel door aslagen is
afgedekt. Het gevaar voor een
uitbarsting is hierdoor toegeno
men, aldus dit rapport. In de
Lampongs hebben de autoriteiten
voorzorgsmaatregelen genomen
om in geval van nood de bevol
king te kunnen evacueren. De
gouverneur van Zuid-Sumatra is
Woensdag naar de Lampongs ver
trokken om zich van de toestand
op de hoogte te stellen.
(Op 20 Mei 1883 had er een
uitbarsting van de Krakatau
plaats, die in Straat Soenda gol-
AMSTERDAM, 22 Oct. Op
21 October om 15.30 uur heeft
een kantoorbediende in de tele
fooncel op de Nieuwe Markt te
Amsterdam een acte tas, inhou
dende f 3000.aan bankpapier
en diverse bescheiden, achter
gelaten.
Hij keerde, toen hij het ont
dekte, direct terug en trof in
de cel twee dames aan van wie
vermoed wordt dat zij de man
gezien hebben die de tas heeft
weggenomen. Een onderzoek
wordt ingesteld.
ven van 20 M. hoogte deed ont
staan, hetgeen in Zuid-Sumatra
en West-Java een overstromings
ramp veroorzaakte, waarbij
36.417 mensen de dood vonden.
Red. A.N.P.)
HANOI, 22 Oct. Het offensief van de Vietminh
(comm.) is vandaag doorgedrongen tot de zwarte rivier
(Noordwest Indochina). De Vietminh veroverde de ver
sterkte post „Van Yen" 130 kilometer ten Westen van
Hanoi. Troepen van de Franse Unie, die verbitterd tegen
stand boden, hebben de aanvallers op vele punten zware
slagen toegebracht totdat zij gebrek aan munitie en voed
sel kregen.
Franse vliegtuigen hebben
voorraden en parachutisten laten
vallen om sterker tegenstand te
kunnen bieden.
De troepen van de Franse
Unie leverden gevechten van
man tegen man op paden in de
bergen op een hoogte van 1700
meter. De Franse gewonden
werden geëvacueerd in pijnlijke
marsen over rotsige heuvels ter
wijl Franse parachutisten daal
den en de strijd aanbonden tegen
de Vietminh troepen die in dui
zendtallen zuidwaarts zwermden
van de rode rivier naar de
Zwarte rivier.
Op sommige punten trachtten
de Franse parachutisten de Viet-
DEN HAAG, 22 Oct.
Aan het einde van 1951
maakte de Algemene Ne
derlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer
(A.N.V.V.) bekend, dat
toen voor het eerst in de
geschiedenis van het Ne
derlandse vreemdelingen
verkeer het aantal over
nachtingen van buitenlan
ders in erkende hotels en
pensions het milioen had
overschreden.
In totaal bedroeg dit aan
tal 1.231.000. Naar thans uit
mededelingen van de ANVV
met betrekking tot de eerste
acht maanden van het lopen
de jaar blijkt, zal 1952 dit re
cord nog aanzienlijk slaan.
Reeds tussen Januari en eind
Augustus kon men hier te
lande 1.100.000 overnachtingen
boeken tegen 917.000 geduren
de de overeenkomstige perio
de van 1951.
Hoe de specificatie van deze
cijfers over de diverse natio
naliteiten is. is nog niet be
kend maar zeker is, dat de
Belgen en Duitsers een groot
gedeelte van het totaal aantal
overnachtingen voor zich op
eisten en dat ook de Engelsen
zich niet onbetuigd lieten, on
danks de verlaging van hun
deviezenmaximum voor reizen
naar andere landen.
Opmerkelijk groot was het
aantal leden van Amerikaan
se militaire onderdelen in
West-Europa, die hun verlof
tussen Januari en eind Augus
tus van dit jaar in Nederland
doorbrachten. Naar officiële
berekening bedroeg dit aantal
25.000. terwijl hun gemiddelde
verblijfsduur in Nederland ca
4 dagen beliep.
minh die zes maal zo sterk was
tot staan te brengen.
De fanatieke woede waarmee
de Vietminh aanvallen deel op
kleine Franse posten, wordt het
beste geïllustreerd door de tien
tallen lijken van Vietminh sol
daten die aan het prikkeldraad
bengelen waar zij neergeschoten
werden door de Franse mitrail-
listen toen zij trachtten door de
versperringen heen te breken.
Saigon, een correspondent van
Reuter, die Woensdag een vlucht
boven het gevechtsterrein maak
te, verklaarde, dat een reeks
rokende, verlaten forten en dor
pen bijna het enige is, dat is
overgebleven van het Franse
verdedigingsstelsel in het gehele
gebied van ongeveer 750 vier
kante kilometer in Noordwest
Indochina, waar de opstandelin
gen vier dagen geleden hun
offensief begonnen.
BELGRADO 22 Oct. (AP)
Het semi-officiële Joego-Slavisch
nieuwsbureau Joego-press meldt
vandaag dat in de afgelopen twee
weken in Bulgarije bijna alle re
serves onder de wapenen zijn ge
roepen. Volgens het bericht zijn
zelfs scholen in Sofia gevorderd
om de nieuwe troepen te her
bergen.
Privé-chauffeurs werden met
de auto's van hun werkgevers
gerequireerd voor het leger. Het
oproepen van de reserves heeft
volgens Joego-press grote onrust
gezaaid onder de Bulgaarse be
volking. Dit is een van de be
richten die de laatste tijd mel
ding maken van grote militaire
activiteit in de landen die aan
Joego-Slavië grenzen. Waarne
mers wijzen er echter op dat in
deze tijd van het jaar gewoon
lijk leger-manoeuvres gehouden
worden in de Balkanstaten.
WENEN. De Oostenrijkse
coalitieregering, die zeven jaren
lang een van de meest stabiele
van Europa is geweest, is Woens
dagavond naar aanleiding van het
geschil over de begroting voor
1953 afgetreden.
Het kabinet, dat bestond uit
leden van de conservatieve volks
partij en de linkse socialisten,
trad kort voor middernacht af
toen bleek, dat de beide partijen
het niet eens zouden kunnen wor
den over de uitgaven in het ko
mende jaar.
Voor de eerste maal in zeven
jaar was het kabinet niet meer
homogeen. Onder de druk van
de bezetting door de vier mogend
heden hadden de beide partijen
zich aan elkaar vastgeklampt om
een opbloei van het communisme
te voorkomen.
De opdracht van de commissie
zal hierin bestaan, dat zii op de
grondslag van de noodzakelijk
heid van eendracht op sociaal
terrein heeft na te gaan. in hoe
verre deze sociale eendracht een
heid op staatkundig terrein vor
dert.
De commissie zal worden sa
mengesteld uit vertegenwoordi
gers der volgende organisaties:
de St Adelbert-Vereniging, de Al
gemene Katholieke Werkgevers
vereniging. de Katholieke Neder
landse Boeren- en Tuindersbond.
de Nederlandse Katholieke Ar
beidersbeweging. de Nederlandse
Katholieke Middenstand, het Cen
trum van de Nederlandse Katho
lieke Vrouwenvereniging en de
Katholieke Jeugdraad voor Ne
derland. alsmede door een aantal
deskundigen, terwijl als perma
nente adviseurs leden van Be
stuur en Fractie van de Katho
lieke Volkspartij aan het werk
der commissie zullen deelnemen.
Aan het besluit tot instelling
van deze commissie door het Ka
tholiek Bureau is een intern af
zonderlijk beraad van hogerge-
noemde organisaties alsmede een
gezamenlijk beraad in het Katho
liek Bureau voorafgegaan.
Wereldkampioenschap
schaken voor dames
MEJ. HEEMSKERK
REMISE
Het eerste resultaat, dat ver
kregen werd, was een remise in
de partij tussen de Francaise
Chantal Chaudet de Silan en de
Nederlandse speelster Fenny
Heemskerk. De Francaise, die
met wit speelde, zette een krach
tige aanval op in het centrum
en op de koningsvleugel. Maar
onze landgenote verdedigde zich
uitstekend, en nadat ze alle
dreigingen gepareerd had. werd
tot remise besloten.
De Franse en Vietnammese troepen hebben zich teruggetrok
ken uit Nghia Lo, een van de belangrijkste steunpunten van
de Fransen in Noordwest Tonkin. Het verlies van dit bol
werk is volgens Reuter de zwaarste tegenslag sinds
9 maanden. Parachutisten, die deelnamen aan de strijd om
Nghia Lo, behorend bij het leger van Vietnam, verlaten het
dorpje Bo-Sieng.
