Rede rector van der Hoogte
verwekte opschudding
Fregat (1450 ton) verdampte
Herstel Kerkelijke Hiërarchie
wordt feestelijk gevierd
Pro-Engels stamhoofd
vermoord
HALF JAAR
tegen Duits pastoor
in hitte van 1 millioen graden
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Is dat nog
een vraag
14 Mei 1953 in heel 'f land
H. Mis van dankbaarheid
MAV MAV SLAAT TOE
370 doden,
200 vermisten
Aardschok eist
18 slachtoffers
Sleepreis voltooid
van 11.000 mijl
De emigratie-voorlichting
Critiek als reactie
43 vissers op zee
omgekomen
Gevaar
neemt toe
Mr. A. M. Joekes
lid Raad van State
die stinkbommen gooide
DE BRITSE ATOOMBOM
NOORDHOLLJ
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f2.50: in alle edities 26 et. per m.m.. minimum f4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. By contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230:
Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Vrijdag
24 October
1952
18c Jaargang
No. 12612
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
DEZER DAGEN hadden wij een
gesprek met iemand, die goed
thuis is in de verhoudingen van
Katholiek Nederland, ook wat de
hangende problemen van de ka
tholieke sociale en politieke een
heid betreft.
Hij zei, dat het onjuist zou zijn,
bij het komende overleg in de,
toen nog te benoemen, commissie
van het Katholiek Bureau voor
Maatschappelijk en Cultureel
Overleg, de vraag, of er ook
politieke eenheid moest zijn, ter
discussie te stellen. Immers, dat
zou betekenen, dat men ook de
mogelijkheid moet aanvaarde.:,
dat die eenheid niet nodig zou
zijn, en dan, zo zei hij met nadruk
en zonder voorbehoud, „dan zijn
wij radicaal van de kaart".
Die woorden, welke, zoals de
lezer weet, geheel onze, ook hier
herhaaldelijk uitgesproken me
ning weergeven, klonken ons nog
in de oren, toen wij kennis namen
van de mededeling van dat Ka
tholiek Bureau, dat het besloten
heeft tot instelling van een breed
samengestelde commissie, welke
het vraagstuk van de politieke
eenheid onder de katholieken in
Nederland in studie zal nemen.
Reeds bij de lezing van deze
zinsnede was er reden de wenk
brauwen te fronsen, al kan men
nog aannemen, dat een studie
over „het vraagstuk van de poli
tieke eenheid" zich in de praktijk
wel bewegen zal binnen de gren
zen van het standpunt, dat de
Katholieke Volkspartij heeft inge
nomen, toen zij aan het Bureau
het verzoek deed, een onderzoek
in te stellen naar de wegen en
middelen, welke aangewend moe
ten worden om te komen tot her
stel en versterking van die een
heid.
Maar de verdere lezing van de
mededeling van het Bureau heeft
ons toch werkelijk teleurgesteld.
Daar staat n.l. dat de opdracht
van de commissie zal zijn, „op de
grondslag van de noodzakelijkheid
van eendracht op sociaal gebied
na te gaan, in hoeverre
deze sociale eendracht
eenheid op staatkundig
terrein vorder t".
Hieruit kan niet anders worden
begrepen, dan dat de politieke
eenheid „ter discussie" wordt ge
steld. Dat vinden wij fataal.
Wij willen op dit ogenblik nog
niet zover gaan om te herhalen
wat de man met wie wij boven
bedoeld gesprek hadden, als kras
se slotsom stelde: nu gaan wij
radicaal van de kaart. Maar wij
betreuren het toch, dat de zaak
door het Bureau zo gesteld wordt,
als nu het geval is. Hier wordt
principieel uitgegaan van de ge
dachte, dat de staatkundige een
heid wel eens niet gevorderd zou
kunnen worden. Dat is „een bui
ging" naar de twijfelzucht, welke
wij bejammeren.
Wij kunnen slechts hopen, dat
het in de p r a c t ij k zal mee
vallen. Merkwaardig is in dit
verband en in zekere zin na
tuurlijk ook geruststellend dat
het bestuur en de fractie van de
Katholieke Volkspartij, met enige
leden „als permanente adviseurs
aan het werk der commissie zul
len deelnemen". Bestuur en Frac
tie (alleen van de Twééde Kamer)
van de K.V.P. zouden dit wel niet
aanvaard hebben, indien zij niet
hoopten, dat het principiële
standpunt van het Bureau door
het commissie-onderzoek toch nog
tot een goede uitwerking zal ko
men
Nogmaals, wij hopen dat. Want
het kan geen vraag zijn, of de
katholieken van Nederland ook
in staatkundig opzicht één moeten
zijn!
HONDENWACHT'
IN KOREA
Soldaat en hond
houden de wacht
bij een vliegtuig,
dat geland is op het
achtste vliegveld
voor bombarde-
ments- en gevechts
vliegtuigen in Z.
Korea. Zij maken
deel uit van een
speciaal getrainde
groep, die verant
woordelijk is voor
de bewaking van
de vliegvelden.
UTRECHT De grote landelijke viering van het Eeuw
feest van het Herstel der Kerkelijke Hiërarchie in Neder
land, zal, op één uitzondering na, geheel in Utrecht ge
concentreerd zijn van 13 tot en met 18 Mei 1953. Hoofd
zakelijk in de maand April zullen door tal van Katholieke
organisaties bijeenkomsten en congressen worden geor
ganiseerd, waarin men zich zal bezinnen op hetgeen in
de voorbije eeuw werd tot stand gebracht en op dat, wat
in de toekomst nog moet worden bereikt.
Voorafgaand aan of volgend op
de officiële viering, zullen in de
vijf bisdommen aparte Diocesane
vieringen worden georganiseerd.
Dit is in algemene lijnen het
feestprogramma, onder de titel
Honderd jaar Kromstaf" aange
diend, dat inmiddels door het
Hoogwaardig Episcopaat werd
goedgekeurd.
Vanzelfsprekend zijn vele de
tails, welke wij hieronder weer
geven, slechts een schematische
aanduiding van de wijze waarop
de Stichting 1853-1953 zich de
verwerkelijking van het feest
programma denkt. Er zullen nog
bergen werk moeten worden ver
zet vooraleer het zijn uiteinde
lijke vorm zal hebben verkregen.
Aan de vooravond van de fees
telijkheden, welke officieel op
14 Mei beginnen, is te Utrecht
een bijeenkomst geprojecteerd,
waarin de feestviering plechtig
onder bescherming van de H. Wil-
librord gesteld zal worden.
NAIROBI, 23 Oct. De Mau-Mau heeft gisteren een der
leiders van de Kikoeyoe stam, Nderi, alsmede een Afri
kaanse politieagent vermoord. Tivee Kikoeyoe-agenten
worden vermist. De Britse troepen en de politie zijn een
grootscheepse jacht op de moordenaars begonnen. Er
zijn 21 personen gearresteerd.
Ongeveer 500 leden van de Mau
Mau hielden een bijeenkomst in
een bananenplantage toen zij door
Nderi verrast werden. De inlandse
politieman trachtte nog te vluch
ten, maar hij werd gegrepen en
afgeslacht.
Aan Nderi was meegedeeld, dat
een plechtigheid van de Mau Mau
zou worden gehouden, waarbij
weer eden zouden worden afge
legd. Hij verwittigde de blanke
autoriteiten, maar terwijl die nog
bezig waren versterkingen te ver
zamelen, haastte het stamhoofd
zich alvast met een landspolitie-
man, een stampolitieman en een
hoofdman naar de plechtigheid,
allen met geweren gewapend. Zij
werden door de wachters van de
Mau Mau ontvangen met speren
en lange messen.
De politie vuurde over de hoof
den van de menigte, die 't opper
hoofd aanviel. Deze trachtte te
ontkomen, maar de gillende me
nigte had hem spoedig te pakken
en hakte hem in stukken.
De spanning in de Kikoejoe-
gebieden neemt toe. Er worden
veel incidenten gemeld. Zes ba
taljons Britse imperiale troepen
zijn op jacht naar verdachten.
De speelcluboverval
te Rotterdam
De Rotterdamse rechtbank
veroordeelde conform de eis
F. A. uit Breda tot een gevan
genisstraf van 1 iaar met aftrek.
De 37-jarige havencontroleur S.
F. S. Z. en de 32-jarige binnen
huis-architect A. M. H. van G.
beiden uit Den Haag zijn ieder
veroordeeld tot een gevangenis
straf van 1 jaar en 3 maanden
met aftrek.
Zij waren betrokken bij een
overval op een speelclub aan de
Walenburgerweg te Rotterdam
op 18 Juli j.l. De buit zou 9 a
10.000 gulden aan chèques en
geld hebben bedragen.
Op Donderdag 14 Mei (Hemel
vaartsdag) zal overal in ons land
en zoveel mogelijk gelijktijdig,
een H. Mis van Dankbaarheid
opgedragen worden. Om 11 uur
zullen de Hoogwaardige Bisschop
pen in hun eigen diocees een
Pontificale H. Mis opdragen.
Waarschijnlijk in de kathedraal
van Haarlem zal dan een door
Jurriaan Andriessen voor deze
viering gecomponeerde Mis wor
den uitgevoerd.
door typhoon
MANILLA, 23 Oct. Het Rode
Kruis van de Philippijnen heeft
vanavond meegedeeld, dat er bii
de typhoon van gisteren 370 per
sonen om het leven zijn gekomen
en verscheidene honderden zijn
gewond. Er worden 200 mensen
vermist.
De telling is gebaseerd op tele
grafische en radiografische bood
schappen, die uit de verwoeste
provincies in Manilla binnen
komen.
Volgens een bericht uit Saigon
zal de typhoon, die gisteren de
Philippijnen teisterde, morgen de
Indo-Chinese kust bereiken.
ISTANBOEL, 23 Oct. Giste
ren even na zes uur in de na
middag heeft in de omgeving van
Adana in Zuid-Turkije een aard
schok plaats gevonden, die aan
minstens achttien personen het
leven kostte en veertig anderen
zware verwondingen toebracht.
Volgens de eerste berichten, die
heden Istanboel bereikt hebben,
is in Adana een stad van
150.000 inwoners grote schade
aangericht aan huizen en gebou
wen. Verwacht wordt dat het
aantal doden nog zal groeien.
ERNSTIG
BEDRIJFSONGEVAL
BIJ HOOGOVENS
Bij werkzaamheden aan de
koelplaten van hoogoven 1 is één
van deze platen uit de ovenwand
naar buiten gedrukt. De 46-jari-
ge storingsbandwerker A. P. Zon
neveld uit Beverwijk, werd door
een steekvlam, gevolgd door een
stroom gloeiende cokes, getrof
fen en op slag gedood. Het slacht
offer was gehuwd en had viif
kinderen.
Van Baltimore
naar Djakarta
ROTTERDAM, 23 Oct. De
sleepboot „Tyne", onder com
mando van kapitein M. A. En
gels, van L. Smit en Co.'s Inter
nationale Sleepdienst, heeft zo
juist een sleepreis van 11.000
mijl volbracht met de zuiger
„Musi", die in Baltimore ge
bouwd is voor rekening van In
donesië. Bij aankomst vandaag te
Djakarta werd de sleep feestelijk
ontvangen.
De „Tyne" vertrok 6 Augustus
j.l. van Baltimore en deed slechts
één tussenhaven in het Suez-
kanaal aan om brandstof bij te
laden. Rekening houdend met
het oponthoud in het Suezkanaal
heeft de eigenlijke reis 76 da
gen geduurd. De gemiddelde
snelheid was zes mijl per uur.
De „Tyne" was op 14 Juni
met een zuiger en een bak uit
Rotterdam naar Natal (Zuid-
Amerika) vertrokken en van
Natal naar Baltimore gegaan.
Na een kort oponthoud te
Djakarta vertrekt de sleepboot
naar Australië om daar Neder
landse baggermolens en bakken
van Albany naar Melbourne te
slepen. In totaal moeten er drie
reizen worden gemaakt voor
Nederlandse aannemers, die be
last zijn met het verbeteren van
de haven van Geelong. een voor
haven van Melbourne.
Suiker van de bon
in Denemarken
KOPENHAGEN Binnenkort
zal suiker in Denemarken voor
het eerst sinds 13 iaar zonder
bon verkocht kunnen worden, is
Woensdagavond bekendgemaakt.
Alleen kolen voor huishoude
lijk gebruik ziin thans nog ge
rantsoeneerd.
De critiek, die de bisschoppelijk commissaris voor de
emigratie, rector J. v. d. Hoogte, geuit heeft aan het
adres van de voorlichters der emigranten en aan de emi
granten zelf, heeft in bepaalde kringen nogal wat deining
verwekt. De redelijkheid gebiedt ons de lezer ook voor
te leggen de bezwaren, die tegen deze ernstige critiek
worden aangevoerd.
worden naar de gewestelijke ar-
beidsbureaux, iets waartegen
men iuist zo hard gevochten
heeft. „Wij willen," aldus de
heer Bakkér, „wel critiek horen,
maar dan opbouwende critiek."
TOKIO, 23 Oct. Men gelooft,
dat 25 van de 28 bemannings
leden van een Japans vissersvaar
tuig, dat tengevolge van een
storm ten noorden van Japan ge
zonken is, verdronken zijn.
Voorts wordt gemeld, dat een
Koreaans vissersvaartuig met 18
man aan boord in zware zeeën
verloren is gegaan.
NIEUWE VLAGGEN
AANGEBODEN
aan Hoge Commissaris
DJAKARTA Aan de Neder
landse Hoge Commissaris in In
donesië ziin in diens ambtswoning
door de chef protocol van het
ministerie van Buitenlandse Za
ken nieuwe vlaggen aangeboden
ter vervanging van de Neder
landse vlaggen, die Vrijdag ver
nield werden.
Dit werd Donderdag desge
vraagd door een woordvoerder
van het Hoge Commissariaat aan
Aneta bevestigd. De heer Lam
ping heeft ziin waardering voor
dit gebaar uitgesproken.
De heer J. Bakker, voorzitter
van de Raad van Overleg in het
bisdom Haarlem vond het moei
lijk te begrijpen, dat de rede
van rector Van de Hoogte zon
der enig nader commentaar ge
publiceerd was in „De Emi
grant", het voorlichtingsorgaan
van de Katholieke Emigratie
Stichting. Het blad is daarop ge
zonden naar de katholieke dag
bladen, die er het hunne uit
overnamen, zodat het geheel een
totaal verkeerde indruk heeft
gewekt; het commentaar dat
mgr. Hanssen, die op de be
wuste vergadering in Utrecht
aanwezig was, gegeven heeft, is
in „De Emigrant" verzwegen en
drong dus ook niet door tot de
dagbladen.
Bovendien meent de heer Bak
ker de juistheid van wat door
rector Van de Hoogte gesteld is
te moeten aantasten. Met name
aohtte hij het in strijd met de
waarheid, dat de organisaties
niets aan voorlichting gedaan
zouden hebben, de conclusies,
die door de bisschoppelijke com
missaris genomen zijn, worden
in brede kring ten zeerste be
treurd. Het werk voor de katho
lieke emigrant lijdt er ernstig
schade onder en de heer Bakker
vreesde, dat vele adspirant-emi-
granten weer gedreven zullen
DE KRAKATAU
DJAKARTA. 23 Oct. Over
het gevaar van een uitbarsting
van de vulkaan de Krakatau
wordt vernomen, dat het zeewa
ter rond het vulkaaneiland reeds
warm wordt en dat in de Lam-
pongse districten van Zuid-Su-
matra een begin van aardbevin
gen te voelen is. De treinverbin
ding Djakarta-Palembang zou al
thans voor de oversteek tussen
Java en Sumatra voorlopig ziin
stopgezet.
Bij K.B. is ingaande 1 No
vember benoemd tot lid van de
Raad van State Mr. A. M. Joekes,
oud-minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid.
Mr. Joekes zal in de Raad van
State de vacature-Albarda ver
vullen.
Burgemeester van
Oisterwijk benoemd
Bij K.B. is ingaande 16 Nov.
benoemd tot burgemeester der
gemeente Oisterwijk, mr. H. L.
F. M. baron van Hövell van
Wezeveld en Westerflier met
toekenning van gelijktijdig eervol
ontslag als burgemeester dei-
gemeente Boxmeer.
V.S. DOEN BEROEP
OP DE V.N.
NEW YORK, 23 Oct. De Ver
enigde Staten hebben vandaag
een formeel beroep op de alge
mene vergadering der V.N. ge
daan om het standpunt, ingeno
men door de V.N.-onderhandelaars
te Panmoenjon, te steunen. Ver
der werd de voorzitter van de
vergadering, de Canadees Lester
Pearson, verzocht op de commu
nisten een beroep te doen een
einde aan de strijd te maken op
de voorwaarden de<- Verenigde
Naties.
HONGAARSE PASTOOR
LIET SACRAMENTS
PROCESSIE HOUDEN
Uit ambt ontheven
en onder toezicht
Laszlo Darabos. pastoor van
Egerag in Hongarije, is uit ziin
ambt ontheven en naar Pees
overgeplaatst, waar hii voortaan
als geesteliik ieugdleider zal ar
beiden. Pastoor Darabos had op
Sacramentsdag in zijn parochie
te Egerag een processie laten
houden en zelfs zonder de ver
eiste zgn. toestemming een nach
telijke aanbidding laten houden.
Het is niet bekend, of de bis
schop van Pees deze beslissing
persoonlijk heeft genomen, dan
wel dat hij daartoe vanwege de
regeringscommissaris is gedwon
gen. De overplaatsing van de
pastoor naar Pees toont intussen
wel aan. dat men deze priester,
die zich niet schiint te willen
voegen naar de progressieve
maatregelen, onder toezicht wil
houden. Als ieugdleider immers
is hij opnieuw aan talloze rege
ringsbepalingen gebonden.
DiiSSELDORF De officier van justitie Luenen, van
het Landesgericht Diisseldorf, heeft tegen de Roerkape
laan dr. Klinkhammer 6 maanden en een week gevange
nisstraf geëist wegens uitoefenen van dwang, straatschen
derij en het veroorzaken van een oproerige volksoploop.
Dr. Klinkhammer staat sinds meer dan 10 dagen terecht
wegens het organiseren van protest-demonstraties tegen
de film „Die Siinderinin Maart 1951.
Tegen de medebeklaagde Scharf
vroef de officier eenzelfde straf,
tegen een jongere medewerker.
Schreuwens geheten, twee we
ken jeugdgevangenis: voor de
drie anderen werd wegens ge
brek aan bewijs vrijspraak geëist.
De officier verwierp het argu
ment van de beschuldigden, dat
zij tot „eigen hulp" moesten over
gaan. omdat de autoriteiten een
onrechtmatige aanval op zedelijk-
LONDEN, 23 Oct. De recente
Britse atoomontploffing op de
Monte Bello-eilanden was bedoeld
om na te gaan welke uitwerking
een atoomontploffing in een ha
ver. zou hebben, aldus heeft pre
mier Churchill vandaag verklaard.
Churchill, die de eerste officiële
verklaring dienaangaande aflegde,
deelde het Lagerhuis mee, dat
het wapen geplaatst werd in de
Plym, een fregat van 1450 ton,
dat voor de eilanden voor anker
lag. Duizenden tonnen water,
modder en stenen van de zee
bodem werden duizenden meters
hoog de lucht ingeslingerd. Daar
na volgde een hoge vloedgolf.
De Plym ging in damp op, aldus
de premier. Van het schip bleven
slechts enkele fragmenten over.
Deze werden over het eiland ge
slingerd en waren zo heet dat
gras en struiken in brand vlogen.
De ontploffing en de radio
actieve besmetting verspreidden
zich over een uitgestrekt gebied,
aldus Churchill, maar hij gaf
geen nauwkeurige cijfers.
Kort na de ontploffing zijn
twee officieren van de vloot
met vrij groot gevaar in heli
copters over het besmette gebied
gevlogen. Vanuit hun vliegtuigen
schepten zij zeewater op om de
radio-activiteit ervan vast te stel
len. Onder het personeel van deze
atoom-expeditie vielen geen
slachtoffers, aldus Churchill.
Toen de vlam door de huid van
de Plym schoot, aldus Churchill,
bedroeg de temperatuur ongeveer
1 millioen graden, maar op het
punt van de ontploffing was zij
veel hoger.
Churchill verklaarde voorts nog
dat op verschillende afstanden
van 't ontploffingscentrum proef-
bouwsels, van belang voor de
burgerlijke verdediging en de
strijdkrachten, waren opgetrok
ken. Bij de proef waren geen
dieren gebruikt. In het gebied
waren geen zoogdieren waarge
nomen en de meeste vogels waren
door de voorbereidingen voor de
test verdreven.
Churchill wees er duidelijk op,
dat de eerste Britse atoomont
ploffing Amerika er van kan
overtuigen om Engeland mede
delingen te doen over zijn atoom-
gegevens.
Churchill heeft geweigerd te
zeggen hoeveel de atoomproef op
de Monte Bello-eilanden gekost
heeft, maar hij bracht zijn ver
klaring in herinnering, die hij
eerder in het jaar afgelegd heeft,
dat de regering van Attlee 100
millioen pond besteed heeft om
het wapen te bouwen uit geheime
fondsen
heid en wettelijke orde niet heb
ben verhinderd.
Zulk een ingrijpen is slechts
dan geoorloofd, indien het uiter
ste gevaar aanwezig is voor het
behoud van die goederen, die
voor de gemeenschap van levens
belang zijn.
„De film nu is. met alle ach
ting voor het oordeel der be
klaagden. niet zo gevaarlijk voor
de zedelijkheid en de rechtsorde".
Hiertegen heeft de verdediger
gesteld., dat het Landesverwal-
tungsgericht van Rheinland-Pfaltz
de film „Die Siinderin" heeft
verboden, wiil deze film staats
gevaarlijk. onzedelijk en gods
lasterlijk is.
Ook Bonifatius
zou terecht staan
En deze film is met 300.000 R.M.
belastinggelden gesubsidiëerd. zo
betoogde de verdediger. Hii keer
de zich daarop tegen het on
christelijk denken en zeide: „Als
de H. ïheodorus in onze dagen
had geleefd, zou hij hier ook
waarschijnlijk terecht moeten
staan, omdat hij een heidense
tempel in brand had gestoken.
En de H. Bonifatius zou wegens
het omhakken van een door de
heidenen aangebedene eik terecht
moeten staan „wegens schending
van eigendommen en wegens
vergrijp tegen de boswetten".
Uitspraak deze week.
GROTER UITKERING
UIT GEMEENTEFONDSEN
voor gemeenten
(Van onze parlementaire
redactie)
Daar in de loop van 1951 de
bijzondere uitkering uit het Ge
meentefonds van 125% op 135%
gekomen, werd er aan de ge
meenten ruim f 14.5 millioen
meer uitbetaald aan algemene
uitkeringen. Het bedrag aan uit
keringen wegens steun was
2.374.000.- groot.
De uitgaven, die verband hou
den met de uitvoering van de
wet „Financiële verhouding Riik-
gemeente". heeft een bedrag ge
vorderd van 93.395.000.-.