Franco komt tot accoord
met Verenigde Staten
In 1951 voor 120 millioen
dollar uitgevoerd
Waren 14 mensenlevens
te behouden geweest?
Horde wilde zwijnen
viel Groesbeek binnen
Fokkermachines trekken
sterk de aandacht
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Eelde kost
zes millioen
Gemeente in opschudding
Miiiderlieden
protesteren
Regering zal Nederlandse
vliegtuigindustrie steunen
Geestelijke
noodgebieden
Buiten Atlantisch Pact:
Militaire bases geruild
tegen 125 millioen dollar
Ex-nazi's eisen
uitbetaling
Onze export naar de U.S.A.
Waarde steeg sinds 1947
(26 millioen) gestadig
DE NIEUWE RIJKS-
LUCHTVAARTSCHOOL
Tragedie van
voor Raad van
de „Alkmaar"
de Scheepvaart
Drie kleurlingen gedood
in Zuid Afrika
IN INDONESIË
St Nicolaas op
televisiescherm
CHAPLIN DEED
EEN MISSTAP
Jongens schoten
agent dood
IN DE SOEP
Zoon van Deens opper
bevelhebber gesneuveld
Zweden bouwde
nieuwe straaljager
MASSALE INENTING
TEGEN INFLUENZA?
Geen Amerikaans-Russisch
overleg
PRINS BERNHARD
IN VERA CRUZ
Harry Bockmeulen
overleden
AOORDHOLL
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per mjnn
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur; E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89. tel. 2800 K 2230:
Schagen. Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Dinsdag
4 November
1952
48e Jaargang
No. 12620
Buiten God is 't nergens veilig Vondel
„GEESTELIJKE NOODGEBIE
DEN" is een nieuwe uitdrukking
welke met betrekking tot het bin
nenlands apostolaat voor het eerst
in breder kring haar intrede doet.
Zij brengt ons in kennis met
vraagstukken van zielzorg en ge
loofsverkondiging van een dusda
nige omvang en gecompliceerd
heid, van een zodanige betekenis,
dat geen katholiek deze zal kun
nen negeren.
Twee typen van geestelijke
noodgebieden vallen er te onder
kennen en van deze twee typen
moet een dieptreffend beeld gete
kend staan in het bewustzijn van
ons katholieke volksdeel, teneinde
het nog vage begrip van de nood
zaak van het binnenlands aposto
laat scherp af te tekenen tegen de
achtergrond van de schrille maat
schappelijke werkelijkheid zoals
die geografisch zichtbaar en ken
baar is.
Het is de laatste jaren gebrui
kelijk, dat tegen het feest van St.
Wilibrord, de Apostel der Lage
Landen, het onderwerp van het
binnenlands apostolaat aan de
orde wordt gesteld.
In zijn jongste herderlijk schrij
ven, dat Zondag j.l. in alle ker
ken van Nederland is voorgelezen,
heeft het Hoogwaardig Episcopaat
reeds aandacht gevraagd voor dit
binnenlands apostolaat en voor de
St. Willibrord-Vereniging in ons
vaderland, die haar doel vindt in
het dienen van de Kerk in haar
werk van kerstening en herker
stening.
Een uitermate belangrijk doel.
En een doel dat alle katholieken
onmiddellijk moet aanspreken.
Immers, nu godsdienstig verval,
ongodsdienstigheid en zelfs hei
dendom massale verschijnselen
zijn geworden die nog steeds de
tendens tot uitbreiding vertonen,
nu het feit, dat de massa's van het
geloof afvallen en de Kerk ver
laten, het kenmerk van onze tijd
geworden is, moet Katholiek
bewustzijn gelijk zijn aan Apos
tolisch bewustzijn, bewustzijn
van modern, doelmatig apostolaat
in eigen samenleving, in eigen
vaderland.
Dit jaar heeft de St. Willibrord-
vereniging, in samenwerking met
het Katholiek Sociaal-Kerkelijk
Instituut, het licht laten vallen
op het even moeilijke en ingewik
kelde als delicate probleem der
„geestelijke noodgebieden" in ons
vaderland.
Gééstelijke noodgebieden! Want
zoals de staat in economische zin
in ons land zekere noodgebieden
kent, die méér dan de andere di
recte, speciale hulp en bemoeienis
vragen, zo heeft ook de Kerk in
Nederland haar „noodgebieden"
en wel „gééstelijke noodgebieden".
Deze term moet gebruikt wor
den voor gebieden, waar de gods
dienstige gezondheid in grote
groepen duurzaam in gevaar is,
waar geestelijke en stoffelijke no
den met de godsdienstige noden
samenvalen, waar de verschillen
de geestelijke noden voor een be
langrijk deel tot dezelfde sociale
oorzaken zijn terug te brengen
en waar de noodzakelijke aanpas
singen van de zielzorg aan de bij
zondere geestelijke nood nog niet
tot stand zijn gekomen.
In deze noodgebieden staan wij
voor een zeer bijzondere en zeer
klemmende situatie, waar een
veelheid van taken om vervulling
roept. Wanneer het ons niet zou
lukken door middel van moderne
sociale techniek in onze massa
maatschappij ordening te brengen
in deze veelheid van taken, wan
neer wij er niet in zouden slagen
ons werk daar te concentreren
waar wij kunnen werken onder
zoveel mogelijke groepen, zouden
wij menselijkerwijze gesproken
voor deze generatie de strijd kun
nen verliezen
Stelen wij de vraag, waar zich
in ons land deze geestelijke nood
gebieden bevinden, dan dienen
wij vooraf twee uiteenlopende
typen daarvan te onderscheiden.
Het eerste type wordt gevormd
door die gebieden, waar de positie
van de Kerk gedurende de laatste
halve eeuw precair is tengevolge
van ongekend diepgaande en
snelle veranderingen in de sociale
structuur. Het betreft hier in de
eerste plaats de grote stedelijke
gebieden (de z.g. randstad Hol
land), waarin verschillende vor
men van het sociaal ontbindings
proces in een vèrgevorderd sta
dium verkeren. Doch ook in de
middelgrote steden zelfs buiten
die randstad begint dit ont
bindingsproces zich reeds af te
tekenen.
Het tweede type zijn die gebie
den, die wij als diaspora-gebieden
kunnen betitelen, waar sedert
eeuwen de katholieken practisch
niet meer voorkomen ofwel in een
uiterste minderheidspositie ver
keren, zodat de Kerk in deze ge
bieden practisch een missioneren
de functie heeft. In een aantal
diasporagebieden is de nood te
meer ingewikkeld geworden door
een duurzaam ongunstige sociale
structuur, zodat het voor de ka
tholieke minderheden zelfs moei
lijk is hun minimale positie te
handhaven.
Wij zullen in de komende da
gen een en ander met duidelijke
gegevens en sprekende cijfers
staven.
WISJINSK1 ZEGT ER
HET ZIJNE VAN
Deze opnamen werden
gemaakt tijdens de 3'/2
uur durende rede van de
Sovjet Russische afge
vaardigde Andrei Wisjin-
ski in de algemene ver
gadering van de Verenig
de Naties, betreffende de
oorlogin Korea.
Foto boven:' Wisjinski,
een glas water in de
hand, leidt zijn rede
kalm in. Acheson (links)
en de afgevaardigde van
Groot Brittannië, Sclwyn
Lloyd (tweede van links)
tonen in hun houding,
dat zij hopen, dat ook de
Russen niet afkerig zijn
van onderhandelingen.
Middelste foto: Wisjin
ski tracht de overigen
duidelijk te maken, dat
hij hel intrekken van het
voorstel van het Westen
eist en niet alleen dat.
Hij wil dat het Westen
zich volkomen terug
trekt.
Foto onder: Wisjinski
richt zich nu rechtstreeks
tot de Amerikaanse en
Britse gedelegeerden en
slingert hen de ernstigste
verwijten naar het hoofd.
De gedelegeerden schij
nen er echter aan ge-
■assss» wend te zijn, want zij
tonen geen enkel teken
van opwinding. Vlak ach
ter Lloyd zien we Sir
Gladwyn Webb.
MADRID3 Nov. Spanjè's hoogstgeplaatste militaire en
politieke leiders zijn Zaterdag onder leiding van Franco
bijeengekomen en hebben hun definitieve goedkeuring
gehecht aan de overeenkomst met de Verenigde Staten
op grond waarvan in ruil voor bases dollarhulp ontvan
gen zal worden.
AMSTERDAM, 3 Nov. Dr. M. W. Holtrop, president van
de Nederlandsche Bank, verklaarde vandaag in een uitvoerige
rede voor de Nederlandse Kamer van Koophandel voor Ame
rika, dat een oplossing voor het heersende dollartekort, dat
hij in feite noemde een betalingsbalansvraagstuk van de niet-
dollar wereld tegenover de Ver. Staten, slechts te vinden is in:
a) herstel van het monetaire
evenwicht en daardoor van het
algemene betalingsevenwicht in
alle belangrijke niet-dollarlanden
afzonderlijk;
b) een meer vrijhandelsgezinde
invoerpolitiek der Verenigde Sta
ten.
De ontwikkeling in de richting
van herstel van het monetaire
evenwicht die zich in zo vele lan
den heeft voltrokken, doet de
hoop koesteren dat wij de ver
wezenlijking van dit desideratum
vroeger zullen beleven dan tot
voor kort mogelijk geacht kon
worden, aldus dr. Holtrop.
In zijn jaarrede gaf de voorzit
ter der K. v. K. voor Amerika
een overzicht van de ontwikke
ling der handelsbetrekkingen tus
sen Nederland en Amerika. Hij
wees op de aanzienlijke toene
ming van onze export naar de
Ver. Staten, die is gestegen in
waarde van 26,5 millioen dollar
in 1947 tot 43,8 millioen in 1948,
59,7 millioen in 1949, 83,6 millioen
in 1950 en 120,1 milioen dollar in
1951.
In zijn verslag over 1951 con
stateerde de secretaris van de K.
v. K. voor Amerika, drs. P. S. A.
M. de Bruyn, dat de uitvoer van
hammen aanzienlijk is toegeno
men en in 1951 zelfs de bloem
bollenexport heeft overtroffen.
Ook dit jaar kan een grote omzet
in hammen verwacht worden. De
secretaris vroeg zich af, of het
prijsbeleid van het ministerie van
Landbouw in het afgelopen jaar
wel identiek is geweest aan het
exportbeleid.
(Van onze parlementaire
redactie).
De bouw van de nieuwe rijks
luchtvaartschool, die van Gilze-
Rijen naar Eelde wordt overge
bracht, zal in het midden van
1954 voltooid zijn, zo heeft minis
ter Algera medegedeeld.
De kosten worden geraamd op
f 6.000.000.—.
AMSTERDAM Op 15 Januari
van dit jaar is de Nederlandse
vissersvloot door een ramp ge
troffen, toen in een orkaan voor
de Noorse kust de motortreiler
„Alkmaar" IJmuiden 31 onder
schipper Koeman met man en muis
verging. Veertien mensenlevens
gingen hierbij verloren en van-
GROESBEEK, 3 Nov. Het
bosrijke Groesbeek, ten Zuiden
van Nijmegen, is vanmiddag in
opschudding gebracht door een
aantal zwijnen, dat op klaarlichte
dag door de dorpsstraten en de
tuinen rende. Uit de richting
Reichswald kwamen ze naar het
dorpscentrum, waar de rijkspoli
tie een zevental signaleerde.
De beesten renden als razenden
over de landerijen en zochten tus
sen de huizen een wijkplaats,
maar ze werden overal opge
jaagd door de dorpsbewoners. Bij
een gezin, waar de echtelieden in
de keuken zaten, kwam een der
zwijnen door de achterdeur naar
binnen, waarna het beest een in
spectie in het achterhuis hield, en
vervolgens even in de keuken
kwam neuzen. Toen de dieren la
ter in verschillende bossen een
schuilplaats vonden, gingen en
kele boswachters met het geweer
er achter aan jagen. Er zijn ver
moedens dat de zwijnen, door
honger gedreven, zich tussen de
mensen hebben begeven, maar er
wordt ook gedacht, aan een jacht
op Duits gebied.
daag diende het laatste bedrijf
van deze tragedie voor de raad
voor scheepvaart te Amsterdam.
Volgens de getuigen was de
„Alkmaar" een goed schip ge
weest nadat er-ballast onderin was
aangebracht. Later is er uit be
drijfseconomische overwegingen
7 ton ballast in de tank en 10 ton
op het achterschip getrimd, waar
door dit schip misschien wat
moeilijker op zee te houden is
dan andere schepen, mede door
de hoge z.g. Meiersteven.
In dit verband wees de inspec
teur van de scheepvaart er dan
ook op, dat het aanbeveling ver
dient deze steven voor dit soort
schepen niet te gebruiken.
Voorts was hij van mening, dat
als de ballasttank van de „Alk
maar" tijdig was gevuld het schip
misschien een betere kans had
gehad de ramp te „overleven".
Als lering trok hij dan ook uit
deze ramp de conclusie, dat de
kapitein zich niet alleen reken
schap moet geven van de stabili
teit van zijn schip, maar zich ook
bewust moet zijn van de mogelijk
heden hoe deze tot een maximum
kan worden vergroot. De raad
voor de scheepvaart zal later uit
spraak doen.
JOHANNESBURG, 3 Nov.
Bij een vechtpartij tussen politie
en klyeurlingen in Johannesburg
zijn drie kleurlingen gedood en
vier gewond. De kleurlingen vie
len de politie met stenen aan.
Volgens een woordvoerder om
vat het accoord de volgende pun
ten:
1. Reeds door het Congres
goedgekeurde Amerikaanse finan
ciële hulp ten bedrage van
125.000.000 dollar voor economi-
NEW YORK, 3 Nov. Indone
sië, dat Nederland uit Westelijk
Nieuw Guinea tracht weg te krij
gen, is vandaag door vertegen
woordigers van de „Republiek der
Zuid Molukken" beschuldigd hun
vaderland te verhinderen een on
afhankelijke natie te worden.
De vertegenwoordigers van de
bevolking der eilandengroepen
Ceram, Boeroe, Ambon, Kaim,
Aroe en Tanimber hebben de or
ganisatie der Verenigde Naties
verzocht hun klacht op de agenda
voor de Algemene Vergadering te
plaatsen.
Zij betogen, dat een overeen
sche en militaire bijstand op de
basis van strikte prioriteit, zoals
overeengekomen door de deskun
digen van beide landen. Als voor
beeld van de werking van de hele
overeenkomst noemde de woord
voerder een „strategisch belang
rijke" verkeersweg van Gibraltar
naar Irun, welke volgens Ame
rikaanse voorschriften aangelegd
zal worden. Hiervoor leveren de
Verenigde Staten alle bulldozers,
wegwalsen en andere machines,
die nodig blijken te zijn, terwijl
Spanje de arbeidskrachten en
grondstoffen bijdraagt.
2. Herbewapening van Spanjè's
leger, luchtmacht en marine, voor
zover die door de Verenigde Sta
ten noodzakelijk geacht wordt.
Als een voorbeeld hiervan zou
de Spaanse marine b.v. aan een
permanente Amerikaanse militaire
en economische missie kunnen
voorstellen de kruiser Canarias
te moderniseren. De missie be
paalt dan in hoeverre dit project
noodzakelijk is. Dan zullen de
Verenigde Staten alle radar- en
andere materiaal leveren, terwijl
Spanje weer voor de grondstoffen
en arbeidskrachten zorgen zal.
3. Een algemene Spaanse
machtiging voor het gebruik door
Amerikaanse strijdkrachten van
komst voor onafhankelijkheid der marine-, lucht- en legerbases of
Zuid-Molukken tot stand kwam,
toen Nederland Indonesië onaf
hankelijkheid verleende.
L. Na Palar, hoofdgedelegeerde
van Indonesië, dreef de spot met
de klacht der Molukken. Hij zei:
„Zij vormen een groep, die altijd
met de Nederlanders samenge
werkt hebben en thans tracht ons
het leven moeilijk te maken".
Palar voegde hieraan toe: „Er
is geen greintje kans, dat de
klacht ooit op de agenda zal ko
men".
HILVERSUM, 3 Nov. De
feestelijke intocht van de goede
Sint op Zaterdagmiddag 22 No
vember in Amsterdam zal door
de Nederlandse Televisiestichting
in een extra uitzending op het
scherm worden gebracht. Men is
voornemens van de gebeurtenissen
op de Dam een directe reportage
te geven.
Het bestuur van de N.T.S. heeft
vele goede reacties ontvangen
naar aanleiding van de extra uit
zending vanuit het Deurne-stadion
in Antwerpen, waar de wedstrijd
BelgiëNederland werd gespeeld.
PARIJS, 3 Nov. Toen Char
les Chaplin in het „Ambassadeurs
Theatre" te Parijs ingehuldigd
werd als erelid van de Franse
Vereniging van Acteurs, struikel
de hij en viel bijna door het luik
van het soufleurshokje, de 600
aanwezige acteurs en actrices, die
hem juist toejuichten, barstten in
gelach uit, waarop Chaplin zeide:
„Dat is nu juist mijn gewone
werk".
LONDEN, "3 Nov. Het neer
schieten vandaag van een onge
wapende politie-agent heeft nieu
we eisen naar voren doen komen
voor de terugkeer van de
lichaamsstraf met de zweep
en andere krasse middelen tegen
jonge straatschenders wier aan
vallen Londen aan het schrikken
hebben gebracht.
Een Londense politie-agent
die normaliter ongewapend is
werd gisteren doodgeschoten toen
hij trachtte twee jongens, resp.
19 en 16 jaar, op het dak van een
pakhuis te< pakken.
De jongens worden vastgehou
den in verband met de moord.
TOENDER (Denemarken), 3
Nov. Mevr. Marie Laosten,
76 jaar, uit Moegeltoender (Z.-
Jutland) zakte door haar keu
kenvloer en belandde in een
enorme soepketel in de kelder,
waaruit zij pas na 30 uur be
vrijd kon worden toen familie
haar kwam bezoeken.
de gemeenschappelijke bouw van
nieuwe. Al die bases blijven ech
ter onder Spaanse vlag.
na vrijlating
KASSEL, 3 Nov. Een groep
ex-nazi's, die na de oorlog door
de gealieerden geïnterneerd werd,
heeft vandaag van de geallieerden
betaling geëist van eén bedrag
van twee dollar voor elke dag,
die zij in internering doorgebracht
hebben. Bovendien eisen zij 50
dollarcent voor elk uur gedwon
gen arbeid.
Ongeveer 100 ex-nazi's hebben
een vereniging „de kameraden
van de internering" opgericht
om aan hun eisen kracht bij te
zetten.
WASHINGTON, 3 Nov. Kor
poraal Niels Iver Qvistgaard, de
enige zoon van de opperbevelheb
ber van de Deense strijdkrachten,
is op Korea gesneuveld, is van
daag officieel te Washington be
kendgemaakt.
STOCKHOLM, 3 Nov. Een
nieuw straalviegtuig, dat speciaal
voor de Koninklijke Zweedse
Luchtmacht gebouwd is, heeft
vandaag boven het vliegveld van
de „SAAP" vliegtuigfabriek te
Linkoeping zijn eerste proefvlucht
gemaakt.
Het vliegtuig de A23 „Lan
sen" is uitgerust met automa
tische kanonnen en raketten en
vliegt met een snelheid van 1100
km per uur. Het vliegtuig zal
voornamelijk gebruikt worden
voor aanvallen op doelen te land
en ter zee.
(Van onze parlementaire redactie)
De regering heeft besloten haar steun aan de ontwikkeling
van de Nederlandse vliegtuigindustrie voort te zetten en
tevens wil zij het nationaal luchtvaart laboratorium laten
afbouwen volgens een beperkte opzet. De veeljarige ervaring,
de gevestigde reputatie van de vliegtuigindustrie en het voor
handen zijn van een aantal ervaren constructeurs acht de
regering zo belangrijk, dat zij hierin aanleiding ziet de vlieg
tuigindustrie krachtig te steunen.
Door enige buitenlandse vlieg
tuigfabrieken worden op het
ogenblik onderhandelingen met
Fokker gevoerd om de licentie te
verkrijgen voor de vervaardiging
van de S 11 en de S 12. Reeds
zijn 150 van deze eenmotorige
lesvliegtuigen in Italië gebouwd.
Aan binnen- en buitenlandse af
nemers werden reeds 84 S 11-
toestellen afgeleverd.
Enige tijd geleden werd aan de
Fairchild-fabrieken in Amerika
een optie verkocht op de licentie
van de door Fokker ontwikkelde
lesvliegtuigen. De optie betrof de
S 11, S 12, S 13 een tweemoto-
rig oefenvliegtuig en de S 14,
een eenmotorig straalvliegtuig.
Op de Fokker S 14 is reeds een
order voor 20 stuks geplaatst
door de Nederlandse luchtmacht.
Officiële testteams van zeven lan
den waaronder de V.S., Engeland
en Frankrijk, hebben onverdeeld
gunstige rapporten over de S 14
uitgebracht, 'n Ontwerp voor een
verkeersvliegtuig is in studie.
De investeringen, die tussen
1952 en 1956 nodig zullen zijn
voor de afbouw van het lucht
vaartlaboratorium zullen ongeveer
f 10 mil. bedragen. In 1952 zal
voor een bedrag van f 4 millioen
aan verplichtingen worden aan-
's-GRAVENHAGE, 3 Nov.
Zoals gemeld is overeenstemming
bereikt over de besteding voor in-
fluenzabestrijding van het bedrag
van f 200.000 van het saldo van
de speciale rekening bij de Ne-
derlandsche Bank, waarop de te
genwaarde in guldens wordt ge
stort van de dollarschenkingen,
voortvloeiende uit de economische
en militaire hulpverlening.
Men hoopt te kunnen komen
tot massale inenting op vrij
willige grondslag van de Ne
derlandse bevolking tegen in
fluenza.
gegaan, waaruit voor dat jaar be
talingsverplichtingen voortvloeien
tot een bedrag van f 2.135.000.
Voor het Nederlands instituut
voor vliegtuigontwikkeling is in
1952 in totaal f 3.140.000.nodig.
Een gedeelte van dit bedrag is
reeds op de begroting uitgetrok
ken, of overgebleven van vorige
jaren. Thans wordt derhalve nog
aangevraagd f 1.060.000.
LONDEN, 3 Nov. Radio-
Moskou heeft verklaard gemach
tigd te zijn de berichten tegen te
spreken, volgens welke geheime
Amerikaans-Sovjet-Russische be
sprekingen zouden worden ge
voerd over de Koreaanse kwestie
STAD MEXICO, 3 Nov. Na
een reis van 500 km kwam Prins
Bernhard Zaterdag te Vera Cruz
aan. De genegenheid voor de
Prins bleek onderweg duidelijk.
Tot in de kleinste dorpen had de
bevolking Nederlandse vlaggen
uitgehangen.
Voor Maandag stond het be
zichtigen van haveninstallaties te
Vera Cruz op het program, waar
na in hotel Macambo, 10 km bui
ten Vera Cruz, een groot nachtbal
werd gehouden.
Dinsdagochtend is het vertrek
naar het eerste Zuid-Amerikaanse
land, Columbia. De Prins reist
per speciaal K.L.M.-toestel „Schie
dam". Hij blijft een week in Co
lumbia.
HEERLEN. De heer H. A. J.
Bockmeulen, erelid van de KNVB
die ongeveer een week geleden in
het St. Jozefsziekenhuis te Heer
len was opgenomen, is daar gis
termiddag op 65-jarige leeftijd
overleden.
