Scherp regeringsoptreden
tegen rode activiteit
Uitstekend Kamer-debuut
van minister Ir Witte
hijWederopbou
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Ex-circus-reclamechef
stak f300in eigen zak
Nieuw geluid klinkt thans
Al meer dan 100 Chinese
priester-martelaren
Tussen falen
en slagen
Gevaarlijke communisten
worden uitgewezen
Zes „Thunderjets"
voor ons land
TvOORDHOLL
Abonnementsprijs 16.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, I 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per nun.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingei 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230;
Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Buiten Cod is 't nergens veilig (Vondel)
Woensdag
26 November
1952
48e Jaargang
No. 12638
li.
NA AFLOOP VAN de christelijk-
sociale conferentie heeft prof.
Homme in de „Vl'krt." de vraag
gesteld: „Hebben wij, katholieken,
nog (wel) een eensgezinde bood
schap aan het Nederlandse volk
te brengen?" Prof. Romme kwam
terecht tot de conclusie, dat die
vraag „haar beantwoording
allereerst vraagt van het katho
lieke organisatiewezen". En hier
in achtte hij een kans gelegen
„als bijna nooit tevoren". J.l. Za
terdag is echter komen vast te
staan, dat het Katholiek Bureau
voor Maatschappelijk en Cultureel
Overleg tenslotte besloten heeft
om niet over te gaan tot de in
stelling van een commissie in de
door de K.V.P. gevraagde zin.
Deze negatieve uitkomst heeft in
feite althans voorshands, niet de
zelfde betekenis als van de 'chris
telijk sociale conferentie, maar in
de wereld van, „de doorbraak"
zal men er ongetwijfeld toch een
nieuwe manifestatie van onmacht
inzien.
De doorbraak naar het groeps
belang, maar met behoud van de
confessionele basis, kreeg in de
afgelopen weken nieuw accent
door de verklaring van prof. Le-
maire bij de algemene beschou
wingen, dat de K.N.P. niet wil
beschouwd worden als een tijde
lijke afsplintering van de moe
derpartij. Ook hier dus een zich
bewust opstellen van een door
braakgedachte, die in haar con
sequenties tot tal van katholieke
en christelijke groepspartijtjes
zou moeten leiden.
Tegenover al deze sombere
feiten kan men echter ook an
dere feiten stellen, die, zoals ge
zegd, soms veel lijken op tegen
gestelde onderstromingen. Prof.
Lemaire mag de K.N.P. tot een
blijvende hebben uitgeroepen, in
de' practijk heeft hij de noodzaak
hiervan eerder helpen verkleinen
dan versterken. Er was ontegen
zeggelijk verschil bij de behande
ling van het wetsontwerp tot ver
lenging van de dividendstop tus
sen hem en de K.V.P. in zoverre
prof. Lemaire direct opheffing
wenste en de K.V.P. over een
jaar, maar niet in de feitelijke
overtuiging, dat opheffing in elk
geval gewenst is. Bij „Binn. Za
ken" liepen de K.V.P. en K.N.P.-
pleidooien voor de middengroe
pen echter volkomen parallel en
de behandeling van de „justitio
nele" begroting leverde een
K.V.P.-motie over het verscho
ningsrecht van de journalist op,
die mede ondertekend werd door
prof. Lemaire. Wellicht een op
zich zelf staand geval, maar mo
gelijk ook belangrijk als symp
toom, temeer omdat men zich tot
nu toe over en weer van critiek
heeft onthouden.
Tegenover de manifestatie van
onmacht in het christelijke kamp
zoals de christelijk-sociale confe
rentie die gaf, staat de vorige
week gepubliceerde verklaring
van het convent van christelijk-
sociale organisaties, waarin wel
een eensluidende mening was
vervat en wel ten aanzien van
het zeer belangrijke vraagstuk
van bezitsvorming voor de werk
nemers. Hier zijn de christelijk
sociale organisaties aan het
woord zonder dé „doorgebroken
geloofsgenoten en dat men dan
wel tot eensluidende verklarin
gen kan komen opent toch weer
een nieuw perspectief voor de
levensbeschouwelijke benadering
van de vraagstukken van deze
tijd.
Een andere merkwaardige on
derstroom in het christelijk kamp
is de activiteit van de Christelijke
Volkspartij, die niet alleen con
fessionele partijvorming wil,
maar daarnaast zelfs streeft naar
een hereniging van A.R. en C.H.
en als zodanig tegenover „de
doorbraak" een „terug" naar de
christelijke eenheid stelt. Juist
dezer dagen heeft deze groep zich
weer tot A.R. en C.H. gewend,
een activiteit, die voorlopig slechts
belangrijk is als een hunker naar
hetgeen in christelijke kring ver
loren ging, maar waarmede an
deren, die thans met deze een
heid spelen, dan toch hun voor
deel zouden kunnen doen. Een
tegengestelde onderstroom in de
„liberale doorbraak" hebben wij
reeds eerder gesignaleerd door te
wijzen op de moedige rede van
de heer Twijnstra, de voorzitter
van' het Verbond van Nederlandse
Werkgevers, die zich in deze rede
vóór doorvoering van de P.B.O.
verklaarde.
Maar belangrijker nog is een
artikel, dat dezer dagen van de
hand van „geachte liberale zijde"
in de N.R.C. verscheen en waarin
het betreurd wordt, dat de V.V.D.
zich bij de algemene beschouwin
gen heeft laten verleiden „tot
een onvruchtbaar anti-socialis-
me". De schrijver wenst niet, dat
men het liberalisme zal gaan zien
„als een wederstrever van de
stromingen des tijds". Hier komt
een stroming tot uiting, die dwars
tegen de anti-socialistische door-
braakgeest van de heer Oud in
gaat, die weer een uitlaat zoekt
in een vooruitstrevende politiek,
maar die als zodanig dan ook de
uitbreiding van een conservatief
liberalisme zou kunnen verhin
deren.
Het belangrijkste in deze fei
tenreeks ter andere zijde is ech
ter tenslotte de verklaring van
de vier Nederlandse werkgevers
organisaties, waarin deze hun
leden oproepen om door econo
misch verantwoorde middelen de
PlsMgs
k-.. m
Voor de eerste maal van het winterse seizoen,
dat we tegemoet gaan, dwarrelden de sneeuw
vlokken op de hoofdstad neer. Lang niet ieder
een zal deze voorboden van het koude jaar
getij met genoegen hebben gezien; alleen de
jeugd maakte reeds een dapper begin om haar
medemensen op (natte) sneeuwballen te trac-
teren. Doch wanneer men des avonds door de
oude binnenstad wandelt, als de wind is gaan
liggen en de straatlantaarns hun matte licht
over de witte wereld spreiden, zal men onge
twijfeld onder de bekoring komen van het
nieuwe aangezicht der hoofdstad. Ook onze
fotograaf kon de verleiding niet weerstaan en
trok met de camera het centrum in. Het resul
taat was o.m. het bovenstaande plaatje.
DEN HAAG Met de arrestatie van de beide Indone
siërs Drs Go, redacteur van het Persbureau Antara, en
Soenito, vertegenwoordiger van de Perhimpoenan Indo
nesia, heeft de Nederlandse regering een einde gemaakt
aan een intense communistische activiteit onder de In
donesische studenten - zo verneemt het K.N.P. Zij is het
gevolg van een beslissing der regering om strenger te
genover de ondermijnende arbeid der communisten op
te treden.
Drs. Go Gien Tjang was voor
zitter van het communistische In
donesische Vredescomité, dat veel
onder de studenten werkt en
vooral nauw verbonden is met de
studentenvereniging Pericles. De
ze organisatie behoort ook tot de
communistische Internationale
Union of Students. Hij ontving
talrijke aanwijzingen van zijn chef
in Djakarta, de directeur van An
tara Adam Malik, die als com
munist bekend staat en meerma
len Praag en Moskou heeft be
zocht.
Raden Soenito, de leidende fi
guur uit de Perhimpoenan Indone
sia en leider van „Indonesia Mer-
daka", -heeft bij de stichting der
Republiek een vooraanstaande rol
gespeeld onder nationalistisch
mom. In 1948 was hij betrokken
bij de opstand van Madioen, waar
bij de communisten tevergeefs een
poging deden om de macht in
handen te krijgen. Daarop week
hij naar Nederland uit en ging
een rol spelen in de communisti
sche agitatie. Hij trad op als spre
ker op verscheidene vergaderin
gen en nam actief deel aan vele
acties. O.a. bezette hij een belang
rijke plaats in de Zie-werkgroep,
die zich sterk interesseert voor de
Oosterse studenten.
eigendomsverwerving door hun
werknemers aan te moedigen tot
versterking van de persoonlijke
verantwoordelijkheid, een ver
klaring die dus parallel loopt met
die van het convent van christe
lijk-sociale organisaties. Hier
wordt een gedachte tot gemeen
goed verklaard, die een wezen
lijke vrucht is van de christelijke
en katholieke maatschappijbe
schouwing, een verrassende chris
telijke doorbraak, temeer spre
kend als men ook de P.B.O.-rede
van de heer Twijnstra als zodanig
zou mogen zien.
Terwijl de „doorbraak"-stromen
van socialisme en liberalisme was
sen, toont het land nog juist te
rechter tijd de vruchten van een
christelijke politiek in progres
sieve zin. Het christelijk maat
schappijbeeld krijgt gestalte en
wie zou dan niet de tragiek voe
len van het feit, dat juist op het
ogenblik het „Katholiek Bureau
voor Maatschappelijk en Cultu
reel Overleg zijn handen aftrok
van een mogelijkheid, die prof.
Romme toch wel zeer terecht een
kans noemde „als bijna nooit te
voren".
Gisteren -heeft het bestuur van
de Buitenlandse Persvereniging in
Nederland zich tot het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den
Haag gewend met de vraag, of de
arrestatie van de heer Go Gien
Tjwan een gevolg is van diens
activiteit op journalistiek terrein.
Van de zijde van het ministerie
is op deze vraag een ontkennend
antwoord gegeven.
Naar het persbureau Antara te
Amsterdam aan het A.N.P. mede
deelt, heeft de directie van Antara
iri Indonesië in verband met de
arrestaties, de tussenkomst inge
roepen van het Indonesische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken;
dit ministerie zou nadere stappen
in overweging hebben genomen.
Antara heeft de behartiging van
de belangen van de heer Go Gien
Tjwan bij de Nederlandse autori
teiten opgedragen aan mr. S. Ger-
brandy.
Nader wordt vernomen dat de
plvv Minister van Buitenlandse
Zaken aan de Hoge Commissaris
in Nederland opdracht heeft ge
geven bij de Nederlandse regering
ten scherpste te protesteren tegen
de maatregelen tegenover de he
ren Go en Sunito. Over verdere
maatregelen, terzake door de In
donesische regering te nemen,
wordt op zeer hoog niveau overleg
gepleegd.
Wegens oplichting ten bedrage
van f 300.heeft de 36-jarige P.
G. K., sportverslaggever bij de
A.V.R.O., zich Dinsdagmiddag voor
het Amsterdamse Gerechtshof te
verantwoorden gehad.
In eerste instantie had de Poli
tierechter te Utrecht verdachte
vrijgesproken, doch de Officier,
die vier maanden had geëist, was
hiertegen in beroep gekomen. K:
had in 1951 als reclame- en pers
chef bij 't circus Jos. Mullens ge
werkt en in de zomer van dat jaar
toen het circus in Rotterdam op
trad, een contract met een jene
verstokerij gesloten, waarbij werd
overeengekomen, dat twee clowns
tijdens hun nummer reclame zou
den maken voor bedoelde firma.
De directie van de jeneversto
kerij betaalde hiervoor f 30.per
dag. De twee clowns zouden hier
elk f 10.van ontvangen, terwijl
ook verdachte zich hiervan iedere
dag f 10.toeëigende,
Op een gegeven moment echter
was verdachte, die het geld steeds
van de jeneverfirma incasseerde,
de clowns f 300.— schuldig. Vol
gens verd. zou dit in overleg met
beide clowns in de volgende stand
plaats van het circus (Amster
dam) aangezuiverd worden, het
geen inmiddels is geschied.
Een en ander was de directie
echter ter ore gekomen. Zij be
paalde, dat de reclame voortaan
geheel over haar moest lopen. In
Amsterdam gebeurde dit ook,
doch eerst nadat verd. met een
Amsterdamse firma in spiritualiën
contact gelegd had. Inmiddels was
in Amsterdam een andere finan
ciële kwestie een geschilpunt tus
sen verdachte en de heer Mullens
geworden, welke zaak eindigde
met ontslag op staande voet van
verdachte.
De dag na zijn ontslag echter
was verdachte paar de „adverte
rende" firma gegaan en had f 300
opgenomen voor de „geleverde
reclame", daarbij verzwijgend, dat
hij niet meer in dienst van het
circus was. Bij zijn verhoor gaf
verdachte met een woordenstroom
de feiten gedeeltelijk toe.
Directeur Jos Mullens, als ge
tuige a charge gehoord, gaf zeer
omstandig het hele verhaal, dat op
de essentiële punten geheel ver
schilde met de lezing van ver
dachte. K. had verteld dat de re
clame van tevoren besproken was
met de directie. De heer Mullens
ontkende dit. De clowns hadden
het recht niet, aldus deze getuige,
geld voor de reclame te ontvan
gen. In hun contract stond uit
drukkelijk vermeld, dat zij voor
de f 300.per week, die zij ver
dienden, reclame moesten maken
voor die firma's, die de directie
van'het circus hen opgaf.
Op verzoek van de verdediger
schorste de president de zitting tot
6 Januari 1953, opdat beide clowns
alsmede de toenmalige administra
teur van het circus (een broer van
verdachte) kunnen worden ge
hoord.
ABE LENSTRA
NODIGT LOTSY UIT
HEERENVEEN. Abe Lenstra
heeft de voorzitter van de K.N.
V.B. de heer K. J. J. Lotsy, een
brief geschreven, waarin hij de
Bondsvoorzitter uitnodigt hem in
Heerenveen te komen opzoeken
om „de kwestie" eens door te
praten.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG „Een groepje om medelijden mee te
hebben", zo karakteriseerde Mr Oud op een V.V.D.-
vergadering in Amsterdam, de Katholieke Ministers in
het nieuwe kabinet. De Katholieke bewindsman van
„Wederopbouw en Volkshuisvesting", Ir de Witte, die
gistermiddag in de Tweede Kamer met een rede van
bijna twee en een half uur zijn ministerieel debuut
maakte, wekte echter allerminst medelijden op. Ir Witte
sprak met een gemak alsof hij al jaren achter de rege
ringstafel had gezeten en wat nog veel voornamer is:
ook met een zo grote deskundigheid, dat de hele Kamer
de overtuiging kreeg, dat hier een bewindsman aan het
woord was, die het vak in zijn vingers heeft.
Ir. Witte bracht, voor hij de
sprekers beantwoordde, hulde aan
zijn voorganger, maar voor het
overige was zijn hele rede een
nieuw en eigen geluid. Zulks
bleek o.m. uit zijn standpunt ten
aanzien van de grootte van de
woning. Wij zullen er rekening
mee moeten houden, aldus de be
windsman dat een gezin groeit en
dat het normale huis voor een
jong gezin de woning met drie
slaapkamers is.
De heer ten Hagen (P.v.d.A.)
had eerder op de middag een be
toog gehouden dat inging tegen
hetgeen van K.V.P.-zijde door de
heer van Vliet ten aanzien van
dit punt was opgemerkt. De
woordvoerder van de P.v.d.A. be
streed de stelling, dat een kleine
woning van invloed zou zijn op
de groei van een jong gezin. Z.i.
zou het ook desondanks wel
groeien en hiervan uitgaande
bleef de heer ten Hagen dan de
voorkeur geven aan een systeem
van opschuiving, zoals dat ook
door de voorganger van ir. Witte
verdedigd werd.
„Iets individueels".
De nieuwe bewindsman erkende
met de heer ten Hagen de wense-
WINKELSLUITING
EN FEESTDAGEN
Op grond van de nieuwe Win
kelsluitingswet mogen de winkels
tot negen uur 's avonds geopend
zijn op de volgende data: Zaterdag
29 November, Maandag 1 tot en
met Donderdag 4 December, Za
terdag 20 December, Maandag 22
tot en met Woensdag 24 Decem
ber, Woensdag 31 December.
Op deze dagen vervalt de ver
plichte halve dagsluiting.
EINDHOVEN. Zes voor de
Nederlandse Luchtmacht bestem
de Thunderjet-straaljagers zijn
gistermiddag om kwart voor drie
op het vliegveld Welschap bij
Eindhoven geland. Dit is de eerste
keer dat voor de Nederlandse
Luchtmacht bestemde straaljagers
uit Amerika door de lucht zijn
afgeleverd. De overige Thunder-
jets, die van de Verenigde Staten
op weg waren naar Nederland,
verblijven nog op het vliegveld
Prestwick, zij zullen dezer dagen
naar Nederland vliegen.
De overdracht op Welschap ge
schiedde door de Amerikaanse am
bassadeur in ons land de heer Sel-
den Chapin aan de Minister van
Oorlog, ir. Staf, in tegenwoordig
heid o.a. van de Chef van de
Luchtmachtstaf luitenant-vlieger
generaal I. A. Aler. De Thunder-
jets vlogen in vijf kwartier van
Engeland via Amsterdam, Den
Haag en Rotterdam naar Eindho
ven.
lijkheid van een statistiek, waar
uit kan worden vastgesteld in
welke mate de woningbehoeften
variëren van klein naar groot en
va:, groot naar klein. Maar voor
het overige bleek duidelijk, dat
voor zijn gevoel planmatigheid
zeker niet alles is. Woningbehoefte
blijft tenslotte altijd iets indivi
dueels, aldus de bewindsman.
Een jong gezin, dat eenmaal in
een klein huis zit, ondervindt
hiervan onvermijdelijk de weer
slag en ook betwijfelde ir. Witte
of een paar oude mensen die aan
hun huis gehecht zijn, niet on
danks statistieken in dat huis zou
den willen blijven.
Een pricipiële kant had ook het
punt, dat door mr. van Leeuwen
(V.V.D.) in het debat was ge
bracht en dat de vraag gold-of er
geen bevolkingspolitiek aan de
bouwpolitiek ten grondslag moet
liggen, waarbij de V.V.D.-woord-
voerder dat vraagstuk dan vooral
van de economische kant wilde
benaderen. De heer Peters
(K.V.P.) en prof. Lemaire (groep
Weiter) hadden hiertegen reeds
eerder op de middag stelling ge
nomen en ook minister Witte
deed zulks onomwonden. Wel een
bevolkingspolitiek, aldus de be
windsman, maar dan een waarbij
God en Zijn zedewetten centraal
worden gesteld.
(Vervolg op pag. 3).
Amsterdams koopman
aangehouden
's-GRAVENHAGE. Maandag
is de 72-jarige koopman J. R., wo
nende te Amsterdam, aangehou
den. Hij wordt er van verdacht
betrokken te zijn bij de onregel
matigheden, welke onlangs heb
ben geleid tot de arrestatie van
enige leidende figuren van een
Haags Bankiershuis. Het vermoe
den bestaat, dat hij valsheid in
geschrifte heeft gepleegd door met
kwitanties te knoeien
ST. NICOLAAS KREEG
PROCES-VERBAAL
BERGAMBACHT. De le
den van de Winkeliersvereni
ging „Schoonhoven Vooruit"
zouden hun vakbroeders in
Bergambacht een handje hel
pen en zij verzochten St. Nico-
laas een bezoek aan deze plaats
te brengen. De Sint gaf aan
deze uitnodiging gaarne gehoor
en zo trok de kindervriend
door Bergambaeht's straten,
voorafgegaan door een geluds-
wagen, die luide Sint's roem
verkondigde. Dit kwam even
wel ook de politie ter ore en
toen bleek dat voor de feeste
lijke intocht geen vergunning
was Verleend, maakte zij pro
cesverbaal op. Nu, de roede
ligt voor de heren klaar!
HONGKONG (K.N.P.). Sinds
1944 zijn 105 Chinese priesters
door de communisten vermoord of
in communistische gevangenissen
gestorven. Meer dan 200 Chinese
priesters verblijven nog in de ge
vangenis. Behalve van pater Beda
Chang S.J. en pastoor M. Su, wier
dood in de internationale pers
grote weerklank heeft gevonden,
beschikt de Missie Persdienst te
Hongkong nog over gedetailleerde
inlichtingen over meer dan hon
derd Chinese priesters, die hetzij
voor het vuurpeleton hetzij ten
gevolge van marteling of van ont
bering in gevangenschap zijn ge
storven.
Om slechts enkelen te noemen:
Joseph Chang werd in 1951 te
Sichang doodgeschoten. In hetzelf
de jaar werd Stanislaus Chang
vermoord in Tientsin en pater An
dreas Chao verbrand in Kirin. In
1950 werd Jacob Fan doodgescho
ten in Noord-China en Frans
Hsiao op Goede Vrijdag doodge
marteld te Wanhsiao. Pater Wang
stierf in de gevangenis van Ipin.
Thaddeus Lin werd doodgeranseld
in Pakhoi.
Deze gebeurtenissen logenstraf
fen de bewering der Chinese com
munisten, dat hun strijd slechts
gericht is tegen de buitenlandse
priesters en niet tegen de gods
dienst zelf. Zij brengen bovendien
het heldendom en het martelaar
schap van de Chinese priesters
aan het licht, dat al te veel over
schaduwd werd door de publici
teit, geschonken aan het lijden
en de dood van buitenlandse mis
sionarissen. In 1950 stierven 22
Chinese priesters de marteldood.
In 1951 vonden vijf buitenlandse
missionarissen in de gevangenis
sen van China de dood, maar van
de Chinese clerus offerden 19 le
den hun leven.
Buitenlandse priesters hebben
dit voordeel, dat zij, juist omdat
zij buitenlanders zijn, van de
Chinese autoriteiten enige tege
moetkomendheid kunnen ver
wachten. Ook kunnen zij over het
algemeen verwachten, dat aan
hun gevangenschap nog een einde
zal komen door verbanning. De
Chinese priesters echter behoe
ven op geen enkele toegevendheid
der communistische rechters te
rekenen. Hun vooruitzicht is bo
vendien niet anders dan te ster
ven van uitputting of voor het
vuurpeleton.
De ijver van de Chinese pries
ters, die nog vrij zijn, is bewon
derenswaardig. Er zijn priesters,
die iedere Zondag 3 H.H. Missen
lezen in ver van elkander liggen
de parochies. De afstanden leggen
zij te voet af om geen achterdocht
te wekken. Van een Chinees pries
ter in een grote stad is bekend,
dat hij in de loop van dit jaar 500
maal heeft gepreekt voor in to
taal 320.000 Christenen.
DE VERKIEZINGEN
IN HET
SAARGEBIED
30 November zullen in
het Saargebied verkie
zingen plaats vinden;
de regering verlangt
van de kiezers, dat zij
hun goedkeuring zul
len geven aan de pro
tectoraatstoestand, die
aan de Saar heerst, en
voor de definitieve af
scheiding, die daarvan
de keerzijde is. Op
verschillende plaatsen
in het grensgebied
hebben de Duitse par
tijen bijeenkomsten
belegd, waarin werd
gedemonstreerd tegen
de verkiezingen. De
bevolking werd opgewekt blanco te stemmen of niet deel te nemen aan de verkiezingen.
De voorzitter van de S.P.D., Erich Ollenhauer (rechts) en dr. Robert Noell von der Nahmer,
