Kosten Noord-Oost-Polder
728 millioen gulden
RADIO
Nieuwe namen in
IJ selmeer gebied
Onda
Ziekenhuis in Emmeloord
kost fl,5 millioen
Kolonisatie van de NOP
over 4 jaar voltooid?
Missiescholen bedreigd
in Zuid-Afrïka
0li
Noodweer
op Ceylon
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
tijd
Binnen korte tijd 'n gemeente
in centrum en Oosten N.O.P.
Dijk naar Marken?
programma
Westerpolder wordt Markerwaard
,£tevin"- en „Lor entz"-sluizen
43 fruitbedrijven
in de N.O.P.
Tweede slachtoffer
overleden
Geen schadeloosstelling voor de
Urker Stoomboot-maatschappij
Van totaal 1600 bedrijven, blijven er
100 in Staatsexploitatie
UW PUZZLE
voor vandaag
Van Tientallen lijders
aan Brandend Maagzuur
Een We
öie M
weRelö^
V-
Vrijdag 5 December 1952
De totale kosten van de waterbouwkundige werken voor
de Noordoostpolder hebben tot einde 1951 f 135 mil
lioen bedragen: kosten van de Dienst f 10 millioen, kos
ten van aanleg en interne inrichting 115 millioen 'en
onderhoud en bemaling na de drooglegging f 10 mil
lioen. De voltooiing van de werken zal nog ƒ13 millioen
vragen, onderhoud en bemaling tot het volledig gereed
komen 7 millioen. De landbouwkundige werken vroe
gen tot einde 1951 298 millioen gulden, terwijl voor
de voltooiing nog 275 millioen nodig zullen zijn. To
tale kosten f 728 millioen.
De inkomsten van de land
bouwkundige afdeling bedroegen
tot einde 1951 f 116 millioen. Tot
het tijdstip van voltooiing wordt
nog f 122 millioen aan inkom
sten geraaimd.
De kosten van aanleg van de
waterbouwkundige werken voor
Oostelijk Flevoland (de thans in
uitvoering zijnde Oosterpolder)
worden op f 290 millioen ge
raamd; de landbouwkundige wer
ken zullen naar raming f 500
millioen gaan kosten De inkom
sten worden hier op f 150 milli
oen geschat. Men verwacht de
bedijking van Flevoland-Oost
einde 1955 gereed te hebben, zo
dat dan met afmalen kan worden
begonnen.
Het zal niet mogelijk zijn dan
te beginnen met een eventuele
inpoldering van het Wadden
gebied, daar dit een uiterst
moeilijk vraagstuk is, dat nog
veel studie eist waarmede overi
gens reeds een begin is gemaakt)
Eerst zal een volgende IJsel-
meerpolder worden aangepakt.
Provinciale indeling.
Over de provinciale indeling
van de LTselmeerpolders (met
uitzondering van de bij Noord-
Holland gevoegde Wieringermeer)
heeft de regering haar stand
punt nog NIET bepaald. Het
denkbeeld van de vorming van
een twaalfde provincie heeft nog
geenszins algemene ingang ge
vonden, aldus de Minister van
Waterstaat, die hierover binnen
kort met de Minister van Bin
nenlandse Zaken besprekingen
zal voeren.
Zodra de kolonisatie van een
polder is voltooid, kan tot ge
meentelijke indeling worden
Samenwerking
F okker-Aviolanda
Blijkens een mededeling van
minister Al-gera aan de Tweede
Kamer werken Fokker en Avio-
landa zeer nauwkeurig samen
op het gebied van de licentie-
bouw. De minister acht het
daarom niet opportuun opnieuw
te trachten deze bedrijven tot
een fusie te bewegen. Hij wil
dit liever aan het particulier
initiatief overlaten.
-v
ZATERDAG 6 DEC. 1952
HILVERSUM I. 402 m.
7.00—24.00 K.R.O.
KRO: 7.00 Nws; 7.10 Gewijde
muz.; 7.45 Morgengebed en Lit.
kalender; 8.00 Nws; 8.15 Gram.
muz.; 9.00 Voor de huisvrouw; 9.35
Waterstanden; 9.40 Gram.muziek;
10.00 V. d .kleuters; 10.15 Gram.
muz.; 11.00 Voor de zieken; 12.00
Angelus: 12.03 Gram.muz.; (12.30
12.33 Land- en tuinb.mededelin-
gen; 12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nws
en Kath. Nws; 13.20 Amusements-
muz.; 13.35 Mannenkoren; 14.00
Boekbespreking; 14.10 Gram.muz.;
14.20 Engelse les. 14.40 Fanfare
orkest; 15.00 Kroniek van Lette
ren en Kunsten; 15.40 Gemengd
koor; 16.00 Gram.muz.; 16.30 „De
Schoonheid van het Gregoriaans";
17.00 Voor de jeugd; 18.00 Gev.
muz.; 18.15 Journalistiek week
overzicht; 18.25 Oude Kerstliede
ren; 18.45 Buitenl. corresponden
ties; 19.00 Nws; 19.10 Gram. muz.;
19.20 Parlem.overz.; 19.30 Gram.
muz.; 20.25 De gewone man zegt
er t' zijne van. 20.30 „Lichtbaken",
causerie. 20.50 Gram.muz.; 21.00
Gev. programma; 21.50 Actualitei
ten; 22.00 Amusementsmuz.; 22.30
„Wij luiden de Zondag in"; 23.00
Nws; 23.15 Nws in Esperanto;
23.2224.00 Gram.muz.
HILVERSUM II. 298 m.
7.00 VARA; 10.00 VPRO;
10.20 VARA; 19.30 VPRO;
20.00—24.00 VARA.
VARA: 7. 00 Nws; 7.10 Gram.
muz.; 7.15 Ochtendgymnast.: 7.33
Gram.muz.; 8.00 Nws en weerber.;
8.18 Gram.muz.; 8.35 Orgelspel;
8.55 V. d. huisvrouw; 9.00 Gram.
muz.; VPRO: 10.00 „Tijdelijk uit
geschakeld", causerie; 10.05 Mor
genwijding; VARA: 10.20 Voor de
arbeiders in de continubedrijven;
11.30 Viool en piano; 12.00 Gram.
muz.; 12.30 Land- en tuinb.mede-
delingen; 12.33 Hawaiianmuziek;
13.00 Nws en commentaar; 13.20
Accordeonmuz.; 13.50 Radioweek-
journaal; 14.15 Gram.muz.: 14.35
Zeeuws programma; 15.00 Ama-
mateursprogr. 15.30 .Eerst denken
dan doen", causerie; 15.45 Gram.
muz.; 16.15 Sportpraatje; 16.30
Kamerorkest en solist; 17.15 Voor
de jeugd; 18.00 Nws: 18.15 VARA-
Varia; 18.20 Filmprogramma; 18.40
Regeringsuitz.: „Zoeklicht op de
Westerse Defensie": 19.00 Artis
tieke staalkaart. VPRO: 19.50
„Passepartout", causerie: 19.40
..Het Oude Testament in deze
tijd", causerie; 19.55 „Deze week",
causerie; VARA: 20.00 Nws; 20.05
Gev. programma: 22.00 Soc. com
mentaar: 22.15 Weense muz.; 22.40
„Onder de pannen" hoorsp.; 23.00
Nws; 23.1524.00 Gram.muz.
overgegaan omdat dan het ge
vaar van doorkruising van oude
en nieuwe diensten nog slechts
in geringe mate aanwezig is.
Naar het zich laat aanzien zal
voor het centrum en de Ooste
lijke helft van de Noordoostpol
der die reeds 10.000 inwoners
tellen, binnen afzienbare tijd tot
instelling van een gemeente kun
nen worden overgegaan.
Wat betreft de ongerustheid
van de bevolking rond het IJsel-
meer deelt de Minister van Wa
terstaat o.a. mede, dat het hem
niet duidelijk is hoe'n berekening
kan hebben uitgewezen dat bin
nen 10 jaar een 4000 a 5000 per
sonen uit het visserijbedrijf en
de nevenbedrijven zullen moe
ten afvloeien daar in de IJsel-
meervisserij in het afgelopen sei
zoen niet meer dan 1897 perso
nen werkzaam waren. Ook het
aantal personen werkzaam in de
nevenbedrijven, anders dan in de
vishandel, is slechts gering. De
vishandel heeft zich vrijwel ge
heel aan de veranderde omstan
digheden aangepast en zal dat
waarschijnlijk ook in de toe
komst doen.
De Minister zal het vraagstuk
van de verbinding van Mar
ken met de vaste wal opnieuw
in studie nemen en nagaan of
een deel van de dijk voor de
ontworpen Markerwaard eventu
eel vervroegd kan worden uit
gevoerd. Verbetering van de
veerdienst zou grote bedragen
vorderen en waarschijnlijk toch
niet volledig kunnen voorzien
in de behoefte aan verbinding
onder alle omstandigheden. De
minister zal zich nader beraden
over alle kwesties die met de
Zuiderzeesteunwet samenhangen.
Er is een aantal nieuwe na
men definitief vastgesteld voor
sluizen, polders, kanalen en ge
malen in het IJselmeergebied.
De sluizen in de Afsluitdijk
bij Den Oever krijgen de naam
„S t e v i n"-sluizen, naar Henrie
Stevin (16141668), die, voor
zover bekend, voor het eerst het
denkbeeld van een afsluiting van
de Zuiderzee heeft geopperd en
in 1667 wees op de gunstige ge
volgen, die zij zou hebben voor
de zouthuishouding van ons land.
De sluizen bij Kornwerder-
zand worden de „Lorentz-
sluizen, naar prof. dr. H. A.
Lorentz (1853—1928), die als
voorzitter van een Staatscom
missie belangrijk werk verrichtte
in zake het fundamenteel onder
zoek van waterbewegingen en
stormvloeden in de Waddenzee.
Het resultaat daarvan heeft de
afmetingen van de dijk en de
inrichting van de sluizen be
paald.
De toekomstige Westerpolder
zal „M arker waard" heten,
naar htet eiland dat in de polder
wordt opgenomen. De in uitvoe
ring zijnde Ooster- en later
droog te leggen Zuiderpolder
zullen samen Flevoland he
ten, naar het vroegere Flevo-
meer, resp. Flevoland-Oost en
Flevoland-Zuid.
De belangrijkste stad van de
IJselmeerpolders zal, zoals be
kend, Lelystad worden ge
noemd. Zij komt in Flevoland-
Oost. Het 400 meter brede ka
naal dat Markerwaard en Flevo
land zal scheiden, gaat Oost-
vaardersdiep heten, o.a.
ook omdat het de route volgt die
vanouds door de Amsterdamse
zeevaart werd gebruikt.
Het meer tussen Noordoost
polder, Overijsel en Flevoland
wordt 't Ketelmeer. Het zal
in het Westen reiken tot de cir
ca 1000 meter lange brug, die de
Noordoostpolder bij de Zwolse
hoek met Flevoland verbindt.
De andere randmeren van Fle
voland worden Veluwemeer en
Eemmeer. Aan de Noordelijke
dijk van Flevoland komt de K e-
te-lhaven, ten Westen van
Kampen de Roggebotslui-
z e n en bij Lelystad de Hout-
ritsluizen, beide genoemd
Binnenkort uitgifte
De Minister van Waterstaat
heeft medegedeeld, dat zich aan
vankelijk een vrij groot aantal
belangstellenden meldde voor de
24 fruitteeltbedrijven, waarvan
begin 1952 de uitgifte naoij
Marknesse en Kraggenburg in
de N.OP. was aangekondigd.
Definitief werden slechts 30 aan
giften ontvangen, waarvan er na
onderzoek naar vakbekwaam
heid, financiële draagkracht en
overige geschiktheid slechts 7
voor een perceel in aanmerking
konden komen. Hiervan bedank
ten er nog 2. Er zijn dus slechts
5 bedrijven in erfpacht uitgege
ven. In de loop van de komende
maanden wordt een nieuwe uit
gifte aangekondigd, waarbij in
totaal 43 bedrijven van uiteen
lopende grootte (w.o. het restant
van de uitgifte 1952) beschik
baar komen.
WATERTOLLEN IN FRIESLAND
EN GRONINGEN
DEN HAAG, 4 Dec. De mi
nister heeft aan de Tweede Ka
mer medegedeeld, dat het inter-
departementaire onderzoek inzake
het vraagstuk van de watertollen
op de hoofdvaartwegen in Fries
land en Groningen nog niet ge
ëindigd is. Het betreft hier een in
gewikkelde aangelegenheid, waar
van de behandeling veel tijd kost.
In het huidige stadium kan de
minister nog geen mededelingen
of toezeggingen doen. Hij ver
wacht echter, dat nog voor het
einde van dit jaar een voorstel aan
de betrokken Provinciale be
sturen zal kunnen worden voor
gelegd.
naar ondiepten ter plaatse. De
K n a r d i j k komt tussen Flevo
land-Oost en -West.
De drie gemalen van Flevo
land-Oost, nl. bij Lelystad, Ke
telhaven en Harderwijk worden
resp. genoemd naar dr. ir. H.
W o r t m a n, dr. H. C o 1 i j n en
dr. H. L o v i n k, die alle drie
een belangrijk aandeel hadden
bij de totstandkoming van de
Zuiderzeewerken, laatstgenoemde
o.a. als voorzitter van de Com
missie van Advies voor de
proefpolder nabij Andijk. Het
gemaal-Lovink wordt binnen
kort aanbesteed en krijgt twee
pompen met electriseh gedreven
motoren van 900 p.k.
ISa eten van hoofdkaas
In het ziekenhuis te Sittard
is Woensdagavond de 61-jarige
mevr. P. uit Berg aan de Maas
overleden. Zij is het tweede
slachtoffer van de voedselver
giftiging die vorige week in
haar gezin werd geconstateerd
na het eten van hoofdkaas. Zon
dag is, zoals bekend, een 18-
jarige zoon uit het gezin over
leden. De 30-jarige zoon W. P.,
die er aanvankelijk niet ernstig
aan toe was, verkeert thans ook
in zorgwekkende toestand.
Stremming Rijnscheepvaart
opgeheven
De scheepvaartstremming op de
Midden-Rijn is gisteren opgehe
ven, zodat thans de scheepvaart
op de Rijn generlei belemmerin
gen meer ondervindt. De water
stand van de Beneden Rijn daalt.
SCHUDDENDE TREINEN
DER N.S.
DEN HAAG. 4 Dec. De mi
nister van Verkeer en Waterstaat
heeft een diepgaand onderzoek
laten instellen naar de onrustige
loop van een bepaalde serie elec-
trische treinstellen. De directie
van de N.S. heeft tot nu toe ech
ter nog geen beslissing kunnen
nemen omtrent maatregelen tot
verbetering. Zij verwacht echter,
dat die beslissing spoedig geno
men zal kunnen worden. Daarna
kan aan het euvel van de schud
dende treinen een einde worden
gemaakt.
23 doden
en enorme schade
COLOMBO. 4 Dec. (Reuter)
Een wervelstorm en vloedgolven
hebben het afgelopen weekeinde
de noordelijke punt van Ceylon
geteisterd. Ér zijn 23 doden bij ge
vallen en de materiële schade is
zeer groot, aldus vandaag te Co
lombo ontvangen berichten. Dui
zenden vissers zijn dakloos ge
worden.
STAKING OP IJSLAND
REIKJAVIK 5 Dec. (Reuter)
Meer dan tienduizend IJslandse
arbeiders zijn sedert 1 Dec. in
staking voor een loonsverhoging
van vijftien procent. Het lossen
van schepen wordt er door be
lemmerd.
Op het jaarcongres van de So
cialistische partij van IJsland is
de tot de linkervleugel behorende
Hannibal Valdimarsson gekozen
tot voorzitter van het centrale
comité. De Socialistische partij
heeft de kleinste fractie in het
parlement doch grote invloed in
de vakbeweging.
EMMELOORD De minister
van Waterstaat heeft aan de
Tweede Kamer o.a. medegedeeld,
dat de vertrouwenscommissie
v. middenstandsaangelegenheden
in de NOP is gevormd en bin
nenkort haar eerste vergadering
zal houden. Over de instelling
van een vertrouwenscommissie
uit de Stichting van de Land
bouw is nog overleg met het Mi
nisterie van Financiën gaande.
Het besluit tot stichting van 'n
gemeenschapsgebouw te Emmel
oord, waarin tevens beurs zal
worden gehouden is door de
Landdrost, overeenkomstig het
eenstemmig advies van de Pol
dercommissie voor Algemene
belangen, genomen. De Minister
van Binnenlandse Zaken heeft
daaraan zijn goedkeuring ver
leend. Van belangstelling van
particuliere zijde voor de bouw
van het beoogde complex, met
of zonder overheidssubsidie, is
nimmer gebleken.
De totale kosten van het zie
kenhuis te Emmeloord zijn ge
raamd op f 1.500.000. Het betreft
hier een ziekenhuis met ruim 60
bedden, ter vervanging van het
bestaande noodziekenhuis met
nagenoeg dezelfde capaciteit aan
de rand van de polder bij Vol-
lenhove. Met het vertegenwoor
digend orgaan van de bevolking
is over dit ziekenhuis geen over
leg gepleegd.
In het beheer zal, evenals tot
dusverre, vanwege de directie
worden voorzien. Het ligt in het
voornemen in de in te stellen
commissie van bijstand ook de
bevolking te doen vertegenwoor
digen.
Vervoerskwestie
Toen de Urker Stoomboot Mij
in, 1921 het bedrijf van de firma
de Groot, te Kampen overnam,
was haar bekend, dat de inpol
deringen in de Zuiderzee tot
stand zouden worden gebracht.
De minister acht reeds op die
grond geen aanleiding aanwezig,
de Mij. thans financieel tegemoet
te komen. Zij heeft getracht voor
het verlies van haar vervoer te
water compensatie te krijgen in
autobusvervoer ir.. de Noord-
Oost polder. Dit is echter door
de Commissie Vergunningen
Personenvervoer uit overwegin
gen van vervoersbeleid afgewe
zen, waartegen de maatschappij
geen beroep heeft aangetekend.
De van overheidswege in het
gebied rondom Kuinre te tref
fen voorzieningen zullen in 195?
vermoedelijk nagenoeg gehee'
voltooid kunnen worden. Het ligt
niet in de bedoeling in de be
bouwde kom van Kuinre voor
zieningen aan te brengen.
De schaden, die hier zouden
zijn geconstateerd, zullen aan an
dere oorzaak dan aan de afma
ling van de Noordoostpolder moe
ten worden toegeschreven, aldus
de minister.
In de Memorie van Antwoord over het Zuiderzeefonds is
aan de Ttveede Kamer medegedeeld^ dat het resterende
deel van de Noord-Oostpolder in 4 jaar kan worden uit
gegeven, indien men er althans in zal slagen per jaar
gemiddeld 150 tot 200 boerderijen met bijbehorende
landarbeiders-woningen en dorpen te bouwen. In totaal
komen er in de N.O.P. ruim 1600 bedrijven, waarvan er
een honderdtal in Staatsexploitatie zullen blijven, het
geen overeenkomt met een oppervlakte van ttvee tot
drieduizend hectare, 6 pet. van het totaal.
Blijvende exploitatie door de
overheid wordt gewenst en
noodzakelijk geacht om te kun
nen beschikken over een, op
practische ervaring gegrond,
juist en wetenschappelijk ver
antwoord oordeel over de mo
gelijkheden van de landbouw in
de Zuiderzeepolders, aldus de
minister. Daarnaast vraagt het
in cultuur brengen van de grond
eer deze gedraineerd aan de
-pachters kan worden uitgege
ven een tijd van 3 tot 4 jaar
voor het aanbrengen van de
detailontwatering, het egaliseren
van tocht-, kanaal-, en stort-
gronden en het tijdelijk exploi
teren tot de grond voldoende
cultuur-rijp is.
Door de snelle ontginning na
de bevrijding, dank zij ver door
gevoerde mechanisatie, steeg de
in staats-exploitatie zijnde grond
snel tot 31.000 ha. Door het ge
brek aan bouwmaterialen etc.
hield de bouw van boerderijen
en dorpen daarmede aanvanke
lijk geen gelijke tred. Het bouw-
tempo is echter opgevoerd, zodat
thans nog 21.500 ha .in staats
exploitatie zijn. Hiervan is 3000
ha. als los-land voor 1 jaar ver
huurd als grasland, voor de ver
bouw van pootaardappelen door
Friese gardeniers en van vlas.
In het bestaande plan van uit
gifte dat na moeizaam overleg
tussen verschillende instanties
door de regering is vastgesteld
en een compromis inhoudt van
uiteenlopende wensen, komt een
betrekkelijk groot aantal bedrij
ven van 1218 ha. voor. Naar
de mening der regering komt 't
Hefscliroefvliegtuigen
Er zijn plannen in voorberei
ding, die er toe kunnen leiden,
dat in Nederland praktische er
varingen kunnen worden opge
daan met hefschroefvliegtuigen
in de burgerluchtvaart.
De verwachting is gewettigd,
dat de helicoptèr in ons land en
vooral in het verkeer met de om
ringende landen op den duur
mogelijkheden zal bieden. Een
verdere ontwikkeling van dit
type vliegtuig is dan echter no
dig. Dit zal nog wel enige jaren
vergen.
Deelneming K.L.M.
in leiding op Schiphol
Minister Algera is nog niet
zeker van zijn eventueel besluit
om de K.L.M. deel te laten ne
men in de leiding op Schiphol,
ofschoon hij er van overtuigd is,
dat de belangen van deze maat
schappij bij onze nationale lucht
haven bijzonder groot zijn. Zoals
bekend is men bezig met een
nieuwe exploitatievorm van
luchthaven Schiphol. In ieder ge
val zou een eventuele deelne
ming van de K.L.M. niet zodanig
mogen zijn, dat buitenlandse
maatschappijen met enige grond
in de vliegveldpolitiek elementen
van concurrentie zouden kunnen
ontdekken.
V erkeersinstituut
De subsidie voor het verkeers-
instituut zal in 1953 f 5000.be
dragen. Aanvankelijk was hier
voor op de begroting slechts
f 2000,uitgetrokken.
plan niet voor herziening in aan
merking. Bij de uitgifte wordt
gestreefd naar een evenwichtige
opbouw van de bevolking naar
leeftijd, herkomst en kerkelijke
gezindheid, binnen de navolgen
de grenzen van vakbekwaam
heid en geschiktheid.
Gegadigden moeten een leef
tijd hebben tussen 26 en 50 jaar
of, in bijzondere gevallen iets
ouder, en voldoen aan bepaalde
financiële voorwaarden om zelf
standig een bedrijf te kunnen
leiden eventueel met gebruik
making van een daarvoor vast
gestelde financieringsregeling.
Niet in aanmerking komen zij,
die:
a. ongetrouwd zijn en geen
trouwplannen hebben;
b. alleen solliciteren om een
beter of groter bedrijf of een
grotere woning te krijgen, uit
gezonderd zeer goede boeren,
veefokkers, kwekers etc. kortom
personen ,die door hun persoon
lijke eigenschappen een waarde
vol element voor de kolonisatie
van de polder kunnen vormen of
c. te weinig ervaring hebben.
Voorts zij, waaromtrent minder
gunstige inlichtingen worden
verkregen of wier financiële po-
site geheel onvoldoende is.
Lauerszee en andere
zeegaten
De opslibbing van de Lauers
zee is thans zo ver gevorderd,
dat overwogen kan worden tot
gedeeltelijke indijkingen over te
gaan. Een plan voor deze inpol
deringen is reeds in studie.
In het zuidwesten van Neder
land is een mogelijke afsluiting
van het zeegat van het Haring
vliet in studie. Verder heeft mi
nister Algera opdracht gegeven
de mogelijkheid te bezien van af
sluiting van de zeearm tussen
Overflakkee en Schouwen en
van de Oosterschelde.
PUZZLE No. 136
r
j
y
r
s
f
/i
/I
N
f
U
Jc
ii
tl
it
u
V
U
'f
S/
rt
n
JV
ff
V
u
4
v
f
vs
Advertentie)
hebben er Dozijnen Rennies op
zak....
Altijd en overal ontmoet U lij
ders aan brandend maagzuur en
U herkent ze aande lof, die
ze voor Rennies hebben. Inne
men doen ze die tabletjes onop
vallend, want water of wat ook
komt er niet aan te pas. Ze hel
pen van de ene minuut op de
andere. Ook U.
Horizontaal:
1 zoals de akten getuigen
3 sportartikel
6 voegwoord (fr.)
8 godsdienst
9 graafwerktuig
10 bevel
11 familielid
13 gravin van Holland
14 vod
15 tandenloos zoogdier
17 water in Friesland
18 wees gegroet koningin (lat.)
23 geogr. aanduiding
24 landbouwwerktuig
25 veel zorg besteed aan
30 titel
31 de onbekende
32 stoot
34 lokspijs
36 dwaas
38 rustend predikant (afk.)
39 kleinigheid
40 zangnoot
41 voorzetsel
42 wederhelft
43 de oudere
Verticaal:
1 hoogmoed
2 krantenjongen
3 pl. in België
4 lijst
5 meisjesnaam
6 ik (lat.)
7 handelsterm
12 dwaas
14 soort steen
16 elp
17 soort landbewerking
19 eng. bier
20 biib. naam
21 telwoord
22 dwaas
25 geeuwen
26 eng. titel
27 gretig
28 nauw
29 pl. in Afrika
33 familielid
34 vlaktemaat
35 bevel
37 boom
OPLOSSING KRUISWOORD
No. 135
Horizontaal:
1. ed; 3. markt: 7. pa; 9. era: 11.
tel; 12. vod; 13. aria; 15. even; 18.
reptiel: 21. teer: 23. reet: 25. il;
26. si: 27. hh: 28. ea; 29. eire: 32.
aida; 34. akkoord: 37. stel: 38.
aden: 40. ros; 41. els; 43 eek: 45.
ik; 46. smeer: 47. la.
Verticaal:
1. ee: 2. dra: 4. atan: 5. re: 6.
klei: 7. pon: 8. ad; 10. arre: 12
vele: 14 ierseke: 16 verhard: 17.
stier: 19. ta; 20. staak: 22. eli: 24.
eed: 30. rats: 31. do; 33. idee: 35.
klem: 36. oase: 37. sok: 39. nel;
40. ri; 42. Ie; 44. ka.
Richtingaanwijzers
op trams
DEN HAAG 4 Dec. Op 1
Januari 1958 zullen alle trams
van richtingaanwijzers voorzien
moeten zijn. Aangezien een en
ander geleidelijk moet gebeuren
heeft de minister daarvoor een
overgangstermijn van 5 jaar ge
nomen.
17 solt '8 morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal tn
uw ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
stromen. Eist Carter's Levernilletles
De Zuid-Afrikaanse regering
heeft een rapport in studie, wel
ke door een officiële commissie
is opgesteld en waarin wordt
voorgesteld de missiescholen voor
kleurlingen te onttrekken aan
het toezicht der Kerk en onder
algeheel beheer van de staat te
stellen. De aartsbisschop van
Kaapstad, Mgr. Owen Mc Cay,
heeft ogenblikkelijk ten sterkste
hiertegen geprotesteerd.
Tot 1920 was het initiatief voor
het onderwijs aan de kleurlingen
geheel ovengelaten aan de missie,
die in elke statie een school voor
negers en bastaardkinderen
stichtte. Dit veranderde onder de
Engelse man.daatregering. In 1921
werd namelijk bepaald, dat deze
scholen subsidie kregen onder
voorwaarde, dat zij onder opper
toezicht van de regering zouden
worden gesteld. In feite bleef de
situatie dus gelijk, behalve dat
de missie haar werk van rege
ringswege zag gesteund. Als ge
volg van Malans rassenpolitiek is
er de laatste jaren een streven
waar te nemen, dat het onderwijs
aan de gekleurde bevolking ge
heel in handen van de staat wil
leggen, m.a.w. dit terrein van
onderwijs. tot dusver geheel
overgelaten aan de missie, aan
haar te ontnemen en te secula
riseren.
„Dit is verkeerd", zo schrijft de
aartsbisschop in zijn protest,
„omdat het onderwijs zijn taak
niet kan volbrengen tenzij het
'hand in hand gaat met de Chris
telijke godsdienst."
„Modelsteden en economische
en politieke remedies", aldus be
sluit Mgr. Owen Mc Cay, „zijn
niet voldoende om aan Zuid-
Af rika zijn sociale rust te geven.
De autoriteiten moeten niet
slechts het pionierswerk der mis
sie, maar ook de buitengewoon
belangrijke bijdrage erkennen,
die de missieschool aan de wel
vaart van het land levert".
FEUILLETON:
EEN ZONDAGSKIND
39.
Hij dacht aan zijn voor
nemen van straks! Niet redene
ren! Hij legde de brief op zijn
schrijftafel en begon te werken.
Maar het kon zo gek niet gaan
of zijn ogen werden getrokken
door de brief. Hij moest hem nu
en dan strelen. Met een kort ge
baar stak hij hem in zijn binnen
zak. Doch daar begon het cou
vert te branden. Onwillekeurig
voelde hij meermalen of de brief
daar nog wel was. Van wat hij
zat te bestuderen, drong niets tot
hem door. De klok sloeg één
keer.nog een half uur, dan
moest hij gaan. „Tussen acht en
negen uur te mijnen kantore
grote verrassing! Welke grote
verrassing? Ik ga niet, zei Theo-
door koppig tegen zijn eigen en
voor dé zoveelste .maat TT!i <-tond
Door Toon Kortooms
op en begon in de kamer heen
en weer te lopen om zijn leerstof
te memoreren. Van de tafel naar
de kast. Van de kast naar de ta
fel. Telkens als hij voor de kast
stond, bekroop hem de lust die
kast te openen en de guitaar te
grijpen. Nog één keer die Breton
se legende zingen. Maar dan ver
mande hij zich en draaide zich
om. Bij de tafel gekomen, had
hij weer het gevoel, dat hij zijn
instrument verried.
De studie vanavond werd een
fiasco. Toen het acht uur was,
had Theodoor de guitaar juist in
zijn armen genomen. Ik speel
wat, dacht hij en voor de rest
kan jonkheer Menda van Daal me
gestolen worden. Hij zong enkele
liederen. Hij zong ze met halve
stem. Midden in een weemoedig
Jiddish ghetto-lied was hij de
tekst kwijt. Hij begon aan het
Russische „Boeran", hield er na
twee regels mee op en zong toen
de negro-spiritual „Go down
Moses" Ook dat bracht hij niet
tot het einde, omdat hij maar
telkens naar de klok keek. „Tus
sen acht en negen voor grote ver
rassing
Om half negen kwam Theodoor
beneden en zei slordig, dat hij 'n
half uurtje weg moest. Tot straks.
De jonkheer was overmatig
vtiendeliikf Hij zei glimlachend:
„Neem me mijn uitval van
gisteren niet kwalijk. Dat is be-
roepsiiver. Die zal jou ook wel
eens te pakken krijgen, jonge
man. Ik heb vaak genoeg meege
maakt. dat veelbelovende talen
ten naar de bliksem gaan, als ze
méér belang stelling in vrouwen
dan in hun beroep". Hij praatte
druk. Waar Theodoor na afloop
van het concert gebleven was?
Plotseling nam hij enkele kran
ten van zijn bureau en reikte ze
Theodoor aan.
„Kijk maar eens wat ze van
je schrijven!"
Theodoor staarde wezenloos
naar de met rood notlood om
lijnde artikelen. Het waren dag
bladen uit Utrecht en omgeving.
„Onbekend zanger maakt de
buut". las hij.
„Jhr. Menda van Daal introdu
ceert veelbelovende bariton".
..Een student ontpopt zich als be
gaafd zanger." „Eivolle schouw
burg brengt onbekende zanger
donderende ovatie." De recensies
waren navenant. Een der jonge
lingen met de verwarde haren
en de zwarte brillen voor hun
smalle gezichten schreef:
..Een ontdekking? Ja! De ionge
zanger mist kenneliik nog de ge
raffineerde stemteohniek van de
gearriveerde solist, doch zijn ge
luid is briljant, rijk aan volume
en omvang en warm van timbre.
Hoewel de zaal frenetiek ap-
plaudiseerde na de aria uit de
Barbier van Sevilla. werden wij
't meest bekoord door de volks
liederen uit alle landen. In de
..Légende brétonne" was de
jeugdige Bronkhorst inderdaad
een openbaring. Jhr. Menda van
Daal heeft besloten de zanger 'n
conservatorium-opleiding te doen
volgen."
Zo, dacht Theodoor. is dat de
verrassing. Hij had de tranen
van woede in de ogen. Met ver
stikte stem vroeg hij;
„Waarom hebt u mijn naam
genoemd tegenover die journa
listen? Er was toch afgespro
ken.
Verder kwam hij niet. Iets in
de blik van de jonkheer deed
hem stokken. De jonkheer had
klaarblijkelijk verwacht, dat zijn
pupil zich aan zijn vest zou wer
pen ten dank voor die conser
vatoriumopleiding. En nu dit. De
machtige man wachtte even. Hii
werd nerveus. Tenslotte viel hij
uit:
„Is dat alles wat ie te zeggen
hebt?"
Dat was een klap recht in het
gezicht. Theodoor sprong over
eind. Heel de trots van het ge
slacht Bronkhorst dat zich in de
wereld grote posities verworven
had. kwam tegen de machtswel
lust van die schouwburgdirec
teur in opstand.
„Ja," zei hü schor, „da-Kis al
les. Ik heb u om niets gevraagd.
Ik ben student en ik zal mijn
eind-examen doen en ik zal mijn
vader opvolgen en daarmee
basta. jonkheer Menda van
Dall!"
De jonkheer werd grauw rond
zijn lippen. Hii sprak geen
woord. Zijn arm rees omhoog.
Zijn bevende vinger wees naar
de deur. Theodoor liep naar de
deur en toen hij ze achter zich
gesloten had. rende hii de gang
door naar buiten, de avondlucht
in. De hemel zij dank. weer vrii
en verlost! Vrij, vrij. vrij!
Thuis studeerde hii tot mid
dernacht en ging toen slapen.
Hii voelde zich als herboren.
H;: werkte stoer, zong een wei
nig en deed doorlopend ziin best
om de jonkheer en het podium
te vergeten. Dat was lastig om
dat die honderd vijf en twintig
gulden zo gemakkelijk verdiend
waren. Hij hoefde maar „ia" te
zeggen misschien eerst even
excuus te vragen en morgen
zat hij bij wijze van spreken
ergens op een conservatorium.
Gratis studeren. De stem. die de
hemel ie gegeven had. zonder
dat ie er enig recht of wat dan
ook op kon doen gelden, zouden
ze ontwikkelen. Je zou overal
zingen, waar ie maar wilde. Je
zou vreemde landen zien en
grote honoraria innen: ie zou
roem oogstenHij duizelA*.
Wordt vervol
LUI, EIGENLIJK
Genietend van eer
las ik een „heerlij
Het ging over ee
gekregen en ik w
die zouden komen
op te slaan. Alzo
helaasde spr
op het huis had 1<
onze familie te pa;
zwager Jaap, vade
waren zijn eerste
legde ik het boek
en ook vader en n
of je 't deerom tri
lachend aan en t
het niet te lang z
kleine gunst. Jaa
waren mijn ver\
spannen.
„Steek maar va
Jaap stak van wa
:e". zei ie en I
mijn goede zwage
verhaal af te stel
neerkwam, dat il
weten, dat het a
was en dat ik zo'
had. én dat
niet gaan. Ik begr
me verlangd wer
begrijpt de lezer
„Neem ie 't ar
zorgzame huisvai
„Nou. as ie ni
dat ik de oudste
den wil ik je n
helpe!"
De reactie van
verrassend als v
spron" op van zi
will hii me mee
op de schouders 1
„Kerel, kerel, we
vent!" Op mijn
Lem nu glimlach
aan. „Wat een 8
aacht ik bij meze
Maar met dat
kostbaar half uu
gaan. Nu er aan
gunst van Jaap
hoopte ik. dat hi
gelijk zou vertre
bleek hii ziin bel
ten te ziin. wan
meteen. Zó dankb
daarvoor, dat ik
zeer snel. zelf i
Hierna vliide i
lui mogelijk in
verdiepte me we
vallen van de „h
spoedig bleek, da
„in" was. als vóó
mijn zwager. Zeil
ten konden me d
oen. Tenlange les
„heerlijke" romar
hoek, kleedde m
toen naar boven,
heel even de go
aan Jaap's kindei
delen....
o
Het was een ko
Vriezen deed he
deedhet niet. h<
tussen in. Voor l
geen abnormale
Maar de wind. di<
zó gniepig en fel
maar beter bii di
kon blijven. Het
voor de heilige 1
trouwe knecht I
lolletje, om in
te vertoeven. E
beide onafscheidi
zeven uur op sti
gewoonte mopper
een ook Pieterm;
te kennen, dat 'h
warme land gebl
„Ik snap niet",
gegeven moment,
de zomer geborei
U 'en mii jaren
len!" Ondanks
V.M#
BE1RA - Wij
wat van onze w
dit rubriekje a
dienst van Ast
Amerikaans in
mor die soms
nisme grenst,
gisteren uit B<
gees Oost-Afril
roemde jager c
José da Silva t
tervolging van
een lagune vc
was gevallen e
verslonden. Eu
Boven het berü
lex maar één i
BERLIJN - 1
se democraat
rondreis maakt
vertelde gisten
hoord had dat
Russische sectc
gearresteerd ui
op de verkeerdi
postzegel met I
Stalin had g$si
STOCKHOLM
Russische pers
verontwaardigd
bekend werd d
rievka een meii
van de commur
organisatie, 1
trouwd was, in
heid van een
plaatselijke c
autoriteiten. In
ke bibliotheek
plank vol anti
ken dik onder
ten: er werd i
vraagd, gaf de
schuchter toe.
boeken ook m
zien.
De lezer ziet
lééft, en niet a
rochie van Doi
