VOOR EEN VERENIGD EUROPA
Uitspraak proef st emmiiig Bols ward
Tito verbreekt diplomatieke
betrekkingen met Yaticaan
Werkgelegenheidsprogram
Minister Kernkamp
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Internationale belangstelling enorm
In Bolsward 96,55 pet,
in Delft 93,08 pet vóór
in moeilijkheden
Nederland en
het E.V.G.-verdrag
als Korea
Ridgway accoord
met besnoeiing
„Zelfbestuur
voor Marokko"
door K.V.P.-verklaring
Moet Kardinaal Stepinac
teruggeroepen worden?
West-Duits leger
Raad van Vakcentralen ontvouwt:
Adres aan Ministerraad
Sovjet-legers
verdubbeld
AOORMIO
Abonnementsprijs f6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per man.
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur; E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59.
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar, Ritsevoort 52.
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89. tel. 2800 K 2230:
Schagen. Ged. Gracht 39. tel. 459 K 2240
wm
Donderdag
18 December
1952
48e Jaargang
No. 12657
Buiten Cod is 't nergens veilig (Vondel)
(Van onze redacteur)
BOLSWARD De snelle ontwikkeling van de Europese eenheidsgedachte ('t voor
ontwerp van de Europese Grondwet komt 10 Maart 1953 reeds klaar) is er oorzaak
van geweest, dat de proef stemming te Bolsward en Delft in de wereld met grote be
langstelling werd gadegeslagen. Niet alleen in de landen, welke uiteindelijk recht
streeks bij een federaal Europa betrokken zijn, maar ook in Amerika zag men met
spanning het verloop van dit vredige gebeuren, dat echter in zich de kern van poli
tieke wereldher vorming draagt, tegemoet. In Delft en Bolsward werd gisteren „we
reldgeschiedenis" gemaakt.
In totaal werden 3714 stemmen uitgebracht. Het aantal stemgerech
tigden "bedroeg 4208. Vóór een Verenigd Europa stemden 3586 per
sonen, tegen slechts 105. Er werden 23 stemmen van onwaarde
uitgebracht. In percentages uitgedrukt is het beeld als volgt:
opgekomen 88.26 pet. vóór 96.55 pet., tegen 2.82 pet., en van
onwaarde 0.63 pet.
Russische boycot
NEW YORK, 17 Dec. De
Sowjet-Unie heeft Woensdag me
degedeeld, dat zij elke bespreking
van het Oostenrijkse vredesver
drag door de V.N. zal boycotten.
Burgemeester Bruinsma van
Bolsward deponeert zijn stem
biljet in de bus, óm zich uit
te spreken vóór (of tegen?)
een Verenigd Europa. Giste
ren was hei voor Bolsward en
Delft de dag der proefstem-
De uitslag in Delft, de andere
stad in Nederland, waar een
proefstemming werd georgani
seerd, luidde: van de 39.039 kies
gerechtigden 29.188 of 74.77 pet.
opgekomen. Daarvan zijn er 27.168
ja-stemmers of 93.08 pet., 1551
neen-stemmers (5.31 pet.), 469
stemmen waren van onwaarde
(1.6 pet.).
Bolsward!
Mochten er misschien sommige
Bolswarders, ondanks de grote
voorlichtingsavonden welke in
hun woonplaats gehouden zijn
(aan de vooravond van de proef
stemming werd o.a. nog door mi
nister Witte een rede gehouden)
nog niet helemaal hebben beseft
„hoe belangrijk" deze gebeurtenis
eigenlijk'wel was, dan bleek het
hun tóch wel uit de internatio
nale belangstelling, waarin Bols
ward zich de laatste dagen mocht
verheugen. In de hotels hoorde
men Frans, Duits en Engels spre
ken, de Wereldomroep van de
Ned. Radio-Unie was vertegen
woordigd en over tachtig Ameri
kaanse radio-stations werd gister
avond een kort programma uit
gezonden, gewijd aan de proef-
stemmingen in Nederland. Mr.
King, het hoofd van de Europese
radio-dienst van de U.S.A. te Pa
rijs, kwam eergisteren per vlieg
tuig uit de Franse hoofdstad over
en hield op de dag van de stem
ming een vraaggesprek met bur
gemeester Bruinsma, bestemd
voor de Amerikaanse radio uit
zendingen.
Dit geschiedde op straat, voor
het stadhuis, dat ook al enige
keren eerder op de dag een cen
trum van de publieke belangstel
ling was geweest. Dit ter gele
genheid van een opstel wedstrijd
voor de schooljeugd, waaraan door
leerlingen van de U.L.O.-scholen,
de twee nijverheidsscholen en de
Kath. H.B.S. werd deelgenomen.
sTwee maal kwam er een groep
van een paar honderd jongens en
meisjes in de hall van het raad
huis bijeen, om hun opstel, dat
natuurlijk handelen moest over
het Federale Europa, aan de auto
riteiten te overhandigen.
Spoedig ratificatie
PARIJS. Minister Beyen, de
Nederlandse vertegenwoordiger in
de Atlantische Raad, heeft giste
ren een spoedige ratificatie van
het verdrag inzake de Europese
verdedigingsgemeenschap door
Nederland in uitzicht gesteld.
Zij kregen daarbij een toe
spraakje van de voorzitter van de
Nederlandse Raad der Europese
Beweging, de heer Hijlkema (èn
een chocolade reep) in ontvangst
te nemen. Buiten speelde een mu
ziekcorps vrolijke liederen en aan
het slot van de bijeenkomst ging
burgemeester Bruinsma achter de
piano welke in de hall was op
gesteld, zitten en werd het Friese
volkslied gezongen.
(Zie ook pagina 3).
INDO-CHINA
Even belangrijk
De Noord-Atlantische Raad van
Ministers verleende gisteren mo
rele steun aan de Fransen in hun
oorlog tegen het communisme in
Indochina.
Zij hebben verklaard, dat de
oorlog in Indochina „voortgezette
steun van de NAVO-regeringen
verdient".
De ministers hebben in een
formele resolutie doen weten, dat
de Franse strijd tegen de com
munisten in Indochina even be
langrijk is als de oorlog on
Korea.
Dit is de eerste maal dat de
NAVO een formeel standpunt in
genomen heeft over een kwestie,
die buiten haar eigen grenzen
valt.
Er waren geen tekenen echter
dat de Raad van Ministers van
plan is tot enigerlei collectieve
actie in Indochina over te gaan.
PARIJS. 17 Dec. Van ge
zaghebbende ziide is Woensdag
te Parijs vernomen, dat de op
perbevelhebber der Atlantische
strijdkrachten in Europa, gene
raal Ridgway. heeft ingestemd
met een drastische vermindering
van de ongeveer 1.590.000.000
gulden, die militaire autoriteiten
in 1953 voor NAVO-bouwwerken.
zoals de aanleg van vliegvelden
en het uitvoeren van havenwer
ken voor militaire doeleinden,
hadden willen uitgeven.
Een hoge fficier van 't NAVO-
hoofdkwartier zeide. dat de At
lantische opperbevelhebber er
van overtuigd is. dat de NAVO-
staten toch het voorgestelde be
drag niet ter beschikking zullen
willen stellen, dat hii zich daar
om tevreden zal stellen met een
bedrag van ong. 1.060.000.000 gld.
hetgeen circa twee-derde is van
het eerst voorgestelde bedrag.
adviseren V.N.
NEW-YORK. 17 Dec. De
politieke commissie van de alge
mene vergadering van de V.N.
heeft Woensdag met 40 tegen 5
stemmen bij 11 onthoudingen de
door Pakistan geamendeerde La
tijns-Amerikaanse resolutie over
Marokko aanvaard. Hierin wordt
verzocht, om spoedige onderhan
delingen tussen Frankrijk en Ma
rokko. met het doel zelfbestuur
te verlenen aan de Marokkanen.
De commissie verwierp de
Arabisch-Aziatische resolutie,
waarin besprekingen tussen
Frankrijk en Marokko werden
voorgesteld, met het doel een re
geling te treffen „in overeenstem
ming met de souvereiniteit van
Marokko, de verlangens van het
Marokkaanse volk en het Hand
vest van de V.N."
DEN HAAG, 17 Dec. De verklaring, die de K.V.P.-afgevaardigde,
dr. de Kort, Dinsdagmiddag in de Tweede Kamer heeft afgelegd
over het memorandum, dat te New York is opgesteld als basis voor
de onderhandelingen met de West en waarin het recht tot afscheiding
van Suriname van het Koninkrijk is opgenomen, heeft minister
Kernkamp gisteravond in moeilijkheden gebracht.
BELGRADO, 17 Deo. Joego-Slavië heeft vandaag de
diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan verbroken.
Vanmorgen om 11.00 Joego-Slavische tijd heeft de waar
nemend minister van Buitenlandse Zaken Bebler, de
zaakgelastigde van het Vaticaan Mgr Silvio di Oddi ont
vangen en hem meegedeeld, dat Joego-Slavië besloten
had de diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan te
verbreken.
Volgens welingelichte kringen
baseert de Zuidslavische regering
haar besluit op de opvatting, dat
het Vaticaan zich bemoeit met de
betrekkingen tussen de Katholieke
Kerk en de staat in Zuid-Slavië.
Het Zuidslavische besluit volgt
op critiek van maarschalk Tito op
de benoeming van aartsbisschop
Stepinac tot kardinaal. Het staats
hoofd noemde dit Dinsdag in een
rede een „belediging" voor Zuid-
Slavië. Stepinac was z.i. een
„oorlogsmisdadiger".
De verbreking van de diploma
tieke betrekkingen tussen Zuid-
Slavië en het Vaticaan heeft het
Vaticaan voor een dringend pro
bleem gesteld: moet kardinaal
Stepinac teruggeroepen worden of
in Zuid-Slavië blijven?
Indien de kardinaal Zuid-Slavië
zou verlaten, acht men het van
welingelichte Vaticaanse zijde
zeer onwaarschijnlijk, dat de
Zuidslavische regering hem zal
toestaan terug te keren.
Een van de voornaamste rede
nen voor de breuk, aldus genoem
de zegsman, was de houding van
de katholieke bisschoppen in
Zuidslavië, die zij twee maanden
geleden aannamen tegen pogingen
van de Zuidslavische regering om
een „verbond van de geestelijk
heid" in het leven te roepen. Dit
verbond, aldus de zegsman, ge
leek op organisaties waarnaar in
alle andere communistische lan
den van Oost-Europa werd ge
streefd teneinde de trouw van de
katholieke geestelijkheid aan
Rome te ondermijnen.
Spreek geen kwaad
van de Brandweer
PUTTEN, 17 Dec. Toen na
afloop van de raadsvergadering
te Putten, gistermiddag de heer
A. Nijburg zich per fiets naar
huis begaf, werd hij, naar hij ons
meedeelde, door een lid van de
vrijwillige brandweer van de
fiets geduwd en bedreigd. De
heer Nijburg deed hiervan aan
gifte bij de politie, welke deze
zaak verder zal onderzoeken.
E.e.a. was naar aanleiding van
hetgeen de heer Nijburg in de
raadszitting over de vrijwillige
brandweer had gezegd.
SLECHTS EEN
GEDEELTE
Zeventig wagens uit
het wagenpark van
ex-koning Faroek zul
len binnenkort in ge
bruik worden geno
men door de Egypti
sche regering. Een
kijkje in de Ko
ninklijke garage. De
auto's, die u op de
foto ziet, zijn hoofd
zakelijk Cadillac's en
Packards. En dan te
bedenken, dat dit nog
maakt haast", zeggen
NAVO-ministers
PARIJS, 17 Dec. De Geal
lieerde ministers hebben vandaag
een dringend beroep gedaan op
de Europese regeringen, om
spoedig stappen te nemen, waar
door een West-Duits leger in de
verdediging van Europa opgeno
men wordt.
De raad heeft een resolutie
aangenomen, waarin er bii de
Europese regeringen op aange
drongen wordt, het E.V.G.-pact te
ratificeren.
De resolutie doelt kennelijk op
Frankrijk en Duitsland. Beide
regeringen zijn schichtig wat be
treft het voorleggen van de pac
ten aan hun parlementen.
Er is een verklaring van minis
ter president Drees voor nodig
geweest om de gemoederen wat
tot bedaren te brengen. Uit de
rede van minister Kernkamp viel
te beluisteren, dat het nog zeer
de vraag was hoe de ministerraad
over de bekende vijf punten van
het memorandum dacht. Minister
Drees wilde daarom nadrukkelijk
verklaren, dat het kabinet deze
vijf punten niet zal loslaten. Over
de interpretatie daarvan zal ech
ter nog eens rustig overleg moe
ten worden gepleegd in de West-
Indische commissie van de Ka
mer, in het kabinet en in de de
legatie, die straks gaat onderhan
delen over het statuut.
Volgens dr. Drees heeft het vol
gende zich voorgedaan: Op 11
November heeft minister Kern
kamp mede namens minister
Luns, die op dat tijdstip eveneens
in Amerika was, vanuit New York
een telegram gestuurd, waarin de
vijf punten stonden. Hij berichtte
hierbij, dat onmiddellijk antwoord
dringend gewenst was. Er was
zodoende geen gelegenheid meer
om nog met de rest van het ka
binet overleg te plegen en boven
dien vonden de vertegenwoordi
gers van de West toezeggingen
van de minister-president en de
vice-ministerpresident voldoende.
Dr. Drees en prof. Beel hebben
daarop kort overleg gepleegd en
namen de verantwoordelijkheid
mede op zich. „Zodoende, aldus
dr. Drees, draagt ook het hele
kabinet de verantwoordelijkheid'.'
Bij deze telegramwisseling is ech
ter een misverstand gerezen over
de interpretatie. Overigens is er
tijdens de conferentie in New
York geen sprake geweest, dat
het secessie-recht (het recht van
afscheiding van het Koninkrijk)
in het statuut zou worden opge
nomen.
Tijdens zijn rede beriep minis
ter Kernkamp zich op zijn parle
mentaire onervarenheid en op het
spoedeisende karakter van de
zaak. Aan het slot van zijn betoog
vroeg hij de Earner om niet nog
dezelfde avond een beslissing uit
te lokken. Aan deze wens heeft
de Kamer, mede dus dank zij de
verklaring van dr. Drees gevolg
gegeven.
De begroting is zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Alleen de CPN was natuurlijk
tegen. Intussen heeft de stem
ming ook nog de nodige tijd in
beslag genomen. Dr. Schouten
(A.R.) kwam allereerst met de
verklaring, dat men ten aanzien
van zijn partij niet de conclusie
moest trekken, dat het stemmen
voor de begroting tevens inhield
een volledige goedkeuring van
het beleid van minister Kern
kamp.
Prof. Romme sloot zieh namens
de KVP daarbij aan. De fractie
voorzitter van de KVP zeide de
conclusie te hebben getrokken,
dat de minister een wijziging in
zijn beleid had aangebracht ten
aanzien van een punt waarmede
de KVP met hem van mening
verschilde.
De heer Tilanus (C.H.) sloot
zich bij Dr. Schouten en Prof.
Romme aan en ook de heer Wei
ter was van dezelfde gedachte.
Intussen waren al deze ver
klaringen bij de eindstemming 't
gevolg van een korte rede, die
de socialist de Kadt meende te
moeten houden. Hij zei, dat het
goedkeuren van de begroting
ook in zou houden eerf aanvaar
ding van de vijf punten als ba
sis voor de onderhandelingen
over het statuut.
Dr. de Kort kon overigens na
de rede van minister Kernkamp
verklaren, dat hij tevreden was
gesteld, nu de bewindsman het
bestaande geschilpunt over het
secessierecht nog aan een nader
overleg zal onderwerpen.
UTRECHT. De Raad van Vakcentralen heeft aan de ministerraad
een adres gericht over de werkgelegenheidspolitiek. In het adres
wordt gezegd dat de gemiddelde werkloosheid het afgelopen jaar
ca. 135.000 bedroeg. Dit aantal, dat 40.000 meer is dan destijds door
de minister toelaatbaar werd geacht, heeft in brede kringen van de
werknemers ongerustheid verwekt. Op dit moment is de werkloosheid
aanmerkelijk groter dan een jaar geleden. De juist gepubliceerde
cijfers voor November 1952 geven een aantal werklozen aan van
139.000 tegen 122.000 eind November 1951,
Bij deze ontwikkeling heeft de
Raad van Vakcentralen er be
hoefte aan er met klem bij de re
gering op aan te dringen onver
wijld over te gaan tot het nemen
van een aantal doeltreffende
maatregelen.
Gemeend wordt dat bij de
thans geheel veranderde situatie
het monetair verantwoord is een
actieve werkgelegenheidspolitiek
te voeren. De Raad van Vakcen
tralen meent dat het werkgele
genheidsprogramma van de rege
ring zowel verhoging van de over
heidsuitgaven als verlaging van
de lasten op het bedrijfsleven en
de verbruikers moet omvatten.
Gedacht wordt in de eerste plaats
aan de uitbreiding van het open
bare werkenprogramma en ver
snelling van de uitvoering van
dit programma. In het adres wordt
er de nadruk op gevestigd dat
deze uitbreiding en versnelling op
zo kort mogelijke termijn dienen
slechts 'n gedeelte is... I te geschieden en ter bestrijding kracht.
van de structurele gevaren voor
de werkgelegenheid zoveel moge
lijk aan een versnelde ontsluiting
van de onder-ontwikkelde gebie
den dienstbaar dienen te worden
gemaakt.
Meer woningen.
Daarnaast wordt gedacht aan
een verhoging van het woning
bouwprogramma boven het aan
tal van 55.000, dat door de rege
ring in de Troonrede is genoemd.
Bovendien wordt een versnelling
van de uitkeringen voor vergoe
ding van materiële oorlogsschade
aanbevolen door de stimulering
van de investeringen. Ten aan
zien van de verhoging van over
heidsuitgaven wordt er aan ge
dacht, het inkomen dat niet in
aanmerking komt bij het vast
stellen der uitkering van de nood
voorziening ouden van dagen, tot
f 200.per jaar te verhogen, een
en ander met terugwerkende
Daarnaast wordt gedacht aan
het verlenen van credieten via de
herstelbank of andere credietge-
vende instellingen aan klein- en
middelbedrijven.
In een totaal werkgelegenheids
programma is naar de mening
van de Vakcentralen belasting
verlaging op zijn plaats. Daarom
wordt aangedrongen op zodanige
maatregelen tot belastingverla
ging dat een zo goed mogelijke
garantie ontstaan, dat de dienten
gevolge beschikbaar komende
middelen inderdaad voor inves
teringsdoeleinden worden aange
wend. Als één van de maatregelen
die daartoe kunnen leiden, wordt
genoemd de verlenging van de
mogelijkheid van de toepassing
van vervroegde afschrijving.
De huurverhoging.
Verder zou de Raad van Vak
centralen erop willen aandringen
bij maatregelen tot huurverho
ging de gevolgen voor de werk
gelegenheid nauwkeurig te over
wegen. Gevraagd wordt enerzijds
deze huurverhoging voor de loon
trekkers en de sociale zwakkeren
volledig te compenseren teneinde
de koopkracht niet aan te tasten
en anderzijds de lasten voor het
bedrijfsleven, die er eventueel
uit voortvloeien, zoveel mogelijk
te verlichten. Voorts wordt ge
meend, dat „de onrechtvaardig
heid bij «ie invoering van de Kin
derbijslagwet 1950 begaan" moet
worden Hersteld. De kinderbijslag
wet 1950 kent andere peildata
dan de kinderbijslagwet 1939.
Bolsward ging gisteren ter
proefstemming, om zich vóór
of tegen een Verenigd Europa
uit te spreken. Met muziek
ter stemming! Het muziek
corps van Bolsward op de
trappen van 't oude stadhuis.
in Oost-Duitsland
Antony Eden deelde gisteren
aan de Raad mee, dat de rappor
ten van de Geallieerde geheime
diensten aangetoond hebben, dat
dc Russen hun strijdkrachten in
Oost-Duitsland verdubbeld heb
ben. Hij zei. dat de Sovjets de
kern opgezet hebben van een
nieuwe Oost-Duitse Luftwaffe,
vloot en leger.
VIJF AMBONEZEN
VEROORDEELD
's-HERTOGENBOSCH, 17 Dec.
Vanmiddag stonden voor de poli
tierechter mr. J. F. Verlinden te
's-Hertogenbosch de vijf Ambo
nezen terecht, die naar aanleiding
van de ongeregeldheden op 10 De
cember j.l. in het Ambonezen-
woonoord „Lunetten" te Vught
waren gearresteerd. De Ambo-
nese oud-korporaal van het KNIL
S. S. T. werd wegens verboden
wapenbezit tot een gevangenis
straf van twee maanden veroor
deeld met verbeurdverklaring van
het inbeslaggenomen oorlogstuig.
De overige verdachten werden
gestraft met enige dagen hechte
nis, c.q. een geldboete.
