Texel staat bovenaan op
de grote ranglijst
Doopceel ontsnapte
oorlogsmisdadigers
EMIGRATIE
van Priester-studenten
Op Oudejaarsavond een
damprobleem toe!
Hoe besteed ik mijn
inkomen doelmatig?
a m 9 m m
m m m m m
m m m m
Afscheid mr. Chr. van Eeghen
Honderd jaar Kromstaf
'en op het eiland!
Vlaggt
De tunnelplannen
J acoba-kaiuiet j e
gevonden
IN BERGEN
Als voorzitter van de Amsterdamse
Kamer van Koophandel
Buitenlandse
Onze Damrnbriek
Interessante cursus te Alkmaar
'ui; 'nn
notities
üUDEJAAKöfN ünixVlKK 1952
Pagina 3
TEXEL Heel Texel slaat ervan op zijn kop. Geen wonder als
er zo maar een telefoontje komt, dat je de hoogste bent in de actie
„Honderd jaar Kromstaf". En vooral geen wonder, wanneer je dan
aan je huisadres, Molenstraat 28, twee vlaggen toegestuurd krijgt:
een landelijke en een diocesane. Zoiets overkwam vorige week de
heer J. van Heerwaarden en het is begrijpelijk, dat hij nu als de
grote man over de Groene plaats in Den Burg wandelt en iedere
voorbijganger wil meeslepen naar de parochiekerk, waar Pasfoor
C. Persoon de landelijke vlag met hevig klokgelui heeft laten uit
hangen en waar hij de diocesane wimpel midden in de kerk heeft
laten spannen als ereteken voor zijn parochianen.
Heel Texel staat zodoende fi
naal op zijn kop en vooral Dins
dag was dat het geval, toen de
2x1 1 Wim Jansen zelf naar
het eiland kwam met zijn man
nen, om eens iets specifieks
Texels op te nemen voor de uit
zending van 11 Januari a.s. Een
beetje zang: gemengd, mannen-
en kinderkoor, een woordje daar
tussendoor met de Texelse tong
val en daaromheen de zegepalm
van het hoogste bedrag voor
„Honderd Jaar Kromstaf".
De parochie van St. Jan de
Doper in Den Burg heeft het n.l.
gepresteerd om met 2281 paro
chianen de som van f 1440,op
te brengen, enige honderdjes
hoger dan Hoorn, zodat deze pa
rochie, die in stilte al had ge
hoopt de hoogste te zijn, zich
met de tweede plaats tevreden
moest stellen. De kansen kun
nen natuurlijk nog keren. In de
komende dagen zullen de schone
Geel-Witte vlaggen van Katho
liek Nederland en van het Dio
cees Haarlem de ere-ronde gaan
maken langs de parochie Den
Burg, d.w.z. in Den Burg zelf,
in de bijkerk te Den Hoorn en
in die van Oosterend. Kapelaan
Truyens heeft het feest ingezet
door zelf tien minuten lang de
klok te luiden terwijl de wim
pel uit de torentrans werd ge
hangen.
Het comité bestaande uit de
heren J. van Heerwaarden, T. v.
Heerwaarde, P. J. Verberne, H.
Leber, M. Bakker, Th. Graaf, A.
Commandeur en H. Schraag
kwamen in Maart van dit jaar al
bij elkaar om plannen voor de
grote inzameling te beramen en
in Mei werd gestart via de land
bouwers, boeren en middenstan
ders. Straks gaat het comité ver
der en dan zal de rest van de
parochie onder handen worden
genomen. Waarmede wij maar
willen zeggen, dat Hoorn, Wan-
sum, Poeldijk, Emmen en waar
al niet, behoorlijk zullen moeten
uitkijken, willen ze weer niet
achter het net vissen.
Tot en met Zondag zullen in
ieder geval de twee wapperende
tropheeën op Texel blijven, om
dan naar een andere winnaar te
worden gezonden. Wie dat zal
zijn? Het komende weekend zal
daarover wel beslissen.
Eerherstel
Zoiets zal voor de eerste pas
toor na 1853, wanneer hij van
de hemel uit naar Texel kijkt
wel een voldoening zijn, dunkt
ons. Pastoor Caspar J. M. Botte-
manne uit Alkmaar, de latere
Bisschop kwam naar het eiland,
om een en ander tussen enkele
ingezeten Katholieken te rege
len, maar toen hij voor de kerk
aankwam, heeft men hem uren
voor een gesloten deur laten
staan. Een bemiddelaar hadden
de Texelaars niet nodig. Jaren
later kwam Mgr. C. M. J. Botte-
manne terug om zijn oud-paro
chianen het H. Vormsel toe te
dienen en als eerherstel voor 't
toendertijd te lange wachten,
werd hem een feestelijk geleide
van vijftig ruiters aangeboden.
En nog steeds, kortgeleden nog,
toen Pastoor Persoon Mgr. Hui-
bers op zijn eiland mocht ver
welkomen, staan vijftig ruiters
klaar om hun Bisschop te ont
vangen.
Terwijl ons dit alles werd ver
teld door kapelaan Kooy, die te
vens de zegetocht der wimpels
zal leiden, liet de heer R. J.
Boom zijn kooiv „Con Amore"
Plichtsgetrouw
tot in den dood
De 50-jarige seimhuiswadhter
Robert Patterson ze'tte Maandag
in Swalwel-on-Fyne (Engeland),
alle seinen op onveilig, toen hij
ineenzakte en in zijn seinhuis
overleed
Zijn lijik werd ontdekt door
het personeel van een trein, die
door de onveilige seinen tot
staan gebracht was.
INGEZONDEN
Alweer wat nieuws, hoor ik al
zeggen. Toch is het dit niet. ook
al lijkt het nog zo op het eerste
gezicht. Dat zou het wel kun
nen zijn als het betrof de lan
den bijvoorbeeld, waarheen de
emigratie van onze landgenoten
plaats heeft. Maar wat Frankrijk
betreft heeft de bovenbedoelde
emigratie van Hollanders al
sinds bijna dertig jaar plaats. En
er ziin daar nu al meer dan 300
Nederlanders als priester werk
zaam.
Maar sinds de oorlog lijkt deze
trek naar Frankrijk uit het oog
verloren te raken. Wat ziin de
oorzaken hiervan? Is deze trek
misschien in andere banen ge
leid? Of heeft Nederland zelf
meer ruimte gekregen door de
vermindering van het aantal
roepingen? Of zijn het de vele
teleurstellingen van hen die weer
in ons land terugkomen, daar zij
hei er niet konden harden?
Het komt mij voor dat al deze
redenen er het hunne toe bij
dragen. Maar de nood in Frank
rijk duurt voort en grijpt al
angstwekkender om zich heen.
15 000 parochies ziin zonder
priester. Eén bisdom vooral staat
mi' hier voor de geest en wel
doordat zijn bisschop een angst
kreet heeft geslaakt. Het is voor
al voor dit bisdom dat ik een
beroep doe op hen die wellicht
werden uitverkoren door God en
deze roepstem niet hebben be
grepen en opgevolgd.
Priesterstudent, die u gelukkig
gevoelt in uw seminarie of
missiehuis die u voorbereidt
op een werkkring in het vader
land of in de verre missielanden
ik vraag u niet te verande
ren van ideaal. Alleen daar waar
God ons roept kunnen wij ons
ideaal ten volle verwezenlijken.
Ook richt ik mii niet tot hen.
die. ondanks al hun goede wil en
hun edelmoedige offervaardig
heid. door hun overste onge
schikt worden bevonden voor
het heilig Priesterschap.
Ik richt mii enkel tot hen die
allicht Gods roepstem meenden
te horen om naar Frankrijk te
gaan en die de edelmoedigheid
menen te hebben deze zware
levensstaat te omhelzen voor de
redding van de zielen in een
stervend land. Ik denk aan een
bisdom waar ongeveer 150 ja.
in totaal 150 priesters ziin
voor het bestuur van een geheel
bisdom. In datzelfde bisdom wa
ren tijdens de oorlog binnen de
viei jaren maar vijf nieuwe
priesters bijgekomen. In datzelf
de bisdom, waarvan het groot
seminarie ongeveer 20 semina
risten telt was er voor het
vorige jaar niet één nieuweling
voor het begin van het volgende
schooljaar. In verschillende bis
dommen is het aantal priesters
boven de zestig jaar groter dan
dat van hen die deze leeftijd
niet bereikt hebben. Dit ziin alle
weinig hoopvolle gegevens. Toch
mag dit ons niet ontmoedigen.
Gods genade waait over het land.
Er is ook veel moois, daarover
een andere keer. maar: Dieu a
besoin des hommes.
Dat men ook vooral niet denke
dar men met minder talenten
volstaat om in Frankrijk priester
te worden. Het is waar. dat som
mige bisschoppen in sommige ge-
vailen al heel geringe eisen heb
ben gesteld aan de vorming van
hun oriester-candidaten. Maar
dit moet mii van het hart. dat
eon Nederlands priester in
Frankrijk minstens dezelfde
proefzingen voor de critische
oren van de KRO-staf
Om dat alles staat Texel nu al
dagen op zijn kop. En zeer te
recht.
HAARLEM In de Memorie
van Antwoord van Ged. Staten
van Noord-Holland op het alge
meen verslag betreffende de be
groting van 1953 wordt gezegd,
dat met betrekking tot de nood
zakelijke verbetering van de
oeververbindingen bij de Hein-
brug en het IJ te Amsterdam de
vraag gerezen is, of een tunnel
bij de Hembrug voorrang moet
hebben, boven de door de ge
meente Amsterdam ontworpen
tunnel onder het IJ of dat bei
den tegelijk moeten worden uit
gevoerd. Teneinde zich hierover
te laten voorlichten is zoals
bekend de Minister van Ver
keer en Waterstaat voornemens
een commissie in te stellen, waar
in de betrokken belanghebben
den vertegenwoordigd zullen
zijn.
Inmiddels is men voornemens
bij de Hembrug 'n onlangs aan
gekochte pont met grote capaci
teit in te schakelen. De vrijko
mende pont zal ingelegd worden
te Velsen, zodat daar voortdu
rend vier ponten in de vaart zul
len zijn.
BERGEN. Op een stukje
grond, gelegen midden op het
land aan de Notwea „Lombok"
genaamd, is van het voorjaar,
naar nu pas is komen vast te
staan, een Jacoba-kannetie ge
vonden. Op dit terrein van onge
veer 1000 m2 heeft jarenlang een
bos gestaan, dat enkele jaren ge
leden is gekapt. Dit terrein,
eigendom van de heer Van Ree-
nen. is verhuurd aan verschil
lende personen, die het als
volkstuin gebruiken. De heer P.
Prins. Karei de Grootelaan 44,
die hiervan ook een gedeelte
heeft, ontdekte bij het diepspit-
ten op anderhalve meter diepte
in de zogenaamde kattenklei een
kannetje zonder bodem. De heer
Prins, die er totaal geen waarde
in zag, liet het op de schop stuk
vallen. Bij ziin thuiskomst ver
telde hij van zijn vondst. Zijn
echtgenote, hierdoor sterk ge
ïnteresseerd. haalde onmiddellijk
de scherven naar huis en lijmde
alle stukken weer zorgvuldig aan
elkaar. Aan een kennis vertelde
zij van haar vondst, die op ziin
beurt het bestuur van het Ber
gens Museum van in kennis stel
de. Het bestuur is na een voor
lopig onderzoek tot de conclusie
gekomen, dat het een Jacoba-
kannetje uit de Middeleeuwen,
ongeveer uit het jaar 1450 is. Het
i - een grijskleurig ongeglazuurd
"ïetie. dat duidelijk door ziin
n aanwijst, dat 't als schenk
kannetje is gebruikt. Het heeft
een lengte van 80 cM. met een
haiswiidte van 5 cm. waaraan 'n
oor bevestigd is. De buik meet
diameter ong. 20 cM en heeft 2
met de hand gevormde deuken.
Bovendien werden nog scherven
van een ander baksel gevonden,
waaruit duidelijk het originele
voetje van een Jacobakannetie is
te zien.
Verschillende Archeologen, o.a.
die het blad „Heemkunde" redi
geren. zullen, zowel het kannetje
als de scherven, aan een nader
onderzoek onderwerpen. Ook het
terrein zal worden onderzocht.
Veemarkt Groningen
GRONINGEN. 30 Dec. Resp.
se soort, 2e soort. 3e soort kalf-
en melkkoeien f 10501150,
f 925—1000. f 725—850: kalfvaar-
zen f 875950. f 700800: voorj.
capaciteiten behoort te bezitten kalvende koeien f 850—900
als men in ons land van hem zal
eisen.
Jongeman, die meent in aan
merking te komen: schrijf mii.
Doe het spoedig. Hoe jonger ie
bent hoe beter. Monseigneur de
bisschop van T„ voor wie ik
schrijf, stelt vooral op prijs jon
gens die eerst enige jaren de
stidie van het klein-seminarie
kunnen volgen.
Mijn adres is:
Abbé C. Bijman,
curré De Wamin
Par. Auchy-les-Hesdin
(P. de C.)
Frankrijk
f 725800: vare koeien f 750
875 f 550700: stieren f 2.40
2.50 f 2.102.20 per kg. sl.gew.;
kalveren en pinken f 150—560:
slachtvee f 2.542.60. f 2.30-2.40.
f 1.801.85: nuchtere kalveren
f 2843: weideschapen f 90-115:
vette lammeren f 7590; vette
schapen f 100-130: loopvarkens
f 5080: biggen f 4044, f 30-36:
vette varkens f 1.76—1.80. f 1.68
1.72 per kg lev. gew.: zouters
f 1.801.85 per kg lev. gew.
Aanvoer: 477 runderen. 673
kalveren. 291 schapen, 356 var- i
kens. 296 biggen. 11 paarden. 30
bokken en geiten. Totaal 2134.
Na de wijding van de nieuwe Abt van klooster Sion, Dom
Malachias Muller door Z. H. Exc. Mgr. Dr. B. Alfrink Aarts
bisschop-coadjutor, toen beide hoogwaardigheidsbekleders
het kloostergebouw verlieten.
Tijdens de buitengewone open
bare vergadering van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken
voor Amsterdam waarin mr. Chr.
P. van Eeghen gisteren afscheid
nam als voorzitter, heeft de Mi
nister van Econ. Zaken prof. dr.
J. Zijlstra medegedeeld dat mr.
van Eeghen is bevorderd tot
Commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau.
De onder-voorzitter van de
Kamer, mr. D. A. Delprat schonk
hem namens de Kamer de ver
sierselen van het Commandeurs
kruis, alsmede de gouden me
daille van de Kamer zelf. In zijn
afscheidsrede schetste mr. van
Eeghen de groei van de hoofd
stad als haven- en handelsstad en
de geschiedenis van de Kamer
van Koophandel aldaar. Hij vroeg
vervolgens aandacht voor enkele
onderdelen der huidige wet op
de Kamers van Koophandel. Over
de slotbepaling, die onder meer
vaststelt, dat de wet met ingang
van 1 Januari 1959 vervalt, zeide
hij: „In 1950 zal de wetgever
toch kwalijk hebben kunnen me
nen, dat de Kamers, die ten dele
op een bestaan van langer dan
een eeuw kunnen bogen, over
acht jaren als oude plunje zou
den kunnen worden opgeruimd".
Betreffende de verkiezing der
Kamers zei spr. voorts, dat noch
de regering, noch de wetgever
er in geslaagd is een aanneme
lijker oplossing te geven dan de
bestaande. „De onzekerheid over
de gestalte, die de arbeid der
P.B.O. zou aannemen, heeft ten
deze zeker belemmerend ge
werkt."
Minister Zijlstra bracht de
dank van de regering over aan
de scheidende voorzitter, die op
een receptie na afloop van de
vergadering vele vooraanstaande
personen uit alle geledingen van
handel, nijverheid, scheepvaart,
verkeer en de financiële wereld
de hand had te drukken.
In de avonduren was mr. van
Eeghen gastheer aan een gala
diner in het Amstel-hotel, waarbij
behalve alle leden van de Kamer
o.m. ook aanzaten de Commissa
ris van de Koningin in de pro
vincie Noord-Holland en de bur
gemeester van Amsterdam.
Wat betreft de feiten waarvoor
de zeven ontsnapte oorlogsmis
dadigers waren veroordeeld, is
ons het volgende gebleken. W.
van der Neut, die bewaker
is geweest in het kamp Amers
foort, werd door het Bijzonder
Gerechtshof te Utrecht tot de
doodstraf veroordeeld wegens
gruwelijke mishandelingen.
Samen met enkele andere be
wakers had hij de gevangenen
kniebuigingen laten maken tot
zij er bij neervielen, waarna de
bewakers met hun gespijkerde
laarzen over hun slachtoffers
heenliepen. Voorts had hij vol
gens de tenlastelegging de baard
van joodse gevangenen uitgerukt
en brandende sigaretten op hun
lichamen uitgedoofd. Zijn beroep
tegen de doodstraf werd ver
worpen door de Raad van Cas
satie: op 7 Juli 1950 werd hem
gratie verleend, waarbij de dood
straf werd gewijzigd in levens
lange gevangenisstraf.
W. A. Polak was door het
Amsterdamse Bijzondere Ge
rechtshof eveneens tot de dood
straf veroordeeld, welke straf be
vestigd werd door de Raad van
Cassatie. Polak is lid geweest
van de Waffen-SS en heeft deel
genomen aan silbentannemoorden
op inwoners van Apeldoorn, Arn
hem en de Beemsler. Bij gratie-
besluit van 18 November 1949
werd de doodstraf veranderd in
levenslange gevangenisstraf.
K. C. F a b e r heeft deel uit
gemaakt van een executiepeloton
in Westerbork in October 1944.
Ook bij een aantal andere exe
cuties is hij aanwezig geweest.
Evenals zijn broer P. J. Faber,
aan wie de doodstraf is voltrok
ken op 10 Juli 1948, maakte hij
deel uit van de S.D. te Gronin
gen. Ook K. C. Faber was aan
vankelijk ter dood veroordeeld
door de Groninger Kamer van
het Bijzondere Gerechtshof te
Leeuwarden, maar de Raad van
Cassatie veranderde dit vonnis
in levenslange gevangenisstraf
Antoine T o u s e u 1 en Herber-
tus Bikker, resp. uit Breda en
Alblasserdam, zijn in 1949 door
het Bijzondere Gerechtshof te
Arnhem tot de doodstraf veroor
deeld. Touseul was bij de Waf-
fen-SS en is lid van de S.D. ge
weest. Hij heeft meegewerkt aan
tal van arrestaties. Vele der ge
arresteerden vonden later de
dood. In Putten en vele andere
plaatsen in Gelderland heeft hij
vele personen mishandelingen
toegediend. Bikker was eveneens
lid van de Waffen-SS. Ook hij
pleegde vele mishandelingen en
verrichtte arrestaties. Op zeer
vele plaatsen in ons land heeft
Bikker dood en verderf gezaaid.
Door de Raad van Cassatie werd
het vonnis van beiden op 7 Dec.
1949 veranderd in levenslang.
Sander Borgers heeft in
1944 medegewerkt aan silber
tannemoorden in Purmerend en
Groningen. Hiervoor'was hij ver-,
oordeeld tot levenslange gevan-i
genisstraf De procureur-fiscaal'
bij de Bi.iz. Raad van Cassatie
concludeerde tot 12 jaar met af
trek. Op 31 Januari 1951 ver
wierp de Raad van Cassatie het
beroep van Bongers.
J. de Jonge is door het Am
sterdamse Bijzondere Gerechts
hof veroordeeld tot levenslange
gevangenisstraf wegens gepleegde
mishandelingen in het kamp
Erica te Ommen. Ook hij had
vele landgenoten gearresteerd. De
Raad van Cassatie bevestigde het
vonnis van het Bij.zondere Ge
rechtshof.
(Onder redactie van
Jos H. C. Serrée)
Alle correspondentie gelieve
men te adresseren aan de re
dactie van dit blad.
(Publicaties of overneming
zonder bronvermelding is ver
boden
Probleem no. 153
Auteur: PIET VAN DIJK
(Amsterdam)
Eerste publicatie!
Opgedragen als Nieuwjaarsgroet
aan alle lezers(essen)
(Zwart)
Op oudejaar geen
serviezen uit het raam
De politie van Rome heeft de
burgerij verboden om dit jaar op
Oudejaarsavond oud serviesgoed
uit het raam te gooien, revolvers
af te schieten of vuurwerk te
ontsteken. Bij vorige gelegen
heden zijn door deze manifesta
ties doden en talloze gewonden
gevallen.
ALKMAAR In samenwer
king met de Commissie voor
Huishoudelijke- en Gezinsvoor
lichting organiseert de Nutsspaar-
bank te Alkmaar op vier achter
eenvolgende Woensdagmiddagen,
te beginnen 7 Januari a.s., een
kadercursus voor de voorlichting
over doelmatige inkomensbeste
ding.
Deze cursus wordt verzorgd
door het Gezins-Begrotings-Insti-
tuut en is bestemd voor diegenen,
die uit hoofde van hun ambt of
beroep, of van een vrijwillig op
genomen taak belangstelling heb
ben voor de problemen van de
voorlichting omtrent het gezins
budget, d.w.z. omtrent de doel
matige besteding van het inko
men.
De verschuivingen, die sinds de
oorlog in de inkomensstructuur
hebben plaats gehad, stellen
schier elk gezin voor aanpassings
moeilijkheden.
Arbeiders-gezinnen, die hun in
komen nominaal hebben zien
toenemen, hebben moeite zich aan
de hierdoor gewekte geld-illusie
te onttrekken.
Men dacht meer te kunnen
doen dan vroeger en loopt vast,
doordat de reële mogelijkheden
niet of nauwelijks gestegen zijn.
De middengroepen hebben weer
andere problemen. Zij zijn in
koopkracht achteruit gegaan en
hebben daardoor grote moeite
hun oude niveau te handhaven
en hun culturele behoeften en de
eisen van hun sociaal verkeer te
bevredigen.
De Nutsspaarbanik, als instel
ling tot nut van 't algemeen, die
15
25
35
45
zich in de eerste plaats ziet als schijven),
financiële instelling voor het ge
zin en daarbij zonder winstoog
merk de welvaart van gezin en
maaschappij dient, hoopt, insa-
menwerking met de Commissie
voor Huishoudelijke- en Gezins
voorlichting door deze kadercur
sus een bijdrage tot voorziening
in de behoefte aan voorlichting
te kunnen leveren. Als docente
treedt in deze cursus op Mej. D.
Kroes, voorlichtingslerares van 't
Gezinsbegrotings-Instituut.
(Wit)
Wit begint en wint!
Inzendtermijn 14 dagen na de
plaatsing.
Stand in cijfers:
Zwart tien schijven op: 2 9 12
13 14 19 21 23 26 en 28.
Wit elf schijven op: 25 30 31
32 34 37 38 39 41 46 en 49
Wederom van onze bekende
Amsterdamse auteur een aardige
compositie. Na verschillende
verrassende offer- en slagcom
binaties, weet Wit het afspel
precies op tempo te winnen. Een
elegant vraagstuk, dat Voor de"
meeste dammers wel geen moei
lijkheden zal geven.
Oplossingen Prijsvraagproblemen
van auteur Jan H. H. Scheijen,
Kerkrade).
Stand in cijfers (beiden twaalf
Zwart op: 3 8 11 13 15 21 22
27 29 30 34 en 35.
Wit op: 14 19 20 23 32 36 37
38 41 44 45 en 49.
Wit wint als volgt: 149. (3x
25). 37—31. (13x24 ad. lib.) 47—
37. (29x18). 44—40. (35x44). 49x
20, (A i5x24), 32—28. (22x42),
31x2, (42x31), 36x7, Het eind
spel is als volgt: 3035 gedwon
gen, 2x30, (25x34. 72, (34
39). 2—16. (39—44), 16—11, (44
50), (op 49 volgt 1144!), 11
—6, (35—40), 45x34, (50—45), 6
1 gewonnen. Op variant A 25x
14 volgt de winst met 3228,
(22x42). 31x2. (42x31), 2x3 (31
37 gedwongen). 326! en
wint ook. Een charmant vraag
stuk!
Probleem no 13
Stand in cijfersbeiden tien
schij ven
Zwart op 2 8 9 12 13 20 24 30
35 en 37.
Wit op: 21 23 32 33 39 41 43
44 45 en 50.
Wit wint als volgt: 3228, (37
x46), 23—18, (12x32), 33—29,
(24x33), 39x37, (46x40), 45x12.
Het eindspel is als volgt: 1319
gedwongen, 2116, (1923), 12
—7. (2x11), 16x7, (23—28), 7—1,
(28—32. op 33 volgt 1—40), 1
23, (32—38), 23—29. (38—43), 29
40! Een aardig slot-„motiefje".
Jammer dat dit vraagstuk een
bij-oplossing bevatte namelijk
32—27. 37x46), 27—22, (46x10),
33—29. (24x33). 39x28, (10x40),
45x3 met onzes inziens gewon
nen stand. Ook 3228 enz. is
ook onzes inziens bij oplosbaar
volgens de heer v. Bèmmelen-de
Hoef.
Probleem no. 14
Stand in cijfers (beiden elf
schiiven):
Zwart op: 7 8 9 14 15 20 24 26
30 35 en 43.
Wit op: 18 22 23 27 31 37 39 41
45 48 en 50.
Wit wint ais volgt: 2319.
(14x12). 22—17. (12x32). 37x28.
(26x46). 39—34. (46x40) 45x1,
(4349! gedwongen). 5044. (49
x40) 1x45. (35—40). 45x20. (15
x24). 49—43. (24—30). 43—39.
(3035). 3934 en wit wint!
Een mooi vraagstuk!
De heer J de Winter uit Oude
Pekela schreef ons het volgende:
De drie vraagstukjes vanJan
Scheijen hebben ons in het noor
den vele genotvolle uurtjes ge
schonken bij het ontsluieren van
ziin waardevolle composities!
Jammer dat het vraagstuk no. 13
bii-oplosbaar was. maar de
auteur zal zich rehabiliteren. In
vraagstuk no. 14 was ook de vol
gende aardige afwikkeling moge
lijk door bij voorbeeld 3933.
(4349 onzes inziens gedwongen,
om sehiifverlies te ontgaan). 23
—19! (16x12). 22—18! (12—23.
op 49x16 volgt 5044 enz.), 50
44, (49x16 gedwongen). 48—43.
(16x40). 45x1. (2429 gedwon
gen). 33x24, (2328 gedwongen).
31—27!. (28—33 A). 1—6. (26—31
op 33—28 volgt 27—21!). 6—44.
(31x42). 41—37. (42x22). 44x6.
(35—40). 6—28. (40—45). 28—50
gewonnen! Op variant A van
zwart volgt: (2631. 27x36. (28
—33). 1—6. (33—28). 37—32, (38
x27), 6—44. (27x32). 41—37 en
wint!
Dat deze fraaie serie van Jan
Scheijen in de smaak viel. be
wijst wel de grote stroom van
oplossingen (ruim 100!) uit het
gehele land!
En nu de namen van de goede
oplossers (sters) (óók van het
vraagstuk no. 15 en andere):
D. Wenker. Benningbroek
(N.-H.); S. H. Scholtens. Üithui-
zermeeden (Gr.): W. van der
Hoeven en J. de Winter, Sapper-
meer: G. Kraan. Middelburg: A.
de Koning. Breda: D. de Ruijter.
Den Bosch; H Wvers. Bilthoven:
G. van Dijk. mej. A. de Groot.
Zeist: A. Schaper, Lutjebroek
(N.-H.): W. van Bemmelen. De
Hoef (Ütr.); G. A. van Egmond,
Schoonhoven; G. Verkerk. Har-
melen: A. Vink. De Meern: A. v.
d. Last. A. J. Vos. korp. J. van
Gendt. Amersfoort: W. Tesselaar.
St. Maarten (N.-H.): J. Meester.
Andijk: D. Bakker. L. Koster.
Vmkeveen: A. C. Sellenraad,
Rotterdam: J. van Dijk. J. Tul
der. Amsterdam; L. van Oor
schot. Alkmaar: L. van Bemme
len. De Hoef (Utr.): Joh. Kar-
sten. Zwaagdijk: A. J. Groen.
Alkmaar: J. van Zijp. Oudkar
spel- J. Stam, Bergen (N.-H.);
A. Dekker. Alkmaar: Th. J.
Viset. Hoorn: W. Langerak, A.
van Vught. Th. Koovman. H.
Seherrenberg. C. M. Servaas. J.
de Leeuw. R. Beiier. H. J. Vliet,
J van Wees. H. Askamo. allen
Utrecht: A. J. Schultens. Gro
ningen: P A. Groot. Assen: B.
Scholte. Hoogezand: J. Stoelinga.
Leeuwarden: G, Nollen. Utrecht:
mej. J. Teddema, Groningen::
D. Rekel, Kerksloot (N.-H.): Cor
de Kruvff. Loenen aan de Vecht:
J. G._ Veerman. Woerden: H. J.
Goenée. H. van der Zanden. G.
H Bosboom. Zuilen: E. Vernoov.
Hilversum: H. van der Sommen.
Tilburg: G. Bos. Apeldoorn: L.
Btigsma. Hengelo: Fr. Melis,
Eindhoven: A. v. d. Brink. Jut
faas' A. Admiraal. Egmond Bin
nen (N.-H): H Smit. P. J. Spel-
bos. G. v. d. Liaden. allen te
Utrecht: mei. J. Ruiis. Soest: G.
de Kroon Maassen. C. van Ocke-
loen Breukelen; G. van Zijl,
Jutfaas: J. de Jong. De Bilt.
De drie prijswinnaars werden
(nr loting) de heren J. de Win
ter H. W.-straat 211 te Oude
Pekela (Gr), W. Tesselaar,
Stroet B101 te Sint. Maarten
(N.-H.) en Th. Kooyman, Nic.
Ruijchavestraat 30 te Utrecht.
Zij mogen een keuze maken
uit de drie beschikbare prijzen,
n.l. een doos bonbons of drie
repen chocolade, een luxe doos
toiletzeep en een damboek.
En aan alle trouwe oplossers
(sters) onze speciale dank voor
hun of haar uitstekende ana
lyses!
Bij de jaarwisseling
De begrenzingen in de tijd, die
de geschied beschrijving pleegt
te gebruiken houden doorgaans
geen rekening met de officiële
jaarwisseling. Zelfs niet met die
der eeuwen. Daarvoor dragen zij
teveel het karakter van overgang
en zijn allerminst scherpe af
scheidingen. Zo zal de klokslag,
waarmee de laatste minuten van
1952 verstrijken, geen verande
ring brengen in het wereldgebeu
ren. Althans niet in de zin van
het afsluiten ener oude periode
en het inluiden van een nieuw
tijdperk. Hoogstens zal in de
datering der diplomatieke acten
en internationale verdragen het
cijfer 2 vervangen worden door
3. Het is evenwel een goed en
oud gebruik bij het scheiden van
het jaar een ogenblik met de
gedachten te vertoeven bij wat
geweest is. Het is ondoenlijk al
les in de herinnering terug te
roepen, wat zich op het uitge
breide terrein der internationale
politiek heeft afgespeeld. Want
er is veel gebeurd. Veel wat de
hoop wettigt op een kentering
ten goede. Maar niettemin doe
men aan de horizon van de poli
tieke hemel donkere wolken op,
die het uitzicht op een vrediger
toekomst voor het mensdom bij
kans verduisteren.
Eén der voornaamste facetten
van het eigentijdse historisch
gebeuren is de verschuiving van
het zwaartepunt, van het Oude
Europa naar andere continenten.
De V.S. zijn een leidende rol
gaan spelen. In Azië en Afrika
zijn nieuwe krachtcentra ont
staan. Europa, verdeeld en ge
spleten sedert het neerlaten van
het IJzeren Gordijn, heeft het
Oostelijk deel moeten afstaan aan
de machtsconcentratie met de
Sovjet-Unie en het Rode China
als kernen. In het Midden-Oosten
krijgt het nationalisme vaster
voet en verstevigt zich de greep
van de Islam. Aan de overzijde
van de Atlantische Oceaan zijn
het de Latijns-Amerikaanse lan
den die nauwer samenwerken
dan voorheen. West-Europa
streeft naar integratie. Een moei
zaam proces, dat tijd vordert.
Maar wanneer deze gestadige
groei wordt vergeleken met de
ontwikkeling der nationale staten
in voorbije eeuwen, dan is er
alle reden tot optimisme. De vor
deringen binnen het kader vStf
het Atlantisch Pact en de consóC
lidatie-politiek in de Pacific doén
op hun beurt invloed gelden op
het machtsevenwicht. Er is een
gisting in het wereldgebeuren te
bespeuren, waarvan de resulta
ten op dit ogenblik nog niet zijn
te overzien. Hoogstwaarschijnlijk
zal in het verdere verloop van
de tweede helft dezer eeuw aan
dit alles een concreter vorm en
inhoud worden gegeven.
Een derde wereldoorlog is uit
gebleven. Waarschijnlijk dank
zij de groeiende kracht der niet-
communistische landen, die zich
voor deze krachtsinspanning grote
offers moesten getroosten. Op
zich is de bewapeningswedloop
één der meest tragische ver--
schijnselen van deze eeuw. En
menigeen vraagt zich in alle
ernst af, waartoe deze ontwikke
ling moet leiden?
Het enorme complex van soci
aal-economische vraagstukken,
zowel in West-Europa als in
India, in de V.S. als in Zuid-
Afrika, of waar ter wereld ook,
roept om een oplossing. Een op
lossing die de menselijke kracht
bijna te boven gaat. Nimmer in
de geschiedenis is deze proble
matiek zo met de practische
staatkunde verweven geweest
Zowel binnen de grenzen van
iedere staat afzonderlijk als in
het geheel der betrekkingen tus
sen de staten en statengemeen
schappen onderling. De scherpe
uitwassen zijn de zuiver kapita
listische tendenzen in de Nieuwe
Wereld en de vormen van een
gruwelijk collectivisme in de
communistische landen. Beide
systemen bedreigen de mense
lijke persoonlijkheid met de to
tale ondergang en zijn ook ten
dele verantwoordelijk voor de
geestelijke crisis van nu.
In deze smeltkroes is de heden
daagse mens geplaatst met zijn
vele verantwoordelijkheden, die
des te zwaarder wegen naarmate
hij groter invloed kan uitoefenen
En hij kan dit slechts ten dele,
want het is niet de mens, maar
God, Die het lot der volkeren
bestiert. Het laatste ontheft de
mens en in het bijzonder de
staatslieden allesbehalve van de
verantwoordelijkheid. Zeker niet
om te bouwen aan 't algemeen
welzijn. Maar de mens zal
slechts kunnen slagen wanneer
hij God erkent als de Opperste
Bouwheer. In dit licht bezien,
blijft er voor de West-Europese
mens, ondanks de verschuivingen
hierboven genoemd een grootse
taak weggelegd. Het zorgen voor
het behoud van de cultuur van
het Avondland, die stoelt op het
Christendom. Want voor de op
lossing der geestelijke crisis en
sociale noden en voor het vesti
gen van een «internationale orde,
waarin de verhoudingen tussen
de staten zijn gegrondvest op de
beginselen van saamhorigheid en
sociale rechtvaardigheid, kan
slechts het Christendom uitkomst
geven.
Moge 1953 de samenwerking
tussen de volkeren op een hoger
plan brengen, opdat deze jaar
wisseling werkelijk een begren
zing in de geschiedenis mag zijn,
die komende generaties zullen
aanduiden als een ommekeer ten
góede. A
