Agrarische schade
nog niet te meten
HM
Het ontslagrecht
van arbeiders
Tienduizenden hectaren
minder aanplant
Helicoptères
landden
hij paleis Soestdijk
Spreek- en schrijfverbod
voor AVRO-voorzitter^
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Discussie over
het humanisme
Anti-rompslomp
Veevoeder wordt
distributie-vrij
'n Millioen voor
twee kwartjes
49,5 millioen
voor Rampenfonds
Alarmtoestand
in Dirksland
Na overleg in liet hoofdbestuur
G. de Clercq:
geen commentaar
Protest-acties
in de Elzas
Mr Oud bespreekt in Tweede Kamer
het Besluit Arbeidsverhoudingen
f
NOORDHOLLANDS
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, lnclosief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 et. per m.m„
minimum f2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f4.—;
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89. tel. 2800 K 2230:
Scbagen. Ged. Gracht 39. tel. 459 K 2240
Buiten God is 'f nergens veilig (Vondel)
Woensdag 18 Februari 1953 - 48e Jaargang - No. 12707
II (Slot)
(Van onze parlementaire
redactie)
ANDERS DAN ten aanzien van
de organiek ingeschakelde gods
dienstige verzorging vinden de
aldus aangeduide christelijke
standpunten het terrein van de
overheid ten aanzien van de wel
zij ns verzorging niet meer geheel
vrij. In de „D.U.W."-kampen is
de humanistische welzijnsverzor-
ging reeds geruime tijd werk
zaam. De heer Algra heeft er op
gewezen, dat zijn fractiegenoot
Schipper al in 1949 bezwaar te
gen deze verzorging heeft ge
maakt, zonder dat hierop van de
K.V.P.-fractie reactie kwam. Ook
hieruit kan nog weer eens blij
ken, dat in het katholieke kamp
een los van de religie staande
welzijnsverzorging, zeker in eer
ste aanleg, niet onmogelijk werd
geacht, hoewel ons ook niet de
herinnering is bijgebleven aan
een breed opgezet anti-revolu-
tionnair verzet
Op het terrein van het gevan
geniswezen is het vraagstuk van
de humanistische welzijnsverzor
ging actueel geworden sinds mi
nister Donker in de Tweede Ka
mer heeft laten blijken, dat hij
anders dan zijn christelijke voor
gangers, niet op het standpunt
staat, dat men door een huma
nistische verzorging de mensen
„stenen voor brood" zou geven.
Maar het gaat nu vooral om het
leger.
Uit het in dit opzicht overeen
stemmend standpunt van katho
lieken en protestanten vloeit ver
der voort, dat evenmin geoor
loofd is, dat de overheid wel in
theorie, maar niet in feite ver
schil maakt. In de oorspronke
lijke opzet van minister Staf leek
het daar veel op. Na de vragen
van Mag. Stokman en diens ge
sprek met de minister, waarover
bij ter Partijraadsvergadering na
dere mededelingen deed, staat de
deelneming nog slechts open voor
hen die deze vorming in huma
nistisch milieu wensen te ont
vangen. Maar bezien vanuit de
verhouding tot de zorg door de
kerken is hiermede niet alles ge
zegd. De heer Ruys de Beeren-
brouck heeft er in de Eerste Ka
mer op gewezen, dat het huma
nisme door deze vormingscursus
sen zelfs privileges heeft gekre
gen. Neen, zei minister Staf,
want katholieken en protestanten
kunnen hun mensen naar hun
centra brengen onder soortgelijke
voorwaarden. Maar in deze rede
nering ligt een cardinale fout,
omdat de minister dan toch gods
dienstige verzorging en welzijns
verzorging op één lijn stelt! Het
onderscheid is er eerst dan
weer, wanneer of de faciliteiten
voor de welzijnsverzorging van
het humanisme worden ingetrok
ken of wanneer de kerken door
de overheid op andere wijze in
staat worden gesteld om naast
de godsdienstige verzorging ook
de welzijnsverzorging ter hand te
nemen, hetgeen nu niet het ge
val is.
De heer Ruys de Beerenbrouck
liet duidelijk zijn voorkeur uit
gaan naar de eerste oplossing.
Hij wil de humanistische activi
teit terugleggen achter de lijn
van door het Humanistisch Thuis
front geëxploiteerde militaire te
huizen. Maar een dergelijke op
lossing roept weer het vacuum
op ten aanzien van de welzijns
verzorging van de niet-kerkelij-
ken, een vacuum dat dan gevuld
zou moeten worden door een gro
tere activiteit van de kerken voor
de niet-kerkelijken en mogelijk
ook door middel van door de
overheid zelf in het leven te roe
pen sociale diensten. De vraag
die daarvóór ligt is echter of het
humanisme al dan niet voor wel
zijnsverzorging mag worden in
geschakeld.
Het katholieke en het protes
tantse standpunt lopen hier paral
lel voor zover de overheid de ge
wetensvrijheid moet eerbiedigen
en de humanist geen bezwaren in
de weg moet leggen om humanist
te zijn. Maar door faciliteiten aan
de vormingscursussen te verstrek
ken doet de overheid méér! Zij
bevordert daardoor in feite deze
ontwikkeling met de daaruit
voortvloeiende verantwoordelijk
heid. Aan katholieke zijde, waar
men, zoals gezegd, kan uitgaan
van de theoretische mogelijkheid,
dat er geen onderscheid kan zijn
tussen godsdienstige zorg en ethi
sche zorg, scheen men zeker aan
vankelijk geneigd om bij deze
laatste zorg het humanisme een
kans te geven, mits, zoals minis
ter Staf ook heeft toegezegd, de
humanistische vormingscursussen
de christelijke waarden zullen
eerbiedigen en waarop hij nauw
lettend zal laten toezien. In het
protestantse kamp, waar men
vanuit de Calvinistische gedach-
tengang geen onderscheid tussen
podsdienstige zorg en ethische
zorg kan erkennen, moet men
echter al bij voorbaat ontkennen,
dat het de humanist mogelijk zou
zijn om bij zijn welzijnszorg de
eigen levensbeschouwing buiten
beschouwing te laten.
En nu is wellicht het voor
naamste van de nieuwe bijdra
gen aan de discussies, dat de anti-
revolutionnaire senator Algra bij
de defensie-debatten een serie
argumenten heeft aangevoerd,
die opnieuw aan het denken kun
nen zetten. Hij heeft er op ge-
(Van onze parlementaire redacteur
DE SCHADE, die door de watersnood aan landbouw,
tuinbouw en veeteelt is toegebracht, is nog steeds niet ten
volle te overzien. Dit verklaarde Dinsdagavond de Mi
nister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening bij
de behandeling van zijn begroting in de Eerste Kamer.
Onder zeer groot voorbehoud kan, aldus de minister, ge
schat worden, dat 700 ha wintertarwe van de 800 lia, die
onder water staan, als verloren worden beschouwd. Voor
dit jaar is verder te rekenen op minder aanplant van
27.000 ha granen, 10.000 ha suikerbieten, 7000 ha vlas,
5000 ha peulvruchten en 500 ha uien.
De gevolgen van de geringeae
aanplant worden nagegaan. Men
onderzocht o.m. de mogelijkheid
van het vaststellen van een suiker-
bietenpriis. Hierover is op korte
termijn een beslissing te verwach
ten. Voor rijshout is reeds een re
geling getroffen. De leveringen
aan het Amerikaanse bezettings
leger in West-Duitsland hebben
enige moeilijkheden ondervonden.
De stagnatie in de melkleverantie
is al weer overwonnen maar de
mogelijkheid bestaat, dat 15.000
ton aardappelen niet geleverd zul
len kunnen worden. Ten aanzien
van een eventuele herverkaveling
is een wettelijke regeling in over
weging.
Deze mededelingen van Minis
ter Mansholt vormden wel het be
langrijkste nieuws, dat de Eerste
Kamerleden Dinsdag bii de behan
deling van de begroting van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning te horen kregen. Zii bewezen
eens te meer. dat de landbouw
politiek in de eerste maanden zal
worden beïnvloed door de gevol
gen van de watersnood. Nagenoeg
alle sprekers toonden zich hiervan
bewust. Toch sneden zii ook pro
blemen aan. die de meer ..norma
le" landbouwpolitiek raken, om
dat. zoals Mr Kolff (C.H.U.) ver
klaarde, de Eerste Kamer slechts
eenmaal in het jaar in staat is
hierover met de minister van ge
dachten te wisselen. De export
van agrarische producten werd
onder deze problemen het scherpst
belicht. De heer Louwes (V.V.D.)
(Van onze parlementaire
redactie)
De distributie van veevoeder
kan binnen afzienbare tijd wor
den afgeschaft. Dit deelde gister
avond minister Mansholt mede in
de Eerste Kamer bij de behande
ling van zijn begroting. De heer
Mertens (K.V.P.) had hierom ge
vraagd. Minister Mansholt ver
klaarde voorts nog, dat de prijs
van voergraan met ingang van 1
Maart met een gulden per hon
derd kilo verlaagd zal worden.
LONDEN, 17 Febr. Jack Lon
don, een bediende op een Lon-
dens assurantiekantoor heeft Za
terdag de grote pot van de voet
balpool gewonnen. Hij kreeg twee
prijzen, welke hem in totaal
109.000 pond sterling (1.056.300
gulden) opleverden. Hij had een
shilling (twee kwartjes) ingezet.
wezen, dat het humanisme er zelf
uitdrukkelijk van blijft uitgaan,
dat de humanistische verzorging
zich dient uit te strekken tot alle
vormen van geestelijke verzor
ging van militairen. ïn „Een po
ging tot plaatsbepaling", een hu
manistisch geschrift, wordt ge
zegd: „Men verstaat het huma
nisme als ongodsdienstige hou
ding wezenlijk verkeerd, als men
het meent tc kunnen kwalifice
ren als „tactisch" onverschillig,
of eenvoudig maar halfzacht in
zijn relatie tot godsdienst en
kerk. Het houdt zijn eigen over
tuiging inderdaad voor een zui
verder, vollediger en waardiger
benadering van de waarheid dan
de godsdienstige en het aarzelt
niet daarnaar zijn houding te be
palen"!!
En elke christen sidderde in
zijn hart toen hij de heer Algra
een humanistisch kerstgedicht,
opgenomen in het officiële orgaan
van het Humanistisch Verbond,
hoorde citeren!
zag gevaren voor deze export. Hij
constateerde op de wereldmarkt
een daling van de prijzen de
minister viel hem hier niet bii
een daling, die een crisis als die
der dertiger jaren niet tot een
denkbeeldig gevaar maakt.
Gezien dit gevaar hebben de
boeren en tuinders op grond van
het feit, dat zij ver beneden de
wereldmarktprijs hebben geleverd
een „moreel recht" op garanties.
De heer Louwes waarschuwde de
minister dat het verzet van boe
ren en tuinders bij eventuele
moeilijkheden zich zal concentre
ren op de „administratieve romp
slomp" van sociale en andere
maatregelen.
Minister Mansholt nam deze
waarschuwing ter harte. Hij sprak
de hoop uit deze „rompslomp"
aahmerkelijk te kunnen vereen
voudigen. De minister onder
schreef het morele recht van boe
ren en tuinders op garanties. Voor
absolute garanties schrok hij toch
terug. „Laten wij voorzichtig zijn".
(Zie vervolg oas. 5)
De stand van het Ram
penfonds bedroeg gister
avond 49,5 millioen gulden.
Er was gisteravond alarm in
Dirksland. waar een polderdijk
op doorbreken stond In de pol
der Diederik had men een dui
ker, die de Duitsers tijdens de
bezetting gebruikten voor de
inundatie, thans benut om het
water uit de polder te spuien op
de haven van Dirksland. Dit had
evenwel het gevolg, dat naast
de sluis de dijk verzakte en een
gat ontstond. Hierdoor dreigde
gevaar voor onderlopen van de
poleer en het dorp Melissant.
Er werd alarm geslagen en in
allerijl werden tientallen vracht
wagens naar de plaats des on-
heils gedirigeerd. Duizenden zak
ken zand werden in het gat ge
worpen om de kracht van het
water te bedwingen. Men was er
gisteravond laat nog mee bezig,
maar volgens deskundigen is het
gevaar geweken,
NEKKRAMP IN
KAZERNE ERMELO
In de Jan van Schat i'elaarkazer-
ne te Ermelo is een geval van
nekkramp geconstateerd. Alle
maatregelen om uitbreiding van
de ziekte te voorkomen zijn ge
troffen.
uinsdagmorgen zijn 16 Heli-
coptères geland in de tuin en op
het voetbalveld van Paleis Soest-
dijk. 11 landden er in de achter
tuin en 5 Engelse toestellen op
het veld van K.P.S., de voetbal
club van het personeel van het
Paleis.
om 11.00 uur landde het eerste
toestel, de helicoptère waarover
Nederland beschikt, in de tuin,
daarna een toestel van de Sabena,
waarna achtereenvolgens 9 Ame
rikaanse helicoptères van het
type Bell, een keurige landings
manoeuvre uitvoerden.
De voltallige bemanningen wer
den ten Paleize door H.M. de
Koningin en door Z.K.H. Prins
Bernhard ontvangen.
Na afloop van deze ontvangst
maakte H.K.H. Prinses Margriet
een tochtje per helicoptère over
het Paleis.
Kort na 1 uur vertrokken de
toestellen voor een gezamenlijke
rondvlucht, waarna zij naar hun
bases terugkeerden.
Van een zeer grote Amerikaanse
helicoptère, die op Soesterberg
geland is, is de bemanning even
ts ten Paleize ontvangen.
De voorzitter van de A.V.R.O.,
de heer G. de Clercq, zal voor
lopig niet voor de microfoon
spreken of in de Radiobode
schrijven. Tijdens een onderling
overleg in het hoofdbestuur is.
hem geadviseerd dit besluit te
nemen en de heer De Clercq
heeft ingezien dat mededelingen
van zijn kant in het huidige
stadium minder prettig zouden
zijn. Dit vernam het A. N. P. van
het hoofdbestuurslid prof. dr. J.
H. Tuntler te Groningen.
Prof. Tuntler deelde het A.N.P.
verder mee dat mededelingen, als
zou de adjunct-regeringscommis
saris voor het Radiowezen zend
tijd van de Avro hebben gevor
derd, pertinent onjuist zijn. Het
bestuur van de Avro heeft nim
mer een schriftelijk vorderings
bevel van de adjunct-regerings
commissaris ontvangen. Doch ook
al zou er van een vorderings
bevel wel sprake zijn, dan. trekt
prof. Tuntler de waarde van een
dergelijk bevel in twijfel, omdat
de instructies van de adjunct
regeringscommissaris het niet
zouden toelaten. Aan de hand
van de bepalingen en instructies
voor de ad.junct-regeringscommis.
saris heeft prof. Tun.tler, naar
hij ons meedeelde, voor het Avro-
bestuur uiteengezet. dat deze
functionaris, wanneer er van
vordering van zendtijd sprake
was, geen enkele bevoegdheid
had.
Het hoofdbestuur van de Avro.
zo deelde prof. Tuntler verder
mee, wenst op deze zaak echter
niet nader meer in te gaan.
Van andere zijde vernemen wij
nog, dat tijdens het overleg, dat
Zondag is gepleegd, de wense
lijkheid is geuit dat de heer De
Naar aanleiding van de ver
klaring van de heer P. A. M.
Speet, directeur van de K.R.O.,
mr A B. Roosjen. voorzitter van
de N.C.R.V. en mr J. A. W. Bur
ger, voorzitter van de V.A.R.A.,
over de mededelingen van de
heer G de Clerca. voorzitter van
de A.V.R.O.. hebben wij de me
ning van laatstgenoemde ge
vraagd. Diens antwoord luidde:
„Geen commentaar".
Clercq zijn besluiten in rauw
overleg met het dagelijks be
stuur neemt en dat twee vaca
tures in het bestuur spoedi,"
worden vervuld. Hierbij wenste
men een verjonging van hel,
bestuur te bereiken die, naar
men meende, voorts mede be
reikt zou kunnen worden door
bestuursuitbreiding.
Tijdens het overleg is voorts
ter sprake gekomen de benoe
ming van een nieuwe directeur,
als opvolger van de heer W.
Vogt.
tegen de vonnissen
in proces-Oradour
STRAATSBURG. In de ge
hele Elzas hebben de fabrieks
arbeiders gisteren het werk een
kwartier gestaakt, bij wijze van
protest tegen de vonnissen, die
tegen 12 Elzassers in het proces-
Oraodur zijn uitgesproken.
Openbare gebouwen en vele
winkels sloten. Enkele vervoers
diensten werden gestaakt en rei
zigers in bussen en trams namen
15 minuten stilte in acht.
Naar de kantoren van de com
munistische partij in Bischheim
zijn Maandagavond stenen gewor
pen waardoor ruiten vernield
werden.
De communisten, die strengere
straffen voor de beklaagden in
het proces Oradour eisen, zijn te
gen de protestbeweging gekant.
Gistermorgen werden kantoren
van de communistische partij te
Saint Louis, bij de Zwitserse
grens, met stenen bekogeld.
Elzassische afgevaardigden heb
ben na een onderhoud van twee
uur met premier Mayer gister
avond medegedeeld, dat de rege
ring er in heeft toegestemd, dat
een wetsvoorstel om amnestie te
verlenen aan de Elzassers die tot
dienstneming bij het Duitse leger
gedwongen werden. Woensdag in
de Nationale Vergadering wordt
besproken.
(Van onze parlementaire redacteur)
„Het is wellicht beter om met dit wetsontwerp nog even
te wachten". Tot deze voorlopige conclusie kwam Mr
Oud (V.V.D.) gisteren in de Tweede Kamer toen hij als
voor die dag nog enige spreker zijn visie had gegeven op
de voorgestelde nieuwe wettelijke bepalingen omtrent
ontslag bij arbeidsovereenkomsten. Het is niet onmoge
lijk, dat woordvoerders van andere fracties deze mening
vandaag zullen onderschrijven.
Want wat is het geval? Vanaf
de bevrijding geldt het Buitenge
woon Besluit Arbeidsverhoudin
gen. waardoor ontslagkwesties
vooraf aan het oordeel var- de
directeuren van de Gewestelijke
Arbeidsbureaux moeten worden
onderworpen. In de nieuwe wet
telijke bepalingen wordt echter
bij ontslagkwesties de Rechter
ingeschakeld, hetgeen slechts
wezenlijk zin heeft, wanneer de
bestaande regeling zou worden
opgeheven. Maar dat is niet de
bedoeling. Blijft dus slechts over
dat de mogelijkheid zou worden
geschapen om een door de direc
teur van het Gew. Arbeidsbureau
goedgekeurd ontslag daarna ook
nog aan de Rechter voor te leg
gen.
Mr. Oud, die zijn conclusie op
deze overwegingen baseerde, leek
het niet juist, om twee instanties
voor dezelfde aangelegenheid in
te schakelen. De directeuren van
de Arbeidsbureaux laten zich bij
de hun voorgelegde kwesties ad
viseren door commissies, waarin
werkgevers en werknemers ver
tegenwoordigd zijn. Deze regeling
werkt bevredigend. Wil men de
Rechter inschakelen, dan zou in
een geval als dit het systeem
van de niet-gespecialiseerde
Rechter toch niet voldoen. Men
kan ook deze vorm van recht
spraak met deskundigen uitbou
wen, maar dan moet eerst vast
staan of de huidige regeling zal
verdwijnen. Mr. Oud gaf minister
Donker in overweging om deze
aangelegenheid opnieuw aan, de
orde te stellen bij de behande
ling van het nieuw Burgerlijk
Wetboek. Onderwijl wilde hii
echter liever niet voortwerken
met het Buitengewoon Besluit
Arbeidsverhoudingen, dat inder
tijd als noodregeling. zonder me
dewerking van het Parlement, is
tot stand gekomen.
De thans werkende regeling
zou in een nieuwe wettelijke
vórm moeten worden gegoten,
waarbij mr. Oud dan niet de be
voegdheid voor de Gew. Arbeids
bureaux wilde handhaven, om de
arbeider ontslag te kunnen wei
geren op grond van een verde
ling van krachten over de ar
beidsmarkt. Hierin, aldus mr.
Oud. ligt een gevaar voor de
vrijheid van de arbeider. Direct
ra de bevrijding mocht het nood
zakelijk zijn, dat de overheid
ook in deze macht aan zich trok.
thans is die noodzaak niet meer
aanwezig.
Vervolg op pagina 3
DODE EN
ZWAARGEWONDE
Gistermiddag is op de Amers-
foortse weg onder de gemeente
Apeldoorn een personenauto, be
stuurd door de heer B. L. uit
Alphen aan de Rijn, door de glad
heid van de weg geslipt en over
het fietspad heen tegen de bo
men gebotst. De heer L. en zijn
echtgenote werden zwaargewond
naar het Julianaziekenhuis te
Apeldoorn overgebracht, waar
mevrouw L. spoedig overleed. De
toestand van de heer L. is ernstig.