Herverkaveling van polder
Het Geestmerambacli 1
K.V.P. en P.v.d.A. wensen
tweede T H. in Eindhoven
De f iguur van Hamid
sultan van Pontianak
Rest van Kamer verdeeld
over plaats van vestiging
>er
Stemmen bÜ
volmaelit
Zeer grote aanvoer. Veiling
wordt morgen voortgezet
1 en BEURS
tïoorn J
I
ND
NU
5VLEE5
\NTÉR~
li RIETSEMA OVER:
Tuinders kunnen moeilijk wennen
aan het idee: „Rij-polder"
Stemming nog
in ver verschiet
Les-vliegtuig
neergestort
Dr. J. van Baal
gouverneur van
Nieuw-Guinea
109 notarissen
boven de zeventig
Zweeds vliegtuig
stortte neer
De heer Vooistra I Meer werklozen
in appèl
in Engeland
Duitse communist
wist te ontsnappen
Zondagswet van
agenda afgevoerd
Bloembollenveiliiig W.-Friesland99
Donderdag 26 Februari 1953
Pagina 3
verwachting
i door het K.N.
Bilt geldig van
vond tot Vriidag-
END MOOI WEER
e met. weinig be-
aar in de nacht en
latselijk mist. Wei-
Ongeveer dezelfde
in als vandaag.
E OMGANG
De Stille Omgang
iam zai voor de pa-
hebben op Zondag 8
gt in de bedoeling de
>er te maken in sa-
met Warmenhuizen.
t gemaakt per auto-
bii de kerk. Nadere
>n zullen worden be-
:t op de vergadering
irden gehouden Zon-
na de laatste H. Mis.
0 gemakkelijk wordt
cent het bestuur op
ieelname. De totale
uilen uiterlijk 2.75
n ieder is op de ver-
kom.
u eens direct op en
it het laatste moment
at bestuur met de
zit om voor iedere
in plaats in de bus te
Als het mogelijk is
reeds op de vergade-
■erenigingsgebouw op
ie, doch in ieder ge-
iensdagavond.
iet weer vol.
25 Febr. Uien
bieten 6.008.90,
>8.00. gele bew. kool
kool 4.5020.00. rode
.50, boerenkool 5.00
ruitkool 10.0030.00.
46.00. breekpeen
waspeen 16.0024.00.
1.00—123.00. knolsel-
22.00, golden deli-
-36.00, goudreinette
jonathan 8.00—49.00.
rbe 9.0Ö74.00. pre-
mgeland 7.0043.00.
2 paris 6.0024.00.
cornice 6.0049.00.
iman 6.0020.00
R, 25 Febr. Aardap-
Witlof 2958; rode
3; savoye kool 6.50
ine kool 7.5018;
49; boerenkool 8
5011.50; winterpeen
een 1819; uien 5
61 per kg; soepgroen-
s; knolsoep 15 per st.;
i 1419; Winterjan
g-
JK, 26 Febr. 25000 kg
7—11.60, II 7—9.50;
ele kool I 8.10—19.20,
25000 kg groene kool
>000 kg Deense witte
11000 kg uien 47.50
ve 43.60—45.90. drie-
100 kg bieten a 9.50
0; 3500 kg peen b
c 12.20—12.70; 2500
35—50, II 38—41; 1200
21—34.
RWOUDE, 26 Febr.
?n b 16—17.80, c 11.70
60—7.30; 4700 kg kro-
-9.60, b 7.50—8.40, c
5000 kg uien 4150.60
—45.40, drielingen 47
I; 90.000 kg rode kool
000 kg gele kool 7.80
10 kg Deense witte 6
kg groene kool II
'HUIZEN, 26 Febr. -
i 4545.50, grove 40 30
n b 15—16.10, c 10.30
5.00; 23000 kg witte
1, 7000 kg gele kool
300 kg rode kool 7
IHIHIBIHI1
■eding
TING
iBiaiaiBii
,\\Y\\\Vv
—17 jaar
aan de
HERMES,
Alkmaar
'.WWWW.W.V
.v.-.v
f geschikt,
d.
arden
n dit blad
per 1/2 kg.
1.10
1.20
1.30
ven 90
25
If om 1.10
:r 1.25
1NSVLEES
1.60
1.50
pen 1.25
1.70
1.50
1.—
spek 4.50
iger spek 7.50
VLEES
lappen.. 1.50
ppen 1.70
1.75
2.10
1.50
1.50
es vanaf 1.30
60
50
enenstraat
chterstraat
jMAAR
LANGEDIJK De herverkaveling van het Geestmer-
ambacht is de laatste tijd onderwerp van tal van discus
sies geweest, in allerlei kringen, in het bijsonder naar
aanleiding van wat de voorzitter van de studiecommissie
Dr Ir C. Rietsema, Rijkstuinbouwconsulent te Hoorn er
hier en daar reeds over heeft gezegd. Gsitermiddag heeft
Ir Rietsema voor de eerste maal officieel als voorzitter
van de plan-commissie zijn rapport uitgebracht in de
vorm van een lezing, die hij hield op een drukbezochte
bijeenkomst in Concordiate ISrd. Scharwoude, van de
samenwerkende veilingsverenigingen in het Geestmer-
ambacht en de Vereniging van Oudleerlingen der Rijks-
tuinbouwschool te Hoorn, in het bijzijn van andere leden
der plancommissie, gemeentebesturen uit plaatsen, die
in het G.A. gelegen zijn, polderbestuur, bedrijfsvereni
gingen en tuinders.
toezicht op de gewassen en lan
derijen. weinig tijdverlies, ge
makkelijke mechanisatie en ver
scheidenheid bij de keuze der
gewassen, dan is er slechts één
mogelijkheid: men maakt er een
rijpolder van. Alleen in een der
gelijke polder kunnen de wonin
gen op de bedrijven gesticht
worden en bestaat de kans dat
de landerijen gedurende lange
tijd aan één stuk blijven liggen.
In een rijpolder heeft men
meer wegen te onderhouden.
Naar schatting komt er per ha
25 tot 30 meter verharde weg
bii. Het onderhoud komt voor
rekening van de gemeenten en
wordt omgeslagen over alle be
lastingplichtigen inzake de straat
belasting. Hiervoor moet per ha
per jaar worden opgebracht een
bedrag van 25 tot 30 gulden.
Verder zullen de drie bestaan
de veilingen moeten worden om
gebouwd. Zij zijn nu doorvaart-
veilingen en moeten in de nieu
we polder op het rijden worden
ingericht.
Tegenover deze verliesposten
staat dan. dat er minder sloten
zullen zijn. De wi«sten, welke
hieruit voortvloeien zijn meer
land en minder onderhoud van
sloten.
Eindelijk.
De middag werd ingeleid door
de heer K. de Boer Szn.. voor
zitter van de oud-leerlingen. die
erop wees, dat het herverkave
lingsprobleem van het Geestmer-
ambacht reeds in de dertiger
jaren aan de orde was. toen een
plan bekend was onder de naam
plan-Zeeman.
De huidige eisen omtrent ratio
nalisatie van de bedrijven en
wijziging van het teeltplan vor
deren een radicale verandering
van de huidige toestanden. Nu
men precies op de hoogte is met
hetgeen er nodig is om tot de
meer ideale toestand te geraken,
staat de studiecommissie klaar,
de opbouwende critiek van de
inwoners van het Geestmer-
ambacht zelf in ontvangst te
nemen. Alvorens ir. Rietsema
zijn exposé begon, drong hii daar
ook op aan. Hij wilde niemand
iets opdringen wat deze niet zou
verlangen of passen. Na afloop
heeft men van de gelegenheid
tot debat dan ook terdege ge
bruik gemaakt.
Om onze lezers het voornaam
ste nog eens In herinnering te
brengen, stippen wij uit de
lezing van ir. Rietsema het vol
gende aan.
V erkeersprobleem
Het probleem van de verkave
ling van het Geestmerambacht is
in wezen een verkeersprobleem.
De woningen en de bedrijfsge
bouwen zijn niet op de lande
rijen gelegen en de verschillen
de akkers, welke tot één bedrijf
horen, liggen zeer verspreid, ter-
wiil het bedriifsvervoer vrijwel
geheel per vaartuig plaats heeft.
De ontwikkeling van het Geest
merambacht. waarbij de tuinders
in de dorpen wonen en de ak
kers een eind daar vandaan in
het wijde veld gelegen zijn. met
vaargelegenheid vice-versa en
naar de veilingen en laadplaat
sen. is in overeenstemming met
de omstandigheden en de be
hoeften. zoals die voorheen wa
ren. De verspreide ligging der
percelen, is een biikomend ge
volg van de omstandigheden,
dat de bedriifsoppervlakte in
de tuinbouw sterk afhankelijk is
van de eigen arbeidskracht waar
over een tuinder met zijn gezin
beschikt; een vaargebied geeft
gemakkelijk aanleiding tot haar
ontstaan en men heeft behoefte
aan enige verscheidenheid van
grondsoorten. Zonder twijfel mag
worden gesteld dat de ontslui
ting. zoals die in het verleden is
ontstaan, onder de tegenwoor
dige omstandigheden zeer ern
stige bezwaren inhoudt voor een
efficiënte aanwending van grond,
arbeid en kapitaalgoederen. Bo-
bovendien legt zij een storende
beperking op ten aanzien van het
tecltolan. Men kan in een bedrijf
slechts een klein aantal gewas
sen telen, welke weinig zorgen
dragen.
De zozeer gewenste verbreding
van de basis van het Geestmer
ambacht laat zij niet toe.
Herinrichting van de polder
Indien men het Geestmer
ambacht wil maken tot een ge
bied. hetwelk voldoet aan de
voorwaarden van gemakkelijk
De landaanwinst wordt geschat
op 10 procent. Neemt men aan
dat de uitgaven per ha per jaar
2720.75 bedragen en de op
brengsten 3202.50. dan is de
winst ƒ481.75 per ha of voor de
geschatte 10 procent ƒ48.18 oer
jaar.
Voor de gehele polder van
pl.m. 5000 ha bedraagt de winst
191.000.per jaar. ongerekend
het voordeel dat op de gewonnen
5000 ha ongeveer 160 mannen
werk kunnen vinden.
De andere winsten en verliezen
liggen op het terrein van het
vervoer. Bedrijfsvervoer is er
slechts weinig meer. doch dat
naar de veilingen blijft voortbe
staan. Dit vervoer zal groten
deels oer vrachtauto moeten
plaats hebben. Gemiddeld is er
waarschijnlijk geen groot ver
schil tussen het varen en het
rijden, hetgeen ir. Rietsema aan
de hand van verschillende tarie
ven en kostenberekeningen aan
toonde.
Een moeilijkheid van geheel
andere aard is, dat bij de hui
dige toestand de meeste tuinders
een verscheidenheid van grond
soorten hebben en dat zii bii de
nieuwe toestand met een klei
nere verscheidenheid genoegen
moeten nemen. Dit kan een be
perking opleggen ten aanzien
van het aantal der te telen ge
wassen. waar ook de grondsoort
invloed op uitoefent. De enige
manier om hieruit te komen.
Hikt te liggen op het gebied van
de waardering der gronden.
En tenslotte verdient bijzon
dere aandacht, dat het gehele
werk niet ineens, doch in blok
ken moet worden ondernomen,
maar dat vele tuinders hun land
zozeer verspreid hebben liggen,
dat zij bij verschillende blokken
betrokken zijn. Aan de herver
kaveling dient dus een ruilver
kaveling vooraf te gaan, zodat
elke tuinder zoveel mogelijk
slechts bij één blok wordt be
trokken.
Eindconclusie
Het onderhoud van de sloten
is in een rijpolder per ha per
jaar ongeveer ƒ148.12 goedkoper
dan in een vaarpolder.
De kosten van het vervoer der
producten naar de veiling zijn in
een rijpolder en in een vaar
polder ongeveer gelijk.
Hoewel de kosten van de om
bouw der veilingen niet bekend
zijn. mag met vrij grote zeker
heid worden aangenomen, dat
een rijpolder met behoud van
het huidige teeltplan voordeliger
Sultan Hamid stamt af van een
avontuurlijke Arabische zeeman,
die zich 180 jaar geleden tot het
sultanaat aangetrokken voelde.
Hamid bezocht de Nederlandse
Militaire Academie in Nederland
en diende later in het K.N.I.L..
totdat hij door de Japanners in
Balikpapan (Borneo) gevangen
genomen werd in het begin van
de oorlog in de Stille Oceaan. De
Nederlanders namen hem na de
oorlog in het na-oorlogse poli
tieke schema op, toen hij be
noemd werd tot Sultan van Pon
tianak op 29 October 1945 en tot
politiek adviseur bij de Neder
lands Indische regering.
Critici noemden hem prompt de
„politieke marionet" (playboy
politician).
Hamid werd hoofd van de semi-
autonome staat West-Borneo en
voorzitter van een raad van soort
gelijke staten, toen de Nederlan
ders hun federalistische opbouw
in Indonesië voltooiden. Hij speel
de een belangrijke rol in de ge
beurtenissen die leidden tot de
vestiging van de federale repu
bliek van de Ver. Staten van
Indonesië. Hij was minister zon
der portefeuille in het eerste ka
binet van de ver. staten van In
donesië, dat onder leiding stond
van vice-president Mohammed
Hatta.
Na zijn arrestatie in 1950 werd
Hamid naar Djokjakarta overge
bracht, doch later zond men hem
naar een bewaakte particuliere
woning, waar hij alle comfort
genoot van een bevoorrechte poli
tieke gevangene.
De Nederlandse vrouw van
Hamid, die in het midden van
deze maand uit Nederland hier
aankwam, heeft de openingszit-
Anton Huiskes, de nieuwe wereldrecordhouder op de 3000 m
schaatsen, is weer teruggekeerd uit het hoge Noorden. Op
het station te Oldenzaal, waar de bagage werd gecontro
leerd door de douane, stonden vele belangstellenden en vrien
den hem op te wachten. Huiskes' (koffer voor zich op tafel)
bagage wordt gecontroleerd. Naast hem de heer Lunshof uit
Almelo, van wie hij zijn eerste schaatsopleiding ontving, en
zijn broer Herman. De burgemeester van Wier den, mr E. D.
Maaldrink (achter) ziet belangstellend toe.
ting van het proces bijgewoond.
Aanwezig waren voorts de minis
ter van justitie Lukman Wiriadi-
nata, voorzitter van het parlement
Sartono en andere regerings
autoriteiten en leden van het
diplomatieke corps. President was
de hoogste rechter dr Wirjono.
De advocaat van Hamid, dr
Soerjadi, is een bekend Soera-
bayaans jurist. De andere rechters
zijn dr S. Kartanegara en Hoes
sein Tirtaatmadja.
De aanklager is de advocaat-
generaal Soeprapto.
Gisterochtend om 11.15 uur is
het militaire lestoestel PH-UFG,
dat omstreeks 10 uur was opgeste
gen van het vliegveld Ypenburg
voor het maken van een oefen-
vlucht, in de buurtschap „Klein
Paradijs" te Beekbergen neerge
stort.
Hoewel het toestel totaal werd
vernield, kwamen de beide in
zittenden, de piloot-instructeur
Kelder uit Den Haag en de ach
ter hem gezeten sergeant leer
ling-vlieger Van de Zee, er vrij
goed af. Laatstgenoemde kreeg
geen letsel, terwijl K. enkele in
wendige kneuzingen opliep, wel
ke waarschijnlijk niet van ern
stige aard zullen zijn. Hij werd
naar het Juliana-ziekenhuis te
Apeldoorn overgebracht. Om
trent de oorzaak van het ongeval
is niets bekend.
o
Bij Kon. Besluit van 25 dezer
is dr. Jan van Baal, lid der
Tweede Kamer, met ingang van
1 April 1953 benoemd tot gou
verneur van Nieuw Guinea.
Dr. Jan van Baal werd 25
November 1909 te Scheveningen
geboren. Hii doorliep de Chris
telijke H. B. S. en studeerde
daarna aan de Rijksuniversiteit
te Leiden, waar hii in 1934 pro
moveerde.
Korte tijd later vertrok hij
naar Nedérlands-Indië in de
functie van adjunct-controleur.
Na de oorlogsjaren in een inter
neringskamp te hebben doorge
bracht, verbleef hij enige tijd in
Australië en vertrok in 1946 met
verlof naar Nederland.
In 1947 keerde de heer Van
Baal naar Nederlands-Indië te
rug. waar hij werkzaam was als
controleur en later als assistent
resident. Daarop volgde zijn be
noeming bii het Commissariaat
der Nederlanden te Medan. In
1949 maakte de heer Van Baal
deel uit van de delegatie van
Indonesië naar het Zevende Pa
cific Science Congres.
Als hoofd van het kantoor
voor bevolkingszaken werd hii
ir. Nieuw Guinea benoemd.
In de in 1952 gekozen Tweede
Kamer der Staten-Generaal
maakt bii deel uit van de Anti-
Rev. fractie.
is dan een vaarpolder.
Trachten wii tenslotte tot een
eindconclusie te komen, dan stel
len wi.i vast. dat. indien men
zonder kosten van het Geestmer
ambacht een riigebied zou kun
nen maken, met de landerijen
biieen en de woningen op de be
drijven, aanzienlijke voordelen
worden verkregen. Per ha per
iaar zou een veel groter voor
delig verschil tussen de ont
vangsten en uitgaven ontstaan
en de bedrijven zouden een bre
dere basis verkrijgen. De grote
kwestie die tot het voor of tegen
doen besluiten, ziin echter de
zorgvuldigheid van de vöorberei-
dnig en uitvoering en de ver
deling der kosten over de ge-»
meenschap en de 'tuinders.
Men neme een besluit en kib-
belc niet langer! Men besluite nu
voor zichzelf en voor het nage
slacht.
Met deze woorden besloot ir.
Rietsema ziin lezing, die aan zijn
gehoor nog heel wat vragen ont
lokte.
Debat
De ere-voorzitter van de
N.M.B., de heer J. Kliffen, op
perde een ander idee. dat vol-
gens hem technisch uitvoerbaar
zou ziin en minder geld zou kos
ten, door namelijk de hoofd
waterwegen te behouden. Men
moet het varen niet geheel on
mogelijk maken, zo zeide hii. Hij
wilde het aldus oplossen: aan
eengesloten landerijen te cre-
eren tussen Dorpsstraat en de
sloot Winterweg, slechts door
sneden door Trijntjessloot.
Schoutensloot, Molensloot en
Papemersloot.
Ir. Rietsema kon hiervan niet
direct de consequenties overzien,
maar wilde nog wel gelegenheid
tot nader overleg met de inwo
ners geven.
Het was duidelijk, dat men
bii deze gedachtenwisseling niet
kon komen tot overeenstemming
in inzicht en oordeel, zodat het
dus. zoals het ook was bedoeld,
bleef bij een uitwisselen van ge
dachten en ideeën onder de men
sen van de theorie en de prac-
tijk-
Ir. Rietsema beloofde, dat bil
volgende besprekingen de be
drijf sgenoteri zouden worden in
geschakeld: wellicht kunnen zii
zitting nemen in sub-commissies
om bepaalde vraagstukken nader
onder de loupe te nemen. Enkele
van die vraagstukken, waarover
thans eigenlijk nog niet veel te
zeggen valt. zijn: de irrigatie van
de landerijen, het zoutgehalte
van de binnenwateren, als de
zoetwaterhoeveelheid zal ziin
verminderd, wegenbelasting en
bemalingskosten. die de land
eigenaren moeten kunnen ver
halen op de pachters, de gang
van zaken tiidens de overgangs
periode. de bijdrage van de rege
ring. die eerst zal moeten vast
staan. anders komt er van heel
het plan niets terecht, voorts de
vraag, of de pachters in het
nieuwe land. kunnen terugkomen,
de reeële verhouding tussen vaar-
en rijpriizen, in concrete cijfers.
Zo zijn er nog tal van andere
detailpunten, die vragen om
toetsing van de theoretische op
zet aan de practische mogelijk
heden.
De bevolking van het Geest
merambacht kan zich nu aan de
studie zetten om ter ziiner tijd
het beste te kunneh-beslissen
voor zichzelf en voor hun na
geslacht.
Regering zal ingrijpen
„Als de regering niet ingrijpt,
gaan we inet het notariaat een
catastrophale toestand tegemoet".
Dit verklaarde Woensdagmiddag
minister mr Donker bij de be
handeling van de begroting van
Justitie in de Eerste Kamer.
„Er zijn op het ogenblik 109
notarissen boven de zeventig
jaar", zo zeide de minister. „On
der hen zijn er verscheidenen, die
hun werk niet meer naar beho
ren kunnen verrichten, dooh blij
ven zij aan om nog mee te kun
nen profiteren van de komende
pensioenregeling. De regering kan
hen niet ontslaan, omdat ontslag
alleen kan volgen na een voor
dracht daartoe door het college
van toezicht". Minister Donker
verklaarde, dat de huidige moei
lijke situatie is ontstaan doordat
de Broederschap van Notarissen
en de Broederschap van Candi-
daat-Notarissen niet binnen rede
lijke tijd gereed zijn gekomen
met een ontwerp voor een wette
lijke voorziening inzake de leef
tijdsgrens en de pensioenrege
ling. „Ik ben nu wel tot de con
clusie gekomen, dat het wellicht
het beste zal zijn zo spoedig mo
gelijk een wetsontwerp inzake
deze twee punten bij de Tweede
Kamer in te dienen en niet meer
te wachten op het oordeel van de
broederschappen".
Het verhaal van piloot
Svensson
(Vervolg van pagina 1)
Luitenant Bruno Svensson gaf
een sober relaas van het ge
beurde.
Boven Eelde begon plotse
ling de motor raar te doen.
Nog voordat hij zich kon reali
seren wat er precies aan de
hand was, sloegen de vlammen
reeds uit de motor.
Hij nam contact op met de
verkeerstoren van Eelde, waar de
heer Schroder hem per radio
ontving.
„Ik wist niet zo gauw wat ik
zeggen moest' vertelde ons lui
tenant Svensson. „Ik wilde zeg
gen, dat ik zou gaan springen,
maar de Engelse tekst hiervoor
lag me zozeer niet in de mond.
Het werd erger, toen ik benzine
over me heen kreeg en mijn
vliegpak vlam vatte. Toen ik het
deurtje van het toestel opendeed
om te springen, wakkerden de
vlammen aan en ik rekende er
dan ook niet op er levend af te
komen. Gelukkig is het goed
afgelopen en ik kon me zelf
zon beetje blussen in de sloot
waarin ik terecht kwam".
LEEUWARDEN. De presi
dent van de Leeuwarder recht
bank wees in kort geding op 23
December j.l. de vordering van
de Coöp. Condensfabriek „Fries
land" te Leeuwarden toe tegen
de heer B. Vooistra. Bij overtre
ding van het tussen beide par
tijen bestaande concurrentie
beding werd gijzeling bij voor
raad uitgesproken, een middel,
dat inmiddels op de heer V. is
toegepast, omdat hij zich noch
aan het. concurrentiebeding, noch
aan de Uitspraak van de presi
dent heeft gehouden.
Gistermorgen diende de zaak
voor het gerechtshof; mr. B. D.
van Raaij legde het hof een me
morie van acht grieven over no
pens het vonnis van dc presi
dent. Pleiter concludeerde, dat
het 't Hof moge behagen bedoeld
vonnis te vernietigen en opnieuw
rechtdoende zich onbevoegd te
verklaren van dit geding kennis
te nemen, althans de Condens
fabriek niet ontvankelijk te ver
klaren in haar vordering. Mr. A.
E. Stoop optredende voor. de
Condensfabriek persisteerde bii
zijn oleidooi in eerste aanleg. Hij
deelde het Hof mede dat de heer
V. reeds weer contact met de
Ommelanden" heeft gehad, het
geen echter door mr. Van Raaij
werd ontkend. De uitspraak
werd bepaald op heden over 8
weken.
In liet water voor
watersnoodslachloffers
GRONINGEN. Een leerling
van de Middelbare Landbouw
school te Groningen sprong gis
termorgen pardoes in het Ver
bindingskanaal en zwom naar de
andere kant en vele mede-leer
lingen stonden aan de wal te jui
chen. Het ging om een wedden
schap van f 25.welk bedrag
werd afgestaan aan het Natio
naal Rampenfonds.
Het aantal werklozen in Enge
land is volgens mededeling van
het Britse ministerie van Arbeid
in Januari j.l. in vergelijking met
December j.l. gestegen met 58.224
tot 503.333.
Het aantal werklozen is sinds
het einde van de tweede wereld
oorlog slechts eenmaal groter ge
weest, n.l. in Mei 1952, toen er
518.610 werklozen waren. Vooral
de textiel-, auto- en machine-in
dustrie hebben te kampen met da
lende uitvoer en toenemende
werkloosheid.
De oprichter en voorzitter van
de communistische mantelorgani
satie „Socialistische actie", Kuper,
is Dinsdagavond uit Frankfort
gevlucht. Kuper en een aantal
aanhangers waren op 8 Februari
gearresteerd, als verdacht voor
bereidingen te treffen voor hoog
verraad.
Kuper werd Dinsdag van het
gevangenisziekenhuis te Kassei
naar Frankfort overgebracht. In
Frankfort liet de begeleidende
politieman zich overhalen mee
naar het huis van Kuper te gaan,
waar zogenaamd een familielid
jarig was. Daar slaagde de ge
vangene er in de wijk te nemen.
Men vermoedt, dat Kuper er in
geslaagd is Oost-Duitsland te be
reiken.
Ook dit jaar:
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG, 25 Februari
Het stemmen bij volmacht zal in
1953 nogmaals in de bestaande
vorm en omvang worden toege
past. Dit heeft de minister van
binnenlandse zaken in een nota
aan de Tweede Kamer medege
deeld.
De regering zal dit stemmen
bij volmacht tot een bescheiden-
omvang terug brengen, indien
zou blijken, dat evenals in 1952,
vertegenwoordigers van bepaal
de groeperingen aandrang op
zieken uitoefenen en met for
mulieren leuren om „volmacht-
stemmen" te verzamelen. Het op
deze wijze werven van stemmen
acht dé regering hoogst onge
wenst en zij zal dan ook, mocht
het zich onverhoopt wederom
voordoen, naar maatregelen om
zien ten einde dit onmogelijk te
maken. Zij rekent echter op de
loyale medewerking der onder
scheiden politieke partijen. De
vereiste geneeskundige verkla
ring zal niet worden afgeschaft.
Deze verklaring kan worden af
gegeven door de huisarts of
door een andere arts.
(Van onze parlementaire red.)
De Tweede Kamer is voorne
mens om a.s. Vrijdag tot 17
Maart op reces te gaan. Gister
middag werd duidelijk, dat het
niet mogelijk zou ziin om voor
dien nog de nieuwe Zondagswet
af te handelen. Na het reces zal
dit ontwerp opnieuw op de agen
da worden geplaatst.
Hoe liggen de kaarten ten aanzien van de tweede Tech
nische HogeschoolDeze vraag kon gisteravond voorlo
pig beantwoord worden, nadat de Tweede Kamer, in
eerste aanleg, het hare had gezegd over het wetsontwerp
tvaarbij gelden worden aangevraagd om de stichting van
deze school te kunnen voorbereiden, hoewel de Kamer
later zal kunnen beslissen of aan deze voorbereiding ook
uitvoering moet tvorden gegeven. Onder deze voorwaar
de zou het wetsontwerp waarschijnlijk op een ruime
meerderheid kunnen rekenen, ware het niet, dat de rege
ring al wel een definitieve beslissing vraagt over de even
tuele plaats van vestiging.
De regering heeft haar keus op
Eindhoven laten vallen en in de
stukken is medegedeeld, dat het
hele ontwerp zal worden terug
genomen, wanneer de Kamer zich
niet met deze keuze zou kunnen
verenigen. Slechts de woordvoer
ders van K.V.P. en P.v.d.A. ble
ken bereid zich reeds nu op
Eindhoven vast te leggen, zodat
het gisteren dus de schijn had,
dat de twee grootste fracties het
wetsontwerp in veilige haven
zullen moeten brengen.
Over de wenselijkheid van uit
breiding van ons technisch hoger
onderwijs was de Kamer het wel
meer of minder eens.
Decentralisatie
Over de daarop aansluitende
vraag, of voor een dergelijke uit
breiding ook de oprichting Van
een tweede technische hogeschool
noodzakelijk is, liepen de menin
gen echter nogal uiteen. Ir van
Dis (St. Ger.) kwam al tot de
pertinente conclusie: geen twee
halfwas-instituten. Hetgeen dus
zeggen wil dat hij zo nodig aan
Delft een nog grotere uitbreiding
wilde geven.
De heren Roosjen (A.R.)
en Gortzak (Com.) wensten even
als de heer Weiter de vorige dag
de verzekering, dat de voorge
nomen uitbreiding van Delft niet
onder het nieuwe project zou
lijden. De heer Tilanus (C.H.)
bleef voorshands nog in twijfel
over het al dan niet wenselijke
van een tweede instituut.
En mevr. Fortanier de Wit
(V.V.D.) had de dag tevoren al
het standpunt van de heer van
Dis (St. Ger.) benaderd.
Mag. Stokman (K.V.P.) en ir
Posthumus (P.v.d.A.) onder
scheidden zich wezenlijk van de
andere woordvoerders door met
overtuiging de wenselijkheid van
een gedecentraliseerd hoger on
derwijs te bepleiten.
Ir Posthumus (P.v.d.A.) liep al
op de ontwikkeling vooruit, door
vast te stellen, dat de tweede
technische hogeschool tot 1500
studenten beperkt zou moeten
blijven, teneinde aldus de moge
lijkheid te kunnen scheppen voor
de oprichting van een derde. Aan
de wenselijkheid van decentrali
satie zat voor ir Posthumus (P.v.
d.A.) ook nog deze kant: er moe
ten meer leidende krachten voort
komen uit arbeiderskringen.
Aan wie de voorkeur?
En dan de derde, meest be
langrijke vraag: als de tweede
technische hogeschool er moet
komen, is Eindhoven dan inder
daad de meest aangewezen plaats?
De heer Welter had de vorige
dag erkend, dat het Zuiden al te
zeer verstoken is gebleven van
inrichtingen voor hoger onder
wijs, maar hij wilde toch nog niet
beslissen, omdat veranderde om
standigheden tot een andere
keuze zouden kunnen nopen. Ir
Posthumus (P.v.d.A.) redeneerde
gisteren als volgt: Twente, Arn
hem en Eindhoven kunnen mij
eigenlijk in gelijke mate bekoren.
Ik kan geen keuze doen. De rege
ring heeft echter voor Eindhoven
gekozen en ik kan deze keuze
niet bestrijden en daarom legt
onze fractie zich bij de beslissing
van de regering neer. De heer
Gortzak vreesde te veel verweven
heid met Philips. De heer Roos-
jen (A.R.) voelde het meest voor
Arnhem, evenals de dag tevoren
mevr. Fortanier de Wit (V.V.D.
Mag. Stokman (K.V.P.) stelde
daar gisteren tegenover, dat Arn
hem wellicht een mooier aanzien
mocht hebben, maar als cultureel
centrum deed Eindhoven zeker
niet voor Arnhem onder. En voor
al woog bij de K.V.P.-woordvoer
der zwaar, dat Noord-Brabant
groeit. Verwacht wordt, dat het
in 1970 2.946.000 inwoners zal
tellen, waardoor het 22,3 pet. van
de Nederlandse bevolking zal
gaan uitmaken. Hiervan uitgaan
de moet de decentralisatie van
het technisch hoger onderwijs op
de zwakste plek beginnen, om
dan naar het Noord-Oosten te
gaan. De K.V.P.-fractie gaat van
deze ontwikkeling uit en dat
heeft ook vergemakkelijkt om nu
voor Eindhoven te kunnen kie-
Mag. Stokman (K.V.P.) achtte
het niet mogelijk, bij de behan
deling van dit wetsontwerp de
plaats van vestiging vrij te laten.
Voorbereidingen houden ook in
de keuze van terreinen, het ge
reed maken van aanbestedings-
stukken etc. en alle betrokkenen
hebben er recht op te weten,
waar zij aan toe zijn. Uit het
voorgaande is echter al gebleken,
dat tal van woordvoerders een
ander standpunt innamen en deze
zullen zich wellicht verenigen op
een motie, die de heer Tilanus
(C.H.) aankondigde en waarin de
regering zou worden uitgenodigd,
bij de voorbereidingen zowel
Eindhoven als Arnhem te betrek
ken. P.v.d.A. en K.V.P. zullen het
wetsontwerp en de daaraan ver
bonden keuze voor Eindhoven
echter aan een meerderheid kun
nen helpen. Wel maakte ir Pos
thumus (P.v.d.A.) zijn instem
ming nog van inwilliging van
enkele voorwaarden afhankelijk.
Een hiervan is, dat Delft en
Eindhoven een curatorium zou
den krijgen, waarover Mag. Stok
man (K.V.P.) voorshands nog
geen beslissing wilde nemen. Van
daag zal wel blijken of deze
nuance practische betekenis heeft.
BOVENKARSPEL. De aan
voer voor dc veiling van 25
Februari 1953 was enorm groot.
Niet minder dan 3100 partijen
werden aangevoerd, bestaande
uit vele millioencn stuks. De ma
ten 68 en 46 gingen vlot,
weg tegen zeer behoorlijke prij
zen. De maat 24 ondervond
minder belangstelling, evenals dc
kralen.
De veiling kon in één dag niet
gehouden worden, waarom het
bestuur besloot deze veiling Vrij
dagmorgen negen uur voort te
zetten.
Notering was als volgt (a
68, b 4—6. c 24 en d
kralen):
Acca Laurentia a 0 500.60,
b 0.40—0.55, c 0.14—0.35. d 0.60;
Adinda a 0.70, b 0.50. c 0.16; Al-
lard Pierson a 0.85, b 0.450.50,
c 0.20: Agnita a 1.20—1.50. b 1.10.
d 1.201.80; Aranquez b 0.40
0 45; Are de Triumph a 0.45;
Alfred Nobel d 1.10—1.30; J. S.
Bach b 0.50. c 0.18—0.30. d 0.70;
Bloemfontein a 0.320.36, b 0.26
—0.40, c 0.10—0.12. d 0.50: Bou
logne a 0.85; Blizard a 0.35. b
0.45; Beatrix a 0.65, b 0.40. c
0.12: Clingendaal b 0.55; Earlv
Sunrise b 0.50. c 0.140.26; Dr.
Flemnig a 0.300.60. b 0.28
0.32, c 0.10—0.14; Firebrand a
1.90. b 1.00: Gen. Eisenhower
b 0.26. c 0.15—0.10; Gold Dust
a 0.35—0.45. b 0.26—0.30; Gold
Lac a 0.260.30; Graff Zeppelin
b 0.40; Gloriosa a 0.260.35. b
0.26; Han van Meegeren a 0.26
—0.35, b 0.26. c 0.10—0.20; Hanny
Schaft c 0.18; Harry Hopkins c
0.65; Hawaii a 0.651.00. b 0.35,
c 0.12; Holland's Glorie a 0.55
0.60, b 0.360.45. c 0.10—0.18:
Hopmans Gl. b 0.55. c 0.140.22,
d 0.70—1.00; Java a 0.30—0.45.
b 0.34—0.40. c 0.12—0.14; Joh.
Strauss a 0.450.65, b 0.400.45,
c 0.100.22, d 0.90; Joh. van
Konijnenburg a 2.70. b 1.90. d
2.50: Juniklokken a 0.35. d 0.50
1.60: Joh. Wagenaar d 2.75:
Lavendel Dream a 0.800.90. b
0.60—0.70. c 0.24—0.30. d 0.80;
Leeuwenhorst 0.50—0.85. b 0.26
—0.40, c 0.10—0.26. d 1.20; Lilac
Wonder a 0.65; London a 0.40,
c 0.10; Lilac Time d 2.25—4.25:
Majuba d 0.50; Mansoer a 0.70
—1.50. b 0.70, c 0.22—0.28, d 0.50
0.60: Marks Memory a 0.80—
1.00. d 0.800.90; Maskerade a
0.70. b 0.45—0.70, c 0.10—0.26;
Memorial Day a 1.20—1.40. b
0.85. c 0.28—0.40, d 0.50—1.70:
Modern Times a 0.501.60. b
1.10. c 0.50—0.55, d 2.75—4.00:
Morning kiss c 0.20—0.28. d 1.00
1.80; Maureen Gardner b 0.45.
c 0.120.20: Nieuw Europa a 1.60
—2.10. b 0.90—1.10. c 0.18—0.26,
d 0.501.00; Normandië b 0.30,
c 0.10: New York a 0.300.65,
b 0.46—0.50. c 0.10—0.20: Paul
Rubens b 0.550.85, c 0.36, d
0.700.60; Picardv a 1,60. c 0.20
—0.35. d 1.00—2.25: Pactolus b
0.60. c 0.12: Puccini d 0.50; Ravel
d 2.75—3.00; Red Fox b 0.55—
0.70. c 0.30. d 0.60: Roma b 1.00.
c 0.45, d 2.50—2.75: Roosevells
Memory a 0.80: Rosa van Lima
a 0.70. c 0.280.30: Rijzende Zon
b 0.38; Salmans Glorv a 1.30;
Silentium b 0.400.45, c 0.12;
Sneeuwprinses a 0.65. b 0.28
0.42, c 0.12-0.20; Sweet Seven
teen c 0.32: Spotlight b 1.00.
c 0.48, d 2.254.25: Salmans Elite
a 0.70, b 0.35: Van Tienhoven
a 0.75. b 0.26—0.46, c 0.16; Top-
score b 0.60; Uncle Tom a 0.45:
Vanguard a 0.851 00. b 0.70. c
0.18.—0.35. d 0.50: Vincent van
Gogh d 0.501.10; White Herald
a 0.26: Lelie Regalezaad 140.00
per kg.
