Maar Regering zag geen
reden tot bekommernis
RADIO
i
Saffier
s
1
Wachtposten voor
de vrijheid
Nederlandse gezinnen in
Surabaja op straat gezet
de blauwe
MAANDAG 2 MAART 1953
Paai na 7
„EEN ONTZETTENDE TIJDING99
De gehate99 Thorbecke moest
ten val gebracht worden
programma
Honderd jaar
Kromstaf
Katholieken in België
brachten 5 millioen frs.
bijeen
Von Rundstedt begraven
22e lijst
watersnood
Naar wij vernemen
POLITIEKE GODSVREDE
IN DELFT?
Aantrekkelijke boeken over
Spanje en Finland
FEUILLETON
I
'N VERHAAL UIT HET VREEMDELINGENLEGIOEN 1
Door P. C. WREN
lAllerontzettendst is deze tijding voor allen, die het wel
zijn een voldongen feit. daarop
kan ik niet terugkomen".
Daarop werd de behandeling
van het ontwerp „dat ten doel had
de werking der R.K. Hiërarchie
te belemmeren", zoals zelfs libe
ralen begrepen, voortgezet. Ook
anti-revolutionnairen voelden er
weinig voor om de zelfstandig-
i. m j 1 j z. i i> heid der kerkgenootschappen prijs
menen met net vaderlandmaar bovenal voor ons, Pro- te geven aan de regering. Zo had
testanten, ivant het geldt hier niet meer of minder dan van °HaU6 moest'tochkinig resuir
de vraag, wie Heer der Kerk in Nederland zal zijn
Christus of de Paus. Is toch eenmaal de herstelling der
bisschoppelijke hiërarchie een feit, dan zal ons duurge
kochte Nederland, dat uit de hervorming verrezen Ne
derland, eenmaal het pronkjuweel der vrijheid, weer te
rug gebracht worden onder Rome's juk. Zwakke, twijfel
achtige broeders, moet gij dan eerst de klank der
Jezuietische ketenen horen, de zwaarden zien blinken en
de brandstapels zien roken, voor gij besluit tot een daad,
het tekenen van een eerbiedig verzoekschrift aan onze
Willem de Derde, die evenals een andere Willem de
Derde, ons volk vrijwaren zal voor de slavenketenen van
Rome?"
't Is allemaal bloedige ernst,
dit stukje proza door een predi
kant in een luisterstille kerk van
de kansel verkondigd. Het mocht
niet baten, dat de Algemene Sy
node Commissie der Ned. Her
vormde Kerk het volk aanmaan
de tot rust. kalmte en bezadigd
heid. dat Groen van Prinsteren
en Ds van Koetsveld een beroep
deden op het gezond verstand.
Ze werden gescholden voor
„crypto-katholieken die verraad
tegen kerk en vaderland pleeg
den".
Die storm was begonnen reeds
vóór de pauselijke breve in Ne
derland aankwam. Nauwelijks
hadden enkele dagbladen de rede
van Pius IX in het Consistorie
gehouden, gepubliceerd, of de
anti-paapse gevoelens werden
wakker geroepen en tot felle
hartstochtelijke gloed aangebla
zen. Na „de grondwettelijke re-
f Advertentie)
Last van zenuwen?
Mij nhardt*s Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
DINSDAG 3 MAART
HILVERSUM 1. 402 meter
A.V.R.O.: 7.00 Nieuws: 7.10
Gram. muziek. V.P.R.O.: 7.50 Dag
opening. A.V.R.O.: 8.00 Nieuws,
8.15 Gramofoonmuziek, 8.45 Gra-
mofoonmuziek, 9.00 Morgenwij
ding, 9.15 Omroepkoor en orgel,
9.25 Voor de huisvrouw. 9.30
Waterstanden. 9.35 Gramofoon
muziek, 10.50 Voor de kleuters,
11.00 Voor zieken, 11.30 Piano
recital, 12.00 Lichte muziek, 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen,
12.33 Voor het platteland. 12.40
Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15
Mededelingen of gramofoon
muziek. 13.20 Dansmuziek, 13.50
Gramofoonmuziek, 14.00 Zeg
eens. Amerika! 14.30 Gramofoon
muziek. 14.40 Schoolradio, 15.00
Gramofoonmuziek. 15.15 Voor de
vrouw, 15.45 Gramofoonmuziek,
16.30 Voor de jeugd. 17.30 Orgel
spel, 17.45 Voor de jeugd. 18.00
Nieuws, 18.15 Pianomuziek, 18.30
R.V.U.: D. v d Meulen: „Arabië:
verleden". 19.00 Paris vous parle,
19.05 Fanfare-orkest. 19.25 Repor
tage, 19.35 Gitaarmuziek. 20.00
Nieuws, 20.05 Gevarieerd pro
gramma, 21.15 Lichte muziek,
21.35 „Moet je horen". 21.50
Dansmuziek, 22.30 Mededelingen,
22.35 Gramofoonmuziek. 22.45
Buitenlands overzicht. 23.00
Nieuws. 23.15 New-York Calling,
23.2024.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 2. 298 meter
K.R.O.: 7.00 Nieuws. 7.10 Gra
mofoonmuziek, 7.15 Ochtendgym
nastiek, 7.30 Gramofoonmuziek,
7.45 Morgengebed en liturgische
kalender, 8.00 Nieuws en weer
berichten. 8.15 Gramofoonmuziek,
9.00 Voor de huisvrouw, 9.35
Gramofoonmuziek, 9.45 „Licht
baken", causerie. 10.00 Voor de
kleuters, 10.15 Blaaskwintet en
solisten, 10.45 Omroeporkest,
11.00 Voor de vrouw, 11.30
Schoolradio, 12.00 Angelus, 12.03
Metropole orkest en solist (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmede
delingen), 12.55 Zonnewijzer,
13.00 Nieuws en katholiek
nieuws. 13.20 Actualiteiten, 13.25
Amusementsmuziek. 14.00 Zang
en piano, 14.25 Promenade orkest
en solist. 15.00 Schoolradio, 15.30
„Ben je zestig?". 16.00 Voor de
zieken, 16.30 Ziekenlof, 17.00
Voor de jeugd, 17.15 Felicitaties
voor de jeugd. 17.45 Regerings
uitzending: drs. B. van Eldïk:
„De economische gevolgen der
souvereiniteitsoverdracht". 18.00
Hammondorgelspel. 18.20 Sport-
praatje, 18.30 Voor de jeugd,
18.52 Actualiteiten, 19.00 Nieuws,
19.10 Gramofoonmuziek, 19.15
„Uit het Boek der boeken", cau
serie, 19.30 Gramofoonmuziek
(20.0520.10 „De gewone man
zegt er 't ziine van". 20.30
Lijdensmeditatie. 21.30 Viool en
piano. 22.00 Orkest en solisten.
22.45 Avondgebed en liturgische
kalender, 23.00 Nieuws, 23.15
24.00 Gramofoonmuziek.
T elevisie-programma
DINSDAG 3 MAART 1953
KRO 20.15—21.45
1. Gastenboek.
2. Sport-clemongtraitie.
3. Actualiteit
4. Weerbericht
5. Nederlandse volksliederen
en dansen.
Pauze
6. Volksdansen.
volutie van 1848 waarbij het pro
testantse karakter van de Neder
landse Staat is verloochend"
volgde nu de onderwerping aan
Rome's dwangjuk. Algemeen
verzet was geboden.
Nog meer. toen bleek dat
Utrecht, de stad der rechtzinnig
heid. tot zetel van een aartsbis
schop was bestemd. Bovendien
bevatte de Breve enige zinsneden
waarin de Calvinisten ketters ge
noemd werden, waarin de eerste
hervormers beschuldigd werden
de Kerk van Christus te hebben
misvormd en verwoest.
Van Utrecht ging de Aprilbe
weging uit. De Kerkeraad stelde
een verzoekschrift aan de ko
ning op. om toch geen bisschop
pen toe te laten in het protes
tantse Nederland, door het bloed
der vaderen van Rome vrijge
kocht. Binnen enkele weken had
den honderdduizenden in de
lande ondertekend. Daarnaast
kwam een ongelofelijk aantal
brochures, een lawine van schot
schriften van de pers.
Dit alles was niet enkel zui
ver anti-papisme. Velen zagen
in het petitionnement en de
perscampagne een schone gele
genheid om de gehate Thorbecke
ten val te brengen: hij had Ne
derland aan Rome uitgeleverd.
In diezelfde maand bezocht de
koning Amsterdam. Bii die ge
legenheid werd de petitie aange
boden en de predikant Bernard
ter Haar hield de daarbij passen
de toespraak. Het ministerie had
dit voorzien en de koning ver
zocht om te antwoorden, dat de
invoering der hiërarchie een ge
volg der grondwettelijke vrijheid
was en geen reden tot bekom
mernis kon geven.
Maar Willem III voelde daar
weinig voor. Hij wilde Thor
becke kwiit en stond afkerig te
genover de katholieken. Voor
het herstel der hiërarchie voelde
hij totaal niets. Hij vond het
moeilijk om ziin houding te be-
palen: aan de ene kant wilde hij
ziin eed op de grondwet niet
schenden. als constitutioneel
vorst was hii daaraan gebonden
en deze grondwet liet de hiër
archie toe! Van de andere kant
zag hij èn Thorbecke èn de bis
schoppen graag verdwijnen.
De koning koos een midden
weg. Hii verzekerde dat deze dag
de banden tussen het Oranjehuis
en het volk nog hechter had aan
gehaald. Maar beloven, dat hii
de hiërarchie ongedaan zou ma
ken en daarop juist wacbtte de
schare, deed hii niet. Evenmin
sprak hii de woorden, welke
Thorbecke hem voorgelegd had-
Deze houding des konings werd
door de ministers hoog opgeno
men. hii vroeg opheldering of
ontslag. Hij kreeg het laatste.
Het inderhaast samengestelde
ministerie Van Hall. „het Ministe
rie de bevrediging", zou de ver
bolgen gemoederen moeten kal
meren door ja waardoor? Het
herstel der hiërarchie ongedaan
maken ging niet zonder de grond
wet te schenden. Daarbij was door
de val van Thorbecke de agitatie
snel verminderd. Toch diende er
iets te gebeuren Van Hall besloot
zich tot Rome te wenden, met het
verzoek de regeling zo te wijzi
gen, dat er in Utrecht en Haar
lem, zeker in Utrecht geen bis
schop zou komen. Pius IX ver
klaarde, dat er in geen geval op
dit punt verandering zou komen,
zich hierbij beroepende op de
grondwettelijke vrijheid. Van Hall
liet het er niet bij en zond Ligh-
tenvelt, de minister van R.K. Ere
dienst, naar Rome om nogmaals
een poging te wagen. Dat Ligh-
tenvelt gezonden werd. had nog
een andere reden. De bekwame
en vrijmoedige minister moest
verwijderd worden tijdens de be
handeling der Wet tot regeling
van het toezicht op de Kerkge
nootschappen door Van Hall, nu
ook minister van R.K. Eredien
sten ad interim, ingediend. Het
ontwerp bevatte vele bepalingen,
die de vrijheid der kerkgenoot
schappen aan banden legden. De
bedoeling bleek, toen Van Hall
aan Lightenvelt te Rome opdracht
gaf het ontwerp aan de Paus
voor te leggen, met de verzekering
dat het ingetrokken zou worden,
wanneer de Paus in plaats van
Utrecht een andere bisschopsstad
zou aanwijzen. Maar de H. Vader
antwoordde. „Utrecht en Haarlem
taat aan zijn protestantse landge
noten kunnen tonen. Door tal van
amendementen gewijzigd, waar
door het feitelijk van weinig be
tekenis meer was. is het tenslotte
aangenomen. Ook de Eerste Ka
mer gaf de goedkeuring.
„De fameuze wet is er nu",
schreef A. de Willebois aan Van
Son „Zij komt mij voor een dood
paard aan een boom gebonden te
zijn". De voornaamste bepaling
was. dat de bisschoppen zich eerst
in een plaats mochten vestigen,
als de regering de plaats „ge
schikt" had bevonden. Voor Roer
mond kwam die goedvinding al
in 1853, voor de andere zetels
eerst in 1868. Een andere bepaling
regelde of liever belemmerde
de kerkbouw binnen 200 ellen van
een bestaande kerk. Deze bepa
ling heeft méér dan de vorige,
moeilijkheden gebracht Zoals te
Kockengen in 18541856. een
conflict dat het hele land beroerde
en te Utrecht in 1877. bij de bouw
der St. Willibrorduskerk.
JAN RUDOLF THORBECKE (1798-1872), de grote leider der
liberale partij en Nederlands meest bekwame staatsman in
de 19e eeuw. De grondwetsherziening van 1848, waardoor
het herstel der Hiërarchie mogelijk werd, is voor een belang
rijk deel zijn werk.
SURABAJA Acht Neder
landse gezinnen, in totaal onge
veer 40 personen, zijn door de
politie van het Maritiem- gebied
te Surabaja uit hun huizen in dit
gebied gezet. De huizen werden
door de politie verzegeld. Zeven
gezinnen vonden voorlopig on-
derdak bij de buren, het achtste
werd tijdelijk ondergebracht in
de kazerne van de P.A.L,
Het betreft de gezinnen Johan,
Smit, van Dijk, Willemse, Meyer,
van Hek Vogelzang en Mphar.
De hoofden van deze gezinnen
waren vroeger werkzaam bij de
P.A.L. (nieuwe Etablissementen
in Surabaja) Sedert Juli 1952,
vloeiden zij bij de P.A.L. af, zon
der - met uitzondering van drie
van hen ander wenk te vinden.
In de afgelopen maanden ontvin
gen zij van de P.A.L., wier eigen
dom deze huizen zijn, verschil
lende aanzeggingen naar elders
en buiten het maritiem gebied
te venhuizen, daar men zich op
het sitandpu-nt stelt, dat in dit ge
bied uitsluitend mensen thuisho
ren, die bij de P.A.L. of de ALRI
werkzaam zijn, en dat men
BRUSSEL, 28 Febr, (ANP)
De collecte die in de Belgische
diocesen ten bate van de slacht
offers van de watersnood is ge
houden op 8 Februari, heeft een
bedrag van fr. 30 millioen op
gebracht. Het Episcopaat heeft be
sloten hiervan een bedrag van
fr. 5 millioen ter beschikking te
stellen aan de getroffenen in Ne
derland.
de huizen, waaraan een groot te
kort bestaat, dringend nodig heeft
voor wenkers.
De acht gezinnen hadden er
uiteraard geen bezwaar tegen
naar elders te venhuizen. De
grote moeilijkheid was echter
hoe aan een andere woning te
komen. De uitzetting vond plaats
in tegenwoordigheid van de he
ren H. Menke en dr. J. W. Naar-
ding, eerste en tweede secretaris
van het Ned. Commissariaat te
Surabaja.
HANNOVER, 28 Febr. (Reuter)
Zaterdag is onder grote belang
stelling het stoffelijk overschot
van ex-veldmaarschalk Gerd von
Rundstedt ten grave gedragen.
Onder de meer dan 2.000 aanwe
zigen bevond zich een tiental
ex-generaals en voorts andere ex-
militairen. Velen hadden oude
uniformjassen aan.
Het informatiebureau van het
Nederlandsche Roode Kruis heeft
vandaag een 22e lijst van gebor
gen en geïdentificeerde slacht
offers van de watersnood uit
gegeven, luidende:
Oude Tonge"
Buys-Kerp, Pieternella, geb. 1-
3-82; Hameete-Koningswoud,
Klaasje, geb. 4-2-08; Knops, Lijn
tje geb. 12-4-34; de Korte, Eliza
beth, geb. 12-9-11; Munters, Neel-
tje geb. 9-5-61; Mijs, Job geb. 6-
10-16; Mijs-van Es, Anna Anto-
nia, geb. 23-5-17; Stoop, Paulus,
geb-7-10
is benoemd bij de Nederlandse
Radio-Unie tot hoofd van de
afdeling hoorspelen de heer Con
stant van Kerckhove. Hij volgt
in deze functie de heer C. Rijken
op, die met ingang van 1 Maart
met pensioen de dienst officieel
heeft verlaten. Hij blijft echter
nog enige tijd om zijn opvolger
in te werken
heeft een grote schare belang
stellenden Zaterdag op Wester-
veld de laatste eer bewezen aan
de onlangs overleden directeur
van de Fokkerfabrieken ir. P. C.
J. Vos. Er waren bloemstukken
uit alle delen van de wereld.
Onder de meer dan duizend be
langstellenden bevonden zich
vele vooraanstaande autoriteiten
uit de kringen van de Nederland
se luchtvaart en luchtmacht
is gistermorgen op Schiphol aan
gekomen de commandant van
het Amerikaanse marinecorps,
generaal Shepherd. De generaal
maakt de komende dagen een
inspectiereis langs de Amerikaan
se marinecorpsen, die dienst doen
in verschillende West-Europese
landen. H.M. de Koningin zal
generaal Shepherd op Soestdijk
ontvangen
is Zaterdag met grote luister in
Boxtel het eerste lustrum gevierd
van de enige katholieke schil
dersschool „St, Lucas". De druk
bezochte feestvergadering, die op
de kerkelijke viering volgde,
werd bijgewoond door tal van
kerkelijke en wereldlijke auto
riteiten. De heer J. P. van den
Hout, gemeentesecretaris en se
cretaris van de school werd on
derscheiden met het erekruis Pro
Ecclesia et Pontifice
Het centrale bestuur van de
A.R.-kiesvereniging te Delft heeft
aan alle politieke partijen aldaar
voorgesteld om, nu er wegens de
watersnood grqte offers worden
gevraagd, de campagne voor de
aanstaande verkiezingen voor de
gemeenteraad zo sober en gema
tigd mogelijk te doen zijn.
Indien de partijen in dit op
zicht dezelfde eendracht tonen
als ons volk heeft getoond bij de
leniging van de bestaande nood,
mag worden verwacht dat door
de voorgestelde tijdelijke politieke
godsvrede een belangrijke bespa
ring kan worden verkregen, wel
ke direct of indirect aan de
slachtoffers van de nationale
ramp ten goede kan komen.
Voorgesteld wordt dat elke par
tij op zijn hoogst één openbare
vergadering zal houden, één
strooibiljet zal verspreiden en
één raambiljet zal bezigen. Daar
bij zullen de partijen alleen hun
eigen beginselen en inzichten
uiteenzetten en propageren, doch
zich onthouden van het bestrij
den van andere partijen of ver
tegenwoordigers daarvan.
In het Noorden en het Zuiden
van West-Europa liggen twee
landen, die elk een voorpost ge
noemd kunnen worden: Finland
en Spanje. Hun geschiedenis en
rol in de loop der tijden zijn ver
schillend, maar heden ten dage
komen zij hierin merkwaardig
overeen, dat zij aan de uiterste
grenzen van die helft van ons
Europese werelddeel welke aan
deze zijde van het IJzeren Gor
dijn ligt, als de wachtposten zijn
van de vrijheid.
Tegen het communisme hebben
zij die trouwens in hun jongste
historie op gelukkige wijze weten
te verdedigen.
Spanje
In de Terra-bibliotheek, de be
kende reeks uitgegeven door J. A.
Boom Zoon te Meppel, waarin
op populaire doch wetenschappe
lijk geheel verantwoorde wijze
getracht wordt een beschrijving
te geven van de verschillende
landen en volken, is als tiende
deel verschenen het werk van
Drs A. H. H. van Lier: „Spanje.
Een land van tegenstellingen".
De ondertitel van dit boek stelt
wel de meest opvallende trek van
Spanje in het daglicht, al moet
men zich natuurlijk ook hier voor
overdrijving behoeden, die niet
meer aan de werkelijkheid zou
beantwoorden. Tegenstellingen
zijn er in Spanje inderdaad en
zij zijn groot en scherp. Het land
en hét klimaat kennen die reeds,
evenals zijn bevolking, die oor
spronkelijk uit zeer uiteenlopen
de bestanddelen is samengesteld.
Zijn geschiedenis ook is er een
van felle bewogenheid en groot
heid, van opkomst en verval, van
rust en revolutie, zoals bijna ner
gens anders ter wereld. Overeen
komstig de aard van het land en
zijn bewoners is ook het heden
daags leven. Met grote kennis van
zaken behandelt Drs van Lier er
de verschillende aspecten van:
het culturele leven, het onderwijs,
het agrarisch probleem en de
industrie, verkeer en handel, zo
goed als de positie van de Spaanse
industrie-arbeider en het verdere
maatschappelijke leven.
Tegenstellingen ook ontmoet
het hedendaagse Spanje in de
waardering die men er voor heeft
voor wat zijn politieke en gods
dienstige aangelegenheden betreft.
Franco wordt niet overal met on
verdeelde sympathie begroet en
over z.g. vervolging van bepaalde
godsdienstige minderheden is,
vooral de laatste tijd, ook al veel
gerucht. Niet altijd wordt daarbij
de waarheid en objectiviteit in
het oog gehouden.
Het boek van drs. van Lier
heeft hier echter een grote taak
te vervullen: die van juiste voor
lichting. Wij hebben de indruk
dat dit deel over Spanje een van
de beste is uit de reeks van de
Terra-bibliotheek. Met betrouw
bare deskundigheid en rustige
zakelijkheid wordt hier het ver
leden en heden van Spanje be
licht. Wie zich over dit land een
voorstelling wil vormen die ge
trouw aan de werkelijkheid be
antwoordt, zal verplicht zijn de
ze voortreffelijke gids te raad
plegen. De ware gedaante van
Spanje zal zich aan hem door dit
boek openbaren. Dat is wel de
grootste lof die wij er aan kunnen
toekennen.
Finland
Even onomwonden als voor
„Spanje" kan onze waardering
voor „Finland" niet in alle op
zichten zijn. Wij willen als
maatstaf voor dit deel uit de Ter
ra-bibliotheek niet aanleggen wat
op meerdere plaatsen beslist on
juist en onvolledig wordt gezegd
over de Katholieke Kerk en haar
geschiedenis en betekenis, bijzon
der in Finland. Dat ons Neder
land „naar wezen protestants ge
aard" zou zijn, is al even kras
als dat „de Roomse kerk gebruik
zou maken van Nederlandse gees
telijken en zusters bij haar po
gingen om de Noord-Europese
landen weer onder haar invloed
te brengen", zoals op blz. 244
beweerd wordt. Het is jammer
dat zulke ontegenzeggelijk scheve
trekken in het beeld, dat hier van
Finland wordt getekend, voorko
men. Alleen daarom al zou de
redactie van de Terra-bibliotheek
eens wat meer nauwlettend moe
ten toezien. Er zijn bij dit deel
nog wel meer kanttekeningen te
maken.
Men mene echter niet dat wij
dit zeggen uit een zeker aprioris-
me of parti-pris. Met vooringeno
menheid is de objectiviteit en een
verantwoorde wetenschappelijk-
lijkheid niet gebaat. De Terra
bibliotheek is echter te interes
sant van opzet en te belangrijk
door haar feitelijke uitwerking
om zich niet aan deze beginselen
te houden.
Toch is met deze noodzakelijke
restrictie het deel „Finland" be
langrijk genoeg om het aan onze
lezers voor te stellen. Wel mist
het de breedheid van visie die
zo voortreffelijk uitkwam in het
deel dat aan Spanje gewijd is.
Hier lijkt ons de kijk beknopter,
minder omvattend en diep toe.
De hoofdstukken over de Finse
cultuur en de materiële grond
slag van het volksbestaan hadden
wij graag wat nader uitgewerkt
gezien. De lijst van aanbevolen
literatuur is inderdaad indruk
wekkend genoeg, maar het schijnt
ons toe dat de synthese van Fin
land's geschiedenis en heden
daags bestaan rijker voorgesteld
bad kunnen worden.
De grootheid van Finland is 'n
andere dan die van Spanje. Dat
blijkt ook in deze beide delen.
Maar zij verrijken ieder op eigen
wijze de boeiende, waarlijk aan
bevelenswaardige Terra-biblio
theek.
H. J„ pr.
Deze foto toont het moment, waarop de caisson met behulp van sleepboten in de
juiste positie gebracht wordt bij Hellevoetsluis, waarna de waterkleppen geopend worden.
15)
„Het lijkt er op, De Engelse
kranten zijn tuk genoeg op zul
ke dingen. Heb je trek in een
apéritif?"
HOOFDSTUK II
Terwjjl zijn huurauto over de
landweg snelde die naar de in
gang van Brandon Abbas leidde,
bonsde George Lawrenre's hart
alsof hij een schooljongen was,
die naar zijn eerste afspraakje
ging.
Indien zij, nu een kwart eeuw
geleden ,toen ze nog Patricia Ri
vers heette, met hem getrouwd
was, had hij waarschijnlijk nog
wel van haar gehouden, hoewel
hij niet meer verliefd op haar
geweest zou zijn.
Het was anders gelopen, en
hij was steeds verliefd op haar
gebleven, vanaf de dag, dat hij
haar weigering had ontvangen.
Als een man had hij zijn smart
gedragen en afleiding gezocht in
Karde arbeid in Centraal Afrika.
Toen de wagen door de hek
ken reed en lange, slingerende
oprijlaan volgde, trilde hij
frommelde aan zijn handschoen,
trok zijn das recht en plukte ze
nuwachtig aan zijn snor.
De auto stopte bij de grote
portiek en door de openstaande
huisdeur, die tot binnentreden
scheen te noden, keek Lawrence
in de hem zo welbekende hall,
met zijn lambrizeringen, zijn
glimmende vloer, en de twee
Hamassen, waarachter zich een
tweede hall vertoonde, met een
brede trap die tot de bovenste
verdieping leidde, zodat men,
van
opwinding, en hij zag bleek on-
der zijn gebronsde huid. Hijs tussenruimte, had hij haar in dit
beneden staande, naar het gla
zen dak kon kijken, drie verdie
pingen hoger.
Niets scheen veranderd sinds
vijf en twintig jaar geleden, toen
zij hier als bruid binnengetreden
was, en hij haar, na zeven jaar
verbanning had bezocht. Hij
kwam, omdat hij enerzijds hoop
te dat, wanneer hij haar zou zien
als vrouw van een ander, in haar
eigen huis, hij genezen zou zijn
van zijn dwaze liefde, anderzijds
hopend dat het juist andersom
zou zijn, en zijn liefde groter zou
worden.
Met koppig genoegen had hij
geconstateerd dat hij, indien mo
gelijk, de vrouw nog meer lief
had dan hij het meisje had be
mind; dat zijn jongensachtige
kalverliefde had plaats gemaakt
voor de innige toewijding van de
jonge man aan deze edele vrouw.
Steeds weer, met vele jaren
huis bezocht, en het feit dat zij
hem steeds als goede vriend be
schouwde deed niets af aan dit
gevoel voor haar, dat hij elke
keer, weer sterker voelde. Hij
werd dertig, vijf en dertig, veer
tig, vijf en veertig, en zijn liefde
verminderde niet. Zij bleef, wat
ze vanaf hun eerste ontmoeting
geweest was: geen obsessie, geen
idée-fixe, maar zijn spil, zijn re
den van bestaan. En elke keer,
dat hij haar aanschouwde, leek
zij begeerlijker en schoner.
Ja, daar stond de vijftiende-
eeuwse kist met tennis-rackets en
het croquet-spel. Eens had zij
naast hem op die kist gezeten,
wachtend op de hondenkar, die
hem naar het station zou bren
gen, terug naar Afrika; zij had
Haar hand in de zijne gelegd, en
hij had koortsachtig gezocht naar
woorden maar niets van wat
in hem opkwam mocht, gezegd
worden.
Zijn blik gleed over de grote
open haard, met aan weerszijden
de opgezette olifant-spoten van 't
Tsaad-meer en daarboven een
keur van Amerikaanse wapens.
Wat een voldoening had 't hem
gegeven, steeds wanneer hij iets
van werkelijke waarde naar
Brandon Abbas had kunnen stu
ren, om haar een genoegen te
doen en haar aan hem te herin
neren.
En nu was misschien zijn kans
gekomen om haar een groot ge
noegen te doen en zich voor
enige tijd althans, een plaatsje in
haar gedachten te verzekeren. Hij
trok aan de fijnbewerkte greep,
en van veraf klonk een bel.
De bediende die versoheen was
•hem onbekend; hij zou gaan vra
gen of mevrouw hem kon ont
vangen.. Toen de man zich om
draaide verscheen de buttler in
de trappenhal.
„Zo, Burdon, hoe gaat het?"
zei Lawrence.
„Maai; mijnheer George, bent
u het?" antwoordde de oude man,
die Lawrence al dertig jaar ken
de. Hij kwam naar voren, vreug
de straalde van zijn gezicht.
„Een oprecht genoegen, mijn
heer".
„Mevrouw is in 't prieel, mijn
heer, indien u meteen naar haar
toe wilt gaan", vervolgde hij, we
tend dat de bezoeker een heel
oude vriend was en dus altijd
welkom.
„Ik zal u aankondigen" Bur
don ging voor.
„Hoe maakt Lady Brandon 't?
vroeg Lawrence, wiens zenuwen
hem ongewoon spraakzaam maak
ten.
„Zij verheugt zich in een uit
stekende gezondheid, mijnheer
naar omstandigheden".
„Wat voor omstandigheden?"
vroeg Lawrence.
„Alles, mijnheer", was het wei
nig verklarende antwoord.
De bezoeker glimlachte. Dit
was een goede butler.
„En hoe gaat het de eerwaar
de?" vervolgde hij.
„Mijnheer is een eigenaardige
man, en hij wordt steeds vreem
der, mijnheer", luidde het ant
woord.
Lawrence sprak zijn spijt uit
over dit slechte nieuws aangaan
de de eerwaarde heer Maurice
Folliot, of „dominee", zoals hij
hier genoemd werd.
„Is Mr. Michael er ook?" vroeg
hij. (Wordt vervolgd.;
