70.000 personen statenloos
door Duitse dienstneming
Groot vredesoffensief
ingeluid
Eisenhower leed nan
voedselvergiftiging
Kardinaal
de Jong
106,4 millioen
Dagblad
voor
Allernaar
en omgeving
Een historische
boodschap
Onhoudbare toestand wordt
met nieuwe wet veranderd
Bing Crosby en
de geldkloppers
Peron zuivert
zijn partij
Nieuwe regering
in Pakistan
Met rede van Eisenhower
Malik volgt
Gromyko op
In Rampenfonds
Collecte
Vrijdagmorgen heejt
H.M. Koningin Juli
ana een bezoek ge
bracht aan de ten
toonstelling „Maurits
de Braziliaan", wel
ke in het Maurits-
huis in Den Haag
wordt gehouden.
H.M. bij het portret
van Maurits, geschil
derd door Johannes
de Baer, naast H.M.
de gezant van Bra
zilië, de heer J. de
Souza Leao. Geheel
rechts de directeur
van het Mauritshuis,
Dr. A. B. de Vries.
(Van onze parlementaire redacteur)
Met inbegrip van vrouwen en kinderen zijn 11a de bezet
ting wegens dienstneming bij de Duitsers ongeveer
70.000 personen statenloos geworden. Dit deelde minis
ter Donker gisteren in de Tweede Kamer mede bij de
voortgezette behandeling van het wetsontwerp „Voorzie
ning ter wegneming van staatloosheid" en dat de bedoe
ling heeft, om de meesten van hen het Nederlanderschap
te hergeven.
Uitgezonderd blijven slechts
zij, die zich aan zeer ernstige mis
drijven hebben schuldig gemaakt
of die ingedeeld moeten worden
bij de aanhangers van rechts of
links extremisme. Minister Don
ker verwachtte dat de 40.000 ge
vallen binnen twee jaar ver
werkt zullen kunnen zijn. Voor
velen gelden de zelfde normen.
Er zijn b.v. 20.000 personen, die
wegens dienstneming bij de
N.S.K.K. het Nederlanderschap
verloren.
Het oorspronkelijke ontwerp,
dat door minister Mulderije werd
ingediend, ging de overgrote
meerderheid van de Kamer te
ver.
Onmogelijke bepaling
Gaat het hier om een laatste
golf van barmhartigheid? Neen.
Door dienstneming bij een vij
andelijke overheid verloren dui
zenden na de bezetting het Ne
derlanderschap, onverschillig of
men nu wapendrager dan wel
chauffeur of typiste bij de Wehr-
macht was geweest. Hierin zit al
een grote onbillijkheid, want
iemand, die zich aan sadistische
misdaden had schuldig gemaakt,
verloor het Nederlanderschap
b.v. niet.
Maar voor deze wet geldt en
kel, dat het in de practijk niet
doenlijk is om 70.000 mensen in
een volksgemeenschap statenloos
te laten. Zulks heeft vergaande
Bing Crosby werd op eerste
Paasdag in een Haagse kerk in
ernstige moeilijkheden ge
bracht door de gebruikelijke
serie functionarissen, die geld
van de beminde gelovigen wil
len hebben.
De koster werd met een
breed gebaar te verstaan gege
ven dat hij het tiendollarbiljet,
waarvan hij niet terug had,
kon houden. Nadat de twee
schalen, waarop ieder 5 dol
lar gedeponeerd werd, gepas
seerd waren, begon de popu
laire filmster het benauwd te
krijgen. Voor het eerste zakje
wist hij zich nog te redden
met kleingeld, bijeengeschraapt
uit alle zakjes, die een heren-
costuum bevat. Toen keek hij
angstig om of er nog meer
geldkloppers op komst waren.
„Horrible" verzuchtte hij na
de kerkdienst.
brein van een man, die aan de
goede zijde staat en het mens
dom met zijn woorden heeft voor
gehouden hoe groot ieders ver
antwoordelijkheid is in dit tijds
gewricht, om met hem de „goede
zijde" te kiezen.
administratieve en dus ook kost
bare consequenties. Zo bezien
had de vraag van mr. van
Rijckevorsel (K.V.P.) om de wet
op het Nederlanderschap zelf te
veranderen alle zin. Maar minis
ter Donker zag daar vooralsnog
geen heil in.
Het door minister Donker ge
wijzigde ontwerp bleek gisteren
voor de Kamer meer aanvaard
baar te zijn. Voor zover het de
betrokkenen nu zelf een verzoek
laat doen, voor de herwinning
van het Nederlanderschap laat
betalen en uitzonderingen moge
lijk maakt, onderscheidt het zich
inderdaad wezenlijk van zijn
voorganger.
Minister Donker achtte het
geen bezwaar om de 100 Spanje-
strijders volgens de gewone weg
van naturalisatie te behandelen.
BUENOS AIRES, 17 April
(Rtr.) President Peron van
Argentinië heeft de provinciale
gouverneurs aan het slot van een
conferentie van drie dagen in
structie gegeven een grote zui
vering in de partij en het bestuur I zêïf
KARATSJI, 17 April (Reuter)
De gouverneur-generaal van Pa
kistan. Ghoelam Mohammed,
heeft Vrijdag de regering-Nazi-
moeddin ontslagen wegens onbe
kwaamheid en Mohammed Ali,
de onlangs ontboden Pakistaanse
ambassadeur in Washington, be
noemd tot Nazimoeddins opvol
ger.
Moh. Ali heeft Vrijdagavond
reeds een nieuwe regering ge
vormd, waarin zes ministers uit
het oude kabinet zitting hebben.
Een van hen is de voormalige
minister van buitenlandse zaken,
Sit Zafroellah Khan.
o
AUGUSTA (Georgia), 17 April De rededie president
Eisenhower gisteren gehouden heeft, is slechts de ope
ningsronde van een groot opgezette Amerikaanse actie
voor vrede. Een autoriteit van het Witte Hnis, die zijn
naam niet genoemd wenste te zien, deelde aan de pers
mede, dat de regering een offensief is begonnen om de
Sovjet-Unie onder druk te zetten en haar er toe te bren
gen, deel te nemen aan een doeltreffend plan voor de
wereldvrede.
De zegsman verklaarde verder:
Wij hebben het nu vastgelegd.
We hebben vragen gesteld, o.a.
wat is de Sowjetunie bereid te
doen? Wij wachten nu op de ant
woorden. De zegsman zei dat de
rede van Eisenhower nauwgezet
was voorbereid' en tevoren be
sproken met de regeringen van
Groot-Brittannië en Frankrijk.
Het Russische persbureau Tass
heeft de tekst van het Witte
Huis ontvangen en doorgestuurd
naar Moskou.
In aansluiting hierop meldt
A.P. uit Washington, dat de re
gering haar overzeese diploma
tieke en informatiediensten ge
mobiliseerd heeft om steun van
de gehele wereld te krijgen voor
het vredesaanbod van Eisenho
wer. De ambassadeurs en gezan
ten in meer dan 70 landen heb
ben opdracht gekregen om de
Als ambassadeur
in Londen
MOSKOU, 17 April (Reuter)
Naar te Moskou vernomen
wordt, heeft Engeland ingestemd
met de benoeming van Jacob Ma-
lik tot Sowjet-ambassadeur te
Londen, als opvolger van Andrei
Gromyko.
Malik was vroeger permanent
vertegenwoordiger van de Sow-
jet-Unie bij de Verenigde Naties.
In September van het vorig jaar
werd hij naar Moskou teruggeroe
pen en na Stalins dood werd hij
plaatsvervangend minister van
buitenlandse zaken.
SALISBURY (North Carolina), 1 lijke vliegtuig „Columbine" uit
17 April. President Eisenhower j Washington naar Charlotte (North
heeft vandaag te kampen gehad Carolina) gevlogen te zijn.
aandacht van de regeringen op de
rede van Eisenhower te vesti
gen. Zij moeten er op wijzen, dat
de rede beschouwd moet worden
als een grote verklaring over de
buitenlandse politiek van de re
gering van Eisenhower.
Minister Foster Dulles zal van
daag aan het Congres de verze
kering vragen voor voortzr'.ting
van de militaire hulp aan West-
Europa.
Bij ontvangst van
Pauselijke legaat
Naar het K.N.P. verneemt zal
Z. Em. Johannes kardinaal de
Jong tijdens de eeuwfeestviering
van het herstel der hiërarchie
aanwezig zijn bij de liturgische
ontvangst van de Pauselijk Le
gaat, Z. Em. Kardinaal Van Roey,
op Zaterdagavond 16 Mei in de
kathedrale kerk van Utrecht.
Het zal de Nederlandse Katho
lieken verheugen, bun kerdinaa'
na zoveel tijd weer voor het
eerst in het openbaar te zien
verschijnen. Helaas laat de ge
zondheidstoestand van Zijne Emi
nentie niet toe, ook de lang du
rende andere plechtigheden op
Zaterdag en Zondag bij te wonen.
met een geval van lichte voedsel
vergiftiging.
James Hagerty, perschef van
Eisenhower, vertelde de journa
listen van de aanval, die de pre
sident moest doorstaan toen hij
ter gelegenheid van de 200ste
verjaardag van de stichting van
Rowan Country in North Caro
lina begon te spreken.
Deze aanval weerhield presi
dent Eisenhower echter niet de
rede voor de menigte van 12.000
personen geheel uit te spreken.
Bij het begin van zijn rede riep
Hagerty de journalisten bijeen en
te beginnen om fatsoenlijke men
sen te beschermen tegen laster.
Hij zeide, dat er „ongetwijfeld"
een georganiseerde beweging is
om de regering in discrediet te
brengen. De Peronistische bewe
ging wordt van buitenaf en van
binnenuit in de vorm van
partijgroeperingen bedreigd,
aldus Peron.
De president heeft de gehele
dag reeds te kampen met een
lichte aanval van voedselvergif
tiging.
Het begon gisteravond. Hij
heeft de gehele dag lichte koorts.
Toen hem gevraagd werd ol
president Eisenhower door zijn
lijfarts, dl'. Howard Snyder, be
handeld werd, antwoordde Ha
gerty, dat Snyder „de gehele dag
bij de president was".
Eisenhower reed per auto naar
.Salisbury, na met zijn persoon-
Einde van de havenstaking
in Sydney
SYDNEY, 17 April (Reuter)
De havenstaking van Sydney,
waardoor Donderdag het werk op
34 schepen stil kwam te liggen,
zal Maandag beëindigd worden,
zo is op een vergadering van
stakers besloten.
De staking vormde een protest
tegen bepaalde regels voor het
verlenen van ontslag.
Jasche Heifetz aangevallen
JERUZALEM, 17 April. De
bekende violist Jascha Heifetz is
bij het verlaten van de concert
zaal door een onbekende aange
vallen en aan de hand eewond
geraakt, zo meldt A.F.P. uit
Jeruzalem.
In een toespraak van acht mi
nuten onderstreepte Eisenhower
de grote lijn van de redevoering,
welke hij eerder op de dag in
Washington had gehouden.
GEMEENTEPOLITIEK
In de komende weken zal
het land daveren van de pro-
paganda-actie voor de gemeen
teraadsverkiezingen. De eerste
ronde is afgesloten, nu gaan
de partijen de strijd beginnen
om van de gestelde candidaten
er zo veel mogelijk gekozen te
krijgen. Dat het vroeger anders
ging, en dat het nu ook niet
altijd even goed gaat, maar
dat er niettemin al reden is
voor de katholieken, om eens
gezind deze hopelijk vreed
zame strijd te voeren, dat
wordt in De Kroniek van Za
terdag in dit nummer uiteen
gezet.
's-GRAVENHAGE, 17 April
Tot vanmiddag heeft het Na
tionale Rampenfonds 106,4
millioen gulden ontvangen.
Sinds gisteren is er dus weer
400.000 gld. bijgekomen.
EEN COLLECTE is nu niet
bepaald iets bijzonders in de
katholieke kerken van Neder
land! Maar de collecte, welke
morgen wordt gehouden, moet
toch wel even nader onder de
aandacht worden gebracht, als
slot van de aanmoediging,
welke wij in de afgelopen
week hebben laten horen. Bp
die aanmoedigingen was het
om twee dingen te doen. Ten
eerste, om de katholieken van
Nederland aan te sporen, hun
dankbaarheid te tonen voor
de vele en qrote weldaden,
die ons geschonken zijn door
het herstel van de Kerkelijke
Hiërarchie, weldaden in gees
telijk en in tijdelijk opzicht.
Ten tweede, om het bedrag
aan geld, dat uit deze collecte-
van-dankbaarheid zal worden
opgehaald en dat bestemd zal
ivorden voor de afbouw van
de Katholieke Universiteit, zo
groot mogelijk te doen zijn.
Het Hoogwaardig Episcopaat
heeft deze bestemming al be
paald. Het is een bestemming,
die het karakter van de Her
denking mede bepaalt: dank
baarheid voor het verworvene,
maar ook vooruitzien, door
werken, verder bouwen. Dat
verder bouwen heeft ook nog
een ander doel, waarover ge
sproken zal worden in de
geestelijke oefening van drie
'dagen half Mei a.s. Maar mor
gen is de collecte aan de orde.
Bij een feest behoort een ge
schenk. Zeker, da{ zal ook een
geestelijk geschenk behoren te
zijn, maar een stoffelijk ge
schenk mag niet achterwege
blijven. In vrijheid herboren,
heeft de Katholieke Kerk van
Nederland zich geleidelijk aan
weer gewend aan „het licht
der wereld", toen de schuil
kerken konden worden ver
laten. Zij heeft haar licht in
de wereld laten schijnen en
de betekenis en de kracht van
de katholieken van Nederland
tot ontplooiing gebracht.
Daarbij zijn de Bisschoppen
onder alle omstandigheden
vóór gegaan. Wat er in en na
100 jaar Kromstaf gegroeid is,
hebben wij aan hen te danken.
Tonen wij dan die dankbaar
heid metterdaad, als morgen
de collecteschaal langs de
rijen in de honderden kerken
gaat!
De Medische Faculteit
der R.K. Uni versiteit
Op 2 Mei a.s. wordt te Nijme
gen de eerste dies van de Medi
sche Faculteitsvereniging van de
R.K. Universiteit gevierd. Prof.
dr. H. J. Lammere wordt bij deze
gelegenheid beschermheer van de
vereniging.
Canadese steun aan
Nederlandse en Britse
overstromings-
slaehtoffers
TORONTO, 17 April (Reuter)
Gemeenten van de Verenigde Ca
nadese Kerk hebben tezamen
een bedrag van 110.176 dollar bij
gedragen voor hulpverlening aan
de Nederlandse en Britse over-
stromingsslaehtoffers. De helft
van het geld zal ter beschikking
van de Ned. Herv. Kerk worden
gesteld, terwijl de andere helft
naar verschillende Britse kerk
genootschappen gaat.
Het regiment zware luchtdoelartillerie van het regiment Ypenburg hield deze week van
Maandag tot en met Donderdag in Havelte en op dg vliegbasis Leeuwarden oefeningen.
Gisteren werd, onder commando van It. kol. C. M. J. van Dommelen, een tocht door een
deel van Friesland gemaakt, waarbij o.a. Heerenveen, Joure, Sneek, Leeuwarden,
Franeker en Harlingen werden bezocht, waarna via de Afsluitdijk de terugreis naar
basis Haarlem werd aanvaard. Bij het moderne geschut dat werd meegevoerd,
waren zware stukken van 90 mm., welke door radar worden geleid, en ook lichtere
45 mm. stukken. Op de foto: de parade te Sneek. De stafmuziek van het regiment
Johan Willem Friso te Assen blaast er lustig op los, terwijl militaire en burgerlijke auto
riteiten voor de stoep van het stadhuis de stoet aan zich voorbij laten trekken.
Builen God is 'f nergens veilig (Vondel)
Zaterdag 18 April 1953 - 49e Jaargang - Nr 12757
Het zijn sedert de laatste 48
uren niet zo zeer de be
richten uit Moskou die de
belangstelling trekken, dan wel
die uit Washington. Hoewel er
toch tussen de strekking van het
nieuws uit de Russische hoofd
stad en dat uit de V.S. een be
paald verband bestaat. Immers,
de historische rede die president
Eisenhower Donderdag heeft uit
gesproken en de aankondiging
van een vredesoffensief der V.S.
zijn in wezen zowel een antwoord
als een commentaar op de veler
lei zienswijzen, die de opvolgers
van Stalin over de internationale
politieke betrekkingen in de af
gelopen weken ten beste hebben
gegeven. Het antwoord van de
Amerikaanse president op de ge
wijzigde diplomatie van de Sov
jetregering houdt een element
van waardering in voor de koers
wijziging, die zich sedert de dood
van Stalin in Rusland voltrok.
Maar ook en dit is het meest
essentiele van de rede van Eisen
hower een dringend beroep op
de Russen om hun verkondigde
vredeswil met sprekende daden te
bewijzen. Eisenhower en velen
met 'hem hechten blijkbaar geen
grote waarde aan de betrekkelijk
geringe concessies die het Krem
lin tot nog toe heeft gedaan, om
de internationale spanning te
verminderen. De president is zich
zonder twijfel maar al te goed
bewust, dat het gematigder op
treden van de Sovjet-Unie ook
een uitvloeisel kan zijn van in
terne verwikkelingen en een on
derdeel vormt van een tevoren
vastgestelde diplomatieke koers.
Er zijn toch zoveel andere kwes
ties, die wezenlijk en waarachtig
de oorzaken zijn van de voort
durende vrees en spanning waar
in het huidige mensdom ver
keert. De president heeft de
haarden van onenigheid genoemd:
de Duitse en Oostenrijkse kwes
ties. het wapenconflict in Korea,
de agressie elders in het Verre
Oosten en vooral niet te verge
ten, het ondragelijke juk waar
onder de volken van Oost-Europa
gebukt gaan. Wanneer de Rus
sen hun daadwerkelijke medewer
king zouden verlenen de laatst
genoemde punten tot een oplos
sing te brengen, dan eerst zou de
wereld in hun vredeswensen ge
loof kunnen hechten. Eisenhower
heeft zich afgevraagd, of de Sov
jet-Unie hierop zal ingaan? En
dit nu is de g r 0 t e vraag, om
dat het dan een offer van de
Russen zou vragen, waardoor in
één slag hun politiek van jaren
teniet werd gedaan en het com
munistisch doel, de wereldover
heersing over boord diende gezet.
Daarvoor is vooreerst geen en
kele aanwijzing.
1-1 isenhower heeft behalve de
I bestaande spanning tussen
de twee wereldmachten nog
een ander aspect van het heden
daagse tijdsgewricht aangeroerd:
de enorme ontwikkeling van we
tenschap en techniek en de toe
passing van de eerste op de laat
ste. Deze toch hebben een ont
zaglijke verantwoordelijkheid ge
laden op de schouders van hen,
die de volkeren bestieren. Het
atoomtijdperk van nu kan het
mensdom óf tot de ondergang
doemen, óf hetzelfde mensdom de
mogelijkheden scheppen een pe
riode van bloei tegemoet te gaan.
En het laatste wordt in wezen
alleen bepaald door het feit of
men God wil erkennen als de
Schepper van het Al en Hem wil
dienen. In het slot van zijn rede
heeft de Amerikaanse president,
die als oud-soldaat te goed de
verschrikkingen van de oorlog
kent. onomwonden verklaard, dat
zijn voorstellen in overeenstem
ming zijn met zijn vast Geloof,
dat God de mens heeft gescha
pen niet om de vruchten der
aarde en van eigen arbeid te
vernietigen, doch om ervan te
genieten. Deze karakteristiek van
zijn zienswijze is ook het stra
mien waarop Eisenhower zijn
plan voor een „wereldopbouw-
fonds" borduurde. Een plan op
lange termijn, om de inspannin
gen die thans voor de bewapening
worden benut aan te wenden
voor vrede, voorspoed en veilig
heid in de gemeenschap der vol
keren.
Zo heeft Eisenhower metzijn
historische rede, zich voor
altijd geschaard in de rijen
van de grote staatslieden, die hun
werken en idealen in dienst stel
den van de volkeren. Het is het
eeuwige antwoord, dat de ware
leiders in de geschiedenis a 11 ij d
hebben gegeven aan de tyrannen,
die de macht misbruikten en de
volkeren knechtten, omdat zij
door deze macht bezeten wer
den.
Eisenhower heeft de Sovjet
leiders uitgedaagd, om construc
tief mede te helpen opbouwen
aan een betere wereld. Zouden
zij deze uitnodiging verontacht-
zamen, dan staan zij schuldig aan
de rampen die een eventuele
derde Wereldoorlog over de thans
levende generaties zou uitstor
ten, omdat Eisenhower en zijn
bondgenoten niet zonder ver
weer de vrijheid zullen uitleve
ren. De boodschap van Eisenho
wer is de boodschap van alle
mensen, die de waarachtige vrede
tussen de volkeren liefhebben.
Zijn stem is de stem van het
wereldgeweten. Daarin schuilt de
grote historische waarde van dit
initiatief, ontsproten aan het
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f0.48 pei
week. inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m..
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f 4.
familieberichten 20 ct„ resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200: Den Helder. Keizerstraat 89. tel. 2800 K 2230:
Schagen. Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
