NOORDHOILANDS
Kamer ging uiteen vóór er
ongelukken gebeurden
Ook in de Senaat rooms en
rood fel tegenover elkaar
Ommelandenbestiiur heeft niet meer
het vertrouwen van zijn leden
Moet God zij met
van gulden verdwijnen?
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Twee milliard
minder
106,8 millioen
In Rampenfonds
Restant van de
„tegenwaarde"
BRAND
in West-Berlijn
Fel duel op de landbouwgronden
In beginsel
onverbreekbaar
Prof. Romme ivïlde niet
wijken voor zwaar geschut
Een echte vliegende
schotel
Protest van katholieke jongeren
Kinderbijslagopenbare
werken en loonvorming
Scherpe waarschuwing van v. Lieshout
Dramatische vergadering met een woedende oppositie
Abonnementsprijs f6.20 per kwartaal, f2.07 per maand, f 0.48 per
week. inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50: in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel Hoofdredacteur: H. N Smits
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn. Draafsingel 59.
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230:
Schagen, Ged. Gracht 39. tel. 459 K 2240.
Buiten God is 'f nergens veilig (Vondel)
STADSEDITIE
Woensdag 22 April 1953 49e Jaargang Nr 12760
DE EERSTE KAMER zal zich
binnenkort eindelijk zetten aan
de behandeling van het door de
Tweede Kamer reeds goedge
keurde wetsontwerp tot het te
gengaan van lichtvaardige echt
scheidingen.
De commissie van rapporteurs
heeft thans het voorlopig verslag
over dit wetsontwerp uitgebracht
en wij lezen daarin van verschil
lende kanten vele bezwaren te
gen de voorgestelde maatregelen,
die er. zoals men zal weten,
hoofdzakelijk op neer komen, dat
elk geval van aanhangig gemaak
te echtscheiding verwezen moet
worden naar de in te stellen ge
zinsraad
Een belangrijk bezwaar tegen
deze bepaling blijkt ook nu weer
te zijn. dat in afwachting van de
instelling van die gezinsraden, en
van de noodzaak deze te „accla-
matiseren". voorgesteld wordt de
bestaande voogdijraden als ge
zinsraden te doen fungeren.
Wij laten de beslissing daar
over gaarne aan de Eerste Ka
mer over, die echter wel niet zal
besluiten, om deze reden het
gehele ontwerp te laten vallen.
De Tweede Kamer heeft de be
zwaren niet zo onoverkomelijk
geacht en zij meende, dat in eik
geval iets moest worden gedaan
tegen het euvel van de lichtvaar
dige echtscheidingen.
Dit is meer dan dringend nood
zakelijk. Reeds ziin bijna vijf ia-
ren verlopen sinds dit ontwerp,
in de voor-zomer van 1948. werd
ingediend en het zou verkeerd
zijn. indien men nu weer bleef
wachten, tot biiv. zo als ge
steld wordt de reorganisatie
van de voogdijraden, die inder
daad aanhangig is. haar beslag
heeft_ gekregen.
Wij zien daarbij niet over het
hoofd, dat 15 van de 21 voogdij
raden in een adres aan de beide
Kamers der Staten-Generaal ern
stige practische bezwaren tegen
de gedachte, om de voogdijraden
voorlopig in te schakelen, heb
ben gebracht. Maar wij merken
op. dat deze bezwaren voor de
Tweede Kamer geen aanleiding
geweest zijn. van het voornemen
af te zien.
Bovendien hebben de adresse
rende voogdijraden te kennen
gegeven, dat de practische onuit
voerbaarheid van de aan de
voogdijraden toegedachte taak
o.a. blijkt uit het groot aantal
verzoeken, om een procedure tot
echtscheiding te mogen beginnen.
Opgemerkt wordt daarbij, dat
in 1951 in het arrondissement
Amsterdam ter zake ziin inge
diend ongeveer 2500 verzoek
schriften, in Rotterdam ongeveer
1000. en in een kleiner arrondis
sement als Groningen ongeveer
400! Men zou zo zeggen, dat dit
verbijsterende cijfers zijn. die er
alleen maar toe kunnen dringen,
met het nemen van althans eni
gerlei maatregel, bij wijze van
spreken niet te wachten, geen
dag en geen nacht! Men moet
bovendien niet vergeten, dat het
geen wordt voorgesteld, nog
maar een bescheiden, een zeer
bescheiden stap is. Maar gewaar
deerd moet worden, zo als ook,
(blijkbaar door leden van de
K.V.P.) wordt opgemerkt, dat
van regeringswege een poging
wordt gedaan om binnen het ka
der van de bestaande wetgeving
en jurisprudentie, het aantal
echtscheidingen te beperken.
Dit wil geenszins zeggen, dat
die wetgeving en die iurispru-
dentie hun instemming hebben!
Naar hun overtuiging toch is
ieder huwelijk in beginsel on
verbreekbaar. Maar.... deze
leden achten de tijd nog niet rijp
voor opneming in onze wetge
ving van die opvatting omtrent
de echtverbintenis, welke zii als
de juiste beschouwen.
Eerst dan, wanneer de z.g. mo
derne opvatting aangaande het
huwelijk zal hebben plaats ge
maakt voor die. welke het huwe
lijk aanmerkt als een verbintenis
voor het leven, krachtens welke
de echtgenoten lief en leed met
elkander delen en. gewordt hun
kinderzegen, de opvoeding van
hun kinderen als hun voornaam
ste plicht beschouwen, kan het
kwaad der echtscheiding afdoen
de worden tegengegaan.
Het is belangrijk, dat dit ge
tuigenis in dit schriftelijk verslag
nog eens kon voorkomen. Waar
het betere niet kan worden be
reikt. moet met het mindere ge
noegen worden genomen. Maar
dat mindere moet dan ook wor
den bereikt, al was hét slechts
als een getuigenis, dat in een tiid
als deze. waarin zo vaak zo licht
vaardig met het huwelijk wordt
omgesprongen. het mogelijke
moet worden gedaan, om althans
tegen lichtvaardige echtscheidin
gen een dam op te werpen.
Vierjarig meisje
verdronken
Maandagmiddag is de vierjarige
Allan Aland uit IJmuiden-West
tijdens het spelen bij de kleine
sluis te water geraakt en ver
dronken.
Van onze parlementaire redacteur)
Gistermiddag,
kwart na vijf, besloot de
Tweede Kamer om voor die dag niet ver
der te gaan. En dat was een verstandig be
sluit, want er dreigden ongelukken te ge
beuren. Achter de regeringstafel zat minis
ter Mansholt met een rood lioofd, na even
tevoren een amendement van de K.V.P.-
Voor prof. Romme was dat aanleiding geweest om ir. Vondeling niet
minder scherp van repliek te dienen en vanaf dat ogenblik bleef
de fractieleider de K.V.P. zelf aanvoeren. Na het zware woord, dat
minister Mansholt liet vallen, sprak hij een niet minder zwaar
woord. Prof. Romme verklaarde, dat hij, ondanks het „onaanvaard
baar" van de bewindsman toch zijn stem aan het amendement van
zijn fractiegenoot mr. Droesen zou geven.
In de andere fracties was men
zich eveneens scherp gaan opstel
len. De hele Kamer groepte opge
wonden bijeen en in deze stem
ming ging men ook uit elkaar. In
de tussenliggende tijd zal een op
lossing moeten worden gevonden.
Een en ander speelde bij de
voortgezette behandeling van het
wetsontwerp „rechtshandelingen
landbouwgronden" dat zoals be
kend in een toezicht van de
Grondkamers voorziet bij de ver
koop van landbouwgrond. En met
een doel: voorkomen van te hoge
prijzen en ondoelmatige versnip
pering. Op dit ontwerp waren 29
amendementen ingediend, waar
van de minister er verschillende
in een nieuwe nota van wijzigin
gen had overgenomen, maar over
de belangrijkste bleek men het
niet eens te zijn geworden.
Familie-verkopen vrij.
Zo kwam al direct een belang
rijk amendement van de heer En-
gelbertink (K.V.P.) aan de orde,
dat het toezicht van de Grond
kamer niet van toepassing wilde
verklaren op grondverkopen tus
sen familieleden. Zij zullen elkaar
niet overvragen en ook komt het
voor, dat bij dergelijke familie
verkopen morele verplichtingen
worden aangegaan waar men der-
TORONTO, 21 April (Reuter).
De Britse veldmaarschalk Mont
gomery, de plaatsvervangende
bevelhebber van de Navo-strijd-
krachten, heeft Maandag bij een
bezoek aan een vliegtuigfabriek te
Malton in de omgeving van To
ronto in Canada een „vliegende
schotel" gezien.
Men deelde mede dat het ge
heime toestel, dat gemaakt is van
hout, metaal en plastic, hem ver
baasd heeft doen staan.
De „vliegende schotel", die te
Toronto als „het wapen van de
toekomst" wordt begroet, zou er
uit zien als „een apparaat van
een afbeelding uit een tijdschrift
met wetenschappelijke fanta
sieën.
den liever buiten houdt. De heer
Vondeling (P.v.d.A.) en de heer
Hartog (V.V.D.) meenden, dat de
heer Engelbertink de zaken te
ideaal voorstelde. En als de prij
zen inderdaad niet te hoog zijn,
aldus de heer Vondeling, kan men
zich ook gerust aan het toezicht
van de Grondkamers onderwer
pen. Maar de socialistische woord
voerder had ook nog een ander
bezwaar. Het gaat niet alleen ook
afgevaardigde Droesen onaanvaardbaar te
hebben genoemd. Zijn partijgenoot, de
socialistische woordvoerder Vondeling,
had de K.V.P.-hoek bijtend toegevoegd,
dat hetgeen in dit amendement werd voor
gestaan, niet meer onder serieuze politiek
te rangschikken viel.
om een toezicht öp de prijzen,
doch ook om het ^egengaan van
ondoelmatige versnippering. Door
aanvaarding van het amendement
zou de werking yan de wet ook
in dit opzicht aanmerkelijk ver
zwakt worden.
Minister Mansholt onderschreef
deze bezwaren. Hij erkende, dat
in het land van de Twentse afge
vaardigde Engelbertink een eigen
recht wordt nageleefd, doch de
wet moet voor heel Nederland
dienen, aldus de minister. Hij
meende het amendement dan ook
ernstig te moeten ontraden. Nadat
de heer Engelbertink het nog ge
wijzigd had (geen toezicht op ver
kopen tussen echtgenoten en
bloed- en aanverwanten in de
rechte lijn, een beperking om het
bezwaar te ondervangen, dat het
amendement kettingverkoop in de
hand zou werken) werd het ech
ter aangenomen met 43 tegen 33
stemmen. Tegen de P.v.d.A.,
V.V.D.Com. en ook de K.V.P.-
agrariër van Koeverden.
(Vervolg op pag. 3).
DEN HAAG. Het wetsont
werp, behelzende een regeling
omtrent het in omloop brengen
van nieuwe zilveren guldens en
rijksdaalders, heeft reeds voor
zijn behandeling in de Tweede
Kamer enige Katholieke jongeren
van Nederland aanleiding gege
ven tot een protestactie.
Zoals men weet bedoelt het
wetsontwerp onder meer de zil
veren munten iets kleiner en
dunner te maken. Tengevolge daar
van zou z.g. op grond van techni
sche moeilijkheden het randschrift
„God zij met ons" komen te ver
vallen.
In kringen van Haagse Katho
liek jongeren vreest men, dat
hiermede weer opnieuw een van
de weinige ons nog gebleven sym
bolen van uitingen van ons Chris
telijk volkskarakter wordt prijs
gegeven. Zij zijn daarom een
handtekeningenactie begonnen bij
degenen, die in de plannen tot af
schaffing van het randschrift een
uiting zien van de vervaging van
het Christelijk bewustzijn bij ons
volk. De handtekeningen zullen
te zijner tijd aan de regering
worden voorgelegd.
De initiatiefnemer, een Haags
student, heeft tevens dienaangaan
de een adres gericht aan H. M. de
Koningin, H. K. H. Prinses Wil-
helmina en Prinses Beatrix. Bij
verschillende Katholieke jonge
renorganisaties heeft de actie
reeds instemming gevonden.
Adhaesiebetuigingen, zowel van
particulieren als van verenigin
gen en organisaties, kunnen
liefst zo spoedig mogelijk wor
den gezonden aan W. van den
Akker, Adelheidstraat 42, Den
Haag.
VOOR BUITENLANDS
HULPPROGRAM
WASHINGTON, 21 April. De
regering Eisenhower heeft voor
lopig besloten het door president
Truman ontworpen programma
voor de hulpverlening aan het
buitenland in het op 1 Juli a.s.
beginnende begrotingsjaar met
2.000.000.000 dollar te besnoeien.
DE UITWISSELING
VAN GEVANGENEN
IN KOREA
De uitwisseling van
zieke en gewonde ge
vangenen heeft een
aanvang genomen.
Sinds enkele dagen
worden de gevangenen
samengebracht in eni
ge kampen, waarna zij
naar Foes^n worden
getransporteerd, de
laatste etappe voor de
uitwisseling. In de
„kapsalon" van het
kamp te Foesan. De
meesten stelden er
prijs op voor de uit
wisseling, zich nog
even te laten kappen
en scheren.
(Van onze parlementaire redactie)
„Het standpunt van de meerderheid van de Soc. Ec. Raad dat de
kinderbijslag niet aangepast dient te worden aan het kindertal,
betekent in feite, dat voor de loonvorming van de grote gezinnen
verwezen wordt naar de armenzorg. Dit aanvaardt mijn fractie niet.
Wij waarschuwen de ministers: denk niet, dat het probleem van de
progressieve kinderbijslag met een S.E.R.-advies kan worden afge
daan. De huidige toestand blijft ons als een angel in het vlees
steken".
Deze politiek belangrijke ver
klaring was het scherpste schot,
dat de katholieke afgevaardigde,
de heer van Lieshout, Dinsdag
middag bij de behandeling van de
begroting van Sociale Zaken en
Volksgezondheid op minister
Suurhoff afvuurde.
De heren van Lieshout en Oos
terhuis (Arb.) hechtten veel waar
de aan het aanleggen van een
„voorraad" openbare werken om
voor slechte tijden een middel
voor de werkloosheidsbestrijding
achter de hand te hebben. De
heer van Lieshout drong er bij
de minister op aan de gemeenten
te doordringen van het belang
van deze voorraad vorming. „Wer
ken zij niet mee, dan moet de re
gering een stok achter de deur
hebben".
Voor de kwestie van de loon
vorming moeten wij afstappen
van het huidige systeem van van
bovenaf vastgestelde lonen?
werd door de afgevaardigden van
Lieshout en Schipper slechts sum
mier gesproken in verband met
de lopende besprekingen in de
Stichting van de Arbeid. Wel lie
ten beide uitkomen dat zij voor
standers waren van 'n wat vrije
re loonvorming.
Zij vonden echter een heftige
bestrijder in de voorzitter van het
N.V.V. de heer Oosterhuis. Deze
afgevaardigde, die namens zijn
hele fractie zei te spreken, hield
vast aan het systeem van loonbe-
heersing, omdat hij daarin het
middel zag voor een rechtvaardige
dit betekende in zijn ogen een
gelijkgetrokken verdeling van
inkomens. Iedere arbeider het
zelfde loon scheen zijn devies.
Een verschil in salariëring naar
bekwaamheid en vakkennis ver
wierp hij met het argument, dat
b.v. een landarbeider geen genoe
gen meer neemt met minder ver
diensten dan een metaalarbeider.
Ook de middengroepen behoe
ven van de heer Oosterhuis en de
zijnen weinig soulaas te verwach
ten, hij verklaarde zich tegen een
loonsverhoging voor deze in be
narde omstandigheden verkerende
groep, omdat dan ook de arbei
ders op een loonsverhoging zou
den aandringen. „Wat dan nog?"
's-GRAVENHAGE, 21 April
Het Nationale Rampenfonds
heeft tot vanmiddag 106,8
millioen gulden ontvangen.
Sedert gisteren is er twee
ton bijgekomen. Het giro
nummer is 9575.
Op een koord, hoog boven de
Seine gespannen, hebben de
„Rovers" hun toeren vertoond,
en het publiek ademloos doen
toekijken. Een van de „Ro
vers" aan het werk.
(Van onze redacteur).
GRONINGEN. Met 285 stem
men voor en 136 tegen (54 blan
co) hebben de leden van de Om
melanden gistermiddag na een
zeer bewogen vergadering in het
Tehuis te Groningen, een motie
aangenomen, waarin zij verklaren
geen vertrouwen meer te hebben
in het bestuur en commissarissen
van de Ommelanden. Deze motie
werd ingediend op het moment,
dat men zeer luidruchtig te ken
nen gaf geen prijs te stellen op de
aanwezigheid van het hoofdbe
stuurslid van de A.N.A.B., de heer
S. van der Ploeg, die door het
bestuur van de Ommelanden de
vergaderzaal was binnengehaald.
De heer van der Ploeg ging op
eigen initiatief uit de zaal, toen
bleek dat de meerderheid van de
vergadering hem niet wenste en
de vergadering zo rumoerig was
dat de voorzitter deze niet meer
kon beschreeuwen.
De vergadering heeft veel van
de aanwezigen gevergd. Van de
opposanten, die hun keel rauw
schreeuwden,, van de voorzitter,
die blijk gaf niet vaak de voor
zittershamer te hebben gehan
teerd, van het bestuur, dat een
stortvloed van beschuldigingen
over zich heen moest laten gaan
en van verschillende rechercheurs
en inspecteurs van politie die
voor de handhaving van de rust
en orde in de zaal aanwezig wa
ren en die niet in actie behoef,-
den te komen.
Juridisch gezelschap.
Ook bevond zich een juridisch
gezelschap in de zaal, dat de le
den moest overtuigen, dat men
op deze vergadering geen rechts
geldige besluiten kon nemen. De
vergadering was n.l. bijeengeroe
pen op verzoek van de oppositie
en van het bestuur bleek maar
een enkeling op de hoogte te zijn
geweest van de samenstelling van
de agenda. Hoe pijnlijk dit ook
voor <?e opposanten was, zowel
mr. J. J. Vriesendorp, de juri
disch adviseur van de waarne
mend voorzitter als de raadsman
van de Ommelanden mr. T. Bout,
kwamen tot de conclusie, dat de
vergadering niet rechtsgeldig was.
Nadat zich hierover een nogal
verward debat tussen deze juris
ten en enkele leden had ontwik
keld .ging men in op het voorstel
van mr. Bout om hier wel de pro
blemen te bespreken, maar geen
besluiten te nemen.
Er hebben talrijke figuren op
deze zeer rumoerige vergadering
het woord gevoerd, zowel van de
zijde der oppositie als van hen
die achter het bestuur staan.
De secretaris van het bestuur,
de heer J. Akkerman, gaf aller
eerst een beeld van de ontwikke
ling van de interne moeilijkheden
gedurende de laatste dagen, waar
bij hij aantekende dat men inder
tijd in bestuursvergadering beslo
ten had om een eind te maken
aan het conflict en zich bij de
arbitrale uitspraak neer te leg
gen. Bij deze vergadering was
ook de hoofddirecteur F. de Boer
aanwezig. Niettegenstaande deze
afspraak, aldus de heer Akker
man, heeft de heer de Boer toch
weer bezwaren gemaakt tegen de
uitvoering van de arbitrale uit
spraak. Bezwaren die tenslotte
geleid hebben tot een verwijde
ring in het bestuur tussen de heer
de Boer en de voorzitter E. Bus
enerzijds en de overige bestuurs
leden anderzijds. Het kwam zelfs
zover dat de heren de Boer en
Bus ontslag namen en in de op
positie gingen. Ondanks dit, trad
het bestuur van de Ommelanden
in onderhandeling met de A.N.
A.B. om nog te redden wat te
redden viel. De heer Akkerman
riep de beide opposanten op, te
rug te komen op hun beslissingen
en gezamenlijk de fabriek weer
tot bloei te brengen.
En toen kwamen de tongen los.
In alle toonaarden is er in het
Tehuis gesproken. Voornamelijk
door opposanten, vurig en soms
met hese kelen, druk gesticule
rend om de vergadering maar te
overtuigen.
(Vervolg op pag. 3).
zou men geneigd zijn te vragen.
De heer Vixseboxse (C.H.U.), ook
geen voorstander van een vrijere
loonvorming, ging zelfs nog iets
verder dan de socialistische afge
vaardigde, door te stellen, dat de
lonen verlaagd zouden moeten
worden, wanneer de kosten van
levensonderhoud zouden dalen.
Regering wenst f 900
millioen een bestemming
te geven
(Van onze parlementaire
redactie).
Naar wij vernemen heeft de
regering aan de Verenigde Staten
voorgesteld goed te vinden, dat
Nederland van het restant van de
tegenwaarden gelden van het
plan-Marshall dit restant be
draagt rond 900 millioen gulden
ongeveer 300 millioen gulden
bestemt voor de militaire produc
tie en 600 millioen gulden voor
meer „neutrale" bestedingen, die
geen invloed uitoefenen op de
waarde van de gulden, alsmede
voor een gedeeltelijke financiering
van de gevolgen van de waters
nood.
Van Nederlandse zijde wordt
op een spoedige Amerikaanse be
slissing gehoopt, omdat er ten
aanzien van de militaire productie
belangrijke ontwikkelingen op
komst zijn. Als onze vliegtuig
industrie namelijk de Hawker-
Hunter straaljagers zal gaan bou
wen voor België, Amerika en de
Nederlandse luchtmacht, zal een
aanzienlijk deel van de 300 mil
lioen gulden nodig zijn voor het
uitvoeren van deze order.
eist 3 doden
BERLIJN, 21 April (DPA).
Bij een ontploffing tijdens de
blussing van een brand in de
Lorenz-fabriek in West-Berlijn
zijn in de nacht van Maandag op
Dinsdag drie brandweerlieden om
het leven gekomen en tien andere
en een politieman zwaar gewond.
Eén brandweerman verkeert nog
in levensgevaar.
De brand ontstond in een hout
opslagplaats in een kelder. Toen
de brandweerlieden argeloos de
deur van de ruimte waarin hout
wordt gedroogd, openden, deed
zich een zware houtstofontplof
fing voor. Dikke muren werden
ingedrukt en zware voorwerpen
I weggeslingerd.
Acht brandweerlieden slaagden
er in na verscheidene uren de
brand te blussen. In de Lorenz-
fabriek worden radio-apparaten
gemaakt.
Ruim een ton uit
wedstrijd tegen profs
AMSTERDAM, 21 April. De
netto-onbrengst van de wedstrijd
FrankrijkNederlandse professio
nals, enkele weken geled.en in het
Prinsenpark te Parijs gespeeld,
bedraagt f 110.000. Het bedrag zal
worden gestort in het Rampen
fonds.
r