RING
lEZF^ I
Kon. Marine presenteert
de oorlogsvloot
dc half zware sh
ZATERDAG
President Eisenhower, Churchill
en Mayer achter Adenauer
STE WEG
M.s. CornelisB"
aanvaring gezonken
Voor herenigd Duitsland
DE KROMEK VAN
Horlogemaker vliegt in klein
toestel over de Oceaan
le iveg
EMENTEN
ichting
9-40 - Hoorn
onze zaak
BEJAARDEN
VACANTIE-
RE1ZEN
,De Magneet"
cantiehuizen
gen Centrale
A" REIZEN
20.000 bezoekers genieten
gastvrijheid van autoriteiten
Het touriiooi
te Wimbledon
Bemanning
in veiligheid
IS aar wii vernemen:
Om zijn ouders te verrassen
jnkamers votar
VLOERBEDEK-
DEN - GORDIJ-
5. ASSEN enz.
de LAAGSTE PRIJS
KWALITEIT
begroting gaarne tot
-Heerenberg (Gld.)
s Franciscanessen
Kapel aan huis!
e Eifel 2 dg.
uxemburg
3 da.
rdennenEifel
4 dg
ierlanden 5 da
ie RiinTaunus
4 da
f 35.—
f 55.—
f 65.—
f 97.50
f 80.-
110.-
f 130.-
f 185.-
f 160.-
f 175.—
f 195.-
inbesr
rraaat gratis volledis
reisDrosDectus
REISBUREAU
arris
eieren
ourdes
irol
alzbura
ivièra
5 da-
7 da.
8 dg.
10 da
io da.
12 da.
.He excursie's
IOORN
'el. 4009
ALKMAAK
Tel 4839
toordwijk a. Zee. Pen-
ion aangeb. 2 min. van
ee, van 15 Juni tot 28
'uli. Jan van Henegou-
venweg 10.
Nederland o.a. de Ve-
burg, Texel Ameland
maaltijd f 1.10, brood-
rde folder op aanvrage
iObis, Utrecht, tel. 20756
irp in het Limburgse
l der steenkolenmijnen
ie en vriendelijke ver-
nl. V.V.V.. Schinnen.
redietbank N.V. j
WSTRAAT 4 i
i de inschrijving nog
taat
emb. Moezelvall. (Trier,
.ijnreis m. grote boot-
f lOO.-
it bezoek aan de grote
sterberg.
f 6.Kinderen f 4.
Sept. diverse 2 tot 8%-
Schwarzwald, Tirol en
m. inbegr. van prima
165.—.
ist Frisia" te Broek op
gencate) tel. 474. Opg.
ledrijf van de Firma
tel. 284 en Schagen
L. Hagenaar. Langestr.
Zondag a.s. naar
0.18 Juli naar vlieg-
)0; 13 Juli 3 dg. België-
dg. Eifel, Ahrdal, Rijn
Wiesbadén, Rüdesheim
1, Luxemburg, Duitsland
reek. 10 dg. Jeugdreis
99.10 dg Lourdes
ld f 157.50; 10 dg. Oos-
èra f 125.—; 5 dg. Parijs
;ramma Reis- en Pass.-
5tationsplein, Alkmaar,
Zaterdag 27 Juni 1953
Panrina
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM In totaal 1600 man Marinepersoneel
aan boord van 22 oorlogsbodems hebben Vrijdagmiddag:
in het IJ, trappen, ladders en valrepen gevierd om tot
Maandag 29 Juni a.s. aan 20.000 bezoekers gastvrijheid
te verlenen. Hiermede heeft Nederland dan de eerste
vlootschouw, liever vlootweek, in de maritieme geschie
denis gekregen. Een vlootschouw, die geboren in Den
Helder, in het gehele land enthousiast is ontvangen, zo
zelfs, dat duizenden bezoekers moesten worden teleur
gesteld. Maar het is thans toch wel zeker, dat deze grote
schouw jaarlijks zal plaatsvinden, waarbij de twee grote
havensteden Amsterdam en Rotterdam beurtelings Ko
ninklijke Marine en Nederlandse bezoekers zullen ont
vangen.
De prachtige contouren van het
IJ lenen zich uitstekend voor een
dergelijk maritiem hoogtij. Koop
vaarders stoten en slierten af en
aan, sloepen steigeren als losge
slagen veulens tussen kruiser,
politievaartuigen, torpedoboot ja
gers, onderzeeboten en mijnen
vegers en daaroverheen welft zich
de zonneglanzende lucht, volge-
smeten met prachtige wolkenflar
den.
Dat is Amsterdam op zijn best,
zoals Nederland zich zijn hoofd
stad herinnert en het liefheeft
met een allure van trotse bezit
ting.
Is het een wonder, dat het uur
van gastvrijheid nauwelijks was
geslagen, of honderden kwamen
op veerboten, rondvaartschepen
en eigen sloepen naar Harer Ma-
jesteits schepen om deze oorlogs
vloot nu eens van nabij te kunnen
zien.
En daarbij kregen zij toegang
tot iedere ruimte, waaromheen
vanaf de vaste wal altijd nog het
aantrekkelijke waas van de ro-
rr itische zeeman hangt. Al is die
r iantiek sedert 1939 geworden
tot een heldhaftig symbool van
vaderlandsliefde.
Hr. Ms. Tromp.
Daar lag Hr. Ms. Tromp met
zijn bijna 400 opvarenden die in
de Indische wateren zoveel vol
treffers van de aanvallende Ja
panse vijand kreeg, dat ieder an
der schip in deze doodsstrijd was
gebleven. Niet echter de Tromp,
die door bleef vechten evenals Hr.
Ms. Soemba, welk schip bij Sicilië
en de Normandische kust in het
felst en bitterste van de strijd een
levende landingsbrug werd. En
daar lagen Hr. Ms. torpedobootja-
gers Evertsen en Kortenaer, die
bij hun trotse souvenirs de vlag
der Verenigde Naties hebben aü
herinnering aan de diensten in de
Koreaanse wateren.
En bij dit illuster gezelschap
past zich Hr. Ms. patrouillevaar
tuig Queen Wilhelmina uitste
kend aan, geschonken als dit schip
is door wijlen President Franklin
Roosevelt, aan Koningin Wilhel
mina. De dank van een groot
man aan een dappere Lands
vrouwe.
Dat zijn dan de schepen met een
roemrijk verleden. Maar de mij
nenvegers, afgemeerd aan de de
Ruyterkade en in de Benzineha
ven hebben na de oorlog hun aan
deel in het welzijn van het land
bijgedragen. Na de oorlog hebben
zij honderden mijnen onschade
lijk gemaakt en ervoor gezorgd,
dat ook Amsterdam met zijn
koopvaardijvloot weer een voor
name plaats in de wereldhandel
kon innemen. Het is een betrek
kelijk kleine vloot, die daar aan
20.000 bezoekers gastvrijheid ver
leent. Maar de verdiensten zijn
noch in cijfers noch in statistie
ken af te meten.
De scheepsjournalen zijn er in
hun sobere zeemanstaal de spre
kendste getuigen van, beter dan
welke aangrijpende scheepsroman
ook.
Van de nieuwe oorlogsvloot zal
de bezoeker niets bespeuren. De
kruisers „De Ruyter" en „De Ze
ven Provincieën" zijn nog niet
aan de Kon. Marine overgedragen.
De nieuwe onderzeebootjagers en
mijnenvegers staan nog op stapel
en Hr. Ms. vliegdekschip „Karei
Doorman" ligt in groot onder
houd. Volgend jaar zal Rotterdam
van deze nieuwe oorlogsvloot dus
wel de primeur hebben.
In de loop van deze dagen staat
Amsterdam volop in het teken
In de vierde ronde van het he
renenkelspel van het tennistour-
nooi te Wimbledon heeft Ken Ro-
sewall (Austr.) met 46, 36,
61, 62 van zijn landgenoot
Arkinstall gewonnen.
Voorts sloeg Brichant (Belg.)
Black (Rhodesië) 75, 108, 63
(3de ronde).
Hoad (Austr.) si. Stewart (V.S.)
6—0, 6—3, 6—2; Larsen (V.S.) sl.
Johansson (Zw.) 86, 6—2, 60;
Davidson (Zw.) sl. Wilson (G.B.)
6—3, 4—6, 8—10, 6—0, 6—2 (allen
4de ronde).
In 't heren dubbelspel 2e ronde
sl. Hartwig en Rose (Austr.) Gar-
dini en Merlo (It.) 61, 64,
61; Brichant en Washer (Belg.)
sl. Kupferburger en Vermaak (Zd
Afr.) 8—6, 8—6, 10—8; Hoad en
Rosewall (Austr.) sl. Palad en
Petrovic (Zd. Sl.) 6—2, 6—2, 6—4.
In 't gemengd dubbelspel (2e
ronde) sloegen Doris Hart en Sei-
Xas (V.S. mevr. P. Glover en G.
A. Bartroli (Spanje) 60, 60.
van de vlootschouw. Vrijdagavond
is de grote marine-autorallye ge
houden, waaraan 120 equipes heb
ben deelgenomen. Allerlei op
drachten maakten deze rallye
uiterst actueel, maar ook behoor
lijk ingewikkeld. Wat b.v. te zeg
gen van de opdracht op Hr. Ms.
Tromp aan een equipe dat ze
„Psalmen moesten zingen" (dek-
zwabberen) of „Heiligendagen tel
len" (roestplekken bikken). Of de
vraag aan een equipe op de mij
nenveger of de automobilist van
„slecht water" hield. Nee, natuur
lijk niet. Maar wel de Koninklijke
Marine, want slecht water is voor
de mijnenveger uitgelezen gladde
zee. Het regende strafpunten.
Vanavond houdt verder de
vlootvoogd Michiel Adr.z. de Ruy
ter een inspectie langs de oorlogs
vloot van de 20ste eeuw. Zijn
staatsiesloep, een prachtige gal
joot, zal bemand zijn met perso
neel uit zijn eigen tijd en uit deze
eeuw.
Tot besluit van de vlootschouw
zal_ Maandagavond een groot de-
filé worden gehouden, terwijl
Dinsdagmorgen de jongelui van
de middelbare scholen een instuif
op Hr. Ms. Tromp hebben. Zij zul
len daar door de aanwezige adel
borsten worden rondgeleid. Jon
gelui van overal vandaan zijn dan
op dit vlaggeschip hartelijk wel
kom.
Zij zullen daar tegelijk kunnen
horen, dat de marine-officier
heus niet meer salaris ontvangt
dan zijn collega van Kon. Land
macht of Kon. Luchtmacht. Al
wordt dat wel eens beweerd. En
ook zullen zij horen, dat de Ko
ninklijke Marine voor geschikte
jongeren altijd plaats heeft.
Zeker bij de nieuwe oorlogs
vloot.
Het Nederlandse motortankschip
„Cornelis B", groot 366 bruto re-
gisterton en eigendom van N.V.
Gebr. Broere te Dordrecht is gis
terochtend in aanvaring gekomen
met het 10.367 brt metende Ita
liaanse tankschip „Achille Lauro".
De Cornelis B, een nog nieuw
kustvaartuig, gebouwd in 1952,
was onderweg van Leixoes in
Portugal naar Londen met een
lading terpetijn en werd daar
vandaag verwacht.
Het Italiaanse tankschip, eigen
dom van de Achille Lauro Fu. G.
en C. te Napels was in ballast
onderweg van Rotterdam naar
Ras Tanura in de Perzische Golf.
Het ongeluk gebeurde op onge
veer 45 mijl O.N.O. van Quessant
tijdens een dikke mist.
De geredde bemanning, die zich
aan boord van 't Italiaanse schip
bevindt, bestaat uit: kapitein J.
M. Bexterman uit Schiedam; eer
ste stuurman C. Dubbeldam uit
Hardinxveld; eerste machinist J.
G. Stui uit Dordrecht tweede ma
chinist H. C. Verschuur uit Dor
drecht; matroos J. W. van Noor-
loos uit Dordrecht, matroos J. P.
Kraayveld uit Dordrecht lichtma
troos A. van Vliet uit Leiden en
kok B. Visser uit Zwijndrecht.
De bemanning wordt naar Brest
gebracht.
Ook Frans schip.
Vannacht is het Franse tank
schip „Petro Noir" ter hoogte van
Fecamp tijdens dikke mist aan
de grond gelopen. De bemanning
schijnt het schip te hebben ver
laten.
De „Petro Noir", die onderweg
was van Antwerpen naar Port
Jerome aan de Seine, meet onge
veer 80 bruto registerton en voer
in ballast.
wordt Maandag de veerdienst van
Schouwen-Duiveland naar Goeree
•Overflakkee, die na de ramp
werd gestaakt, hervat
organiseert de jeugd van de Kath.
Volkspartij van 24 tot en met 29
Augustus een internationale jon
gerenontmoeting te Waalwijk, die
gewijd zal zijn aan verschillende
Europese onderwerpen
viel de 6 jarige C. G. Kok te Al
phen aan de Rijn van de tjalk
„Jacoba" waarop hij woonde, van
boord en verdronk in de Rijn
zal op Donderdag 2 Juli, de sterf
dag van de componiste Henriëtte
Bosmans, om 11 uur 's morgens in
de kleine zaal van het Amster
damse Concertgebouw een con
cert worden gegeven ter herden
king van deze componiste. De
door haar gecomponeerde verzen
uit „Maria Eecina" zullen, voor
het eerst, door Elisabeth Lugt ten
gehore worden gebracht
kwamen er in de week van 14 tot
20 Juni in de Amsterdamse haven
108 schepen aan (232.907 brt) en
vertrokken 112 schepen (223.315
brt)
Overmaken pensioen
naar buitenland
De Nederlandsche Bank is be
reid aan personen jonger dan 60
jaar, die in een land behorende
tot het monetaire gebied van een
der bij de E.B.U. aangesloten lan
den wonen of zich aldaar wensen
te vestigen, en die een hier te
lande verschuldigd pensioen of
soortgelijke inkomsten genieten,
vergunning te verlenen om dat
pensioen over te maken naar het
land waar zij woonachtig zijn, c.q.
waar zij zich zullen vestigen.
Onder pensioenen worden ver
staan ale periodieke, uitkeringen,
die voortvloeien uit een beëindig
de arbeidsovereenkomst.
(Advertentie)
BONN, 26 Juni President Eisenhower heeft heden
verklaard dat de jongste anti-communistische opstootjes
in Oostduitsland „in geheel het satelliet-imperium
van de Sovjets" zullen worden gevoeld en hij gaf uiting
aan de hoop, dat dit de Russen er wellicht toe zal brengen,
in hun zone vrije verkiezingen toe te staan om het ge
splitste Duitsland te herenigen.
Tijdens een bijeenkomst aan boord van het hospitaalkerkschip
„De Hoop" dat Vrijdag in de haven van lJmuiden arriveerde,
werd aan de stuurman, de heer F. van de Nieuwendijk, die 25
jaar dienst op het hospitaalkerkschip heeft gedaan, de gouden
draagmedaille van de E.H.B.O. overhandigd.
De president gaf dit te kennen
in een nota aan de Westduitse
kanselier Konrad Adenauer, wien
hij de verzekering gaf van Ameri-
ka's steun aan zijn voorstellen tot
hereniging van Duitsland „in
vrede en vrijheid" door middel
van vrije verkiezingen in het ge
hele land.
Adenauer had deze steun ge
vraagd in gelijkluidende tele
grammen, die hij Zondag heeft
gezonden, aan Eisenhower, Chur
chill en de voormalige Franse
premier, René Mayer.
Churchill heeft Adenauer giste
ren een geruststellend antwoord
gezonden.
Mayer heeft de verzekering ge
geven, dat hij aan het verzoek
„grote aandacht" zal schenken.
Er de nadruk op leggend dat hij
uit de aard der zaak slechts voor
zichzelf kan spreken, zolang
Frankrijk geen regering heeft,
prees Mayer de moed van de op
standige Oost-Berlijnse arbeiders
en de „onvermoeide pogingen van
Adenauer om een democratisch
Duitsland te doen herleven."
Eisenhower en Churchill heb
ben beiden te kennen gegeven
van mening te zijn, dat de veilig
heid van de door de communisten
onderdrukte bevolking van Oost-
Duitsland afhangt van haar her
eniging met die van het vrije
West-Duitsland op de basis van
vrije verkiezingen.
Beiden hebben verwezen naar
de Driemogendheden nota over de
Duitse kwestie aan Moskou van
23 Sept. 1952.
In die nota werd verklaard „dat
de V.S., Engeland en Frankrijk
voorstanders waren van „een
spoedige Viermogendhedenbijeen-
komst die in October plaats zou
kunnen vinden om de samen
stelling, de taak en het gezag te
'bespreken van een onpartijdige
commissie van onderzoek met het
oog op het scheppen van de voor
vrije verkiezingen noodzakelijke
omstandigheden".
De Russen, die standvastig heb
ben geweigerd er in toe te stem
men, dat een verkiezingscommis
sie van de Uno in hun zone een
onderzoek zou instellen hebben op
die nota nooit geantwoord en de
voorgestelde bijeenkomst heeft
nooit plaats gevonden.
In zijn antwoord aan Adenauer
heeft premier Churchill nog ge
zegd: „Ik hoop dat de Sovjetrege
ring een weg zal vinden om op
zodanige basis (als aangegeven in
de nota van 23 Sept.) met de
'Westelijke mogendheden te onder
handelen".
In de nota van Eisenhower
wordt nog opgemerkt, dat „de
communisten als gevolg van de
machtige demonstraties in Oost-
Duitsland wellicht gedwongen
zullen worden, hun huidige poli
tiek te wijzigen", maar hieraan
wordt toegevoegd dat een verdere
verzachting van de communisti
sche druk geen vervanging zou
kunnen zijn van de vrije verkie
zingen, die Bonn en de Westelijke
mogendheden hebben gevraagd,
en waarnaar zijn regering zal blij
ven streven.
GLASGOW, 26 Juni De 27-
jarige horlogemaker Peter Gluck-
man uit San Francisco is vanmor
gen na een vlucht over de Atlan
tische Oceaan in een klein Lus-
combe toestel op het vliegveld
Renfrew te Glasgow geland.
De laatste etappe van de vlucht
was het traject van Reykjavik in
IJsland naar Glasgow.
Hij heeft vannacht ongeveer
twaalf uur gevlogen. Het kleine
creme- en blauwkleurige vliegtuig
van 90 pk. heeft zich best gehou
den.
„Vanmorgen vroeg stuitte ik op
mist boven Schotland en ik kon
het vliegveld Prestwick, waar ik
had willen landen, niet bereiken",
vertelde Gluckman. „Daarom heb
ik hierheen koers gezet. Later op
de dag vertrek ik, als de weer
berichten gunstig zijn, naar Lon
den".
Gluckman heeft sinds hij op 5
Juni uit San Francisco is vertrok
ken 85 uur gevlogen en tussen
landingen voor het innemen van
brandstof gemaakt in Oklahoma,
Michigan, Ontario, Quebec, Labra
dor, Goosbay en IJsland.
Hij is onderweg naar zijn
ouders, die te Londen wonen.
Gluckman is in Duitsland geboren
en heeft te Londen gewoond voor
hij zes jaar geleden naar Amerika
ging.
„Mijn bezoek moet een verras
sing zijn en ik hoop dat mijn
ouders niet hebben gehoord dat
ik onderweg ben", zeide hij.
'**f'0'B00B***"*i"*0**0*******t0*iii'**"****00Bi000*0000*0000000000*000000000000*0000000000000000000000000000000000»000000000B000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000*t0000000M00t0000000M00000rf0r0W0rrt0t00r00it0r0ift0tjM
De AFGELOPEN WEEK heeft zich door
verschillende belangrijke gebeurtenissen,
welke verband houden met het bevolkings
vraagstuk, gekenmerkt. Er is nl. naar aanleiding
van de verschillende rapporten, welke van de
zijde van katholieke organisaties en instanties zijn
uitgebracht, gewezen op de noodzaak, om nog meer
en ook meer gecentraliseerd en niet „langs elkaar
heen", te studeren op de vele problemen, die in
elkaar grijpen. Dit is ook het geval met de vraag
stukken rondom het bevolkingsprobleem, dat gro
tendeels ook een vraagstuk van overbevolking is.
Daarbij gaat het om wèrkgelegenheid voor de
grage monden van volwassenen en kinderen, en
wie werkgelegenheid zegt, zegt industrialisatie,
maar ook emigratie. Over dit laatste punt, de
emigratie, is gisteren een belangrijk congres ge
houden vanwege de Katholieke Centrale Emigratie
stichting. zulks aan de hand van een belangwek
kend prae-advies. Wij willen daaruit enige ge
gevens, suggesties en conclusies aanhalen, welke
men beschouwen moet als achtergrond van de daar
gevoerde besprekingen. Eerst nog een enkel woord
over de industrialisatie. Deze week is het licht nog
eens komen te vallen op de grote betekenis daar
van, toen in Velsen het grootse bedrijf van de
Breedband-walserijen is geopend. Dit enorme be
drijf zal, zo liet o.a. minister Zijlstra uitkomen in
zijn rede, bij de officiële ingebruikstelling ervan
gehouden, aan vele mensen werk kunnen geven.
Nederland heeft tegenover de mogelijkheden van
oplossing van het industrialisatievraagstuk niet
„met gekruiste armen" gestaan, want in acht jaar
tijds is tien en een half milliard voor industria
lisatie-doeleinden uitgegeven. Dat is een gezamen
lijke waarde van 80 Breedband-complexen (om een
vergelijking te maken) en één zo'n complex kost
maar 130 millioen!
Er wordt dus wel gewerkt en betaald!
om in eigen land werkgelegenheid te zoeken
en uit te breiden en dit is altijd nog het
beste middel, in meer dan één opzicht, om de
groeiende bevolking op te vangen. Velen zijn nog
van mening, dat emigratie, d.w.z. verplaatsing van
werkkrachten naar elders, buiten de grenzen, een
noodzakelijk kwaad is, waarbij de kracht van de
feiten er wel toe schijnt te dwingen, de nadruk te
leggen op het woord „noodzakelijkheid". Er is nog
een andere mogelijkheid, nl. immigratie, dat is
verplaatsing van arbeidskrachten in het eigen land.
Principieel kunnen daartegen dezelfde bezwaren
gelden als tegen emigratie, o.a. omdat hier de
kwestie van de trek van het platteland naar de
stad aan de orde komt, waartegen van katholieke
zijde steeds zo sterk gefulmineerd is. Intussen blijkt
wel, dat de industrialisatie-mogelijkheden, die ook
hun grenzen hebben, niet voldoende zullen zijn,
om het bevolkingsoverschot op te vangen en het
is dus een verstandig besluit geweest van de Katho
lieke Emigratie-Stichting, om het emigratievraag-
stuk eens nader, degelijk, deskundig-wetenschappe
lijk te onderzoeken. Op dit punt is nu een begin
gemaakt en er zal meer moeten gebeuren, zoals wij
reeds zeiden. In tal van problemen van allerlei
aard is die deskundige, wetenschappelijke voor
lichting nodig. Wat de emigratie betreft, is daar
nu een begin mee gemaakt door de bekende prof.
Zeegers, prof. dr Oldendorff en drs Kusters, die
een prae-advies hebben uitgebracht. Het gaat over
„Sociografische aspecten van de emigratie" en is
uitgegeven door het Katholiek Sociaal Kerkelijk
Instituut (Kaski). Dit boekwerk, waaraan veel en
kostbare arbeid is besteed, geeft leerzame en inte
ressante documentatie over een vraagstuk, waar
mee Nederland, in het bijzonder katholiek Neder
land, zich in ieder geval ernstig moet bezig
houden
Hoe staat het er voor met het bevolkings-
overschot, met de mogelijkheden van werk
gelegenheid, met de werkloosheid e.d.? Dit
zijn uiteraard zaken, die nader onderzocht moeten
worden, wil men een góed beeld van de mogelijk
heden en wenselijkheden van emigratie krijgen
Welnu, het is belangrijk om eerst eens te weten,
waar het eigenlijk over gaat. Het prae-advies
spreekt over open en verborgen werkloosheid e.d.
Wat is dat? Onder open werkloosheid is te ver
staan het aantal werklozen, dat geregistreerd is bij
de arbeidsbureaux, daarnaast is er de z.g. verborgen
werkloosheid, de niet-geregistreerde dus. Open
werkloosheid nu komt, volgens het prae-advies,
vooral voor in de bekende „noodgebieden", waar
voor de regering reeds verscheidene tientallen
millioenen heeft beschikbaar gesteld, om de werk
gelegenheid te bevorderen. De hoge werkloosheids
cijfers wijzen hier op een tekort aan z.g. structurele
werkgelegenheid, het gaat hier voorts om streken,
die geografisch erg „uitmiddelpuntig" gelegen zijn
en waar de industriële inslag nog erg gering of
zeer eenzijdig is. De open werkloosheid wordt
echter ook gevonden in gebieden met een vrij
sterke industriële inslag, die echter om bijzondere
redenen toch geen goed industrieel klimaat hebben.
Hier gaat het om de „administratieve centra" van
ons land, o.a. Den Haag, Amsterdam, Leeuwarden,
Groningen, Utrecht enz. Spreken wij over de nood
gebieden, dan hebben wij o.a. ook te denken aan
bepaalde overwegend katholieke streken. Daar is
de overbevolking het sterkst, daar is het gebrek
aan werk het grootst, maardaar bestaat weinig
animo voor emigratie! Dit maakt de zaak nog
moeilijker en dwingt zeker tot bijzondere belang
stelling van katholieke zijde voor het emigratie
probleem
Nu eerst iets over de z.g. verborgen werk-
loosheid. Zij is uit de aard der zaak moeilijk
te benaderen. Het meest komt zij, volgens
de gegevens uit het rapport van het Kaski, voor
in de gezinsbedrijven. Hier komt al dadelijk het
directe verband tussen emigratie en gezinspolitiek
om de hoek kijken! Voor wat de landbouw betreft
vindt men die verborgen werkloosheid op de zand
gronden, in de rivierkleigebieden, in verschillende
tuinbouwgebieden en voorts in familiebedrijven
van de middenstand en van kleinere productie-
ondernemingen. Verborgen werkloosheid wordt
„niet altijd ongezond" genoemd. Een zeker teveel
kan nodig zijn, om z.g. seizoenschommelingen op
te vangen. Zij wordt wel ongezond genoemd, wan
neer „jonge mensen, meewerkend in het bedrijf
van vader, niet in de gelegenheid zijn, op vol
wassen leeftijd een eigen bedrijf te stichten en
zulks is in de landbouw in ernstige mate het
geval". Dit blijkt uit schrille cijfers, welke het
prae-advies geeft. Zeer ernstig moet de toestand
genoemd worden in die gebieden, waar een „hoge
open werkloosheid heerst en waar tevens een ver
borgen werkloosheid voor de hand ligt". Ernstig
is de situatie in die gebieden, die öf een hoge ver
borgen öf een open werkloosheid hebben. Wanneer
tevens een hoog geboortecijfer aanwezig is, zal
deze situatie zich ook in de toekomst voortzetten,
„als niet spoedig maatregelen worden getroffen".
In dit verband wordt o.a. gewezen op de toestand
in Oost-Drente, op de Noordelijke provincies, op
West-Friesland
Een en ander was natuurlijk zeker niet ge-
heel onbekend. Wij weten er zelfs al heel
wat van, ook uit de gegevens en toelichtingen
bij de overheidsmaatregelen voor de z.g. nood- of
„ontwikkelingsgebieden". De prae-adviseurs ver
wachten daarvan niet alles, wat ook wel te be
grijpen en te verklaren valt. Het aantal mensen,
dat geholpen zou moeten worden, is te groot, en
hier komt een belangrijk argument „het ar-
beidsoverschot in deze gebieden zal niet altijd ge
schikt of bereid zijn, om in fabrieken te gaan
werken." Maar geldt dit laatste ook niet t.a.v. de
emigratie? Verplaatsing in eigen land achten de
schrijvers van het prae-advies evenmin afdoende.
Er moet dus wel inderdaad sterk(er) aandacht be
steed worden aan de emigratie. De heren zijn van
mening, dat „de emigranten, in het kader van de
werkgelegenheid allereerst uit de agrarische sector
zullen moeten voortkomen". Toch moet hier o.i.
ook tegen eenzijdigheid gewaakt worden. Overi
gens zegt het p.a. dat bij de werklozen het per
centage ongeschoolden het grootst is, daarop vol
gen de bouwvakarbeiders. De wenselijkheid van
emigratie achten de heren Zeegers, Oldendorff en
Kusters intussen het grootst bij de katholieken,
omdat is komen vast te staan, dat de „probleem
gebieden" in het algemeen gebieden zijn met een
overwegend katholieke bevolking"
Dit maakt het inderdaad noodzakelijk, dat
jfc wij van katholieke zijde sterke en sterkere
aandacht gaan schenken aan dit vraagstuk.
Wij beweren,-dat er voor- en nadelen aan emigra
tie verbonden zijn. Zij zullen duchtig en ernstig
moeten worden bekeken. Er zit heel veel aan vast.
Als er iets uit dit prae-advies duidelijk wordt, dan
in het wel dit: men kan hier, noch ten opzichte
van dit vraagstuk in het algemeen, noch indivi
dueel, over één nacht ijs gaan.... Wat de wen
selijkheid van het aantal emigrerenden betreft,
houden de prae-adviseurs voor de komende vijf
jaren, vast aan het in de tweede emigratie-nota
van de Regering indertijd genoemde getal van
24.000 beroepspersonen, d.i. 55.000 mensen per
jaar. Daarna gaan de na-oorlogse geboortecijfers
nog doorwerken, waardoor de taakstelling mis
schien zelfs gericht zou moeten zijn op 75.000 per
jaar! Verschillende interessante aspecten van deze
zaak zullen in de naaste toekomst onze aandacht
nog verdienen. Hoe verloopt de emigratie naar
kerkelijke gezindte? Katholieken en onkerkelijken
hebben geen constante emigratie. In het algemeen
verwerpen de prae-adviseurs de stelling, dat de pro
testant meer emigreert dan de katholiek. Toch zou
den er meer (en gespreid) emigratiebureaux van
katholieke zijde moeten zijn. Er moeten meer des
kundige katholieke voorlichters zijn. Er moeten
veel meer aspecten, dan alleen dat van de werk
gelegenheid onderzocht worden. Waarom is in be
paalde streken de emigratie niet of weinig in trek.
Hier moet ook aandacht geschonken worden aan
psychologische en culturele factoren. Is er niet
dikwijls te weinig scholing en ontwikkeling om
emigrant te (willen) zijn? Gepleit wordt dan ook
voor scholen, „die de ontwikkeling van deze ge
bieden voor emigratie en industrialisatie bren
gen. Dan is er het aspect van de bevolkingssprei-
ding in Europa, en de missionerende taak van dc
Kerk, die, niet bij landsgrenzen halt houdt. Ge
noeg, om te doen zien ook dit: dat in het emigra-
tievraagstuk voorlichting en vorming nodig is op
de basis van de levensbeschouwing en dat wij hier
te maken hebben met een vraagstuk, dat niet
ambtelijk-neutraal, dus rechtstreeks van over
heidswege kan worden benaderd. Wij menen te
zien, dat de Katholieke Emigratiestich-ting een
nieuwe koers in slaat. Gelukkig, Het was nodig!
