Churchill strijdt nu tegen
nieuwe aansluipende vijand
ZATERDAG
Joodse Nederlander liet
bankpapier onderduiken
Communisten hielden
hun beloften niet
DE KROmEK VATS
it
weerT
Seixas (Amerika) gaf geen
pardon aan Kurt Nielsen
MI-IJS'
rs zullen
betalen
ng blijft
roulette
it en zijn
atieplan
Sir Winston is ziek
Verzoening Rusland-Amerika
zijn laatste grote daad?
TAAK VAN
GROTE OMVANG
Naar wij vernemen
WIMBLEDON
Maar „Financiën" geloofde hem niet
en wees verzoek botweg af
In Oost-Duitsland
rwacliling
door het KNMI
;eldig van Zater-
Zondagavond.
ROOG.
met wisselende
wakke tot matige
Noord en West.
dering in tempe-
ertentie)
Juli. Het K.N.
de.
open dagen is er
ge verandering ge-
algemene lucht-
Het vlakke lage-
ven Europa, waar-
lien voorkwamen,
nis af en een rug
c breidde zich van
nden over Frank-
omgeving uit. Dit
dat ons land in
ke luchtstroming
=de koelere lucht
zee ons land bin-
De buienactiviteit
belangrijk klei-
het zuid-oosten
kwamen gister-
nweersbuien voor.
/eld Zuid-Limburg
zelfs nog 52 mm
nde het weekeinde
delijke tot noord-
ïtstroming aanhou-
t koele weer zal
anwege de nabij-
=>rdergenoemde rug
k zijn de regenn-
li (Reuter) De
ïdsdag heeft heden
ig de schuldenover-
Frankrijk, welke
verworpen, goedge
legen 147 stemmen
ingen.
fgevaardigden ver-
j zich vergist had
zij niet hadden in-
or de afwijzing de
novereenkomst van
raar was gebracht.
ts-sportdag
N.K.J.B.
:n ,komt in groten
de Districtssport-
Zondag 5 Juli in
.2.30 lof, daarna om
m de wedstrijden:
100 en 1500 meter,
tafette, hoogsprin-
n, touwtrekken en
trijden. Daarna
aad heeft zich de-
ar aanleiding van
nvragen, opnieuw
le vraag of het al
liik is gereglemen-
legenheden toe te
e, op het buiten-
slingenverkeer in-
en. Daarbii is ten-
niet op de voor-
nde een geregle-
lette in te gaan.
1 heeft tot Dinsdag
n om een antwoord
en op de vele op-
de Tweede Kamer
over de voorge-
ziging van Utrecht,
gemeente tal van
u opslokken. Het
taat er momenteel
niet best op. De
een zeker van de
gingen hoofdzake-
mnexatie van Zui-
landelijk deel der
bieden. De minis-
oeilijkheid al aan-
edacht over instel-
gemeenschapsraad
aar daar was nage-
enthousiast over.
SFNSEND NIET
IARGARET?
Juli De Britse
t bijzonder de bla-
dersbeweging. ma
aide wijze melding
.aatsing van kapi-
vnsend naar Brus-
wordt toegevoegd
ambassade aldaar,
id zal 15 Juli a.s.
ost in Brussel be-
i één dag voordat
ret met haar moe-
nd zal terugkeren.
It nog als bijzon-
dd, dat Townsend.
is. prinses Mar-
op haar reis naar
gelegenheid van
in Koningin Julia-
ezeld.
na botsing met
overleden
van de Laan van
en de Trompstraat
is Vriidag de 72-
ier P. de J. uit
botsing gekomen
en ter plaatse over-
r, die op de Laan
lort in de richting
wilde nog voor
i tram linksaf de
nrijden. Een aan-
schter onvermii de-
Zaterdag 4 Juli 1953
Pagina 3
LONDEN, 3 Juli De in de strijd geharde Winston
Churchill vecht tegen een aansluipende vreemde nieuwe
vijand de ouderdom terwijl hij het oog gericht
houdt op het tot stand brengen van een duurzame vrede.
Voor de nu 78-jarige leider van Groot-Brittannië is het
een gevecht tegen de tijd. Geestelijk vermoeid, met be
vende handen en een verminderend concentratievermo
gen, heeft Churchill de taak op zich genomen om de twee
grote wereldblokken, het ene geleid door Amerika, het
andere door Rusland, te verzoenen.
Het is een taak van zulk een
gigantische omvang en zulk een
historische betekenis, dat het
iemand die half zo oud is als
Churchill al schrik moet inboe
zemen. Er zijn wijsheid, onuit
puttelijk geduld, eindeloze ener
gie, subtiliteit, tijd en nog vele
andere dingen voor nodig. En
evenmin is het een. taak die
Churchill sinds jaren een
vijand van het Russische commu
nisme op zich heeft genomen
voor het behalen van een of ander
dramatisch effect. Het is immers
de grondslag van de Britse poli
tiek om te trachten de rol van
eerlijke bemiddelaar tussen Wa
shington en Moskou te spelen.
Zou Churchill van het toneel ver
dwijnen, dan zal zijn opvolger
moeten trachten door te gaan
waar Churchill is opgehouden.
Niettemin is het een feit, dat
Churchill, met zijn uniek inter
nationaal prestige en zijn gevoel
voor de historie, die politiek ge
dramatiseerd heeft op een wijze
welke weinigen in staat zijn hem
na te doen.
En het is daarom dat er ver
moedens zijn gerezen dat zijn
ziekte een „diplomatiek" karakter
heeft en ten doel zou hebben het
Rusland gemakkelijker te maken
om voor de dag te komen met een
plan om de wereldspanning te
verminderen.
Twee van de beste Britse artsen
hebben de Britse leider een week
geleden bevolen het werken voor
minstens een maand te staken,
omdat hij anders wel eens zou
kunnen instorten, hetgeen de ern
stigste gevolgen zou kunnen heb
ben. De geharde Churchill gelooft
niet in ziekten. Hij heeft altijd
evenveel van zijn body gevergd
als van zijn legers. Maar hij had
nu geen keuze: hij moest gehoor
zamen. En nu neemt hij rust in
de zon-beschenen tuinen en de
statige vertrekken van Chartwell,
zijn landhuis in Kent. Aan zijn
zijde is Lady Clementine Chur
chill, die aan zijn wensen tege
moet komt, en hem tegelijk voort
durend moet remmen en moet
verhinderen, dat hij tóch niet
werkt, niet te veel leest, spreekt
of schrijft, of te veel met zijn
kleinkinderen speelt.
Het is geen wonder, dat Chur
chill bezweken is onder zijn werk
zaamheden van de laatste tijd, die
behalve het premierschap ook
buitenlandse zaken tengevolge
van de ziekte van minister Eden
omvatten, terwijl hij bovendien
ten tijde van de kroning gastheer
is geweest voor staatslieden uit
74 landen. En alsof dit nog niet
genoeg was, hield hij zich druk
bezig met zijn initiatief om te
trachten de leiders van het Oos
ten en Westen tezamen aan de
conferentietafel te krijgen.
Zijn plotselinge gedwongen rust
heeft meer teweeg gebracht dan
alleen een verdaging van de be
oogde besprekingen op de Ber
muda-eilanden.
Het Britse volk is diep onder
de indruk gekomen bij de ge
dachte, dat tenslotte ook Chur
chill sterfelijk is.
Politiek vacuum
I ijdelijk is er ook een diplo
matiek vacuum in de gehele we-
ontstaan, want wekenlang
heeft het Britse initiatief de kan
selarijen in beroering gebracht.
Dikwijls komen thans de hoge
staatsambtenaren Ln Whitehall
met de handen in het haar te
zitten.
Zijn afwezigheid heeft ook zijn
invloed op de stemming in het
parlement. Het vuurwerk, dat hij
zo dikwijls ontketende, ontbreekt.
Sommige hogen in den lande
Z(jn van oordeel, dat zelfs zijn
t ij d e 1 ij k e afwezigheid van in
vloed kan zijn op het politieke
klimaat in binnen- en buitenland.
Wat Engeland zelf betreft, is
waarschijnlijk de mogelijkheid
van nog dit jaar te houden alge
mene verkiezingen van de baan.
Verder doet zich de vraag voor
van de opvolging, welke waar
schijnlijk een strijd binnen de
conservatieve partij zal teweeg
brengen. De twee voornaamste
candidaten zijn Eden, die ziek is,
en de krachtige en ambitieuze 50-
jarige Richard A. Butler, die
thans de kabinetszittingen presi
deert.
In het buitenland hebben de
Amerikaanse leiders meer tijd ge
kregen om zich te beraden over
de ontwikkelingen in Europa en
Azië en over het Britse initiatief
om tot een bespreking met het
Kremlin te komen.
De Franse regering heeft ook
tijd gewonnen na de lange kabi
netscrisis om zich in te werken.
Maar het belangrijkste is wel
licht, dat Rusland een kans heeft
gekregen om de oprechtheid van
zijn vredescampagne te bewijzen.
Want Rusland, dat welwillend
stond tegenover de gedachte van
een bespreking Oost-West op het
hoogste niveau, heeft laten mer
ken dat het niets op had met de
voor Bermuda geprojecteerde be
sprekingen en dat dit niet de
manier was om tot een grote
vredesbespreking te komen.
Rusland maakte duidelijk, dat
het Bermuda als een Westelijk
complot zag. Nu er uitstel is, heeft
Rusland tijd om een eventueel
informeel Russisch-Brits contact
te laten volgen door een actie,
waardoor een viermogendheden-
conferentie voor alle Westelijke
geallieerden aanvaardbaar wordt.
En het is dit feit, dat velen
hier in Londen er toe gebracht
heeft zich af te vragen wat er nu
precies met Churchill aan de
hand is. Het korte medische bul
letin heeft ons alleen verteld, dat
Churchill overspannen was. Van
personen uit de omgeving van
Churchill kreeg men nog te ho
ren, dat een volledige ineenstor
ting van Churchill op deze leef
tijd hem kwetsbaar zou maken
voor andere organische kwalen.
Niettemin zijn er diplomaten ge
weest die er in rapporten aan
hun regeringen op gezinspeeld
hebben, dat Churchill met zijn
rustperiode de bedoeling heeft
gehad de weg vrij te maken voor
een Russische stap. Deze diplo
maten zien verband met de plot
selinge ontbieding naar Moskou
van de Russische ambassadeurs
in Washington, Londen en Parijs
voor het plegen van overleg.
Maar dit zijn natuurlijk alleen
maar Yeronderstellingen. De si
tuatie is moeilijk te beoordelen
en biedt weinig houvast. Maar
één ding is zeker: de ziekte van
Churchill is het begin van het
einde van een tijdperk van grote
persoonlijke leiding in Groot-
Brittannië.
kwam gistermorgen op de Schelde
ter hoogte van de Belgische
Schans het Griekse stoomschip
..Leontios" op weg naar Antwer
pen in aanvaring met het Neder
landse stoomschip „Tarakan", dat
de haven uitvoer. Beide schepen
liepen averij op. De „Tarakan"
moest naar de haven terug
keren
brachten de leerlingen van het
Baarns Lyceum, onder wie ook de
prinsessen Beatrix en Irene, gis
termorgen een bezoek aan de mi
niatuurstad Madurodam. Met de
leraren en leraressen en het ge
meentebestuur van Madurodam
gebruikten zij daarna gemeen
schappelijk de koffiemaaltijd
is met ingang van 1 September de
heer Joseph Henricus Ahrends
benoemd tot assistent-dirigent van
het Amsterdamse Concertgebouw
orkest en tot repetitor van het
Toonkunstkoor, afdeling Amster
dam. De heer Ahrends is op 8 Mei
1921 te Maastricht geboren. In
1947 richtte hij de Roermondse
volksmuziekschool op
werd gistermorgen de modelmake
rij van de N.V. Chamotte-Unie te
Culemborg door brand verwoest.
De brand, die omstreeks negen
uur uitbrak, was om elf uur be
dwongen. Het bedrijf ondervindt
slechts geringe vertraging, doordat
de electriciteitsvoorziening stag
neerde. Verzekering dekt de
schade
overleed Donderdag te Schoon
hoven de weduwe Teuntje van
der Hek geboren van Buren,
slechts twee dagen voordat zij
haar 101ste verjaardag zou vieren.
Het vorige jaar op 4 Juli was zij
het middelpunt der belangstelling
van velen, toen zij haar honderd
ste verjaardag herdacht
Hier ziet U de vier „keien" van Wimbledon, die zich plaatsten in de Dames- en Heren- enkel
spelfinale. Links stüat Victor Seixas (V.S.) en naast hem zijn tegenstander Kurt Nielsen, de
Deen, die een volkomen verrassing voor Wimb ledon was. De damestitel is dit jaar voor de
Verenigde Staten, want de beide finalisten, Maureen Connolly (links) en Doris Hart, zijn
twee Amerikaanse tennissterren.
O
Het Haagse Gerechtshof heeft
arrest gewezen in de zaak van de
„ondergedoken bankbiljetten" van
D. de Leeuw en bepaald dat het
onderzoek in deze kwestie hervat
moet worden tot het nader horen
van getuigen.
Toen 13 Maart 1943 een veror
dening van de Rijkscommissaris
afkwam dat bankbiljetten van
f500 en f1.000 ingeleverd moesten
worden, gaven vele landgenoten
daaraan geen gevolg. Onder hen
bevond zich de Joodse Nederlan
der D. de Leeuw, die zijn bank
biljetten van f500 en van f 1.000
in het bijzijn van meerdere getui
gen begroef. Na de bevrijding en
wel op 13 September 1945 ver
scheen een beschikking, krach
tens welke aan eigenaars, die een
desbetreffend verzoek deden, on
der nader te omschrijven voor
waarden, de tegenwaarde van
niet ingeleverde bankbiljetten kon
worden vergoed. De eigenaar
moest daarbij kunnen bewijzen
dat hij op 13 Maart 1943 de be-
riiuiiiiiiiialiiiiiNinniMiiiininiiiiliiiiiiiniiiiMmiMiiii
wuste bankbiljetten in eigendom
had.
De L. richtte in verband met
deze beschikking een verzoek aan
het Ministerie van Financiën om
de tegenwaarde vergoed te krij
gen van de bankbiljetten, die hij
indertijd had laten onderduiken,
waarbij hij aanbood om door ge-
tuigeverklaringen het bewijs te
leveren dat de bedoelde bankbil
jetten inderdaad op 13 Maart 1943
zijn eigendom waren. Het Ministe
rie liet hem daarop weten dat zijn
verzoek.was afgewezen. Een mo
tivering voor deze afwijzing werd
niet gegeven. De L. liet toen door
zijn raadslieden de Staat dag
vaarden om deze op verschillende
gronden te doen veroordelen het
desbetreffende bedrag uit te beta
len, dan wel te laten verklaren
dat eiser voldaan had aan de ge
stelde voorwaarden.
De Rechtbank beschikte even
wel afwijzend op dit verzoek.
Tegen deze uitspraak tekende
de L. hoger beroep aan.
Het Gerechtshof heeft nu be
slist, dat de beëindiging van het
onderzoek en de afwijzing van het
verzoek tot inwisseling der oude
bankbiljetten niet overeenkomstig
de redelijkheid is geschied en dat
zulks meebrengt, dat het onder
zoek hervat moet worden tot het
nader horen van getuigen.
Het Hof overwoog dat de ver
klaring van reeds één gehoorde
getuige, na de afwijzing van het
verzoek, de opgaven van appèl-
lant op alle essentiële punten be
vestigd heeft en dat uit die ver
klaring haar juistheid aangeno
men volgt, dat appèllant op de
vereiste datum reeds eigenaar was
van de door hem gereclameerde
bankbiljetten.
Om deze redenen achtte het
Hof het niet redelijk, dat de Staat
na deze voor de L. gunstige ver
klaring indien deze al niet aan
leiding gaf de afwijzende beschik
king in te trekken het onder
zoek niet heeft voortgezet door zo
veel nodig en mogelijk andere ge
tuigen te horen.
Duitse vissersschepen
voor de sloper
DELFZIJL In Delfzijl kwa
men 3 Duitse vissersschepen bin
nen uit Hamburg, bestemd voor
het scheepvaartbedrijf „Walche
ren" te Amsterdam. In totaal
worden 21 van deze vaartuigen
verwacht. In Delfzijl worden de
schepen reeds gedeeltelijk ge
sloopt en gaan binnendoor naar
Amsterdam.
Kurt Nielsen heeft het unieke
feit niet kunnen waarmaken, dat
voor het eerst in de geschiedenis
van Wimbledon een ongeplaatste
speler zich meester zou maken
van de titel in het herenenkel
spel.
Vic Seixas, de dertig jarige
sympathieke Amerikaan sloeg de
wilde hoop van de jeugdige Deen
in drie sets aan diggelen, Vrij
dagmiddag op een totaal uitver
kocht centrecourt.
De grootste strijd is gestreden
in de eerste set. Dat leek er aan
vankelijk helemaal niet op,
want Nielsen begon met zijn
eigen servicegame te verliezen,
waardoor Seixas snel tot drie
nul kon uitlopen. Ook nog tot
41. De eerste set leek verloren
voor de Deen. Maar na zijn eigen
gewoon servicegame, kwam hij
op de service van Seixas tot
deuce en daarna tot winst. Een
snelle game op love bracht de
stand op gelijke voet 44.
Daarna werd het een gewel
dige strijd. Een strijd op leven
en dood. Het werd 55, 66,
77. Toen kreeg Seixas na de
winst van zijn eigen service
game, twee setpoints op de ser
vice van Nielsen. Eèn redde de
Deen er, maar de volgende bal
sloeg hij juist langs Seixas heen,
doch ook „out".
Dat was 97 voor Seixas, die
daarna in de twee volgende sets
niet meer in groot gevaar is ge
weest. In de tweede set sloeg
Seixas door de tweede service
game van zijn tegenstander heen.
hetgeen genoeg was voor een
63 zege, en in de derde set
was een voorzichtige Nielsen zo
uit zijn spel gebracht, dat hij
tenslotte de laatste beslissende
game op Love verloor.
Vic Seixas uit Amerika had de
kampioenstitel veroverd, maar
even groot was _de verliezer Kurt
Nielsen, die dé verrassing van
dit tournooi is geweest.
De hertogin van Kent reikte
de beker aan Vic Seixas over
waarna hij dolgelukkig naar zijn
kleedkamer kon vertrekken.
Vandaag zal „Litte Mo" (Mau
reen Connolly) proberen of ze
voor de tweede maal Doris Hart
kan overtroeven in de finale van
het damesenkelspel.
Na de wedstrijd
Nielsen vertelde na afloop van
de wedstrijd aan verslaggevers
dat de match tegen Seixas in de
eerste set al werd beslist.
De Deense student vertelde dat
hij niet erg zenuwachtig was,
maar wel zeer gespannen.
Over de toekomst vertelde hij:
„Ik zal ook in de Davis Cup
wedstrijden uitkomen, maar ik
moet ook aan mijn studie den
ken. Dit jaar is daar niet veel
van terecht gekomen. Ik denk
dat ik van werktuigkunde over-
zwaai naar bouwkunde".
Zijn verloofde en zijn vader
zaten op de tribune om de finale
van Wimbledon bii te wonen.
„Voor haar (zijn verloofde) vind
ik het jammer, want ze wilde
zo graag dat ik zou winnen".
Nielsen vertelde dat hij in de
laatste anderhalf jaar maar drie
wedstrijden op openluchtbanen
had gespeeld en voor Wimbledon
maar een paar weken de tijd had
gehad om te trainen.
Hij was opgetogen over de
wedstrijden en de nederlaag kon
de glimlach niet van zijn gezicht
verdrijven. Maar hij had een
klacht: Dat hij 's morgens om
kwart over zeven al wakker ge
schreeuwd werd door de kran
tenjongens. En Nielsen houdt er
van laat naar bed te gaan en laat
op te staan.
BONN, 3 Juli. Otto Dibelius, genomen zullen worden.
VAN MESDAG VERLOOR
HENLEY. 3 Juli In de
tweede halve eindstrijd van de
Diamond Sculls verloor onze
landgenoot van Mesdag met vier
lengten van de Engelsman Tony
Fox. De tijd van Fox was 8 min.
18 sec.
het hoofd van de Protestantse
Kerk in geheel Duitsland, heeft
vandaag in Bonn verklaard, dat
de communisten nog steeds hun
drie weken geleden gedane be
lofte niet zijn nagekomen, dat de
straffen voor de honderd geeste
lijken die in de gevangenissen
zitten in Oost-Duitsland herzien
zuilen worden.
Ten aanhore van de leden van
de persvereniging in Bonn ver
klaarde de bisschop, dat ondanks
de belofte nog geen enkele straf
was herzien en nog geen geeste
lijken waren vrijgelaten.
Hij voegde hieraan toe, dat de
communisten wel de strijd ge
staakt hadden tegen de Evange
lische jeugdgemeenschappen en
dat ongeveer 3000 protestantse
jongeren weer permissie gekre
gen hadden de staatsscholen te
bezoeken.
Dr Dibelius is uit Oost-Berlijn
naar Bonn gekomen om de Oost-
Duitse toestand na de 17 Juni-
revolte met Adenauer te bespre
ken.
Voorts werd gesproken over
een eventuele viermogendheden-
conferentie en over mogelijkhe
den om de handelsbarrières tus
sen Oost- en West-Duitsland op
te heffen en het verkeer te ver
gemakkelijken.
Dr Dibelius voorspelde dat in
de eerstkomende veertien dagen
belangrijke politieke beslissingen
Hij noemde de mogelijkheid
van een verschuiving in de Oost-
Duitse communistische regering,
die omver geworpen zou zijn, als
de rode troepen niet tijdig inge
grepen hadden. Voorts was de
bisschop van mening, dat het
Kremlin zijn politiek zou wijzi
gen naar aanleiding van de re
cente gebeurtenissen in de satel
lietstaten.
De bisschop zei dat hongerig
Oost-Duitsland tegenover een
nieuwe slechte oogst staat en dat
meer hulp van het Westen nodig
is om hongersnood te voorkomen.
Hoewel de communisten kort
geleden grote voedselvoorraden,
die zij opgeslagen hadden voor
hun leger, aan de opstandige be
volking verstrekten, zullen deze
volgens Dibelius slechts reiken
voor enkele weken en dan zal er
weer evenveel honger zijn.
■Paardendief gezocht
Acht jaar heeft de Ameri
kaanse politie gezocht naar 'n
paardendief, om hem een be
vel tot aanhouding onder de
neus te kunnen houden.
Zij vond hem eindelijk te
Hazard in Kentucky, waar hij
de laatste zes van die acht jaar
werkzaam was geweest: als
kok in de gemeentelijke ge
vangenis.
Priesterstudent
heeft vijf jaar de hik
GLENDALE (Californië)
(K.N.P.) Jack O'Learry, een
priesterstudent in Californië, is
dezer dagen het zesde jaar inge
gaan, waarin hij onafgebroken
aan de hik lijdt. De doctoren
hebben Jack de raad gegeven af
te zien van het priesterschap,
aangezien zij vrezen dat hij niet
meer zal herstellen. Meer dan 200
arken hebben hem behandeld,
echter zonder succes.
Jack weegt na vijf jaar de hik
Pog maar 78 pond. Het is hem on
mogelijk meer dan één uur achter
elkaar te slapen. Zijn voedsel kan
m.l slechts korte tijd binnenhou
den. Iedere dag om 6 uur is Jack
"Learry in de kerk. „Ik blijf
tj n en hopen", zo zegt hij.
..juat geeft mij kracht mijn ziekte
te dragen".
HET VRAAGSTUK VAN DE KATHOLIEKE
He ACTIE EN DE POLITIEK schijnt actueel te
kunnen worden, door een opmerking van de
katholieke heer Ruijgers in zijn reeds eerder geci
teerde artikel in het weekblad „De Katholiek in de
P.v.d.A.", dat de Katholieke Actie de aangewezen
organisatievorm zou kunnen zijn, om het vraagstuk
van de eenheid der Katholieken onder het oog te
zien. Met die „eenheid" is hier kennelijk de poli
tieke eenheid bedoeld, of óók bedoeld. Want Ruij
gers schrijft, dat de Katholieken in de P.v.d.A.
aanvaarden, dat er ook ten aanzien van de politiek
onder de katholieken ergens een gemeenschappe
lijkheid bestaat, die haar brandpunt in het boven
natuurlijke heeft en die belangrijk genoeg is, om in
een of andere vorm uitwendige vorm te worden
vastgelegd en dat zou dan de K.A. kunnen zijn,
die in Nederland eindelijk eens waarlijk ten leven
zou kunnen worden gemaakt....
Op het eerste gezicht is men geneigd te zeg-
gen, dat het op een dergelijke wijze betrek
ken van de politiek in de K.A. hèt middel
zou kunnen zijn, om deze Katholieke Actie, die vol
gens Ruijgers toch al tot weinig leven is gewekt,
voor goed de doodsteek te geven. Maar wij willen
niet de fout begaan van anderen, om een conclusie
voorop te zetten, waar het de goede gewoonte is,
haar te doen volgen uit voorafgaande redeneringen,
althans beschouwingen. De Katholieke Actie ,is n.l.
ten enen male voor „de politiek" ongeschikt en de
orthodoxe opvatting is dan ook, dat de Katholieke
Actie los staat van de politiek en zich althans met
partijpolitieke kwesties niet moet inlaten. Geheel
iets anders is, dat de Katholieke Actie, inderdaad
krachtens haar doelstelling de Katholieken wil
leren, een beter gebruik te maken van de politiek,
in zoverre dit noodzakelijk is, omdat de katholieke
overtuiging van hen eist, dat zij de beste staats
burgers zijn. En zoals een ieder beroep een behoor
lijke voorbereiding vraagt, zo wordt dit ook vereist
van hen, die aan goede politiek willen doen, op
godsdienstig, cultureel, economisch en sociaal ge
bied.
De Katholieke Actie is een apostolische actie,
zij stelt zich ten doel, de zielen naar God te
brengen en God naar de zielen. Zo begrijpt
Ruijgers het ook, als hij een recente doel-omschrij-
ving van de K.A., gegeven door pater Seb. Tromp,
aanhaalt, waarop wij nog terugkomen. Maar dan
is de K.A. ook niet het aangewezen trefpunt, om
met, zoals dat in ons land op dit ogenblik helaas
het geval is, de drie afgescheiden katholieke poli
tieke groeperingen systematisch en geregeld en in
vast verband, over de houding van de katholieke
activiteit in de politiek te gaan beraadslagen. Dat
zou mogelijk en wenselijk zijn, wanneer de verhou
dingen op dit gebied historisch anders gegroeid
waren, zoals o.a. in Engeland, waar men zich sinds
kort heeft aangewend, met de katholieken, die tot
de verschillende partijen behoren, overleg te plegen
over aan te nemen standpunten en waar men aldus
een soort surrogaat van een katholieke partij heeft.
'Zo men weet, is een eigen katholieke partij voorals
nog in Engeland onmogelijk, met het gevolg, dat de
katholieken, die een niet-grote, maar evenmin kwa
litatief geringe minderheid vormen, geen politieke
macht kunnen ontplooien. De Katholieken in Neder
land kunnen dat wel. En zij hebben dat dan ook
al sinds 60 jaar met min of meer succes gedaan, al
vindt Ruijgers die Katholieke Partij dan ook iets,
wat „absoluut abnormaal" moet worden genoemd..
Het wil ons voorkomen, dat Geert Ruijgers
in zijn overigens knap en interessant betoog,
enige dingen verward. Hij houdt n.l. een
pleidooi voor apostolaat, volwaardig christendom
enz., maar hij vergeet, dat deze dingen, waarvan
wij de belangrijkheid en het primaat natuurlijk
nooit hebben ontkend, inderdaad wel tot het wezen
van de Katholieke Actie behoren, maar slechts
indirect de taak van de politiek zijn. Nogmaals,
politiek, althans politieke partijvorming, is
m a c h t s vorming en de fout, die Ruijgers maakt
is o.a. ook deze, dat hij onder de vlag van een
(op zich zelf belangwekkend en juist) betoog voor
apostolische activiteit, niettemin zelf partij kiest
voor een partijverband, dat óók natuurlijk aan
machtsvorming doet, maar die macht zeker niet
principieel en doelbewust aanwendt voor al de
schone zaken, welke Ruijgers aan het christelijk
apostolaat aanwendt. Zeker, dr. Fr. Thijssen schrijft
o.a. in zijn brochure „Wat is Kath. Actie", (uitgave
G. G. 1935) dat een K.A.-lid gerust lid mag zijn
van een politieke partij, maar dat deze „niet in
strijd mag zijn met zijn katholieke beginselen, ter
wijl hij nooit op een of andere wijze zijn lidmaat
schap van de K.A. mag uitspelen terwille van een
politieke richting. De K.A. zorgt er voor, haar
leden te vormen zodanig, dat zij in staat zijn op
ieder moment, in iedere omstandigheid van het
particuliere en het publieke leven, de oplossing
volgens christelijke grondslag te vinden of althans
er naar te streven, ze aan te wenden ten opzichte
van de vele vraagstukken, die zich in de verschil
lende omstandigheden van het leven voordoen"
Er zou over K.A. en politiek nog heel wat
1e meer te zeggen zijn. En het laatste woord is
er stellig nog niet over gesproken. Er is n.l.
ook nog iets anders, en wel, dat het in bepaalde
omstandigheden voorkomt, dat de Katholieke Actie
wel wordt ingeschakeld in de directe politieke
strijd. Dit komt weliswaar meer in het buitenland
voor, en vooral in Italië, maar volledigheidshalve
wordt het toch even vermeld, omdat het in de be
oordeling van dit principiële vraagstuk meetelt. In
1948 bijv. heeft dezelfde Paus Pius XII, die op het
voetspoor van Zijn Voorgangers, in het, algemeen
verdedigt, dat de K.A. buiten de politiek staat,
het in de toen bestaande omstandigheden noodza
kelijk geoordeeld,- de K.A. op te roepen als hulp
troepen in de politieke strijd, omdat die toen
rechtstreeks tegen de Kerk gericht was. En wij
hebben er vroeger al eens meer aan herinnerd, dat
Kardinaal van Roeij in November 1951 voor de
Mannen van de Katholieke Actie in België een
beroep op de politieke eenheid heeft gedaan en de
medewerking van deze mannen voor politieke
christelijke eenheidsactie heeft gevraagd, omdat
toen de bekende strijd op het gebied van het tech
nisch onderwijs aan de orde was. De Kardinaal riep
de Katholieke Actie op, tegen de houding van de
Belgische socialisten! Hetgeen de heer Ruijgers
bijzonder interessant zal vinden....
Trouwens, Geert Ruijgers zegt in zijn artikel,
dat prof. Tromp S.J. het doel van de K.A.
als volgt heeft omschreven: „De bevordering
en de uitbreiding van het Rijk van Christus in de
harten, familie, school, in het particuliere en
private leven, in de wetenschappen, kunsten, geven
van boeken, in het leger, de economie, de natio
nale politiek, kortom: de herschepping, in chris
telijke zin, van geheel de maatschappij". Maar Ruij
gers wil toch niet beweren, dat wij dat zullen
kunnen bereiken met zijn socialistische doorbraak
partij, dat allegaartje van allerlei geestelijke stro
mingen en meningen? De herschepping in christe
lijke zin, van geheel de maatschappij, is zeker niet
alléén, maar stellig wel voor een groot deel en
voorts in belangrijke mate indirect, de taak
van de politiek, d.w.z. van de katholieke staatkunde
Die wordt, met alle goede bedoelingen van de
doorbraak-mensen, niet gevoerd door de doorbraak-
p a r t ij. Alle deskundigen, die in de loop der jaren
gesproken en geschreven hebben over K.A. en
politiek, zien ook de taak van de Katholieke Actie
op dit gebied als een indirecte. Politieke vorming,
staatkundige voorlichting, vooral over de begin
selen. Maar dat op Katholieke basis, op christelijke
grondslag, en voor de problemen wil men streven
naar een christelijke oplossing. Die staat in het pro
gram van de K.V.P. maar niet in het program var
de P.v.d.A
Heeft dat er iets mee te maken? Ja, dat heeft
er ales mee te maken. Want, hoe schoon men
ook theoretiseren kan, hier gaat het om
Nederlandse toestanden. En het Kerkelijke Gezag
in Nederland heeft zijn voorkeur duidelijk laten
blijken. De heer Ruijgers wil de K.A. inschakeler
in het vraagstuk van de politieke eenheid dei
katholieken en deze hanteren als een vorm, „ovei
alle rechtmatig verschil van inzicht heen". Maai
zoals wij zagen, dan zou hier aan die K.A. eer
taak worden toebedeeld, die haar van nature er
om practische redenen, vreemd is. Bovendien, dii
instantie is er al. Het is de bestaande katholiek'
eenheidspartij, die reilt en zeilt „over alle recht
matig verschil van eenheid" heen!.... Men doe
niet tekort aan de waarde van de beide afgeschei
den katholieke groepen, als men vaststelt, dat d'
K.V.P. de draagster van de katholieke eenheids
gedachte is. Krachtens roeping, historie, traditie
en getal. Zo heeft het Kerkelijk Gezag in Nederlam
dit ook gezien en men kan deze kwestie nie'
beoordelen los van de feitelijkheid, dat de Bisschop
pen zich voor de katholieke eenheid ook op di
terrein hebben uitgesproken. Dat gaat finaal buiter
de Katholieke Actie om. En waarom zou de heei
Ruijgers van -die K.A. uitkomst verwachten? Zij is
immers óók de georganiseerde deelnemer der leker.
aan het apostolaat der Kerk, onder leiding
van de Hiërarchie. Hoe staat de heer Ruijgers
daar tegenover? Als de Hiërarchie een uitspraak
doet, tracht hij er immers toch weer onder-uit te
komen.