ÏIJN •sLands deur gaat open en toe bij grenspost Nieuweschans Route-puzzle bij Finsterwolde verwart honderden buitenlanders ■am -HDTRcmSP4- BES rïJÏÏ s»,s fBSK aaErafrJSLWJs 40 Baggermachines winnen het grint voor Nederland E VROET BE QUICK lanse arts l.-Slavië Zaterdag 25 Juli 1953 Pagina 7 Paal en perk aan runners-activiteiten GRENSPOST NIEUWESCHANS Jörge Jörgensen is een gezellige dikke Deen, die met zijn vrouw en zijn dochter Eva in een klein Volkswagentje Holland en België wil doorkruisen. De trieste aanblik, welke de grenspost Nieuweschans vandaag in deze druilerige regen biedt doet geen af breuk aan zijn optimisme. Het „tak-tak" is niet van de lucht, wanneer hij van de marechaussee zijn grenspapieren terug krijgt en met een breed gebaar keert hij zijn koffertje voor de douane om. Met deze man zal men in Nieuweschans stellig geen moeilijkheden hebben. Dit wisten de douanemannen al, toen hij uit zijn Volks wagentje stapte, zijn papieren stevig ge klemd tegen zijn ietwat krap sportcolbert. Hij is de typische Deen, die een jaar lang naarstig spaarde om met vrouw en kind veertien dagen te genieten van een heer lijke vacantie. En hij is stellig niet de man, die nu eens zal trachten wat over de grens te smokkelen. De douane heeft voor het opsporen van smokkelaars een speciale neus. En men behoeft in het geheel niet met een doos sigaren gereed te staan om de douane te weerhouden, auto en koffers goed na te kijken. Tweeduizend per dag Struggle for life nwr'Y0U»H8TFl| i - mmIwfk' - Waar moet ik lieen? Verbeten strijd Groningen als transit-stad Activiteiten van runners beknot Langs de Maas al 300 hectare uiterwaarden ontgrind De Maasuiterwaarden in Midden-Limburg leveren niet minder dan 90% van hel grind dat Nederland jaarlijks behoeft. Van Stevensweert tot Kessel draaien dag in, dag uit de baggermolens. Twaalf maatschappijen exploi teren ér niet minder dan 17 grinderijen. Rond veertig grote baggermachines vreten ieder jaar ruim 40 ha van de Maasuiterwaarden weg, om te voldoen aan de roep om zand en grind voor de bouwnijverheid. Tot nu toe zijn circa 300 ha ontgrind. Hiervan werden er door opvul ling weer 137 teruggewonnen. Het verlies aan weide grond is dus toch nog aanzienlijk. In totaal zijn concessies verleend voor rond 450 ha. Oudheidkundige vondsten Koper van hoogspannings masten gestolen De tariefverhoging in de V.S. t de folders. t onwaarheid, aad een land e jaar door in wnen, midden ituur, die het zo weelderig 1 heeft het be- van Montlu- dan 'n eeuw i. Voorname- Commentry, eters verder, ie bodem ge- tegen 't eind ge eeuw. Er ovens en me en het be at, tot men in dat de steen- was. '.ustrie bleef in r zijn nu bui constructie- fabrieken van iewerk, vloei- hemische pro- etische garens, egelglas. Met ingang us zal Arie de t de training van Be-Quick belas- )order speelde zo- ig worden veron- ïe ti.id als profes- ikrijk. Frans Ho- dige trainer, blijft e-Quick in dienst. r. Stepinac (Californië), 24 in Lawrence, spe- gebied van de ra- ïeeskunde aan de Californië, is per Joego-Slavië ver- cardinaal Stepinac lijdt erg aan po en zeldzame bloed- rwiils dodelijk is. voortspruit uit een elheid rode bloed- iroorzaakt het op- milt en de klieren, ehandelingen zijn indeel zonder suc- maar Lawrence thode ontwikkeld adioactieve phos- hetgeen in sommi- elp. >rentie srentie is besloten len rond de con- naar de arbitrage Een overlegperiode iden is nog gelaten ieën op het gebied efsels, charmeuze ding, emaillewaren, leren schoenen ndien de onderne- beclrijfstakken niet riode tot overeen gekomen en ook >een oplossing kun- rllen ook deze in de arbitrage-pro- en worden, irocedure kiezen de ndustrieën of land- ies moeilijkheden ibben, een scheids iet tot een van de behoeft te beho- niet tot een keuze kan de hulp van onaal Gerechtshof oepen. Deze arbi- zal pas van kracht n, wanneer de par- de Beneluxlanden euring aan hebben ;inde in de over- toch de arbitrage- kunnen hanteren is lat de beslissingen srechters in die tijd /an adviezen zullen izen die men ver- ;e komen. Heel dit maatregelen zal r twee jaar gelden, intaire Beneluxraad irparlementaire Be treft is overeenge- ie leden van deze leden der drie lan- zullen worden. De totaal uit 35 leden ilgen, 15 Nederlan- temburgers. De re nen de raad om Zij moeten advies het parlement van landen de wens men geeft, a geschetste beslui- >ns van gezagheb mdse zijde geken npromissen, die ge an de moeilijkheder e maanden bevre- ad kunnen worden. (Van onze redacteur Onze vriendelijke Deen is dan ook gauw klaar bij de douane en tien minuten later rijdt hii al weer in zijn wagentje, de strenge tolbomen achter zich latend. Jörge Jörgensen is op weg naar zijn eerste pleisterplaats in Ne derland: Groningen Het is daar aan de grenspost Nieuweschans een komen en gaan van buitenlanders. Meer dan ooit passeren hier de Scandinaviërs de grens, per autobus, met eigen wagen of motor, ja zelfs per fiets. Nieuweschans is de grenspost bij uitnemendheid voor deze tou- risten, die wat Nederland betreft slechts een doel voor ogen heb ben: de Afsluitdijk zien. Wanneer men _en juist beeld wil hebben van de voorkeur van de buiten landers voor bepaalde steden in ons land, dan doet men er goed aan eens de landkaart van Ne derland te bekijken, die is opge hangen aan de wand van het grenskantoor. Men ziet dan op plaatsen als Groningen, Rotter dam, Den Haag en Amsterdam vieze vuile plekken, die daar zijn aangebracht door de buitenlan ders die Nieuweschans passeer den. Met hun niet altijd brand schone wijsvinger tasten zij deze kaart af en het laat zich begrij pen. dat men op de duur bepaal de vieze plekken op deze kaart krijgt. De Afsluitdijk b.v., vroeger nog een schone blauwe lijn op deze kaart, is thans gelijk een mod dersloot. Duizenden vingers zijn hier overgegleden, want de be langstelling voor „de dijk" is bij de buitenlanders enorm. Dat blijkt ook uit de gesprekken, wel ke men in het uit hout opgetrok ken douanekantoortje kan beluis teren. Men wil de snelste weg naar die wonderdijk van Hol land. Men wil weten of men er met de auto over kan en of er ook gevaar is, dat men er bij stormweer afwaait. Men laat zich voorlichten over het wegdek van de diik en de lengte. Kortom de Afsluitdijk is de trekker van ons land. Daar halen Volendam en Marken het niet bij. Dit is ook de reden, dat Scan dinaviërs Nieuweschans als door laatpost gekozen hebben, omdat zij via Groningen en Leeuwar den het snelst bij de dijk kunnen komen. Het is daar soms hard werken aan de grens, waar grote bussen soms honderden grenspassanten tegelijk aanvoeren. Dit stelt de r douane soms voor grote proble-1 men, omdat men daar nog steeds1 in een noodgebouw is onderge bracht in afwachting van de nieuwe rijksweg, welke om Nieu weschans heen zal worden gelegd en die in de toekomst aansluiting krijgt op de nog te projecteren autobahn Bunde Oldenburg Bremen. Maar dat kan nog wel enige jaren duren en tot zolang zullen de marechaussee en de douane samen moeten hokken in dat houten gebouwtje, waar men slechts tien personen tegelijk kan afwerken. Dat de entree van de buitenlanders daarom bepaald niet joyeus te noemen is laat zich begrijpen en er vallen dan soms ook harde woorden. De douane en ook de mare chaussee doen evenwel hun best de buitenlanders zo snel moge lijk af te werken. Onder hoog spanning wordt er soms gewerkt, vooral op momenten, dat grote trailers met groenten de grens passeren of andere export via Nieuweschans plaats vindt. Dat stelt nog bijzondere eisen aan de douane, voor wat in- en uit- klaring betreft. Nauwkeurig wordt hier nage gaan aan de hand van lijvige boekwerken, hoeveel invoerrech ten men op bepaalde goederen moet betalen en dat vergt uiter aard tijd. Niettegenstaande dat kunnen we ons petje voor de mannen van Nieuweschans afnemen, die hun plicht doen op snelle en sym- phatieke wijze, al kijken ze soms met lede ogen vanuit hun houten keetje naar de Duitse collega's die er een pracht stenen gebouw op na houden, waar men honder den grenspassanten tegelijk kan afwerken. Men heeft aan de grens paal en perk weten te stellen aan het runnersysteem welk kwaad men spoedig de kop heeft weten in te drukken. Het was verboden langs de grens bepaalde reclame aan te brengen voor hotels of restau rants, terwijl ook de folder- stroom spoedig te machtig werd. Ieder hotelier liet stapels folders brengen naar de grens en men had keus uit tientallen hotels. Men heeft aan de grens gewei gerd om hieraan medewerking te verlenen en terecht, want dan is het hek van de dam. Zelfs kon een hotelier de ambtenaren niet verleiden met gratis bioscoop voorstellingen, wanneer men een bepaald hotel aanbeval. De heer J. Jans, voorzitter van de Vereniging voor Handel en Nijverheid te Finsterwolde voert met zijn leden een ver beten strijd tegen de A.N.W.B. Men wil de buitenlanders, zo als reeds jarenlang het geval was, voeren over het dorp Fin sterwolde, wanneer naar Gro ningen wordt gereden. Hij is ook verantwoordelijk voor het bord, dat op de hoek van de weg naar Winschoten staat en waarop te lezen valt, dat men Finsterwolde dient te passeren wanneer naar Groningen, Leeuwarden of de Afsluitdijk gereden wordt. En toch staat er aan de grens een bord, waarop te lezen valt dat er in de buurt een hotel is. Men kan hier evenwel niets aan doen, omdat het bord staat op een stuk Duits weiland, waar over de Nederlandse autoriteiten niets te zeggen hebben. Maar hiermee heeft men het runnersysteem en, wat nog erger is, het bedelen nog niet afdoen de kunnen bestrijden. Want nau welijks is men het dorp Nieu weschans genaderd of de buiten landse wagens worden al aange houden door figuren die bepaalde hotels aanbevelen, speculerende op een fooi van de buitenlander en van de hotelier. Daarnaast staan kinderen langs de weg, die domweg hun hand opsteken en vragen om een stuk chocolade of een vlaggetje. Gelukkig neemt de politie nabij de grenspost te gen dit kwaad de nodige maat regelen. Wij spraken een buitenlander, een jonge Noor, die juist twee kinderen verrast had met een stuk chocolade. Hij meende, dat in deze streken nog armoede werd geleden als gevolg van de oorlog. Het verschijnsel was hem trouwens niet vreemd, want ook in Duitsland sprongen soms de kinderen voor de wagens, bede lend om een versnapering of field. Laten we nofi even onze ge zellige Deen, Jörge Jörgensen volgen op weg naar Groningen. Hij zit luid zingend achter bet stuur en niets kan hem verdrie ten op zijn eerste tocht door Ne derland. Met een vaartje van om en bij de 70 kilometer toert hij langs statige boerderijen, de A.N.W.B.-borden met grote nauw gezetheid volgend. Als deze bor den er niet waren, zo zegt Jör gensen, dan wist ik niet hoe ik de Afsluitdijk moest bereiken. Dan opeens nadert hij een krui sing. Links van de weg staat een A.N.W.B.-bord, waarop te lezen valt, dat men Groningen bereikt via Winschoten en rechts van de weg staat een groot bord, waarop de pijlen wijzen naar een geheel andere richting, maar waarop ook te lezen staat, dat de weg leidt naar Groningen, ja zelfs naar de Afsluitdijk. Jörgensen staat voor een raad sel evenals wij. Moeten wij nu rechtdoor of rechtsaf. Er komen meer wagens aangereden en ook een motorfiets met een Deen. Er wordt gelachen, totdat Jörgensen de knoop doorhakt, vertrouwende op het bord van de A.N.W.B. Maar de motorrijder was vaker in Nederland geweest. Hii had immer de weg via Finsterwolde gereden,welke volgens hem kor ter was en lang niet zo gevaarlijk als langs het stuk Winschoter- diep. Vooral nu met het gladde wegdek. En zo werd dit verkeers- raadsel opgelost. Opgelost voor deze buitenlan ders, doch niet voor de personen die er rechtstreeks belang bij hebben. De Vereniging van Handel en Nijverheid te Finsterwolde, waar van de heer J. Jans de voorzitter is, voert reeds lang tien verbeten strijd. Het gaat om de route van Nieuweschans naar Groningen. Finsterwolde meent aanspraak te mogen doen gelden op deze route, welke tot voor kort steeds over deze plaats werd geleid. Maar plotseling verscheen er op de tweesprong nabij Finster wolde een nieuw A.N.W.B.-bord, met het gevolg dat deze inmid dels internationaal geworden rou te over Winschoten werd gelegd. Dit ten nadele van de midden stand in Finsterwolde, die steeds nog heeft geprofiteerd van de vele buitenlanders die dagelijks passeerden. Er zijn twee hotels in Finsterwolde, die, zij het dan in bescheiden mate, profijt trok ken van de vele buitenlandse wagens die over Finsterwolde kwamen en voor hun etablisse ment stopten voor een kopje kof fie of een etentje. Daarbij komt, zo redeneert men, dat de weg over Winschoten langer en ge vaarlijker is. We hebben eens met de heer Jans gesproken. Hij toonde ons belangwekkende correspondentie, die zowel door de Handelsvereni ging als door het gemeentebe stuur van Finsterwolde met de A.N.W.B. werd gevoerd over deze netelige kwestie. Tot een oplos sing kwam het niet. Finsterwolde heeft het er niet bij laten zitten. On een stuk particuliere grond hebben zij een groot bord in de grond gezet, waarop te lezen valt dat Groningen, Leeuwarden, de Afsluitdijk en Amsterdam te be reiken zijn over Finsterwolde. De A.N.W.B. heeft op haar beurt weer geprotesteerd tegen deze gang van zaken, welke niet be vorderlijk was voor het touristen- verkeer, dat door de twee borden werd misleid. Maar men schijnt er niets tegen te kunnen doen, omdat het bord op particuliere grond staat. De Handelsvereniging te Fin sterwolde wenst te blijven vech ten, totdat de route weer over Finsterwolde wordt gelegd. Wij vernamen, dat dit binnen kort in verband met wegomleg- ging inderdaad het geval zal zijn, zij het dan gedurende enkele maanden. Men wil in Finsterwolde graag luisteren naar de motieven, welke aanleiding geweest zijn om de route via Winschoten te leggen. Maar deze motieven zijn nog nimmer duidelijk gemaakt. Het enige dat Finsterwolde weet aan te voeren, is dat de route langer Soms is het voor de douane aan de grenspost Nieuweschans noodzakelijk eens een steekproef te nemen in de koffers, wan neer buitenlanders al te snel zeggen: „Niets aan te geven". Onder pyama's, ondergoed en costuums wordt nog al te vaak koffie, sigaretten of jenever aangetroffen. Bepaalde hoeveel heden mag men meenemen, maar voor grotere hoeveelheden dienen accijnsrechten betaald te worden. De mannen van Nieuweschans kennen echter hun pappenheimers en daarom kan er snel gewerkt worden aan deze doorlaatpost. staan, zolang men op particulier terrein nog mag doen wat men wil. Meer en meer krijgt Gronin gen het karakter van een tran sit-stad. Men komt in de na middag met bussen en auto's naar de Martinistad, blijft er diep. Zi.i zal voor haar betere weg en route blijven ijveren, totdat straks de nieuwe Rijksweg gereed is. Dan zal ook de Handelsver eniging te Finsterwolde zich on verbiddelijk neerleggen bij de beslissing van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Men vindt het logisch dat gestreefd wordt naar een grote snelweg, buiten de dorpen om, maar zolang die er nog niet is, wil Finsterwolde de buitenlanders door haar ge meente hebben. En inmiddels heeft de A.N.W.B. een ultimatum gesteld. Het bord moest binnen de twee weken verdwenen zijn. Maar deze twee weken zijn allang voorbij. Het bord staat er nog en blijft er tends weer verder te gaan. Men kan vele buitenlandse auto's op het Marktterrein zien, terwijl de bussen uit Denemar ken, Zweden, Noorwegen en Fin land in deze maanden een be langrijk onderdeel van het stads beeld vormen. Te weinig wordt er o.i. reke ning gehouden met de aanwezig heid van deze buitenlanders in de stad. Groningen kent geen cabaret, wel hier en daar een barretje, waar je voor één uur binnen moet zijn om er tot twee uur te mogen vertoeven. Muziek na 1 uur is er niet meer bij. De normale café's mogen slechts tot 1 uur geopend zijn. Kortom Gro ningen wordt in deze vacantie- maanden in haar sector beknot. ontspannings- Even voor Groningen, staan de runners. Zij houden buitenland se wagens aan en trachten deze te bewegen naar een bepaald hotel of restaurant te gaan. Zij speculeren hierbij op een fooi van de buitenlanders en een provisie van de hotelier. Dit beeld zal spoedig tot het verleden behoren, nu de gemeente Gronin gen paal en perk aan deze runner-activiteiten wenst te stellen. Men kan nu gaan redetwisten over de voor- en nadelen van vroegtijdig sluiten. Vast staat, dat de buitenlanders in Gronin gen des avonds nu niet bepaald aan hun trek komen. Het ver schil is bar groot wanneer deze touristen tevoren in de pleister plaatsen Bremen of Hamburg vertoefden. Het zou o.i. wenselijk zijn, dat men dit vraagstuk eens nader ging bekijken. Groningen dient zicb aan te passen ook op het ge bied van het uitgaansleven. Deze wens leeft onder de bui tenlanders, die hier, zij het kort, in Groningen vertoeven en hun geld hier uitgeven. Met de ervaringen van het vorige jaar en de toenemende activiteiten van de runners in dit seizoen voor ogen, hebben B. en W. van Groningen thans de raad voorgesteld een eind te maken aan dit minderwaardig gedoe aan de grens van de stad Groningen. Jongelieden staan hier notabene de buitenlanders op te wachten, om hen te bege leiden naar hotels, die in het geheel niet aan de verwachtin gen van deze buitenlanders vol doen. Men speculeert hierbij dan op een fooi van de buitenlander en een bepaald percentage van de hotelpriis van de hotelier. Wij begrijpen het niet, dat ook werkstudenten aan deze minder waardige practijken hun mede werking verlenen. Wij begrijpen ook niet, dat goed aangeschreven hotels, zich hebben laten ver leiden aan deze practijken mee te doen. En het is daarom goed, dat men thans een verordening in het leven roept, die deze run nersactiviteiten aan de openbare weg verbiedt. Een dergelijk besluit zou ook de gemeenteraad van Noorddijk moeten nemen, zodat men het werkterrein niet kan verplaatsen naar de omgeving van Ruischer- brug. Veel narigheid zou kunnen worden voorkomen en veel ser vice zou kunnen worden ge boden, wanneer men aan de grens een officieel informatie bureau van V.V.V. of A.N.W.B. plaatste, waar de buitenlanders allerlei inlichtingen kunnen krij gen en ervan overtuigd kunnen zijn, dat zij niet bedrogen uit komen. Dit zou Groningen, zo wel stad als provincie, ten goede komen. Dan ook kan men er op rekenen, dat het touristenver- keer via Groningen steeds meer zal toenemen. Deze Deense motorrijder kijkt vertwijfeld naar het officiële bord van de A.N.W.B. achter iem dat een route aangeeft, tegengesteld aan d ie van het hord vóór hem. Hij weet niet wat te doen, temeer daar zijn reisdoel Amsterdam is en ook deze stad op het „Finsterwolder agres siebord staat aangeduid. Zo kijken dagelijks t ientallen buitenlanders, zoekend naar de juiste weg, die moeilijk te vinden is door dese tegenstrijdige borden. De grindwinning in de Maas is pas na het gereedkomen der ka nalisatie in 1929 tot grote ont wikkeling gekomen. Het baggeren in de bedding van Waal en Rijn leverde niet voldoende grind meer op. toen de vraag zo geweldig steeg. De Nederlandse Spoorwe gen begonnen toen bij Linne de eerste grote ontgrinding der uiter waarden van de Maas. Vóór de oorlog bedroeg de Nederlandse behoefte ongeveer 3y2 millioen ton per jaar. Na 1945 liep deze op tot rond 5 millioen ton. Er is nog enige invoer uit Duitsland, maar daar staat een ongeveer even grote export naar België te genover. Uit de practijk is gebleken dat voor het winnen van 1 millioen ton grind 10y2 ha. uiterwaard verbruikt wordt Voor de huidige productie van 5 millioen ton be tekent dat dus ongeveer 50 ha. per jaar, waarvan 20 tot 25 pet. weer terugkomt door opvulling. Dit percentage daalt de laatste tijd weer, doordat ook het zand en de zware kiezel wordt wegge voerd, het laatste naar de steen- breekinrichtingen. Een door Ged. Staten van Lim burg ingestelde commissie voor agrarische belangen heeft de ont grinding der uiterwaarden in studie genomen, wijl er grote landbouwbelangen mee gemoeid zijn. Verlies van deze van natu re noodzakelijke graslanden heeft op vele boerderijen ter weerszij den van de Maas geleid tot een z.g. zomerstalvoeding, tot inkrim ping van de veestapel en tot een verminderde harmonische voe ding van het jongvee. Door deze commissie is een nieuwe verordening op de afgra vingen in Limburg opgesteld en aan Ged. Staten aangeboden. Hierin is getracht de belangen zowel van de boeren als van de bouwnijverheid zo goed mogelijk te waarborgen. De nieuwe veror dening opent de mogelijkheid de door de ontgraving toegebrachte schade aan de landbouw te doen herstellen. Koninklijke goedkeu ring werd tot op heden op deze verordening nog niet verkregen. Het is vrijwel zeker dat bin nenkort begonnen zal worden met de aanleg van buisleidingen van de Staatsmijn Maurits naar het meest Zuidelijke grindgat, dat van de firma Van Roosma len te Stevensweert. Met afval- slib wil men de grindgaten daar dichten. De buisleiding zal een lengte hebben van 22 km en rond 1 millioen gulden kosten. De romantiek is aan deze mo derne schatgraverii naar het blanke grind van de Maas niet vreemd. Er worden soms merk waardige dingen uit de vijf tot tien meter dikke grindlagen naar boven gehaald, die de Maas in overoude tijden hier deponeerde. Bij Wessem kwam onlangs een oud schip uit de zeventiende eeuw naar boven. Bij Stevens weert vond men in 1942 de roem ruchte Grieks-Romeinse Kantha- ros, waarvan maar enkele voor beelden in West-Europa bestaan en om welks bezit tussen enkele Limburgers en een bekend Ne derlands edelsmid geprocedeerd wordt. Verder kwamen aan de dag vele mammoeth-kiezen van enorme afmetingen, geweien en horens of brokken daarvan van het oerhert en de oeros. Voorts vond men bij Roermond de res ten van oude versterkingswerken die vroeger in de uiterwaarden gelegen waren, toen de Maas haar loop nog niet gewijzigd had. Het stelen van koperen gelei dingen van hoogspanningsmasten blijkt weer schering en inslag te zijn. Bij de recherche te Arnhem heeft de P.G.E.M. aangifte ge daan van diefstal van de koperen bliksembeveiligingen, die deel uitmaken van de hoogspannings masten op Teriet. Als verdacht van defce diefstal zijn aangehou den de 52-jarige H.M.W. en de 47-jarige G.B., beiden koopman van beroep. WASHINGTON, 24 Juli (Reu ter) Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft het wetsontwerp tot verhoging van invoerrechten verworpen, zich daarmede achter de handelspoli tiek van president Eisenhower scharend. De stemmenverdeling yvas 242 tegen 181.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1953 | | pagina 7