NOORDHOLLANDS
Communisten bestormden
voedsel-uitdeel-posten
Heden begon uitwisseling
krijgsgevangenen op Korea
15000 man kwamen gisteren onder de wapenen
Heftige straatgevechten
in West-Berlijn
Dulles vijf dagen in Seoel
Regeling in voorbereiding
inzake classificatie
VS. willen Oost-Duitse
banksaldi o
Leger-autoriteiten zijn
zeer tevreden
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Vrijere
loonvorming
7 Nederlanders in
Korea sneuvelden
op voorlaatste dag
Kinderen stonden
niet op
Voor voedsel-aankopen in Amerika
v
Abonnementsprijs 6,20 per kwartaal, 2,07 per maand, 0,48 per
week, Inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct per mm,
minimum 2,50; in alle edities 26 ct per mm, minimum 4,—;
familieberichten 20 ct, resp. 30 ct per mm. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur H. N.
Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draaf-
singel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar,
Ritsevoort 52, tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel.
2800 K 2230; Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Buiten God is ,t nergens veilig (Vondel)
STADSEDITIE
Woensdag 5 Augustus 1953 - 49e Jaargang - Nummer 12848
II (Slot)
Wat het oude systeem van loon
vorming betreft, volkomen vrij
heid is onder de huidige verhou
dingen volstrekt ondenkbaar. Bij
een ander systeem zal de over
heid toch in elk geval een toe
ziende taak moeten behouden.
Ook drs. J. W. de Pous, ec. advi
seur van het verbond van Prote
stant-Christelijke werkgevers, ging
hiervan uit in een openbare les,
die hij onlangs als lector van de
Vrije Universiteit hield en die ge
regeld in beschouwingen over dit
onderwerp wordt gebruikt. Wij
gaan er thans algemeen van uit,
dat de werkgelegenheid niet in
gevaar mag kom„n. Die werk°e-
legenheid zou echter in gevaar
komen, wanneer de werknemers
organisaties zulke hoge lonen zou
den bedingen, dat onze af te zet
ten artikelen daardoor te duur
voor de wereldmarkt worden. Men
kan zich ook voorstellen, dat de
organisaties bij de vaststelling
van de grote lijnen zo grondig
van mening verschillen, dat de
besprekingen volkomen vastlopen.
Ook dan moet de overheid kun
nen ingriioen. Als men over vrije
re loonvorming spreekt moet men
die vrijheid dus in elk geval bin
nen dit kader zien.
Desondanks blijft het ook zin
houden om aan andere verhou
dingen te denken. De overheid is
ongetwijfeld niet de eerst geroe
pene om de lonen vast te stellen.
Onder de na-oorlogse verhoudin
gen was zulks noodzakelijk, men
denke aan de hoge lonen die de
arbeiders toen hadden kunnen be
dingen tot grote schade van het
geheel (ontwaarding van het geld)
maar thans zijn de verhoudingen
in dit opzicht weer normaal.
Hiervan uitgaande is er onge
twijfeld een meerderheid te vin
den voor een systeem, dat er in
zeer grote lijnen als volgt uitziet:
Benaalde richtlijnen om de lo
nen vast te stellen en de over
heid houdt een toeziende en
slechts zo nodig ook ingrijpende
taak.
Nu moet men echter niet den
ken, dat hiermede alles gezegd is.
De werkgeversverklaring moge,
zoals uit de toelichtende radio
lezing blijkt, in de zelfde richting
willen gaan, ook daar wordt tege
lijk erkend, dat deze grote lijnen
nog een nadere uitwerking behoe
ven, waarmede de werkgevers dus
evenmin al gereed zijn. Ware de
P.B.O. een feit dan zou de op
lossing voor de hand liggen.
De bedrijfschappen zouden, als
vrucht van het interne overleg,
bindende loonverordeningen kun
nen uitvaardigen. Daarboven de
S.E.R. als coördinerende instantie
en daar nog weer boven de toe
ziende overheid. Maar er is op
het ogenblik nog geen enkel be
drijfschap en men moet dus een
ander systeem scheppen, waarbij
het zwaartepunt komt te liggen
bij de onderhandelingen tussen de
organisaties van werknemers en
werkgevers in de bedrijfstak. Be
vorderlijk voor de P.B.O.-gedachte
is dit zeker niet zonder meer.
Het wordt daardoor misschien
moeilijker om straks naar het P.
B.O.-orgaan over te schakelen,
maar dit risico genomen moe'
ten worden. Verder is al opge
merkt, dat aan de onderhandelin
gen van deze organisaties bepaal
de richtlijnen ten grondslag zullen
moeten liggen.
Welk orgaan moet deze richt
lijnen opstellen? Men is het er
wel over eens, dat de S.E.R. in
elk geval een rol zal moeten spe
len, maar er is verschil van me
ning of de S.E.R. ook dat topor
gaan zal moeten zijn. Men denkt
ook aan de stichting van de ar
beid. Hoe moet dat toporgaan de
richtlünen handhaven? En ten
slotte gaat het om de afbakening
van de taak van de overheid.
Volgens „de onderneming" het
orgaan van het Centraal Sociaal
Werkgevers-Verbond, waren dat
in Juni van dit jaar nog even-
zovele problemen. Ook hieruit
blijkt gl weer, dat er in elk geval
nog heel wat moeilijkheden moe
ten worden overwonnen.
Bij de regering zal men, met
een pleidooi voor een dergelijke
opzet, waarschijnlijk piet op prin
cipieel verzet stuiten. Minister
Suurhoff verklaardde onlangs in
de Eerste Kamer, dat hij er zich,
onder bepaalde omstandigheden
mee zou kunnen verenigen om
een speciaal toporgaan of de S.E.R.
de richtlijnen voor de loonpolitiek
te laten vaststellen. Er blijft dan
toch, aldus de minister, een ge
leide loonpolitiek en dat is juist.
Wellicht heeft deze gedachte
thans ook bij de regering vaster
vorm gekregen. Er komt dan een
principiële wijziging in zover niet
de overheid (college van rijksbe
middelaars) maar de S.E.R. of een
ander orgaan de centrale beslis
singen gaat nemen, doch de on
gebondenheid van vroeger keert
ook in dat andere systeem niet
terug.
Wel hangt nog veel af van de
grotere vrijheid, die men binnen
dit kader zou willen toelaten. Dat
is eigenlijk het kardinale punt.
Het N.V.V. zou ook in een der
gelijk systeem geen grotere loon-
verschillen dan thans willen toe
laten. Hoogstens zou er variatie
mogen zijn in de arbeidsvoorwaar
den (uitkeringen bij ziekte en on
gevallen, verschil in vacantie-
duur) enz. De Katholieke en
Christelijke arbeidersorganisaties
willen ook speling bij de loon-
BERLIJN, 4 Aug. Naar schatting zesduizend commu
nistische demonstranten hebben Dinsdag de sectorgrens
van West-Berlijn op twee verschillende plaatsen over
schreden. Dit geschiedde in de voorstad Kreuzberg, in
de Amerikaanse sector en in Wedding in de Franse
sector van Berlijn. De demonstranten werden na felle
gevechten door politie uiteengedreven. Op heide plaat
sen overschreden drieduizend communisten gezamenlijk
de grens. Er werden 150 arrestaties verricht.
De communistische stormcolon-
nes vielen aan terwijl duizenden
andere Oost-Berlijners in de rij
stonden om Amerikaans voedsel
in ontvangst te nemen.
Ongeveer 150.000 Oost-Berlij-
ners trotseerden gisteren de be
dreigingen van de communistische
politie en het in beslag nemen
van de pakketten en vandaag
kwamen er nog' vele duizenden
meer.
De aanvallen vormden de eer
ste rechtstreekse poging van de
communisten om te trachten de
uitreikingsposten te vernielen.
De aanval in het gebied van
Neu KöllnKreuzberg werd in
gezet door jonge communisten die,
onder het mom van pakketten ha
len, infiltreerden in de omgeving
van de uitreikingspost.
De politie heeft meegedeeld, dat
de communisten, terwijl zij in de
rij stonden, begonnen de mensen
op te zetten en de „Amis" uit te
schelden. Toen de politie proheer-
de deze agitators te grijpen en op
te sluiten vielen zij de politie aan.
Jonge communisten die de sector
grens overholden voegden zich bij
hen en de algemene vechtpartij
begon op de binnenplaats van een
school waar de pakketten uitge
geven werden.
Desniettegenstaande bleven hon
gerige Oost-Duitsers toestromen.
Een correspondent van „Reu
ter" zag hoe woedende, commu
nistische leuzen schreeuwende
vrouwen, zich, met wapperende
rokken en haren, letterlijk op de
politiemannen wierpen.
Een West-Berlijnse politieman,
die poogde de demonstranten te
verspreiden, struikelde en viel,
Onmiddellijk stortten een zestig
demonstranten zich over hem
heen. Zeven andere politiemannen
renden te hulp en wisten, met
gummiknuppels zwaaiend, hun
collega te bevrijden.
De gevechten die bij de uitde-
lingsbureaux begonnen, plantten
zich in de omgeving voort totdat
tenslotte complete straatgevechten
waren ontstaan. De politie die
met revolvers en gummiknuppels
was bewapend, maakte alleen van
de knuppels gebruik en tientallen
hoofden moesten het ontgelden in
de heen en weer deinende strijd
waarbij ook van brandslangen ge
bruik werd gemaakt.
Aangerukte politie-versterkin-
gen wisten tenslotte de commu
nisten over de sectorgrenzen te
rug te drijven. De West-Berlijnse
politie die nog meer aanvallen
verwachtte, liet bij alle uitreik-
posten sterke wachten plaatsen,
terwijl mobiele waterkanonnen
naai- de strategische punten van
de sectoren werden overgebracht.
De West-Duitse regering heeft
Oost-Duitsland aangeboden voor
25 millioen Mark levensmiddelen
te leveren om de hongercrisis daar
te verzachten, zo hebben West-
Duitse autoriteiten Dinsdag mee
gedeeld.
(Vervolg pag. 3)
(Eigen bericht)
Naar wij vernemen zijn de vijf
Nederlanders van wie gisteren
werd gemeld dat ze in Korea zijn
omgekomen, op de voorlaatste dag
van de Koreaanse oorlog in een
communistische hinderlaag geval
len. Zij maakten deel uit van een
patrouille van zeven man. Van
vijf hunner zijn de lichamen ge
vonden, terwijl er twee worden
vermist. Men neemt aan dat ook
zij zijn omgekomen. Dit was het
zwaarste Nederlandse verlies in
de Koreaanse oorlog sinds de
overval waarbij o.a. overste M.
den Ouden om het leven kwam.
Knowland volgt Taft op
WASHINGTON. De Republi
keinse leden van de Amerikaanse
Senaat hebben Dinsdag William
Knowland gekozen tot opvolger
van Taft als hun leider.
PANMOENDJON - Vanmorgen
om negen uur begon op Korea de
uitwisseling van krijgsgevange
nen. De communisten zullen ieder
uur 100 geallieerden vrijlaten, tot
een totaal van 400 per dag. Onder
de eerste 400 geallieerde krijgs
gevangenen, die vandaag werden
vrijgelaten, bevonden zich Tur-
(Van onze parlementaire
redacteur).
Op de weg naar oplossing van
het classificatie-vraagstuk zal dit
jaar inderdaad een eerste stap
worden gezet. De regering heeft
een regeling uitgewerkt, die spoe
dig aan het Georganiseerd Over
leg kan worden voorgelegd. Dit
verklaarde minister Beel gister
middag in de Eerste Kamer bij
de behandeling van het wetsont
werp, waarbij 23.6 millioen wordt
uitgetrokken voor de verbetering
van de financiële positie van het
Burgerlijk Rijkspersoneel en dat
z.h.s. werd aangenomen.
Andere categorieën van over
heidspersoneel, waarvoor deze
verbetering soortgelijke conse
quenties heeft, zullen nog dit jaar
voorschotten ontvangen. De heren
Derksen (KVP) en Vixseboxse
(CH) hadden daarop aangedron
gen, omdat de fiscus anders vol
gend jaar onbillijkheden zou kun
nen begaan.
Het wetsontwerp werd ook in
de Senaat begroet als een gedeel
telijke tegemoetkoming aan de
door nivellering achterop geraak
te middengroepen. De heer Derk
sen wilde weten of de regering
ook al plannen heeft om de rest
van de achterstand weg te wer
ken. Hij wilde genoegen nemen
met de toezegging, dat minister
vorming toelaten, maar zij ver
schillen toch ook weer van het
werkgeversstandpunt. De werk
gevers willen minimumlonen met
speling naar boven en beneden.
De arbeidersorganisaties willen
enkel speling bóven de minimum
lonen.
Tenslotte is het goed in het oog
te houden, dat de organisaties
eventueel een grote verantwoor
delijkheid krijgen, omdat zij dan
immers het loonbeleid gaan dra
gen. De arbeidsvrede, zoals wij
die nü kennen, «is een groot goed.
Zouden binnen een mogelijkheid
van grotere loonvariaties dan
thans, ernstige meningsverschillen
en arbeidsconflicten ontstaan, dan
zou een, hoewel principieel aan
lokkelijker systeem toch te duur
gekocht zijn.
Beel hierover bij de begrotings
behandeling een nadere uiteenzet
ting zou geven. De bewindsman
liet het initiatief echter aan de
Kamer. Desgewenst zou hij straks
over dit onderwerp een breder
debat kunnen opzetten. Van zijn
kant deed hij nog geen enkele toe
zegging. Met de thans aan te
brengen verbetering meent de re
gering in dit stadium te moeten
volstaan.
(Zie vervolg pag. 3).
ken, Fransen, Amerikanen, Grie
ken, Britten, Canadezen en Zuid-
Koreanen.
Zij kwamen het „vrijheidsdorp"
te Panmoendjon binnen in voer
tuigen van de Noordelijken, kort
nadat de operatie „Big Switch",
zoals de uitwisseling wordt ge
noemd, was begonnen. Zij reden
langs borden, waarop geschreven
stond „Welkom, de poort naar de
vrijheid", het kamp van ontvangst
binnen. De Turken, gezeten in
drie jeeps van Russische makelij,
schreeuwden en wuifden.
Zieke en gewonde gevangenen
glimlachten, toen zij uit de ambu
lance-auto's en van vrachtauto's
stapten. Vier gevangenen lagen
op draagbaren. Vele Zuidkoreanen
waren te zwak om zonder hulp
uit te stappen.
Volgens majoor Daujat, een der
eerste Amerikanen, die werden
vrijgelaten, hadden de Noordelij
ken twee dagen geleden enige
Amerikaanse officieren tot speci
ale gevangenisstraffen veroor
deeld op beschuldiging van uitla
tingen, welke een gevaar voor de
vrede vormden. Een luitenant
werd tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld, aldus de Amerikaan
se officier.
Ook de geallieerden begonnen
met de vrijlating van Noordelijke
krijgsgevangenen, die staande in
vrachtauto's met gebalde vuist
wuifden naar hun landgenoten.
Terwijl aldus in Panmoenjon
de operatie „Grote omschakeling"
zal zijn gestart, is John Foster
Dulles begonnen aan zijn bespre
kingen met president Rhee, die
vijf dagen zullen duren. Dulles
kwam gisteren met 13 uur ver
traging in Seoel aan.
Het vliegtuig waarmede Dulles
reisde had machine-pech en bo
vendien moest met het oog op het
stormachtige weer een andere
route worden gevlogen.
Vechtpartij in bus
In een bus van de N.V. Ned.
Buurtspoorweg Mij., die Dinsdag
middag extra was ingelegd tussen
Muiderberg en Amsterdam is het
tot een flink handgemeen tussen
een aantal passagiers gekomen.
De aanleiding hiertoe was een
ruzie over het niet opstaan van
kinderen voor oudere mensen. Zo
hoog liep tenslotte de woorden
wisseling in de eivolle bus, dat er
klappen werden uitgedeeld. De
chauffeur stopte toen en zette
samen met de conducteur zonder
vorm van proces de ruziemakers,
drie echtparen met negen kinde
ren, op straat, die daarna lopend
de reis voortzetten. Alle passa
giers, die eerst gestaan hadden
konden nu gaan zitten
De jongste joto van H.K.H. Prinses Irene, die vandaag haar
veertiende verjaardag viert.
(Foto Paul Huf).
BERLIJN, 4 Aug. Amerika
heeft Rusland vandaag uitgeno
digd „voorstellen in te dienen"
om de Oost-Duitse gelden bij
Amerikaanse banken te „ont
dooien" om voedsel aan te kopen
voor de 18 millioen inwoners van
de Russische zone.
De Amerikaanse Hoge Commis
saris James D. Conant schreef
aan de Russische Hoge Commissa
ris Wladimir Semjonov:
„Mijn regering is oprecht be
zorgd over het welzijn van het
volk van Oost-Duitsland en wenst
al het mogelijke te doen om bij
stand te verlenen bij 't verlichten
van het lijden in dit gebied.
„Het zal mij daarom een genoe
gen zijn van u voorstellen te ont
vangen om de bevroren gelden
van de Oost-Duitse „Notenbank"
te gebruiken voor de aankoop van
voedsel in Amerika voor de be
volking van Oost-Duitsland.
„U kunt er verzekerd van zijn
dat soortgelijke voorstellen indien
deze goede waarborgen bevatten
dat 't aangekochte voedsel voor dat
doel gebruikt wordt, onmiddellijk
aan mijn regering gezonden zul
len worden met de aanbeveling
dat de benodigde machtiging hier
toe gegeven kan worden".
De brief van de Am. Hoge Com
missaris volgde op een rede die
premier Otto Grotewohl verleden
week Woensdag voor de Oost-
Duitse Volkskammer uitsprak en
waarin hij uitviel tegen de Ame
rikaanse politiek inzake het blok
keren van Oost-Duitse gelden in
Amerika sedert 11 Maart 1952.
Grotewohl heeft verklaard dat
indien de gelden vrijgegeven zou
den worden zijn regering bereid
zou zijn: „voor 15 millioen dollar
of zelfs 50 millioen dollar
aan Amerikaans voedsel te ko
pen". Geblokkeerd is echter
slechts 1,4 millioen dollar.
GROTE BRAND
IN DJAKARTA
In de benedenstad van Djakar
ta is Dinsdag een grote brand uit
gebroken, waardoor duizenden
personen dakloos zijn geworden.
De brandweer had grote moeite
de brand meester te worden, daar
er een sterke wind stond. Men
schat de door de brand aange
richte schade op enige millioenen
rupiahs.
Om twaalf minuten over zeven gistermorgen kwam met een bevel
van de Generale Staf via de radio het vervolg op de proef-mobilisatie-
oefening „Drietand". Rond 15.000 officieren en manschappen van de
Derde Divisie haastten zich van dat ogenblik af naar hun mobilisatie
centra, waar alles al voor hun ontvangst in gereedheid was gebracht.
Op datzelfde ogenblik was op 15 legerplaatsen in ons land de
symbolische vordering van 600 auto's voor het leger begonnen. Maar
terwijl de mannen van de „Drietand"-divisie nog tot 15 Augustus
uit de burger-circulatie zijn genomen, konden de auto-bezitters al
na een paar uur weer huiswaarts rijden.
Van officiële zijde werden gis
teren de resultaten bekend ge
maakt van de diverse controle
teams en de persoonlijke waarne
mingen van de Nederlandse Ter
ritoriale Bevelhebber en zijn col
lega's. Zij noemden het algemeen
verloop van de mobilisatie goed,
de stemming onder de troep zeer
goed, de opkomst en het tijdstip
daarvan „zeer bevredigend". Gun
stig werd ook de (oorlogs) legering
en de accommodatie beoordeeld,
terwijl als een goede noot werd
aangetekend dat nagenoeg overal
Maandagavond reeds een warme
maaltijd kon worden verstrekt,
ondanks het feit dat iedere man
twee lunchpakketten had moeten
meebrengen. Het was dus met de
hap best in orde, terwijl ook de
uitgifte van het overige materieel
uit de magazijnen vlot verliep.
Dat het met de vordering van be
stel-, vracht- en personenauto's
ook voorspoedig ging, dankten de
chauffeurs aan het systeem: ook in
vredestijd worden de in geval van
oorlog voor vordering in aanmer
king komende auto's twee keer
per jaar getaxeerd en zo was gis
teren de handtekening van de
met de registratie belaste mili
tairen voldoende. En die was snel
geplaatst.
Bij het treinvervoer deden zich
evenmin bijzondere vertragingen
voor, al liep het uiteraard vooral
in spoorwegknooppunt Utrecht
wel even ,rheet".