Manhaftige strijd tegen
dijk val bij Zierikzee
ZATERDAG
Fraaie beiaard voor Amerika
in Heiligerlee gemaakt
Prins Bernhard troont op Curacao
grote militaire oefening hij
Brand brak uit in
conserven fabriek Bato
WÊÈÊiSSmigM
DE KRONIEK VA1S
rs weekeinde
Staf Nees gaf staaltje
van zijn kunnen
Op 23 Augustus:
Soldaatjesdag
Korps Mariniers en M.L.D. in actie
Rampaartse dijk thans dicht
Zaterdag 8 Augustus 1953
Pagina 3
ersverwachtine
leeld door het KNMI
ilt, geldig van Zater-
d tot Zondagavond.
ARIJ ZONNIG
koude nacht, met
vind en hier en daar
orgen overdag wisse-
volkt, met later in het
tan het land kans op
;le onweersbui. Zwak-
natige wind uit ooste-
btingen. Ongeveer de-
emperaturen als van-
(Advertentie)
r, 8 Aug. Het KNMI
Na een periode van
weer, die ongeveer 10
't geduurd, trad een ge-
veersverbetering in, die
oh vanmorgen liet aan-
heidene dagen zal kun-
>uden. Reeds aan het
deze week breidde een
hoge luchtdruk zich
zoren naar Zuidwest
en trad in Midden- en
-rijik een periode van
1 in. Ons land bleef
;r de invloed staan van
sie. die langs de Noord-
het hogedrukgebied
dinavië trok en ons
nog een sombere dag
net nu en dan motre-
na breidde het hoge-
zioh echter ook over
it en brak de zon weer
?ns namen de wind-
f en begonnen de tem-
jjeleidelijk op te lopen,
zeer eindelijk weer een
takter heeft gekregen.
het hogedrukgebied
e omgeving een vrij
iteit vertoont, ziet het
it, dat het rustige en
r met zomerse tempe-
rscheidene dagen zal
nlhouden. Het is even-
itgesloten, dat plaatse-
iele regen- of onweers-
iwikkeling zal komen,
ns hierop is niet groot.
THUISFRONT
LT F 600.000
■SCHIKBAAR
AG. 7 Aug. (KNP)
Thuisfront zal f 600.000
stellen voor delging
sn van de bestaande
Tehuizen. Het heeft
»ok zijn steun toe ge-
de bouw van zeven
luizen, welke gepro-
n te Ermelo, 't Harde,
Oirschot, Steenwij-
unspeet en Garderen.
;ele maanden zal met
van begonnen worden.
Ie mogelijk geworden
n belangrijke subsidie
Jring. Drie Katholieke
'ehuizen zijn op het
aanbouw, namelijk te
•ve en Eindhoven,
iek Thuisfront in staat
op zich genomen ver-
na te komen, zal voor
leel afhangen van het
an de pleisteractie van
Augustus.
eunfraude
Tegen de Zantemer
SS verbaal opgemaakt
ten onrechte genieten
:ensteun. A. had in de
twee dagen meer ge-
hij aan de bedrijfskas
/en.
rbij werd overwogen
aan zaalhuur moet
even, terwijl tot voor
?ebruik gemaakt werd
asselokaal.
rd besloten om aan
Duwkas voor Noord
gemeenten een ga-
even voor de lening
stelling aan de Coöp.
:st' zal geven voor
van vier woningen,
de Parallelweg in
t veel te licht is op-
na het dempen van
rzakkingen optreden,
aad f 1100,te spen-
het verbeteren en
van deze straat,
iwemvereniging werd
tegemoetkoming van
verstrekt voor het
van diverse construc-
l de beschoeiing en
van een strand in
ad van het natuur-
iVirg". Tegelijkertijd
evonden dat aan ge-
eniging een lening
Vzal worden ge-
een rente van 1%,
ior de aflossing van
de lening tot een
exploitatie te komen,
de Minister het
tot het aanbouwen
en het plaatsen van
e 8 woningwetwonin-
Irage van f 11.400,
irde, werd nu goed-
t aan bedoelde huizen
in bijkeukentje p'us
wordt gebouwd. Dit
lan gewoon worden
ïlkcursus
IUIZEN Door de
irenigipg en C.Z.,
ht" werd weer een
teorganiseerd op het
Borst Pz. te Tuit-
4 Aug. j.l. werd het
nomen en alle can-
en het diploma te
Ith. Pronk Pz. met
P. Vader Cz. 179 pt.
Inz. 182 pt. allen te
n. Gre Borst Ad. 192
eer Gz. 181 pt„ R.
)t. Voor de heer Th.
voormelker een mooi
rEN BOUWEN
IN Aan de ge-
■ingen is een extra
van 24 woningen
Twintig hiervan
•n Oever gebouwd
mderdak gaan ver-
Zeeuwse vissers en
i de NACO.
(Van onze redacteur)
HEILIGERLEE Staf Nees, de bekende Mechelse
beiaardier heeft gistermiddag achter de klokkengieterij
van de firma van Bergen te Heiligerlee, zomaar voor de
vuist weg, een staaltje van zijn onovertrefbaar kunnen
weggegeven op een carillon, dat provisorisch stond op
gesteld en bestemd is voor de universiteit in de Ameri
kaanse staat Montana.
Deze meester van de beiaard
was naar Heiligerlee gekomen in
opdracht van dr. Lefèvre, beiaar
dier te New York, om het caril
lon te keuren voor de universi
teit in Montana. Nees had niet
verwacht, dat bij de keuring ver
schillende liefhebbers van de ca
rillonkunst aanwezig zouden zijn
en hij keek dan ook een beetje
beduusd toen hij al deze belang
stellenden zag staan.
Hij wist waarom het ging en
met een breed gebaar zette de
joviale Belg zich achter het kla
vier. De eerste klanken die uit 't
spiksplinternieuwe carillon kwa
men, waren die van het Ameri
kaanse volkslied. Nog wat onwen
nig, doch met meer élan, zette
Staf Nees vervolgens het Wilhel-
Hij leefde zich volkomen uit in
de moeilijke Turkse mars van
Mozart, terwijl hij voorts soeels
een serie Nederlandse volksliede
ren ten beste gaf. „Zeer schoon",
zei Nees, toen hij zijn transpire
rend voorhoofd afveegde. Hij feli
citeerde de heer van Bergen met
deze beiaard, die volkomen aan
de verwachtingen van de univer
siteit in Montana zal voldoen.
Nees, voegde er uiteraard aan
toe, dat de gedetailleerde keuring
nog zal moeten uitwijzen of er nog
onvolkomendheden zijn. Niettegen
staande dat, kan de firma van
Bergen in Heiligerlee tevreden
zijn. Binnen de drie weken heeft
deze Noordelijke klokkengieterij
dit carillon gegoten en afgebouwd.
De klank is voortreffelijk en er
mus in, om dan de serie volkslie- is een wonderschone harmonie
deren te besluiten met zijn eigen
sprankelende Brabagonne. Won
derschoon klonken de klokken
over Heiligerlee. De meester had
ziin materiaal leren kennen en
met een benijdenswaardige vlug
heid roffelden zijn vingers over
de houten stokken. Zijn voeten
waren ontembaar wanneer het
ging om de zware klokken, waar
van er één bij was van 1400 kg.,
in beweging te brengen.
Het is natuurlijk geen peule-
schil. wat er komt kijken voor
de behartiging van het geeste
lijk en zedelijk welzijn van de
bijna zestigduizend katholieke
knapen, die minstens 18 maan
den van hun beste tijd in ka
zerne of kamp moeten door
brengen. Werkelijk kapitale
sommen zijn daarmee gemoeid.
Het behoeft dus niemand te
verwonderen dat Nationaal
Katholiek Thuisfront deze
maand weer een beroep gaat
doen op heel katholiek Neder
land. Wil deze organisatie zich
ten volle blijven kwijten van
de taak, waarmee het Episco
paat haar belast heeft, dan
dient er een stroom van geld
in haar laatje te vloeien.
Véél is het niet wat Natio
naal Katholiek Thuisfront van
ieder huisgenoot des geloofs
verwacht: met een dubbeltje is
het al tevreden, al ontvangt
het natuurlijk liever een kwar
tje en nóg liever een gulden.
Het stelt daar ook iets tegen
over. Bij de landelijke actie,
die Nationaal Katholiek Thuis
front tussen 16 en 23 Augustus
samen met de katholieke
E.H.B.O. organiseert, zijn niet
minder dan TIEN CADEAUX
ELK VAN VIJFDUIZEND
GULDEN te winnen, plus
TIEN PRACHTIGE TROOST-
GESCHENKEN.
Om kans op een prijs te ma
ken is alleen maar nodig dat
men zorgt over een „soldaatje"
samen met een „verpleegster
tje" te beschikken. Met de
„soldaatjes" wordt gecollec
teerd op 22 en 23 Augustus en
met de „verpleegstertjes" op 16
Augustus. Burgerhulp en mili
taire hulp reiken elkaar de
hand.
Een speciale attractie vormt
nog het feit, dat er TWEE
PRIJZEN ELK VAN DUI
ZEND GULDEN zijn uitge
loofd voor de twee parochies,
waar gemiddeld per parochi
aan het meest wordt opge
haald. De bedoeling is, deze
prijzen ten goede te doen ko
men aan het jeugdwerk van
deze twee parochies. Een extra
stimulans voor de jongeren om
bij deze gelegenheid allebei de
handen uit de mouwen te ste
ken! De wijze, waarop de prij
zen zullen worden toegekend,
blijft een geheim, dat op Zon
dag 23 Augustus zal ontsluierd
worden, en wel voor de KRO-
microfoon, tijdens de uitzen
ding van die dag. Men behoeft
derhalve niet lang geduld te
oefenen: als men Zondagoch
tend soldaatjesheeft geno
men, hoort men Zondagavond
al of men een prijs of prijzen
heeft gewonnen.
Laat niemand nalaten aan
deze hoogst belangrijke actie
deel te nemen, hetzij als col
lectant, hetzij als offeraar. Wat
er bij op hei spel staat: dat is
iets, waarvoor wij allemaal,
zonder uitzondering, verant
woordelijk zijn: de geestelijke
gaafheid en zedelijke gezond-
tussen de 47 klokken onderling.
22 Augustus naar de V.S.
Het carillon is gebouwd vol
gens het tuimelaarsysteem en zal
in twee rijen worden opgehangen.
Voorts zal de firma van Bergen
een klavier alsmede het uurwerk
en wijzerplaat voor de universi
teitstoren leveren.
De beiaard wordt op 22 Augus-
tus naar Amerika verscheept en
i zal op 17 October a.s. door dr.
Lefèvre worden ingewijd. Het was
de uitdrukkelijke wens van dr.
Lefèvre dat Staf Nees deze bei
aard keurde. Nees en Lefèvre wa
ren beide leerlingen van de grote
beiaardier Jef Denijn, die eigen
lijk door de wijze van opstelling
van klavier en stoel de beiaard
groot heeft gemaakt. Met dit
carillon is de 47ste beiaard gereed
gekomen, welke na de bevrijding
bij de klokkengieterij van de fir
ma van Bergen te Heiligerlee
werd gemaakt.
Nieuwe orders.
Men is nu druk bezig aan een
carillon voor Charleston in de
Delft koopt jaarlijks voor
4 millioen in omgeving
In opdracht van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor
Delft en Omstreken en het ge
meentebestuur van Delft, heeft
het Economisch Technologisch In
stituut te Rotterdam een enquête
ingesteld naar het kopen door de
Delftse bevolking in de nabij
gelegen grote steden (den Haag
en Rotterdam). Ofschoon een rap
port nog ongeveer een maand op
zich zal laten wachten kon dr.
C. Visser, secretaris van de Ka
mer van Koophandel te Delft,
toch in een vergadering van die
Kamer mededelen dat uit de
voorlopige conclusie van het
E.T.I. blijkt dat het bedrag, dat
jaarlijks door Delvenaren in den
Haag en Rotterdam wordt be
steed, ongeveer 4 millioen gulden
bedraagt.
Staat Zuid-Carolina. Hier wordt
een speciale toren gebouwd voor
dit Nederlandse carillon, dat even
eens zal bestaan uit 47 klokken.
Eerst wilde men het carillon la
ten uitvoeren met 23 klokken,
doch thans is in Heiligerlee be
richt ontvangen dat de bouw van
de toren een groter carillon toe
staat. Hard wordt er momenteel
bij deze Noordelijke klokkengie
terij gewerkt. Nog onlangs kwam
binnen 'n periode van vier weken
een carillon voor Nijmegen gereed,
terwijl momenteel weer onder
handelingen worden gevoerd met
Emmen, waar men ook interesse
heeft voor een beiaard. Voorna
melijk exporteert de firma van
Bergen carillons naar het buiten
land en Amerika is de laatste
jaren één der grote afnemers.
WILLEMSTAD, 7 Aug. (Van een ANP-correspondenl)
Op de tweede dag van zijn bezoek aan de Nederlandse
Antillen reed Prins Bernhard reeds vroeg uit in gezel
schap van de Gouverneur, de voorzitters van de rege
ringsraad en de staten en de bevelhebber van de Kon.
Marine in de Nederlandse Antillen om een grote militaire
oefening van bet korps Mariniers en tie Marine Lucht*
machtdienst in tie Antillen bij te wonen.
losliggende keien, bedekt met
een laag kleine cactussen met ve
nijnige stekels, die het dekking-
zoeken niet tot een aangename
bezigheid maakten oprukten,
het enthousiasme, waarmede de
zware mortieren, waarvan alleen
de grondplaat 45 kilo weegt, de
heuvels waren opgezeuld en de
fitheid van de troep ook na af
loop, hadden zo zeide de Prins
tot de commandant diepe in
druk op hem gemaakt.
Wie de brandende Curacaose
zon niet kent en evenmin de pijn
van een cactusstekel, zal zich
moeilijk kunnen voorstellen, wat
een dergelijke oefening van het
uithoudingsvermogen van de troep
vraagt. Deze paraatheid aldus
de overste Nass is echter een
absolute noodzakelijkheid.
Na de oefening bezocht de Prins
de marinebasis Parera, waar hij
zich uitvoerig liet voorlichten
door de commandant, kapitein-
luitenant ter zee A. van Strien.
De oefening werd gehouden op
het landgoed van de heer Dick
Capriles „Koraal Tabak". De blau
we partij, de vijand, had in de
voorafgaande nacht een comman
do groep van ongeveer 80 man in
de Sint Jorisbaai aan land gezet
met de opdracht om, gebruikma
kend van de duisternis het eiland
dwars over te steken en de olie-
installaties in de Caracasbaai te
vernietigen. Vlak voor de Cara
casbaai had een patrouille mari
niers de vijandelijke infiltranten
ontdekt en op weten te vangen.
Een fel vuurgevecht was het ge
volg geweest en de mariniers had
den de vijand weten te dwingen iiij l.
de terugtocht te aanvaarden. Gistermiddag! is door nog met opgehelderde oorzaak in
lijkeeenfevoo?' handliggend^ Oosterliout (Betuwe) brand ontstaan in één van de op-
taak van de strijdkrachten op de slagruimten van de conservenfabrieken Bato van de
toonde11 alle ondSin Tandde Firma van Woerkuni. Behalve de brandweer van de ge-
mobiele reserve van het kerk-
bataljon der mariniers op de An
tillen in actie. De Prins compli
menteerde de commandant van
dit bataljon, luitenant-kolonel
Nass, na afloop hartelijk met de
behaalde resultaten en de paraat
heid en het uithoudingsvermogen
van de troep.
meente Valburg moest ook die van Eist te hulp worden
geroepen. Drie grote opslagruimten gingen verloren.
Men kon de machinehal en de kantoren echter redden.
Perfect uithoudings
vermogen.
I Vooral de verbindingen tussen
grondtroepen en vliegtuigen had
den voortreffelijk gewerkt. De
snelheid waarmede de mariniers
door het bijzonder zware terrein
Met man en macht wordt thans gewerkt aan de dichting
van het gat in de inlaagdijk achter de oude buitendijk
tussen Zierikzee en Schelphoek, waarin gisteren een
dijkval is voorgekomen. Gisternacht waren reeds studen
ten van de internationale vrijwillige hulpdienst met de
dichtingswerkzaamheden begonnen
In deze inlaagdijk lag een brug
getje, waardoor in de dijk een
opening van 15 meter breed stond.
Eerst wanneer deze opening is ge
dicht, kan men met de herstel
werkzaamheden van de oude bui
tendijk beginnen, omdat dan de
sterke stroom tot rust zal zijn
gekomen. Volgens de laatste pei
ling heeft het door de dijkval
ontstane gat reeds een diepte van
17 meter. Voor de dichting van de
brugopening in de inlaagdijk zijn
reeds materialen aangevoerd. Men
wil een klein caisson op reeds
geplaatste zinkstukken laten zak
ken en het gat daarna verder met
zand opvullen.
De werkzaamheden bij
stroomgaten te Schelphoek en te
Ouwerkerk zullen door deze dijk
val echter geen noemenswaardige
vertraging ondervinden.
Sirjanslandpolder binnen
kort droog.
De dichting van de Rampaart-
sedijk. een binnendijk tussen Oos-
terland en de Vierbannenpolder,
die de 1700 ha grote Ooster- en
Sirjanslandpolder beschermt, is
vannacht geheel voltooid. Nadat
op 5 Augustus j.l. reeds het groot
ste (ongeveer 100 meter brede)
gat in deze dijk bij het zgn. Lau-
de rensweegje was afgesloten, is
thans ook het kleinste gat met
zandzakken en klei gedicht.
Men hoopt spoedig met het
droogmalen van de Ooster- en
Sirjanslandpolder te kunnen be
ginnen. Voorlopig blijft evenwel
alle aandacht gericht op het defi
nitieve herstel van de Rampaart-
sedijk, die op enkele punten nog
kwetsbaar is. De meeste bewo
ners van de achter deze water
kering staande woningen zullen
nog niet kunnen terugkeren. De
bewoners van de hoger gelegen
woningen die nagenoeg zijn droog
gevallen, zijn reeds druk bezig
met het schoonmaken. De lager
gelegen woningen staan nog onder
water.
Tijdens de rampnacht is de
Rampaartsedijk op zeven plaat
sen bezweken waardoor het water
met woest geweld de Ooster- en
Sirjanslandpolder binnendrong.
De oude dijk, die de waterke
ring vormt in het Oosten van de
Ooster-en Sirjanslandpolder, be
zweek eveneens, waardoor het
waterschap Bruinisse onder water
kwam te staan. Het dichten van
de 10 gaten in de oude dijk ver
liep zeer vlot. De polder wordt
thans weer bewoond.
Buren hadden in de omgeving
van deze pakhuizen een heg ge
snoeid en het snoeisel daarna in
brand gestoken. Zij hebben blijk
baar het vuur niet meer kunnen
beheersen, zodat de vlammen
oversloegen naar de pakhuizen,
welke weldra in lichter laaie
stonden. De brandweer van de
gemeente Valburg, spoedig ge
assisteerd door die van Eist greep
onmiddellijk in. Men wist te voor
komen, dat de vlammen oversloe
gen naar de aangrenzende fabriek
en het woonhuis van de heer J.
van Woerkom. De pakhuizen en
de pakinrichting en ook een tim-
merloods brandden geheel uit. De
pakhuizen waren geheel gevuld
met afgewerkte producten, con-
fijtevruchten, jam etc. Alleen de
waarde daarvan heeft naar schat
ting ruim f 50.000.bedragen.
Verzekering dekt de schade.
De fabriek kan gewoon door
gaan. Omstreeks 4 uur was de
brandweer het vuur meester. De
politie is nog bezig met het on
derzoek naar de oorzaak.
Viskotter gestrand
De viskotter Tholen 20 strand
de gisteren even benoorden Kat
wijk. Een andere kotter trok later
het vaartuig vlot. De Tholen 20
liep geen schade op.
Een overzicht van de brand in de poetskatoenfabriek van de
N.V. S. Frankenhuis Zonen te Haaksbergen. Twee loodsen
waarin honderden balen katoenafval waren opgeslagen, gingen
Donderdag in vlammen op.
DE VACANTIEMAANDEN zijn veelal ook
congresmaanden. In ons eigen land kennen
wij de befaamde Sociale Week van Rolduc
en de studiedagen van de andere diocesane werk
liedenbonden. In het buitenland trekken de con
gressen van de Pax Christi-beweging, van Pax
Romana e.d. de aandacht. Ook is de grote katho
lieke sociale week van Frankrijk weer aan de
beurt geweest en in andere landen wordt in die
geest in deze weken ook gewerkt. Gestudeerd wordt
er op de grote vraagstukken van de tijd genoeg,
er wordt genoeg gesproken en geschreven over
algemene en sociale vrede, over vrede tussen de
standen, over de verhouding tussen de organisaties
van de standen en de vakorganisaties, welke kwes
tie vooral in ons eigen land sterk actueel genoemd
mag worden. Het is van belang, daar nog eens
enkele gedachten over te geven, omdat die ver
houding van ;(rote invloed is op de mogelijkheden
van de sociale vrede en die weer op zijn beurt de
algemene vrede kan bevorderen. Dat zal allemaal
wel niet in een tijd van veertien dagen voor elkaar
komen en men vraagt zich wel eens af, of er niet
te veel gesproken en geschreven en te weinig
gedaan wordt. Maar aan de andere kant is het
toch eenmaal nodig, dat de stukken eerst recht op
het schaakbord staan, voordat de beslissende (gees
telijke) strijd kan beginnen
Het vraagstuk van de verhouding tussen
standsorganisatie en vakorganisatie is op het
ogenblik, als gezegd, onder ons bijzonder
actueel. Het is uitvoerig aan de orde geweest op
de studieweek van Rolduc en ook in een interes
sante inleiding van de Bondsadviseur van de
.Utrechtse Katholieke Arbeidersbeweging op de
studiedagfen te Apeldoorn besproken. Misschien is
daarbij niet altijd goed tot uiting gekomen, dat het
feitelijk onjuist is. bij de bespreking van dit punt
alleen maar te denken aan de organisaties van de
arbeiders. Er bestaat een hardnekkig misverstand
op dit gebied. Begrijpelijk is het wel, want wij
zijn, ook in het spraakgebruik, eenmaal gewend
geraakt, als er over vakbonden gesproken wordt,
alleen maar aan de vakbonden van de arbeiders
te denken. Misschien, omdat die de oudste zijn en
het machtigste en het meest van zich doen spreken.
Het meest spectaculair dus, wordt dat wel eens
genoemd. Maar het is allang niet meer juist. Want
er zijn ook vakbonden en standsorganisaties van
de industriële werkgevers, van de boeren, van de
middenstand. En ook zij groeien en worden groot
en machtig, en als dr. Nuyens in Rolduc over het
type van de Vakbondsleider spreekt en daar in
teressante dingen over zegt, dan geloven wij, dat
zo langzamerhand die dingen ook gelden voor de
leiders van de vakbonden van de werkgevers (en
heid van onze militaire jeugd, de boeren) en van de middenstand. Ook in die
kringen speelt trouwens zonder twijfel het pro
bleem van de verhouding tussen de standsorgani
satie en de vakorganisatie
Dat probleem is er, maar het schijnt zo ge-
leidelijk-aan in de allerlaatste tijd een ander
gezicht te hebben gekregen. Twee jaar gele
den en daaromtrent, werd er, in de tijd dat men
wat schrok van de groeiende macht van de arbei
dersvakbeweging, in het algemeen in heel andere
zin lover die verhouding gesproken dan in de
allerlaatste tijd. Toen heette het, dat het gevaar
aanwezig was, dat de invloed van de vakorgani
satie veel te sterk was en de werking van de
standsorganisaties overwoekerde, hetgeen ook in
derdaad het geval moest worden geacht. Thans
wordt, ook wel van zo gezegd „onverdachte" zijde
gezegd en geschreven, dat de vakbonden veel be
langrijker zijn dan de standsorganisaties en zelfs
wel, dat de eerste de taak van de laatste wel kon
den overnemen. Dat kon men lezen in beschou
wingen van niemand minder dan pater dr. Cas-
sianus Hentzen, die als geestelijk raadsman van
de Katholieke Werkgevers zijn sporen toch wel
heeft verdiend. Ook pater Ponsioen, sociaal redac
teur van de „Volkskrant", liet zich in die geest
in dat blad uit. Deze uitspraken waren in meer
dan één opzicht merkwaardig. Ten eerste, omdat
er altijd nog is het bekende mandement van de
Bisschoppen dato 1916, waarin de taken van de
standsorganisaties en van de vakbonden duidelijk
werden afgebakend. Ten tweede, omdat op het
ogenblik een door het Episcopaat ingestelde com
missie, onder leiding van de bekende pater dr.
Beaufort O.F.M., deze kwestie grondig onderzoekt...
Niet ten onrechte is opgemerkt, dat de open-
ie bare discussies over dit probleem wel wat
voorbarig moeten worden geacht, nu die
Bisschoppelijke commisise doende is met haar
werk. Van de andere kant behoeven wij ook in
dit opzicht niet al te kleinzerig te wezen. Misschien
moeten sommige uitlatingen worden beschouwd
als uitingen van ongeduld.... Ook lijkt het ons
niet juist, te zeggen, dat op dit gebied nog steeds
de voorschriften van 1916 gelden en dat het dus
niet aangaat, een andere richting te bepleiten. Na
tuurlijk zullen de Bisschoppen zelf wel het moment
bepalen, waarop zij op dit punt een nadere ver
klaring moeten geven, maar in dit vrije land mag
men altijd nog zijn mening zeggen, zelfs over de
vraag, of Bisschoppelijke voorschriften na veertig
jaar nog absoluut gelden, op een terrein, waarop
wel zo het een en ander is gebeurd! De verhou
ding tussen de standsorganisaties en de vakbonden
is in feite wel even anders dan veertig en meer
jaren geleden! Wezenlijk anders is bovendien" de
vraag, of de s.tandsorganisaties in de vakbonden
zouden moeten opgaan. Dat raakt de vraag van het
bestaansrecht van de standsorganisaties waarover
ook al zo het een en ander in het midden is ge
bracht. Wij kunnen ons echter voorstellen, dat de
befaamde dr. Poels zich, als wij dat populair eens
zo mogen zeggen, wel in zijn graf moet omdraaien,
wanneer hij hoort, wat er op dit gebied al zo
beweerd wordt....
Van die onrust, die zelfs zou kunnen reiken
tot over het graf, hebben de mannen van de
Heerlense of Limburgse school blijk gegeven
in een brochure, die ook aan de deelnemers van de
Rolducse Studieweek is uitgereikt. Zij is behandeld
in een overleg van de vertegenwoordigers van de
verschillende sociale organisaties in de levendig
werkende Diocesane Raad van Overleg der Stands
organisaties in Limburg en hier wordt onvervaard
partij gekozen voor de standsorganisaties, zoals dr.
Poels ze altijd heeft gesteund, gestuwd en verde
digd. In die geest zijn geest wordt dit ook
in de Limburgse brochure gedaan, die naar aan
leiding van het genoemde overleg samengesteld is
door pater Roncken, de huidige aalmoezenier van
de Arbeid in Limburg en dr. A. Gerats. Zij zeg
gen, dat het in de maatschappelijke strijd gaat
om het geheel van de vrije maatschappelijke
samenleving, die geen christelijke structuur heeft,
maar die moet krijgen. Daaraan moet het gehele
christelijke volk meewerken, opdat de afzonderlijke
mens daarin christelijk en menselijk kan leven.
Dus moet het gehele christelijke volk die kerste
ning ter hand nemen, volgens de stand die ieder
in de maatschappij bekleedt. Zo is trouwens, dunkt
ons nog steeds, de mening van de sociale ency
clieken van de Pausen.
De Limburgse brochure tracht een basis te
leggen voor een vruchtbare discussie over
dit probleem en stelt dan ook, naast de 'me
ning van de volgelingen van Poels, de opvatting
van hen, die een zekere voorrang geven aan de
vakbonden. Zij vinden, dat de belangstelling van
de mensen zich nu eenmaal richt op de vakbond
en niet op de standsorganisatie en als men invloed
wil uitoefenen, moet men de mensen nemen, waar
zij zijn! Daarom willen zij de verzorging van alle
belangen toevertrouwen aan de vakbonden, die in
een centrale zouden moeten samenwerken. Men
zou geneigd kunnen zijn te vragen, of dit dan op
het ogenblik, zowel bij arbeiders als werkgevers,
bij boeren en middenstanders dan niet al gebeurd!
Maar dan blijft het uitgangspunt toch wel degelijk
van belang en houden de standsorganisaties een
traditionele, historische om niet te zeggen natuur
lijke taak als instituten van algemene en maat
schappelijke vorming. De samenstellers van dr
brochure erkennen bovendien, dat er organisato
rische en andere, algemeen-sociale, verschuivingen
mogelijk zijn, bijv. als het economische, dat het
terrein van de vakbond is, sterker gaat spreken
of als er verschuiving tussen de standen plaats
heeft, (wat in de laatste tijd zeker het geval is)
Maar die verschuivingen achten zij zeer wel moge
lijk binnen het kader van de voorschriften van
1916. Intussen zijn, als gezegd, die voorschriften
nu aan een onderzoek onderworpen en wij kunnen
ons wel veroorloven te zeggen, dat wij de uitslag
van dat onderzoek rustig afwachten, zonder ons
nu al zonder meer geheel en al absoluut vast te
houden aan die voorschriften, die immers al doo>
de Bisschoppen zelf op de helling zijn gezet....
Maar evenzeer kunnen wij aannemen, dat
hoe dit onderzoek ook zal aflopen, met tekor
gedaan zal worden aan de overtuiging, da'
het noodzakelijk blijft, de sociale actie te grond
vesten op de sterke principes van een overtuigt
christendom. Dat wel de beroeps- en bedrijfsbe
langen de hun toekomende plaats moeten hebben
maar dat niet het stoffelijke voorop moet staan
maar wel het godsdienstig-zedelijke en geestelijke
Het leven van de mens is breder dan alleen hel
leven-in-de-arbeid. Zo zeggen het ook de samen
stellers van de Limburgse brochure: „De plichter
en de rechten, welke liggen in beroep en functie
van beroeps- en bedrijfsbelangen, maar op de
elkaar aanvullende taken van de verschillende
groepen moet een christelijke structuur ontstaan
inplaats van de niet-christelijke structuur van de
hedendaagse samenleving". En dan zwijgen wij
nog over het merkwaardige feit, dat de streving,
om de vakbonden een belangrijke plaats te geven
boven de standsorganisaties, op komt in een tijd,
welke door het uitzicht op de verwezenlijking van
de P.B.O. de vakbonden een nog betrekkelijker
plaats geeft en de taak van de standsorganisties
zeker niet minder aantrekkelijk maakt....
