Ambacht en detailhandel
streven rationalisatie na
Als U inmaakt
maak dan goed in
Wandaden en vandalisme
in de Bossche Kathedraal
Indonesië zendt nota
over Niemv-G
,GESTO"
CHOOL
Commissie
geïnstalleerd
Vijf arbeiders van Linoleum
Krommenie naar Amerika
Protest van de plebaan
Alkmaar
i en naaien.
Aan de vooravond van 61ste Jaarbeurs
Vestigingswet belemmering
voor zelfbedieningswinkels
Een waarschuwing
Wh. m m W/.
ein) te ALKMAAR
65
machineschrijven
en vreemde talen)
(spoedcursus)
Engels
legint onze
-US
nière. Coupeuse
Dndlessen.
dagelijks.
BREEUWSMA
L v. Commenee t
UITSE LESSEN
iding L.O., handels-
spreekvaardigheid,
ersatie en bijwer-
van leerlingen.
de Boer-Wanna
jestraat 47, Alkmaar
:ëdigd translatrice
mMMMMWBMMMwima/rssre,
ALKMAARSE
\LLETSCHOOL
MMASTRAAT 18
rvatting der lessen
ndag 31 Augustus
5 uur; Kinderklas
insdagmiddag 2 Sep-
oer v.a. 3 uur.
Aanmelden
we leerlingen tij-
de lessen.
TER VERBIEST
Dansschool
Iuitend voor R.K.
EUWE CURSUSSEN
ZIJDEWIND bij de
i. G. Ligthart en te
'GEEST bij de Heer
Baltus.
BIJ PETER
ER JE 'T BETER
arom?? Wel hij heeft
soeiated". „Member-
en „Fellowship",
3 graden van het
:.V.D. „San Filippo
Neri".
ÏACHIMSTÊNT
CURSUS
van de
LMBACHl'SSCHOOL
TE ALKMAAR
i inschrijving van
leerlingen
rdt gehouuen op de
inden van Maandag
Aug. tot en met Don-
dag 3 September a.s.
i 6.308.30 uur in de
ïbachtsschool.
candidaten moeten
het bezit zijn van een
lorna Ambachtsschool
etaalbewerkmg) en
doende geziehts- en
loorscherpte bezitten,
vend'ien kunnen w<?r-
i toegelaten leerlin-
die 3 klassen van
Avondnijverheids-
iooI of 2 klassen van
i U.L.O.-school heb-
i doorlopen,
t schoolgeld bedraagt
0.- per jaar.
3e cursus duurt 3 jaar
a elk 8 maanden en
ngt aan 1 October 53.
Zaterdag 29 Augustus 1953
Pagina 7
(Van onze verslaggever)
UTRECHT, 28 Augustus Het streven van handel en
industrie naar groter rationalisatie zal zijn stempel druk
ken op de Najaarsbeurs, die 1 September a.s. zal worden
geopend. De afzet stuit op moeilijkbeden. Dit heeft grote
invloed op de investeringen. Vergelijkt men de in 1952
lot stand gekomen investeringen met die van 1951, dan
kan in tal van bedrijfstakken van een aanzienlijke daling
worden gesproken. De vooruitzichten voor dit jaar zijn
evenmin zeer gunstig, zodat met een verdere daling moet
worden rekening gehouden. Een uitzondering vormen
de metaalnijverheid en de chemische industrie, waarin
aanzienlijke investeringen zullen plaats vinden.
Ook in de kringen van de detail
handel streeft men naar groter ra
tionalisatie. Men stuit daarbij op
de Vestigingswet Klein Bedrijf,
welke in tal van kringen tot cri-
tiek aanleiding geeft en t.a. waar
van voorstellen tot herziening in
studie zijn genomen.
De Najaarsbeurs zal nauw aan
sluiten bij het streven naar groter
rationalisatie door middel van
haar omvangrijke efficiency-afde-
ling, die een uitgelezen aanbod
van moderne hulpmiddelen voor
de bedrijfsvoering omvat.
Dit vormen de hoofdgedachten
van de rede, welke mr Milius van
daag voor de laatste maal als di
recteur van de Utrechtse Jaar
beurs voor de binnen- en buiten
landse pers heeft gehouden, ter
inleiding van de 61e Jaarbeurs.
Mr Milius merkte op dat de
prijzen op de wereldmarkt van
1952 op 1953 met iets minder dan
12 procent zijn gedaald. Dit kan
voor ons land van de grootste be
tekenis worden geacht, omdat dit
kan leiden tot een gunstige ont
wikkeling van de ruilvoet. Maar
tegelijk betekent dit, dat de loon-
factor een relatief belangrijker rol
gaat spelen bij de eindprijs.
In de V.S. kampt men op het
ogenblik met grote moeilijkheden
in de agrarische sector in verband
met de vorming van grote surplus-
voorraden, waarvoor tegen redelij
ke prijzen geen afnemers zijn te
vinden. Zou men deze noodge
dwongen in andere landen op de
markt moeten brengen voor lage
re prijzen - men denkt daarbij o.a.
aan afzet in de onontwikkelde ge
bieden - dan kan dit natuurlijk
van grote invloed zijn op de uit
voer van andere landen met een
aanzienlijke agrarische export, dus
ook Nederland. Het is overigens
nog een open vraag, of dit inder
daad zal geschieden.
De afzet van de Nederlandse
producten naar 't buitenland geeft
echter ook anderszins vele zorgen.
De uitvoercijfers zijn over de ge
hele linie aanzienlijk lager dan die
van het eerste halfjaar van 1952.
Weliswaar streeft men naar gro
ter liberalisatie van het handels
verkeer, doch dit wil niet zeggen,
dat de mogelijkheden van uitvoer
zijn vergroot. Ten aanzien van de
O.E.E.S.-landen stelt men zich, al
dus mr Milius, op een onjuiste
basis, aangezien men uitgaat van
het volumen van het handelsver
keer in 1948. Sinds dit jaar heeft
de structuur van tal van landen
een wijziging ondergaan. Dit be
tekent dat naar een nieuwe basis
moet worden gezocht, of, wat nog
beter is, naar algehele opheffing
van de restrictie moet worden ge
streefd.
Op de buitenlandse markten
moet onze industrie aan een steeds
scherper concurrentie van Duits
land en Japan het hoofd bieden.
2500 MIJL DRIJVEN
OVER DE OCEAAN
Uit de haven van Plymouth is
een drie man sterke expeditie
met het 18 ton metende jacht
..Petula" vertrokken voor de eer
ste etappe van een 2500 mijl lan
ge reis ter bestudering van de
biologie der zee. Met steun van
wetenschappelijke instellingen in
Groot-Brittannië hoopt de expe
ditie 2500 mijl over de Atlanti
sche Oceaan te drijven, vissen
vangend en vogels fotograferend.
Eer zij de plannen voor hun
tocht uitwerkten hebben de drie
mannen, twee biologen en een
meteoroloog, die ook als kok en
radio-telegrafist zal optreden, be
sprekingen gevoerd met de lei
der van de Kon Tiki expeditie,
Thor Heyerdahl. De methode van
zich in een vaartuig te laten drij
ven heeft grote voordelen, daar
de werking van een schroef de
zeebewoners, die aan de opper
vlakte leven, verjaagt. Behalve
vissen vangen, zullen de mannen
ook regelmatig weerrapporten
overseinen, een analyse van de
zee maken en monsters lucht ne
men, om meer gegevens te ver
krijgen over de zaden, die door
wmdstromingen over de oceaan
worden gevoerd. De eerste haven
die de „Petula" zal aandoen, is
Dakar, waar een vlot van balsa
hout zal worden gemaakt, dat als
een soort platform voor de vis
vangst en de fotografie zal wor
den meegesleept. De expeditie
hoopt begin volgend jaar in En
geland terug te zijn.
Hoofdwaker kreeg klap
met ijzeren staaf
De hoofdwaker van de rub
berfabriek Ngagel te Surabaja,
de heer Smeets, is gewond ge
raakt, toen hij door een van zijn
wakers met een ijzeren staaf
werd aangevallen. De aanleiding
hiertoe was de opmerking van
omeets, dat de waker de dag te
voren een hek had laten open
staan. De voorzitter van de vak
vereniging van de fabriek, die di
rect te hulp schoot, kreeg even-
êens een klap met de ijzeren
staaf. De aanvaller is in hechtenis
genomen.
Wil men de investeringen voor
zover deze zijn achtergebleven,
weer op peil brengen of verhogen,
dan is verlaging van fiscale lasten
onvermijdelijk en het is noodzake
lijk hierop opnieuw met kracht
aan te dringen. De mogelijkheid
om over te gaan tot belastingvrije
reservering lijkt hiertoe een der
meest geschikte middelen.
Met spanning wordt het inzicht
der regering in deze afgewacht.
Moge het niet teleurstellen, maar
een royale handreiking blijken in
te houden.
„Eerst zoeken naar betere orga
nisatie, dan pas denken over in
vestering", zal voorlopig wel de
belangrijkste leidraad van het be
drijfsbeleid vormen.
De middenstand zoekt actief
naar kostenverlaging. Eenvoudig is
dat echter niet. Van een winkelier
wordt een zekere service verlangd.
Men verwacht, dat hij een aan
trekkelijke etalage heeft, voldoen
de voorraad houdt, snel bedient,
eventueel thuisbezorgt en zo mo
gelijk ook nog crediet verleent, al
les diensten, welke een zware druk
leggen op het bedrijf en waarop
over het algemeen moeilijk kan
worden bezuinigd in verband met
de scherpe concurrentie. Mr Mi
lius was van mening, dat hier veel
geleerd kan worden van het Ame
rikaanse zelfbedieningssysteem.
Verwerkelijking van dit systeem
stuit hier echter op moeilijkheden,
welke door de Vestigingswet 1937
worden veroorzaakt. Immers, op
richting van zelfbedieningswinkels
leidt tot branchevervaging en
daarin voorziet de wet niet. Inte
gendeel; hiertegen verzet de wet
zich, door aanvullende vakdiplo
ma's niet slechts zoals tot nu toe
als „minimum eis", doch, naar men
meent te mogen verwachten in de
spoedig tegemoet te ziene nieuwe
Vestigingswet, zelfs als „strikt
noodzakelijk" te stellen.
Het vraagstuk van de concentra
tie in de detailhandel is in wezen
een vraagstuk van rationalisatie.
Groter bedrijfseenheden kunnen
volgens moderne bedrijfseconomi
sche principes doelmatiger en effi
ciënter worden geleid, de financie
ring en het voorraadhouden is
eenvoudiger.
Det wetgeving zal, aldus mr Mi
lius, in ieder geval ruimte dienen
te maken om een dynamische ont
wikkeling van de detailhandel, ge
richt op groter rationalisatie, mo
gelijk te maken.
De behoefte aan rationalisatie
geldt ook voor het ambacht. Het
ambachtsproduct heeft een strijd
op leven en dood te voeren met
het massa-artikel, dat de fabrie
ken vervaardigen.
Ook hier zou een groter concen
tratie wellicht belangrijke be-
drijfs-economische voordelen kun
nen bieden. Het feit, dat men in
ambachtskringen de efficiency van
het ambacht diepgaand bestudeert,
wekt de verwachting dat binnen
kort maatregelen kunnen worden
verwacht, die het' streven naar
rationalisatie zullen accentueren".
Het aantal deelnemers aan de
komende beurs bedraagt 2576, af
komstig uit 20 landen. De bezette
netto-oppervlakte beslaat c.a.
30.000 m2, waarvan c.a. 18.000 m2
in het Vredenburgcomplex en c.a.
12.000 m2 in gebouwen en terrei
nen aan de Croeselaan.
ter voorbereiding
tweede T.H.
's-GRAVENHAGE. De minis
ter van Onderwijs, K. en W. mr.
Cals, heeft gisteren geïnstalleerd
de commissie ter voorbereiding
van een tweede instituut voor
technisch hoger onderwijs, dat te
Eindhoven zal worden gevestigd.
De minister wees o.a. op de
zorgwekkende vermindering van
maatschappelijke mogelijkheden
voor onze begaafde jonge mensen
om een hogere studie nog te be
kostigen. Deze noodtoestand leidt
er echter ook toe, dat de vraag
beantwoord moet worden in hoe
ver de aloude en dierbare traditie
zal kunnen worden gehandhaafd
de hogeschool-student volstrekt
vrij te laten, zijn studie in alle
opzichten naar eigen keuze in te
richten.
GERUCHTEN OVER EEN
MARIA-VISIOEN
Associated Press maakt melding
van geruchten in het Franse
dorpje Hydrequent, 30 km van
Calais, waar een jongen van 10
jaar in een vallei een visioen van
de H. Maagd beweert te hebben
gehad. Er is veel rumoer over
ontstaan en wel dertig mensen
beweren het ook te hebben ge
zien. De geestelijkheid staat zeer
sceptisch tegenover de bewerin
gen en meent met hallucinaties of
auto-suggestie te doen te hebben.
In het kader van het Ex
change Visitors Program zullen
binnenkort vijf arbeiders van de
N.V. Nederlandse Linoleumfa-
briek te Krommenie voor drie
maanden naar de V.S. vertrek
ken om door tewerkstelling in
Amerikaanse bedrijven en inwo
ning bij Amerikaanse collega's
zich een beeld te vormen van
het bedrijfsleven en de positie
van de arbeiders aldaar.
Het zijn de heren J. H. Baltus,
N. C. de Jong, P. Rem. M.
Cravesteyn en A. Zwart. Deze
reis is tot stand gekomen op
initiatief van de heer C. H. Kaars
Sijpesteyn, directeur van de Ne
derlandse Linoleumfabriek.
Hij heeft voor zijn plan bij en
kele collega-werkers in Amerika
grote sympathie ontmoet, zodat
al spoedig op basis van wederke
righeid een afspraak tot uitwis
seling van arbeiders tot stand
kwam.
Het ligt in de bedoeling, dat
de reiskosten der arbeiders door
de betrokken onderneming wor
den vergoed. Tijdens hun verblijf
in de buitenlandse bedriiven
zullen zij op normale condities
in dienst worden genomen en van
hun loon hun verblijfkosten be
talen. Tijdens hun afwezigheid
zorgt de onderneming voor het
onderhoud van de achterblijvende
gezinnen.
Van de zijde van de National
MODERNE
VREEMDE TALEN
's-GRAVENHAGE. Een
sollicitant uit een Friese ge
meente kreeg dezer dagen een
formulier ter invulling voor
gelegd, .waarop de vraag voor
kwam: In welke moderne
vreemde talen kunt u een be
hoorlijke conversatie voeren?
De sollicitant antwoordde:
Engels, Duits en natuurlijk
Fries. Terecht vermeldde h- 't
Fries als een der talen, welke
hij beheerste, en niemand mag
hem kwalijk nemen dat hij fier
gaat op zijn Friese afkomst.
Bij de firma, die het formu
lier terugontving, rees de
vraag of in dit geval het ant
woord niet had moeten luiden:
Engels, Duits en natuurlijk Ne
derlands.
Het ligt er maar aan of men
vraag en antwoord bekijkt uit
de gezichtshoek van het bedrijf,
dat het formulier voorlegde, of
uit die van de invuller.
Association of Manufacturers, de
Amerikaanse overheidsinstanties
en de Nederlandse Kamer van
Koophandel te New York is alle
medewerking verleend, zodat het
vertrek van het vijftal arbeiders
waarschijnlijk reeds begin No
vember zal kunnen geschieden.
De theeveiling
De 96 kisten Belgische Congo-
thee zijn Donderdagmiddag niet
verkocht, doch opgehouden. Ma
kelaars wensten niet meer dan
f 1.89 te betalen, doch deze partij
moest f 1.90 opbrengen.
In het algemeen prijsniveau
kwam eigenlijk weinig verande
ring. Ordinaire en middenkwali
teiten bleven onveranderd op
resp. 180190 en 190210 (alles
in cents per halve kg). De betere
soorten golden 215224 (210
224). De volgende veiling wordt
gehouden op Donderdag 17 Sept.
Het aanbod omvat dan ca 5000
kisten.
NEDERLANDER OP
SUMATRA VERMOORD
DJAKARTA, 28 Aug. (P.I. Ane-
ta) De 28-jarige employe van
de Rubbermaatschappij Sumatra,
H. J. Carstens, is tengevolge van
twee messteken overleden. De
heer Carstens had een woorden
wisseling met een bestuurslid van
de Sarbupri (vakbond van onder
nemingsarbeiders) in het onder
nemingskantoor nabij Telok Be-
tong, waarbij laatstgenoemde Car
stens twee messteken toebracht.
Soldaat te Harderwijk door
geweerschot gedood
Donderdagavond is in het
kamp „Kranenburg" bij Harder
wijk de soldaat J. L. N. Kroon
uit Amsterdam op noodlottige
wiize getroffen door een geweer
schot en gedood. Soldaat Kroon,
die op 3 Mei 1932 werd geboren,
maakte deel uit van de wacht.
Hij werd getroffen door een
noodlottig schot uit het geweer
van een schildwacht. De mare
chaussee stelt een onderzoek in.
Over de vermoedelijke toe
dracht vernemen wij nog:
Twee militairen stonden op
wacht bij een munitie-opslag
plaats, die aan de buitenkant
verlicht was. Rondom deze op
slagplaats bevindt zich een aar
den wal van zes a zeven meter,
ter bescherming van de stad bij
eventuele explosies. Deze wal
was onverlicht.
Soldaat Kroon, die een van de
twee op wacht staande mannen
moest aflossen, heeft vermoedelijk
een grap willen uithalen en is,
inplaats van langs de normale
weg naar zijn post te gaan, de
aarden wal opgegaan, vanwaar
hij, in het donker staande, zijn
kameraden iets toeriep. De beide
schildwachten herkenden Kroon
niet en vermoeden onraad. Nadat
zij nog iets hadden teruggeroepen
schoot een hunner, met het nood
lottige resultaat.
Jachthond schoot
jagers aan.
Bij een jachtpartij in de
omgeving van Barnstaple
(Engeland) heeft een jacht
hond twee jagers aangescho
ten, doordat hij op de haan
van een dubbelloopsgeweer
trapte. Beide mannen moes
ten naar het ziekenhuis wor
den vervoerd. De jagers, die
juist een hert hadden ge
schoten, hadden het geweer
even op de grond gelegd.
Kindervriend werd
slecht beloond
•s-GRAVENHAGE. Op een
wagen van de blauwe tram kwam,
een vlieger van een Haags jonge
tje terecht. De conducteur, een
kindervriend, klom op de wagen
om te trachten de vlieger onge
schonden naar beneden te krij
gen. Hij kwam daarbij echter met
zijn hand in aanraking met de
stroomdraad en viel door de schok
van de wagen. Met een verbrande
pink en een hoofdwond werd hij
vervoerd naar het ziekenhuis
Zuidiwal, waar men hem nog de
zelfde dag ter verpleging naar
huis stuurde.
Alle correspondentie gelieve men te
adresseren aan Jos. H. C. Serrée, Von
Weberstraat 42, Utrecht.
(Publicaties of overneming zonder
bronvermelding is verboden.)
Probleem no. 185
Auteur: MAX DOUWES (Hilversum)
(Zwart)
De Bossche Kathedrale basiliek
van Sint Jan is altijd een gebouw
geweest dat bewonderaars van
heinde en verre heeft getrokken.
Vooral in het toeristenseizoen
gaan duizenden er heen om het
schoonste, dat mensenverlangens
zich bouwen konden en dat te
vens een stenen gebed is te zien.
Het is helaas zo, dat vele die
deze basiliek bezichtigen zich te
voren noch in haar geschiedenis
noch in haar stijl, noch in haar
doel hebben verdiept. Zij dwalen
door de kerk, zoals zij dat door
musea doen om daarna naar een
restaurant te drentelen waar de
totaalindruk van het geziene en
ook misschien wel bewonderde
zo snel mogelijk vergeten wordt.
Zeer velen zijn er voor wie de
Bossche Kathedraal niets meer is
dan een groot en hoog en indruk
wekkend gebouw, waarvan het
mooie spoedig is afgekeken. En zo
kunnen er gekke dingen gebeuren.
Men gaat ergens zitten in een
bank, op een stoel of zelfs op de
treden van het altaar en men be
nut dan die gelegenheid om wat
fruit, een broodje of een ijsje te
nuttigen. Papier, schillen en pit
ten blijven dan achter. Men heeft
zelfs vaak geconstateerd, dat men
met een puntig voorwerp onbeta
melijke woorden op de muren
krast. En dat men zich zelfs niet
ontziet om met beurs fruit en
stompjes kaars naar de beelden te
gooien.
Dergelijke baldadigheden heb
ben het karakter van ontwijding
en vandalisme, welke niet scherp
genoeg kunnen worden veroor
deeld en die geenszins beantwoor
den aan de regeling, welke enige
jaren geleden is getroffen en
waarbij men onder deskundige
leiding de kathedraal rustig en
lerend kon bezichtigen. De ple-
Drijvende mijn
gesignaleerd
's-GRAVENHAGE. Gister
morgen omstreeks half elf is bij
lichtboei ET11, ten Noordwesten
van Ameland, een drijvende mijn
gesignaleerd.
baan van de St. Jan is over het
optreden van niets ontziende toe
risten terecht zeer gebelgd. En
ook de Bosschenaar is boos, dat
men het mooiste monument van
Nederland zo ontheiligd. Vandaar
dat de herder van de Sint Jan 'n
ernstig protest heeft laten horen
tegen deze schending en hij heeft
meegedeeld niet na te zullen la
ten strenge maatregelen tegen de
onverschilligen te nemen, die
wandaden bedrijven.
NIEUWE STRAALMOTOR
voor hefschroefvliegtuigen
Na achttien maanden proef
nemingen heeft de Britse vlieg
tuigfabriek Sanders-Roe een
straalmotor vervaardigd die
slechts 1.45 meter lang is en
„ideaal voor helicopters" wordt
genoemd. Een zegsman van de
fabriek zei, dat de motor prac-
tisch op iedere brandstof kan
lopen en bijzonder zuinig is. De
slanke zwarte motor heeft 65
uur aan één stuk zonder hape
ren gelopen. Zij werkt volgens
hetzelfde principe als de Duitse
VI. De motor is ontworpen om
aan de uiteinden van de rotor
bladen van de helicopters te
worden gemonteerd.
Mr Buiskool rechter in
tribunaal van Tanger
Onlangs zijn nieuwe voorzienin
gen van kracht geworden in het
Statuut van Tanger, omvattende
o.m. de benoeming van drie nieu
we rechters bij het gemengde tri
bunaal van Tanger, dat zaken be
handelt, waarbij buitenlanders be
trokken zijn. Deze rechters-func-
ties moeten worden vervuld door
een Marokkaan een Portugees en
een Nederlander.
Naar wij vernemen is tot Ne
derlands rechter benoemd mr. dr.
J. A. E. Bulskool, oud-voorzitter
van de regeringsraad van Suri
name.
's-GRAVENHAGE. Ontstel
lend groot is het aantal berichten
dat het Voorlichtingsbureau van
de Voedingsraad de laatste dagen
ontvangt over bedorven inmaak,
in het bijzonder groente-inmaak.
Dit betreft zowel groenten, die
op de vanouds bekende manier ee-
weckt zijn, als groenten, die wor
den bewaard in inmaakglazen, die
door luchtverdunning met behulp
van een zuig- of stoompompje ge
sloten zijn. Vooral over' deze laat
ste methode bereiken het bureau
veel klachten.
Het voorlichtingsbureau heeft
'sk GRAVENHAGE, 28 Aug. (A.regering wordt het reeds be-
N.P.) Naar wij vernemen heeft I kende standpunt van Indo-
de Indonesische regering aan de nesië ten aanzien van Nieuw-
NeSerlandse Hoge Commissaris in 1 Guinea uiteengezet.
Djakarta, mr. W. F. L. graaf van Van officiële Indonesische zijde
Bylandt, een nota overhandigd. in Djakarta kunnen aldus
meldt P.I.-Aneta geen mlich-
iSte
m. üf W
|P |P
'i '""4
wÊi Au AIP iip /rw
WW' WWW/ wWw> WW.
m W, W
pi pp up pp
Hierin keert de regering van
de republiek Indonesië zich tegen
de verklaring, welke enige tijd
geleden de Nederlandse regering
over de status van Nieuw-Guinea
aan de Indonesische waarnemen
de Hoge Commissaris in Den
Haag heeft verstrekt. In deze ver
klaring werd gezegd, dat van
Nederlandse zijde het Indone
sische standpunt, dat Nieuw-
Guinea nog altijd een betwist ge-
tingen worden verkregen over be
richten. volgens welke Indone
sië de kwestie Nieuw-Guinea aan
de Verenigde Naties zal voorleg
gen.
Ook bij de Indonesische dele
gatie bij de Verenigde Naties
bleek bij navraag niets bekend
te zijn over het voornemen van
de Indonesische regering de kwes-
tie Nieuw-Guinea tijdens de ko-
toied zou zijn, wordt verworpen. mende algemene vergadering ter i kan op vruchten zonder bezwaar
In de nota van de Indonesische sprake te brengen. I worden toegepast.
naar aanleiding van deze klachten
een aantal aanwijzingen doen uit
gaan, waarin o.m. het volgende
wordt gezegd:
Bij het huishoudelijk wecken
('ten onrechte steriliseren ge
noemd), waarbij groente en vlees
b.v. l'/suur bij 100 gr. Celsius ver
hit worden, is men er nooit zeker
van, dat bederf uitblijft, en steeds
blijft het risico van voedselver
giftiging bestaan, wanneer men de
geweckte producten voor men ze
gebruikt niet zorgvuldig door
kookt. Alleen hierdoor kan een
eventueel ontwikkelde giftige stof j
vernietigd worden. Zelfs al is de
fles dicht gebleven en al ruikt de
inhoud goed, nog is dit doorko
ken beslist noodzakelijk.
Het gebruik van verse produc
ten, grondig wassen en eventueel
opnieuw wecken na 2428 uur
kan het risico van bederf verklei
nen, maar niet uitsluiten. Het in
maken van groente en vlees in
flessen, die met behulp van
stoom- en zuigpompjes gesloten
worden, moet ten enen male ont
raden worden. De levensmiddelen
worden bij deze methode wel ver
hit, maar deze verhitting is niet
voldoende. Tevens komen de le
vensmiddelen na de verhitting
weer met lucht en voorwerpen,
waarop bederfkiemen voorkomen,
in aanraking.
Het huishoudelijk inmaken bij
temperaturen, niet hoger dan 100
gr. Celsius, is te enen male te ge
ring om de kans op bederf met
een voldoende mate van zekerheid
uit te sluiten.
De inmaak van vruchten is min
der riskant. Door het hoge zuur-
gehalte van de vruchten wordt de
ontwikkeling van kiemen tegen
gegaan. Het huishoudelijk wecken
(Wit)
Wit begint en wint
Inzendtermijn uiterlijk veertien
dagen na plaatsing
De cijferstand is als volgt: (beiden
zeventien schijven)
Zwart op: 4 5 6 8 9 12 13 18 19 22 26
27 28 32 33 37 en 38.
Wit op: 11 15 16 17 20 21 30 34 36
39 40 41 43 44 45 47 en 49.
Van onze bekende oud-Groningse
auteur wederom een interessante
compositie. Met veel materiaal op het
bord, heeft deze auteur een van zijn
fraaiste problemen geconstrueerd! Na
verschillende ingewikkelde combina
ties weet Wit, na vele afwikkelingen,
op sublieme wijze dit vraagstuk te
winnen. Voor onze probleemliefheb-
bers(sters) weer het „neusje van de
zalm!"
De damredactie stelt voor cTe goede
oplossing een damboekwerk beschik
baar. Bij meer goede oplossingen be
slist het lot!
Oplossing van probleem no. 183
Auteur: H. LAROS (IJmuiden)
De cijferstand was als volgt:
Zwart twaalf schijven op: 7 8 9 13 14
17 18 19 21 22 26 en 27.
Wit elf schijven op: 20 24 29 30 32 33
34 37 38 40 en 44.
Wit wint als volgt: 32—28, (14x25),
29—23, (18x20), 38—32, (27x29), 34x1,
(25x45), 37—31!, (22x33 of), 1—6!, (26x
37), 6x25 met winst voor Wit.
Het eindspel is als volgt: Op 2126
van Zwart volgt 2127, 3328, 37
41 öf 3742 volgt 4440! met radicale
winst. Op 3339 volgt 25x17, Zwart 45
—50 gedwongen en Wit 176 gewon
nen Zwart is dus gedwongen tot 45
50. enz. Wit 25—3,! (50x39), 3x25, (33
—38), 2548 gewonnen. Een aardig
probleem.
„Welke combinatie speelde Wit?"
Een verrassende lokzet!
(Zie onze rubriek van 13 Aug. '53)
De oplossing is als volgt: Wit (1) 27
—21, Zwart 1116? En nu speelt Wit
de verrassende combinatie, welke leer
zaam is voor onze serieuze partij-spe
lers; (2) 28—22! (18x27). Schijnbaar
kan Wit niet meer aan schijfverlies
ontkomen. Reeds denkt Zwart „het
zoet der overwinning te smaken",
maar hij wordt op ruwe wijze tot de
realiteit teruggeroepen! Er volgde na
18x27 A van Zwart (3) 25—20, (14x34),
40x18, (13x22 B), 38—33, (27x40), 35
x44, (16x27), 33—29, (24x33), 39x28,
(22x33), 37—31, (26x37). 42x4 en wint.
Op variant A volgt: 17x28, (32—27),
26x17, (27—22), 18x27, 37—32, (28x37),
42x2 met voordeel, op variant B volgt:
(12x23), 21x1, (6—11), 1x20, (15x24), 32
x21, (26x17) en Wit heeft ook schijf
winst. Zwart is een illusie armer, maar
een ervaring rijker geworden!
Wij komen op het genre lokzetten
nog eens terug, daar ze in het prak-
tijkspel veel kunnen voorkomen.
De „Romantische Periode" van het
Damspel
Ir Weiss, de „koning van het
combinatiespel".
In verschillende stadia van ontwik
keling is het damsDel in één opzicht
zichzelf gelijk gebleven, öf beter ge
zegd zijn de beoefenaren niet veran
derd. Hoewel de strategie en tactiek
der tegenwoordige partijen aanmerke
lijk verschillen met de oude structuur,
is het aantal feiten niet verminderd.
Het verschil tussen de fouten van
heden en die van de „romantische pe
riode" is slechts van technische aard.
Vroeger bezweek men eerder voor de
GOTHISCHE KERKEN 1
PASSEN NIET IN
HEDENDAAGS AMERIKA
NEW YORK „Gothische ker
ken passen niet meer in het
Amerika der twintigste eeuw".
Dit is de conclusie van het con
gres van het officiële Instituut
van Architecten (Board of archi-
Heets) in de U.S.A., waarbij de
ontwikkeling van de Amerikaanse
kerkenbouw onder de loupe werd
genomen. De aanwezigen waren
unaniem van mening, dat de tra
ditionele bouwstijlen onverenig
baar zijn met de geest van de
Kerk in onze dagen en dat de
ontwikkeling onmiskenbaar moet
leiden tot doelbewuste toepassing
van de moderne vormgeving.
Ook de clerus in de Verenigde
Staten sluit zich steeds meer bij
deze opvatting aan. getuige een
toespraak van de theologiepro
fessor Paul Tillich van het 'Umon-
seminarie te New York, die ver
klaarde: „Wij zijn in zeker op
zicht een ander geslacht dan onze
voorvaderen, die eens de koste
lijke gothische godshuizen heb
ben opgericht. In onze dagen kan
de gothiek niet meer de gedach
ten vertolken, die wij bij de bouw
van onze kerken tot uitdrukking
willen brengen".
Op het congres werd nog mede
gedeeld. dat in 1953 in de Ver
enigde Staten reeds voor een be
drag van 170 millioen dollar in
de bouw van nieuwe kerken werd
geïnvesteerd. 15V2 meer dan in
1952. Bovendien werd in de
eerste vijf maanden van 1953 be
gonnen met de bouw van ker
kelijke scholen en colleges voor
een totaal bedrag van 156 millioen
dollar.
1 verleiding of verlokking van het avon
tuur en werd bewust of soms uit on
kunde, of toevalligheid een hachelijke
onderneming aanvaard. Men stuwde 't
materiaal in het onbekende, dus in het
„Niemandsland", wat men bereikte na
luttele zetten in de opening. Vijftig
jaar geleden kwam het aan op slag
vaardigheid en intuïtie; theorie was 'n
zorg van later tijd. Weiss „de koning
van het combinatiespel", ook wel de
„Napoleon van het damspel" genoemd,
voerde in die tijd het devies: „Alles is
speelbaar, als het maar logisch wordt
voortgezet!" Op deze logica van zijn
oude combinatie-toestanden valt ook
thans niets af te dingen," al zijn de
middelen om van meet af aan tot dit
doel te komen, dan ook grotendeels
onbruikbaar geworden!
Als men een partij van vijftig
jaar geleden vergelijkt met' het
huidige positiespel, ziet men, wat
er is gewonnen, maar ook wat
verloren ging! In de eerste, over
heerst de romantiek, de laatste is
een product van intensieve studie,
soms vaak door en alleen voor
de ingewijde begrijpelijk.
Weiss, de trots der Franse darh-
meesters, speelde, wars van alle theo
rie en methode, zijn riskante partij.
Hoe mooier, hoe ingewikkelder, hoe
liever, nooit zuiver af of analytisch
juist, doch ragfijn en scherp op fi
nesses. Zo ontstonden de eigenaardige
partijen of spel-fragmenten, waaruit
men nimmer zijn werkelijke kracht
kon bepalen. Wat hij presteerde kwam
uit de schatkamer van zijn eigen vin
dingrijke brein. Hij wist, dat hij zich
kon verlaten op die wonderlijke in
tuïtie, welke hem had geschraagd als
„onoverwinnelijk"
Daarom hebben de partijen, pro
blemen, eindspelen en spelfragmenten
de behouden. Wie in kort bestek de
schoonheden van het damspel demon
streren wil voor spelers van elke
kracht, vindt zijn voorbeelden uit de
glorietijd van Weiss, n.l. in het be
roemde „Tactique et strategie" van
deze grootmeester. Wij geven enkele
voorbeelden uit genoemd boek en
fragmenten welke typerend zijn om
trent Weiss' speelkracht uit diens glo
rietijdperk 19001912). t „Econo
misch tijdperk" is dan vrijwel zonder
belang. Hier volgt een spelfragment
uit 1912 (zie diagram).
OTTINA
(Zwart)
W&W WWW wTv WWW wwy
www www www www
A M.lm. M M
m- 'A Ww Wk
Mi- 'üf
Een 11 om 11 stand
Cijferstand is:
Zwart op: 5 6 8 10 13 18 19 21 22 23
en 36
Wit op: 24 25 32 33 37 38 39 40 45 46
en 47.
In de diagramstelling had Zwart 14
19 gespeeld. Hij had ook in plaats
van de tekstzet, de combinatie kunnen
nemen, doch het verloop laat Wit in
de meerderheid, n.l Zwart 1319, Wit
24x2, Zwart 6—11, Wit 2x27, Zwart 22
x42, Wit 32—28, Zwart 23x34, Wit 47x
38 en het stuk gaat op veld 34 verlo
ren. (Immers op Zwart 1419, Wit 40
x29, Zwart 1923. laat Wit 2520 en
2015 volgen). Met zijn laatste zet
beoogde Zwart de volgende ontwikke
ling, Wit 40—35, Zwart 19x30, Wit 35
x24. Zwart 812, (dreigt met 2328),
Wit 24—20, Zwart 10—15. Wit 20—14,
en het einde is: Zwart 23-29, Wit 33x
24, Zwart 22—28. Wit 32x23, Zwart
18x9 met schijfwinst. De positionele
verdiensten van de opbouw kunnen
wij buiten beschouwing laten blijven.
In bovenstaande diagramstelling ech
ter liet Weiss zeer verrassend volgen:
4034!! Een „Weiss"-zet! Zwart 19x30,
Wit 37—31. Zwart 36x27, Wit 34—29!
Zwart 23x43, Wit 38x49, Zwart 27x29
en Wit 25x3. Weiss, de wereldkam
pioen is slechts door één dammer
overtroffen, namelijk door Weiss de
problemist! Hier volgt zijn volmaakte
probleem.
Beiden tien schijven.
Cijferstand is:
Zwart op 7 8 9 16 19 24 25 26 29 en
30.
Wit op: 27 28 32 33 36 39 41 42 45 en
48.
De oplossing komt in onze volgende
rubriek. Wij hopen nog vele staaltjes
van vernuft, welke door de jaren heen
niets aan beeldende kracht hebben in
geboet, in onze volgende artikelen van
deze onvergetelijke grootmeester te
geven.
Rectificatie Correspondentie: Tenge
volge van een misverstand was abusie
velijk vermeld, dat de wereldkam
pioen Piet Roozenburg de blindpartij
had gewonnen. Deze partij werd ech
ter na fraaie strijd remise. Aan de oud
kampioen J. G. Fakkeldij onze felicita
tie en tevens onze excuses! Gaarne
ontvangen wij de blindpartij in haar
geheel met eventuele analyses. Harte
lijk dank voor de vele sympathieke
brieven (uit Loenen e.o.) in het bijzon
der van het bestuur der „Loenense
Damvereniging!"
TWAALFJARIGE JONGEN
GEEFT ZIJN OUDERS AAN
De Staatsveiligheidsdienst in de
Sovjet-zóne heeft kortgeleden het
echtpaar Bruckner te Schwerin
gevangen genomen, dat door zijn
twaalfjarige zoon was aangege
ven. De vader had zijn zoon ge
straft, omdat hij na een bijeen
komst van de F.D.J (de commu
nistische jeugdorganisatie) eerst
tegen middernacht thuisgekomen
was.
De jongen heeft toen uit wraak
bij de politie verteld, dat zijn
ouders regelmatig naar de West-
Duitse zender in Berlijn (Rias)
luisterden en de berichten ver
spreidden. Bovendien deelde hij
mede. dat zijn ouders hem belet
hadden de F.D.J.-bijeenkomsten
te bezoeken, omdat zij het een
schande vonden aan zulk een
misdadiigersorganisatie mee te
doen.