39 1
I
391
I
391
I
I
391
I
1
391
I
1
I
I
391
3
I
3, a
I
I
1
I
I
I
I
i
I
I
I
i
i
i
i
39
I
I
I
39cen'
Katholiek ziekenhuiswezen
ondergaat ernstige crisis
WILLIAM OATÏS
39 I
3,1
3,1
3,1
39 1
39
39
Katholiciteit bedreigd
Financiën en Economie
Het lot uit de loterij
I Closetpapier
pro
r*mmma
gevangene van een regiem
Pagina
ALLES VOOR
I
KAAS
ALLES VOOR
I
Sell eepsfoeri chten
Misdadiger met „protocol"
Beurs
Dinsdag 29 September 1953
LANGESTRAAT 57
Gemengde
Biscuits
250 gram
Amandel
Speculaas
250 gram
Gemengde
Wafels
200 gram
Fondant
Borstplaat
250 gram
Fruitkoekjes
250 gram
Figuurschuim
200 gram 39
Speculaasreuzen I
12 voor 39"
Huishoudzeep
6 stukken 39 I
I Fijne Toiletzeep
3 stukken 39
Zoute Drop
(6 soorten)
150 gram
39
39
I Shampoo
5 pakjes
I Tandenborstel
extra
I haar of nylon 39
Grote Ontbijt-
Ikoek Sterlo
kersvers 39
I Pruimenjam
p. pot 39 8
I Gebroken Rijst
500 gram 39 1
Haring in
I Nootmuskaat
per bus 39
11 omatensai
per blikje
I Choco Hagel
(met lolly gratis)
250 gram 39
Appelmoes
Imet suiker
blik
5 rol
Meikersen
Iop sap
per pot
ISchoencream
2 doos
I Dadels
zonder pit
500 gram
Koffiemelk
met suiker
I per blik
Wegens enorm
succes
Taai-Taai
verkoop met
wekker
250 gram 39
I ook naar uw smaak
gratis proeven!
I Leidse Kaas
150 gram 39
Lunchschotel
150 gram 39
Boterhamworst I
150 gram 39
Gelderse
I Rookworst
„Olba"
100 gram 39
Blanke Rozijnen
250 gram 39 a
1 Pak Oetker I
I Pudding
II fles
Puddingsaus
samen 39 l
Gratis proeven
Alba Geld.
rookworst
op Woensdag
I
MAASTRICHT „Het Katholieke ziekenhuiswezen onder
gaat op het ogenblik een zeer ernstige crisis. Wanneer men
de ontwikkeling van nabij volgt, dan dreigt zelfs de onder
gang van het Katholieke ziekenhuis. Wanneer niet de Katho
lieke ziekenhuizen in het maatschappelijk bestel gelijke rech
ten verkrijgen en door de overheid niet volkomen gelijk
berechtigd worden behandeld met alle andere ziekenhuizen,
dan is het niet mogelijk voor de Katholieke ziekenhuizen zich
in de onrustbarende ontwikkeling te handhaven. Maar boven
dien en met nog meer klem zeg ik, dat het Katholieke Zieken-
huiswezen ten gronde gaat, wanneer wij niet alles in het werk
stellen om juist die factoren, die de Katholiciteit van onze
ziekenhuizen bepalen, met alle kracht tot hun recht doen
komen. Wij zullen er voor moeten zorgen, dat onze Katho
lieke ziekenhuizen de functie vervullen in de Kerk, waartoe
ZÜ geroepen zijn, door deze ziekenhuizen te maken tot echte
kernen van Christelijke boetvaardigheid."
Dit was het hartstochtelijk be
roep, dat rector Sanders, secreta
ris van de Vereniging van Ka
tholieke Ziekenhuizen, op de slui
tingsdag deed op de 400 toehoor
ders, die op het Congres van de
Vereniging te Maastricht bijeen
waren.
Rector Sanders heeft in een
uitvoerige en diepgaande rede
gepoogd de wezenskenmerken te
vinden van het moderne Katho
lieke ziekenhuis. Na de oude zie
ken- of gasthuisopvatting als on
voldoende en niet meer toepasse
lijk te hebben verworpen, ging
hij bij de practijk te rade en
vond, dat het ziekenhuis van he
den een inrichting is van gespe
cialiseerde behandeling en ge
zondheidszorg.
In het gewone Katholieke zie
kenhuis overheerst de verzorging
van de mens als geheel, als per
soon in zijn verhoudingen tot de
„Umwelt". En daardoor hangt de
gehele geneeskundige verzorging
samen met de levensbeschouwing.
Nu de wetenschap ook ontdekt
heeft, dat vele ziekten verband
houden met de persoonlijke ge
schiedenis, treedt het geestelijk
element nog veel meer in het ge
ding en met name de persoonlij
ke houding van de mens tegen
over de levensproblemen. En hier
stoot men op de schat der godde
lijke openbaring. Het Katholieke
mensbeeld vormt de achtergrond,
waartegen de verzorging der zie
ken in het Katholieke ziekenhuis
wordt beoefend. En dat brengt
met zich mede, dat ook een prin
cipieel denkende staf, die de hië
rarchie der waarden erkent en
beleeft, deze verzorging in han
den behoort te hebben.
Als tweede factor, die het Ka
tholieke ziekenhuis zijn specifie
ke karakter geeft, noemde rector
Sanders de charitatieve gedachte,
die van oudsher het overheersen
de kenmerk was. Het is merk
waardig hoe in onze dagen deze
trek geheel naar de achtergrond
is gedrongen. Immers, voor iede
re patiënt worden de kosten, het
zij door hem zelf, hetzij door de
ziekenfondsen, hetzij door de so
ciale diensten van de gemeenten
betaald. De artsen ontvangen
hun honoraria. Voor de verple-
genden en andere werknemers
gelden de door de Rijksbemidde
laars vastgestelde loonschalen.
Hoogstens zou men nog bij de re
ligieuzen er over kunnen spreken,
omdat zij slechts vergoeding krij
gen bestaande uit kost, inwoning
en kleding en zij bovendien over
een eventuele geldelijke vergoe
ding niet zelf kunnen beschikken.
Wanneer men de charitas ziet als
een verzorging om niet, d.w.z.
zonder geldelijke vergoeding, dan
sen, verplegenden, technisch en
administratief personeel. Deze
feest zal. tenzij het bestuur tii-
ig daartegen maatregelen weet
te nemen, onze Katholieke zie
kenhuizen ondermijnen.
Vervolgens dreigt het gevaar
van de kant van het institutio
nele, het massale. Naarmate de
ziekenhuizen groter worden, drei
gen de intermenselijke verhou
dingen geobjectiveerd te worden.
Gedragingen worden beheerst
door regels en voorschriften, ge
woonten en sociale normen met
strafsahcties. Het ziet er naar uit,
dat de instituten hun grenzen
hebben. Met deze problemen
houdt verband het probleem van
de grote of kleinere ziekenhuizen.
En 't is aan te nemen, dat enkele
grotere centra onmisbaar zijn,
doch voor de rest begrenzing ge
boden blijft, die echter om eco
nomische redenen weer niet te
laag mag liggen.
Een derde gevaar, dat hierme
de nauw verband houdt, noemde
rector Sanders de sociale poli
tiek. Het totale stelsel van sociale
zekerheid heeft ernstige massi-
ficerende tendenzen. Juist in de
strijd om sociale rechtvaardig
heid, waarin iedere burger recht
krijgt op medische en geneeskun
dige verzorging, waar de arbeids
duur en het loon van de werkers
wordt vastgesteld naar rechtvaar
dige normen, dreigt de liefde ten
onder te gaan, en mogen wii niet
tevreden zijn door alleen maar
te voldoen aan de eisen van de
sociale rechtvaardigheid, wanneer
wij n.l. die verzorging geven,
waartoe de fondsen ons honore
ren of wanneer wij datgene ge-
kan men inderdaad het moderne ven aan de werkers, waartoe wii
ziekenhuis geen charitatieve in
stelling meer noemen. Men gaat
dan evenwel van een te nauwe
en te beperkte begripsbepaling
uit.
Rector Sanders moest evenwel
toegeven, dat alles in het werk
moet worden gesteld om deze ge
dachten weer levendig te maken.
Immers de grondslag van onze
Katholieke ziekenhuizen is: de
medemens te helpen omwille van
God. Dit helpen heeft niet alleen
betrekking op de noden in het
natuurlijk, maar ook in het bo
vennatuurlijk bestaan-
Drie gevaren dreigen
Er zijn drie gevaren op dit
ogenblik, die de caritas-geest on
zer Katholieke ziekenhuizen be
dreigen. Vooreerst komen in deze
inrichtingen velen werken, die
uitsluitend daarmede beogen hun
dagelijks brood te verdienen: art-
Advertentie)
©ain<f*s! Vooral na
Hamea-Grlp; Voor öw handen
WOENSDAG 30 SEPTEMBER
HILVERSUM I, 402 M.
7.00—24.00 NCRV
7.00 Nieuws: 7.10 Gram.; 7.15
Gym.; 7.30 Gram.; 7.45 Een woord
voor de dag; 8.00 Nieuws en weer
bericht; 8.15 Gram.; 8.18 Gewijde
muz.; 8.45 Gram.; 9.00 V. d. zie
ken; 9.30 V. d. huisvrouw; 9.35
Gram.; 10.15 Idem; 10.30 Morgen
dienst; 11.00 Gram.; 12.00 Sopr. en
piano; 12.30 Land- en tuinbouw-
meded.; 12.33 Gram.; 12.37 Alle
dag kerkdienst; 12.59 Klokgelui:
13.00 Nieuws; 13.15 „Met Pit op
pad"; 13.20 Marinierskapel; 14.00
Gram.; 15.00 Kamermuz.; 15.30
Gram.; 15.45 V. d. jeugd; 16.55
Rep. v. d. voetbalwedstr. Conti
nentaal elftalBarcelona F.C.;
17.50 Gram.; 18.30 Spectrum v. d.
Chr. organisatie- en verenigihgs-
leven: 18.45 Pianoduo; 19.00 Het
Nieuws en weerber.; 19.10 Radio-
krant; 19.30 Openbare zitting v.
d. Generale Synode d. Ned. Herv.
Kerk; 21.00 Gram.; 21.15 Radio
Philharmortisch ork.; 22.00 Rep.
uit Arusha; 22.10 Glasharp: 22.30
Vocaal ens.; 22.45 Avondoverden
king; 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 VARA 10.00 VPRO 10.20
VARA 19.30 VPRO 20.00—24.00
VARA
7.00 Nws.; 7.13 Gram.; 8.00 Het
Nieuws: 8.18 Gram.; 8.50 V. de
huisvr.; 9.00 Gym.; 9.10 Gram.;
19.35—9.40 Waterst.); 10.00 De,
Schoolradio; 10.20 V. d. vrouw;
11.00 Gram.; 12.00 Dansmuziek; I
12.30 Land- en tuinb. mededelin
gen; 12.33 V. h. platteland; 12.38
Gram.; 13.00 Nws.; 13.15 Tentoon
stellingsagenda; 13.18 Lichte mu
ziek; 13.45 Gram.; 14.00 ..De weg
omhoog" caus.; 14.15 Rotterdams
Philh. ork., koor en sol,; 15.10 V.
de kinderen; 16.00 Hoorn en trom
pet; 16.10 V. de jeugd; 16.45 V. de
zieken; 17.18 Metrocele orkest:
17.50 Regeringsuitz.: Bets Bonde
Jensen-Elze: „Deense impressies";
18.00 Nws. en comm.; 18.20 Ver
slag van het Congres v. d. Engelse
Arbeiderspartij te Margate; 18.30
Accord, ork.; 18.50 „De sterken
voor de zwakken"; 19.00 Accord,
ork.; 19.15 „Het volle pond" caus.:
19.30 V. de jeugd; 20.00 Nieuws:
20.05 Pol. comm.; 20.15 Gevar.
muz.; 20.40 „Meeuwen boven Sor
rento", hoorsp.; 22.10 Kamerork.;
22.45 „De bijen en hun taal", cau
serie; 23.00 Nieuws: 23.15 Socia
listisch nieuws in Esperanto; 23.20
24.00 Gramofoonmuziek.
Post voor Hr. Ms. Dubois
Post, bestemd voor opvarenden
van Hr. Ms. Fregat Dubois, welk
schip thans onderweg is van Ne
derland naar de Koreaanse wa
teren ter aflossing van Hr. Ms.
Jöhan Maurits van Nassau, welke
post wordt uitgereikt te Aden,
Colombo, Singapore en Honig-
-kong, diënt resp. voor 3, 12, 19 en
26 October om 98.00 op het ma
rinepostkantoor te Amsterdam
(C.S.) aanwezig te zijn.
Adressering: Naam, rang of
kwaliteit, marinenummer, aan
boord van Hr. Ms. Fregat Dubois,
Amsterdam C.S., Marine.
De haven, waar de post wordt
uitgereikt, dient niet te worden
vermeld.
Zeepost
's-GRAVENHAGE, 28 Sept.
Met de volgende schepen kan
zeepost worden verzonden. De
data waarop de correspondentie
uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes ach
ter de naam van het schip ver
meld. Indonesië en Ned." Nieuw-
Guinea: m.s. „Willem Ruys" (19
Oct.); Ned. Antillen: s.s. „Breda"
(6 Oct.); Suriname: m.s. „Nestor"
(14 Oct.); Unie van Zuid-Afrika
en Zw.-Afrika: m.s. „Pretoria
Castle" (3 Oct.); Canada: s.s.
„Maasdam" (2 Oct.). s.s. „Nieuw
Amsterdam" (6 Oct.), s.s. „Ame
rican Defender" (8 Oct.): Zuid-
Amerika: s.s. „Alcantara" (5
Oct.); Brazilië; m.s. „Urugay
Star" (5 Oct.); Australië: s.s.
„Strathnaver" (3 Oct.); Nieuw-
Zeeland: via Engeland (3 Oct.).
Inlichtingen over de verzendings
data van postpakketten geven de
postkantoren.
Passagiersschepen
Oranjefontein 28 v. Southamp
ton naar Antwerpen; Nieuw Am
sterdam 26 v Rotterdam te New
York; Oranje p. 27 Daedalus Rif
naar Colombo; Rijndam 27 van
Southampton naar New York; Si-
bajak p. 28 Kaap Race n. Hali
fax; Veendam 28 van Southamp
ton naar New York; Waterman
29 van Wellington naar Rotter
dam; Willem Ruys 28 in Suezka-
naal naar Port Said; Boskoop
27 780 m. N.O. van Sombrero eil.
naar Plymouth; Maasdam 27 880
m. O. van Kaap Race n. South
ampton; Alnati 27 270 m, Z van
St. Vincent naar Rio de Janeiro;
Bloemfontein 27 van Southamp
ton naar Teneriffe; Grote Beer
26 610 m. WtN van Valencia n.
Quebec; Indrapoera 27 van Co-
wes naar Djakarta: Noordam 26
110 m ZZO Kaap Race n New
i York.
Tankvaart:
Papen dredht 27 van Port Said
naar Le Havre; Barendrecht 28
van Rotterdam te Curagao verw.
Malvina 27 van Port Said naar
Gibraltar; Scherpendrecht 27 van
Sete naar Beyrouth; Caltex Delft
27 te Rotterdam; Caltex Utrecht
p. 27 Creta naar Siaon; Esso Rot
terdam 26 te Rotterdam; Esso
Den Haag p. 27 Malta naar Ant
werpen.
Vrachtschepen:
Orion 26 van Mostagenem n.
Rotterdam; Almkerk 28 v. Ham
burg te Rotterdam; Hector p. 27
Quessant naar Lissabon; Teire-
sias 26 van Amsterdam n. Swan
sea; Alwaki- 26 te Victoria; Bor
neo 27 te Port Said; Celebes 27
van Londen naar Amsterdam;
Heemskerk 26 var. Zanzibar n.
Mozambique; Modjokerto 28 te
Portswettenham; Mel'iskerk 27 te
Singapore; Oranjestad 27 te
Ohristobal; Waterland 27 te M6n-
door de overheid worden ver
plicht.
Het Katholieke kenmerk van
een ziekenhuis vindt men ten
slotte naast de moraal, de cha
ritatieve bedoeling, ook terug in
de opleiding die er wordt gege
ven aan artsen, verplegenden en
huishoudelijk personeel. Wil een
Kaholiek ziekenhuis dus een op
leidingscentrum z;in en een op
leiding geven, die aan de Katho
liciteit van het ziekenhuis beant
woordt, dan zal het wel degelijk
dit onderwijs niet alleen moeten
gronden op de principiële Katho
lieke basis, maar tevens zal het
de middelen moeten gbruiken om
de gehele opleiding van de Ka
tholieke geest te doordringen.
Functie in de Kerk
Maar naast deze drie factoren
van Katholiciteit, die liggen in
het maatschappelijke vlak, zijn er
nog ander, die samenhangen met
de functie van het ziekenhuis in
de Kerk. De ziekenzorg is een
hulp voor de zielzorg, want groot
is het getal van hen, die in de
nood de weg tot God terugvin
den. Bovendien is de ziekenzorg
de beleving van het gebed der
liefde jegens de noodlijdenden.
Doch belangrijker is zij als voort
zetting van het verlossingswerk,
niet aileen van de ziel, doch ook
van het lichaam. De Kerk ge
looft, <jlat ook dit .lichaam zal
worden -verlost.
Rector Sanders zag, dat de mo
derne ontwikkeling zou kunnen
doen spreken van een functie
verlies van de Kerk. Doch liever
zou hij het een functie-verschui
ving willen noemen. Hij riep al
len op, vooral de besturen en de
Katholieke Actie, zorg te dragen
voor een herleving van de Ka
tholieke geest in onze eigen zie
kenhuizen.
K.L.M. opent nieuw
busstation te Amsterdam
AMSTERDAM, 28 Se.pt. Op
de plaats waar nauwelijks een
half jaar geleden nog de zware
Duitse betonnen bunkers, stond-
den, het Museumplein te Am
sterdam, heeft de president-di
recteur van de KLM, dr. A.
Plesman, vanmiddag het nieuwe
busstation-passagekantoor van
onze nationale luchtvaart maat
schappij geopend.
Koninklijke subsidie voor
vrije schilderkunst
Schilderijen, die men wil laten
mededingen naar de koninklijke
subsidie voor de vrije schilder
kunst, kunnen worden ingezon
den tot half October. Dan zal de
jury de werken beoordelen. Al
dus deelt de secretaris der jury
(M. Kolthof, Oranje Nassau-
laan 6b te Amsterdam) mede.
12) We moet'en er voor veronder
stelde misdadigers vrij behoorlijk
hebben uitgezien. Voor wij naar
de Pankrac gingen waren we ge
schoren en was onze gevangenis
plunje vervangen door gewone
kleren. In droeg het donkerblau
we costuum met de strikdas,
waarin ik op 23 April was ge
arresteerd.
Ik keek de rechtszaal rond om
te zien of er bekende gezichten
waren. Ik zag niemand van mijn
vrienden en pas dit jaar., na mijn
vrijlating, hoorde ik, dat vice-
consul Richard G. Johnson en de
privé-secretaresse van de Ame
rikaanse ambassade, Mary Horak,
achter in de zaal hadden gezeten.
Ik herkende twee Tsjecho-Slo-
waakse perschefs: dr Rudolf Pop
per van het ministerie van Voor
lichting en Bedrich Runge van het
ministerie van Buitenlandse Za
ken. Zij zaten onaandoenlijk op
de perstribune, waar ik ook twee
communistische correspondenten
opmerkte, die ik in de tien maan
den, gedurende welke ik in Praag
mijn vrijheid had genoten, had
gezien een verwijfde Ier van
het communistische persbureau
„Telepress" en een negermeisje,
van wie ik niet wist, waar zij in
dienst was.
Zij grinnikten breeduit om mijn
toestand.
De rechtszaal was vol boven
en beneden. Speciaal uitverkoren
fabrieksarbeiders en rijksambte
naren plegen voor zulke processen
toegangskaarten te krijgen.
Wij met ons vieren zaten, ge
scheiden door onze bewakers, op
een bank tegenover de balie. Ik
had een koptelefoon om de gelijk
tijdige vertaling van alles wat in
het Tsjechisch werd gezegd te
kunnen volgen. De vertalers za
ten in hokjes dichtbij de balie en
vlak bij mij zat een andere tolk
om als tussenpersoon tussen mij
en de rechtbank te dienen als ik
verklaringen moest afleggen.
Thans traden de rechters bin
nen, vier mannen en een vrouw
in zwarte toga's, en het proces
begon.
De ambtenaar van het Open
baar Ministerie (apenbare aan-
„oorlog tegen het vredeskamp van
de Sovjets" en beweerd, dat alle
chefs van het bureau van „the
Associated Press" te Praag sinds
1948 spionnen waren geweest.
Mijn employe's en ikzelf werden
in het bijzonoder van spionnage
beschuldigd.
De president van de rechtbank,
Jaroslaf Novak, gelastte mij ver
volgens plaats te nemen in de
hoefijzervormige getuigenbank.
Hij verwees naar de acte van be
schuldiging en vroeg: „Gevoelt
gij u schuldig?"
„Ja", antwoordde ik.
Zeventig dagen van ondervra
ging hadden mij geleerd, dat dit
het juiste antwoord was.
De rechter had een uitvoerig
document voor zich. Het was mijn
„protocol" en nu kwam de eer
ste vraag daaruit: De ambtenaar
O.M. verzocht mij te zeggen wat
een kleine kaart was, die zich bij
het bewijs materiaal bevond.
Ik deelde mede, dat het de
verlofpas was, die ik in 1944 had
gekregen van de Japanse school
van de militaire geheime dienst
te Fort Snelling, Minnesota.
Na enkele vragen, die niet op
het programma stonden over
mijn geboorteplaats en zo zet
te ik in antwoord op vragen uit
'het protocol uiteen, dat ik van
Fort Snelling naar een overeen
komstige school aan de universi
teit van Michigan te Ann Harbor
studie aldaar uit de dienst was
ontslagen. Ik deelde voorts mede,
klager) Josef Urvalek even-
eens in het zwart las de acte dat de militaire attaché van de
van beschuldiging voor. Daarin j Verenigde Staten te Praag, lt.-
werd „the Associated Press" een I kol. George L. Atwood, daar ook
spionnagebureau genoemd, dat de was geweest toen ik er was maar
Verenigde Staten diende in een I dat wij elkaar niet hadden ont
moet en verklaarde dat ik te
Praag kennis met hem had ge
maakt en „spionnagebij eenkom
sten" met hem had gehad.
Ik bekende, dat ik „spionnage-
nieuws" had gekregen van mijn
employé's, andere Tsjechen en di
plomaten en gaf bijzonderheden.
Ik sprak hier over berichten
betreffende militaire, economische
en politieke onderwerpen, welke
in Tsjecho-Slowakije niet waren
gepubliceerd. De politie had mij
aangepraat, dat dit allemaal
spionnagemateriaal was.
Ik deelde mede, dat de buffet-
bediende van het Alcron-Hotel te
Praag eens het in Tsjechisch ge
voerde gesprek voor mij had ver
taald van twee Chauffeurs van de
regering, die aan het andere eind
van de bar met eikaar spraken
en dat dit gesprek had gelopen
over de arrestatie van een func
tionaris in staatsdienst.
Dit was een verzinsel, opge
bouwd rond een korreltje waar
heid en uit het protocol van de
buffetbediende in het mijne ge
bracht. In werkelijkheid had maar
één chauffeur hem over aie func
tionaris verteld en die chauffeur
had de bar verlaten voor ik bin
nenkwam en het verhaal van de
buffetbediende hoorde.
Ik verklaarde verder, dat ik
berichten had gekregen van een
man, met name Antonin Kartots-
jvil, die beweerd had op het bu
reau van de premier te werken.
Ik wist dat hij een agent van de
geheime politie was, maar ik zei
daar niets van. Ik speelde in hun
kaart, in de hoop een korte straf
te krijgen. (Wordt vervolgd)
AMSTERDAM, 28 Sept. Uni
lever is eigenlijk het enige fonds
geweest dat vanmiddag even de
aandacht trok. De reeds Vrijdag
gesignaleerde vraag voor Lon-
dense rekening bleek ook van
daag aanwezig te zijn. Vanmor
gen werd het margarineconcern
dan ook een kleinigheid hoger
verhandeld, tijdens het officiële
beursuur werd 194 3/4 tot
195 3/4 betaald, slotnotering was
195 J4, dus een koerswinst van
2i% punt.
Overal elders was het een
saaie vertoning. De orderboekjes
bleven deze Maandag meesten
tijds dicht en in het prijsniveau
kwam zo goed als' geen verande-
rin. Kon Olie monteerde aanvan
kelijk 'n kleinigheid maar kwam
tegen slot op het uitgangspunt
terug en bleef 314^. De overige
industrieën eveneens ongeveer
op peil. Scheepvaartmaatschap
pijen zeer stil met een miniem
verlies voor enkele soorten. De
cultures warenenigszins ver
deeld. Amsterdam Rubber boekte
een fractionele winst, Suikers
eerder iets lager en tabakken na
genoeg onveranderd.
Op de Staatsfondsenmarkt trok
ken InvesteringScertifieaten de
aandacht. Dit kortlopende pa
pier bereikte op een haar na de
paristand, n.l. '99'" 15/16. Indien
de vraag nog even aanhoudt ver
wacht men de '10G pet te kunnen
bereiken, di. zou dan de eerste
keer zijn sinas de handel in be
gin 1948 begonnen is. De conver
sielening lag iets luier, de an
dere beleggingen in feite onver
anderd. Op de Amerikaanse af
deling valt iets meer vraag te
bespeuren voor de Arbusdollar.
Het hierdoor ontstane agio is
echter nog uiterst miniem.
Simplex rijwielfabrieken
Dankzij een winst op de verkoop
van de oude fabriek ad f215.000
heeft de N.V. Simplex Rijwielfa-
brieken het boekjaar 1952/'53 af
gesloten met een verdeelbare
winst van f225.141. Zoals bekend
wordt een dividend van 7 pet.
voorgesteld (v.j. 6Vz pet. uit de
dividendreserve). De afschrijvin
gen beliepen f145.592 (f70.436).
Hoewel in vele landen sterke be
lemmeringen bij de export wer
den ondervonden in Indonesië
vooral de laatste zes maanden
was de totale afzet bevredigend.
Door de prijsdaling van materia
len en grondstoffen in de laatste
helft van het boekjaar was een
afschrijving op de voorraden
noodzakelijk. Gunstige verkoop
resultaten zijn bereikt met enige
nieuwe modellen. De door Sim
plex opgezette serie bromfietsen
werd vlot verkocht.
Voorgesteld wordt de 5 pet. on
derhandse lening (pro resto
f 900.000) per 1 November a.s. af
te lossen en een vier procents
in de grond gunstiger zijn dan in
Indonesië. Singapore is van ouds
her een markt met grote ups en
downs. Ook in Japan zullen de
zaken niet worden ingekrompen,
want tegenover de teruggang van
de export der maatschappij uit dit
land naar Indonesië, die veroor
zaakt is door de regeling van het
handelsverkeer tussen de beide
landen, staat een uitbreiding van
de export naar andere landen, o.a.
Malakka en Afrika. Zelfs is te
Kobe een nieuw kantoor geopend.
De nieuwe vezelonderneming
der maatschappij in Indonesië
werkt nog met verlies, doordat zij
nog niet op volle capaciteit werkt.
De verwachting is echter, dat in
1955 de verliezen zullen worden
ingehaald.
Gezien de politieke moeilijkhe
den. die er voor de maatschappij
bestaan, kan het bestuur zich niet
wagen aan voorspellingen om
trent de gang van zaken in de
toekomst.
Meer rationele exploitatie
bij „Banjoewangi"
Het verslag over 1952 van de
N.V Banjoewangi Thee- en Rub
ber Cultuur Maatschappij meldt,
dat de verbetering in de veilig
heidstoestand gehandhaafd bleef.
Bij bindende uitspraak van een
overheidsorgaan is toestemming
verleend om 376 overtollige ar
beidskrachten elders te werk te
stellen resp. te doen afvloeien.
Het is een gelukkig verschijnsel,
aldus het verslag, dat het in
zicht groeiende is dat de cultuur-
bedrijven een belangrijke econo
mische taak hebben te vervul
len. Voor de toekomst 'valt op
meer rationele exploitatiemoge
lijkheden te rekenen.
De winst over het verslagjaar
bedraagt ƒ39.938.-. Een onveran
derd dividend van 6 procent op
de cumulatief preferente winst-
delende aandelen wordt voorge
steld.
Algemene exploratie
Het ligt in het voornemen, zo
wordt in het jaarverslag van de
Algemeene Exploratie Mij nog
medegedeeld, zo mogelijk in 1954
een nieuwe statutenwijziging voor
te stellen, strekkende tot een
tweede terugbetaling ad 20 pro
cent op het geplaatst kapitaal.
Productiviteit bij Stork
nog steeds stijgende
„De bezetting van onze ver
schillende fabrieken zal," zo deelt
de directie der Koninklijke
Machinefabriek Gebr. Stork en
Co. N.V. te Hengelo mede, „in
1953 ongeveer op hetzelfde peil
kunnen zijn als het voorgaande
jaar. De productiviteit is hoe
wel uiterst langzaam nog
steeds stijgende. Bestellingen, ook
voor export, zijn in de laatste
maanden in voldoende mate ont
vangen om in de meeste afdelin
gen tot diep in 1954 op de tegen
woordige productiecapaciteit te
kunnen doorwerken. Het blijft
echter moeilijk èn in het binnen-
land èn bij de export het hoofd
geheel Malakka de vooruitzichten te bieden aan de concurrentie
obligatielening aan te gaan van
f 1.500.000. Men acht een liquidi
teitsversterking gewenst om de
in de industrie hoe langer hoe
meer voorkomende verkopen op
termijn te financieren.
Borsumij. breidt haar
zaken in Indonesië nit
In de gisteren gehouden jaar
vergadering der N.V. Borneo Su
matra Handel-maatschappij wer
den jaarstukken goedgekeurd en
het dividend bepaald op 10 pet.
Uit de vergadering werd uiting
gegeven aan waardering over het
feit. dat thans ook houders van
certificaten van aandelen de aan
deelhoudersvergaderingen kunnen
bijwonen.
Naar aanleiding van een ver
zoek om toelichting van de positie
der maatschappij in Indonesië in
het licht van het feit, dat de Bor
sumij nog steeds ongeveer 80 pet
van haar zaken in dit land drijft,
terwijl de Indonesische regering
er in toenemende mate naar
streeft de invoerhandel te doen
overgaan in handen van Indone
sische importeurs, deelde het be
stuur mede, dat het bij de uitbrei
ding van de zaken buiten Indone
sië zeer voorzichtig en helaas
langzaam te werk moet gaan, daar
overhaasting ongelukken zou kun
nen veroorzaken en de Borsumij
geenszins de indruk wil wekken
als zou zij de toestand in Indone
sië van dien aard achten, dat zij
zo spoedig mogelijke verplaatsing
van haar Indonesische belangen
naar andere landen zou wensen.
Dit is namelijk in het geheel niet
het geval. De maatschappij ziet
vooralsnog geen redenen om haar
belangen in Indonisië in te krim
pen. Zij acht het zelfs gerecht
vaardigd haar zaken outillage uit
te breiden, hetgeen in het afgelo
pen jaar ook is geschied Zo is de
maatschappij nog bezig met de
ontwikkeling van een nieuwe on
derneming, -die naar verwachting
goede resultaten zal opleveren.
In het afgelopen boekjaar heeft
de maatschappij haar omzetten in
Indonesië op peil kunnen houden.
Ten aanzien van de kleinere in
dustriële bedrijven der maat
schappij in Indonesië werd mede
gedeeld. dat deze bestaan uit een
accu-fabriek, een asbest-cement-
fabriek. een rijwielfabriek en een
leerfabriek. De situatie is voor
deze bedrijven gunstiger gewor
den. Hun afzetmogelijkheden in
Indonesië zijn verbeterd als resul
taat van de beperkende maatrege
len met betrekking tot de invoer.
De bedrijven zullen naar ver
wachting dit jaar gunstiger finan
ciële resultaten opleveren. Ook
voor de grote industriële bedrij
ven is de toestand in het alge
meen gunstiger geworden.
Naar aanleiding van een vraag
over verontrustende berichten
aangaande de gang van zaken in
Singapore en Japan deelde het
bestuur mede ,dat in Singapore en
van buitenlandse firma's. Daarbij
zijn er allerlei factoren, waar
door het zeer de vraag is, of bin
nen het raam van de liberalisatie
aan de Nederlandse machine-
industrie een gelijkwaardige kans
geboden wordt tegen de concur
rentie uit verschillende andere
landen.
Enraf is tevreden
over 1952
De directie van de N.V. Neder
landse Röntgen-apparatenfabriek
te Delft herinnert er in haar
jaarverslag over 1952 aan dat zil
in het verslag over 1951 moest
mededelen, dat, door de inzin
king van de Indonesische afzet,
het bedrijf aan onderbezetting
ging lijden. Door de grote order
van het staatstoezicht op de
volksgezondheid werd deze on
derbezetting enigszins opgevan
gen. Niettemin vertoonde de
orderportefeuille niet het beeld
van de achter ons liggende jaren.
Het is daarom te meer verheu
gend, aldus het thans verschenen
jaarverslag, dat het boekjaar
1952 met een behoorlijke winst
kon worden afgesloten.
Een belangrijke order uit Indo
nesië is het bedrijf toegewezen,
terwijl ook uit Nieuw Guinea be
langrijke orders zijn binnengeko
men.
Wegens de omvang van de
zaken zal men op den duur tot
een verdere uitbreiding van het
aandelenkapitaal overgaan.
De winst volgens jaarrekening
bedraagt 75.560.91. Na reser
veringen enz. blijft ter verdeling
30.412.50, waarvan wordt voor
gesteld uit te kéren 6 procent op
de gewone aandelen, 5 1/2' pro
cent op de preferente aandelen
en 5 procent op de prioriteits
aandelen.
De besprekingen over de
transferbeperkingen
Zaterdag zijn uit Djakarta per
vliegtuig naar Nederland terug
gekeerd mr. De Block en de heer
Timmermans, die gedurende een
maand in de Indonesische hoofd
stad besprekingen hebben ge
voerd met vertegenwoordigers
van de Indonesische regering over
transferbeperkingen.
Over deze besprekingen zijn
geen bijzonderheden bekend ge
maakt.
Lager winst Eerste.Ned.
Kunstmestfabriek
De Eerste Nederlandse Coöpe
ratieve Kunstmestfabriek te
Vlaardingen heeft over 1952
1953 een voordelig saldo behaald
van ƒ270.389.- 1.216.395.-). Dit
aanzienlijk lager cijfer is zowel
een gevolg van de gedeelde om
zet als van de lagere winstmarge.
Het bedrijf werd door de over
stromingsramp materieel ernstig
getroffen. De schade beliep circa
ƒ350.000.-.
Geproduceerd ziin 150.000 ton
superfosfaat en andere meststof
fen, waarvan aan de leden werd
geleverd 32.500 ton. De zwavel-
zuurfabriek produceerde 38.500
ton zwavelzuur.
Een detective-verhaal uit het
Engels vertaald
6)
„Ik heb uw raad maar op
gevolgd en heb mij in verbin
ding gesteld met de bank. Dezer
dagen zal ik mijn millioenen van
mijn hotelkamer naar de bank
brengen."
Een bominslag had geen gro
tere uitwerking kunnen hebben
op het gezelschap.
Hoofdcommissaris Wrökkelhad
juist zijn glas in de hand geno
men, maar zette het met een slag
weer op tafel.
Burke keek of hij iets onnoe
melijks vies aanschouwde.
Jim Penner werd bleek en
greep naar zijn hart.
Toen zei iedereen iets tegelijk:
Wel verdraaid (Penner)
Heb je ooit! (Tom Bowler)
God zegene ons (Wrokkel)
Mens ,ben je gek (Burke)
Hou je mond toch (Roger Winn)
Haarna was het weer even stil;
vervolgens wilde weer iedereen
tegelijk beginnen, maar Wrok-
Kei sloeg met de vuist op tafel
en riep;
„Stifte, allemaal!"
Jaarna wendde hij zich tot de
hama verwacht. 'opwinding niet begreep.
„Geachte Heer Perkins, ik moet
haast wel aannemen, dat u in
ernst sprak ,want zowel de he
ren Roger Winn en Winchurst
als de heer Lewis geven door
hun houding te kennen, dat het
waar is."
„Maar waarom in 's hemels
naam maakt u dit feit wereld
kundig? Hier iedereen in de om
geving weet nu, dat in kamer
137 van het Astoriahotel een
fortuin zomaar voor het wegha
len ligt. Mijnheer, tenzij u nog
deze avond uw kapitaal in vei
ligheid brengt op de bank, geef
ik geen cent voor uw leven!"
Perkins lachte enigszins schaap
achtig:
„Ik heb een revolver!"
Wrokkel keek hem aan, alsof
hij iets heel geks zag en riep:
„Ulenfluit!"
„Bovendien," ging Perkins
verder, „ben ik hier bij de heer
Stevins verzekerd tegen diefstal
voor een bedrag van twee mil-
lioen."
Wrokkel haalde de schouders
op en riep: „Aannemen!"
In de loop van de week, die
volgde, werden verschillende
telegrammen gewisseld.
Aan Hoofdbureau Politie
Sydney.
Verzoeke volledige inlichtingen
aangaande zekere Joe Perkins,
farmer, vorige week in Londen
aangekomen. Beweert, een ka
pitaal in zijn koffers mee te
voeren
New. Scotland Yard, Londen
Aan Particulier Recherche
bureau Dodges en Hopkins,
Sydney.
Wie is Joe Perkins? Stuur in
formaties en declaratie-onkos-
ten aan
Lewis, 7 Middlandstreet
Londen.
Aan Inlichtingenbureau
Wilkins, New York.
Stuur omgaande personalia en
antecedenten van zekere nota
ris Lewis, twee jaar geleden
uit New York naar Londen
vertrokken.
J. Perkins
Astoria, Londen
Aan Lewis
7 - Middlandstreet, Londen.
Joe Perkins hier vo"-ien
onbekend. Declaratie volgt.
Dodges en Hopkins.
Aan J. Perkins
Astoria, Londen.
Kunnen tot grote spijt niets
mededelen over door u be
doelde Lewis
Investigations
Londen.
Aan New Scotland Yard.
Gevraagde gegevens per lucht
post verzonden.
Hoofdbureau Politie, Sydney
Inspecteur Burke had juist het
laatste telegram gelezen, toen
Jim Penner met het lijvige dos
sier van de Roger Winn Bank
binnenkwam.
„Nu? Wat zeg je ervan?"
Jim trok een bedenkelijk ge
zicht.
„Ik moet toegeven, dat het
een mysterie lijkt. Alles schijnt
te draaien om de persoon van die
Walker."
„En die is spoorloos van .de
aarde verdwenen',, voegde Bur
ke er aan toe.
„Tja", zei Jim. „het kan goed
ziin, dat we dit letterlijk op
moeten nemen."
„Hoe bedoel je?" vroeg Phil.
„Het is natuurlijk maar een
veronderstelling, maar zou het
niet kunnen ziin, dat de eigen
lijke dader die Walker spoor
loos heeft laten verdwijnen, om
daardoor juist de verdenking
op hem te laten vallen?"
Burke dacht een ogenblik na.
„Het is een feit, dat hier met
de grootste sluwheid, ik zou
zeggen: genialiteit t-e werk is
gegaan, maar wat je veronder
stelling betreft, zou ik willen
opmerken: als die Walker ge
heel onschuldig was en ver
moord werd. waarom werd er
dan door zi.in nabestaanden
geen aangifte gedaan van zijn
verdwijning?"
„Had hij dan nabestaanden?"
„Dat weten we juist niet. We
hebben overal geïnformeerd,
maar Walker schiint een valse
riaam te zijn."
„Hoe konden zijn familiele
den dan aangifte doen van zijn
verdwijnen?"
„Neem me niet kwaliik, maar
als iemand fatsoenlijk leeft en
jong is, dan moet het toch ai
heel gek zijn als er geen fami
lielid is, waar hij mee omgaat.
Dus al was Walker dan om de
een of andere reden een aange
nomen naam, dan zou er toch
geïnformeerd ziin naar het
verdwijnen van een persoon
van die leeftijd. Maar de laat
ste vier jaren ziin geen infor
maties gevraagd over zo'n ge
val. Hoort hii echter in misda
dige kringen thuis, dan kan ik
mü heel goed indenken, dat de
familie niet informeert. Want
ofwel is die familie fatsoenlijk
en heeft dus met hem gebroken
of de familie deugt zelf ook
niet en dan gaat die vanzelf niet
bij de politie informeren.
In ieder geval blijkt hieruit
dat hij schuldig was. Dan blijft
natuurlijk nog de vraag, of hii
vermoord werd. maar dan ziin
we nog even ver. Wie is dan de
hoofddader?"
Hij haalde zijn sigarettenko
ker voor» de dag, presenteerde
en stak zelf ook op.
Zwijgend robkten zij een tijd
je.
„Wat denk je van die Per
kins?" vroeg Burke plotseling.
Jim haalde de schouders op.
„Uienfluit zou je oom zeggen!
De man is of simpel als een duif
of sluw als een slang. Weet je
dat hij zijn koffers in een safe
gezet heeft bij de Roger Winn
Bank?"
„Ja, dat heeft Sir Roger Winn
mij verteld."
„Maar weet je ook, dat hii een
verzekering heeft gesloten tegen
diefstal voor een bedrag van drie
millioen dollar?"
„Ja, bij Fortuna niet? Maar wat
kijk je vreemd!"
„Als er dus weer een bankroof
plaats vindt, kan de verzekering
drie millioen opdokken! En wie
zegt, dat die koffers niet gevuld
zijn met stenen?"
Burke hield een ogenblik ziin
adem m.
(Wordt vervolgd)