WILLIAM OATIS
De belastingopbrengsten
in Augustus
Financiën en Economie
Het lot uit de
Mornaro
voorwc
Fantastisch
handelare
UW PUZZLE
van vandaag
programma
gevangene van een regiem
Zennwriist.
Scheepsberichten
Beurs
„Tien jaar levend begraven"
Werkte hij voo
de GPOE?
Smokkelhan
List tegen list
f'aaina 6
Woensdag 30 September 1953
In Augustus werd een aanzien
lijk bedrag aan kohierbelastingen
ontvangen, nl. f 335.5 mill., waar
van f 219,3 min. betrekking heeft
op de vennootschapsbelasting. De
hoge ontvangsten uit hoofde van
dit middel betreffen voorname
lijk de betaling van in Juli op
gelegde nadere voorlopige aan
slagen 1952. Aangezien in Aug.
een bedrag van f 235.8 mill, ten
kohiere werd gebracht, daalden
de uitstaande vorderingen met
f 99.7 mill, tot f 1.149.9 mill.
De opbrengst van de niet-
kohierbelastingen bedroeg in
Aug. f 266.0 mill.
De Loonbelasting leverde f 52.0
mill, op, tegenover in de tweede
maand van het voorgaande
kwartaal f 55.7 mill. De relatief
geringe ontvangst in de afgelopen
maand kunnen in verband wor
den gebracht met het vrij aan
zienlijke bedrag dat in Juli is
ontvangen, in dien zin, dat enige
verschuiving in de afdrachten
heeft plaats gevonden. Uit hoofde
van dit middel is in de eerste
acht maanden van 1953 ruim f 14
min. meer ontvangen dan in de
overeenkomstige periode van
1952. Hierin komt o m. tot uiting,
het bevredigende verloop van de
werkgelegenheid sedert het begin
van dit jaar.
Eenzelfde ontwikkeling ver
toont de opbrengst van de omzet
belasting. Na de hoge ontvangsten
in Juli werd in Augustus f 96,9
min. geïnd tegenover in de twee
de maand van het voorgaande
kwartaal f 103,3 min. I.-eze belas
ting heeft tct cusvorre in het
lopende jaar ongeveer f 21 min.
meer opgeleverd aar. in de eer
ste acht maanden van 1952.
De vereveningsheffinv bracht,
evenals in de voorgaande maand,
slechts een gering bedrag op. n 1
f 13,7 m'n. Ter verklaring zij
gewezen op de in werking getre
den tariefsverlaging en de daar
uit voortvloeiende verrekening
van na medio 1952 te veel ont
vangen belasting.
De dividendbelasting leverde
opnieuw een geringer bedrag op
dan in de overeenkomende maand
van het voorgaande jaar. In
Augustus j.l. werd f 1,6 min. ont
vangen tegenover in Augustus
1952 f 3,8 min De vervroeging
van vele dividenddeclaraties, die
dit jaar heeft plaats gevonden,
komt hierin tot uiting.
De opbrengst van de accijns
op suiker ad f 9,3 min. is gunstig
beïnvloed door het vervallen van
vijf erediettermijnen. De accijns
op tabak leverde f 27,4 rnln. op
en herstelde zich daarmee van de
(Advertentie)
Zwaarmoedige gedachten, tobberij
en angstgevoel verdrijft U door
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
Versterken het zelfvertrouwen en
stemmen U weer moedig en rustig.
opvallend geringe ontvangsten
in Juli, welke f 23,5 min. belie
pen.
Mede ten gevolge van een ge
ringere opbrengst van het z.g.
beurszegel, daalde het aan zegel
recht geïnde bedrag van f 3,4
min. in Juli tot f 2,7 min. in
Augustus. Ook de «pbrengst van
de registratierechten, welke in
Juli f 5 min. bedroeg, vertoon
de een terugval en wel tot f 3,2
min. in de afgelopen maand.
Daartegenover leverden de suc
cessierechten met f 8,5 min. het
hoogste bedrag op, dat- tot dusver
in dit jaar is ontvangen.
Het bruto-kohierbedrag der
buitengewone heffingen vorderde
in de afgelopen maand met een
relatief gering bedrag n.l. met
f 10,5 min., en bereikte daarmee
een totaal van f 3.987,1 min.
Hiervan betreft f 2.831,6 min. de
vermogensaanwasbelasting en
f 1.155,5 min. de vermogenshef
fing ineens. De verminderingen
van aanslagen bedroegen ca.
f 13,5 min., waardoor het netto-
kohierbedrag met ca. f 3 min.
daalde tot ongeveer f 3.282 min.
Uit hoofde van de buitengewo
ne heffingen werd in Augustus
f 8,3 min. geïnd. In totaal is
thans f 3.046.2 min. ontvangen,
waarvan f 1.992 min. aan vermo
gensaanwasbelasting en f 1.054,2
min. aan vermogensheffing-in
eens.
7"
i"
J
9
f
a
4
1
0
/J
si
AZ
zé
7
<f
'4
Ja
a
Jt
Ja
/r
11
Jé
ié
Ja
Jt
J3
Ja
fr
Jé
J7
Af
jg
KRUISWOORDRAADSEL
No. 254
Horizontaal:
1. berg
2, voorzetsel
7. land in Azië
9. gebruik in kleding
10. bende
12. zout water
13. windrichting (eng.)
14. steen
16. stofmaat
17. soort onderwijs
19. slede
20. lidwoord
21. reeds
22. voorzetsel
24. maandstand
26. rondhout
27. gevel
29. eerwaardige vader
31. muziekterm
33. negerdorp
36. bijwoord
37. vaartuig
38. oppervl. maat
39. Europeaan
Verticaal:
1. as (eng.)
2. leeuw (eng.)
3. kleinood
4. zware hamer
5. nobel
6. seconde
8. docter in de geneeskunde
9. pers. vnw.
11. maanstand
12. onmeetbaar getal
15. voegwoord
18. lofzang
19. eng. bier
22. familielid
23. op dit ogenblik
25. vogel
26. deel van een schip
27. rivier in Italië
28. pers. vriw.
30. glasruit (eng.)
31. meisjesnaam
32. titel
34. godsdienst
35. vod
Oplossing no. 253
Horizontaal: 1. en, 3. kever, 6.
hc, 8. goal, 10. egel, 12. ramp, 14.
meer, 15. dar, 16. sta. 18. mts, 20.
dd, 22. as, 23. re, 24. anker, 25.
te, 26. in, 27. te, 29. epe, 31. sla,
33. een, 35. eter, 37. pand, 39.
rest 41. asem, 43. ir, 44. satan,
45. lij.
Verticaal: 1. eg, 2. nora, 3.
kim, 4 w. 5. ree, 6. hert, 7. cl,
9. aard, 11. gems, 13. ps, 14. ma,
15. derde, 17. takel, 19. steen, 21.
dan, 22. art, 26. iets, 28. eens, 30.
peer, 31. sr, 32. ap, 34. edel, 36.
ets, 38. aan, 39. ri, 40. ot, 42. mij.
DONDERDAG 1 OCTOBER 1953
HILVERSUM I (402 M.)
746 kc/s. 7.00 K.R.O.; 10.00
N C.R.V.; 11.00 K.R.O..
1400—24.00 N.C.R.V.
K.R.O.: 7.00 Nws.; 7.10 Gram.;
715 Marialiederen; 7.45 Morgen
gebed en Ut. kal.; 8.00 Nws. en
weerber.; 8.15 Gyam.; 9.00 V. d.
huisvrouw; 9.35 Waterst., 9.40
Schoolradio; N.C.R.V.: 10.00 Gram.
10.03 Utrechts Stedel. ork.; 10.30
Morgendienst; K.R.O.: 11.00 V. d.
zieken; 11.45 Schoolradio; 12.00
Angelus; 12.03 Lunchconc. (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmeded.
12.33—12.40 „Wij van het land",
caus.); 12.40 Gram.; 12.45 „Kin
derbedevaart naar Lourdes", rep.
13 00 Nws. en Katholiek nieuws;
13.20 Gram.; N.C.R.V.: 14.00 Me-
tropole ork. en soliste; 14.45 V. d.
vrouw; 15.15 Piano, violen en bas;
15 45 Gram.; 16.00 Bijbellezing;
16.30 Gram.; 17.00 V. d. jeugd;
17.30 Viool, altviool en piano; 17.55
Gram.; 18.00 „13e Internationale
tentoonstelling van fotokunst";
18.15 Sopr., tenor en piano, en
voordr. 18.35 Raadhuis-praat;
18.45 Leger des Heils-muz.; 19.00
Nws. en weerber.; 19.10 V. d.
jeugd; 19.30 Gram.; 20.00 Radio
krant; 20.20 Gevar. progr.; 21.00
Gevar. muziek; 21.30 „Mastklim-
men", wedstr.; 22.00 Gram.; 22.05
„Ik denk er zo over.en U?";
22.15 Orgelconc.; 22.45 Avondover-
denldng; 23.00 Nws.; 23.1524.00
Gram.
HILVERSUM II (298 M.)
1007 kc/S? 7.00 A.V.R.O.; 7.50
V.P.R.O.; 8.00-24.00 A.V.R.O.
A.V.R.O.: 7.00 Nws.; 7.10 Gram.;
7.15 Gymn.; 7.30 Gram.; V.P.R.O.:
7.50 Dagopening; A.V.R.O.: 8.00
Nws.; 8.15 Gram.: 8.45 Idem.; 9.00
Morgenwijding; 9.15 Gram.; 9.30
V. d. vrouw; 9.35 Gram.; 10.50 V.
d. kleuters; 11.00 Gevar. muz.;
12.00 Zang en piano; 12.25 In 't
spionnetje; 12.30 Land- en tuinb.-
meded.; 12.33 Hammondorgelspel;
12.50 Uit het bedrijfsleven; 13.00
Nws.; 13.15 Meded. en gram.; 13.25
Tirolermuz.; 13.55 „Beroemde En
gelse Rechtszaken"; 14.30 Piano
recital; 15.00 V. d. zieken; 16.00
Gram.; 16.15 Voordr.; 16.30 Gram.;
16.45 V. de jeugd; 17.30 Gram.;
17.45 Regeringsuitz.: N. van der
Stoep: „Opvoeding en onderwijs
in Nieuw-Guinea"; 18.00 Nws:;
18.15 Sportproblemen; 18.25 Re
portage of gram.; 18.40 Cowboy-
muz.; 19.00 V. de kind.; 19.05 Ge
sproken brief uit Londen; 19.10
A.V.R.O. Jazz Sociëteit; 19.40 Ron
detaf elparlement; 20.00 Nws.; 20.05
„Saskia", opera; 21.25 „Middag in
October", hoorsp.; 22.00 Lichte mu
ziek; 22.40 Orgelconc.; 23.00 Nws.;
23.15 Sportact.; 23.30 Gram.; 23.40
24.00 Zang en orgel.
Morotai Klapper N.V.
De N.V. Morotai Klapper cul
tuur-maatschappij heeft geduren
de 1952 geproduceerd 277.370 kg
copra. De opbrengst bedroeg res
pectievelijk 239.788 tegen resp.
264.562 kg en rp. 312.729 in 1951.
Het iets gunstiger productiecijfer
weegt niet op tegen de sterkte
der daling van de copraprijs. De
ze zakte geleidelijk in van rp. 105
tot rp 70 per 100 kg. Later volg
de in een minder snel tempo een
herstel tot rp 110. In de eerste
helft van 1953 heeft de copra
prijs zich kunnen verbeteren tot
rp 162,50, doch is intussen weer
achteruitgelopen tot rp 122,50
(vanaf 1 Augustus). De produc
tie in de eerste 5 maanden van
het nieuwe jaar is niet achterge
bleven bij die in hetzelfde tijd
vak van 1952. De gehele produc
tie van het lopende jaar kan nog
niet getaxeerd worden. Mede
door de zo sterk fluctuërende
copra-notering onthoudt de direc
tie zich van een prognose.
De proefaanplant cacao be
stond uit 8.500 boompjjes tegen
6.000 boompjes in 1951. Het voort
durende gebrek aan materiaal en
arbeiders blijft remmend werken
op de uibreiding hiervan. De
winst- en verliesrekening sluit
met een nadelig saldo van
f 24.668. grotendeels veroorzaakt
door valutaverlies wegens her
waardering van de onderneming.
Smallingerland wil
4 millioen lenen voor
uitbreiding Philips
De Philipsfabrieken te Drach
ten zullen worden uitgebreid van
rond 11.000 m2 vloeroppervlakte
tot rond 18.000 m2. Het aantal
werkkrachten zal daardoor tot
1000 a 1500 kunnen worden op
gevoerd.
Om deze nieuwbouw te finan
cieren heeft de N.V. Philips aan
de gemeente Smallingerland ver
zocht een bedrag van 4 millioen
gulden te lenen. B. en W. van
Smallingerland stellen thans aan
de raad voor 4 millioen gulden
tegen 2 15/16 procent te lenen
van de N.V. Bank voor Neder
landse gemeenten en dit bedrag
tegen dezelfde rentevoorwaarden
aan Philips te verstrekken. De
lening zal 'n looptijd van 10 jaar
krijgen en de bijkomende kos-
Tankvaart
Caltex Utrecht 29 Sidon, Gadi-
la 25 voor Singapore, Caltex
Delft 28 R'dam-Sidon, Caltex
Pernis 28 R'dam, Enggano 28 Dji-
bouti-Asrab, Esso R'dam 28 Rot-
terdam-Baytown, Kieldrecht 28
Genua-Marseille, Mirza 28 Shi-
motsu, Mitra p. 29 Gibraltar-
Haifa, Tibia 29 Djibouti, Saidja
28 Pladju-Singapore, Rafaela 28
Singapore-Bangkok, Murena p. 28
Socotra-Singapore, Metula 28 Tj.
Priok-Singapore, Malvina p. 28
Alexandrië-Gibraltar, Macoma 28
Singapore-Adelaide, Esso Den
Haag p. 28 Kp Bon-Antwarpen,
Caltex the Hague p. 28 Kp. de
Gata-R'dam, Caltex Nederland p.
28 Malta-R'dam, Agatha 28 Plad-
ju, Hilversum 28 Menalahmadi-
Suez.
Passagiersschepen
Maasdam 30 Southampton ver
wacht, Nieuw Amsterdam 28 Rot
terdam, Veendam 29 R'dam, In-
drapoera p. 28 Ouessant-Marseille,
Oranjefontein 29 Antwerpen,
Oranjestad 28 Cristobal-Aruba,
Sibajak 29 Halifax, Waterman 29
Welüngton-R'dam, Willem Ruys
29 Pt. Said-Napels, Boskoop 28
1050 m. WZW Plores-Plymouth,
Rijndam p. 28 Scilly eil.-New
York.
Vrachtvaart
Averdijk 1 Oct. Le Havre ver
wacht, Tabinta p. 29 Pantellaria-
Alexandrië, Stad Arnhem 30
Vlaardingen verw., Limburg 25
Victoria (Can.), Hathor 29 Am
sterdam, Danae 28 Oran-Algiers,
Ampenan p. 29 Ceylon-Chalna,
Aldabi 29 R'dam, Alamak 29 Ka
rachi, Banka 28 Djeddah-Colom-
bo, Gouwe 29 Monrovia, Grave-
land 29 Bahia 'verw., Heemskerk
29 Beira, Soestdijk 30 New Or
leans verw., Utrecht 29 Semarang
Tomini p. 28 Algiers-R'dam, Ta-
lisse 28 Tj. Priok-Singapore, Sla
mat 29 Belawan, Salatiga 29 Sin
gapore, Modjokerto 29 Penang,
Kota Inten 29 Tj. Priok, Kota
Baroe 28 Padang-Surabajaj, Kota
Agoeng 28 Tj. Priok-Singapore,
Amstelkroon 29 Hampton Roads
verw.
ten worden door de N.V. Philips
gedragen. In de fabrieken zijn
thans ongeveer 650 personen te
werk gesteld.
Jaarvergadering van
Fokker
In de gisteren gehouden aan
deelhoudersvergadering der N.V.
Koninklijke Nederlandse Vlieg-
tuigenfabriek Fokker kon het
voorstel tot wijziging der statuten
niet in behandeling worden geno
men, aangezien het vereiste ge
plaatste kapitaal niet vertegen
woordigd bleek te zijn. Er zal een
nieuwe vergadering worden bij
eengeroepen. De jaarstukken
werden goedgekeurd en het divi
dend werd vastgesteld op 5 pCt.
voor de preferente en 6 pCt.
voor de gewone aandelen.
De raad van commissarissen
werd uitgebreid met 2 leden. De
vergadering benoemde in deze
hoedanigheid: Z. K. H. Prins
Bernhard en luitenant generaal
I. A. Aler. Ingevolge de wens van
Prins Bernhard en generaal Aler
zullen de benoemingen van kracht
worden met ingang van resp. 1
Jan. 1954 en 1 November 1953.
Met betrekking tot de overdracht
door de regering van het in het
bezit van het Nederlandse Be-
heersinstiuut zijnde pakket aan
delen Fokker (waarover zoals ge
meld een overeenkomst met een
combinatie is tot stand gekomen)
werd nog meegedeeld, dat deze
aandelen niet boven de markt
komen te hangen.
„Palembang" betaalt
spoedig dividend
In antwoord op vragen uit de
vergadering heeft het bestuur van
de N.V. industrieële maatschappij
„Palembang" gisteren o.m. mede
gedeeld, dat de boekhouding in
Indonesië door een accountant is
gecontroleerd. Het volgend jaar
zal dit ook geschieden met de
Nederlandse boekhouding. Juist
gistermorgen is advies ontvangen,
dat het allegrootste gedeelte van
de aangevraagde transfer onder
weg is. Niet alleen kan betaal
baarstelling van het 6 procent
dividend over 1952 binnenkort
verwacht worden, maar ook is de
liquiditeit in Nederland verbe
terd. Men hoopt, dat het bedrijf
in Maasbracht in 1954 zal mee
draaien in het geheel. Er zijn daar
geen belangrijke investaties meer
te verwachten. De capaciteit zal,
nadat de in aanbouw zijnde werf
in gebruik is genomen, zodanig
zijn, dat zes normale maassche
pen tegelijk in behandeling kun
nen worden genomen.
Nog werd opgemerkt, dat zich
bij de maatschappij in Indonesië
geen stakingen hebben voorge
daan. De samenwerking acht men
goed en ook Indonesische scheeps
bouwmaatschappijen telt „Palem
bang" onder haar clientele. De
achteruitgang van Tegal, dat
vroeger een belangrijke haven
was voor de verscheping van sui
ker, vormt voor de maatschappij
geen nadeel. Het is gemakkelijker
geworden om personeel aan te
trekken. Met de uitzending van
technische experts worden geen
moeilijkheden ondervonden. Er
zijn in Indonsië n.l. geen scheeps
bouwkundige ingenieurs.
Markt over de gehele
linie beter
AMSTERDAM, 29 Sept. De
beurs heeft vandaag een vast
verloop gehad. Waar deze betere
stemming aan viel toe te schrijven
was voor iedereen een raadsel.
New York was gisteren welis
waar in herstel, maar toch niet
in die mate als Amsterdam van
middag. Ook de animo scheen
iets groter te zijn al kwam de
belangstelling vooral van de be-
roepshandel en niet van het pu
bliek. Bij de industrie ging Uni
lever weer voorop. Nog steeds
is Londen koper en dit fonds
verbeterde wederom ca. 2% punt.
Philips was twee punten hoger,
Olie en A.K.U. avanceerden ca.
1 punt.
Het meest verwonderde men
zich over het koersverloop in de
cultures. Hier was Deli de gang
maker. Onmiddellijk na opening
ontstond een vrij drukke hoek,
waarbij deze tabak- en rubber
maatschappij ruim twee punten
steeg. Sommigen menen, dat de
gunstige productiecijfers van in
vloed waren, anderen weer dach
ten aan het Interim dividend van
7 procent der cultuur-maatschap
pij „De Oostkust". Dit wijst op
een goede gang van zaken in-
1953, hetgeen men dan ook ver
onderstelt van het Deliconcern
Amsterdam Rubber en H.V.A.
verbeterden eveneens ongeveer
twee punten.
Deze gunstige stemming ging
niet ongemerkt aan de scheep
vaartafdeling voorbij. Ook hier
kwamen de noteringen op een
hoger niveau.
De staatsfondsenmarkt was zeer
vast. Investeringscertificaten heb
ben gisteren tegen slot nog juist
de pariprijs weten te behalen.
Ook vandaag waren deze papieren
gevraagd. Het meest verbeterde
echter de conversielening 1947,
die 1/4 punt steeg. De gehele
middag bleef de animo in alle
sectoren vrij levendig. Het slot-
niveau lag iets beneden het
hoogste punt van de dag. Ame
rikanen verwaarloosd.
13.
Die middag verklaarden mijn
drie employé's dat zij mij hadden
geholpen „onofficieel nieuws te
verzamelen. Zij verklaarden ver
der. dat zij een Tsjechische uit
gewekene. Waldimir Komarek,
kenden, die van tijd tot tijd clan
destien naar zijn land terug
keerde, dat deze man een spion
was en dat een medeplichtige
van hem een politiebeambte had
doodgeschoten. Ik had, zoals ik
reeds vroeger verklaarde, deze
Komarek nimmer ontmoet en heb
daaraan gedurende het gehele
proces vastgehouden.
De volgende dag traden elf ge
tuigen op.
Een van hen verklaarde, dat
hij de politiebeambte had ver
moord met een pistool, dat Ko
marek hem had gegeven.
Een tweede, Jan Stransky, ver
telde het verhaal van die brief,
die hij mij voor zijn vroegere
baas, Russell Jones van United
Press had gegeven en waarin hij
Jones op de hoogte had gebracht
van zijn vermoeden dat een van
diens employé's een politiespion
was de brief, die ik, onbekend
met de inhoud, aan Jones had
ter hand gesteld en die door
Jones was verscheurd en op de
grond geworpen op het Praagse
studentencongres, doch later door
de politie weer aan elkaar was
geplakt).
Bijna alle andere getuigen ver
klaarden, dat zij mij of mijn em-
loyé's „onofficiële inlichtingen"
hadden gegeven.
Toen kwamen de ambtenaar
van het O.M. en mijn verdediger
aan het woord.
Mijn verdediger betoogde dat
ik schuldig was, maar dat er ver
zachtende omstandigheden waren.
De volgende morgen werden
wij alle vier schuldig verklaard.
Ik kreeg tien jaar, Svoboda 20,
Waydineck 18 en Muntz 16.
In een grote zwarte gesloten
wagen werd ik naar de gevange
nis te Roezienje, acht kilometer
ten Westen van Praag gebracht.
Onderweg merkte ik vlak voor
ons een grote auto op, waarin
een man en een jongen zaten.
Het waren kolonel Atwood en
zijn zoontje.
IN DE GEVANGENIS
In een gevangenis als die te
Roezienje te leven lijkt op levend
begraven te zijn.
„Roezienje" zoals de gevange
nis naar de plaats waar zij is
gelegen ook zelf wordt genoemd,
was niet groot voor een gevan
genis. In de tijd die ik er heb
doorgebracht, is echter 'n nieuwe
afdeling in gebruik genomen en
nu is er. geioof ik, plaats voor
meer dan 1000 personen.
Het merkwaardige van die
plaats was, dat alien, die daar
zaten, met slechts weinige uit
zonderingen op hun berechting
wachtten. Zij waren niet ver
oordeeld en maandenlang zelfs
geen beklaagden, doch slechts
verdachten. Van vrijlating tegen
borgtocht was geen sprake. Zij
mochten geen bezoek van ver
wanten ontvangen en konden,
zolang de acte van beschuldiging
niet was opgesteld, niet in ver
binding treden met een advocaat.
Ik heb achtereenvolgens in elf
cellen gezeten. De grootste was
ongeveer viif meter in het vier
kant met een ruim drie meter
hoog plafond, de kleinste mat on
geveer 2 bij 3 meter met een circa
twee en een halve meter hoog
plafond.
De beste cellen bevonden zich
in het oude gebouw. Ze waren
groter, luchtiger en warmer. De
vloeren waren van hout en elke
cel had één of twee grote ramen,
een „Turks toilet", een wasbak,
een kleine houten tafel, één of
twee stoelen, die tegen een der
wanden waren aangebracht en
strooien matten en kussens om
op te slapen. De centrale ver
warming was goed.
In het nieuwe gebouw, waar ik
in October 1951 heen verhuisde,
waren de cellen veel kleiner en
de ramen ongeveer een meter
breed en een halve meter hoog.
De normale afmetingen der cel
len waren ongeveer twee bij drie
meter met één raam. Het „toilet"
was gelijk: een ondiepe porse
leinen bak in de vloer van onge
veer een meter breed met twee
lizeren voetsteunen. De wasgele
genheid bestond uit niets anders
dan een koudwaterkraan boven
het toilet. De vloeren waren van
beton en het grootste deel van
het meubilair was van metaal.
Het was allemaal opklapbaar.
Overdag waren er tafel en stoe
len. 's nachts was het bed neer
geklapt.
Het stonk in deze cellen zo
erg, dat de bewakers de neus
optrokken voor ze binnenkwa
men. De omstandigheid dat alles
van metaal en steen was, maakte
die cellen kil. In sommige van
die, welke beneden gelegen wa
ren. drong het zonlicht nooit door
en de verwarming was onregel
matig.
In Januari 1952 werden mijn
blote enkels blauw door een
koude Westenwind, de door kie
ren in het raam binnendrong. In
November van datzelfde jaar
werkte de verwarming in miin cel
in de regel tussen opstaan en
slapen gaan niet langer dan 20
of 30 minuten en op een koude,
naargeestige dag, was er gedu
rende die tiid in het geheel geen
verwarming. Des nachts was de
verwarming gewoonlijk beter,
maar het is eens voorgekomen,
dat het in de naeht zo koud was,
dat noch ik, noch mijn celgenoot
slapen kon.
(Wordt vervolgd).
(Advertentie)
Een detective-verhaal uit het
Engels vertaald
7.
„Je wilt dus zeggen
Ik wil nog niets zeggen, maar
als ie 1 bij 1 optelt krijg je 2.
Tel nu eens op: Roger Winn en
de bankroof van vier jaar gele
den. Wie kan een kassier bewe
gen midden in de nacht de bank
kluis te openen? Wie kan een
ondergeschikte naar een plaats
sturen, waar hij spoorloos kan
verdwijnen? Wie kan voor een
tweede keer een bank laten be
toven? Wie kan dan een deel
van de verzekeringssom beuren?
Waarom probeerde men eerst bij
Lewis de koffers onder te bren
gen, waar ze ontegenzeglijk
makkelijker „geroofd" kunnen
worden dan uit een bank? Tel
dit alles eens bii elkaar en vraag
dan nog eens. of ik nog iets moet
zeggen!"
„Maar man, Roger Winn was
heel die nacht bii de minister van
financiën!"
„Tot diep in de nacht, ja! Toen
sloot zich de deur van de logeer
kamer achter Sir Roger Winn in
het huis van de minister. Hoeveel
uren had hii toen nog. om ziin
plannen uit te voeren?"
Phil Burke greep naar zijn
hoofd. Inderdaad, de mogelijk
heid bestond, maar het was af
grijselijk! Sir Roger Winn, de
respectabele figuur in de finan
ciële wereld!
Hii zei zo iets in die geest te
gen Penner.
Maar deze lachte smadelijk.
..Respectabel en financiële we
reld! Ik ben geen communist,
maar als ik in een kruiswoord-
puzzle een ander woord voor
respectabel moest hebben, ging
ik dat toch niet in de financiële
wereld zoeken!"
Hij stond op.
„Het is vandaag trekking van
de Nationale. Ik ga eens op het
hoofdkantoor informeren naar de
uitslag."
Burke keek op zijn horloge.
„Het is nu elf uur. Is de uitslag
dan al bekend?"
„De trekking gebeurt 's mor
gens om negen uur De uitslagen
komen 's avonds in de kranten.
Als het een beetje wil, heeft Jim
Bowler de lijst al op de redactie."
„Veel succes met je loterij!"
lachte Burke, toen Jim vertrok.
Maar toen Penner verdwenen was,
werd zijn gezicht weer ernstig.
Hij nam het dossier op en ging
alle stukken nog eens na. Was hij
te nalatig geweest? Had hij zijn
aandacht te weinig' geschonken
aan de persoon van Sir Roger
Winn? Zijn intuïtie had hem ge
zegd, dat deze onmogelijk de da
der kon zijn. Had zijn intuïtie
hem deze keer bedrogen?
Een uur lang verdiepte hij zich
in de stukken. Om 12 uur ging de
telefoon. Een heldere meisjesstem
sprak:
„Inspecteur Burke?"
„Ja, daar spreekt u mee."
„Hier Alice Lane, cassière van
Wirths warenhuis. Ik heb iets
vreemds te melden."
„Ik luister, juffrouw Lane."
„Zo juist kwam iemand betalen
met een biljet van 1000 pond. Hij
zag bleek en keek heel angstig,
toen hij het aanbood, en toen ik
het biljet op echtheid proefde,
puilden zijn ogen haast uit van
spanning. Maar toen ik hem het
wisselgeld uitbetaalde, was hij
geheel opgelucht. Hij had dus in
angst gezeten, dat ik het biljet
niet als echt zou aannemen."
„Was het biljet werkelijk echt,
juffrouw Lane?", vroeg Phil.
„Kom nou! Ik ben al tien jaar
cassière!"
„Maar waarom was die man
dan bang. dat het vals zou zijn?"
„Daarom bel ik u juist op. om
dat het iets vreemds is. Zijn sig
nalement is als volgt: heeft u
papier klaar?"
„Gaat uw gang," zei Burke, die
een blocnote voor zich genomen
had.
„Rossig haar, sproetig gezicht,
blauwe ogen. ovaal gezicht, spit
se neus, lengte ongeveer 1.80,
blauw pak, lichtblauw overhemd,
rode das, zwarte lage schoenen.
Dit is alles."
„Mijn hartelijke dank, juffrouw
Lane! Tot een volgende keer!"
Hij hing de haak op en dacht
even over het geval na.
Wanneer is iemand bang, dat
een biljet niet aangenomen
wordt?
Ten eerste, als hij weet, dat het
vals is. Maar dat was hier niet
het geval, want het biljet was
ongetwijfeld echt. Wat dat betreft
kon hij zich-zonder enige twijfel
op Alice Lane verlaten.
De man twijfelde dus alleen
maar aan de echtheid. En wan
neer twijfelt men in zo'n geval?
Als het uit een twijfelachtige zak
komt, of bij een dubieuze trans
actie wordt overhandigd.
In de bona-fide handel denkt
men er immers niet aan, dat het
bedrag, waarmee betaald wordt,
niet echt zou zijn.
„Ik kan dus aannemen," be
sloot Phil. „dat de onbekende
bij een dubieuze of althans zeer
ongewone transactie betrokken
was, die hem hevig ongerust
maakte wat de echtheid van de
koopsom betrof."
Hij wilde het signalement door
geven, toen de telefoon ging.
Een hoge stem antwoordde:
„Hallo, met inspecteur Burke!"
„Met Selford, Martin Selford.
Is de heer Penner bij u?"
,,Wie is u en in welke kwali-
teie vraagt u een inspecteur van
Scotland Yard om informaties?"
„Ik ben Selford, de loterij-
agent! Penner heeft de hoofdprijs:
100.000 pond!"
De hoge stem sloeg verschil
lende keren over van opwinding
en ging verder:
„Ik Heb De Megaphoon opge
beld. maar hij is er niet. De
hoofdredacteur zei. dat hij mis
schien bij u zou zijnPang!..
een bonsen toen
Stilte!....
Een ogenblik zat Burke als
verdwaasd. Hij schreeuwde in de
telefoon, maar kreeg geen ant
woord. Toen drong het plotseling
tot hem door, dat er iets niet
in orde moest zijn aan de andere
kant van de lijn.
Hij sprong op en greep het
adresboek. Het loterijkantoor be
vond zich in Parkstreet 17.
Nog geen minuut later reed
hij in razende vaart erheen. Het
was een groot flatgebouw, een
soort kleine wolkenkrabber. Een
overvloed van grotere en klei
nere emaille borden somden de
firma's op, die hier hun kanto
ren hadden.
Het loterijkantoor bevond zich
op de bovenste verdieping.
Hij liet de liftjongen zijn pen
ning zien en beval hem regel
recht naar de 12e verdieping te
voeren.
„Is er iets niet In orde, Sir?"
vroeg de jongen op grote-mensen-
manier.
Phil bekeek hem eens: een bij
dehand kereltje; het was zaak, om
ogenblikkelijk hulp bij de hand te
hebben, als er iets niet in orde
was. Dus zei hij vol ernst.
„Ik ben bang, dat er iets
niet in orde is, Arthur!
—„Dick, met uw welnemen Sir!
"Is er de laatste tien minuten
iemand van boven naar beneden
gegaan met de lift, Dick?"
„Verschillende lui, Sir! Het is
juist middagpauze.
„Bekenden of vreemde lui
voor jou?
„Bijna allemaal bekende lui,
die hier hun kantoren hebben.
Maar dat zegt niets, want als
iemand niet door mij gezien wil
worden, dan gebruikt hij de trap!"
„Wacht hier even, Dick!"
Het nummer van het kantoor
moest 12 zijn. De deur was dicht,
maar niet op slot. Voorzichtig,
met zijn handschoen aan, opende
Phil de deur en bleef op de drem
pel staan. Een ogenblik nam hij
alles scherp in zich op. Alle ven
sters waren dicht. Recht tegen
over de deur een telefoontoestel
tegen de muur en daaronder op
de grond het lichaam van een
man.
Den
MEXICO CITY De
uit de gevangenis kom
zowel als om de moo
moordenaar komt dit
gelijkdat hij daarvoor
maand. Hij kan alles
ï\og belangrijker is, a
intrigues? Trotzky's
vermoord om te voorki
Als hij verzoekt voorwc
verzoek waarschijnlijk
De archieven van het Kre
zouden misschien jn het
waarschijnlijke geval dat zij
den worden geopend enig
kunnen werpen op de motie
voor de moord, of misschien
niet. Trotzky zelf heeft Stal:
de geheime politie verantwo
lijk gesteld, maar dit is
door concrete gegevens beves
De moordenaar heeft gezwi
dat hij niet voor de GPOE
gehandeld.
Hij is voor vijf verschiil
personen gehouden: de Cana
Frank Jacson, de Belg Jac
Mornard, de Rus Salvador
koff, de Pers Jacques Van
dreschd en door vele Spanja
den de Cataloniër Ramon
Rio Meïcader.
Maar wie hij ook is in
za! hij zijn vonnis hebben
zeten en hij kan dit jaar
waardelijk in vrijheid worden
steld. omdat hij twee derde
van achter zich heeft. Het
dat hij een vreemdeling is, bi
echter enige complicaties m
Normaliter zou Mornard
is de naam waaronder hij h
staatsgevangenis zit - na zijn
nis te hebben uitgezeten mo
worden gedeporteerd, maar
hij voorwaardelijk wordt vr
laten, kan de rechtbank de
migratie-autoriteiten beletten
te deporteren.
Als hij uit de gevangenis k
wanneer dan ook zal h
zeer veranderde wereld vinue
Toen hij Trotzky vermoordd
was Rusland bereid met iederee
samen te werken, zelfs
Hitler en het had over het
gemeen eerbied voor de openb:
mening in andere landen. Th«
zou Mornard een Rusland
den, dat als overwinnaar uit
tweede wereldoorlog te vo<
schijn is gekomen en verbonde
is met communistisch China
een Rusland, dat Oost-Euro
heeft opgeslokt en probee
Duitsland te verslinden,
Rusland, dat soms de UNO
met de lippen, maar niet san-
werkt met het Westen.
Indien Mornard Mercader
moet de val van Beria hem
teresseren, want Caridad Mei
der, de moeder van Ramon,
trouw aanhanger van het con
mumsme, was een beschermelinf
van Beria. Ten tijde van de moor
PARIJS, 25 Sept. Recher
beurs, die toezicht houden
Ie handel tussen Oost en Wesi
lebben in de afgelopen twee jaa
loper en aliminium ter waard
'an 30.000.000 dollar uit Russisch
landen weten te houden.
Andere hoeveelheden van de~
metalen zijn echter toch bij
munitie-industrieën van de Sow
-t-Unie en haar Satellietstate:
mrecht gekomen. Ook andere me
den vonden hun weg door he
zeren gordijn.
De communistische opkoper
etalen behalve voor metalen ooi
ette premies voor kogellagers ei
'eJ in het bijzonder voor die
'e'ke in straalmotoren gemon
ierd worden. Kogellagers glip
BI? van fabrieken in Zweder
■ahë en Duitsland door het ijze
gordijn. Er zijn echter oo!
ele zendingen tegengehouden.
De coördinatiecommissie is va
■ordeel, dat de contrölemaatrege
;n van maand tot maand doel
'effender worden, daar de West
aropese landen het toezicht o|
hm handel verscherpen en hui
«itie tot grotere activiteit aan
'oren.
Het smokkelen van strategisch
'langrijke goederen naar de com
bnistische wereld is een fan
stisch winstgevende zaak, z<
instgevend, dat iedere keer, da
n sluikweg afgegrendeld wordt
ai ant*ere gevonden wordt.
Als aanwijzing voor de grote
mnsten, die in dit bedrijf behaalc
orden, kan de zaak van eer
n« van 600 ton aluminium ge
'emd worden. Die partij were:
goede papieren uit Amerika
'ar Italië verscheept. De Ame-
laanse prijs bedraagt ongeveer
dollar per ton. Een lid van
