Over vijftig jaar
WILLIAM OATIS
De puzzle van de week
in 3Vi uur naar de maan
Financiën en Economie
•ME 5
Met lot uit de loterij
lan ooit
gstelling
:hniek
voor
de
vrouw
VEELBELOVENDE
VOORSPELLING
Naar wij vernemen
Echtelijk drama
te Doorn
gevangene van een regiem
15 Mei 1953: bevrijding
Scheepsberichten
programma
Beurs
§siuif en v/rijf
werk. Overal
htigheden ont-
gevaar kunnen
schijn van het
ben de luchtige
in de kleerkast,
pers en vesten,
robe geworden
iten.
onder draagt,
:e versierd met
s. Een aardig
oud jumpertje
euw aanzien te
wat doen! Der-
uit 47 landen
ng in Edinburgh
;men besproken
lationale congres
een economische
iwelijke congres-
fwassen en stof-
s speciale bezig
en dienen aange-
ar dat zij ook tot
n gerekend moe-
Sürgel uit Nien-
een handig ap-
je gebracht, dat
vrouwen mis-
ge euvel van de
bij het fietsen,
onstrueerde een
lande uit twee
door een klem
\n gedrukt. Met
het apparaatje
fiets bevestigd,
ers te doen, dan
tussen de tegen
'.letjes te leggen,
gehouden zolang
Stapt men ech-
hoeft men niet
ioor de rok te
balletjes laten
',e stof los.
i Amerika. Daar
man tegen een
i bordje, waarop
De mensen He
in voorbijganger
linde. Plotseling
m vroeg: „Ont-
',e blinde, „het is
r iets te zeggen,
reef er een paar
at de blinde het
im de heer weer
Ifde vraag. Ver-
i vandaag zoveel
Wat hebt u toch
ler antwoordde:
en". Dat had de
adden ze zoveel
N NAASTEt De
e blinde en had
de nabijheid op
if op hetzelfde
en gekomen zijn,
honden het op
ïtje, gaan langs
terug en onge
in verder sprin-
't water en steken
over. De kaai-
komen dan altijd
in en de honden
d.
blauw te
en
vraagt Lucia,
haar moeder en
ertjè in de trein
t was het sta
ar we zo juist
„Dat weet ik
d," zegt moeder,
ie toch lezen."
moe", zegt
,want daar is
uit de trein ge-
ing
itaal waren de
van de letter-
i, rat. Parijs, ver
erkomiek, luite-
stliederen, Voor-
vervallen, her-
>1, met en 1. Ver.
nam het woord:
:aspel voor de
Zaterdag
ci'tijlliei A
-JoÓ
Patri
aai na o
NEW-YORK. Binnen 50 jaar
zullen we in drie en een half uur
naar de maan vliegen. De lucht
zal zwart zien van de particu
liere hefschroefvliegtuigen en
auto's zullen even zeldzaam zijn
als thans paarden.
De vliegtuigen van de lucht
vaartmaatschappijen zullen vlie-
fen met een snelheid van 32000
m. per uur post en vracht
goederen zullen rond de wereld
worden geschoten in pilootloos
bestuurde projectielen, die in
enkele uren elk punt zullen be
reiken en treinen, bussen en
vrachtauto's zullen als transport
middelen voor de lange afstand
verdwijnen.
Dit is de kijk, welke een man,
die veel van doen heeft gehad
met de eerste 50-jaren van de
luchtvaart, heeft op haar toe
komst.
Deze man is majoor Alexander
P. de Seversky, uitvinder, ont
werper, piloot en auteur.
Hij is van mening, dat het pro
bleem van de interpl'anaire rei-
zij zal worden opgelost door het
gebruiken van toestellen met
atoommotoren, niet van raket
ten. Raketten zullen niet prac-
tisch blijken te zijn, zegt hij, om
dat de piloot de snelheid niet in
zijn macht kan hebben. Hij zou
op topsnelheid alsof bij uit
een kanon geschoten werd
moeten starten en op die snel
heid moeten blijven.
Die snelheid van een vliegtuig
met atoommotoren, aldus de Se
versky, zou kunnen worden be
heerst. Het zou langzaam star
ten, betrekkelijkerwijze ge
sproken en door de atmosfeer
van de aarde omhoogstijgen met
een snelheid van tussen de 1600
en 32000 km per uur. Buiten de
atmosfeer van de aarde zou de
snelheid toenemen tot een ma
ximum van 280.000 km per uur
halverwege de maan en dan ge
leidelijk weer afnemen gedu
rende het tweede deel van de
reis. De maan bevindt zich op
ongeveer 380.800 km afstand van
de aarde.
Hoe druk naar de maan en an
dere planeten zal worden ge
reisd, hangt af van wat wij daar
vinden, zegt de Seversky. Als
deze plaatsen de natuurlijke
rijkdommen bezitten, die wij no
dig hebben, zullen wij vaak te
ruggaan, zo niet, dan zullen zij
waarschijnlijk alleen van weten
schappelijk belang zijn.
Hier volgen enige andere voor
spellingen van de Seversky.
Door atoommotoren gedreven
verkeersvliegtuigen zullen op
een hoogte van ongeveer 30.000
meter in ongeveer twaalf uur
rond de wereld kunnen vliegen,
maar grotere snelheden binnen
de atmosfeer van de aarde zul
len slechts tot gevolg hebben, dat
het toestel uit elkaar springt.
De voorkeur zal in de toekomst
uitgaan naar kleinere verkeers
vliegtuigen, die gemiddeld 50
passagiers kunnen vervoeren. De
Seversky deelt niet de mening
van sommige deskundigen, dat de
toekomstige verkeersvliegtuigen
groot genoeg zullen zijn om daar
in zwembaden, grote eetzalen en
balzalen in te richten. Aangezien
het steeds minder tijd zal kosten
om van de ene plaats naar de
andere te gaan, zal er weinig be
hoefte aan zulke gerieflijkheden
bestaan, zegt hij.
Binnen tien óf 15 jaar zullen
hefschroefvliegtuigen goedkoper
zijn dan thans de goedkoopste
auto. Daartoe zal het komen, als
aan de einden van de schroef
bladen der helicopters straalmo
toren zullen worden gemonteerd
om ze in beweging te brengen.
Hierdoor zal de behoefe aan de
betrekkelijke dure transmissie
energie komen te vervallen.
Binnen 50 jaar zullen boven
Amerika ongeveer 20 millioen
hefschroefvliegtuigen rondsprin
gen als vlooien.
De Seversky voegt hieraan toe:
Alsdan zal niemand in West
chester of op Long Island nog
per auto naar New-York gaan.
Men zal uit zijn achtertuintje op
stijgen en naar een dak in Man
hattan vliegen. Vermoedelijk zal
het hefschroefvliegtuig over 50
jaar half auto en half vliegtuig
zijn.
Het ligt voor de hand, dat het
verkeer in de lucht druk zal zijn,
maar naarmate radar en andere
hulpmiddelen vervolmaakt wor
den, zal het verkeer electronisch
in banen worden geleid. Botsin-
Jij
opende burgemeester. Mr F. M. A
Schokking van Den Haag gisteren
in een der zalen van het Rijks,
bureau voor kunsthistorische do
cumentatie in Den Haag een ten
toonstelling van Deense tekenin
gen en daarmee de Deense
week
veroordeelde de Amsterdamse
Rechtbank gistermorgen de eige
naar en de secretaris van een
speelcluh te Amsterdam „wegens
aanbieding en gelegenheid geven
tot hazardspel" tot een geldboete
van f 25 subs. 10 dagen gevange
nisstraf
reed Donderdagavond de 30-ja-
rige H. H. Koenders uit Groenlo
op de Eibergseweg zijn motor
tegen een onverlichte boerenwa
gen op. Hjj werd tegen de straat
geslingerd en bleef ernstig ge.
wond liggen. In het Vincentius.
gasthuis is hij later overleden
heeft de Amsterdamse rechtbank
de 32-jarige vertegenwoordiger
M. J. van der N. uit Amsterdam
veroordeeld tot een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van een
óTsteto?,n °dT0\1LkarZli?ade7ene maand met een pr0eft«d van tlrie
zullen, dank zij electronische be
veiligingsapparaten elkaar auto
matisch afstoten.
Afgezien van het element der
menselijke dwaling, zullen piloot-
loze bestuurde projectielen, die
zich met snelheden, groter dan
die van het geluid, voort bewe
gen, blijkbaar niet alleen snelle
re maar ook veiliger en be
trouwbaar middel voor het tran
sporteren van post en vrachtgoed
door de lucht te zijn dan alles
wat wii nu bezitten.
Aangezien bij deze toestellen
geen rekening behoeft te worden
gehouden met menselijke wezens,
meent de Seversky, zullen zij
weinig ingewikkeld zijn. Zij kun
nen zo worden geconstrueerd, dat
zij bijna elke storm zullen kun
nen doorstaan en als zij b.v. in
de oceaan zouden storten, voor
onbepaalde tijd drijvende kunnen
blijven.
Toen enkele inwoners van
Doorn Donderdagavond een be
zoek wilden brengen aan het
echtpaar L. zagen zij door de ra
men van de woning mevr. G. L.-
van B. in een bloedplas op de
divan liggen.
De onmiddellijk gewaarschuw
de politie verschafte zich toegang
tot de afgesloten woning en vond
behalve het ontzielde lichaam
van de vrouw, ook de 36-jarige
bosarbei der-jachtopziener G. L.
in de woning. De politie neemt
aan, dat de man zijn vrouw met
een jachtgeweer heeft neerge
schoten en daarna de hand aan
zichzelf heeft geslagen. Het dra
ma moet Donderdagmiddag zijn
geschied, doch de medebewoners
vain het huis hebben er niets van
bemerkt. Het echtpaar had geen
kinderen. Over de motieven van
de man tast men in het duister.
jaar omdat hij in 1945 zijn effec
tenbezit voor de belastingen ver
zwegen heeft
vertrokken gistermiddag tachtig
militairen en drie officieren naar
Suriname met het s.s. Cottica.
Deze zich hiervoor vrijwillig aan
gemelde manschappen dienen
voor de opbouw van de land
macht-onderdelen ter vervanging
van de mariniers
Metselaar viel van dak
Gistermorgen om kwart over
negen is de 59-jarige metselaar
D. J. Oude Engberink te Hen
gelo (O.) een zeer ernstig on
geluk overkomen. Voor werk-
zaamheden op het dak van de
machinefabriek Dikkers aldaar
maakte de heer Oude E. gebruik
van een ladder. Toen hij op circa
acht en een halve meter hoogte
op het dak wilde klauteren, stap
te hij mis en viel. Hij kwam
op een betonnen vloer terecht.
Zwaargewond is de man naar het
R.K. algemeen ziekenhuis ver
voerd. Voor zi,jn leven wordt ge
vreesd.
(Slot)
In Januari 1952 begon ik lied
jes te schrijven eenstemmige
melodieën met woorden op
closetpapier. Voor ik vrij kwam
had ik meer dan 400 liedjes, drie
revues en tal van schetsen ge
schreven. (U moet er maar niet
bij uw muziekhandelaar naar
vragen).
Wij zagen met verlangen uit
naar de vastgestelde programma
punten van elke week: het kópen
van sigaretten, versnaperingen en
fruit bij een functionaris van de
gevangenis, die bij de celdeuren
de bestellingen opnam en de ar
tikelen een paar dagen later af
leverde en de komst van schoon
ondergoed van ongebleekt katoen
uit de gevangeniswasserij.
Onze bovenplunje van taan-
kleurige jute werd slechts ver
vangen als zij al te vuil werd of
gaten begon te vertonen.
Ongeveer om de twee weken
kregen we een douche en we
mochten naar behoefte naar de
spreekkamer van de dokter of de
tandarts. Laatstgenoemde heeft
bij mij verscheidene holle kiezen
geplombeerd en de dokter stopte
me in het ziekenhuis van de ge
vangenis wegens wat hij had ge
diagnosticeerd als tuberculose.
Soms, maar zelden, mochten we
op de binnenplaats van de ge
vangenis wandelen en ik ben
weest. Hoe hongerig dronken mijn
vijfmaal per auto naar Praag ge-
ogen in al wat op straat was te
zien: de huizen, de mensen, de
bomen, het gras, de zonneschijn,
het uitspansel en de ruimte, die
ik miste in mijn cel.
De eerste keer moest ik in de
Pankrac-gevangenis getuigen in
het proces van een groep Tsjechen
die waren aangeklaagd wegens
spionnage en langs omwegen in
verband waren gebracht met mijn
eigen zaak. De politie maakte
mij duidelijk, hoe ik moest ge
tuigen. Dat was in Maart 1952.
Zes weken later werd ik naar
een politibureau in het centrum
van de stad gebracht om een ont
moeting te hebben met de am
bassadeur der Verenigde Staten,
Ellis O. Briggs. Pas toen kwam ik
te weten, dat de politie het mis
had gehad, toen zij mij vertelde: en schreeuwden: „handen boven
„De Amerikaanse ambassade zal de dekens". Dan waren we bei-
niets voor u doen"
In October daaraanvolgende had
het bezoek een onderhoud met een
andere functionaris van de am
bassade, de zaakgelastigde Nat.
P. King ten doel. Voorts moest ik
viif maande later een keer naar
een ziekenhuis om onderzocht te
worden en slechts twee dagen
voor mijn invrijheidsstelling had
ik opnieuw een onderhoud met
King.
Gebeurtenissen als deze waren
zeldzame onderbrekingen van mijn
eentonig bestaan. In de cel kwam
altiid een ogenblik waarop wij
niet meer wisten wat wij moesten
doen en dan liepen wij opnieuw
op en neer en zagen reikhalzend
uit naar het ogenblik om naar
bed te gaan.
Er bestond een voorschrift
vermoedelijk ten doel hebbend
zelfmoord te voorkomen dat
elke gevangene, behoudens spe
ciale vergunning, met zijn han
den boven zijn dekens moest sla
pen. Omdat ik een buitenlander
was, er zwak uitzag en geacht
werd mij niet van kant te zullen
maken, kreeg ik die vergunning.
Enkele van de bewakers, in het
bijzónder de jongere en nieuwere
dwongen ons, ons aan de letter
van dit voorschrift te houden. Als
iemand slaapt steekt hij echter uit
macht der gewoonte gemakkelijk
zijn handen onder de dekens en
als mijn celgenoot dat deed, bons
den zulke bewakers op de deur
den wakker en opnieuw met ons
volle, bewustzijn in de gevange
nis. We sliepen weer in, maar al
heel gauw hoorden we opnieuw
hetzelfde geschreeuw voor onze
eigen deur of voor die van iemand
anders, verder in de gang. In
zulke nachten sliep niemand goed.
De gehele nacht brandde boven
ons hoofd het electrische licht en
om de paar minuten loerde een
bewaker door het kijkgat in de
deur. Als hij van de goede soort
was, konden we desondanks sla
pen.
Maar op elke dag volgde een
morgen en moesten we een nieuwe
dag zien door te komen: 16 uur,
960 minuten, 57.600 seconden.
Zo worstelde ik mij door twee
jaren heen.
Kort voor middernacht op 15
Mei 1953 maakte een bewaker mij
wakker hij bracht mij voor een
officier van de Geheime Politie,
die mij vertelde, dat president
Antonin Zapotocky mij op de
smeekbede van mijn vrouw het
is mij niet bekend wat er nog
meer achter gestoken kan heb
ben de rest van mijn straf
had kwijtgescholden.
En de volgende morgen om half
tien verliet ik de gevangenis
voor de laatste maal.
Minder dan zes uur later
bracht een auto van de Ameri
kaanse ambassade mij over de
grens van Tsjecho-Slowakije.
Tankvaart:
Ena 2 Suez-Alexandrië; Esso
Den Haag p. 2 Finisterre-Antw.;
Ilos 2 Amsterdam; Macuba 2 Pt.
Said; Mitra p. 1 Kp. Bon-Haifa;
Sunetta 30 Balikpapan-Miri; Sa-
roena 1 Pladju-Balikpapan; Ma-
risa 1 Miri; Malvina p. 1 Malta-
Gibraltar; Etrema 1 Pladju-Sin-
gapore; Duivendrecht 1 Londen-
R'dam; Caltex Delft p. 1 Lissa-
bon-Sidon; Armilla 1 Lienchu;
Agatha 3 Tj. Priok verw.
Passagiersschepen:
Grote Beer 1 Quebec-Montreal
Johan van Oldenbarnevelt 1
A'dam-Australië; Oranjefontein
2 A'dam; Oranjestad 1 Curacao
Laguaria; Sibajak 1 New York
Veendam 2 R'dam-New York;
Zuiderkruis 2 315 m, WtZ Va-
lentia;-Halifax; Waterman 1 840
m. OtN Chatham eil.-Balbao;
Maasdam 1 New York-Rotterdam
Bloemfontein 1 Teneriffe-Kaap-
stad; Boskoop 1 200 m. WNW
Flores-Plymouth; Indrapoera p.
1 Kp. Palos-Marseille; W. Ruys
1 NapelsSouthampton; Willem
stad 1 A'dam-Cristobal.
Vrachtvaart:
Alblasserdijk 1 Lissabon-Hava-
na; Molenkerk 2 A'dam; Donge-
dijk p. 2 Vlissingen-Antwerpen;
Almaijk 1 New Orleans; Alcyone
1 Bahia-Antwerpen; Cronen-
burgh 2 Archangel verw.; Prins
Maurits p. 2 Vlissingen-Antwer
pen; Sommelsdijk 30 New York
-Indonesië; Themisto 1 Montreal
-Engeland; Westland 1 Santos-
Montevideo; Tjipanas 1 Beira;
Tjimenteng 3 Melbourne verw.;
Telamon 1 New York-Willemstad
Tabinta 2 Alexandrië; Orion p.
2 Quessant-R'dam; Mariekerk
Kaapstad-Teneriffe; Mapia 2 Ban-
darshapur-Bombay; Grootekerk
2Mocimboa; Andijk 1 Galveston-
R'dam; Alphard 2 Bahia; Aagte-
dijk 2 Montevideo; Argos 2 Ca-
valla; Blitar 1 Sidney-R'dam;
Congostroom 1 Safi, Friesland
K.R.L. p. 1 Gibraltar-Halifax;
Muiderkerk 2 Aden; Lindekerk
1 Pt. Said; Loenerkerk 1 Bom
bay-Colombo; Rijnland 2 A'dam
verw.; Salatiga 1 Singapore-Zam-
boanga; Schiedijk 2 Belawan.
ZONDAG 4 OCTOBER 1953
HILVERSUM I (402 M.)
746 kc/s. 8.00 N.C.R.V.; 8.30
I.K.O.R.; 9.30 K.R.O; 17.00
N.C.R.V.; 20.00—24.00
K.R.O.
N.C.R.V.: 8.00 Nws. en weer
ber.; 8.15 Orgelconc.; I.K.O.R.
Sportjourn.; 18.15 Nws. en sport-
uitsl.; 18.30 Hammondorgeïspel;
18.50 Vragenibeantw.; 19.20 Gram.;
19.30 Cabaret; A.V.R.O.: 20.00
Nws.; 20.05 Amus. muz.; 20.50
„Beroemde Engelse rechtszaken",
•hoorsp.; 21.25 Meded.; 21.30 Lich
te muz.; 22.00 Cabaret; 22.30
Krontjong ens.; 22.45 Rep. of
gram.; 23.00 Nws.; 23.15 Dans-
muz.; 23.4524.00 Gram.
MAANDAG 5 OCTOBER 1953
HILVERSUM I (402 M.)
746 kc/s. 7.00—24.00 NCRV.
N.C.R.V.: 7.00 Nws.; 7.13 Ge
wijde muz.- 7.45 Een woord voor
de dag; 8.00 Nws. en weerber.;
8.10 Sportuitsl.; 8.20 Gram.; 8.30
„Tot Uw Dienst"; 8.35 Gram.;
at30 K R O-: 9-30 9.00 V. d. zieken; 9.30 V. d. vrouw
Nws.; 9.45 Blaaskwmt.; 10.30 „60 9.35 Waterst.; 9.40 Gram.; 10.10
}?.ar B' ln ïïif 1 Aartsbisdom Idem- 10.30 Morgendienst; 11.00
Utrecht rep.; 10.55 Pontificale Gram.; 12.25 Voor boer en tu'in-
Hoogmis; 12.30 Musette ork, en der; 12.30 Land- en tuinb.meded.;
sohste; 12.55 Zonnewijzer en We- j 12.33 Gram.; 12.59 Klokgelui;
relddierendag; 13.00 Nws en 113.00 Nws.; 13.15 Orgelconc.; 13.45
kath nws.; 13.10 Gram.; 13.40 Gram.; 14.00 Schoolradio; 14.30
Boekbespr13.55 Gram 14.00 Gram.; 14.45 V. d. vrouw; 15.15
7; cn Je^gd: 14.30 Viool en piano; Gram.; 15.30 Pianotrio; 16.00 Bij-
4.50 Gram 15 00 Orgelconc.; bellezin.g; 16.30 Strütokwart.; 16.55
15.3° „40 Jaar Herwonnen Le- Gram.; 17.00 V. d. kleuters; 17.15
venskraöht", caus.; 15.45 Radio Gram.; 17.30 V. d. jeugd; 17.45
n?' i?rk" Jro?l i£oorveïl Regeringsuitz.: „Nederland en de
16.05 Report.; 18.10 „Katholiek Wereld"; 18.00 Koorzang: 18.20
Tfi an r?rnt 0veral<i H i6(i5 sPQrt: 18-30 Gram.; 18.45 Engelse
1630 Vespers N.C.R.V.: 17.00 ies; 19.00 Nws. en weerber.; 19.10
Chr. Geref. Kerkdienst; 18.30 Gram.; 19.30 „Volk en Staat",
700rK!rkeIijk,S^n': l?-05 caus.; 19.45 Radio Phil, ork.; 20.00
Geestelijke liederen; 19.30 „Weg „Roem zonder reclame", hoorsp.;
en werk der kerkhervormers", 121.30 Culturele avond uitgaande
li9'45 Nws-; 20'00^h- PI-T-: 22.30 Geestelijke lie-
?n De„ ëe„w?ne deren; 22.45 Avondoverdenking;
2030 Operaconc.; 21.15 Act.; 21.25 23.00 Nws. en S.O.S.-ber 23 15—
fZva-Fo oU-ci Cl nA f\n n
Het wereldverbruik
van tin
Volgens statistieken gepubli
ceerd door de internationale tin
studie-groep, heeft het wereld-
verbruik van tin-metaal in Juli
j.l. 11.000 ton bedragen, verge
leken met 11.300 ton in Juni j.l.
Tegenover dit verbruik stond een
wereldproductie van tinmetaal
van 16.400 ton, vergeleken met
een productie van 13.500 ton in
Juni j.l.
De wereldvoorraden tinmetaal
beliepen einde Juni 84.100 ton
tegen 85.100 ton op 31 Mei j.l.
Einde Januari j.l, bedroegen de
voorraden 99.100 ton.
Java Sumatra Handel Mij
Van bevoegde zijde deelt men
ons, tot goed begrip mede, dat
de Centrale Trust Compagnie het
bod op de aandelen der N.V.
Java Sumatra Handelmaatschap
pij, waarvan in de Woensdag ge
houden vergadering sprake was,
gedaan heeft namens haar last
hebbers. Voorts wijst men er op,
dat deze transactie, indien zij tot
stand komt, voor het einde van
het jaar haar beslag moet hebben
gekregen. De uiterste termijn van
aanmelding der aandelen zal t.z.t.
worden bekend gemaakt.
Schevikhoven N.Y.
Met het doel het exploiteren
van onroerende goederen, boer
derijen en andere agrarische be
drijven is opgericht de Schevik
hoven N.V. te Leersum. Het
maatschappelijk kapitaal bedraagt
500.000, verdeeld in 1000 aan
delen van 500.
Geplaatst zijn 207 aandelen, die
worden volgestort door- inbreng
van onroerende goederen en
13.200 in contanten. Directeur
is de heer P. R. Roelfsema te
Groningen.
Gunstig spaarcijfers
in September
Ook September blijkt een gun
stige spaarmaand te zijn ge
weest. Bij de Rijkspostspaarbank
werd ingelegd f 35 millioen en
terugbetaald f 31,5 min, zodat
hier een voordelig saldo werd ge
boekt van f 3,5 min. De bespa
ringen in de maanden Januari-
September bij de R.P.S. zijn
hiermede nu gekomen op f 26,8
min.
Vorstenlanden vast
AMSTERDAM, 2 Oct. Van
middag is er weer eens iets te
doen geweest in Vorstenlanden
cultuur. Onmiddellijk na opening
vormde zich een grote hoek en
deze suikercultuur maatschappij, -
die de laatste weken rond 21 I steeds verwaarloosd.
schommelde, liep met ruim twee
punten op tot 23%. Zoals bekend
moet Vorstenlanden nog het eer
ste na-oorlogse verslag publice
ren. Volgens de tussentijdse me
dedelingen is de toegebrachte
schade zeer groot geweest. Ter
beurze mompelde men vanmid
dag, dat nu toch eindelijk een de.
finitief verslag zal worden gepu
bliceerd en dat dit, vooral wat
het laatste oogstjaar betreft, „be.
trekkelijk mee zal vallen". Bij
informatie te bevoegder plaatse
vernam het A.N.P. hieromtrent
alleen, dat inderdaad het verslag
zo spoedig mogelijk, misschien
nog dit jaar, zal worden uitge
bracht. De gehele middag ont.
wikkelde zich in deze hoek een
behoorlijke activiteit.
Elders op de markt ging het
weer zeer kalm toe. Kon. Olie
kwam een fractie hoger, Unilever
Philips en A.K.U. prijshoudend.
In navolging van New York, waar
vliegtuigaandelen vast waren,
werd ook Fokker iets hoger ge
adviseerd. De cultuurmarkt boek
te merendeels fractionele verlie
zen, doch H.V.A. wist zich aardig
te handhaven. Indonesische ge
meenteleningen wederom aan de
vaste kant.
De scheepvaartpapieren werden
eerder iets aangeboden, doch tot
grote verschillen leidde dit niet.
De beleg, gingsmarkt was vrij
kleurloos. De omzetten zijn hier
ingeschrompeld, gisteren b.v.
werd in de conversielening, die
toch een der belangrijkste fond
sen is, slechts voor f 85.000 om
gezet. De koersen waren vandaag
ongewijzigd. Amerikanen nog
No. 30103
Horizontaal:
1. hevig
5. jonge vrouw
9. telwoord
10. deel van een breuk
11. vliegveld in Ned.
12. pl. in Z.-Holland
13. draaiend samenpersen
15. vólksoverlevering
17. hevig verlangen
19. uit elkaar springen
21. nederlaag lijden
23. toestand van rust
24. communicatiemiddel
25. zonder gebit
26. vaten
27. volkeren
Verticaal:
2. voorbeeld volgen
3. slot
4. verdriet uiten
5. in de gedachte
6. ongewenste gast
7. vrolijk
8. lef
9. Nederlander
14. legerafdeling in een stad
16. zonder enig voordeel
17. knaagdier (meerv.)
18. nakomelingen
19. zuidvruchten
20. bijwoord
22. ruiterfeest
23. vorm van vieren
Oplossing kruiswoord P 30102
Horizontaal: 1. tolk; 4. rups; 8.
pond; 9. das; 12. kaal; 14. niet;
15. elk; 16. ruit; 18. oordeel; 21.
impasse; 24. on; 25. anti; 26. aas,
27. te; 28. ato; 29. otto; 30. pen;
32. naar; 35. slap; 38. re; 39. ida;
40. la; 41. orde; 44. dank; 46. ras;
48. etna; 50. are; 53. ol; 55. vee;
56. ones; 57. ma; 58. belonen; 61.
monster; 63. toet; 64. aas; 66. orde;
67. nuit; 69. tak; 70. drie; 71.
keel; 72. veto.
Verticaal:. 1. toer; 2. ontdaan;
3. ld; 5. uk; 6. parasol; 7. saus;
8. pion; 9. deli; 10. al; 11. ski;
13. list; 14. noor; 17. teen; 19.
ent; 20. eton; 22. mat; 23. pats;
29. oran ;30. pro; 31. oer; 33. aida;
34. ada; 36. ala; 37. pas; 42. de
votie; 43. eten; 45. kano; 46. res
sort; 47. tobt; 49. nee; 51. ren; 52.
mare; 54. leon; 56. omsk; 57.
mede; 59, leuk; 60. nat; 62. trjo;
65. aa; 68. te; 70. de.
Kaasmarkt Leiden
LEIDEN, 2 Oct. Aangevoerd:
55 partijen Goudse en 8 partijen
Leidse kaas.
Notering: Goudse extra tot 243;
Goudse le soort 217224; Goudse
2e soort 208—216; Leidse le soort
tot 211. Handel voor beide soorten
lui.
(Advertentie)
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
„Grafschrift voor een spion",
hoorsp.; 22.25 Gevar. muz.; 21.45
Avondgebed en lit. kal.; 23.00
Nws.; 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II (298 M.)
24.00 Gram
HILVERSUM II (298 M.)
1007 kc/s. 7.0024 00 A.V.
R.O.
A.V.R.O.: 7.00 Nws.; 7.10 Gram.
7.15 Gymn.; 7.30 Gram,; 8.00 Nws!
1007 kc/s. 8.00 V.A.R.A.; 10.00 8.15 Gram.; 8.45 Idem; 9.00 Mor-
V.P.R.O.; 10.30 I.K.O.R.genwijding; 9.15 Omroepkoor;
12.00 A.V.R.O.; 17.00 9.30 V. d. huisvr.; 9.35 Gram-
V.P.R.O; 17.30 V.A.R.A.; 11.00 Voordr.; 11.15 Kamerork. en
20.0024.00 A.V.R.O. soiiste; 12.00 Liöhte muz.; 12.30
v.A.R.A.: 8.00 Nws. en weerb., Land- en tuinb.meded.; 12.33 „In
postduivenber, en gram.: 8.18 't spionnetje"; 12.38 Pianoduo;
Gram.; 8.45 Sportmeded.; 8.50 V. 13.00 Nws; 13.15 Meded. of gram.;
„platteland; 9.00 „Tempo gius- 13.20 Gram.; 13.30 Musette-ork.;
- J?-45 „Geestelljy leven", caus.; 14.00 „Wat gaat er om in de we-
v .P.R.O.: 10.00 „Geef het door",reld'" caus.- 14.20 Gram.; 14.30
caus.; 10.05 V. d. jeugd; I.K.O.R.: Voordr.; 14.45 Pianorecital; 15.15
10.30 Remonstr. kerkd.; A.V.R.O.: V. d. vrouw; 16.15 Gram.; 17.30
12.00 Sportsipiegel; 12.05 Lichte V. d. padvinders; 17.45 Gram.;
muz.; 12.35 „Even afrekenen, He- 17.50 Mil. comm.; 18.00 Nws.;
ren"; 12.45 Gevar. muz.; 13.00 18.15 Gram.: 18.30 Accordeonmuz.
Nws.; 13.05 Meded. of gram.; 13.10 19.00 „De Twintigers"; 19.15 Rep.
Lichte muz.; 13.30 Gram.; 14.00 of gram.- 19.25 Cabaret; 19.45 Re-
-'iiekbespr.; 14.20 Kamerork. en geringsui'tz.: J. K. Melse: „De be-
so.ist; 15.05 Dubbelkwa.rt.;_15.15 1 tekenis van de Emigranten-cur
Een detective-verhaal uit het
Engels vertaald
Toneelbeschouwing; 15.30 Disco-
caus.; 16.15 Lichte muz.; 16.30
Sportrevue; V.P.R.O.: 17.00 „Ge
sprekken met luisteraars"; 17.20 Gram 22.40
Wan het Kerkelijk erf", caus.; Nws.; 23.15 Filmprog.; 23.45—
V.A.R.A.: 17.30 V. d. jeugd; 17.50 1 24.00 Gram.
sussen in de landbouw"; 20.00
Nws.; 20.05 Gevar. progr.; 21.30 zicht verstrakte
.ReCh'er Thomas" hoorsp.; 22.30 1
Orgelconc 23.00
10.
„Als een mep op de kop van
Jut. Maar nogmaals; hoe kom
je d'r aan?"
Phil vertelde toen van de tele
fonische boodschap van de cas-
siere van Wirths warenhuis en
besloot:
„Nu begrijp ik ook het gedrag
van die vent. Die meende na
tuurlijk beslist, tussen een stelletje
idioten beland te zijp, toen hij
door zijn opdrachtgever naar jou
werd gestuurd om een lot te ko
pen, dat de hoofdprijs had ge
wonnen. Toen hij zijn provisie
opgestreken had, waarschijnlijk
een biljet van 1000 pond, is hij
direct naar Wirth gegaan om een
kleinigheid te kopen, om daar
door vast te stellen of zijn biljet
wel echt was.
Vandaar zijn angst, toen hij het
aanbood en zijn verlichting toen
het werd aangenomen."
De telefoon op het bureau van
Wrokkel rinkelde. De hoofdcom
missaris luisterde even. Zijn ge-
„Stop", riep hij. „Ik zal je
het signalement verder opnoemen:
spitse neus, lengte ongeveer 1.80,
blauw pak, lichtblauw overhemd,
rode das en lage zwarte schoe
nen. Klopt het?.... dat dacht ik
wel. Hoe is het adres?.... Goed!
hij schreef op: Collinsstreet 194.
„Ik zal ogenblikkelijk mijn men
sen sturen."
Penner en Burke hadden met
open mond geluisterd.
Wrokkel keerde zich met een
ernstig gezicht tot hen en zei:
„Onze vriend heeft niet veel
plezier gehad van zijn 1000 pond.
Hij is in zijn woning vermoord
aangetroffen met een schot door
het achterhoofd!
„Kom mee, Penner! zei
Phil kort.
Alle verkeersvoorschriften over
tredend raasden zij met de po
litiewagen naar 'Collinsstreet 194:
Burke, Penner, Harvis en in de
andere wagen de verschillende
andere takken van dienst.
Voor het perceel stond een
agent en hield de nieuwsgierigen
op een afstand.
Burke ging voorop de trap op,
nadat hij de agent meegewenkt
had.
Het was een soort huurkazerne.
Op de eerste overloop liet hij
de agent voor zich uit gaan de
tweede trap op.
Op de tweede verdieping waren
drie deuren. Voor de middelste
deur stond een andere agent. Deze
salueerde en opende de deur.
Op de drempel nam Burke de
kamer in zich op.
In een soort kantoorstoel voor
een ouderwets cylinderbureau lag
het lichaam van de vermoorde
voorover met het hoofd op het
bureau. Een grote bloedplas lag
op het blad. Ook dit slachtoffer
was in het achterhoofd geschoten.
Ook hier geen spoor van wors
teling. Wel stonden verschillende
laden van het bureau open en lag
de inhoud dooreengewoeld alsof
men na de moord iets gezocht had.
Dr Harvis onderzocht het
slachtoffer.
„Reeds een paar uren dood. Ik
zou haast zeggen omstreeks de
zelfde tijd gedood als de andere
en waarschijnlijk ook met het
zelfde wapen. Dat moet ik straks
in het laboratorium onderzoe
ken."
Inspecteur Burke onderzocht
de zakken. Alles was nog aanwe
zig: horloge, portemonnaie en
portefeuille met al het wisselgeld
tot biina 1000 pond. Dus ook hier
geen roofmoord.
Er werden weer een paar foto's
gemaakt. Daarna liet hij het lijk
weer wegdragen en wende zich
tot de eerste agent.
„Wie is het slachtoffer?"
„Een zekere Joe Hardy, van
beroep reclame-tekenaar, onge
huwd. Stond zeer gunstig in de
buurt bekend,"
„Hoe werd de moord ontdekt?"
„Ongeveer een kwartier gele
den moest een postbesteller een
aangetekend pakje afgeven. Hii
klopte, maar kreeg geen ant
woord. Hij draaide de kruk om
en de deur bleek niet op slot. On
willekeurig deed hij de deur open
en zag tot zijn ontzetting het lijk.
Hevig geschrokken vloog hii
naar beneden de straat op, waar
ik juist surveilleerde. Hii ver
telde mii zijn gruwelijke ontdek
king. Ik floot mijn maat. Samen
gingen wii naar boven en keken
in de kamer. We namen het sig
nalement op. 'Jiin maat bleef
hier bij de deui posten. Ik ging
naar beneden en telefoneerde
bij de drogist naar do Yard."
Burke prees hen om hun ac
curaat optreden.
Daarna ging hii bij de buren
informeren. Op de tweede ver
dieping woonde niemand meer;
de twee kamers stonden leeg.
Op de eerste verdieping woon
de een stokoud echtpaar, daar
naast huisde een jong gezin,
waarvan alleen het ionge vrouw
tje thuis was en tenslotte een
alleen wonende dame. Geen van
allen had zo iets als een schot
gehoord. Wat geen wonder was,
omdat de Greenstreet een vrij
drukke verkeersweg was, waar
het geluid van een schot, vooral
als er met geluiddempers ge
werkt werd, verloren ging in de
cacophonie van auto's en motor
fietsen.
Burke verzegelde de kamer en
ging met Jim weg. Op straat na
men zij afscheid van elkaar. Ieder
ging voor zich zijn indrukken
uitwerkeh om ze later met elkaar
te vergelijken.
In ziin kamer op de Yard ging
Phil voor zijn bureau zitten en
liet zijn gedachten gaan.
Waarom die dubbele moord?
Klaarblijkelijk door eenzelfde
dader en uit eenzelfde motief.
Welk motief? Om iets te be
machtigen? Toch geen geld of
sieraden. Het moet met de loterij
in verband staan.
Wilde men het winnende lot in
zijn bezit krijgen?
Hier ging Burke ineens rechtop
zitten. Dit zou de moord op Sel-
ford verklaren
Immers, evengoed als de op
drachtgever van Hardy bij het
hoofdkantoor te weten had kun
nen komen bij welke loterijagent
het lot gekocht was, had ook een
ander het kunnen doen.
Veronderstel nu eens, dat Sel-
ford geweigerd had, om de naam
van de winnaar te noemen, dan
zou de man, die perse de bezitter
van het lot wilde kennen, Selford
neer hebben kunnen schieten, om
in het boek de naam op te zoe
ken.
Halt! Het boek, dat op het bu
reau lag!
Ogenblikkelijk stond Burke op
en reed weer naar Parkastreet 17.
Hij ging de kamer in en zette
zich voor het bureau en onder
zocht het boek.
Juist! Steeds de nummers van
het lot en daarachter naam en
adres van de koper.
Iedere trekking begon met een
nieuwe bladzijde. Hij keek de
laatste trekking na.
Plotseling kreeg hii een schok.
De voorlaatste beschreven blad
zijde was er ruw uitgescheurd.
De afgescheurde rand stak er nog
in.
Nauwkeurig las Burke de nog
aanwezige bladzijden over de
laatste trekking na, maar hij
kwam het nummer van het win
nend lot met de naam en het
adres van Penner niet tegen!
Het was dus zeker, dat de
moordenaar gekomen was om de
naam en het adres van de win
naar.
Phil nam het boek mee naai
de Yard en zette zich weer aar
het denken.
Toch klopte er iets niet. Waar
om zou Selford geweigerd hebber
om de naam en het adres va:
Penner aan de moordenaar te ge
ven, als hij die wel genoemd hac.
aan die millionnair, in wiens op
dracht Hardy het lot van Penner
gekocht had?
(Wordt vervolgd).
''191
