NEDERLAND voor de Hongaren
nog altijd synoniem met vrijheid
lerVe
«t
De puzzle van de week
ilr
Boedapest-Den Haag in negen dagen
Morris automobielen
s FIRMA TASCHE
De geschiedenis
van Amerika
*k
Huibers
tberichten
;ebr. kleen
Een vluchteling
wiens naam niet
wordt genoemd
MARJO WASMACHINE
Wasmachinehuis
JAN
STRUIJS
1 BAL I
personen-,
bestel- of
DAGBLADRECLAME
do
vrachtwagen
Zaterdag 14 November 1953
Pagina b
RW ACHTING
te De Bilt,
•rdagavond tot
WEER
westelijke helft
overwegend
met plaatse-
Matige tot
de kust later
Zuidwestelijke
dezelfde tem-
vandaag. In de
helft van het
ujk zwaar be-
opklaringen.
Overwegend
vind. Over het
minder zacht
November, is
waarop Z.H.
Huibers ver-
78e verjaardag
de gedachten
tanen meer dan
persoon en de
Bisschop uit
liet klimmen
Hij de last van
bestuur moe
rt. Wij zijn er
dat de leden
mse Kerk Mgr.
in hun gebed
om van O.L.
agen, dat Hij zijn
mnes „ad muitos
zegenen en be-
eer van de Kerk
van de jarige
ONSTELLING
RAFISCHE"
niet beter
zocht?
ons:
telling voor deze
van grafische
Stedelijk Museum,
lijft tot nogtoe on-
Alleen de oproep
is niet vergeefs
'd van middelbare
'bevolkt overdag
;t Museum. Maar
volwassenen blijft
t Vrijdags is de
ook 's avonds
voor het publiek
enzo op Zaterdag-
ag (van 2—5 uur),
van velen die op
geen gelegenheid
;oek hebben,
er geen belangstel-
Eische kunst? Dan
wel hierdoor, dat
goed begrip van
eze tentoonstelling
en unieke gelegen-
e kennismaking en
dat een ets en een
houtsnede en een
fiek oogpunt even
als b.v. een schil
der Uw belangstel
liefde waard. Het
,4 Nederlandse kun-
deze tentoonstelling
stekend gehalte en
wils.
zijn waardering voor
Alkmaar deze expo-
mag herbergen, to-
druk bezoek,
artoe gelegenheid te
IHUIZEN, 14 Nov.
an 5.70—6.70; grove
gele kool 4.20; 5500
witte 4—4.20; 13.000
3—6.70.
13 Nov. Sla-
641.224; stoksnii-
041.51: tomaten
ritlof 20—46 per 100
ol I A 27—37; B 15
stuks; rode kool 4
iol 7.50—12.50; spruit-
boerekool 49; spi-
per 100 kg; sla 3
stuks; andijvie 6
bieten 46.50 per 100
14—23 per 100 bos;
—23; uien 2—6; prei
4—11.50; selie 2.50—4;
12; druiven alicant
—1.34; appels: bram-
K 10—16; cox orange
34—40- H II 29: elli-
e K I 18; glorie van
2430; goudreinette
groninger kroon H I
H I 29; present van
I 21; bellefleur H I
reinet H I 19; H II
beurré clairgeau K I
vildeman K I 16; nou-
ju K I 18; st. germain
winter jan H I 1619;
tse wijnpeer H I 19—
kg.
IARKT ALKMAAR
AR, 13 November
.000 kg. 5 stapels fa-
f 1.79, 2 stapels boe-
.81. Handel stug.
verlaagt Uw
exploitatierekening
Dieselbrandstof is goed
koop en de Borgward
gebruikt slechts f l .14
dieselbrandstof per 100
km.!
Naar keuze
met 2 of 4 portieren
Ook leverbaar als
combinatiewagen
of luxe bestelwagen
De wagen voor de toe
komst - de wagen voor
„kilometerverslinders"
K (Z.H.) TEL. 771990
KEN:
HAAR - Xelef. 2976
(Van een onzer verslaggevers.)
„Toen ik hier na een onderzoek van vier maanden asylrecht
kreeg en als een vrij man de straat op kon gaan, ben ik
enkele malen voorbij de eerste de beste agent gelopen, die
ik tegenkwam. Het scheen hem niet te hinderen, hij keek me
niet argwanend aan, alleen een beetje spottend, alsof hij me
als een zonderling beschouwde. Hij vroeg niet naar papieren,
toen ik knikte, knikte hij goedmoedig terug. Op dat ogenblik
brak eindelijk de ban van de angst in me: ik besefte dat ik
werkelijk vrij was." Zo proefde een jonge Hongaar, die na
ruim zevèn jaar gevangenschap in Hongaarse concentratie
kampen naar Nederland is kunnen ontkomen, het eerste uur
van zijn vrijheid in ons land: „Ik zal je mijn geschiedenis
vertellen", zo zei hij mij, „omdat jullie hier in Holland niet
weten, hoe goed je het hier wel hebt en omdat je je niet kunt
voorstellen, wat het betekent onder een communistisch regiem
te moeten leven."
Laten wij deze Hongaar, een
van de twee a drie duizend, die
in Nederland reeds asy] hebben
gekregen, Geza Farkas noemen.
Zijp werkelijke naam moet ver
zwegen blijven terwille van de
vrienden, die hem uit Hongarije
hebben helpen ontvluchten. Geza
Farkas komt uit een familie van
gegoede burgers, uit de midden
groepen zouden wij zeggen. Hij
was 19 jaar en had juist een tex
tielschool doorlopen, toen de Rus
sische stoomwals in 1944 het Duit
se Balkanfront doorbrak en de
Hongaarse poesta's binnen kwam
rollen. Iedere Hongaar, waarop de
Duitsers vat konden krijgen, werd
onder de wapenen geroepen en
zo kreeg Geza een oproep om in
de S.S. te treden. Zijn overgroot
moeder was van Duitse afkomst
er. dat stempelde hem in de ogen
van de S.S. tot een Volksduitser.
Geza voelde echter even weinig
voor de S.S. als voor de Russen.
Om aan vervolging te ontkomen
meldde hij zich als vrijwilliger
voor het Hongaarse leger, dat op
dat tijdstip nog zij aan zij, hoewel
niet van harte, met de Duitsers de
Russen probeerde tegen te hou
den. Hij vocht aan het front en
werd tweemaal gewond voordat
de Russen hem in December 1944
gevangen namen. Die krijgsgevan
genschap was maar van korte
duur, want reeds na een dag wist
hij aan de Iwans te ontsnappen.
Hij dook onder bij een boer, tot
dat het front in Februari 1945
Boedapest was gepasseerd en hij
zonder al te veel gevaar naar huis
kon terugkeren.
Het ouderlijk huis in Boeda aan
de Westelijke oever van de Donau
bleek volkomen intact te zijn,
maar zijn ouders hadden het ver
laten .Buren vertelden hem, dat
zij bij de nadering van de Russen
naar familie in Pest waren ge
gaan, aan de overzijde van de
Donau. Van het huis, waar zij
hun intrek hadden genomen, vond
Geza slechts een puinhoop terug.
Een zware vliegtuigbom was er
dwars doorheen geslagen en in
de kelder ontploft, in dezelfde
kelder, waarin zijn vader en moe
der, met tien andere familieleden
een schuilplaats hadden gezocht.
Geza weet nu niet meer, hoe
lang hij om dit massagraf is blij
ven rondzwerven voordat hij in
zag, dat hem niets anders over
bleef dan naar Boeda terug te
keren. Daar wachtte hem .een
nieuwe slag, zijn ouderlijk huis
bleek intussen door anderen bezet
te zijn. De nieuwe bewoners wil
den hem zelfs geen kamer afstaan
en weigerden bovendien iets van
zijn vaders papieren over te ge
ven. Toen hij daarop met de poli
tie dreigde verzonnen zij een aan
klacht die hem in Kistarcsa deed
belanden, een van de kampen,
waarin de slachtoffers van de
Hongaarse „Bijltjes"-dag werden
opgeborgen. Geza heeft acht
maanden in dit kamp gezeten zon
der ooit geweten te hebben wat
hem was ten laste gelegd. Hij was
er ingedeeld bij de ploegen, die
de doden moesten begraven. 8 a
10.000 in de eerste drie maanden
van zijn verblijf in het kamp.
Door bemiddeling van vreemden
werd hij tenslotte in het najaar
weer vrijgelaten.
In Boedapest teruggekeerd was
zijn eerste gang naar de rechter
om een uitspraak te vragen over
de wederrechterlijke inbezitne
ming van zijn ouderlijk huis. Dat
was onverstandig van hem. Hij
had onderhand moeten weten, dat
een burgerlijke afkomst als een
misdaad wordt beschouwd in een
volksrepubliek. Op 12 December i tg"
1945 werd hij opnieuw gearres- I
teerd, dit maal op grond van de
beschuldiging dat hij de Duitsers
geholpen zou hebben bij de ver
volging van Joden. „Dat was een
grove leugen", zegt Geza, „maaj-
ze moesten nu eenmaal een stok
hebben om de hond te kunnen
slaan".
hij dat hoorde begon hij te
lachen: „Haha, zeventig jaar
dwangarbeid en ik ben de vijftig
al gepasseerd", die man vond het
werkelijk een mop. „Zeventig
jaar", lachte hij steeds maar, „die
maak ik toch nooit vol". Geen van
de veroordeelden had de kans
gehad zich te verdedigen. „We
hebben geen gerechtszaal gezien,
laat staan een rechter".
Kort na de bekendmaking der
vonnissen werd Geza overgebracht
naar Pilisszanto, een klein con
centratiekamp, ongeveer 30 km
van Boedapest. Het kamp lag aan
de voet van een 800 meter hoge
berg, die kalksteen bevatte. Iets
lager nog, in een dal, lag een
dorp, met verschillende kalksteen
branderijen. Aan deze kleine in
dustrie leverde het concentratie
kamp de arbeidskrachten. De ge
vangenen kenden geen 48-urige
werk week. 's Morgens om 5 uur
werden zij gewekt. Om 6 uur wa
ren zij al aan het werk tot 12 uur
s middags; na een schaftpauze
van een half uur werden zij op
nieuw aan het steenhakken gezet
tot 's avonds zes uur. Na het
avondeten werd er naargelang het
jaargetijde, doorgewerkt tot 9 uur,
soms zelfs tot middernacht. De
voeding bestond onveranderlijk
uit drie maal soep of wat daar
voor moest doorgaan en 300 gram
zwart brood per dag. Zondags
rust kende men niet. Feestdagen
als Kerstmis, Pasen en Pinksteren
waren door de communisten als
„onnutte volksgebruiken" afge
schaft en golden eveneens als
werkdagen. De enige rustdagen
op een heel jaar waren de Hon
gaarse nationale feestdag op 15
Maart, de dag van de arbeid op
1 Mei en de bevrijdingsdag op
4 Jurn.
De bewaking van het kamp be
stond uit communistische solda
ten. Vooral in het begin van hun
gevangenschap hadden de gevan
genen veel van hen te lijden. Mis
handelingen waren aan de orde
van de dag. Later kwam hier wel
enige verandering in. „We konden
goed merken", zegt Geza, „dat de
aanvankelijke geestdrift voor de
communistische leer ging verva
gen toen onze bewakers in de
gaten kregen dat er een enorm
verschil bestaat tussen de leer en
de praktijk van het communisme.
Vooral in de laatste jaren toen
Hongarije op de rand van de hon
gersnood zweefde de Russen
sleepten alles weg en de bewa
kers bijna even weinig te eten
kregen als wij, waren ze vrien
delijker voor ons, zij sloegen en
scholden nog wel wat, maar alleen
als ze met meerderen tezamen
waren".
De ontvluchting.
De vlucht was een onderwerp
van gesprek, waarover men in het
concentratiekamp niet uitgepraat
raakte. Iedere dag opnieuw wer
den er plannen en berekeningen
gemaakt maar hoe de gevange
nen de zaak ook bekeken, steeds
weer stuitten zij op twee onover
komelijke moeilijkheden: het ont
breken van burgerkleding, om in
te ontsnappen, en de vergeldings
maatregelen als deportatie naar
Siberië, die hun familieleden on
herroepelijk stonden te wachten.
Eigenlijk kon alleen een gevan
gene, die helemaal alleen op de
wereld stond, de sprong naar de
vrijheid wagen.
Geza had nog een broer, die als
kapitein-vlieger bij de Hongaarse
luchtmacht in Russische krijgsge
vangenschap was geraakt. Hij wist
niet, dat zijn broer, na gerepa
trieerd te zijn in 1946 door de
politieke politie gearresteerd en
aan de gevolgen van een „ver
hoor" gestorven was. Dat hoorde
hij pas in 1948, toen hij voor de
eerste maal bezoek mocht ontvan
gen. Na dat bezoek had hij nog
slechts een gedachte: vluchten.
Na lang voorzichtig zoeken en
tasten slaagde hij er in contact te
leggen met de buitenwereld. Oude
vrienden, die hem nog niet ver
geten waren, verklaarden zich be
reid te helpen. In de winter van
1948 beschikten de „samenzweer
ders" reeds over een geregelde
postdienst. Als brievenbus fun
geerde een holle boom in het bos
rond de kalksteengroeven. Alles
zag er naar uit, dat de vlucht niet
lang meer uitgesteld zou worden,
toen onverwacht een van de
vrienden, die met hem zou vluch
ten, uitstel verzocht omdat zijn
ouders waren ziek geworden en
hij hen niet onverzorgd wilde ach
terlaten. Geza stemde toe. In 1949
was hij zelf niet meer in staat te
vluchten. De mishandelingen en
de slechte voeding hadden hem
een zenuwontsteking in zijn rech
terbeen bezorgd. Geneesmiddelen
waren er niet in het concentratie
kamp en zijn vrienden konden
hem slechts aspirine bezorgen.
Medegevangenen maakten een
paar krukken voor hem, waarop
hij zich naar de kalksteengroeven
slepen kon, ziekteverlof kreeg hij
niet. „Had ik in die tijd de moed
opgegeven", zegt Geza, „ik zou er
onder door zijn gegaan maar ik
wilde niet sterven ik wilde leven.
Wat heb ik in die dagen gebe
den".
Een paardenmiddel bracht ten
slotte uitkomst. Op aanraden van
een arts, die ook in Pilisszanto ge
vangen zat, omwikkelde Geza zijn
been met een laag paardenmest,
die hij met wat leem op haar
plaats hield. Dit „verband" gaf
warmte en door die warmte ver
dween de stijfheid uit zijn been:
hij kon weer aan ontvluchten den
ken. Ondertussen hadden zich bij
zijn vrienden buiten het kamp
verscheidene gebeurtenissen voor
gedaan, die de oorspronkelijke
vluchtplannen volkomen gewij
zigd hadden. Er moest voor Geza
de anderen durfden niet meer
een heel nieuw vlucbtschema
worden opgesteld en dat vereiste
weer zoveel voorbereidingen, dat
de weg naar de vrijheid eerst in
Mei van dit jaar voor hem open
lag. Op Hemelvaartsdag om 12
uur 's nachts kroop Geza onder
het prikkeldraad door van het
kamp Pilisszanto, negen dagen
later zat hij in den Haag.
Het prikkeldraad leverde weinig
moeilijkheden op. Bewakers zag
hij niet. Zijn eerste gang was naar
de holle boom, die sinds 1948 als
brievenbus had dienst gedaan.
Daar vond hij volgens afspraak
burgerkleren en wat geld. Een
maal verkleed „ik voelde me
gewoon in een vermomming"
liep hij twaalf kilometer naar het
dichtst bijzijnde spoorwegstation.
De eerste trein vertrok om vier
uur. Een latere trein kon hij niet
meer nemen, omdat dan, na de
reveille om vijf uur, zijn vlucht
in het kamp ontdekt zou zijn.
Alles verliep gelukkig naar wens
en in Obuda, dé oude stadswijk
van Boedapest, vond Geza die
morgen de vrachtauto, die hem
naar Köszeg aan de Oostenrijkse
grens zou smokkelen.
Vrijdagmiddag om vier uur
kwam hij in dit textielstadje aan.
Hij hield er zich verborgen tot
hij onder dekking van de duister
nis naar de grens kon gaan. Het
wachtschema van de wachtposten
kende hij en ook wist hij waar
zij patrouilleerden. Van tien tot
twaalf uur lag hij honderd meter
van de grens op zijn buik in een
greppel, onbewegelijk luisterend
naar de vreemde geluiden van de
nacht.
Tweemaal passeerde hem een
patrouille op nog geen vijf meter
afstand. Precies om middernacht
toen de patrouilles het verst
van hem verwijderd waren
kroop Geza naar de grens. „Ik
was kletsnat van het transpireren.
Het kostte me enorme inspanning
om niet te gaan staan en hard
naar de grens te hollen". Hij wist
zich te beheersen, zelfs toen hij
zich een paar honderd meter ver
der op Oostenrijks grondgebied
bevond. Dat moest hij trouwens
wel, want dat deel van Oostenrijk
behoorde nog juist tot het Russi
sche bezettingsgebied. Wonder bo
ven wonder bleven de Russische
patrouilles hem uit de weg. Hij
schoot de nacht zo goed op, dat
hij Zaterdagmorgen al een boer
durfde aanschieten: „Ben ik nog
in de Russische zone?" „Nein
Junge, du kannst ruhig sein". Hij
was in de Engelse zone.
Naar Nederland.
De boer gaf hem overvloedig te
eten en bracht hem daarna naar
een vrachtrijder, die diezelfde
morgen nog naar Salzburg ging.
In Salzburg kreeg Geza de raad
zijn licht op te steken bij andere
Hongaarse vluchtelingen, die in
een groot kamp in de nabijheid
van de stad woonden. Zij advi
seerden hem daar te blijven, maar
hij wilde verder, naar Nederland,
waarvan hij van zijn ouders zo
veel had gehoord. „De Hollanders
hebben na de eerste wereldoorlog
Hongaarse kinderen opgenomen,
Zouden ze mij dan aan mijn lot
overlaten?" De Hongaren brach
ten hem in kennis met Duitse
smokkelaars, die hem Zondag
nacht over de Duits-Oostenrijkse
grens brachten. Liftend trok hij
verder tot Bocholt. Daar wandel
de hij op klaarlichte dag de grens
over. De eerste landarbeider die
hij in Nederland tegenkwam vroeg
hij de richting Amsterdam. De
man verstond zijn Duits niet en
bracht hem bij een onderwijzer
die op zijn beurt het Hongaarse
vluchtelingencomité in Amster
dam waarschuwde. Het comité
stuurde hem door naar den Haag
waar Geza 26 Mei j.l. arriveerde.
Hij meldde zich vrijwillig aan
het Hoofdbureau van Politie,
werd er een maand vastgehouden
en daarna in afwachting van het
verdere onderzoek naar zijn ante
cedenten doorgestuurd naar een
interneringskamp voor vluchtelin
gen in Gelderland. Daar moest
hij nog drie maanden wachten,
voordat hij met een verblijfsver
gunning op zak als een vrij man
de straat op kon gaan. „Dat on
derzoek duurde wel erg lang",
meent Geza, „maar ik begreep ook
wel dat men hier in Nederland
geen risico kan nemen".
Na zjjn vrijlating is Geza naar
Enschede gegaan om een baan in
de textiel te zoeken. Hij heeft er
een goede werkkring gevonden,
maar kon er slechts kort van pro
fiteren, omdat zijn oude kwaal,
de zenuwontsteking in zijn been
hem nog te veel last bezorgde. Zo
gauw hij opgeknapt is, hoopt hij
daar weer aan de slag te kunnen
gaan.
Geza heeft het hier best naar
zijn zin, maar hij hoopt toch, dat
de dag komen zal waarop hij naar
een bevrijd Hongarije kan terug
keren. „Jullie hier in het Westen
kunt er van verzekerd zijn, dat
98 pet. van de Hongaren jullie
met open armen zal ontvangen.
Als het uur van de bevrijding
slaat, zullen al die millioenen
echter het IJzeren Gordijn die
thans nog in onderdrukking le
ven als één man tegen de Russen
opstaan"
Inhoud 2Vs kg droge was
Gemonteerd met waterdichte
schakelaar
•|IBIfllBIBIBIBIfllBlSIfllBIBIfllBIBIBIBi|j[
R.K. coöp. boerenleenbank s
alkmaar
Prijs compleet
f269.50
met wringer
Betaling desgewenst f 14.per
maand
Hoogstraat 8
ALKMAAR
Telefoon 2415
I
ABIBlBIBIHIBIfll^9BIBÏËiHIESiHillgIiy3Bg
E3
A.s. Zondag 15 Nov,
era 2^5
'T RODE HERT - EGMOND a. d. HOEF
g m.m.v. de Accorelli's. - Aanvang 7.30 uur
aiHIBIBtBtBIBIBIBIBiBIHiBIBIBIBIHHsl
WE ZOEKEN EEN HUIS
in het Westen des Lands
(Landhuis, Boerderij of derg.) in of nabij bos en
(of) duin, geschikt voor vacantiecentrum. Graag
met enig vrij terrein. In huur, e.t. r»et recht van
koop. Br. met omschrijving, pr. enz. onder no. 2325
Adv. Bureau Rijnland, Leiden, J. de Wittstraat 35.
mmmgggggg^rgggg^^m^
I ATTRACTIEVE FINANCIERING
uitsluitend voor
Bij aankoop van een nieuwe
Morris automobiel
Behalve de gewone zittingen
Maandag 10-12 uur zitting in E
Café Beemster, Waagpl., Alkmaar 5
NIEUW TELEFOONNO. 5§4Q b.g.g 3208
WEl'N R'JBEW'JS.MGAR GEEN Q
«UTO l
EEN MOOIE
GOED ONDER-
OUDEN WD GEN
Deze kunt U
huren bij:
FRIESCHEWEG 5-7 ALKMAAR Telef 4287
Garage Middelbeek
Geen rechter.
Deze arrestatie leidde de lange,
lange lijdensweg in van ruim ze
ven jaar concentratiekamp. Geza
werd eerst gevangen gezet in een
oude kazerne van het vroegere
Hongaarse leger nabij Piliscsaba,
oen klein kamp met 25 gevange
nen. „8 Januari 1946, hoorden we
ui, communistische
machthebbers over ons land had-
den beslist. Een officier riep ons
tezamen en las van een papiertje
de vonnissen af. Ik kreeg tien
jaar zware dwangarbeid. Een van
de gevangenen, een heer op leef
tijd, werd tot zeventig jaar
dwangarbeid veroordeeld. Toen
O
bekend door zijn lange levensduur en
hoge inruilwaarde is het ons thans
mogelijk gemaak.t
een zeer aantrekkelijke
financiering aan te bieden
op basis van 41/2% per jaar
De financiering wordt voor ons uitge-
voerd door de industriële Disconto- g
Maatschappij Amsterdam, Singel 265.
Kennemerstraatweg 181 - Alkmaar
Tel. K 22004382
OFFICIAL MORRIS DEALER
fogggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggf.
O «eo
GEEN KORTINGEN GEVEN WIJ
GEEN SCHUILNAMEN GEBRUIKEN Wil
WORMERVEER V TEL. f'";.
Maar
hel gehele jaar
één prijs
één KWALITEIT
TWEELINGPUZZLE
Gezocht worden 22 woorden van 6 letters. Hierbij is de zesde letter
steeds de eindletter van het eerste en de beginletter van het daaraan
volgende woord. Vervolgens moet elke afzonderlijke letter uit de
bovenste figuur worden overgebracht naar het met hetzelfde cijfer
genummerde hokje in de onderste figuur. Op deze wijze verkrijgt
men in de onderste figuur een vierregelige waarheid te lezen, terwijl
de gezamenlijke letters van de middelste kolom van het bovenste
figuurdeel een naam vormen van iemand die deze wijze woorden
gesproken zou kunnen hebben.
1. Vreemde taal
2. Gebak van fijn deeg. gevuld
met gehakt viees enz.
3. Wijnrode verfstof
4. Opmerkzaam
5. Plaats, bepaald door de af
stand tot de oppervlakte
6. Gemoedsgesteldheid
7. Groot in aantal
8. Onregelmatige verhevenheid
op een oppervlak
9. Soort van Spaanse wijn
10. Aantekenboekje
11. Soort van balspel in de open
lucht
Het gehele voor- of achterdeel
van een schip
Berouw
Geurige bollbloetn
Vierkante, vlakke vloersteen
Griezelig persoon (volkstaal)
Laagste rang der getitelde ede
len
Licht oorlogsschip ter begeleiding
van konvooien
Europese hoofdstad
Schriftelijke verklaring
Booggewelf
Langharige Engelse hond
Hoe luidt de gevraagde vierregelige waarheid?
OPLOSSING.
HORIZONTAAL
1 Montferland: 11 Aster; 12
Adrie; 13 Leo; 14 Ark; 16 Mak;
17 El; 18 Sneer; 19 s.s.; 21 CCL:
23 Solo; 26 Prul; 28 Marktprijs;
29 Dame; 30 Enak; 32 Hal; 34 Ds;
36 Tanen; 37 En; 38 Elk; 40 R.K.S.;
41 Sla; 42 Lorre; 44 Sepia
Stoomgemaal.
VERTICAAL
1 Maleis; 2 Osei; 3Nto; 4Te; 5
Franc; 6 Rakel; 7 L.D.; 8 Arm; 9
Nias: 10 Deksel: 15 Rechtbank; 20
Klamp; 22 Grijns: 24 Oma; 25
Ore; 26 Pre; 27 U.S.A.: 29 Dadels;
31 Kanaal; 32 Harem; 33 Losse;
46 35 Slot; 37 Elia: 39 K.R.O.; 41
Spa; 43 R.O.; 45 Em.
Agentschap Heiloo:
J. GROSZ, Kennemerstr.weg 307 Telef. 5681
Agentschap Bergen.:
F. G. VRASDONK, K. de Grotelaan 20 Tel. 2130
UDE REEKS LA SALLE.
1. Toen Joliet en Marquette de Mississippi
ontdekt hadden, was er een jonge Franse
edelman, La Salle,'die voldoende fantasie
had om te beseffen, wat deze ontdekking
tot gevolg zou kunnen hebben. Hij droom
de van een nieuw Frankrijk, dat zich als
een enorm woudlandschap vanaf de St.
Lawrence-rivier in het Noorden, tot aan
de monding van de Mississippi, in de Mexi
caanse bocht, uit zou strekken.
2. In 1682 voer hij van het Michiganmeer
helemaal tot de monding van de Missis
sippi. Aan de oever daarvan plantte hij het
vaandel met de Franse leliën en nam hij
de rivier, met de zijrivieren die erin uit
mondden en al de landen die omspoeld
werden, in bezit. Uit eerbied voor de
Franse koning, Lodewijk de Grote, gaf hij
het nieuwe land de naam Louisiana.
3. La Salie begaf zich daarop naar
Frankrijk en bracht verslag uit van wat
hij gedaan had. Hij werd aan het hoofd
gesteld van een vloot met 280 landverhui
zers, die Louisiana zouden koloniseren. De
schepen voeren echter te ver naar het
Westen en strandden op de kust van Texas.
Van het wrak bouwde men een fort en
La Salie zelf begaf zich te voet op weg
om de monding van de Mississippi te be
reiken.
4. Lange tijd daarna kwam hij terug, met
zijn kleren aan flarden, zonder de rivier
gevonden te hebben. De kolonisten begon
nen honger te lijden, en toen er nog slechts
40 man over waren, ging hij met 20 van
hen in Noordelijke richting, om te voet de
St. Lawrence-rivier te bereiken (een af
stand, zoals van Amsterdam tot Bagdad),
maar zijn begeleiders muitten en schoten
hem dood.